weede Editie.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Zaterdag 20 November 1897,
No. 4415
HAARLEM'S DAGBLAD
^BOISr2NrElVCEITTSFT?,IJ"S:
Voor Haarlem per 3 maandenf 1.20
Yoor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente), per 3 maanden„1.30
Franco door het gekeeïe Rijk, per 3 maanden„1.65
Afzonderlijke nummers0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.30
de omstreken en franco per post0.371/2
Directeur-Uitgever
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cent per regel.
Abonnementen en Advertentien worden aangenomen door onze Agenten
en door alle Boekhandelaren en Courantiers.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureaux: Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer t22.
PEEREBOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrang'ere G. L. DATJBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31bis Faubourg Montmartrc.
Met nitzonderinggvan het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advextentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het
Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
BUITEN het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentien van 15 regels ƒ0,75, elke regel meer ƒ0.15; Reclames per regel 0,30.
Agenten voor dit blad in den omtrek zijn: Bhemendaal, Sandpoort en Schoten, P. v. d. RAADT, Sandpoort; HeemstedeJ. LEUVEN, bij de tol; SpaarndamC. HARTENDORP; Zand voortG. ZWEMMER;
VelsenW. J. RU1JTER Beverwijk, JHOORNS; Hülegom, ARIE HOPMAN, Molenstraat. Genoemde Agenten nemen Abonnementen en Advertentiën aan.
et bijvoegsel van dit blad dat
vdagavond verschijnt zal bevatten:
hvakz alver. Haarlemmer Hal-
j CCLXL VI. Binnen- en Bui-
Indsche berichten. Varia.
trtenliën enz.
Aan hen die daarop zijn ge
meerd. wordt hierbij verzonden
47 van het Weekblad voor de
d.
Ik No., groot 8 bladzijden, bevat
van fraaie, gekleurde platen en
voor kinderen alleraardigsten
i. De prijs per 3 maanden is slechts
Jents.)
fficieele Berichten.
Nationale Militie.
irgemeester en Wethouders van
riem,
ragen ter kennis van debelang-
ienden, dat de eerste zitting van
Militieraad lichting 1898, voor
gemeente zal worden gehouden
Doelen alhier, op Maandag den
December aanstaande, voor ben,
wie bij de loting No. 1 tot en
is ten deel gevallen, en op
den 14n December aanstaan-
voor hen, aan wie by de loting
281 tot en met No. 581 is ten
gevallen, telkens des voormid-
te 10 ure, en dat die zitting be-
d is tot het doen van uitspraak
ent:
verschenenvrijwilligers voor de
y,
lotelingen, die redenen van vrij-
ig hebben ingediend;
lotelingen, in de Artt. 55 en 56
Wet bedoeld, en eindelijk
le overige loteliDgen.
larlem, 18 Nov. 1897.
Burgemeester en Weihouders
voornoemd,
BOREEL.
De Secretaris,
C. M. RASCH.
irgemeester en Wethouders van
ien te weten, dat van heden op
werkdagen, van des voormiddags
ot des namiddags 4 uur, tot 2
e.k., 'snamiddigs ten 2 ure, ter
ente-secretarie ter visie is ne-
elegd, het ingekomen verzoek-
iftmetde bijlagen van A. J. Stoel
b vergunning tot oprichting van
smedery aan denHarmenjansweg,
at op den veertienden dag na
o, zijnde 2 December e.k., des
ddigs ten 2 ure op het Raad-
der gemeente de gelegenheid zal
en gegeven, om ten overstaan van
[emeente-bestuur bezwaren tegen
oprichten dezer inrichting in te
|p.
irgemeester en Wethouders van
jem,
en te weten, dat bij hunne be
schikking van 4 November jl. aan W.
Worst vergunning is verleend tot op
richting van eene koek- en banket
bakkerij in het perceel aan de Zijl
straat 9aan de Directie der Haarl.
Stoomverffabriek, voor den tijd van
zes maanden vergunning is verleend
tot plaatsing van een gas-generator
in het perceel in den Veerpolder en
aan C. Doncker vergunning is ver
leend tot plaatsing van een gaskracht-
werktuig in de perceelen aan de KI.
Houtstraat 71 en Groendaalsteeg 2
en 4.
Haarlem, 18 Nov. 1897.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd
BOREEL.
De Secretaris,
C. M. RASCH.
Politiek Overzicht.
Keizer Wilhem heeft weer eens
een speech gehouden, in bewoordin
gen, die wol in staat zyn om tot lange,
breedvoerige nabetrachtingen en pro
testen te leiden. Ter gelegenheid van
de beëediging der recruten voor het
slot te Berlijn zeide hij o. a.
„Wie geen braaf Christen is, is geen
braaf man en ook geen braaf Prui
sisch soldaat, en kan onder geen om
standigheden doen wat in het Prui
sisch leger van een soldaat verlangd
wordt." Als gewoonlijk eindigde de
rede mot een aansporing tot onvoor
waardelijke gehoorzaamheid, als de
Keizer beveelt „onze hoogste goede
ren tegen den buitenlandschen of bin-
nenlandschen vijand te verdedigen."
Dat Duitschland na het vermoor
den van twee duitsche zendelingen
in China, geen heil ziende in het ver
krijgen van voldoening van China
langs diplomatieken weg, vlug en
krachtig met haar eskader in de chi
neesche wateren is opgetreden, blijkt
uit de bizonderheden over de landing
aan de Kiaotschaubaai, welke Maan
dag plaats bad onder bevel van den
vice-admiraal von Diederichs.
De drie forten aan de Kiaotscbou-
baai waren bezet door 1500 Chinee-
zen.
De Duitsche admiraal plaatste zijn
schepen, de Kaiser, de tweede klasse
kruisers Irene en Prinzess Wilhelm
en de derde klasse kruiser Arcona
tegenover deze forten, en gaf bevel
onmiddellijk te vuren, zoodra daartoe
bevel werd gegeven. Daarna zond by
een ultimatum aau den Chineeschen
generaal, die commandant is van Kiaot-
schau en eischte van dezen de ont
ruiming der versterkingen binnen den
tjjd van drie uur.
Daarop liet de admiraal 600 man
met zes kanonnen in de booten aan
land zetten. De Chineezen aarzelden
eenigen tijd, doch toen zij de Duit-
scbers van den kant der baai steeds
meer zagen naderen, vluchtten zy
lials over kop in de achter de forten
Do Duitschers rukten kalm voor
waarts, bezetten de forten en haal
den do Chineesche vlag neer om die
te vervangen door de Duitsche, welke
door de schepen met het gewone
saluut werd begroet.
De Chineesche generaal is niet ge
vlucht, doch heeft zich met zyn fa
milie geplaatst onder de bescherming
der Duitschers, welke bescherming
hem bereidwillig is verleend 1
De forten zijn nu in handen der
Duitschers en, meldt men uit Shanghai,
zullen waarschijnlijk ook in die han
den blijven.
Zou de bezetting slechts tijdelijk
zyn en alleen geschieden om pressie
uit te oefenen ou de Chineesche re
geering om voldoening te geven?Of
zou Duitschland op deze wijze vasten
voet in het Oosten van Azië willen
krijgen? Sommige voorname pers-or
ganen antwoorden bevestigend op de
laatste vraag.
Ook wordt beweerd dat bet hier
slechts eene manoeuvre geldt om den
Duitschen Rijksdag te nopen den
wensch van den keizer en de regee
ring te vervullen door kredieten voor
vlootversterking toe te staan.
Volgens een bericht van Dinsdag
uit Konstantinopel aan de Times
heeft de Sultan zich bereid ver
klaard de eiscten van den Oosten-
ryksch-Hongaarschen gezant Calice
betreffende de gevraagde voldoening
over bet gebeurde to Mersina, volledig
in te willigen. Dit zal den gezant
worden medegedeeld na den kabinets
raad van heden.
STADSNIEUWS
eerste en derde pagina.
Haarlem, 19 Nov. 1897.
WiUem van Zuijlen.
Een van die avonden, die nog steeds
zoozeer in den smaak van zoovelen
vallen, een voordrachtavond van onzen
"Willem van Zuijlen staat wederom
te wachten. Met een goed gekozen
programma, vol afwisseling en waarbij
verschillende nieuwe nummers, zal de
heer van Zuylen Maandag alhier op
treden in den schouwburg, waarheen
ongetwijfeld velen zullen optrekken,
vooral te verwachten, doordat de ge
vierde acteur door bijzondere verbin
tenissen hier dezen -winter niet meer
zal kunnen optreden.
Alg. Ned. Werkl. Verbond.
In de dezer dagen gehouden leden
vergadering van de af deeling Haar
lem van het Algem, Nedorl. Werkl.
Verhond werd algemeen erkend de
noodzakelijkheid tot oprichting van
Kamers van Arbeid in deze gemeente
en werd niet getwijfeld aan de moge
lijkheid om tot goede samenstelling
daarvan te kunnen komen.
In dezen geest zal nader uitvoerig
aan Burgem. en Weth. op hun ver
zoek geantwoord worden.
Een zelfde verzoek was ingekomen
van den Particulieren Arbeidsraad. Na
eene bespreking werden twee afge
vaardigden benoemd om eene vergade
ring van den Arbeidsraad by te
wonen.
Instemming vond eene poging om
in samenwerking mot andere vereeni-
gingen, zoo mogelijk tot geheele af
schaffing van nachtarbeid voor de
bakkers te komen, 's Morgens geen
versch brood voor de arbeiders is geen
bezwaar.
Weldadigheid naar Vermogen
Afdeeling Werkverschaffing.
Van 1 Nov. tot 18 Nov. hebben
zich de volgende personen aangemeld
3 voor werkvrouw. 1 voor naai
ster. 1 voor los werkman. 1 voor
schoenmaker. 1 voor stoelenmatter. 1
voor schrijfwerk. 1 voor grondwer
ker. l voor sigarenmaker. 6 voor
loopwerk.
Bij de aanmelding moet een getuig
schrift van goed gedrag overgelegd
worden.
Van 1 Nov. tot 19 Nov. zyn de vol
gende personen geplaatst:
3 voor werkvrouw. 1 voor naaister.
Particulieren en werkgevers, die
van bovenstaande aanbiedingen ge
bruik wenschen te makenwordt
beleefd verzocht hunne aanvragen
schriftelijk tot het Bestuur te richten,
bus Doelen, Stadhuis of Stationsplein.
Inlichtingen kunnen dagelijks van
9—1 en van 3—5 uur verkregen
worden by den Administrateur, bureau
Doelen, Kamer No 2.
BINNENLAND.
Parlementaire Praatjes.
De Kamerzitting begon Donderdag
om half twee 's ochtends waren
er afdeelingen.
Er zou geen avondzitting zyn,wylj
vele leden verhinderd waren.
En om het debat te bekorten, deed
de Min. van Kol. nog eenige mede-
deelingen.
De Min. zou overwegen wanneer
een leeaing voor Indië het best kon
worden geslotenmaar by zou niet
wenschen, dat het een speciale hypo-
theekleening was op de spoorwegen.
De te verwachten bestuursreorga-
nisatie op Java en Madoera zou niet
tot bezuiniging kunnen leiden.
Tot nu toe hadden 62 kust-vorstjes
op Atjeh zich aan onze souvereini-
teit onderworpen.
Beloften wilde de Min. tenslotte
niet doen. Hy zeide slechts, wacht
op mijn daden.
Toen kwamen de replieken los. Die
van de heeren Van Kol, die zyn
standpunt, dat wij Atjeb moeten los
laten, vasthielddr. Kuyper, die een
bravo uitlokte, toen hij in gloedvolle
woorden het behoud onzer koloniën
als noodzakelijk bepleitte. Practisehe
beteekenis hadden deze vernieuwde
redevoeringen evenmin als de her
haalde bestrijding van den heer Van
Kol door kolonel Verhey. Het thema,
dat we uit Indië hoe eer boe beter
weg moeten, werd nog eens bepleit
door den heer Van der Zwaag.
En toen kreeg men de opmerkelijke
verklaring van den heer Ketelaar,
dat hy de motie-Van Kol had onder
steund, maar, nu daaraan de betee
kenis eener motie van wantrouwen
werd toegekend, baar zou afstemmen.
Na een korte repliek van den heer
Pynacker Hordijk kwam toen de beer
Troelstra weer aau het woord en
het eerste parlementair kabaaltje,
sedert Domela niet beleefd, was er.
In de Atjeh-politiek wantrouwen
uit te spreken, was, zeide hy, giste
ren zjjn bedoeling. Maar nét was
geenszins zyn bedoeling geweest den
Min. verdacht te maken.
Die verklaring lokte hevige pro
testen uit.
Waarom hebt ge het dan gezegd?
Waarom dan de betrekkingen van den
Min. opgesomd werd er geroepen.
De Kamer werd rumoerig.
Hy had gesproken gelijk hy deed,
zeide Troelstra, om aantetoonen, dat
wanneer een groot-kapitalist een der
belangrijkste portefeuilles beheerde,
het bestuur |hier en in Indië kapi
talistisch was.
Dat kon met eerlijkheid gepaard
gaan klonk weer een stem.
En de heer Troelstra herhaalde, dat
hy de kapitalistische Regeering, niet
den persoon des Min. had aangevallen.
Het regende interruptiën. De Voor
zitter hamerde er duchtig op los, stilte
voor den spreker verzoekende. Maar
de Kamer was verontwaardigd. Zy
liet den Voorzitter kloppen. En boven
dat geklop uit, galmde de heer Troel
stra met enorm stemgeluid zijn aan
klacht tegen de kapitalistische maat
schappij uit.
De Minister kwam nog aan het
woord, kort, even nog enkele dingen
beantwoordend. Aan het adres van
den heer Troelstra zeide de Min., dat
door arm en ryk nog vertrouwen wordt
gesteld in het bestuur van Nederland
en Indië en dat ook kapitalisten een
open oog konden hebben voor de noo-
den der lagere standen.
Bravo-geroep.
De beraadslaging werd gesloten
de motie-van Kol in stemming ge
bracht.
De commies-griffier lasde heer
Troelstra
De heer TroelstraTegen(groote
hilariteit). Het was een vergissing, 't
moest vóór zyn.
De motie werd verworpen met 72
tegen 3 stemmen (die van de heeren
van Kol, Troelstra en v. d. Zwaag).
Nu de artikelen.
G. Jr.
Over een maidenspeech.
Wy lezen in het Handelsblad:
De minister van koloniën heeft
Woensdag aan een der Amsterdam-
sche afgevaardigden, den heer Groen
van Waarder, een „uitbrander" gege
ven, die waarlyk niet onverdiend
was.
Getuigde het niet van een zeer be
krompen opvatting van ons koloniaal
bezit, te beweren dat hy het behoud
of het verlies onzer koloniën niet veel
meer op het spel zou staan dan de
gelegenheid voor sommige jongelieden
om in Indië een baantje te krygen?
Vooral nu wy door de afschaffing
van differentieele rechten den voor
sprong missen dien we weleer had
den Weet die afgevaardigde dan
niet, dat het grootste deel der Indi
sche producten nog altijd naar Neder
land komt en kent hy de beteekenis
van het koloniaal bezit niet voor on
zen handel en scheepvaart? Juist op
de „Eilanden", waar de heer Groen
is gekozen, komt het zoo duidelyk
uit welk belang het bezit van Insu-
llnde voor ons volk heeft.
En gaat het aan. Indië als een
dreigenden „lastpost" voor testellen,
nu alleen voor de Indische staats
spoorwegen die ongeveer 4 mil-
lioen opbrengen tot en met 1898
130 millioen zullen zyn uitgegeven,
terwyl de Indische schuld die nu 44
millioen bedraagt, slechts tot 99 mil
lioen behoeft verhoogd te worden en
tevens de kosten van zoovele andere
groote werken en van den Atjeh-
oorlog geheel bestreden zyn?
De „maidenspeech" van don heer
Groen heeft dan ook in d Kamer
algemeen verbazing gewekt, en niet
minder ergernis by de partygenooten
onder wier vlag hy mede is gekozen.
UIT AMSTERDAM.
Van offlcieele zyde wordt ons mede
gedeeld, dat in eene Zondag 11. ge
houden vergadering van de Vereeni-
ging „de Ry'wielindustrie" meer dan
60, waaronder zeer groote adverteer
ders van het weekblad „de Kampioen"
orgaan v/d. A. N. W. B., besloten
hebben in dit weekblad niet meer te
adverteeren. Een en ander vindt zyn
oorzaak in het feit. dat de firma
Thieme, uitgeefster van het blad,
wederom de pry zen der annonces
heeft verhoogd, die toch reeds ho9ger
gesteld waren dan by den vorigen
uitgever. Een soort boycott dus!
De nieuwe winkelgalerij te
Amsterdam.
In de Raadsvergadering van Woens
dag 10 November 11. werd, zooals men
weet, goedgekeurd de voordracht van
B. en W. tot den verkoop van ge
meente-bouwterreinen aan de Raad
huisstraat eu de Keizersgracht.
De terreinen groot 2020 M2. werden
verkocht voor f 300,000 aan de heeren
Staal en Haalmeijer makelaars van
de Levensverzekeringmaatschappij
„Utrecht" te Utrecht.
Door dezo Maatschappij werd aan
de architecten A. L. van Gendt en
Zonen opgedragen een plan te ont
werpen, welke teekeningen aan B. en
W. ter goedkeuring zullen worden
voorgelegd.
Waarschijnlijk zal men over een
maand antwoord erlangen. Dan wordt
met den bouw begonnen, en men denkt
daarmede in hot voorjaar van het jaar
1899 gereed te zyn.
Aan de zjjde van de Raadhuisstraat
zullen verrijzen 17 winkelhuizen, op
de Keizersgracht 1 winkelhuis en 2
woonhuizen.
De winkels met de bovenverdiepin
gen aan de Raadhuisstraat worden
gebouwd binnen de rooilijn, terwyl
de galerij het trottoir overdekt. Die
galerij is dus niets anders dan een
voor elk toegankelijke overdekking.
Zy rust op hardsteenen pijlers.
Van die py'lers loopen boogen naar
het front der winkels, terwyl de pi-
FEUILLETON.
mm BORGENSKY.
[(Beiuerkt naar het EngeUcli.)
HOOFDSTUK XXVIII.
Onze gevangenneming.
aar toch hadden wy nog geen twee meter geroeid
e stootten ergens tegen aan.
A begrepen niet wat het was, want toen de schip
a lantaarn omhoog hield, zagen we niets, wat de
aak er van kon wezen.
k verwed er wat onder, als die dnivelsche vreem-
jgen ons niet deze poets hebben gespeeld. Want
Engelschman zoudt je aan zyn verwenschingen her
hebben."
torna roeiden wy twintig minuten stilzwijgend
lotseling bromde onze schipper iets tnsschen de tan
en liet één riem losmaar, terwyl hy nu op hield
spreken, nam hy beide riemen weêr op en roeide
vernieuwden moed verder. Maar het annrde niet
of hy begon weêr te mopperen en trachtte met
een riem voort te roeien. Deze manoeuvre herhaalde
zich drie keer, totdat Gordon hem eindelijk vroeg, wat
er aan scheelde.
„Ja, dat weet ik zelf niet mijnheer. Ik roei zoo hard
als ik kan en toch geloof ik, dat wy voortdurend af
drijven. In elk geval is het mijn schuld niet. Wy had
den al lang over kunnen zyn. Ziet gij nergens een
licht
„Nietshet is overal even donker."
„Wy moeten er toch komen, dat staat vast," mom
pelde de schipper met een riem voortroeiend.
Even daarna hy
„Hoort gy geen andere roeiboot achter ons aanko
men, mijnheer?"
„Neen."
„Toch is het zoo. By den Hemelik geloof dat daar
een groot schip voor anker ligt. Dat is hetWacht
even!" riep hy driftig uit, zyn hand in het water
stekend, „wy zakken veel sneller af dan de stroom ons
zou kunnen meêsleuren."
Hy hield de lantaarn in de hoogte, terwijl hy eenige
verwenschingen mompelde.
„Dat dacht ik wel 1 Die schurkenZy hebben ons
aan een kabel vastgehaakt en op sleeptouw genomen."
Hij zette het licht neder en maakte scmelyk den
haak los, maar niet zoodra had hij dit gedaan of de
andere boot keerde en botste tegen de onze aan. By het
zwakke schijnsel van de lantaarn, zagen we hoe iemand
ons bootje vastgreep. Op hetzelfde oogenblik, dat onze
uitdoofde en in het water wierp, zoodat wy nu in
het stikdonker ons lot moesten afwachten.
De schipper was met een gesmoorden kroot in elkaar
gezakt en bleef voor levenloos liggen. Wy hoorden nu
op gedempten toon bevelen geven en een regelmatig ge
klots van riemeu op eenigen afstand van ons-
Gordon had zich hersteld en vroeg gebiedend, wat
dit alles beteekende, maar geen antwoord ontvangend
en begrijpend dat hy in het duister toch niets kon uit
richten, begon bij zooveel mogelijk te trachten mij ge
rust te stellen
Hij begreep volstrekt niet, wat die aanranding be
teekende, maar giste, dat men van plan was hem in
hechtenis te nemen. Ik vroeg mij zelf af, hoe dit avon
tuur nog zou eindigen, want ik verkeerde nog steeds in
de veronderstelling, dat men Gordon naar de herberg
transporteerde.
Op eens hoorde ik het schelle, doordringende fluitje
van onze sleepboot, welk geluid op eenigen afstand
beantwoord werd. Ik meende, dat dit geluid van den
oever kwam, en ontdekte nu té midden van de duister
nis een gloeiend puntje, waaruit ik opmaakte, dat wy
spoedig de overzijde bereikt zouden hebben. Maar toen
wy het lichtje naderden, zag ik dat het een rood schijn
sel was, dat onmogelijk van een gaslantaarn afkomstig
kon zyn. Daarop floot onze boot voor de tweede maal
en weder beantwoordde een ander dit signaal, waarop
ik naast het roode licht ook een wit licht ontdekte.
„Zoo iets vreemds heb ik nog nooit beleefd!" zeide
Goedon stom van verbazing. „Daar ligt vlak voor ons
een groote stoomboot."
Nu begreep ik alles! Men zou Gordon ongetwijfeld
dadelyk aan boord van de Russische stoomboot bren
gen, in plaats van hem eerst in de herberg te lokken,
zooals Kavanagh bad gewild.
Eenige oogenblik ken later konden wy do pijp van
de stoomboot duidelijk onderscheiden. Op het dek by de
trap stond een officier in een langen mantel gehuld,
met een lantaarn in de hand; toen by bet schijnsel op
ons gelaat liet vallen, werd ik een oogenblik door het
schelle licht verblind.
De man, die in ons bootje was gesprongen, roeide
bet naar de stoomboot en legde het vast.
De officier groette beleefd en zeide in het Russisch:
„Wil Prins Borgensky zoo goed zyn aan boord te
komen
Ik kende genoeg van de Russische taal om deze
woorden te verstaan.
„Wat zegt die man, juffrouw?" vroeg Gordon my.
De moed ontzonk my, maar ik herstelde my spoedig en
antwoordde
„Hij zegt, dat Taras aan boord is en u verlangt te
zien."
„Groote God!" zeide Gordon opstaande, „nu begrnp
ik alles. Zy hebben onzen armen vriend opgelicht! Wy
zullen niet veel voor hem kunnen doen vrees ik, maar
in elk geval moet ik hem spreken."
„Waar ben ik toch stamelde de schipper opeens.
„Wat willen die menschen van ons?"
