Tweede Blad,
Uit de Pers.
Se twee Portretten.
behoorende bij
9,HaaHem's iOssgSsBad"
van
Donderdag 26 Juli 1900.
Mo. 5236
Een. katholiek werkmans-
afgevaardigde.
De Katholieke pers, groote zoowel
ils provinciale, bespreekt ijverig het
vraagstuk van de wenschelijkheid van
een katholiek werkmans-afgevaar-
digde ter Tweede Kamer.
De „Tijd" toont zich van de katho
lieke bladen het minst geneigd om met
den eisch meê te gaan. De redactie
zelve, ofschoon een bekwaam man
niet willende uitsluiten omdat hij
workman is, wil hem evenmin als zoo
danig gekozen hebben. Principieel
kennen wij geen vertegenwoordiging
van werklieden, zegt het blad. En
indien al ja, dan vloeit daaruit nog
niet voort, dat die vertegenwoordigers
zalven werklieden moeten zijn. Adres
aan de Sociaal-Democratische Arbei
derspartij, van wier vertegenwoordi
gers éen advocaat, een ander inge
nieur is.
Sprak zóo reeds de redactie zelve
yan de „Tyd", later gaf zij aan „een
middenstander" (in deD zin van: een
schrijver uit den middenstand) het
woord om uitvoerig de werkmans-
vertegenwoordiging te bestrijden. Wh
sociale nooden wil lenigen, dus be
toogt deze, behoeft zelf geen slacht
offer er van geweest te zjjn. Het is
niet noodig, dat de wetten makers zei
ven arbeiders zijn of dagelijks met
do arbeiders op voet van gelijken
Lebben omgegaan. Wel noodig, dat
de bedoelden weten, wat er in de
wereld omgaat, in de wereld der werk
lieden en vooral in de groote wereld
der wettenmakery. En die laatste
wetenschap zal aan den werkman,
by gemis aan kennis van moderne
talen, waarschijnlijk ontbreken. Zal
niet de sociale wetgeving verder ko
men door de kennis eu de studie van
den Heer Drueker, die het Arbeids
contract meesterlijk ontwierp zonder
werkman te zijn zoo vraagt de
schrijver bijwijze van voorbeeld
dan door de kennis van de werkmans
toestanden, waarover de heer Nolting
beschikt
De „middenstander" vreest zeer
voor een groote désillusie, waarop de
keus van een Katholiek werkman zou
uitloopen, gelijk de radicalen échec
leden met hun raadslid Nolting. En
jen na vier jaren ongeschikt gebleken
werkmansafgevaardigde is een blok
aan 't been. Zijn hoofd en zijn handen
staan niet meer naar 'fcwerk. Enden
ongeschikt gebleken© handhaven is
ook een zware eisch.
Esu ander bezwaar van den „mid
den stander" is, dat men in arbeids-
knugen vraagt om een werkmans-af-
f:c vaardigde, terwijl het toch zoo goed
als zeker is, dat, als het zoover komt,
man een „leider" neemt, een die zelf
r.id werkman is, nooit met vrucht
2(;ii arbeidsvak beeft uitgeoefend.
Bo-en dien: m8n komt nimmer aan
eet e ind. Als Tilburg een werkmans-
i.t v mrdigde heeft, dan zal men een
1 j -chen er naast willen hebben,
eigens zal er minstens éen
.eoerdyksch werkman naar de
K Ti.» r moeten.
I en slottewy „raiddenstan-
t: w li, kantoorluiwy, grootere
iv-' h >.--? \\y,katb.byzondereonder-
v.jj^r.sZjjn wy uitgesloten vaneen
eigen bijzonder recht, omdat wij min
der aan den weg timmeren, misschien
Eu eindelijk: de kanseD. Op die
punt is de „middenstander" zeer pes-
Amis'iscb. Wat by bedoelt met die
kwado kansen b yke uit dit voof beeld
zou het niet hoogst onverstandig we
zen, vraagt hij, in 1901, b. v. b. in
distr. Amsterdam VII, niet een anti-
iov. „heer", die goede kans heeft,
cüvi i aat te stellen, maar een werk-
Rr.' die twee der ion van de stem
mm 3,rijgt?
Aais'üDÖs maakte het „Centrum"
/.'Cd op om tegen dit betoog in te
aantoonend, dat de mannen van
o t/eorie moeten aangevuld worden
door die van de practyk. Voordebe-
varen van den „middenstander" zou
,:rond bestaan, iLdien de eisch ware
gesteld, uitsluitend werkmansafge
vaardigden naar 'fc Binnenhof te zen
den. Maar men vraagt om éen, hoog-
sii'F-s enkele.
Vreemd acht het „Centrum" delo
g:ca, die geen werkman wil, en on-
mi'.l'ic-llyk daarop een Dieuwe grief
tegc-n ae werkmans candidaturen vindt
in do quasi zekerheid, dat men per
sonen zal afvaardigen, die tot den
wei /««awsstand nooit hebben behoord.
Had da „middenstander" dan zjjn
woordenvloed ter bestrijding niet kun
nen sparen? vraagt het „Centrum".
Het zou het blad niet verwonderen,
als de „middenstander" hier het oog
had speciaal op den president van
den Nod. R.K. Volksbond. Welnu, dat
zou een beste zyn, al is hjj geen ar
beider geweest. Zyn leven is met de
arbeidersbeweging als 'fc ware éen
geworden. Hy zou de voorkeur ver
dienen boven „nog hooger geplaatsten"
die de toestanden bestudeeren uit
brochures en statistieken.
De bedenking tegen werkmanscan-
didaturen aan de belangen van den
middenstand ontleend, doet het „Cen
trum" zeggen: Alsof de middenstand
min of meer vijandig tegenover de
arbeidende klasse stondAlsof ze niet
een getneenschappelijk juk hadden te
torsenhet juk van een ontkerstend
grootkapitaal I Zie het diamantvak
do werklieden in dit vak lijden honger
maar ook de maatschappelijk hooger
geplaatste burgers, die vroeger in het
verwerken en verbandelen van diaman
ten een goed bestaan vonden, hebben
met de grootste m:eilykheden te kam-
peD. Het vak is slecht geworden, zoo
wel voor de werklieden als voor de
middenklasse. En de oorzaak van deze
misère is geen andere dan de egoïs
tische handelwijze van het groot-ka
pitaal, belichaamd in de vereeniging
van enkele Croecussen te Londen.
Onnoozele vragen: Staan de belangen
van den middenstand buiten de poli
tiek, buiten de sociale quaestie? De
burgerij, o „middenstander", heeffc ge
lukkig reeds lang haar intrede gedaan
in gemeenteraad, in Prov. Staten, in
de Tweede Kamer zelf. Heeft zjj er
iets by te winnen, wanneer personen
worden geweerd, van wie men weet,
dat zij zich op bijzondere wyze met
de arbeidersbelangen hebben ver
trouwd gemaakt
Het „Centrum" noemt het zonder
ling dat de „Tyd" in dezen „midden
stander" een medestander heeft willen
begroeten en dat zii hem toestond aan
het hoofd barer kolommen van zyn
bedenkelijke inzichten bljjk te geven.
De „Resld.-Bode" wijst er op, dat
sommige kath. bladen, die geporteerd
zijn voor het denkbeeld van werk
mansafgevaardigden, er op drukken,
dat deze daarom niet behoeft te zijn
e6n werkman.
Maar de werklieden zeiven Z6gt
het blad willen wel degelijk een
der hunnen. En dat is het Haagseh9
orgaan met hen eens. Wil men een
werkman-afgevaardigde, men neme
een echten werkman, een man, di6
althans op het oogenblik zijner ver
kiezing in de praktijk leeft, die werk
man is in waarheid en in werkelijk
heid.
Edocb dan wijst de „Resid.-
Bode" op de alleszins waarschijnlijke
teleurstellende uitkomst. „De heeren
Nolting, De Klerk en eigenlijk ook
de heer Heldt hebban fiasco gemaakt.
Zij zij u voor hun taak niet opgewas
sen Er is, om in da Kamer een
goed figuur te maken, voor een één
ling ygsI noodig. Als er 50 advocaten
in d8 Kamer zijn, mogen er gewis
25 mindere goden onder zijn, mits er
ook maar schitterende sterren onder
zyn. Is er echter esn Katholiek werk
man in de Emmer, dan moet die eene
er een zyn, die altijd en in alles, al
thans op sociaal gebied, zyn man
staat en ook tegenover socialisten als
de heer Troelstra c. s. zyn stand
punt weet te verdedigen, zoo, dat hy
anderen overtuigt."
„Kent men zulke werklieden of is
die taak misschien beter toevertrouwd
aun advocaten als de heeron Dr. No-
lens en Mr. Bolsius?"
Van andere Katholieke bladen ver
dedigden o. a. het „Noordbrab. Dbl.",
de „Gelderlander", het „Huisgezin"
en de „Lïmb. Koerier" het denkbeeld
van een eigen Katholieken werkmans
afgevaardigde, maar plaatste de
„Maasbode" zich meer aan de zijde
van de „Tyd".
Gemengd Nieuws.
De ClLin6esclie keizerin en het
feminisme.
Kort, voor de tragische gebeurte
nissen, die Peking in een menschen-
abattoir hebben veranderd, had freule
Yon Giers, een dochter van den Rus-
sischen gezant in de C fineescbe hoofd
stad, een audiëntie bij de keizerin-
^weduwe van China. Yan het onder
houd met dsz* eerzuchtige vrouw ver
haalt freule Von Giers. Zy werd zeer
lief ontvangen en tiet gesprek, dat
spoedig familiaar werd, liep over de
sociale positie van de Cnineesehe
vrouw. Da keizerin-weduwe bleek
gunstig gezind te zyn jegens het fe
minisme.
„In China", zei ze o. a,, „ia de
vrouw Let slachtoffer van alle voor-
oordeelen en haar economische toe
stand is treurig. Van den leeftijd van
8 jaar af leert zy spinnen, weven,
naaien en borduren eu zij heeft den
leeftijd van 10 jaar nog met bereikt,
of zij moet ceheri alleen met eigen
handen baar kleereu vervaardigen en
in baar eigen onderhoud voorzien.
„Op zeer jeugdigen ouderdom ge
huwd, is zy het, <_p wie, in arme
gezinnen, do gebeele last van het huis
houden neerkomt. Zy moet niet. alleen
de kinderen opvoeden, liet eten klaar
maken en net huis schoonhouden, zij
moet nog tyd vindeD, om de kleederen
van het gebeele gezin te weven en te
naaien en het schoeisel van haar echt
genoot te vervaardigen.
„In welgestelde families verzet er
zich by ons, althans in beginsel,
niets tegen, dat de vrouwen in den
strijd om het beslaan met- de mannen
wedyveren. Maar in de praclijk zyn
alle voordesien en alle gunstige voor
waarden voor de mannen.
„Maar dat alles zal spoedig ver
anderen en, zonder tot het uiterste te
vervallen, zooals in Europa de voor
vechters voor de rechten der vrouw
doen, ben ik voorstandster van her
vormingen, die thaDS nog slechts een
qupstie van tyd zyn.
Toen de audiëntie was geëindigd,
verontschuldigde de keizerin zich, dat
zy niet niet opstond
„Ik ben oud", zei ze, „eu myn da-
gel yksche arbeid is nog niet geëin
digd."
Tegelijkertijd liet zy frenle Yon
Giers een rist similie-paarlen over
handigen, zooals zy er allen dames
een aanbiedt:
„Beschouw u," voegde zy er bij,
„als myn zuster eu mijn vriendin. Deze
halsketen zal u er aan herinneren,
dat wy allen éénzelfde familie zyn en
dat wy, vrouwen, éénzeifde roeping
hebbendie van de wereld beter od
gelukkiger te maken.
„Ieder onzer heeft haar plichten en,,
hoewel ik oud ben, fiosp ik nog lang
genoeg te leven, om de mjjne alle te
vervullen. Yaarwel, de Ohineesche
vrouwen hebben veel te doen en de
heerscheresse van dit land heeft een
zwaarder taak dan de armste harer
onderdanen".
En na deze stichtonde woorden nam
freule Von Giers afscheid van de
keizerin-weduwe.
Sir Robert Hart.
Eeu der grootste verliezen die niet
alleen Europa maar ook China door
de jongste troebelen geleden heeft
wanneer tenminste zyn dood bevestigd
wordt, is dat van sir Robert Hart.
Sir Robert woonde sedert 1863 in
Chinabij had den rang van manda
rijn, zyn voorouders waren op Ohi
neesche manier geadeld tot in het
derde geslacht, en hy had bijna geheel
Chineesche denkbeelden gekregen. Io
1863 nam hy het beheer van de in
komende rechten in China op zich.
Yan 116Vj millioen taéls inlS63nam
de invoer over zee toe tot 460Va mil
lioen in 1899; de inkomsten stegen
van 8Va tot 16 Va millioen, niettegen
staande Formosa sedert den oorlog
met Japan niet meer oplöverde. Sir
Robert heeft deze inkomsten met de
grootste zorgvuldigheid beheerd. Hij
had nu 998 Europeanen en 4611
Chineezen onder zich. Hij had te zor
gen voor de vorliehting van de kusten
en de waterwegen in het binnenland
hij had ook hot postwezen onder zyn
beheer, leverde fiet geld voor de Uni
versiteit te Pekiog, en had een aan
tal kruisere ODder zyn bevelen.
De douanerechten hebben China
het geld verschaft voor den oorlog
met Japan eu de schadevergoeding
van den vrede van Simonoseki. Zij
dienden als onderpand voor de drie
leeningen, ten bedrage van 50 milli
oen p. st. by elkaar, die Cnica in
Europa heeft gesloten, zoodat de dood
van Öir Robert Hart in de tegenwoor
dige onrustige tjjden wel e8ns een
groot financieel nadeel ook voor
Europa kan worden. Ook de rechten
op over land ingevoerde goederen
waren in den laatsten tijd onder
Hart's toezicht gesteld. Niettegen
staande de onderscheidingen die hy
ontvangen had, behandelden de hoog
geplaatste Chineezen Sir Robert al
ly 1 zeer nit de hoogte; het Tsoeng-
li-Yamen onderhandelde altyd met
hem door tusschenkomst van een
secretaris.
Men heeft nog e3nige hoop, dat Sir
Robert wellicht bij een zyner Cni-
neesche vrienden ëen toevluchtsoord
heeft kunnen vinden en dat hij om
zyn gastheer niet in gevaar te bren
gen niets van zich laat hooren. Maar
do hoop is gering. De laatste door
l'.em zelf afgezonden berichten waren
van 24 Juni. aan een consul te Tientsin
of den commandeerenden officier van
een vreemde mogendheid en behelsden
een dringend verzoek om hulp. Het
is te vreezen dat dit het laatste is
wat men ooit van sir Robert Hart
zal vernemen.
Zeppelins Luchtschip.
De belangrijkheid van de reeds
sedert jaren mot spanning verwachte
proefnemingen met het bestuurbare
luchtschip van Zeppelin wordt, nu
de eerste luchtvaarten over het meer
van Constanz plaats hadden, hier en
daar in twijfel getrokken.
Men zy daarmee echter voorzichtig.
Het valt gemakkelijk om iets af te
breken of om, op grond van eeuige
fouten, die by eerste proefnemingen
pas kunnen blijken, te twjjfelen aan
de toekomst van een uitvinding. Ook
speelt oen andore factor steeds, waar
het do luchtscheepvaart, toegepast
voor het dagelijkse!) gebruik hc.reft,
een afbrekonde rol in de kri iek,
daarop geleverd door het publiek. Dat
is namilyk het belachelijk maken
van alles wat nieuw is, nieuw klinkt
of nieuw doet. Iu de lucht reizen,
luclitscheopvaartdienstên en derge
lijke, door velen rog a.s Ven.e's
püantasieën beschouwde rarigheden,
wekken spoedig den lachlust op.
Inderdaad! Er is iets vreemds,
zelfs iets kluchtigs in, dat over riet
al le veel tyd bot reizend menschdom
boven de aarde kan en zal stjjgen en
dry ven met evenveel comfort cn met
even weinig mncite als het thans met
stoomsnellieid langs twee zeer surado
ijzeren staven zich laat voortkarren
eu vooïtholseo.
Zelfs voor minder vindingrijke kop
pen dan Verne cn pendanten is hot
denkbeeld r.iet vreemd, dat er dan
veel veranderen zal en kan in 's we
relds toestanden.
Da luchtscheepvaart, geschikt Voor
de praktyk, zat alies onafhankelijk
maken van grenzen, zooa:s bergen,
rivieren, zeeëo, en zal bet verkeer
dus ongelimiteerd uitbreiden over,
boter gezegd, boven de gebeele aarde.
Da lucht is ieders eigendom (voor-
loopig tenminste) en de reel:te en
kortste lyn zal dan gevolgd worden
tusschen de verst verwjj derde plaatsen,
zonder eenige bekommering over de
thans daaraan in den weg gelegde
bezwaren.
Politici, diplomaten, gezanten, dou
anen, spoorwegkoninkjes en dergelijke
overbodigheden zullen dan te midden
van hun gewichtdoenery zich stom
staren op en zich vergapen aan de
alles overheerschendè en hen terzijde
en de in schaduw plaatsende lucht
schepen.
Eu maar wie maar even na
denkt, die ziet reeds het onmetelijke
terrein dier veranderingen voor zich
Het kluchtige van de luchtscheep
vaart verdwijnt dan wel een beetje.
Thans is de luchtscheepvaart nog
in haar geboorte, maar pas op, als
't wichtje de vleugels gaat uitslaan.
Die vleagels zullen windgolvingen
doen ontstaan, die zoo sterk zfin, dat
menigeen er door omgewaaid wordt I
Thans ontlokt de pasgeborene, even
als vele andere schijnbaar onbeholpen
kleintjes, een glimlach, maar
pas opl De geboorte is goed afge-
loopen aan bet meer van Constanz en
men heeft nu maar af te wachten,
hoe die telg der tooverachtige Boden-
see zich verder zal ontwikkelen.
Graaf Zeppelin's luchtschip heeft
het eerste bewijs geleverd, dat een
luchtschip bestuurbaar kan zjjn. "Wel
is dat steeds beweerd en heeft men
reeds onnoemlijk veel keeren gemeend,
die kunst uitgevonden te hebben,
maar thans is 't toch pas inderdaad
bewezeo.
Dat na een reisje van 35 mjjl de
verdere proefnemingen voorloopig ge
staakt zijn, zal vele belangstellenden
teleurgesteld hebben en geeft weer
stof voor lachen en twijfeling. Maar
Zspp3lin kaD, volgens een gewijzigd
recept, herhalen„Tóch draait hy
Zeppelin had volkomen macht over
zijn'schip en daalde op het juiste
punt, waar by wilde.
Een vervaarlijke stap voorwaarts
is daardoor gedaan op den weg der
volmakiDg van de practische lucht
scheepvaart.
De sleeptouwen en zeilinrichtingen
van Anörés's ballon vallen er bij ïn
'6 niet.
Het luchtschip van Zeppelin i3 ge
construeerd van aluminium en weegt
90 ton. De lengte is 420 voet. Zal de
vorm, die, zooals bekend is, als een
sigaar is, de oervorm van de latere
luchtschepen zijn? Wij weten 'tniet,
maar de hoofdzaak zyn de voortbe
wegende krachten en de sturende
richting.
De twee motoren, door Zeppelin ge
bruikt, zyn van het Daimler-systeem,
werkende met benzine. Zy hebben
ieder 16 P.K. en werken onafhanke
lijk van elkaar met 4 cylinders.
Hun gewicht bedraagt pl. m. 400
kilo. Twee schroeven m8t vier bladen,
gemaakt van aluminium, stuwen bet
vaartuig vooruit. Houten vinnen of
vleugels van 13 voet oppervlakte zyn
beweegbaar, horizontaal en vertikaal,
en zy zyn het, die de stuurkraeht aan
hot schip in hoofdzaak geven.
Dat Zeppelin, niettegenstaande het
onmiskenbaar succes door hem behaald,
kalm zijn uitvinding weer in het boot
huisje bij Constanz heeft onderge
bracht om er do noodzakelijke ver
anderingen aan te brengen, is te prij
zen, alhoewel 't blijkbaar algemeen
den indruk gemaakt heeft, datdege-
hoele proefneming wel weder kan ge
rangschikt worden by de tallooze
mislukte pogingen in deze richting
gedaan.
Niets is minder juist 1
Meu zal van Zeppelins resultaten
nog meer hooren, al is 'tniet dit jaar,
dau een volgend!
De luchtscheepvaart hoeft den tyd.
Zij komt er toch en is 'fc niet voor
het thans levend geslacht, dan voor
'fc volgend. Nu, wy hebheu al genoeg
aan de automobielen, telephono-aufco-
biographen, waarvan de meeste onzer
grootvaders en zelfs vaders niet
droomden.
Maar, oi wy do algemeene lucht
vaart nog beleven zullen of niet, la
ten wy thans, nu't jongste ter wereld
is gekomoh, niet lacüen, maar bewon
deren. En .hopen.
De bronnen van de Zambezi
ontdekt.
Het navolgende nieuws is er te
berichten omtrent het eerste sueces
dat de expeditie onder majoor Oolin
Harciiug had met bare onderzoekingen
naar (le bronnen in liet stroomgebied
van de Zambezi.
l)e expeditie vertrok in November
11. van U0 "Victoria-vallen en kwam
aan by Marunda-li-ma-ICest water
vallen, na zeer Yeel inceite. Twee
barer booten sloegen om, zoodat al
het vleescli weg was en er nog slechts
weinig ammunitie overbleef.
Daar het öus niet geraden was, in
dat vijandelijk land nog op wild te
gaan schieten, -moesten zij zich, wat
Hut voedsel betreft, tevreden stellen
met boomvruchten.
Da Marunda-vallen worden be-
.schreven als to zijn een der mooiste
üesien van de Zambezi. Daar z\j hier
gedwongen waren de booten ta verla
ten, gingen de leden der expeditie ie
voet verder den rechter oaver op.
Zy" vorderden s:ccbts langzaam,
d«ü»r zjj last hadden van bev gs redens
ca z Ware a in- Grasgrond, en zij hun
voedsel moesten krygeu van de in
boor iugen.
Ten laatste bereikten zij een plateau,
op een hoogte van 4.950 \oafc. Hier
ontdekten d9 onderzoekers tot hun
groot genoegen, onder de schaduw
van reusachtige bomnsn, 7 opborre
lende stroompjes, die vereenigd, den
oorsprong van de machtige Zambezi-
rivier vormen.
Na een zorgvuldige opname, werd
deze plaats 'bepaald te liggen op
1133 45 zuiderbreedte en 20.51.0
oosterlengte.
Parijsclie Brieven.
(Particuliere Correspondentie voor
tlaarleiris Dagblad1'.)
Verandering van spy's doet eten,
zegt het spreekwoord, en zoo brengt
ook wisseling van stof wat meer
graagte mee tot verorbering van
geestelyk voedsel. Daarom zal ik dit
maal ra'n eendagvlieg niet enkel in
hooge tonen waar de extase huist,
laten zingen, maar ik zal haar den
bastoon doen aanslaan om haar gezang
of liever gebrom wat zwaarder,
wat ernstiger te doen klinken.
Behalve het schoone wordt hier ook
het nattige in voldoende mate gediend
en over het nuttige znllen w|j het
thans hoofdzakelijk hebben. "Weet
dan, waarde lezers en lezeressen, dat
gedurende den tentoonsteliingstyd niet
minder dan 125 congressen gehouden
worden, en sommige dezer bijeenkom
sten zyn van te groot belang, dan
dat ik niet in het kort er melding
van maak.
In de laatst verloopen maand had
den o. a. plaats de congressen der
feministen, der vergetariërs, het con
gres over arbeidsongevallen en ver
zekering, het mynwerkers-coDgres en
dat over den landbouw.
Voor deze congressen werd groote
belangstelling getoond, de toeloop was
voortdurend zeer druk eu de animo
om te spreken stijgend. O ver Y6el be
langrijke onderwerpen werd gedis
cussieerd; op het féministen-congres
praatte men over stichtingen tot
steun en wederoprichting van vrou
wen, over het beheeren van 't bezit
der vrouw in het huwelijk, over de
billijkheid dat in wettelijk opzicht
man en vrouw geijjk staan voor het
kind, over de plaats van de vrouw in
het onderwijs, over inrichting van
onderwijs etc.
Op het tweede congres, dat over
het vegetarisme werd een brief voor
gelezen van den grooteu Russiscben
schryver, graaf Leo Tolstoi. Dit
schrijven luidde ongeveer als volgt
Zonder onthouding is h8t zedelijk
leven niet mogelijk. 'Zonder deze deugd
kan het ethische leven niet worden
bereikt. De onthouding is de bevrij
ding van den mensch naar begeerlijke
verlangens en het beteekenfc zyn onder
werping aan do wysheid.
Het coDgres over de verzekering
van arbeids-ongevallen werd geopend
met een rede van minister Millerand,
waarbjj hij het verschil van deze bij
eenkomsten met vorige samenkomsten
aantoonde. Volgens zijn meening was
het beginsel dat arbeiders tegen de
gevaren van den arbeid verzekerd
mosten wordeD, nu vrijwel aangeno
men omdat nn slechts nog te bere-
denceren viel, hoe 't beginsel in prak
tijk was te brengen: een kwestie
van uitvoering dus slechts.
Er vielen op dit congres twee
hoofdstroomingen waar te nemen,
die van de verplichte verzekering,
waarvoor de Daitschers, onder aan
voering van dr. Boediker, kampten, eu
die van vrye verzekering, door 't
meerendeel der Fransch8n begeerd.
Een der heftigste bestrijders van
het Duitsche verplichte stelsel toonde
zich Yves Guyot, de bekende jjveraar
voor de Dreyfuszaak. In eenige arti
kelen in z'n blad „Le Siècle" bestreed
h|j het stelsel Boediker, dat hi9r op
neerkomtom (le arbeidersklasse der
moderne staten te helpen, is het wezen
lijk noodig dat men het beginsel van
algemeene verplichte verzekering aan
neemt, omdat het stelsel van vrye
verzekering zooveel moeielykheden
meebrengt, dat het althans voor den
werkman onmogelyk is ze alleen op
te lossen zonder tusschenkomst van
den Staat.
Dr. Zacher, die hot slot van de
hiervoren door mij saamgevoegde stel
lingen verdedigde,"zei dat het Duitsche
stelsel wel den naam verdient dien
men het heeft gegeven: de school
waar geleerd wordt hoe de verschil
lende natiën de sociale politiek in
praktyk hebben te brengen.
Yves Gnyot betoogde dat de in
voering van het verplichte stelsel in
Duitschland allerlei hinderpalen on
dervindt en dat 'fc absoluut niets heeft
gegeven om het socialisme te bestrij
den. Niettegenstaande het in werking
stellen van sociale weiten heeft de
sociaal-democratie in Duitschland haar
kring van geestverwanten cn aan
hangers voortduren zien verwijden. In
z'n eerste artikel woes by er op, dat
de verzekeringswet van 1898 in Fran
krijk niet door een social istischen mi
nister. Millerand, maar door een libe
raal, Meline, werd voorgedragen, die
doze enkele maal protectionisme (be
scherming) eens nuttig wist aan te
wenden.
In den geest van dit artikel rode
neerend heeft een der Fransche ge
delegeerden, Levy Alvarez, advocaat
aan 'fc hof te Paiys, betoogd, dat niet
eens altyd de betrokkenen gediend
zyn van een gunst, welke enkele
sociaal poli-ei hun meenen te mosten
schenken. Zjo heeft de Bondsraad in
Zwitserland verschenen jaar princiep
van verplichte verzekering aangeno
men. Maar de wet, die dit princiep
moest vastleggen, is by referendum
in Mei van dit jaar verworpen, waar
mee dus het bewys werd geleverd dat
de natie geen verplichte verzekering
bsgearde.
Op het congres der mijnwerkers
waren aanwezig 73 gedelegeerden,
vertegenwoordigende een miljoen hon
derd twee en dertig duizend vjjf hon
derd arbeiders.
Op dit congres werden vele voor
üe arbeiders beiangrijke onderwerpen
behandeld, zoo het bepalen van don
werkdag, het vasistellen van een mi-
mmamlöou, het regelen van 't loon
naar verhouding van da opbrengst
der producten en in verband daar
mee natuurlijk het instellen van het
recht voor de arbeiders tot contro-
leering van de exploitatie-rekening.
Een Fransch gedelegeerde wilde een
orgaeisatie stichten tot voorbereiding
van de algemeene werkstaking, maar
de Brifcsche vertegenwoordigers, die
over by na 2/3 van het uit te brengen
stemmental beschikten, wilden van een
dergeiyken maatregel niets weten.
De Eügelsehen waren nog voor 3 jaar
verbonden aan het comité, door hen
zei ven in het leven geroepen om de
geschillen tusschen werkgevers en
werknemers nit den weg te ruimen.
Het congres over den landbouw
werd gepresideerd door den oud-mi
nister Meline, |j ver aar voor bescher
mende rechten. Als op alle tentoon-
stellings-byeeDkomsten werden op dit
congres de noodige rapporten voorget
lezen en wenschelykhedon uitgespro
ken. Ooderwerpcn van bespreking
waren o. m.verkoop van graan,1
landbouwonderwijs, bedelarij op het
platteland en middelen daartegen td
nemen.
Niet minder dan tweehonderd be-i
langstellenden namen aan dit congres
deel en ge zult me das zeker wel ge-'
looven, lezers en lezeressen, als ik q
verklaar dat er heel wat volzinnetje.'
zyn gezegd en heel wat velletjes pa
pier zyn beschreven geworden.
Verder hadden wyhet coDgret
voor inrichting van het onderwijs, een'
bijeenkomst voor Franschen het in-(
ternationaal coDgres voor handelsi
reizigers, waar de internationale aar.-i
slaiting word verheerlijkt en waat
cok een belangrijk deel van den tyd
werd besteed aan het bespreken dei'
middelen om de positie van den han
delsreiziger en van z'n nabestaanden
op ruime grondslagen te regelen dat
over volkse edict c-n over«de bescher.
ming van jeugdige misdadigers, waa i
aan ook uit Nederland door vertegen-,
woordigers van „Pro Juveniute" werd
deelgenomen.
Aan al deze laaiste congressen wad
een sociaal tintje, het doel tcch wa?
te hespreken, op 'welke wyze in don
geestelijken en stoffelyben toestand
vaa de slecht door vrouw Fortuna'
begunstigden verbetering kan ge
bracht worden.
Een congres waaraan een sterk
sprekende sociale lint zat, was dat
van de socialistische coüperaties, dat
voornamelijk ten doel had onder do
Franschen wat meer Ijver to wekken
voor de coöperatie.
Do Ijver was in den laatsten t|jd wat
verslapt, maar de gemeenteraadsver*
biezingen, welke hier in Mei werdeq
gehouden, hebben voor de coöperatio
weer groote belangstelling gewekt,
Toen stemde de kleine burgerij, dio
vroeger hoar stem gaf rirui de sscialis*
ten, voor 'fc grootste deel op do Naj
tionalisten eu om der kleine turgery
een gevoelige les te geven, om haar
te laten voelen dat zy van den werk}
man afhankelijk is, zette men mo$
vernieuwden ijver de beweging voor
socialistische coöperatio op touw. Eri
dat deze beweging slaagt, bewijst het
feit, dat iu de paar maauden sederC
de verkiezingen verloopen, reods eeq
paar nieuwe verbruiksvereenigingeu'
werden gesticht.
Onmiddellijk" op dit congres van
zuiver socialistische coöperaties volgde
het congres om coöperatieve verbruiksi
veroenigingen, waarop Nederland was
vertegenwoordigd door prof. Treubj
als lid van het Bureau voor Sociale
Adviezen.
Er was wrijving in dit congres, daar
de meoningeu van hen, die zuiver
socialistische coöperatie begeerea en
waarhy de winsten ook gobezigd wor
den om werkstakingen te steunen,
nogal eens scherp kwamen te staan
tegenover de burgelyke coöperaties^.
Dat zag men echter wel in, dat om
iets te bereiken men vereenigd moet
optreden en ten slotte werd dan ook
de volgende motie aangenomen
„Het congres, vermogend iedere
vereeniging vry te laten in de redactie
harer statuten en in het gebruik haroi!
winsten
maar overtuigd van do noodzaken
lijkheid om voor zokere doeleindeij
gezamenlijk op te treden, opdat du
coöperatieve beweging een boslisto
factor worde van de sociale evolutie:
noodigfc de verschillende voreeni-
gingen uit een verk oops- of een ban?
delsinformatie-bureau te stichten of
ten minste to beginnen met het treffeq
van een vriendschappolyko overeen
komst tusschen de verschillende agenti
schappon die apart zyn opgericht'.
De internationale strijd tusschen do
vereenigde verbruikscoöperaties tor
eene en de groothandelaars ter andera
zijde gaat dus beginnen.
Dan werd er nog oen coöperatief
congres gehouden, dat van den Inter
nationalen Coöperatieven Boud endaj
vry vervelend was door de liango
rapporten die werden uitgebracht ëri
door het zeurige gepraat van dd
Engelsche afgevaardigaen, waaronder
er een die zeer oud en stokdoof was)
maar die tocb, en mot een stem welke
van heel ver als uit een graf klonk,
z'n lust tot discussie voeren meendo
to moeten tevreden stellen. Op dB
congres was Nederland vertegenwoor*
digd door den heer cn mevrouw Treuh
voor den Ned. C.öperatieven Bond,
door den lieer en mevrouw van Mar-,
ken en mevr. Tjeenk Willink voor do
Delffcsche inrichting en door den heer
Goedhart voor de Haagsche Cuöpe»
rattete "WinkelvereeLidog.
Da meest belangrijke congressen
heb ik hiermee wel beuandeld, zoodat
ik wat dit de3l van ra'n taak betreft
voor heden wel kan eindigen.
Liefste;
Je brief heb ik met belangstelling
gelezen, en ik weet nn evenveel van
de tentoonste lingen Volney en Boissy
d' Anglas, alsof ik er zelf geweest
was. Maar van schilderen gesproken,
ik moet je eens vertellen van het be
zoek dat we op aandringen van
myn man na je vertrek van Jagla
gehad hebben.
Je hebt ons wel eens hooren sprekeq
van den mooien Farouville en de tee-j
dere Orgenoy, die volgens den dwazeq
Lonis voor elkaar geschapen zyn:
Hy wilde zo absoluut op zjju kasteel
te Jaglu hebben, om ze te verzoenen
met de uurtjes van luiheid en droomeri
in open lucht. Maar 't heeft niet ge
baat.
Je kent echter die verstokte celi
batairen slechts van naam en daarom
