Tweede Blad,
Haarlem in 1830—1831.
Haarlem's Musea.
behoorende bij
„Haarlem's Dagblad"
van
Donderdag 19 April 1900.
No 5/55.
Eene historische schets
uit onderscheidene bronnen,
door
W. P. J. OVERMEER.
VI.
Spoedig bleek het, dat het zeer moede
fijk zen vain in de kosten, aan de be-
Vapeniii? verbonden en in het voorloo
pt onderhoud) van zoo'n corps, te voor
zien. zoo de zaïaik niet gesteund werd
door meerdere bijdragen.; en bij velen
ontstond de vrees, dat deze geestdrift
volle vi derlonddicvcndt-poging zou
mislukken.
Doch er kwam uitkomst, want den
lsien December ontving de Gouver
neur van Noord-Holland een bankbil
jet. van t 1000 uit barneten van den heer
Jhr. Borrel van Hog eland en voca' de.
Noord-I lolliindsdhe: Jagers ©n boven
dien van cenige dames te Hcorn eon©
partij linnen en pluksel en f 34 voer
de gewonden.
Door de eerstgenoemde gift kcoi do
ni trusting en oefening dei manschap
pen beter voortgezet worden.
Den 4 en December bevatte de O. H.
0. d'a volgende advertentie
.De onxkrgettlakende Kapitein,
commandeerc.ndio de Vrijwillige Nocrd-
Ko!lands-chc Jagers, haast zich ter ken
nis?© van die genen te brengen, die zich
aan den dienst van dit korps verbon
den hebben, zoozeer tea- beveiliging van
den Vadc.rlandcchcn grond ncodig. dat
het zelve eerlang, en wel zoo spoedig
immer mogelijk, in de stad Haarlem
cal worddn bijeen ge trokken, en aldJaar
in den. Buksen-di ena=t zal; werden ge
oefend, ten einde' binnen zeer
korten tijd' naar de grenzen
te trekken, en een werkelijk
deel aan d: krijgsverrigtingai te ne
men doende hij zich deze gelegenheid
ten nutte zijn, om. elk en "eelt iegelijk,
ch> verlangen mogt. dienst in dit zoo
nuttig korps tci nemen en. daardoor zijn
Vaderland en Koning ton dienste te
staan, bij. deze uit te noodigen om zich
daartoe, hetzij schriftelijk of monde
ling. bi" den omdeggeteekende aan te
•meiden, bij wien nog eenige belangrij
ke ondürigtiiigen. tot den dienst der
Nooid-Ho'.landsche Vrijwillige Jagers
betrekking hebbende, te verkrijgen zijn
It ROOKMAKER.
Haarlem. 3 Dec. 1830.
i Dat. hot voor do kleermakers eoliter
geen. slechte tijd' was, blijkt ons bij het
verder doorlezen der zooeven genoem
de ccurant. want vra schillende deskun
dige® in dat vak weiden gevraagd, te
gen vcvliocgdct ai-bcidslooncia.. vooral
wanneer ze op de hoogte w&r«n van
militaire uniformen.
Om der eigenaardigheid i^rmelct ilc
de advertentie vaat C. Scheevelenbos,
kleedcrmakfc woncaide in die: Ridder
straat no. 293.
Met de zooeven genoemde annonce
van den kapitein Rockmaker was ech
ter niet alles gevonden, want het gou
vernement zou den Commandant, da
noodig© buksen verstrekken, doch toen
de man schappen zich. voor de oefenin
gen. aanmeldden, moest de comman-
dimt o varen, dat tusschen „zeggen" en
„dom" een groot verschil is.
Den 1 Ocfn Januari d. :i. v verscheen
er een bericht in de courantdat dan
ook tamelijk veel sensatie verwekte.
Kapitein Roc&nïakar -- zoo leest men
daar doet als commandant eon be--
roep op ieder, die een buks aan het
corps vil 1 een en omdat het- gouver
nement- er nnet den besten, wil: niet iu,
kan voorzien, en zonder hetwelk die
mgjnsehappen zich niet- kunnen oefe
nen noch nuttig zijn
Een elk. die den ijvetrige® en voort
varenden kapitein Rook maker kende,
begreep zeer wel, hoe grootc overwin
ning hij op zich zelf noodig gehad liad,
oir, in, zulke gematigde termen aan zijn
teleurstelling lucht te geven, doch' hier
stand legen cv'. ,r, dat de sympathie die
hem van alle zijden, betoond; werd zeer
groot was. want het scheen dat deze
publieke klacht ais een donderslag bij
eer helderen hemel Werkte.
Slechts vier dagen hierna bevatte cle
courant bet volgende bericht
-Do kapitein-commandant H. Rook-
makrir deelt mede. dat tengevolge van
.zijne oproeping reeds 40 buksen bij
hem. ontvangen, zijn."
Thans konden de oefeningen geregeld
werden voortgezet en straks' zullen we
acn lioc een corps als dit. geheel be
staande uit beschaafde lieden en met
een vasten wil bezield, in korten tijd
gereed on m arschvaardig was.
Dm 1 en December zond do kapitein
IV TT. Hoeufft. (Ie compagnie Haar-
Icinmetr.s) uit Bergen op Zoom eene pu
blieke. dankbetuiging voer eene beman
ning tabak, door eenige toegenegen
Haar) emmers gezonden.
In do dagen van 1830 en 1831 bracht
een eik met de meeste bereidwilligheid
sajno offer aan liet Vaderland en het
ontbr ak ook niot aan opwekking daar
toe. E'eiic krachtige opwekking - - waar
van ik hier melding moet maken.
was die vau den Waaischen predikant
te Haarlem J. Terissédre I'Ange den
10en November 1830 in het Amster-
damsche Departement der Mij. tot Nut
r- 't Algemeen gehouden„Dc Burger-
bcwapcaiing als plicht voorgesteld."
Deze kernachtige redevoering werd
daarna uitgegeven, bij ten Brink en do
Vries, terwijl de lieer C. A. Spin kas
teloos zorgde voor bet drukke» dezer
'brochure.
De vurige geest, die uit deze reden
straalt aou mij doea heruiten er eött
fragment uit mede te' doelen, doch bo-
knoptkeacbhaJvc moet ïlc er van af zien.
Eton 8en December vertroklccn van,
hier onclctr geleide van den luitenant
ter zee de Kaning 30 vrijwilligers voor
don zeedienst naar Rotterdam, waar
onder de heer C. Lock hart van Haar
lem, die zich aangeboden had het Va
derland te dionen zonder eenige be
zoldiging. Ze waren gokkedi en uitge
rust door den heer Mr. Clemens San-
denberg Maittlhiessen,, rechter in de
rechtbank te Alkmaar, die hier meer
dan gewone opofferingen voor gedaan
heeft en het behoeft zeker niet gezegd
te wqrden dat zijne handelingen voor
de zaak des Vaderlands in die dagen
eene schoonen klank hadden.
En thans mijne lozers zijn we aan
het einde van het jaar 1830, doch al
vorens we 1831 ingaan, mogen we nog
wol eens een enkelen blik terugwaaa-ts
werpen. Als we tegenwoordig aaai hot
einde van het jaar zijn, dan geven de
verschillende couranten, enz. ons eene
herinnering van wat er alzoo voorge
vallen is in do laatste 12 maanden.
Vroeger was dit zoo niet en gewoon
lijk naini men den almanak ter hand.
Bij do firma Met em Meylink alhier,
kwam jaarlijks een almanak uit in een
perkamentenbandje, waarop aan do
eeaie zijde de tamboer der schutterij in
zijai 18e ■eeuwseh eostuum en aan de
andere zijdo de vaandrig vertoond werd.
Bovenaan las men„aan de loffelijke
schutterij der stad Haarlem."
Den len Januari Man, ieder jaar wer
den die almanakken door de tamboers
Iriji cle autoriteiten rond gebracht.
Doch op dien Nieuwjaarsdag 1831 was
dit niet het geval, anderen even-
graag- naar het traditioneel© nicuwe-
jaarsfooitje hadden haar thans rond-
bezorgd, want de tamboers waren
zooals we weten uitgetrokken.
Doch wat worde® we teleurgesteld
bij het lezen der Korte Kroiiijk, daar
ze niets anders bevatte dan het volgen
de In Juli en Augustus is te Bnusel
eetn groote tentoonstelling van voor
werpen dfetr N ederlandsche Kunst en
Nijverheid geweest, hij' welke gelegen-
huid onderscheidene festiviteiten en
vermakelijkheden hebben plaats gehad."
Hier hield de Korte Kronijk brij op.
Vanwaar die onvolledige schets
(Wordt vervolgd.)
Uit de Pers.
Oadar da plak.
De (antirev.) „Btiebtscbe Ct." klaagt,
dat de Kamer, zoodra zy dreigt zich
niet naar de Regeering te schikken,
de duimschroeven le zien krijgt.
Zóo bjj het Vredestractaat.
Niet onnatnnrlyk was het, dat een
groot aantal leden der Tweede Kamer
tegen die goedkeuring, vooral op dit
ooirenfclik, nog al bezwaar baddeD.
Er was dan ook een motie inge
diend om de behandeling ervan te
verdagen.
Doch wat gebeurde er
De Minister van Boitenlandsche
Zaken stond op en verklaarde niet
meer of minder dan dat dit niet kon,
waut dat daardoor voor Nederland
moeilijkheden en verwikkelingen met
het buitenland zonden ontstaan, waar
voor by de verantwoordelijkheid niet
wensebte te aanvaarden.
Deze toestand is niet gezond.
De Grondwet schrijft voor, dat ver
dragen, die aan het Rijk geldelijke
verplichtingen opleggen of eenige
andere bepaling, wettelijke rechten
betreffende, inhouden, door den Ko-
niDg niet worden bekrachtigd dan na
door de Staten- Generaal te'zijn goed
gekeurd.
Van zulk een verdrag was hier nu
sprake.
Doch wat blijft er nu over van dat
recht tot goedkeuring, door de Grond
wet aan de Kamers toegekend, wan
neer de minister de onderhandelingen
zóó voert, dat, wanneer die goed
keuring niet onmiddellijk wordt ver
leend, buitenlandscbe verwikkelingen
voor de deur staan Immers zoo goed
als niets
Inderdaad, wy gaan een bedenke
lijk en weg op.
De vrijheid der volksvertegenwoor
diging raakt al meer zoek. Zij komt
steeds meer onder de plak.
Moet dit zoo doorgaan vraagt het
Btiebtscbe blad.
Dr. Bronsveld over Leerplicht.
In zijn „Kroniek" spreekt dr.Brons
veld ook over de aanneming van het
Leerplicht-ontwerp door de Tweede
Kamer. Wat de houding dor soc.-
dem. betreft, merkt de schrijver op:
„De booze wereld zegt, dat zij hier
toe overgingen, omdat zij van de aan
neming der wet ondanks hnn „tegen"
verzekerd wareD. Wij knonen dat niet
beslissen. Over 't algemeen slaan deze
heeren sterker, wanneer zijden dan
wanneer zjj voor stemmen. Tegenover
hnn kiezers treden zij in een gunsti
ger licht op, wanneer zij oppositie
hebben gemaakt, dan wanneer zij de
Regeering hebben gesteand. Nu is
het waar, dat zy al zeer weinig heb
ben verkregen van hetgeen zy" vroe
gentoch hadden wjj verwacht, dat
zij al vast zoaden genomen hebben
hetgeen deze wet geeft, maar zy zijn
niet met weinig tevredeo. Socialistisch
is de wet niet, maar het doet ons toch
leed, dat de gemeenteraden nu aan
behoeftige schoolgaande kinderen, laat
ons maar zeggen onderstand mogen
geven. Velen meenen, dat onder de
nu vigeerende wet dit reeds geoorloofd
is maar waartoe dan in déze wet
dit gecodificeerd
Na de wijze veroordeeld te hebben
waarop o. a. de „Chr. School" sprak,
schrijft dr. B.
„Is dit na „christelijk" gesproken
Neen, dan handelde de lieer De Sa-
vornin Lobman edeler, toen hjj den
beer Schaepman ontried zijn voorstel
te handhaven tot verschuiving van
de invoering der wet op den leer
plicht, daar er geen reden was, om
de beloften des ministers ten ganste
van het bijzonder onderwijs te wan
trouwen. Ik herhaal bier bovendien
mijn mededeeling, dat christelijke on
derwijzers mij hnn ingenomenheid met
leerplicht herhaaldelijk betuigd heb
ben. Het blad (was het niet „de
Zeeuw?") dat het bericht van de
aanneming der wet meedeelde in rouw
rand, maakte op mij een trenrigen
indruk, maar zeker wel een anderen,
dan door dat anti-revolutionair blad
bedoeld was.
„De vraag, of de wet, waarover
wij hier spreken, „nationaal" mag
heeten, mag niet worden beantwoord
met het oog op het aantal stemmen,
dat zij in de Kamer verwierf. Geven
50 stemmen haar geen aanspraak op
den Daam van nationaal de 49
stemmen der tegenstanders maken de
oppositie evenmin cationaal. De kie
zers zijn bovendien in '97 over dit
pant niet gepolsd en de partijen wa
ren op dit pont dan ook Biet vast
aaneengesloten. Ik zou daarom de
questienationaal of niet-nationaal
uit het debat verwijderen, en nu de
wet waarschijnlijk wel komen zal, er
voor zorgen willen, dat de radicalen
ons niet gaan overheerschen, en na
deze eerste schrede ons niet verder
voeren in de armen van hun „gemeen
schap"-theorieën.
„De heer Bcbaepman heeft het du
hard te verantwoorden. „De Ötan
daard" speelt l8gen hern don heer Lob
man uit, omdat de afgevaardigde uit
Gces den heer B. aanried zijn motie,
waarvan wjj reeds spraken, in te trek
ken maar het „Nederiandsch Dagbl."
en de roomsche hoofdbladen („Het
Centrum" natuurlijk uitgezonderd !.i
zijn op „den Doctor" zeer verstoord.
„Het is echter niet de eerste reize,
dat de heer Schaepman aan de zijde
staat van een liberaal minister tegen
over zijn geloofsgencoten in de Ka
mer. Eu wij hebben nooit kunnen in
zien, dat hij daarmede aan zijn zerk
een slechten dienst bewees. Ook nu
heeft bij den Minister door stellige
beloften gebonden om op milde wijze,
met rcime hand het bijzonder onder
wijs tegemoet te komen. Welnu, als
het zóó ver komt, dat de uitkeeringen
geschieden, dan zal men eens zien,
met hoeveel welgevallen het geld uit
de schatkist zal worden geaccepteerd
door de eerwaarde heereD, die nu
tegen „Schaepman-nianisme" zoo luid
ruchtig te keer gaan.
„Ik twijfel er niet aan, of de „zil
veren rand" om do wolk van den
leerplicht wordt door vele roomsch-
katholiekan niet uit het oog verloren,
en ik hond ervoor, dat dr. Schaepman
en mr. Kolkman gemakkelijk abso
lutie krijgen voor de stem, die zij
hebben uitgebracht."
VIII.
De verzameling boek
bandjes
die bier te zien is, kau niet groot ge
noemd wordeö. Er zyn eenige fraaie
exemplaren bjj van den Leidschen
boekbinder Loeber Jr., maar waar de
versieriDgsknnst in den laatsten tijd in
ons land weer zoo'n heerlijken vlucht
heeft genomen, misten wü er bijv.
C. Lion Cachet, Jan Toorop, A. J.
der Kinderen en onzen stadgenoot J.
Veldheer. Met kracht spreken wy
den wensen uit dat de collectie, wat
versieringskunst betreft, spoedig vol
lediger worde. In hetafgeloopen jaar
werd de afdeeling boekbanden en le
derbewerking aaDgevn'id met een aan
tal banden in imitatie van oud-bind
werk.
Onder het statige koorhek uit
de kerk te ËnkhuizeD, zoo
vol harmonie, in lijn, kleur en bewer
king, door. komen wij
in de rechter-zijzaal
waar veel houtsnijwerk het oog rustig
doet genieteD.
Aan den ingang een Madonna
beeld, waarschijnlijk van Veit Ötoso.
Het vrome gelaat ziet in opbidding
naar omhoog. Prachtig valt bet ruime
gewaad in zware plooien neer. Het
Germaansch museum te Nurnberg,
mag zich gelukkig prijzen in het bezit
van bet origineel te zijn.
Verschillende bezienswaardige f r ag-
menten uit kerkgebouwen
zjjn hier mede aanwezig. Bjjv. een
gedeelte van een portaal nit de houton
kerk te Saolan Noorv.egen, geda
teerd uit de lie en 12e eeuw, en af
gebroken iD 1867een gedeelte van
een koorafsluiting in de kerkteLoc-
cuni, omtrent 1250. en een monumen
tale deur nit de kerk Bt. Bauveur ie
Brugge.
Knnst van edelen huize is het lui
sterrijke portaal, oorspronkelijk
uit de Schepenkamer van het
Stadhuis te Oudenaarde.
Drie jaren, van 15-31 tot 1534, werkte
de Vlaamsche beeldhouwer Paul van
Schelden, er aan, en h8t doode hout
dat hij weer deed leven, verkondigt
na eeuwen nog zijn lof.
Vervuld van dergelijk meesterwerk,
wendt men zich om, en aanschouwt
aan den middenwand het werk van
jooge kunstenaars die nog zoeken.
Wjj bedoelen de werkstukken
in hout gesneden door de leer
lingen der school voor Kunstnijver
heid. Toch, wy mogen het met vreug
de erkecneD. was deze verrassing geen
ontgoocheling voor ons. Al vermoch
ten wy nog geen Paul van Schelden
onder de jongelui te ontdekkeu, het
werk deed der school, en den makers
eer aan.
Leerzaam voor deze jongelui moet
.zijn de aanschouwing van de afdruk
ken der verschillende stempels,
g> s n e d e n door T h o m a sl B i r n-
boek.
Want bet werk heeft vooral deze
goede eigenschappen: het ia verschei
den van compositie, de figuren z$n
bevallig, de fladderende banden en
linten zfln los, enz. Een en ander kau
door belanghebbenden ter barte wor
den genomen.
Juist hier tegenoverstaat wederom
•ene reproductie van een schoor
steen, afkomstig nit de buiten
plaats Bronstee te Heemstede, en
verderop een mooie deur, met
bqzonder fraai bovenlichteen vitrine
met knnstig bewerkte ivoorwer-
ken, een lessenaar, oud-Hinde-
loopsch werk,ennatuarlykvoor
beeldeloos naief beschilderdeen
stoere kast in renaissance-stijl,
vroeger in het bezit der gemeente
Goes.
En wjj eindigen met een paar
mooie slotstukken. Daar is vooreerst
het fragment van de koorstoelen
in de Groote Kerk te Dor d-
recht, vervaardigd tusschen 1538 en
1542 door Jan Terwen, een ryk kunst
werk, vol adel. En ten tweede een
aedeelte der schoorsteen uit
het voormalige Brugsche-
vry, thans gerechtshof, van twee
kunstenaars by de gratie GodsLan
celot Blondeel die bet ontwierp en
Guyot de Beangrant uit Mecbelen, die
het in 2 jaren van 1529—1531 ver
vaardigde. Het is moeielijk dezen
oogenlust te beschreven. Men ga zelf
genieten van de verscheidenheid der
compositie, de artistieke uitvoering.
Ölechts één ding mussen wy by dit
afgietsel, en dat is de kleur. Het is
voor velen zoo moeielflk zich te ver
beelden dat het onderst6 gedeelte
zwart marmer, bet ryk© lofwerk hout
is, waar alles egaal wit bleef. Men
zette by dit meesterwerk voort hot
beginsel dat men steeds heeft gevolgd,
door kleuren de werkelijkheid terut-
te doen keeren.
Onder een poort doorwandelend,
die zich bevindt aan de trappen
van den B or o-B o e d o e z, staan
wy plotseling
in de linker-zijzaal,
waar het licht fel acbynt op tal van
blanke afgietsels. Verzamel nu byeen
al wat ge van de algemeene geschie
denis hebt onthouden. DaD zullen veie
bustes aan den wand, zooals die van
Homerus, van Ajax, van Agrippaen
meer anderen oude bekendeu voor u
worden, dan voelt gy u tbuis in den
Akropolis, of burcht van Tbebe, waar
bier een klein model van staat.
De twee vrouwengestal
ten. die daar het zware hoofdgestel
zoo mooi dragen, zyn ontleend aan
den Rinarossa- tempel op den
Akropolis.
Uit het brokstuk van Dadeima
en Kentaur spreekt, niettegen
staande de verminking van het beeld,
geweldige hartstocht.
Een staaltje van Perzi
sche kunst is het fragment der
1 kroooiyst van het Paleis Tan Ata-
xerxes II Mnemon (405 —359 voor
Christus gevonden by de opgravingen
Yan 1884—18S6 door J. Dieulafoy in
de ruïue vau Busa, in bet oude'Su-
siana Bbuster. Het fries is met boog
schutters versierd. Jammer dat de
totaal indruk niet volkomen kan zyn.
door dat de geëmailleerde baksteenen
van verschillende kleur, waarvan de
kroonlyst is samengesteld, niet kon
den wordeu weergegeven. In deze
afdeeling bevinden zich verscheidene
geschenkenvan de Duitsche
regeering.
Zoo byv. het liggend vrouwenbeeld
Olympia, de Hermes van Praxiteles
Olympia, enz.
E m muurkast met Grieksch od
Romeiosch vaatwerk bewyst
hoe hoog de pottebakkerskunst stond
in Griekenland en Rome.
De Tanapa-figuren, zoo ge
noemd omdat de beeldjes werden ge
vonden in de graven van Tanapa iu
Boetië, zyn vol elegance, leven en uit
drukking en wyz-n wederom op een
hoogen irraad van vaardigheid.
By de dear het zittend beeld
van den Griekse hen dich
ter Menander, oorsproDkelyk
voorkomend in het Yaticaac te .Rome.
Achter hem de sierlyke bronzen fignar
van een Romeinschen drievoet, staande
op een daarvoor bestemd voetstuk.
Op een vitrine vol Grieksche, Ro
meinsche en Skandinaviscba afgietsels
op bronzen, een Minerva-beeld nit het
museum te Madrid, en daarachter, den
zywand domineerend de onvergelyke-
lijke Y e c u s van M i 1 o. Men weet
dat het oorspronkelyke beeld van
marmer is, en nog niet zoo heel lang
geleden, ril. in 1820, gevonden werd
op het eiland Milo. by het dorp Gas
tro. Het werd vermoedelijk vervaar
digd door een beeldhouwer uit de
school van Bcotas, uit Paros, maar
zekerheid hieromtrent zal men waar-
scbynlyk nooit krygen. Evenmin zal
men bet er ooit over eens worden hoe
de ontbrekende armen eigenlijk gezeten
hebben. Wy leeken behoeven ons ge
lukkig niet iü dergelijke diepzinnige
quaesties te verdiepen, en mogen het
mooie bewonderen omdat het mooi
is alleen, als kinderenEn wy zien.
onze bewondering stamelend, op naar
de ideale vrouw< nfigunr.
Sjpcrl en Wedst»*ijd9»t
Wielrijders naar Parijs.
De A. N. W. B. is bezig wieier
tochten uit Nederland naar Parijs te
orgaDiseeren. De hoofdconsnl geeft
douaDekaarten af, op vertoon waarvan
de leden de Fransche grenzen zon Ier
eenige formaliteit met hnn rywielen
kannen passeeren, terwijl by bet ver
laten van Frankryk geen enkele for
maliteit behoeft te worden in acht ge
nomen. Voorts deelt „De Kamp." het
volgende mee
Dö A. N. W. B. zorgt er aiet al
leen voor dat de leden gemakkelijk
over de grenzen kunnen trekken, doch
wil de Bondsleden ook in Pary's met
raad en daad bijstaan.
Een der eerste vragen is steeds
„hoe moet ik rijden", en om den toe
rist in deze tegemoet te komen, ver
schijnt eerstdaags van de hand van
onzen boofdconsn! een werkje, waarin
van uit Nederland een achttal roates
zijn opgenomen, die naar Pary's leiden.
Deze roates zyn samengesteld op de
wyze zooals dit in onzen reiswijzer
geschiedt. De namen der te passeeren
plaatsen zyn vermeld met ouderlingen
afstand, verder de doorloopende af
stand, wegbeschryving, met vermelding
van bezienswaardigheden en opgave
van hotels en rijwielherstellers.
Dit werkje, dat begin Mei verschijnt,
zal verstrekt worden aan onze Bonds
leden, die Pary's wenschen te be
zoeken.
Vele Bondsleden, en er zijn al heel
wat aanvragen by den hoofdconsnl
ingekomen, wenschen gaarne onder
geleide de reis per wiel van alt Neder
land naar Pary's te maken, en om onzen
toeristen ook hierin ter wille te zyn,
zal de hoofdconsnl twee of meer toch
ten naar Parijs leiden,
Men zal de mooiste route nemen
van Maastricht, via Luik. Namen,
Dinant, Givet, Fnmay, Monthermé,
Nouzon, Mezieres, Poix-Terron, Saul-
ces, Rethel, Reims, Meaux, Paris.
De geheele afstaod bedraagt van
Maastricht 475 K.M. Deze afstand
zal in 6 dagen afgelegd worden in
dagmarschen van ongeveer 70 K.M.
Onderweg zal men gelegenheid 'neb
ben om enkele bezienswaardigheden
te zien. Den zesden dag zal men te
Parijs arnveeren, en de "reis wordt iu
dier voege gearrangeerd, dat men op
een Maandagavond in de Fransche
hoofdstad aankomt.
Is men eenmaal te Parijs tearri-
veerd, dan houdt de leiding van den
hoofdconsul op.
Met vorschillende hotels heeft de
hoofdcousul zich in verbinding ge
steld, en de resnltaleu zyn dat onze
Bondsleden, op vertoon van hun lid
maatschapskaart, tegen een betrek
kelijk matig tarief, de dure tijden in
aanmerking nemende, van goede hotels
gehruik kannen maken.
Van uit Maastricht zal de tocht
met het verblijf in Parijs dus kosten
reis per wiel naar Pari)3 (voor de
goedkoopte behoeft men met per wiel
te gaaD, docb vele leden wenschen te
toeren) zes da?en a twintig francs
per dag, dus f 60. Verblijf in Parijs
f 75, en terugreis ongeveer f IS, sa
men f 153. Rekent men voor diverse
verteringen nu nog f 17dan zai men
op een ronde som van f 170 komen.
De voorgestelde wielertocht naar
Parijs is een der mooiste, en loopt
byna steeds eveuwydig aan het spoor.
Toeristen, die onderweg om de een
of andere reden niet mee kunnen,
zullen dus ten allen tyde hun tos-
vlucht tot „;e grand frère" kunuen
nemen.
Eiken dag wordt de voorgenomen
afstand afgelegdkan dit door slecht
weer niet, dan wordt het ontbrekende
aantal K.M. per trein afgelegd.
HAAG3CHE BRIEVEN.
Het i? de stille week en er is dus wei
nig nieuws. De zaken gaan in die weeic
steeds maar een, zeer zacht gangetje
en alle ani.usc-men.ten zijn gesloten.
Waaraan deze officieel voorgesclireven
onthouding te danken is. in welk op
zicht de residentie afwijkt van andere
groote steden in binnen- en buiten
land, heb ilc niet kunnen ontdekken.
Tevergeefs heb ik daarnaar gezocht in
het amusante boekje van dr. Betz ever
het H&agsche leven in de tweede Edlft
der 17e eeuw, dait nevens veel wetens-
waai'digs veel minder stichtelijiks geeft.
Steeds "heb ik het een onderhoudende
manier van geschiedenisleeren gevon
den cm in dia oude dingen te wroeten,
maar hot is een werk waarvoor men
meer tijd moet hebbeen dan waarover
een dagbladmen&ch gewoonlijk be
schikt. Dezer dagon kreeg ik echter
wat in liatnden, wat mij aanleiding geeft
op een vroegere mededeeling terug te
komen Ik vertelde indertijd, dat onze
hoofdinspecteur van politie, de heer
vaai Buiige, die met 1 Mei a. s. den
dienst verlaat, eigenlijk van ouden adel
was. Aan den eenvoudigen man zou
nien dat niet zeggen. Doch de martiale
houding die deze kranige grijsaard
stoods te bewonderen gaf, blijkt te
danken aan een, eigenschap die „in de
familie" zit. Op den 16en Sopt 1747
waren dc Franschcn binnengedrongen
in de stad Berge® op Zoom. Zij verdre
ven de troepen in NederLamdschen
dienst naar de markt en vandaar naar
de Steenbergsch© poort. De opperbe
velhebber Cronstrom vluchtte en al wat
kon volgde hem. Maar in de Stecmberg-
scha straat hield zich nog staande
met eenige getrouwen, de dappere gou
verneur der stad, de pa ins vain Hesseai-
Philipsthal. doch door het opdringen
uit de zijstraten geraakte hij hoe lan
ger hoe ineer in een positie, waaadoor
de gelegenheid tot redding langs ge
noemde poort werd afgesneden. In de
hmette Steenbergen nu, verzamelde een
kapitein eext handje vol soldaten om
den gouverneur te rccldtm. Zij trokken
terug naar de stad cm openden een ge
weldig musOcctvuur op de Framsehetn,
die langs dc wallen opdrongen. Eenige
oogenblikkcoi heersclite ei- een wcrifeling
fcaj de Fr.mschc®. en van die gelegen
heid maakte de gouverneur gebruik om
zich door den vijand heen te slaan. Hij
bereikte de poort, maar velen va®, de
kleine bende, betaalden, buitc® de
poort gekomen, het met de® dood, daar
de FTaaiache®, eon geweldig a-uur op
hem opende®. Die kapitein was Samuel
J aar ham, Bunge, gesproten uit een crud-
geslacht ia ZweedscÊ-Poinmctc®. welks
stamuia gelegerd was in de stad Tiïli--
aep^ Wegens zijn betoonden moed bij
het holeg van Bergen op Zoom in 1747,
werd hij, met aj® wettige afstammelin
gen. door Keizer Frans 1, den 4 en Oct.
1748 in dan adelstand verheven, met
het recht om zich von Bunge te noemen
en zijn oud-adellijk wapen te blijven
voeren. Het diploma is in het bezit der
fajnilie.
Bij gebrek aa® belangrijk nieuwa
kcoi, meende ik. deze historische her
innering een plaatsje vinden, omdat er
gelijktijdig gelegenheid door ontstaat
hulde te brengen aam een zeer verdien
stelijk ambtenaar. Omtrent zijn opvol
ger is nog niets bekend. Me® is nu
eenmaal gewend in de® Haag de zaken
een beetje geheimzinnig te bcdi.audrie® ;i
dat staat gekleed. Voor het publiek is
liet w-el minder aangenaam. SedeTt bv.
op den len April het officieel orgaan
dei' gemeente is geescnlmatcvrd, zijn wrf
sedert verstoken van d© publicatie der
Handelingen van onzen Raad «n va® de.
daarbij behcorendc bijlage®. Inmiddels
moet de gemeente procedeeren, zij het
ook slechts voor dc® vorm. om caitsl.-v-
ge® te worden va® het zonderlinge, im
mers onopzegbare contract, met da
maatsch. ..Het Dagblad'' in liquidatie.
En onderwijl onderzoeken B. en W. dei
aanvragen van het nieuwe „Dagblad"
en van „Het Vaderland" om de offi
cieel engheid over te nemen. Nu wordt
daarover heel wat gepraat en de men-
sdien die een hoog wocxrd plegen tc
voerenhoog^-r naarmate ze minder in
vloed1 hebben, beweren, dat er geen
nieuw „monopolie" mag worden w>-
lemd en da.t een „Gemeenteblad" moet
worden opgericht. In begui.se! is dc4..
na/tuurlijk volkomen juist e® in, de toe
komst lea® het zelfs wensclialij.k wor
den om er ecu eigen stadsdrukkerij,
voor op te richten, maar men moet
niet nit het oog verliezen dat èn heb
cicm èn het ander zeer belangrijke, uit
gave® zou vorderen. En nu ka® men
die voor de e®- en de waardigheid een er
groote stad noodig rekenen, maar het
zij® dc belastingbetalers' die liet „moor"
steeds hebben te voldoe®, Naar het gei®
ik vau de zaak gehoord heb, komt bef
mij waarschijnlijk voor. dat ..Het Va
derland" officieel orgaan zal worden.
Voor de geschiedenis van Haagsche toe
standen zou dit een merkwaardig feit
zijn
B. en W. hebben het in een vorigs
door mij .mn.gekcm.dlgd échec geleden bij
gelegenheid va® het aaai nemen, vam het
Voorstel tot invoering ckr muntgasme
ters. Dat voorstel zou. door den gasprijs
va® 9 ct, een. illusoire maatregel zijn
geworden en ee® anti-sociale tevens.
Een der jongere Raadsleden heeft heb
tamelijk flink gelegd, dat dit voorstel
van B. e® W. onoprecht was. En een
ecmtra-vooj'srtel om dien prijs op 7^ ct.
por leub. M. te bepalen, is dan ook met
een. overweldigeaide meerderheid' ai wage
nomen.
Rumor in casa in liet. Haagsche „Ei
gen Hulp." De winkelvercenigiiig wil
zich van. de mowk r-vereen igingen af
scheiden. Daairdoor zou die laats Ut
vereeniging meer dan de helft, ruim
6000, harer leden verliezen. De zaak is
deels principe- deels persoiienrquaoatie.
De inzie zal echter dei coöperatieve be
weging g een gced doem.
Inmiddels is de winkediers-vcrewni-
ging waarvan ik vroeger sprak, tot
stand gekomen Zij stelt zich t<® doel
„haar leden onderling tc steunen en to
„bevoordeelen in hruir strijd tegen dc
„groote lichamen, waaraan voor den
.gewone® burger hetzij winkelier of
„patroons, in andere vakken geen voor-
,.deel is verbonden."
H. A. GANUS Jr.
Hofbericht.
HH. MM. de Koninpioneu zullen
zich Dinsdag 24 dezer op een vroeger
nar naar Atnsierdam begeven dan
gewoonlyk. De Vorstinnen zyn voor
nemens kort na elf nur per Hol!.
Bpoor de residentie te verlaten ten
einde reeds tegen half één uur in de
hoofdstad aan te komen.
Tot het gevolg van Hare Majestei
ten de Koningin-Moeder by Haar
aanstaand bezoek aan Amsterdam
zullen behoorenbaronesse ven Har-
denbroek van 's Heeraartsberg en
Bergambacht geboren gravin van Lim
burg Btirnm, grootmeesteres vau H.
M. de Koninginbaronesse van Itter-
sum, dame du palais honoraire van
H. M. de Koningin, eerste hofdame
van H. M. de Koningin-Moeder
jonkvrouwe Van de Póli, dame du
palais honoraire van H. M. de Ko
ningin, hofdame van H. M. de Ko
ningin-Moeder baronesse Bloet van
Marxveld, hofdame van H. M. de
Koningin; baronesse De Constant-
Rebecqae. hofdame van H. M. de
Koyimzinbaron Van Harden broek
van 's Heeraartsberg en Bergambacht,
opperkamerheer van H. M. de Ko
ningin lniteuantgeneraal graaf Du
Monceau, adjudant-generaal, chef van
hel militaire buis van H. M. de Ko
ningin baron Birtema van Grovestins,
grootmeester van het huis van H. M.
de Koninginjhr. de Ranitz, inten
dant van het huis van H. M. de
Koningin-Moeder, baron Clitl'ord, hof
maarschalk van H. M. 'ie Koningin
baron Bentinek, oerste stalmeester van
H. M. de Koninginjbr. van deu
Bosch, kamerheer vau H. M. de Ko
ningin jhr. Van Tets, kamerheer van
H. M. de KoniDgin, dienstdoende by
EL M. de Koningin-Moederbaron
van Tuyll van Berooskerken, majoor
adjudant van H. M. Koninginjhr.
Van der Staal, kapiteiD-loitenant ter
zee, adjudant en particalier secretaris
van H. M. de Koningin laitenant ter
zee le klasse Zsgers Ryser, adjudant
van H. M. de Koninginjhr. van
Bachtelen van deHaare, le luitenant,
ordonnance-officier van H. M. de
Koningingraaf Du Monceau, la
luitenaDt, ordonnance-officier Tan H.
M. de Koningin.
