NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Haariemsciie Handelsvereniging
De geschiedenis van Haarlem
17e Jaargang.
(baandag 28 Augustus 1899.
No 4953 b
n.
HAARLEMS DAGBLAD
A-BOIsr^STEinVCErisrTSFïï,! J"S
Voor Haarlem per 8 maandenf 1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente) per 8 maanden1.30
Franco door hot geheele Rijk, per 3 maanden. 1.65
Afzonderlijke nummersB 0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor* Haarlem, per 3 maanden. 0.80
de omstreken en franco per post O.BT1^
JVZO"VTEiIR/,ItE!I>TTIE!ISr:
i -5 mgeis 50 Cts'.; iedere regol meer 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte,
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cent per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten
'Ui door alle Boekhandelaren en Courantiers.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureaux. Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer 122.
Directeur-Uitgever J. C. PEERESOOM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: 'amgngrtie, GmArato de Pvhlioité Ktrangbre G. i. 'OAUBH J Go. r'i,Y
Parijs SJhis Faubourg .YimUtnarlre.
Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het
Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA MAR Azn. te Amsterdam.
BUITEN het Arrondissement Haarlem is de pry's der Advertentiën van 1—5 regels f 0,75, elke regel meer 0,15Reclames per regel ƒ0,80.
Agenten voor dit blad in den omtrek zyn Bloemendaal, Sandpoort en SchotenP. v. d. RAADT, Sandpoort; HeemstedeJ. LEUVEN, bjj de Tol; SpaarndamC. HARTENDORP; Zandvoort, G. ZWAMMER;
VeïsenW. J. RUIJTER; Beverwijk, J. HOORNS; Hillegom, ARIE HOPMAN, Molenstraat. Genoemde Agenten nemen Abonnementen en Advertentiën aan.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Goedgek. bij Kon. Besluit van
12 Nov. 1892, No. 29.
De Haarlemsche Handelsvereon. telt
thans ruim 650 leden, dat is veel, doch
niet genoeg. Elke winkelier, elke han
delaar, zijn belang begrijpende, moet
zich aansluiten. De contributie bedraagt
slechts 2.50, terwijl de voordeden
groot zijn.
Rechtskundige adviseurs zijn de hoe
ren mrs. Th. de Haan Hugenholtz en
H. Ph. de Kanter, Spaarne 94, welke
gratis advies in handelstaken geven
aan de leden en voor hen gratis optre
den in faillissementen.
Voor incasso's, door bemiddeling der
advocaten gedaan, wordt 5 berekend.
Bankiers der vereeniging zijn de hee-
ren Laane van Bemmel, Kruisstraat
51.
Alle brieven of aanvragen (ook opgar
ven voor het lidmaatschap) moeten ge
richt worden aan het bureau der ver-
eeniging, 22 Lange Begijnestraat.
Het is ons gelukt eene overeenkomst
te sluiten, waardoor het mogelijk is H.H.
leden nauwkeurige informaties te ver
schaffen omtrent alle firma's in Ne
derland.
De kosten dezer informaties
60 cents per adres, plus 5 cents voor
porto, en moeten vooruit betaald wor
den aan het bureau. Tnformatiën naar
binnen de stad wonende personen gra
tis.
Ruim 650 informatiën en rechtskun
dige adviezen werden in het afgeloopen
jaar verstrekt.
In Augustus zijn 21 vorderingen tob
een bedrag van f 759.7IJ betaald;
vorderingen, worden afbetaald',' 8 vorde
ringen zijn uitgesteld.
Volgens artikel 7 dient het Geheim
der Maandlijsten ongeschonden bewaard
te blijven.
H.H. Leden worden er op attent
maakt, dat pretentiën, buiten de stad
in te vorderen, niet worden behandeld,
tenzij portovergoeding (10 cts.) is bijge
voegd.
Het Bureau der vereeniging is geves
tigd 22 Lange Begijnestraat en is ge
opend iederen werkdag van 'o morgens
9 tot 1 en 's middags van 2 tot 4 uur.
Dagelijks ib een der bestuursleden
aanwezig en bereid tot het geven van al
le gewenschte inlichtingen en wel Maan
dag en Vrijdag van 1112 uur v.m.,
de overige dagen van 34 nm.
Het Bestuur van de Haarlemsohei
Handelsvereeniging bericht aan de le
den, dat C. VISSER, Haarlemmermeer
bij het stoomgemaal „Lynden" en. han
delende in Tabak, Sigaren en Manufao-
turen, gevestigd was Rarrevoetestraat
3, en dat omtrent hem informatiën zijn
te bekomen aan het Bureau.
HET BESTUUR.
DOOR
W. P. J. OVER MEER,
Amanuensis der Gemeente-bibliotheek.
1319- 13S5.
XI.
In het jaar 1319 werd hier eene stich
ting gebouwd!, die eeuwen lang een too-
neel van ellende en lijidert zou zijn,, nl.
de Sint Jacobskapel, later meer bekend
onder de minden aantrekkelijke be
namingen van leprozen-, pest- en dol
huis. Het werd gesticht te Zieken hui
ten liet Spaarne, op het lalnd, genaamd
Adijken,darnOver de plaats der stich
ting bestaat nog al verschil van opinie,
diaiap men, deze ook wel D'ijkendlaim, aan,
de Dijkstraat, thans Hagesstraat, noemt.
Doch de, genoemde kapel aan de Hage-
straat is van. laiteren dlatum, hoewel ze
reedis in 1430 bekend was.
Ook Ampzing zegt. drilt» de eerstge
noemde Sint Jacobskapel' te Zieken
buiten, het Spaame stond «n, dat „Adlij-
kend'aim" (dat- voorkomt in den gift
brief vain Floris van. Adirichem), niet
beteekent. „Dijfcendam" dJooh Aken-
dam". Genoemde dichter bezingt haar
aldfus
„Voorts 't Zieke buiten stad!, daar
Welk huis de graaf weleer vereerd heeft
Dat daar die Schouw zal zijn van alle
Al 't land van Hofliamd door, en Zeeland
ook daarbij)."
Zooals men. weet is de lazarij, eene
besmettelijke ziekte en die ongelukkige
lijders hieraan.' droegen, den naam van
lazaristen en als onderscheidingsteeken
waren ze voorzien, van de zg. lazarusklep'
bij het inzamelen van, aalmoezen. (De lar
zarusklep bestond) uit twee plankjes
waarmede geklepperd, werd).
In het Stedelijk Museum alhier kan
men ,eena duidelijke voorstelling krijgen,,
welken verwoest enden invloed deze ziekte
op een menscb uitoefent, diaar we zoo'n
lijder aldaar afgebeeldzien. (Jani van
Bradj, no. 2.5). In 1413 besloot de ste
delijke regeering van Haarlem, niet
machtiging van den graaf, diat allen, die
met melaatschheid besmet waaien in.
Holland of Zeeland, naar die St. Jacobs
kapel alihieir gezonden konden, worden,
ten einde geschouwd en genezen te wor
den. Een zeer uitnemende maatregel.,
voorwaar! Vele malen hadden hier ver
anderingen plaats; zoo werden er in
1474 Proveniers in opgenomen,, in
1564 krankzinnigen in geplaatst en ver
pleegd' en in. 1606 werden laatstge
noemde lijders uit 't werkhuis naar hier
overgebracht en kreeg het gesticht nu
den officieelen naam van „leproos-, pest
en dolhuis.' Tot in 1703 bleef het zoo
heeten, toen het Bui ben-Proven i em9h.ua s
werd gena|amd. In 1795 veranderde 't
alwed'er van naam) en werd! nu „Buiten-
Gasthuis" genoemd, en bestemdi voor
verpleging) van krankzinnigen eni lijders
■aan besmettelijke ziekten. De regenten
van het St.. Elisabeth's gasthuis, die met
het beheer der administratie belast wa
ren, werden hiervan in 1854 ontheven
en droegen deze werkzaamheden aan 5
commissarissen over. Twee jaar hierna
werden de ten laste dier gemeente ver
pleegden in het voormalige Diaconie-
en Aalmoezeniershuis naar 't Buiten-
Gasthuis overgebracht en werd het in
gericht tot Stadsarmen- en Ziekenhuis.
De daaropvolgende veranderingen, die
ac plaats vonden, zijn te vinden, in. de
raadsbesluiten van 1861 en 22 April
1892.
Onder de vele historische herinnerin
gen van Haarlem is niet zoo algemeen
bekend; dat er hier eens een vrede ge
sloten werd, en, dit had plaats in 1328
tusschen Willem 111 en de Oost-Frie
zen. En al! moge de vredJe van Haarlem
nu geen Munstersche vrede zijn, toch
werd hier een einde gemrakt aan een,
sinds eeuwen bestaand en oorlog. We
hebben reedis vroeger gezien, dat d'e
Friezen steeds in opstand waren of lie
ver gezegd, ze hielden het, langste stand
om hun naam van „Vrije Fries" te
handhaven, en nog heden, ten. dlage on
derscheiden ze zich zeer van, da andiere
ptrovi nciebewonec's. Hun, taal is voor een
nietringewijde niet te verstaan of té
lezen en wie lust heeft oniet ddze taal
kennis te maken, vrage maar eens een
reglement of prospectus van de hier bes-
staande vereeniging„Frysk selskip
„Gysbejct Japise", 'cprjuchte to Haerlem
1897. In de werken van onzen beken
den schrijver J. v. Lennep, kunnen, we
dikwijls een kijkje nemen in hun leven
en karakter, en we komen dan dikwijls
tot de overtuiging, dat hunne onver
breekbare wil meestal 't gevolg was van
eens gegeven. woordJ of eed' en trouw
aan hun land en, ze zich niet konddn
gewennen, aan die flatteeren.de, dikwijls
onoprechte, bof jonkers.
Reeds was in 1256 een. Hollandsohe
graaf gesnettveld en de oneenigheid
bleef voortduren, doch Willem. III
maakte er een, eind aan. In 1327 gaf hij;
aan 60 Friezen vrijgeleide om naar
Haarlem) over te komen, ten eindlei te
kunnen onderhandelen.
Stavoren onderwierp zich alleen en
tegen die overige Friezen werden nu
vrijbrieven uitgegeven dlocr den graaf,
om op hen. te rooven. voor onbepaaldlen
tijd,, met bepaling echter, dat d'e go-
vangenen niet gedood mochten worden,
dloch overgegeven werden aan den bal
juw of grafelijken rechter. De Holland-
sche kapers stroopten nu langs de Frie-
sahe kusten, dedeni een inval in Gaas-
ter land en plunderden dit. Dat de Frie
zen hierover in woede ontstaken en
niet stil bleven zitten onder deze om
standigheden is licht te begrijpen, en de
Zuiderzee kon te dien tijde getuigen van
d'e aldhar gevoerde bloedige gevechten,
waarbij de gevangenen overboord ge
worpen werden Willem Hl rustte nu
een vloot uit en daardoor kwamen die
Friezen tot inkeer, toen eerst nog een
inval in W.-Frieeland gedaan en Staf
voren geplunderd was. Het. gevolg van
dj t alles was, cBat dte vrede in onze Spaar-
nestad' gesloten werd, waarbij d'e Erie-
zen zich onderwierpen en zich zouden
gedragen naar de vonnissen uitgespjro-
ken. door de dbor den gpaaf aangestelde
Sellout, Schepenen en rechters, tevens
moesten ze 1500 Engelsche marken be
talen en de vernieflldie wontiugein) in
Stavoren herstellen'.
In betrekkelijk kort opeienvolgende
tijden, had Haarlem' nu te liijdem van
zware branden, nl. in 1328 (reieds vjroe-
ger beschreven) toen 14 miensclien hier
door* hun dood vonden,, in 1347 op Sint
Olafsdag, waardoor do geheele stad' nar
genoeg vernield werd en geen huis on
geschonden bleef, en in 1351 toen voor
al het grafelijk, paleis en het Dominica
nenklooster veel te lijden hadden. Bo
venstaande omstandigheden, gevoegd bij
het steeds toenemen, der bevolking,
maakten het noodzakelijk de grenzen
der stad uit te breiden en dit. had eerst
plaats over het Spaame. Tot op dezen
tijdi waren, er aan de overzijde van ge
noemde rivier van de Groote Markt
afkomende geene huizen, nu werden
er bruggen overgelegd' en huizen
bouwd aan den oever.
De Achter- en Hagestraat werden nu
aangelegd (ze waren, vóór dien tijd tui
nen) d'e Burgwal, toen de Stadsgracht,
werd binnen, d'e muren getrokken. Ten
einde de stad in staat van tegenweer te
kunnen stellen werden er poorten ge
bouwd en wallen aangelegd, en, nu ver
scheden die SahaTkwijiker- en Amsterdam-
sche- ,xf Spaaïmewouderpoarten.beneveins
de Papen- en Caitharijinentorens.
De vraag woa*dt allicht gedaan, hoe
men de verdedigbare stad nn verweerde
tegen vijandelijke aanvallen. En ziehier
het antwoord:
De inwoners d'eden düb zelf, en scho
ten in tijden van nood hunne krachten
te kart, dan vonden ze bondlgenooten in
de een. of andere naburige plaats. In vre
destijd waren er wachten, die elk bur
ger of poorter op zijn beurt moest waar
nemen, en daJt er wel streng op gelet
werd of men, zijne plichten gedurende
dlien tijd waarnam, blijkt uit een keur
van 8 April 1392, waarin bepaald werd,
„dat iedereen, dje zijne wacht n"
houdt, of zorgt dlat zij, waargenomen
wordt, vijf schellingen verbeurt."
Een dergelijke straf werd hem. of haar
opgelegd, die een. wachthebbend per
soon tusschen het luiden der avond- eni
morgenklok in huis deed komen, bene
vens den wachter zelf. Het onderhoud
dier wallen en poorten werd vroeger
waarschijnlijk gedwongen, dloor da in
woners zelf gedaan, terwijl later 't stads
bestuur het op zich nam en, de inwoners
hi ertoe moesten betalen.
In 1333 was er een geschil gerezen)
tusschen de inwoners van Alkmaar en
Jan van Persyn alhier, over het betalen
van gruitgelden van bieren, welke te
Alkmaar gebrouwen en hier voorbij ge
voerd werden en dit geschil liep zoo
hoog, dlat de uitspraak des graven inge
roepen werd. Deze besloot, dat Alk-
maaris bier vrij hier voorbij gevoerd kon
worden, doch indien er vaten alhier op
geslagen werden, daarvoor belasting ge
heven zou worden. Graaf Willem lii
overleed' in 1337 en Willem TV volgde
hem op. Thans bleek weder opnieuw hoe
hoog Haarlem aangeschreven stond), daar
Keizer Lodewijk van Beieren in 1338
brieven zond aan' die Hallamdsche stet-
den en in het bijzonder aan ,,die voor
zienige mannen, meesters, schepenen en
burgemeesters van. Haarlem. („Pruden-
tibus viris Magistris, scabinis, et con-
sulibus Harlem.en.sis Oppidti"), waarin
hij den graaf als vazal des rijks had ont
boden en gewapende mannen verzocht,
ten einde hem te helpen strijden, tegen
dien Fratoschen Koning Philips. Dit le
ger behaalde schcone overwinningen te
Kamerijk, Doornik, St. Amand, enz.
Da kerk te Heemstede werd in 1348
tot eene parochie verheven en in 1351
werd de bierbrouwerij „Het Scheepje"
opgericht, dat dierhalve nu 5£ eeuw oud
is. Haarlem verkreeg van, graaf Willem
V in 1355 een jaarmarkt op Sint Lu-
casaivondi
Het is te dezen tijde, dat we van
de eerste school lezenin 1358 schonk
Hertog, Albrecht nl. deze aan Jan de
Bioeten, hierdoor vervalt derhalve de
bewering, dat de eerste school pas in
1389 bekend zou zijn, toen door den
zelfden Hertog de school, genaamd „de
groote Soole" aan de stad geschonken
werd. Dit was echter de eerste stads
school, die zich later tot eene latijnsche
school en het latere gymnasium vormde.
Zo stond tusschen de beide Schoolste
gen, die waarschijnlijk hun naam hier
van vinden, afgeleid.
In 1569 werd door Hendrik Dirksz,
da eerste der particuliere scholen ge
opend. Deze 'droegen den. naaan van bij
scholen, onder toezicht van den rector
der latijnsche school, aam wiem dbor de
houders dier scholen iedere dlrie maan
den een stooter per leerling moest be
taald worden.
(Wordt vervolgd.)
STADSNIEUWS
Amsterdamscbe Kegelbond.
De totale uitslag van deD door bo
vengenoemde!) Kegelbond gehouden
korpskegelwedstryd op de nieuwe ba
nen in het gebouw „Yelox", ter gele
genheid van hei 10-jarig bestaan, is
als volgt: le prijs „De Viiegeude
Hollander", te Haarlem met 319 pun
ten 2e „A. T. G. V.", 3143e „De
Amsterdammers, 313", 4e „Oranje
Kegelclub", 310, alle te Amsterdam
oe „M. O. M.", 309 6e „De groote
Yauxball", 301, beide te Haarlem7e
„G.G. S.", 300; 8e „Links in de Gasse",
2949e „De vaste hand", 28910e
„Geruiania", 288; 11e „Koekoek",
48712e „Zou er kans zyn 282
13e „Baan m/d Boom", 28114e „Twee
duifjes", 27815e „Vriendschap", 272,
alle te Amsterdam 16e „Onder Óns",
Rotterdam, 27017e „Entre-nous", 18e
„Nooit gedacht", 267, beide te Am
sterdam 19e „Hard gaat ie", Haarlem,
26620e „Op de plank", 26621e
„Altjjd hout", 264 beide te Amster
dam 22e „T. H. O. R.", Apeldoorn,
263; 23e „Oüd-Delfshaven", Rotter
dam, 26124e „Eendracht", Ensche
dé, 259 25e „Poedelhaat259 26e
„Houd hem op", 257, beide te Amster
dam; 27e „Recht naar 'tdoel", Rot
terdam, *25628e „Onder 0;:s", Apel
doorn, 254; 29e „Negenvriend", Am
sterdam, *254 30e „Amsterdam", Am
sterdam, 252.
De kegelclab „A. T. G. V.", „Oran
je Kegelclub" en de „Amsterdam
mers" van Amsterdam behaalden ieder
46 treffers.
De kegelclub „Raak" te Amsterdam
behaalde de medaille, uitgeloofd door
de kegelclub „Amsterdam".
De prijs van de kegelclab „Koe
koek" is behaald door de kegelclub
„Neptunus" van Amsterdam met 4
koekoeks.
De negenprijs behaalde de kegelclub
„G. G. P." met elf negens.
De treffersprijs vau de vereeniging
tot bevordering van het vreemdelin
genverkeer te Amsterdam werd be
haald door de kegelclub „Rand of
Zand" Enschedé.
Bovengenoemde vereenigingen ne
men Zondag a.s. deel aan den eere
wedstrijd.
De eereprijs werd behaald door den
heer J. H. Martens Jr., van de „Ylie
gende Hollander", met 79 pnnten, en
de consolatieprjjs door den heer Jan
de Greeve, van „Neptunus", met 49
punten.
De andere wedstrijden, vrije en per-
soneele wedstrijd om het kampioen
schap van Amsterdam, blijveu open
tot en met Maandag e.k. Sluiting des
middags 5 uur precies.
ingang ontvangen werd door den
groothertog van Saksen met zijne
adjudanten.
Na een hartelijke begroeting, ge
leidde de Groothertog Hare Majesteit
en familieleden naar zijn salons, alwaar
de Hertogin van Mecklenburg de
vorstelijke personen opwachtte.
Koningin Emma dejeuneerde bij
den Groothertog en de Hertogin van
Albany als gast van do Erfgroother-
togin van Baden, in Hare salons in
het Oranje-hotel.
In het gevolg zijn van bet. Loo
medsgekomen jonkvroaw v. Itiersum,
intesdanr jhr. de Ranitz, kamerheer
jhr. v. Weede en ordonnance-officier
jhr. Louden.
Blijkens den oproepingsbrief voor
de vergadering der Tweede Kamer op
6 September, bestaat het voornemen
dadelijk de ongevallenwet aan de orde
te stellen.
BlfflgNEftLAMD,
Hofbericht.
Hare Majesteit de Koningin-Moeder
heeft Vrijdag met de thans op het
Loo verblyfhoudende hertogin van
Albany met dochter en zoon een uit
stapje gemaakt naar de residentie. De
extra-trein van de Staatsspoorweg
maatschappij, begeleid door eenLe
heeren van de directie, kwam te 10.50
met de vorstelijke familie aldaar aan,
welke op het perron voor de koninkl.
wachtkamer begroet werd door den
commissaris der Koningin, den heer
Fock en den burgemeester baron van
Harinxma thoe Slooten.
H. M. nam met Haar znster en
kinderen plaats in een landauer waar
mede door het Voorhout en de Park
straat naar Scheveningen gereden
werd. Langs den weg was veel publiek
op de been.
Aldaar hielden de rijtuigen stil voor
het Hotel Kurhaus waar het vorste
lijk gezelschap uitstapte en aan den
Artis.
Men schrijft ons het volgende
Gedurende de maand) Juli werden
verzamelingen vau het Kon. Zoölogisch
Genootschap „Natura Artis Magistra"
met die volgende geschenken verrijkt.
Voop* de Diergaardleeen Roek. van
mevr. de Wed. Sas-HailterKoster, te
Amsterdam; een Bruinvisch, vaat deen
keer J. D. Parlevliet te Ka'twijk aan
Zeetwee Grieksche schildpadden, van
Dr. W. C. Po9thum.es Meijes, te Am
sterdam twee dito van dien heer S. B.
Plekken, te «Amsterdam; een. dito van
den heer R. S. Rlat-ter te Amsterdam
vier Muschdttifjee, van den heer J. Sorg-
dirager, to Amsterdam; drie LancLala-
man diers, van den heer K. van Buren., t-e
Amsterdlameen Grasslang, van den
heer S. C. Kosman, tö Amsterdlaim
een dito van den heer J. C. G. Kamp-
fraat te Hilversum een Velduil, van
den jongeheer H. J. Flugger, te Am
sterdam); een Buizerd, van Dr. L. vain
Duin te Vollenhoveeen dito van den
heer A. Demisan te Hillegam een
Java-aap van Dr. A. Kuiper Jr., te
Maldrumeen dito van Jhr. Mr. F. W.
van Sty rum te Haarlem; vier Kri el-
hoenders, van den heer W. Jiskoot, te
Amsterdam; twee bruine Kuikendie
ven van dón heer G. S. Hofstra te
Sneek een Tot en valk van den, heer J.
van Leeuwen te De Rijpeen dito van
den heer A. Dekker te Vugbt; een
Leeuwerik, van den heer A. van Mor
gen, te Amsterdam zea Bóeren-zwalu
wen, van don jongerih. D. Hendriks, tö
Amsterdam; een Reiger, van den heer
C. G. Tïmimers te Baarneen groote
Nachtegaal en een Kalander Leeuwen-
rik van den heer O. I. de Haart Wzn.,
to Utrecht een groote Beo van Mevr.
Trip te Amsterdam drie bonte Spech
ten van den heer P. Sluis te Amster
dam' een Ratelslang van den heer G.
H. Ni «man te Amsterdam.; een witte
rat van mej. Jager te Amsterdam!
drie Koolmeezen van den heer Joh. E.
A. van Pelleoom te Amsterdam; een
Egel van den jongenh. J. Goot te Am
sterdam een dito van den heer Th. P.
Gerritsma te Purmcrend'; een Gierzwa
luw van den heer A. F. Herbemiamn
te Amsterdlam; drie grauwe Kuiken
duiven van d'en heer D. J. R. Brant9 te
Heerenveen:een groote Goelkuif Kakai-
toe, met standaard van den heer Bir-
nio te Deventer elf Spreeuwen een
zwarte Lijster en. een Graspieper, van
den heer J. KJuit, te Amsterdamen
een Bacha-Air endbuizerd van, den heer
J. C. Kromwijk, te Amsterdam. Voor
het Aquariumzeven, bittervooras, van
den heer A. J. G. Metz, te Amsterdaan,
en drie Langoaisten, van den. heer F.
W. Dikker te Amsterdam. Voor het In-
seotariuimVerzamelingen eieren rup
sen en vlinders van Inlandsche Lepi-
dbptera. Voor het Zoölogisch Museum
een kleine verzameling Conchylien van
den heer P. R. Stork, te Amsterdam;
een stuk dennenhout smet moeder en
zijgangen van den Dennensch'eerder,
van Dr. A. Couvó te Amsterdam; een
Wespennest van Suriname, van den
heer H. J. van. der Goot. te Amster
dam, en een dito, gevonden, aan de ri
vier te Coppenanie, van den heer P.
Kuiper Azn., te Amsterdaan. Vaar het
Museum „Fauna Neerlamdia"een nest
van d!e kleine bonte Specht, gevonden
te Santpoort, vain Mej. C. A. Wicbe-
voort Crommelin, te Haarlem. Voor
het Ethnographisch Museumeenige
van was vervaardigde vruchten, afkom
stig van Java, van Mej, M. Holst fca
Amsterdam, en twee vrouwenschoemtjes
en een hoofdkussen, afkomstig van
Amor, van den heer T. Hofkamp, tö
Amsterdam.
Te Interlaken is overleden mevr. J
Kuijper—Schaay, echtgenoote van dr
A. Kuyper.
Dolle Koeien.
Dat het zeer gevaarlijk is met een
hond te gaan id een land, waarin
koeien loopen, ondervond de dienst
meid van den veehouder R. in de
Friesche gemeente TietjerksteradeeL
Ze ging naar de weide om de koeien
te melken in gezelschap van een hondje,
dat op gepasten afstand bleef. Terwyl
ze onder eene koe zat te melken, lie
pen de andere koeien op het hondje
toe, dat toen by haar een schuilplaats
zocht. Ze werd nu door de dieren, die
wel dol geleken, omsingeld, 'de em
mer met melk werd omvergeworpen,
de meid kroeg een paar stooten met
de horens, maar zy wist door snel
loopen te ontkomen, gevolgd door
den hond en vervolgd cfoor de koeien
Voor Transvaal.
Door den heer D. H. Schmull, con
sul-generaal van Hawaii te Amster
dam, is aari de Hollandsclie. bladen in
Noot d-Auaeri.ka hot voigeude schry ven
verzouden
Aan
de Hollanders in Koord-Amerika.
„In 1881 hebt g(j aan onzen oproep
vau uit Amsterdam gehoor gegeven
door uwe stem te doen booren tegen
de verkrachting door Engeland van
net Tractaat van Zand-Rivier tegen
over Transvaal. Toen de Boeren, uwe
en onze stamverwanten, by Bronk-
horstspruit, Langenek, Ingogo en
Majuba don Engelschen het „terug"
bloedig op den rag hadden gesenre-
ven, kwam eindelyk de vrede.
„Toen was Transvaal armmaar
nu komt de Brit, belust op de goud-
mynen vau Transvaal, en staat reeds
gereed; met 32,000 man het eigendom
en de vryheid te rooven van een vry
volk. Het is hun niet genoeg dat zy
vroeger de diamantvelden aan den
Oranje-Yrystaat hebben outnomen.
Neen, voor eonige millionairs (in Trans
vaal ryk geworden scharrelaars) die
na ook het land in bezit willen heb
ben, moet een verdelgingsoorlog wor-
deD begonnen.
„In 1896, toen Jameson met zyn
bende in Transvaal viel. waren de
Boeren zoo edelmoedig, om alle roo-
vers vry te laten, zich naar Engeland
te begeven. Thans komt Engelaud
met open vizier om den roof te plegen
en heeft reeds dum-dnm-kogels naar
Zuid-Afrika gezonden.
„Zult gy, Hollanders en gy, vrye
zonen van Noord-Amerika, toelaten,
dat in stryd met het volkenrecht, een
vry volk, dat in vrede wenscht te
leven, wordt aangevallen, oeroofd en
uitgemoord
Zalt gij, die voor ca. 100 j-iren
diezelfde Britten wegjoegt en or: on
uwe vrijheid veroyerdet, dit z', ier
protest toelaten Of zult gy, vrye
zonen van Noord-Amerika, toonen,
dat. gy nog iets over hebt voor uwe
Hollandsche stamverwanten in Zaid-
Afrika.
„Verheft dan uwe stem voor vrij
heid en recht, en protesteert met ons
tegeD dez8 rechtsverkrachting en po
litieke struikrooverij. Op op dan
vrye Amerikanen en toont, dat door
uwe aderen het vryheidsbloed vloeit."
In de dezer dagen gehouden hoofd-
bestuursvergadering van den Ned.
Bond vau Onderwijzers werd aange
nomen een voorstel, een brief te
schrijven aan aile onderwijzers-ver
eenigingen iu Engeland, Schotland en
Ierland, niet het verzoek, protest aan
te teekenen tegen de houding der
Britsche maonen vau gezag, die de
vryheid on hot goede recht van zelf
bestuur der Transvaalsche Republiek
bedreigen.
Letteren en Kunst.
Kigen Haard bevat deze week het
begin van een geïllustreerd artikel
over de stadhouders van Friesland
uit het Huis van Nassau, door mr.
M. C. NylaDd; terwjjl de heer W.
Toose zijD beschrijving van de haven
werken van Amsterdam voortzet.
