NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Haarlemsche Handelsvereeniging
De geschiedenis van Haarlem
17e Jaargang.
laandag 30 October 1899
Ho. 5012 b
HAARLEMS DAGBLAD
AJB02ST2;TE!lVCEII<rTSFB,IGrS
Voor Haarlem per 3 maanden
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente), per 3 maanden
Franco door het geheele Rijkper 3 maanden
Afzonderlijke nummers
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden
de omstreken en franco per post
f 1.20
1.80
1.65
0.05
0.30
0.871/s
AJD"V7EEE?,a?E!2srT]LËnsr:
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cent per regel.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten
en door alle Boekhandelaren en Courantiers.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureaux: Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer 122.
Directeur-Uitgever J. C. PEEREBOOM.
Hoofdagenten voor liet Buitenland: Compagnie Générale de Püblicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs Slbis Faubourg Montmar'tre.
Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het
Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
BUITEN het Arrondissement Haarlem is de pry's der Advertentiën van 1—5 regels f 0,75, elke regel meer f 0,15; Reclames per regel ƒ0,30.
Agenten voor dit blad in den omtrek zyn BloemendaalSandvoort en SchotenP. v. d. RAADT, Sandpoort; HeemstedeJ. LEUVEN, by de Tol; Spaarndam, C. HARTENDORP; Zandvoort, G. ZWEMMER;
Veis en, W. J. RUIJTER; BeverwijkJ. HOORNS; Hillegom, ARIE HOPMAN, Molenstraat. Genoemde Agenten nemen Abonnementen en Advertentiën aan.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Goedgek. bij Kon. Besluit van
12 Nov. 1892No. 29.
De Haarlemsche Handelsvereen. telt
thans ruim 650 leden, dat is veel, doch
niet genoeg. Elke winkelier, elke han
delaar, zijn belang Begrijpende, moet
zich aansluiten. De contributie bedraagt
slechts f 2.50, terwijl de voordeelen
groot zijn.
Rechtskundige adviseurs zijn de hee-
ren mrs. Th. de Haan Hugenholtz en
H. Pb. de Kanter, Spaarne 94, welke
gratis advies in handelszaken geven
aan de leden en voor hen gratis optre
den in faillissementen.
Voor incasso's, door bemiddeling der
advocaten gedaan, wordt 5 berekend.
Bankiers der vereeniging zijndehee-
ren Laane <fc van Bemmel, Kruisstraat
51.
Alle brieven of aanvragen (ook opga
ven voor het lidmaatschap) moeten ge
richt worden aan het bureau der ver-
«eniging, 22 Lange Begijnestraat
Het ia ons gelukt eene overeenkomst
te sluiten, waardoor het mogelijk is H.H.
leden nauwkeurige informaties te ver
schaffen omtrent alle firma's in Ne
derland.
De koeten dezer informaties bedragen
60 cents per adres, plus 5 cents voor
porto, en moeten vooruit betaald wor
den aan het bureau. Informatiën naar
binnen de stad wonende personen gra
tis.
Ruim 650 informatiën en rechtskun
dige adviezen werden in het afgeloopen
jaar verstrekt.
Tn October zijn 37 vorderingen; tot
een .bedrag' van, f 1451.06i betaald. 10
vorderingen worden afbetaald. 5 Vor
deringen zijn uitgesteld'.
Volgens artikel 7 dient het Geheim
der Maandlijsten ongeschonden bewaard
te blijven.
H.H. Leden worden er op attent ge
maakt, dat pretentiën, buiten de stad
in te vorderen, niet worden behandeld,
tenzij portovergoeding (10 cts.) is bijge-
yoegi.
Het Bureau der vereeniging is
tigd 22 Lange Begijnestraat en
opend iederen werkdag van 's morgens
9 tot 1 en 's middags van 2 tot 4 uur.
Dagelijks is een der bestuursleden
aanwezig en bereid tot het geven van al
le gewen8chte inlichtingen en wel Maan
dag en Vrijdag van 1112 uur v.m.,
de overige dagen van 34 nm,
Den leden wordt bericht, dat S. van
Lier, voorheen kantoor houdende Nieu
we Gracht 62, daarna Botermarkt 12,
is verdwenendoch dat wel op den Wa
genweg 7, nog gevestigd is Mej. De
Vries.
HET BESTUUR.
DOOB
W. P. J. OVERMEER.
Amanuensis der Gemeente-bibliotheek
XVIII.
De lode eeuw.
Reedia hebben we gezien hoe liet' be
lt'gin der 15e eeuw zich heeft doen ken
nen door de varwoede geveohibem, die
I gel werd. wekden tutaschen d!e Hoekaöhen
k eu Kabelja<uw9cibe!n en ik wil hier eens
jeven afstappen en een Haairlemseh
■"Hw'oBidjp? bescjiiVnj.ven. dat mean a,l
tllki echijne het nog zoo ongeloafelijk
Itoch niet onvoorwaardelijk als zoodanig
ter zijde mag schuiven. Er is hier nl.
eene ..Haaoiemsahe mieermin" geweest.
jdie gewoond! heeft in 'het vierde huis
de Westeijdje in heit. Gat der Groo
te Houtstraat. (Het Gat da- Grootd
"outstraat wordt in oude giftbrieven
ook wel ..de mond." genoemd). Het go-
loemde huis heette dan ook oudtijds
,de Meermin" en werd in het laatst
der rigw eeuw beWcond dboe- den
bakker J. Hittert. Ben ik goed! inge
licht heti 't 'huis. waarin tegenwoor
dig baikkeuiji vain den heer Franken
'evtstigd! is.
Zooals wiel bekend is verstaat men
onder meermane en meerminnen in het
water levende en op miensohen, gelijkend-
de schepselen, wier afbeelding; mleesti
"komt in dien vornn van half xnensoh
en half vkoli. Op een onzer sladégebou-
wcn. de Waag. is dit. Haarlemsche
wonder nfcg aanschouwelijk vereeuwigd.
Aan de zijde der Damstraat zien we
den Leeuw- in den Hollandschen tuin
afgebeeld met, het jaaptal 1595 en aan
d.' Oostzijde den Spaarnekant
komt 'het Ha&rlemsehe wapen voor,
gedragen dcte<r tw.ee meerminnen met
liet. bekende devies ..Vicit vim Virtus."
Laat ons thans hare geschiedenis
eens nagaan.
Zekere Jan Gerbrantsc.n van Leiden,
overleden te Haarlem in 1504, is do
eanste die, vain, dat feit een verhaal geeft
in zijn ei A naties Chronical el. historica,"
en, wiens beschrijving ik daarvan,, vol
gens eene getrouwe vertaling, hier laiati
Vclgemi
„Omtrent dienaelifd'en. tijd (namelijk
1403) was er een geweldige storm, waar
door vele menschen nu' hunne huizen
in verscheidene gewesten vargaan zijn-
In dezen storm is. door den aandrang
der zee, een ongetemd nieuwspersoon,
uit verre streken gedreven, naar het
hreede der Zuiden-zee tussehen de ste
den, Kampen en Edam, die zwemmende
cifoor Purmerye is gekomen, in het Pur-
merveer. Deze nu in het wal cv zwem
mende. slapende, wakende, heeft ook
uit dt diepte hare spijs weten te beko
men Zij had geen kleed eren aan:
haar lichaam! werd echt ar bedekt d'aor
eene waterachtige stof, die ,haar aan
kleefde. Zij bleef aldaar verscheidene
dagen zwemmen, omdat zij niet- wist
hoi zij weder terug zou keerenf; want.
kort na, dien storm) waiS er eene nieuwe
dijk iru de Purmer gelegd, ter plaatse,
cl01341' zij binnen wals gekomen. KJcrt
cïaarop zagen een i ge Eda'msohe1 micisjes,
die door dat, water met schuiten roei.-
den naar de naast aangelegen weilain,
den, om bel melken, dit vrouwspersoon
in de Purmepmeer zwemmen. wOar-
j over zij verbaasden. De gewoonte
maakten haar eindelijk minder be
schroomd, zoodat-ze niet haar begonnen
Is spreken, en zioli ouderling beraad
slaagd hebbende, trokken zij haar met
geweld uit het water, en dus ia zij met
een schuitje gebracht binnen, Edarn-
Men verstond haar taal niet, gelijk zij
ook van de onze niets verstond. Men
zuiverde haar van ,de onrcinig'heden der
zee. dee d liaar vrouw e n.kl cederen, aan
ze gebruikte onze spijsdoch telkens
begeer da ze naai- het water terug te
keqren, hetgeen eene nauwkeurige be
waring echter verhinderde. Van alle
zijden kwam er 'nu jvolk te Edami om,
haar te zien, zoadat haa|r gerucht zich,
zelfs tot Haarlem toe uitstrekte). De,
burgers dezer stadl vea'.lang'dcn,, wegens
dia vreemdheid d'ezer zakei, dait die va|n
Edam .ze aan hun overgaven, gelijk ook'
gesohitd is. Te H.iap'Iem leerde ziji ?pin-
ndn en leefde daar nog vele .jaren,"
Na dit oudste verhaal volgen er nog
verschillende van latere auteurs, doch
ze worden steeds opgesmukter en onge-
loofelijker, totdat- eindelijk in 1786 de
heer A. .Vosmaar in de Verhandelingen
der EDoll. Maats ch. van Wetenschap
pen te Haarlem., eigene grondige stu
die jvan maakt en de Haarlemsche meer
min eens flink zuivert, va'n alle verdicht
selen waarmede do oudlicid haar om
geven en onkenbaar gemaakt 'had. Dat
een der-gelijke vrouw bestaan heef', kan
me'ri als vaststaande aannemen,, doch
meer dan iwaartsohijtnlijk jiebbeini we
hier met eene arme schipbreukelinge:
van vreemde natie te doen, die, .tben
haajr schip dooa* een storm vergaan was
hulpeloos eenigen tijd in: de Pusmer
hicteft rtjiidgezworveli en dlaarnial t e Edam'
ouder dak is gebiraieht. en vervolgens
te Haar lean, alwaar ze hier in bet Gat
der Groote Houtstraat, gewclond en de'
zeden, en godsdienst von one land ge
leerd heeft. Onder de afbeeldingen van
haar welke ik gezien heb, komt ze twee
maal a,ls gewoon rneusch voor en één
keen' in den bekenden vorm van half
mensch en visch. In een berijmde kro
niek van die dagen lezen we onder
meer van haar
,.Sy huylde als -en hondt, ,meest in
de middernacht,
„End wierd ,door 't eerste licht in, stil
te weer gebraeht."
Willem VI werd in de regeering op-
gCvplgd door zijne eenige dochter, Jar
coba, van Beiej-en„ /wier ongelukkige le
vensgeschiedenis zoo over bekend is.
Ook once stad heeft deel gehad.in hare
lotgevallen, allereerst koos Haarlem de
zijde van Jacoba, toen Keizer Sigia-
mund weigerde de Leen,verheffing van
het Hollandsche graafschap op kaar be
doen overgaan, waartoe haar vader hem
niog bij zijn leven op allerlei wijzen
verzocht had. Bij de stad Haarlem' .slo
ten zich nog aan, de regeeringen van
Delft. Leiden. Amsteldam. Gouda,
Rottendam. Oudewater, Hoorn. Schie
dam. Medemblik, Enkhuizen en Mbnr
nikendann., lienevens 26 edelen der
Hoelcsche partij. Dit verbond in 1416
gesloten had ten doel de weigering van
Sigismund tegen te, gaan en Jacoba bij
overlijden van haar vader te huldigen
tot landsvrouwe en gravin na van. Hol
land, Zeeland en Friesland en haar te
verdedigen en beschermen tegen wie
het. ook zij li mocht.
In het jaar 1417 spanden te; Haa|r-
lem. meer dan zestig burgers samen
en, poogden door het kleppen der klok,
een oproer to doen ontstaan,doch ze kre
gen geen, verdere aanhang in <cte stad,
die zich aan de zijde van haar wettige
vpratin .bleef houden.
De oproerigen, ziende dat zij in deze
stad hun oogmerk niet konden berei
ken. .trokken met eene na,gemaakte ba
nier \tain Haarlem, naar 's-Gravenliage,
doch stieten aldaar cck het lioofd en
moesten 15 hunner vrienden, achter
laten die gevangen genomen werden.
Maar de tijden veranderen en zoo
ging het ook Haarlem, dat Jacoba af
viel cn zich onder de machtigste zijde
stelde, waardoor ook hare vanen bo-
hfceuden tot die, welke veroverd wer
den door da Hoekschen. onder bevel
van de mfcedige Jacoba! in den slag bij
Alphen in 1425 In Jiet volgende jaar
werd Haarlem belegerd door de, inwo
ner? van Alkmaar, en, Ken.nemcirlalnd,
aan welks hoofd de gravin zelf stond'.
Zij zette' het beleg krachtdadig! doler,
doch was later gomoodlzaakt de belege
ring op te breken, aangezien penben
de Vlamingers tegen liaar optrok. Ze
trok dezen vijand te gerabet en bracht
hemi bij Alphen een zoo geduchte neder
laag toe. dat er ongeveer 500 buiten
gevecht gesteld worden. Dit gaf gele
genheid. om met elkaar in onderhande
ling te treden, waarop later een ver
drag gesloten en de verdere belegering
van Haarlem gestaakt werd.
In 1428 werd Haarlem ééne der zoo
genaamde Hauze-steden, welke met el
kaar in een onderling var bond waren
getreden en een wijd uitgestrekte»
handel dreven. Daaronder kwamen ook
Dordrecht- en Amsterdam voor. Van al
deze steden bleven er later nog maar
drie over en wel Lubeclc, Hamburg'
en Ri emen
We nadiereni thans de periode waar
in döor Coster de boekdrukkunst xüt>
gevonden werd'., en al moge onzo 9tald
dikwijls die eer betwist worden, dei ver
schillende bronnen geven een zoodanige
aaneenschakeling van motieven dat
men wel degelijk mag aannemen, dat
do boekdrukkunst hier haai' .uitgangs
punt vindt.
En al was er £«n geboren Haarlem
mer als wijlen Da'. A. van der Linde,
die in Duitschland, door een sloopings-
woede bezield: Laurens Koster omver
wilde halen en de pen wilde trekken
doen* alles wat in 't voordeel van zijn
vaderstad was gezegd en zelfs door teixt-
vervalsching zijne bewijzen trachtte te
staven, daar trok een man als Dr. J.
H. Hessels, geboren te Haarlem en
thans Hoofd.biblioth etearis aan de Uni
versiteit- te Cambridge in Engeland) te)-
gen op, die hem zoo geducht onder
handen nam. dak er van van d'er Lin
den's werken niets over blijft dan alleen
twijfel aan .zijne lit-te -arische moraliteit.
(Wordt vervolgd)-
Stads nieuwe.
De Kegelclubs „De Vliegende Hol
lander" I en II alhier zullen deelne
men aan het nationale Kegelcoccours.
uitgeschreven door de Kegelclub
„Oud-Delftshaven" te Rotterdam.
By de Vrijdag te Amsterdam ge
houden aktenexamens Teekenen (L.O.)
slaagden de beeren A. Aukes, D. de
Bree en Bijl alhier.
BINNENLAND.
Nederland en Transvaal.
Thans is vastgesteld, diat de scliaal-
collecte in Den Haag gehouden voor
het vrouwen- cn manneaicomité van het
Koode Kruist mi™ f 12,000 heeft op-
gebralchb.
Te Wageningen heeft zich onder
voorzitterschap van den burgemeester
een comité gevormd bol- inzameling ran
giften ten behoeve van het RoodeKtrui?
Ook te; Ede is. op initialtief van den
burgemeester, een comité geVcrmd van
dames en heeren,, tot het inzamelcu
van gelden ten belioeve van liet Roo-
dc Kiuis. Ingezetenen te Bennekom,
to Lunteren, te Ottearioo en te. Geld.-
Veenendaal zijn uitgenoodigd in hun
ne afdeeling een dergelijk comité in:
het leven to roepen.
Even,zoo te Neede. Eenige jonge da
mes hébben zich met de inzameling
belast'.
Pref. Wefer Bet tink deelt, in het
,.U. D." mede:
Do pogingen, die ik deed om, dbor
persoan'lijjk daarvoor moeite te doen,
gelden bijeen te brengen tbt leniging
van den nood der Zuid-Afrikaansche
stamgenoot en, zijn uitnemend geslaaigd.
Ik mocht aan een lid van het hoofd
best uur der Z.-A. Vereeniging f 341.02
qv hand stellen, welke soni later door
hem zal worden verantwoord.
Nu echter reeds een woord van har-
t-elijken dank aan allen, die hebben
bijgedragen. Sommigen gaven in ver
houding tot hun, beperkte middelen,
beschamend veel.
Bijna f J2 brachten de werklieden
eener fabriek bijeen f 10 werd gege
ven door 4 vrouwelijke assistenten;
een dienstbode vroeg bedeesd', of zij
e,ck walt geven, mocht, en schonk mij,
in een papiertje gewikkeld, een gul
den. Ik zou nog meer staaltjes van dien
aard kunnen vermelden. Op een,
bruidspartij werd ruim f 25 gegeven,
de studenten in mijn. laboratorium gar
ven f 74, enz. enz.
Het, ,.U. D." ontving voor het Rcode
Kruis f 1520.57, voor de Ned. Z.-A
Vereeniging 729.
Te Zalt-Bommel zijn door de leer
lingen der scholen f 33.29 bijeenger
bracht.
Ook te Oud-Beierland gaat een lijst
iiond voor het inzamelen van gelden
voor d'e gewonden in Transvaal.
Onder de giften, bïjf de Ned. Zuid-
Afrikaansche Vereeniging ingekomen,
is cr een van 2000 van een ongenoêm-
d'.ii particulier, voorts een van f 1500,
drie vafti f 1000, enz.
Voor de Nederl. Zuid-Afrikaansche
Vereeniging is claar de ..Rrov. Geld. en
Nijm. Ct." te Nijmegen ingezameld
f 1233.80.
De werkJiedenvereeniging Eendracht
maakt M-alchti te Scheven!ngen, heefti
f 25 beschikbaar gesteld' vootr dei ge-
wondeai en nagelaten betrekkingen vain
gesneuvelden.
Ondier de leerlingen der rijks land
en tuinbouwschool te Wageningen ck-
culceren lijsten, tot het bijeenbrengen
van gelden voor Transvaal. In 2 afdee-
lingen werd reeds voor f 86 geteckend.
De Oosterbeeksche wielrijdersvereeni-
ging „Hand gaat ie." heeft besloten, ƒ25
ter beschikking te stellen van het Roo-
de Kruis voor Transvaial en, 25 ter
beschikking van het Ned. comité voor
Transvaal.
To Wamel wordt met een lijst- rond
gegaan voor Transvaal. Er wordt goed
geteelcend.
Het hoofdbestuur van het Roodé
Kruis heeft, een aredietibrirf op Preto
ria. ten bedrage van 48.000, ontvan
gen, voca* het onderhoud der lieden ver
trekkende ambulance.
De opbrengst eener te Arnhem ge
houden collecte voor het Roodé Kruis,
inbegrepen het ontvangen op circulai
res, bedroeg ongeveer 7000 gulden. Men
verwacht d'alt dit cijfer nog zal toe-
neuVen
Ta Utrecht zal in den loop dca' vol
gende week, onder patronaat, der Zuid-
Afrikaansche Vereeniging. eene ailge-
meene collecte vocs- de Tran sval ers wor
den gehouden met de busjes van- Ar-
menzarg, die daartoe, evenals op den
liefdadigheidsdag. aan tal van huizen
zullen bevestigd worden. Leden van
het Utrechtsche Studentenxx»ips heb
ben zich gaarne bereid verklaard, om
de aan de ondernemjing verbondene)
werkzaamheden te verrichten.
Onder de Nedao'laindcr? te Londen is
een beweging cp touw gezet om voor de
slachtoffers van den onheiligen oorlog
in Zuid-Afrika, geld in te zamelen.
De Zuidafrikalansche Vereeniging
heeft door tusscheukomst van het hcofd
comité van het Ned. Roocfe Kruis 4000
pd st. tea' beschikking gest.eld: van dr.
Lingbeek. chef der Nederlahdsche Am
bulance tot bestrijding der onkjastem
van do ambulance gedurende zijn ver
blijf in Zuid Afrika.
.Door het UÏtvoerend Comité van
den Deutsolier Manner Gesang Verein,
te Amsterdam, is het initiatief genomen
tot het geveni: van een cfc>no«rt ten
voordeele van Transvaal.
Het concert is bepaald op 15 Novem
ber in dki groote zaal van het. Concert-
gebouw. Behalve het koor van da ver
eeniging. hebben, hunne welwillende
medewerking toegezegdmej. Olgai
Isaacs, zangeres, de heeren Ch- E. H.
Boisscvain. Willqm Mengelberg, pia
nist, M. Wolters, violist, en R. Ha'ge-
man als aocompagnateur.
Dt bealmbten van ihet telegraafkan
toor te Rotterdam hebben 107 afge
dragen aian de Ned. Zuid-Afrikaansche
Vereeniging. de beambten van de Rot-
tcadamsche Bank 85. Bij; de directie
van het „Algemeen Handelsblad'" is
7885 ingekomen. Te Koog aan de
Zaan is in oen vergadering, belegd op
verzoek van eenige kden der Nederl
Zuid-Af r. Ver., voter 1650 get eekend
Een uitvoering .van Hilversum's Man
nenkoor heeft voor het Rcode Kruis
f 120 opgebracht. Te Dordrecht is ,tot
dusver aan toegezegde en ontvangen
gaven 14,672.64J bijeengebracht.
De leerlingen van de H. B. S. te
Veeuda-m hobbon voor de stamverwan
ten in Z.-Afrika 61 ingezameld.
Nog vteirmcien zich eomité's te Enk
huizen. Monnikendam, Lekker kerk. De
Leek.
De collecte voor het Roode Kruis t
Voorburg .heeft 837 opgebracht.
Te HeJlevoetsluis circuleer en lijsten
van de Z.-A. Vereeniging.
Door honderden studenten, ,bij| wie
zich ook professoren hadldlen aangeslo
ten, werden Vrijdag te Amsterdam
hunne Taansvaalsche sludiemakkers
Reitiz, Dubois en Pretorius bij hun ver
trek naar Durban uitgeleide gedaan.
Nadat het volkslied, dat met ontblootten
hoofde wead aangehoord, gezongen
was, hief men een krachtig Io vivat
aan. en zette de trein zich in beweging.
Mr. H- J. Coster, f
Volgens een bericht aan de „Daily
Telegr." behoort tot de gesneuvelden
by E'andslaagte dr. Coster. Wetende
dat inr. H. J. Coster mede is uitge
rukt als officier b\j het Hollandsche
korps, kan wel met zekerheid worden
aangenomen, dat deze wordt bedoeld.
Mr. G. Vissering schetst in het
Hbld. in eenvoudige, mooie woorden,
deze kranige figuur.
Velen zullen deze tijding van het
vernietigen van zulk een eminent,
jong leven met innige ontroering ja
meer, met verbittering vernemen.
Want Herman Coster was eminent in
alle opzichten dat kannen vooral zy
getuigeD, die het groote voorrecht
hadden hem in den studententijd tot
goeden vriend te hebben.
Reeds dadelijk in zyn groentijd trok
de nog wel wat groene jorgen uit
Alkmaar de aandacht om zyn ferm
optredenhy liet zich niets onbeta
melyks welgevallen, en durfde in dien
tyd reeds de oudere studenten aan,
als hij meende, dat een ander onrecht
werd gedaan. Het kon dan ook wel
niet anders, of deze door en door
openhartige, enthousiaste jongen
dwong ieders genegenheid, zoo niet
bewondering af.
Hoewel hy zich tot plicht achtte
zich van groote verteringen te ont
houden, en volstrekt niet onder de
eerste pretmakers behoorde, was zijn
stodententyd een doorloopende triomt.
Zyne studiën waren in alle opzich
ten uitnemend; ei toch vond by tyd
om de voornaamste posten in h(t
corps te bekleeden. Het studenten
weekblad „Micerva" tintelde vaageest
onder zijn mede-redacteurschap. Als
praeses van het Corps was hy onder
de leden door zijn onversaagd te velde
trekken tegen nu en dan zich uitende
misbruiken in hoog aanziendoor zijn
zeer correct optreden naar buiten
werd hy overal geprezen.
Tijdens een feest van Parysche
studenten heeft bij tot aan de tafel
van den President der Fransche Re
publiek de Nederlandsche studenten
moeten vertegenwoordigen en zyn
kranige, eenigszins martiale figunr van
een rijzig hoog-blond Germaan met
vriendelijke blauwe oogen, deed hem
ook dadelijk in den vreemde ieders
sympathie verworven.
By zijn promotie op 6 Jnni 1890
schetste een extra uitgave van het
Studentenweeklad hem io de volgende
woorden
„Herman Coster is een verschijning
geweest aan deze Universiteit, die
niet alleen even zeldzaam is als een
schitterende liebtster, maar ook even
als deze een groote streep helder licht
beeft achter zich gelaten. Want hem
na zyn vertrek niet meer te geden
ken, wie zou het kannenNiet zyn
clubgenooten, in wier midden hy een
ledigen zetel achterlaat, niet meer
door een ander te bezettenniet de
gezelschappen, wier yverig lid cn
kundig voorganger hy was; niet het
Leidsch Studentencorps, dat in hem
een Praeses vond, zoo volkomen waar
dig de primus inter pares te zijn."
Deze uitweiding over den studen
tentijd vergeve men my. Men leert in
dien tijd elkaar zoo goed kennen, en
op ons allen had hy zulk een diepen,
weldadigen indruk gemaakt.
Reeds in Leiden dweepte by voor
de Transvaal, het kranige, vrije volk
trok hem onweerstaanbaar aanen
in September 1890 trok hy naar Pre
toria. Tot Februari 1891 moest hy
wachten als advocaat te worden in
geschreven zyn enthousiasme voor
Transvaal werd in die eerste maan
den wel op eene harde proef gesteld,
daar hy geen werk kon vinden en,
onbekend met de betere elementen,
maar al te veel gelegenheid had de
samenleving van hare slechte zijde te
leeren kennen. Zyne brieven bleven
echter van zijne onversaagdheid ge
tuigen.
Het kon niet lang dnren of zulk
een flinke, eerlijke werkkracht, moest
ook aldaar de verdiende waardeering
vinden, en al spoedig werd hy werk
zaam op het kantoor van den heer
Hollard, een bekend advocaat. Met
zijn gaven van geest en gemoed moest
hy na vooruit komen, en nog vóór
zijn dertigste jaar bekleedde hy dan
ook het zeer gewichtige ambt van
Staatsprocureur, des te gewichtiger,
nu hy juist geroepen werd als publieke
aanklager de bedrijvers van den Ja-
meson-raid te vervolgen. Zyn ferm en
tactisch optreden werd in die dagen
over de geheele wereld naar waarde
geschat; zelfs de Eogelsche bladen
konden nergens een vlekje aan hem
vinden om hem een smet aao te wrij
ven. En hoe lastig was dit strafge
ding Eenige dagen voor den aan
vang schreef hy mjj nog over de
groote moeilijkheid der zaak wegens
de gebrekkige Transyaalsche straf
wet, die grootendeeis gecompileerd
moet worden uit elkaar vaak tegen
sprekende oude Nederlandsche juris
ten, terwyl nog daarbij komt (gelijk
bij opmerkte) „dat de beschuldigden
over millioenen ponden sterling te be
schikken hebben en dat meineed een
niet al te zeldzaam misdrijf is in de
Hoven der Republiek." Dank zy zyu
kundig en energiek optreden kon met
overwinning dezer moeilijkheden een
veroordeelend vonnis worden uitge
sproken over de schavuiten, die thans
nog in Engeland worden geëerd.
Daar het ambt van Staatsprocureur,
hoe eervol ook, hem op den duur niet
aanstond, vestigde lijj zich wederom
als advocaat, en steeds bleef hij een
s.eraad in net ambt, dat hy uitoefende.
Voor drie jaar naar Nederland over
gekomen, hadden zijn oude vrienden
in Leiden nog eeue reünie met hem
hy was nog steeds de onverflauwde
enthousiast van vroeger gebleven, zy
het ook in den vorm van een man
van rjjp overleg. Toen ik dan ook las,
dat by Elandslaagfe het Hollandsche
korps mee ten stryde was getogen,
waarvan hy als een der aanvoerders
gekozen was, had Ik al dadelijk een
angstig vermoeden, dat hy onder de
eersten moest geweest zynbelaas
heeft bet droeve bericht het vermoe
den bewaarheid.
Toen by als p aeses van het Leid-
sche Stadentencorps de novitii ont
groende, zoide hy in zijne van levens
lust en kracht tintelende toespraak
„Gy moet zorgen, dat ge gereed zyt,
als ge wordt geroepen tot verdediging
van den Nederlandscben bodem, want
Uw Vaderland is een stuk van U
zelf!"
Deze man nit éen stak, met zyn
ijzeren wil, heeft tien jaar later ter
wille van zyo nieuw vaderland zyn
eigen woorden in daden omgezet.
Zjjn laatste daad is opnieuw een
triomf geweest, evenals heel zijn leven;
weer was plicht zyn eenige drijfveer.
Na dat zeldzaam veelbelovende leven,
