NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Directeur:
PEEREBOOM.
geschiedenis van Haarlem
Uit de arbeiderswereld.
17e Jaargang
Maandag II Juni 1900
Mo 8198 b
HAARLEM S DAGBLAD
a$LBOlNriTE2^i:Ensr,l?SI=^ICrS:
Voor Haarlem per 8 maandenf 1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente), per 3 maanden1.30
Franco door het geheele Rijk, per S maanden3 1.65
Afzonderlijke nummers0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.30
B B de omstreken en franco per post
JLTD^TEEaTEEtsTTXErrsT:
Van 1-5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Groote letters naar plaatsruimte.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 20 Cent per regel.
Abonnementen en AdvertentiGn worden aangenomen deor onze Agenten
en door alle Boekhandelaren en Courantiers.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureaux: Kleine Houtstraat 14, Haarlem. Telefoonnummer 122.
Hoofdagenten voor hei Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Elranyére G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31bis Faubourg Montmarlre.
Met ïiitsoodsrbcg van has Ato:ódissesssstgHsarlt» bst uitsluitend r®oht tot plaatsing van Advarteoïl&i en EsiclaaaaB tatraEsridif 'ülsmdsl, «a Gflldw«ï».9: opgvKirAgsn ügi
Algasneen AdvertentiSKSuimn A, DB LA MAR Ass. t* AEistsróaj»
BUITEN list Arroudfeawaeat ïtarlwa fis d® prijs dar Adwtenftfca vas .1—ft ragala f0,7&, eik® r«g»l mwr f 0,15; Rsol«s«? par regal f0,50.
Agautan voor dienblad in d«o omtrek sgn: Bloemendtuxi, nipovrs ea Schoten, P. a. RAADT, öaatpoors; Heemsiade. J. LJ2UVT2N,bÜ 'ie tm; tivaarwUm, O. KAitïENDOEPSr&ndtvwi. <3. t f'M.&iSR
Veleen, W. J. RuTJTERBeverwijk, 3' HOOEK8ÉtlUgn*, ABEE KOPMAN, Molenstraat Ganoessde Agenten turawn Awmnsmenten Advertentign
aarlemsche Handelsvereeniging
Qoedqék. bij Kon. Besluit van
12 Nov. 1S92, No. 29.
De Haarlem ache Handelavereen. telt
|tnn ruim 650 leden, dat ia veel, doch
et genoeg. -Elke winkelier, elke han-
ilaax, lijn belang begrijpende, moet
aansluiten. De contributie bedraagt
Uchta f 2.50, terwijl de voord eel en
r. prt ®in-
Rechtskundige adviseurs zijn de hee-
mrs. Th. de Haan Hugenholta en
L Pb. de Kanter, Spaarne 94, welke
rati» advies in handelstaken geve®
de leden en voor hen gratis optre-
in faillissementen.
Voor incasso's, door bemiddeling der
hoesten gedaan, wordt 5 berekend.
Bsnkiers der vereeniging sijn de hee-
Laane i. van Bemmel, Kruisstraat
Alle brieven of aanvragen (ook opga-
si voor het lidmaatschap) moeten ge
it worden san het bureau der ver-
niging, 22 Lange Begijnestraat.
Het is ons gelukt eene overeenkomst
fluiten, waardoor het mogelijk is H.H.
den nauwkeurige informaties te ver-
haffen omtrent alle firma's in No
rland- t
De kosten dezer informatdea bedragen
cents per adres, plus 5 cents voor
rto, en moeten vooruit betaald wor
gen het bureau. Informaciën naar
ten de stad wonende personen gra-
Ruim 650 informatiën en rechtskun
de adviezen werden in het sfgcloopen
ix verstrekt.
In Mei zijp. 35 vorderingen tot een
drag van f 1561.361 betaald5 vor-
ringeu worden afbetaald', 6 vordlerin-
m zijn uitgesteld.
Volgens artikel 7 dient het Geheim
1 Maandlijsten ongeschonden bewaard
blijven.
H.H. Leden worden er op attent ge
lakt, dat pretentiën, buiten de fstad
te vorderen, niet worden behandeld
mzij portovergoeding (10 cts.) is bijge-
**d-
Het Bureau der vereeniging u gwves-
pi 22 Lange Begijneatraat en is g»-
«id iederen werkdag van 'b morgens
tot 1 en 's middags van 2 tot 4 uur.
Dagelijks is een der bestuursleden
awezig en bereid tot het geven van al-
fewenschte inlichtingen en wel Maan-
ig en Vrijdag van 1112 uur v.m.,
i overige dagen van 34 ete-
Den leden wordt aangeraden voor
t men levert aan, of zaken doet met
IJLERS, Parks-raat 3. vroeger ge-
itigd op de Ged. Oude Gracht, later
Heemstede, en toen zich noemende
recteur van de Zwarte Recherche,
lichtingen te nemen aan het bureau,
üge Begijne straat 22.
Nieuwe leden kunnen zich nu reeds
amedden.
DOOB
W. P. J. OVERMEER,
aannensi-t der Gemeente-bibliotheek
XLX.
Sociëteit Trouw moet Blijken
Aan weerszijden van den schooi-
eu ontwaren wij een koperen kamdt-
r waarop eindjes kaars branden, ter-
de lange cp sclii-agon gestelde tafel
1 aandacht trekt cl'oov de holder
thunrde kandelaars meit hunne ka'an-
idijj lange kaarsen. Naast elke kaars
i een snuiter. De tajfel - - bij; fceste-
b gelegenheden of vergaderingen met
l kleed overdekt, soms een fluweel
t de pelikaan or cp gebordmu-d -
wk nog voorzien, van innige tabak
Bforen.
\'aasl de deur zien we een soort van
rabank of buffet waarop cok eanige
idjes kaars hrandein en; cloor hunne
lichting cp de1 velei tinnen, kannen
zilveren en. glazen bokalen. waar-
ier de liensbeker, (hens gelijk liaausa
ijk vergadering), een eigenaardig aa.n-
i aan dit vertrek geven.
Waarschijnlijk hingen ook hier de
ü- en schaakboi'denOverigens be-
Stti het meubilatir iiit elfln, spiegel
zwarte lijst, eenigei portretten, een
je met de nament der broeders, eeli
thrift van de wet en 23 schilden,
afkomstig van het ons reeds bekende
feest in 1606.
Maar. zult ge zeggen, telt go eten
niet dat hangoor, die schenktafel, de
vetrtien.' stoelen, atllenl of althans dei
meeste voorzien van losse kussens, de
negen, groote en, kleine banken en de
vijf stoven voor de ouderen ondea* de
Broeders
En ge hebt volkomen gelijk, doch om
aan de heschaijving te voltooien noem
ik nog de koperen achtarmige kroon,
welke alleen bij hooge feestelijkheden
haar licht verspreidde.
Wel mogelijk stond, nog' ergens het
Vaandel dier Kam.ea-, evenals de armhuis
voor die boeten, welke, ten bate kwar
men voor do Gtd'ef or meerde arment.
Thans hebben we de verschillende
meubelen oppervlakkig beschouwd, en
met het levende meubel den: knecht
hebben we reeds kennis gemaakt in
een dier vorige artikelen.
Wat werd er op de bijeenkomsten
voornamelijk gedlaan1? En, het antwoord'
luidt hierop Gepraat, gedl-onken en, in
hoofdzaak gespeeld. In de wet Van vóór
1689 komt het volgende voorMen
zal ..niet hooger als om één oortje moo-
gen botten, en picket ten om één st. of
wel om een kamorgelach. doch diatmaer
ééns sulckxdat diegeeue die het ver
liest daernaer niet hooger als om een
st. als booven sial moogen: speulen op
de verbeurte1 van èèn, Rixcüaeldfer boet
ten. die ook van stonden, arn zull'en
betaell moeten, worden."
In. 1721 lezen we dat besloten is ..te
contente eren alle spoelen die d'"broede-
ren voor sigh selfs zullen, ves kiesen. Ex-
cepte met hel verkeerbord." Het schijnt
echter clat in, 1779 ook het verkeeu'boa'd
toegelaten is. dooh het gewone dobbe
len met steenen verboden,.
Voor te hoog spelen was het Bestuur
zeer bevreesd! en inde wet van 1722
wordt de prij? bepaald en worden, te
ens dei verschillende geoorloofde spe
len opgenoemd.
Artikel 7 luidt althans aldus: ..De
Broeders sullen vermoogen tot tii,d,Ver-
dirijff ende divertissement speelen met
het daimbort, schaakspel ende caaa-t,
mits dat alles geschieden tot een ge
ringe prijs te weten het dam ine een, halr
ve st., het scbaiakon om een sl., het bot
ten om quart- st.. het piketten om. een
st., alombre het 100 om 3 st. off vijl f
groot, het grave Jassen om een halve st.
ende in, de pctspeelend'e ider een, st.
alles buijton en behalven de vrije avon
den".
Het schijnt echter dat wel eens to
gen, deze- wet gezondigd is, althans in
1723 werd een besluit- genomen dat die
gene die zich niet hield aan die boven
gemelde prijzen beboet zou worden met
12 sl. Wat heb drinken aangaat, de
Vinders waren steeds verplicht te zor
gen, dal er in den kelder wijn en bier
voorradig was, waarvoor verder de. zorg
opgedlragen was aan clen knecht.
Deze kreeg later de \irij(lieid) van elk,
anker - berekend op 46 flesseheu
twee flesschen voor zich te behouden.
De Broeders moesten het bier beta
len met vier stuivers den flap, den wijn
naar den prijs per anker, doch elk mocht
voor zich bestallen voor een stuiver bier
en een, half pint wijn.
Dit waren dus cle kleinste hoeveel
heden. Wel is waan-, waren en- ook in
het buffet „half-pinties" te vinden, doch
deze zullen bestemd geweest zijiiu vooa- de
jenever en andbre dranken,
Bij het drinken had men zorg te dra
gen. dat men zich bij zijn eigen glas
hield, want nalatigheid in dezen, schijnt
aanleiding gegeven te hebben, tot- on
aangenaamheden, daar er in 1726 be
sloten werdJ „om. aille Disorder te voor
komen. Indien dei oenm- Broeder dien
amd'ro sijn kan met- weijn ofte bier
komt uijjt te drincken in weerwil van
de geoncn d'ie het- heeft geeommandeel t
sal daarvoor moeten betalen ten dien
ste van de camer dzomma- van 30 st,
niits dat clo Broeder moet. klagen aan
de Hoofden, die sijni drank is uijt ge-
droncken,"
Wel1 mogeilijflc ziet dlit ook meea" op 't
voor zij'n beiu-t een cloor den knecht, ge
bracht glas tob zich nemen.
Wat het praten aangaat, dit kon
men. zoo men niet wilde spelen
met openhartigheid doen, want er was
bepaald dat alles wat in de Kamer be
sproken cf gedaan werd ..in secret esse
sal blijven, sullende de geeue die be
vonden werdl Iets van do passeerendo
za;ake buiite de Kaamer te' hebben ge-
melt en nighhaar gemaekt- verbeuren 8
stoop wijn ten behoeve van de Broe
derschap ter diecisie van de hoofde".
Ook voor den. knecht was een derge
lijke- maatregel getroffen men was dtis
in dit opzicht vrijs doch alles moest' in
liefde en eensgezindheid gaan en geen
tweedracht tusschén, hen ontbrandlen
Ook voor vloeken en het bezigen' vaan
sterke woorden, moest men oppassen,
daartegen werd streng gewaakt.
Mocht men zich vermaken met pra
ten. spelen en drinken, ook liet rooken
stond natuurlijk vrij. Ook schijnen, lang
zamerhand d)e couranten op de Kamer
gekomen te zijn, doch hierover is niet
veel bekend. Op ver-zoek van Abr. Gak-
lé, werd in 1743 besloten de „Gronin
ger Courant" te nemen, en; in- 1763 nam
ni,en de „Courier van Europa". Lan-
gendvk spreekt in> een. gedicht van cou
ranten. en zegt dat er wel een stuk of
tien zijn. Terecht- veronderstelt Dr. E.
H. von Baunihauer dat- de „Opregte
Haarlemse' Coin-an.t" ook niet ontbro
ken zal hebben.
En thans zullen we de sociëteit T. M.
B. vaaa wel zeggen, ik meen althans de
lezers voldloende op do hoogte gesteld
te hebben van hare geschiedenis, en we
zullen thans een bezoek brengen aan
c-en historisch gedeelte onzc-r stad.
Ik bedoel nl. dé omstreken van het
terrein waar men, *hans bezig is hét
nieuwe gebouw te plaatsen, der Naa-m-
loozei Vennootschap, Loua-ens Coster, m.
a-, w. de nieuwe woning van. ..Haar
lems Dagblad."
De omstreken; alhier, meer bekendi
onder den, naam van het Rozen prieel,
verdienen ook wel eene nadere kennis
making.
(Wordt vervolgd).
ST&OSBgBEfcSWS
Haablem, 9 Juni 1900.
Jhr. Ch. ran de Poll, directeur van
de Haarlemscbe Katoen maai scbappjj
alhier, is benoemd tot plsatsverran-
gend jury-lid vaD groep XIII, kl. 84,
ter Parjjsche tentoonstelling.
V olksdouchebad.
In bet douehebadhuis zjjn in de
afg6ioopen vreek 485 baden genomen.
W öldadigheid naar V ermogen.
Maandelyksch Overzicht van de
vereeniging „Weldadigheid naar Ver
mogen". boekjaar 1 November 1899—
31 October 1900.
Voor behoeftigen werd toegestaan
Voor brood en levensmiddelen:
November f280.255, Dec. f408.235,
■Januari f 424.72s, Februari f444.635,
Maart f 369.86% April f339.53, Mei
f241.52, totaal f2508.765.
Voor brandstoffen: Nov. f 16.73,
Dec. f 187.04, Januari f 57.04, Febr.
f 168,81, Maart f 13.19, April f3.54,
Mei f—totaal f446.35
Voor ligging en kleedingstukken
November f 14.35, December f 17.70,
Januari f36.95, Febr. f21.20, Maart
f8 60. April f 11.50, Mei f 1.30 totaal
f 111.60.
In geldNovember f 496.—, Dee.
f772.20, Januari f769.95, Febr.
f 762.75, Maart f 504.11, April f 591.85,
Mei f49105 totaal f-1387.91.
Verplegingskosten en diversen
Nov. f30.—, Dec. f 25, Jan. f241.00
Febr. f37.50, Maart f—, April f—
Mei f—totaal f333.50.
AdministratiekostenNov. f 93.—,
Dec. f 103.30, Januari f 212.80, Febr.
f 172.—, Maart f260.29, April f90.30,
Mei f 104.475 totaal fl036.l6\
TotaalNov. f 930.335, December
f 1513.475, Januari f 1742.46', Febr.
f 1606.895, Maart f1156.055, April
f 1036.72, Mei f 838.34s, totaal
f8824.29.
Wy ontvingen den catalogus van
eene belangrijke verzameling boeken
over Godgeleerdheid, Kerkgeschiede
nis, Rechtsgeleerdheid, Algemeene
Geschiedenis en Aardrijkskunde, Ge
schiedenis en Plaatsbeschrijving van
Nederland, Nederlandscbe, Fransche,
Duitsche en Engelsc-he Taal- en Let
terkunde, Bouwkunde en Architec
tuur, Knnst, Pracht- en Plaatwerken,
enz. enz. die Zaterdag 16 Juni en
volgende dagen door den heer F. J.
Frölich, boekhandelaar, in het lokaal
voorheen „Felix Favore" alhier zal
worden geveild.
Men zie de desbetreffende adver
tentie in dit nummer.
Velsen.
OndertrouwdW. T. Straatman en
O. M. Witteinan. L. Hame ink en M.
J. Kostensc. E. Prins en H. Broek.
GetrouwdW. F. v. d. Velde en
J. Hofman. J. Groeneveld eu J. W.
E. Pronk.
BevallenI. Blok—Koopman d. J.
van Strien—de Vos z. C. Ham—Zon
N. Wilner—Uileman z.
OverledenJ. Krijgsman, 55 j. J,
C. Smit, 1 dag. A. van Dyk, 2 md.
Heemstede.
Bevallen C. Gielen—Leuven d. J.
W. Braam—Vester d. N. Driessen—
de Bruin d. A. van der Weiden—van
den Berg d. J. M. M. van Meeuwen-
Bijvoet z. E. Koeleraejjervan der
Laar z N. Rot—Verwei z.
Bloemendaal.
Getroawd C. J. v. d. Bos en A.
C. Hoogerwerf.
Bevallen M. v. d. Raai—v.Schie d.
Overleden C. E. Hiliegaart, 76 j
Meerenberg. A. Morf 55 j., id.
Haarlemmerliede en Spaarn-
woude.
Ondertrouwd P. Uitermark ec M.
P. Schnit.
Getrouwd: W. Jansen en G.Dekker.
Bg§3ESE&L£*lö.
Wijziging van art. 240c. en
art. 243 der Gemeentewet.
Ter beantwoording van het Verslag
der Tweede Kamer heeft de Regee
ring eene Nota overgelegd, waarin zij
zegt dat aan het door de C. v. R.
tot haar gerichte verzoek om mede-
deeling van de uitkomsten van het
Bentheimsche stelsel in enkele ge
meenten bezwaarlijk kan worden vol
daan, omdat van de gemeenten, die
op wijziging van de wet van 1897
hebben aangedrongen, nog geen en
kele hare verordening op den hóófde-
lijken omslag overeenkomstig de voor
schriften van de wet Tan 1897 heeft
ingericht.
Als regel mag worden aangenomen,
dat de meestgegoeden meer zullen
moeten betalen, Daarmate het percen
tage, waarmede bij bezit van kindo
ren de aftrek wordt verhoogd, hoo
ger wordt geste'd. Immers, ofschoon
ook de gegoeden, bij het bezit van
kinderen, voor hun eigen aanslag ran
denhoogeren aftrek profiteerden, zoo
zal meestal bet voordeel, daardoor
verkregen, niet opwegen tegen het
surplus dat zij aan de belastiDg moe-
tsu opbrengeD, doordat bij vermin
dering van het totaal belastbaar in
komen een hooger percentage der
belasting moet worden geheven dan
by klemeren aftrek het geval zou
zijo.
Leerplicht.
Naar wordt meegedeeld heeft het
leerplicht-ontwerp m de afdeelingen
van de Eerste kamer bij de meerder
heid instemming gevonden en totgeeD
uitvoerige beschouwingen aanleiding
gegeven, in overeenstemming waar
mede een voorloopig verslag kan ver
wacht worden, dat betrekkelijk kort
van inbond zal zyn.
De commissie van rapportears, die
reeds j.l. Dinsdag vergaderde, zal in
de helft dezer ^maand weer byeeu
komen tot vaststelling van bet verslag.
Godsdienstwaanzin.
In de „Psychiatrische en Neurologi
sche Bladen." No. 2 van dit jaar vinden
wij een belangrijk artikel van dir. W. P
Rxiysch, den bekwamen adviseur bij liet
dep. van binncmlandsche zaken en in
specteur voor liet Staatstoezicht op
krankzinnigen. Hij behandelt daarin 't
geruchtmakende geval in een dorp der
gemeemte Appel tern, dat hi j krach tens
zijn ambt geroepen is geweest nauwkeu
rig te onderzoeken. In bijzonder heden
schetst dr. R. wat hem bij! dat onder
zoek is gebleken, het bestaan ven gods
dienstwaanzin in uitgebreid en zin. cn
aanleiding gaf de hoofdpersonen, twee
mannen en twee vrouwen, als gevaarlijk
voor dé openbare orde en, tea- voorko
ming van ongelukken naar een kraaik-
zinnigemgesticht te doen overbrengen,
waai' zij zich nog bevinden, zonder dat
hun waan is verdwenen. De overige
door den waanzin aangetaste personen
verdtsi onder geneeskundig toezicht ge
steld. Deze patiënten werden niet ge
vaarlijk en hun ovcp'brenging naar een
gesticht niet noodig geacht. De wailfli-
denkbesldem begonnen in April meer
on meer t-e wijken, nat de leiders niet
meer onder do sekt):-guncottja wa
ren. LY. Ruysch eindigt met de verze
kering. dat allen, die een hoofdrol
speelden in. dit droevig drama, zieken
zijn en geen misdadigers, en dat. hier
d'o deskundige hand en dc toewijding
vaat den geneesheer en niet de gevnsi-
gcni.scd uitkomst moet geven."
Atjeh.
Blijkens bij den gouverneur van. At
jeh ontvangen tolegraphisehe berichten
zijn, sedert dc mededeeling van 12
April, bij de krijgsverrichtingen aldaar
gesneuveld de iste luitenant dier
infanterie J. C. A. Fischer eat dé fuse
liers P. Engelen No. 35826 on A. C.
Vorberne No. 39550. en,
gewondlevensgevaarlijk, de serge
ant O. C. P. K. Michel's No. 36244
en licht, de lstö luitenant der infante
rie J F. Daarna, dé onderluitenant J.
A. Mathijsen No. 29844, de genie-op
zichter P K. W. Haak van der Goes,
No. 30156, de sergeant-majcor H. Lin
deman No. 36347. de sergeants II.
Stei.nl No. 4S3S7, F. W. J. Rodenburg
No. 41751, C. Janssen No. 30717. H.
M. H' den Rooi jen No. 27367, en J. H.
Sclmlze No. 36886. de fuseliers \V.
Blaauw No. 36424. H. J. Vandalen no.
46-133. F. Verleysen No. 42015, A. van
Os No. 39254. II. Janssen No. 31201,
C. Bas No. 46144. G. An tl ion ia No.
45573. C. E. Blieck No. 34985, R. Brou
wer No. 40029, en de hoornblazer V.
M. G. do Bruyn. (St.Ct-.)
Binnenland.
In de „Sigarenmaker" wordt bericht,
dat deuttkéeringjaan de uitgestotenen
te Groningen te verstrekken, allengs
vermindert, doordat enkelen eiders
werk krygen. Van f 1430 is het be
drag tot f 1100 gedaald. In het geheel
is nu f 41,000 uifgekeerd.
Buitenland.
Te Berlyn is e8n beweging in gaDg
onder de Bakkersgezellen. Zy hebben
aan de patroons de volgende eiscben
gesteldafschaffing van het inter
naat, deswege verhooging van het
loon met 12 mark, een minimum loon
van 21 mark, een vrye nacht met
Paschen, Pinksteren ea Kerstmis, en
aanneming van nieuwe knechts slechts
door bemiddeling van het looccomité.
De patroons zyn niet geneigd deze
eischen m te willigen, map4r hebben
zich bereid verklaard met de gezellen
te onderhandelenDit overleg zon
Vrijdagmorgen 1.1. plaats vinden.
De werkstaking van het tramper
soneel te Hannover is mislukt. Met
de trouw gebleven en nieuw aange
stelde beambten wordt de dienst voort
gezet, en de directie heeft, toen er
nieuwe poging tot bemiddeling gedaan
werd, verklaard, geen grootere con
cessies te kunnen doen.
Verscheidene honderdtallen fiaker
koetsiers te Parijs hebben het werk
gestaakt en er wordt met algemeene
staking gedreigd.
Leiteren en Kunst.
Nieuwe Uitgaven.
Als frontispiece geeft de Mei-alle-
vering der „Hollandsche Revue" een
fraai portret van Generaal Louis
Botha, tegen woordigen opperbevelheb
ber van het Boeren-leger, opvolger
van Jonbert. Aan de gewone rubrie
ken „Wereldgeschiedenis"„Belang
rijke Onderwerpen" en „Revue der
tijdschriften" is de bekende goede
zorg besteed.
De karakterschets is ditmaal van
Henri Polak, den voorzitter van den
Alg. Ned. Diamantbewerkersbond.
Zooals steeds in Netscher's Karakter
schetsen is een domineerende figuur
met enkele krachtige lijnen geteekend
in het breed geschetste milien, waarin
zyn leven zich beweegt, en zoo krij
gen we een zeer uitvoerige beschrij
ving van den A. N. D. B. en vele
allermorkwaardigs'.emededeelingcnnit
de diamant industrie.
De aflevering is fraai geïllustreerd.
Van de firma E. M. Cohen te
Arnhem, ontvingen we ter recensie
de eerste aflevering van het geïllus
treerde werk „Om Leven en Vrij
heid", geschiedenis der Oud-Holland-
sche republieken in Zuid-Afrika.
Om de geschiedenis van den hedeo-
daagschen worstelstrijd te kunnen ver
staan, moet men, meent de schrijver,
de heer C. J. r. d. Loo, terecht, ook
kennis dragen van de vóórgeschiede
nis der beide Republieken, moet men
ook het land kennen in zijn voort
brengselen, zijne bewoners en hunne
zeden.
De schrijver zal daarom, na een
schets te hebben gegeven van de ge
schiedenis der ontdekking en koloni
seering van de Kaap, en de aard
rijkskundige liggiDg, staatkundige
verdeeling, bevolking, zeden en ge
woonten. regeeringsvormen enz., de
geschiedenis der Boeren volgen tot
aan thans, en vooral den buidigen
worstelstrijd, de oorzaken daarvan,'het
verloop en de gevolgen breed behan
delen.
Er verschijnen in den laatstee tijd
zooveel geschiedenissen van de Bóe
ren-Republieken, dat men eerst na
eenige aarzeling het vouwbeen zet in
een nieuwe. Wjj hebben de eerste af
levering van deze historie onzer stam
verwanten echter met zooveel irenoe-
gen gelezen, de verteltrant is zóó pret
tig en geeft tegelijkertijd zóó duidelijk
een beeld van kolonie en volk, van de
eerste nederzettingen en van het be
staar der eerste gouverneurs, dat wy
waarlijk Terlangend de volgende af
leveringen tegemoet zieD.
De schrijver schijnt de zaak flink
aan te pakken. Goede illustraties
verlachten den tekst*de pry's is slechts
25 cts. per aflevering, het geheele
werk zal uit 20 efleveringeu bestaan),
zoodat dit werk al!e aanbeveling ver
dient.
Op de Wereldtentoonstelling te Pa
rijs is de eere-medaille indeotskuast
voor Nederland toegekend aan Bauer,
en zijn de groote gonden medailles
toegewezen aan Dnpont en Witsen.
„Eigen Haard1' van 9 Juni bevat
o. a. Ransdorp, met afbeeldingen van
den toren in de zeventiende eeuw,
naar een kopergravure en vanden toren
in den tegenwoordigen toestand, door
W. O. J. Nienwenkamp. Het einde
van 't sprookje, naar het Rnssiscb,
van A. Kvprin. Op het land. naar de
schilderij van E. 8. Witkamp, met
bijschrift. Een episode uit den Atjeh-
oorlog. E. J. Jellersma, resident van
Menado, door D. H. de Vries, met
portret. De Hall-Braille, schrijfma
chine, met afbeelding. Inbraken in
Amsterdam, met een afbeelding van
de brandkast van „Eigen Haard" na
den inbraak.
Sport en WedfttrïjüeR.
Wielernieuwg.
Zes nationaliteiten zyn vertegen
woordigd in den Bordeaux-Parijs
wedstrijd op beden en morgeo te we
ten Nederland door Cordang, Dene
marken Rasmussen, Zwitserland Fre
derick ea Mocacbon, Doitschland
Fischer en Struck, Ecgeland Teddy
Hale en Frankrijk Huret, Chevalier,
gebroeders Garia, Bor en nog eenigen.
Hedennamiddag te 4 precies was
te Bordeaux het sein gegeven Yoor
den afrit van den Bordeaox- Parys
wedstrijd, waarin Cordang als by ten
minste nu geen ongelukken krygt,
weder een zeer goede kans beeft. Sinds
1891 werd deze wedstrijd als volgt
gewonnen
Met éénpersoons gangmaking (af
stand 572 K. M.) 1891 Mills 26 uur
4 min. 57 sec. 1892 Stéphane 25 uur
37 min., 1893 Cotterau 26 uur 4 min.
52 sec.
Met multiplet-gaDgmaking. 1894
Lesna 2ó uur 11 min. 7 sec., 1895
Gerger 24 nar 12 min. 15 sec.. 1896
Linton en Rivierre 21 nar 17 min.
58 sec.
Met motor-gangmaking (afstand
594 KM.) 1897 Rivierre 20 nar 26
min. 46 sec. 1898 Rivierre 20 uur 39
min. 1*5 sec.. 1899 Haret 10 aar 33
min. 47 sec.
