neel kan. het onraadzaam maken ze te
houden en4o. zij zullen dienen om het
gezag te ondermijnen.
Geen dezer vier bezwaren acht adres-
santc steekhoudend. Zij voegt ten over
vloede bij haar memorie veertien bij
lagen, waarvan wij de eerste, als voor
Haarlem een van de meest belangrij
ke, hier laten volgen. Het is ontleend
aan het verslag van den toestand van
het lager onderwijs in deze gemeente
gedurende het jaar 1899.
„Goed ingerichte en goed geleide bij
eenkomsten van al de onderwijzers der
school, waarop men onderling
van gedachten wisselt over het
leerplan en de uitvoering daarvan
over verschillende methoden, toe te
passen bij de verschillende leervak
ken; over de middelen die aangewend
worden tot karaktervorming der leer
lingen, tot het. handhaven van tucht
enz., zijn ongetwijfeld hoogst nuttig
en komen het onderwijs zeer ten goe
de.
Wij achten het daarom een gelukkig
verschijnsel, dat ze op bijna alle scho
len meer of minder geregeld worden
gehouden.
De hoofden der opleidingsscholen
melden, dat zij gewoon zijn, om de
twee maanden met hun onderwijzend
personeel te vergaderen en dat die sa
menkomsten, waar hoofdzakelijk de
pasgcmelde punten worden besproken,
zeer de eenheid in 't onderwijs bevor
deren."
Maandagavond werd door het fan
farecorps „Harmonie", directeur de
heer J. Bernhardt, eene serenade ge
bracht aan de onlangs gedecoreerden.
Met het vaandel voorop, vergezeld
van dragers met flambouwen, trok de
stoet, door een groote menscheninassa
omringd, naar den Harmenjansweg,
waar voor de woning van den heer L.
F. Junge, verschillende nummers wer
den uitgevoerd.
Hierna werd naar de woning van
den heer W. Robert op het Spaarne ge
marcheerd en dien eveneens eene ova
tie gebracht.
De ovatie aan den heer Beels ging
door omstandigheden niet door.
Aanbesteding.
Zaterdagmiddag is door den architect
S. J. W. Mors alhier, aanbesteed: Het
bouwen van een woonhuis aan den
[Wagenweg.
Ingekomen waren 10 biljetten.
Laagste inschrijver bleek te zijn de
heer F. T. Maas alhier, voor 92Ü0.
Over LiefÜ9bberij-Muziek
korpsen.
Van een onzer lezers ontvingen we
een stukje, waarin hij zijn misnoegen
te kennen geeft over een uitvoering
van een onzer liefhebberij-korpsen op
jl. Vrijdag. Naar zijii meening was de
muziek, die dit corps te hooien gaf,
verre van mooi.
Er ligt in dezen aanval op een corps
van amateurs, dat belangeloos optrad,
iets ondankbaars en daarom nemen we
dan ook het stukje- niet op en vermel
den den naam van het corps evenmin.
Wel achten we het hier de gelegenheid,
om mede te deelen wat een bekend mu
sicus ons eens over deze liefhebberij-
korpsen zei
„Het is een uitstekend iets, dat de
„menschen zich oefenen in het lezen
„van noten en het bespelen van een
„instrument. Het verdient allen lof,
„dat zij nu en dan in den meer be
merkten kring van familie en vrien-
„den, of bij feestelijke gelegenheden,
„als serenades en optochten, van hun-
„ne vorderingen blijk geven, maai- la-
„ten ze zich in hunne eerste levensja-
?„ren zorgvuldig onthouden van defli-
„ge, heusche, echte concerten in tuin,
„park of zaal. Er mogen er een of twee
„zijn, die zich dit kunnen permittee-
men, voor de meesten levert het een
„groot gevaar op. Immers het wekt kri-
„tiek, niet altijd ophouwend, bijna
„nooit welwillend: deze ontstemt op
„den duur directeur en leden, de zoo
„noodige eenheid raakt verloren en de
„vereeniging gaat uiteen en ver
dwijnt, terwijl ze bij langer studie
„een lang en aangenaam leven had
„kunnen genieten.
„Moeders zenden hare kinderen ook
„de straat niet op, vóórdat ze behoor
lijk kunnen loopen. Anders valt het
„kind op zijn neus en bezeert zich.
„Ik vind de liefhebberij-korpsen een
„lofwaardige uiting van muzikaliteit,
„die allen steun verdient, maar ik zou
„aan alle besturen en directeuren wil-
„len toeroepen: „blijft zoolang moge
lijk op den achtergrond cn komt niet
„op den voorgrond, voordat ge den
„hellen schijn van 't voetlicht kunt
„verdragen 1"
Zoo sprak een man, die er op 't ge
bied van de muziek wel wezen mag.
Alg. Ned. Werkl. Verbond
te Haarlem.
De „Staatscourant" bevat de goed
gekeurde statuten der afdeeling Haar
lem van het Algemeen Nederlandsch
Werkliedenverbond alhier.
Het doel der vereeniging is: om door
alle gepaste middelen, binnen de wet
vallende, de maatschappelijke stelling
der werklieden in 't algemeen, cn die
der leden in 't bijzonder, te verbeteren;
hunne stoffelijke en zedelijke welvaart
te verhoogen, door onderlinge aaneen
sluiting en samenwerking mede te wer
ken tot het verkrijgen van die rechten,
waarop ieder burger in een vrijen
Staat aanspraak heeft; in één woord,
mede te werken tot het groote doel: ver
heffing van den werkmansstand.
De middelen om tot bovengenoemd
doel te komen, zijn:
a. het voeren van gedachtemvisseling
over algemeene belangen in bijeenkom
sten of vergaderingen;
b. invloed uit te oefenen op 's lands
bestuur, gemeente- en Volksvertegen
woordiging door middel van adressen
en petitionnementen;
c. het bevorderen van coöperatie en
associatie ter besparing en verkrijging
van bezit en ter gemeenschappelijke
uiloefening van het bedrijf;
d. hulp te verleenen in ongunstige
omstandigheden, door uitkeering bij
ziekte en ongevallen, overlijden of we-
duwenstaat, en
e. het stichten van een gebouw, al
waar vergaderingen kunnen gehouden
worden, het gezellig samenzijn bevor
derd en het verder dienstbaar maken
lot het houden van voordrachten en le
zingen, welke noodis- zijn voor de ont
wikkeling en beschaving der werklie
den.
Zand voort.
Met het leggen van een rijks-tele
graafkabel van af het telegraafkantoor
naar de kabelhut (ten dienste der te
legraafverbinding met Engeland) zal -4
dezer een begin worden gemaakt.
Alhier heeft zich wederom een geval
van besmettelijke varkensziekte, vlek
ziekte, voorgedaan.
Aangekomen Badgasten.
Fuchs, Londen, Hotel d'Orange.
Mej. de lieus, Ermeloo, Villa Vrcdcn-
Ixof.
Fam. Swart, Keulen, 2 pers., Pen
sion Prins Hendrik.
Mr. A. A. Ie Jeune, Arnhem, Idem.
Fam. Bogaard, Brummen, 2 pers.,
Villa Paula.
Prof. Milck, Breslau, Idem.
Dames Berg, Sappemeer, 2 pers.,
Pension Prins Hendrik.
Mevr. de Wed. Mees de Monchy, Rot
terdam, 3 pers., Hotel d'Orange.
Fam. Tugeninga, Joure, 2 pers., Ho
tel Driehuizen.
Fam. Vis, Zaandijk, 3pcrs„ Villa
Buitenrust.
Binnenland.
Aan den maaltijd, die in de versier
de zaai van het Hotel Kaiserhof te Ber
lijn ter cere van Harer Majesteits ver
jaardag onder voorzitterschap van jhr.
Van Gitiers, den zaakgelastigde van
H. M. de Koningin, plaats had. namen
35 Hollanders deel. Het waren meestal
leden van „Nederland en Oranje", o.a.
prof. Van 't Hoff, de heeren van het
gezantschap, de consul-generaal dei-
Nederlanden Georges, alsmede eenige
gasten. Het feit, dat op dien avond 28
toosten gehouden werden, pleit wel
voor de aangename stemming, die er
lieerschte.
Voor de Boeren.
Door don voorzitter van het Hoofd
comité van het Nederl. Roode Kruis,
den heer II. J. G. baron Van Harden-
broek van Bergambacht, wordt er de
aandacht op gevestigd dat uitzending
van groote hoeveelheden wollen win-
terkleedingstukken voorshands zou
kunnen worden gestaakt. Er werd o.
m. nog een groote partij bouffantes,
polsmoffen en dergelijke aan het op
gegeven adres te Amsterdam gezonden
De goede bedoelingen worden ten zeer
ste gewaardeerd, maar met het oog op
de kostbaarheid der transporten naar
Zuid-Afrika en op de niet altijd be
schikbare scheepsmimte voor groote
bezendingen blijkt bet. toch wensche-
lijk de goederen-transporten zooveel
mogelijk te beperken tot het aange
vraagde en onmiddellijk noodige.
Het Hoofdcomité zal, in samenwer
king met het Haagsche damescomité,
onder mevrouw Gijsberti Iloclenpijl
van Hodenpijl, voorzien in de behoef-,
ten aan diverse benoodigdheden vr or
de krijgsgevangen leden van de twee
de Ned. Roode Kruis ambulance op
Ceylon. De geregelde verzending vr-ri
een drietal dagbladen is verzekerd.
Aan alle die daartoe meewerken harte -
lijken dank.
Nederland en Amerika.
Het officieel orgaan der Vereeniging
voor Export meldt het volgende om
trent de "handelsbetrekkingen tusschen
Nederland en de Vereenigde Staten
van Noord-Amerika.
De Nederlandsche regeering staal, te
genwoordig met het Noordamerikaan-
sche kabinet in onderhandeling over
verschillende fiscale aangelegenned m.
Onze regeering beklaagt zich er over,
dal de Amerikaanscho uitvoer in Ne
derland gedeeltelijk vrij van rechten
gedeeltelijk aan zeer lage tarieven on
derworpen is, terwijl het op den No
tie flandschen export naar Noord Ame
rika toegepaste Dingley-tarief voor me
nig uitvoerartikel hoogst drukkend is.
Zoo voert Noord-Amerika naar Ne
derland voor ongeveer 5 millioen dol
lar meel vrij in, terwijl den Nederland-
schen export bv. van bloembollen naar
Amerika, jaarlijks 25 pet. van de waar
de, die 350,000 dollar bedraagt, ia re
kening gebracht wordt., hetgeen over
eenkomt met eene belasting van 75,000
tot 80.000 dollar per jaar.
De Nederlandsche Regeering dreigt,
ingeval Amerika hare wenschen niet
mocht, vervullen, den invoer van N.-
Amerikaanscli meel differentieel te be
handelen.
De molens in het westen der Unie,
die in de laatste jaren veel moeite ge
daan hebben om den export van meel
naar Nederland uit te breiden, hopen,
dat de Noordamerikaansche regeering
ten minste aan het verlangen van ons
gouvernement betreffende bloembollen
zal toegeven."
Geneesliearen voor Z.-Afrika.
Naar men verneemt zal doorv/ï-het
hoofdcomité van het Ned. Roode Kruis
met dr. Lingbeek ook nog de arts, de
heer A. H. C. van Engelen, practisee-
rend geneesheer te Graauw en Lan-
gendam (Zeeland), worden uitgezon
den naar Zuid-Afrika.
Onderwijzers.
In een Zaterdagavond te Amsterdam
gehouden vergadering van de daar ge
vestigde afdeeling van den Bond van
Ned. Onderwijzers, kwamen c.a. in be
handeling de voorsteilen voor de alge
meene vergadering.
Voorstel I.: „De algemeene vergade
ring spreke uit: dat het streven van
den Bond om alle klasse-onderwijzers
onder één vaan te vereenigen, uitsluit
of moet doen uitsluiten pogingen om
een of andere bepaalde partij-politiek
als richtsnoer aan te nemen,"
gaf tot zulk een levendige discussie
ar-n lei ding, dat de andere voorstellen
niet aan de orde kwamen.
Met 103 stemmen tegen cn 101 vóór,
werd dit voorstel verworpen. De bestrij
ders onderschreven echter ten volle,
dat de vakvereeniging geen bepaalde
partij-politiek lot richtsnoer moest ne
men, maar achtten een uitspraak van
de algemeene vergadering overbodig
en nutteloos.
Met toestemming van liet bestuur en
de vergadering kwam daarna nog de
volgende motie in behandeling die met
groote meerderheid werd aangeno
men:
„De afdeeling van den Bond van Ne
derl. Onderwijzers, konnis geno
men hebbende van de onderscheiding
(medaille in goud van de Orde van
Oranje-Nass&u) ten deel gevallen aan
den heer Cramerus, lid van bet hoofd
bestuur van den Bond van Nederland
sche onderwijzers, voorzitter van de
commissie tot oprichting van het her
stellingsoord;
Overwegende, dat gewoonlijk aan
schoolhoofden een ridderorde wordt ge
geven, betreurt de mindere waardee
ring van den klasse-onderwijzer, die
uit deze regeeringsdaad zoo duidelijk
blijkt."
Katli. Congres.
Maandag werd bet congres voortge
zet. In de vierde sectie, die gepresi
deerd werd door den heer C. L. J. Hof
man, sprak mr. F. Th. Westerwoudt
over de bescherming en vc-rming der
jongelingschap. Vijfde sectie, voorzit
ter de heer Til. F. J- Weesing, inleider
pastoor G. W. Konings, onderwerp:
productie-coöperatie: zesde sectie, voor-,
zitter de heer J. A. Donker, inleider
de heer N. van Dobben van Delft, met
het onderwerp voorschotbanken.
In de sluitingsvergadering sprak o.a.
de heer A. van Winkel, voorzitter der
werklieden-Verceniging te Brussel.
Belsediging.
Volgens „Het Vad." is onlangs door
den heer J. C. van Schermbeek, oud
hoofd-commissaris van politie te
's-Gravenhage, bij den officier van ju
stitie een klacht ingediend tegen mr.
baron Van Harinxma thoe Slooten,
burgemeester der Residentie, ter zake
van beleediging, ten gevolge waarvan
de gezondheidstoestand van hem, kla
ger, is geschokt.
Bij den jongsten ridderorde-regen
heeft zich een eigenaardig geval voor
gedaan. De eere-medaille der orde van
Üranje-Nassau in zilver is nl. toege
kend aan Ant. Dingen, hoofdagent van
politie te 's-Hertogenbosch. De man is
ruim een halfjaar geleden gestorven.
Naar men verneemt hebben Vrijdag
de Nederlanders aan boord van het
transportschip „Manhattan", van Ma
deira uit een telegram van geluk-
wensch gezonden aan H. M. de Konin
gin.
De „Manhattan" wordt 8 Sept. te
Vlissingen verwacht.
Zaterdag is door den minister van
justitie het nieuwe gerechtsgebouw te
Rotterdam geopend.
De Engelschen zijn nu ook begon
nen met het schoone werk van het
Departement van Onderwijs te Preto
ria, het echte nationale onderwijs, op
de meest afdoende wijze af te breken
door namelijk de Hollandsche onder
wijzers, indertijd meestal door bemid
deling onzer Commissie uitgezonden,
terug te zenden, zegt het Christelijk
Schoolblad.
Niet minder dan negen onderwijzers
en onderwijzeressen zijn haar thans
reeds bekend, die de vorige week met
de I-Iawarden-Castle te Vlissingen aan
wal zijn gezet. En wat zullen de nog
volgende stoomschepen tot ons terug
voeren 1
Van de onderwijzers zijn terugge
zonden en kosteloos vervoerd de hee
ren C. Plokhooy, J. Fris, W. J. de Boer,
J. Endendijk, De Bie, P. van der Smit
en J. Zaudstravan de onderwijzeres
sen de dames W. Sybrandi en W. M.
Roozen. (Strd.)
Bij het dames-comité te Middelburg
is tot heden voor Cronjé en zijne mede
gevangenen f 3382.59 ontvangen.
In zake den moord op het dochtertje
van den lieer Kessels wordt aan het
„Hbld." medegedeeld dat Zaterdag een
man bij de Tilburgsche politie ver
klaard heeft op den bewusten morgen
in de kerk gillen gehoord te hebben.
Later heeft hij den koster onthutst uit
het. koor zien komen.
Een heer heeft Zondagavond bij de
politie te 's-Gravenhage aangifte ge
daan, dat hem 's middags te 5 uur aan
het station van dc Hollandsche Spoor
wegmaatschappij aldaar eene porte
feuille moet zijn ontrold, waarin zich
bevonden twee biljetten van JOO francs
(Fransch geld), 3 biljetten van 20 frs.
(Belgisch geld) en eenige loten voor de
Parijsche tentoonstelling.
Mr. C. H. Beta.
Te 's-Gravenhage is overleden de
heer mr. G. II. Betz, die gedurende een
reeks van jaren als commies-griffier
aan liet bureau van de Tweede Kamer
der Staten-Gencraal verbonden is ge
weest
Oud-strijders.
Den 27 Augustus li. had te Utrecht
de jaarlijksche vergadering plaats van
de vereeniging „Tróuw aan Koning
en Vaderland", beschermvrouw H. M.
de Koningin-Moeder, tot ondersteu
ning van behoeftigen, gerechtigd tot
het dragen van het Metalen Kruis of
de Citadel-Medaille. Voorzitter was
jhr mr. J. E. Huydecoper van Maarsse-
vecn en Nigtevecht.
Het aantal ondersteunden in 1899
bedroeg
le categorie 212, 2e categorie 65, 3e
categorie 33, totaal 310het bedraagt
thans lc categorie 178, 2e categorie
35, 3c categorie 19, totaal 232.
Do raming van het uit te deelen be
drag is pl. m. 45ÜÜ hooger dan verle
den jaar, hetgeen een gevolg is van de
verhooging der uitkeeringen aan de
verschillende categoriën, krachtens
besluit der vorige algemeene vergade
ring op 1 October 1899 ingegaan.
Als gevolg van het adres, waartoe in
de vorige alg. verg. werd besloten,
ontving de Vereeniging van de Regee
ring weder een subsidie van f 25.000,
waarvoor zij niet kan nalaten hare
erkentelijkheid te betuigen.
De collecte werd als gewoonlijk ge
houden. De opbrengst was f 6269.545.
Dit bedrag is 979.22 minder dan ver
leden jaar kon worden vermeld, een
gevolg van de alom in den lande ge
houden inzameling voor Transvaal.
Hierna werd de rekening voor 1899—
1900 in handen gesteld van eene com
missie, die na onderzoek adviseerde
tot goedkeuring daarvan, onder dank
betuiging aan den secretaris-penning
meester. Dienovereenkomstig werd be
sloten.
Ook werd besloten, weder aan H. M.
de Koningin vergunning te vragen tot
het houden van eene collecte door het
geheele land gedurende de maanden
October en November dezes jaars.
Eindelijk kwam de vraag ter sprake,
of de uitkeeringen aan de oud-strijders
zouden worcleri verhoogd. Na eenige
discussie werd besloten de ondersteun
den in de le categorie te verhoogen van
f 3 tot 4 per week die van de 2e cate
gorie van 15 tot f 20 per kwartaal, en
die van de 3c categorie van 15 tot f 20
per jaar, alles met ingang van 1 Octo
ber a. s. Dit zal voor het loopendc
dienstjaar, berekend naar het aantal
der thans levende oud-strijder,s eene
grootere uitgave ten gevolge hebben
van ruim f 7000.
Brand te Rotterdam.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag, circa half drie. werd brand ont
dekt aan de Korte Hoogstraat hoek
Steiger, waar de bekende winkel in hee
renartikelen van den heer Mattliijsl
Dollée is gevestigd.
Het vuur bleek te woeden in de in
steek boven den winkel, waarhoven
zich nog twee verdiepingen en een zol
der verheffen.
Hoewel de brandweer vlug ter plaat
se was de stoomspuit van bet oos
telijk stoomgemaal was al een kwartier
na bet alarm aanwezig en gaf dade
lijk water en met veel materiaal
werkte, kon dit toch niet beletten dat
de vlammen zoo snel om zich heen gre
pen en zich zoo spoedig over het ge
heele bovenhuis verspreidden, dat de
heer Dollée, een winkeljuffrouw en een
dienstbode, die alleen in het pand aan
wezig waren, over het dak moesten
worden gered, en het geheel, behoudens
de winkel, uitbrandde. Waarschijnlijk
is dit toe te schrijven aan de licht-ont-
vlambaai'heid der aanwezige goederen.
De heer des huizes had zich voor zijn
redding nog kunnen kleeden, zijn bei
de vrouwelijke huisgenooten werden in
negligé in veiligheid gebracht.
Zooals gezegd, heeft de winkel niet
gebrand, doch al wat daarin aanwe
zig was is natuurlijk door het water
bedorven. Alles'en alles zal de schade
dus niet onbeteekenend zijn.
Theorie en praktijk.
Het volgende wordt aan de „Ass. Ct."
als historisch medegedeeld
A en B zitten (als meer gebeurt in
den spoortrein in een coupé „niet roo-
ken" deftig te dampen. Daar verschijnt
de conducteur. „Üw naam heerrren 1"
De heeren smijten hun sigaren weg
en trachten den conducteur te overre
den het dezen keer er bij te laten.
Vooral A poogt het hart van den be
ambte te vermurwen. Te vergeefs.
„Strenge orders, heeren
Nadat de beambte zijn plicht vol
bracht, en rapport van de overtreding
gemaakt heeft, trachtten de heeren
mekaar te troosten over dit incident,
doch A is niet op zijn gemak te bren
gen. Hij wordt beurtelings bleek en
rood.
B zegt„Maar kerel, wat mankeert
je toch Zit daar nu niet over te ma
len, de kop hoeft er niet af, een paar
guldens boete, en daarmee uit."
„Ja, zie je," antwoordt A, „dat is het
'm niet, maar... je weet, ik ben presi
dent van de vereeniging XX, en nu is
juist voor eenige dagen uit den boezem
onzer vereeniging een mede door mij
onderteekend adres verzonden aan den
dirccteurtgeneraal, met. verzoek om op
het rooken in niet-rook-coupé's stren
ger toezicht te doen houden 1"
Uit de Arbeiderswereld.
BINNENLAND.
Door de stakende bleekers te Arnhem
is aan de verschillende patroons een
bemiddelingsvoorstel gedaan, o. a.
heeft men de verhooging van halfwas
sen gebracht van f 0.50 op f 0,25; dit was
ook mede de grootste grief die de pa
troons hadden tegen de loonsverhoo-
ging voor allen. Vrijdag had eene op
roeping van patroons plaats, doch
niet een was verschenen.
Zaterdag heeft de eerste uitkeering
aan de stakers plaats gehad.
Omtrent den stand der staking van
de klompenmakers te Tiel is alleen te
melden, dat reeds vroeger de patroons
.zich onderling verbonden moeten heb
ben om niet toe te geven. Hij, die de
eisclien inwilligde, verbeurde f 50.
Bij kon. besluit van 27 Aug. jl. zijn
voor de gemeente Arnhem opgericht
Kamers van Arbeid voor de bouwbe
drijven, voor de confectiebedrijven en
voor de voedings- en genotmiddelen.
Men schrijft uit Arnhem aan de
„N. Rott. Ct."
Voor de stakende bleekers is in de
afgeloopen week een bedrag van ruim
f 350 ingekomen, voor zoover de lijsten
terug zijn. Aan de ongehuwden is
daarop 60 pet., aan de gehuwden 75
pet. van hun loon uitgekeerd. De
Bestuurdersbond heeft eenstemmig
krachtig de beweging der bleekers-
knechts tot verbetering hunner positie
gesteund, ook Patrimonium en de Ka
tholieke St.. Jozefsvereeniging.
Op de lijsten kwamen soms vrij aan
merkelijke sommen voor, blijkbaar
van vermogende stadgenooten. Nader
wordt ons medegedeeld, dat althans
aan het bestuur der Bleekersgezellen-
vereeniging niets bekend is van een
bemiddelingsvoorstel, dat door de blee-
kersknechts zou zijn ingediend. Op bet
o ogenblik zijn nóch patroons, noch
knechts geneigd tot toegeven.
BUITENLAND.
Volgens het jongst verschenen ver
slag der „Generalkommission" heeft
de vakorganisatie onder de Duitsche
arbeidsters het laatste j aar flinke vor
deringen gemaakt. Het getal vrouwe
lijke leden der centrale bonden is met
6000 vermeerderd cn steeg van 13,481
in 1898 tot 19,280 in 1899.
In 1892 telden de centrale bonden
4355 vt. leden, 1893 5348,1894 5251, 1895
6697,1896 15,265,1897 14,644,1898 13.481
en in 1899 19,280.
1 De meeste vrouwelijke leden telt de'
Bond van textielarbeiders met 5832,,
dan volgen de tabaksarbeiders met)
3500 vr. leden, de bond van fabrieksar
beiders met 2499.
Hoewel het getal georganiseerde ar
beidsters in het Duitsche rijk nog ge
ring mag heeten in vergelijking met
de groote massa in de Duitsche indus
trie werkende vrouwen, zoo is het toch
een verblijdend feit, dat ook onder
haar de behoefte aan vereeniging blijkt
toe te nemen.
Letteren en Kunst.
Met leedwezen zal men vernemen,
dat aan Willem Roijaards, op genees
kundig advies, door den Raad van be
heer van 't Ned. Tooneel een verlof van-
drie maanden is verleend. De gegierde
artiest zal dien tijd in 't buitenland,
doorbrengen.
Men meldt ons:
Door „De Nieuwe Muziekhandel,"
Leidsche straat 46 te Amsterdam, zijn
voor het aanstaand Concertseizocn de
volgende uitvoeringen vastgesteld:
In October: Vijf Klavier-avonden
door Edouard Risler.
In November: Zes concerten door den
Baryton Anton van Rooij met mede
werking van den violist M. Mossel uit
Birmingham, en den pianist Ernesto
Consolo uit Milaan.
Vijf concerten door Karei Hoffmann,
le violist van het „Böhinische Streich-
quartett" en den pianist Ernesto Con
solo uit Milaan.
Sonaten-avond door Henriette Roll,
pianiste en Christiaan Timmner, vio
list.
In Januari: Dertien concerten dooi
den violist Pablo de Sarasate met me
dewerking van de pianiste Berthe
MarsGoldscbmidt uit Parijs.
In Februari: Zes concerten door den
pianist A. Siloti en den violoncellist
Wierjbüowies uit Petersburg.
Vijftien concerten door het „Böhini
sche Streichquartett".
Verder zijn in voorbereiding concer
ten met Sigrid Arnoldson en lieder
avonden met Marcello. Pregi, terwijl het.
plan bestaat van half Januari tot April
in verschillende steden van ons land
Strauss-Operetten te geven met een.
Wiener Operette-Gezelschap, onder lei
ding van Johann Strauss.
Sport en Wedstrijden.
Wielerwedstrijden Baarn
Te Baarn hadden Zondag vrij be
langrijke wielerwedstrijden plaats.
De 2 Km. wedstrijd voor amateurs
werd gewonnen door J. C. Greve te
Amsterdam. Tweede was Kees Kok
van daar.
Een match quatre tusschen
L. van Lindonk, Jac. Smout, J. C.
Greve en E. J. Gelderman, werd even
zoo door Greve gewonnen.
In den wedstrijd voor tandems over
5 Km. waren van der TuynJ. Mul
der eerste, en Jaap EdenSlesker
tweede.
In de 1000 m. professionals-wed
strijd haalde Jaap zijn schade in. Hij
werd met een bijzonder krachtigon
spurt één, J. Mulder tweede.
Cricket.
Een zeer spannende wedstrijd had
Zondag te Amsterdam plaats tusschen
Volharding en Rood en Wit uit Haar
lem.
De Haarlemmers gingen het eerst
aan en maakten 147 runs; te wijten
aan het slechte fielden der Blauwge
len. In deze innings kwamen 5 dubbe
le cijfers voor en wel: Sweris 18, Kool
hoven 26, Van Manen 20, Van Gogh
20, Menten 35, not out.
Volharding antwoordde hierop met
152 voor 9 wickets, waarna de Haar
lemmers den strijd opgaven; een score
waarvan Hisgen niet minder dan 105.
niet uit maakte.
Verder hadden Sarvaas 10 en Bol«
lee 11.
De bowlers kwamen met gehavende
cijfers te voorschijn; Hisgen met 8
voor 47 en Posthuma met 8 voor 51
hadden nog de beste.
Cordang.
De correspondent van de Vélo te
Maastricht seint aan zijn blad dat Cor-
dang, die dagelijks traint voor den.
24-uurs-wedstrijd te Parijs, Zaterdag
het uurrecord zonder gangmal^ng
(39.240 KM.) heeft aangevallen, waar
van de Belg Maurice houder is. Cor-
dang reed 39.575 KM. Hij was na af
loop zeer frisch. De Vélo merkt op dat
deze verrichting, zonder opzienbarend
te zijn, toch opmerkelijk is, en dat de
concurrent van Huret niet ver van zijn
beste „form"' is. En dan op de Maas-
trichtsche baan, die zooveel minder
„snel" is dan de Parijsche.
hebben gebracht. Een schot in liet hart,
eene nauwelijks zichtbare opening in
de japon anders niets. En nu is ze
dood, ver van ons, daar in de sneeuw...
En overmeesterd door zijne droefheid
sloeg bij zich met de vuisten voor het
hoofd.
Mevrouw Richardicr begreep van dat
alles niets. Wel zag ze haren zoon wee-
nen, hoorde ze hem schreeuwen, ver
nam zij verschrikkelijke dingen, maar
wiehad zijne woorden kunnen begrij
pen'?
Wat baar zoon daar vertelde, was
een dwaas product van de phantasïe,
de geschiedenis van een boozen droom.
Hoe had zij ook anders daarover kun
nen denkeu? Maar de oogen, waaruit
de wanhoop sprak, de diepe rimpels op
het voorhoofd, de haastige bewegingen
waarmee hij zelf een verschrikkelijk
droombeeld weg scheen te willen ja-
gei.' hij toch de waarheid gespro-
'ékcu t ebben?
Het duurde langen eer bij een
samenhangend verbaal kon doen. Bij
elke bijzonderheid van de onuitwisch-
baar in zijn geheugen geprente gebeur
tenissen van dezen treurigen avond be
gaf hem de stem, en toch vertelde hij
'zonder iets te verzwijgen.
Van tijd tot tijd echter viel hij zich
zelf in de reden om te vragen:
Maar dit is immers niet waar,
mama Het kan niet waar zijn
i En de moeder, van ontzetting ver-
.vuld, antwoordde steeds
Neen, neen, geloof het niet. Het is
immers niet waar.
Nu blijft mij nog maar één ding
over, sprak hij, toen hij zijn verhaal
had gedaan.
Ik moet een telegram aan Martha
Deverget zenden en om onmiddellijk
antwoord verzoeken.
Om je niet ongerust te maken,
wilde ik je niet zeggen, dat vanmiddag
bii mij reeds dezelfde gedachte op
kwam.
Ge hebt getelegrafeerd
Ja.
En wat antwoordde men u
Tot op dit oogenblik heb ik nog
geen antwoord ontvangen.
Nadat ze dit gezegd had, hoorde men
de deurbel.
Nu komt er mogelijk een telegram,
zei mevrouw Richardier bevend.
Haar zoon wilde naar het venster
gaan, maar hij had er de kracht niet
toe.
Nu v/achtten beiden onder diep stil
zwijgen, zoodat ze elkanders hari kon
den hooren kloppen. Voor Iwe® dagen
was onder precies dezeKde omstandig
heden het telegram van Brisolïïer ge
komen en, door nameloozen angst aan
gegrepen, had Christine haren echtge
noot gesmeekt om bij baar te blijven en
niet. te vertrokken Eu fieden wachtte
men op eene tijding van de jonge
vrouw. Wat was van h&ar geworden'?
De deur werd geopend en André trad
binnen met een telegram in de hand.
Richardier nam het aan zonder op
tc staan. André ging het salon uit en
moeder en zoon waren weer alleen. De
laatste durfde het telegram niet lezen,
ook weigerden zijne oogen hem den
dienst,. In dit stuk was leven of dood
opgesloten.Leven of dood van Christi
ne! En nog werd 't zwijgen door geen
van beiden verbroken. Besluiteloos
zagen ze elkander aan. Eindelijk reik
te hij liet papier aan zijne moeder en
vroeg bedeesd als een kind
Wil u het lezen, mama Ik ben er
niet toe in staat.
Ja, ik wil liet lezen, zegt ze, want
van alles, wat je verteld liebt, is niets
waar.
Vastberaden grijpt ze het telegram
er: scheurt het couvert stuk, waarop ze
dichter naar de lamp gaat om te lezen.
Richardier staart haar ondertusschen
met van angst wijd opengesperde
oogen aan. zijne lippen zijn half geo
pend en hij heeft de vuisten gebald.
Mijn hemelkomt liet thans zacht-
kens over de lippen der moeder. Zou
hel toch waar zijn
Hij stoot een wilden kreet uit, hij
heeft zijne gansdie kracht teruggekre
gen.
Nu ziet u het, zegt hij en ontrukt
haar het telegram, 't welk hij doorleest.
Uwe vraag begrijp ik niet, luidt
de dépöche, want Christine is sedert
Augustus niet meer in Marcadieu ge
weest Vele groeten. Martha Deverget.
Dezelfde stilte van daar straks. Nu
wagen zij het niet meer om elkander
aan te zien. Richardicr heeft zekerheid
verkregen de doode, die hij in het ver
laten huis heeft gezien, is werkelijk
Christine, zijne echtgenoote, geweest.
Maar de moeder is op eens zoo terneer
geslagen, dat ze niet eens een woord
van troost voor haren zoon vindt. Als
een bliksemstraal heeft het bericht
haar getroffen. En dan komt êen ver
moeden bij haar op, aanvankelijk
slechts onbepaald, en ze werpt het ver
ontwaardigd van zich, maar het wil
niet wijken.
Waarom had Christine gelogen, toen
ze zei, dat ze naar Marcadieu ging?
Waartoe die leugen Wat had ze in
het onbewoonde huis te doen? Was
het misschien eene hinderlaag, waarin
ze gelokt wasEn met welk doel Mis
schien een rendez-vous? Maar waar
toe dan de moord En Christine zou
tot zulk eene daad in staat geweest
zijn NooitDat was immers te dwaas
om het te denken. Ze aanbad haren
echtgenoot, haar leven was een open
geslagen boek, het bevatte geen gehei
men. Neen, deze moord was een onop
losbaar raadsel. Haar arm oud hoofd
zag geen kans om daarvoor eene op
lossing te vinden.
Op eens komt er een ander vermoe
den bij haar op en dat maakt zulk een
indruk op haar, dat ze verbleekt. Ze
staat op, gaat naar haren zoon, die
neerzit en heete tranen vergiet, en legt
hem de handen op den schouder.
Ze kijkt hem daarbij diep in het oi'g;
maar dit oog zwemt in tranen en hij
snikt het uit; neen, de gedachte, clic bij
haar opkwam, is monsterachtig! Neen,
hij heeft zijne vrouw niet gedood.
Ja, deze gedachte was eensklaps bij
haar opgekomen. Welke dwaasheden
bedenkt toch de menschelijke geest in
zulke oogenblilcken, dwaasheden, waar
men later berouw van heeft!
Wat wilt ge, mama? vraagt hij,
zonder te vermoeden, wat er in haar
omging.
Ze zegt niets, maar opent hare armen
Hij laat zich omhelzen en laat zijn tra
nen den vrijen loop, die hem eenige
verlichting brengen.
Ja, ween maar, mijn jongen, ween
maar! zegt de oude vrouw, en hij. het
hoofd tegen de oude, trouwe borst ge
leund, vindt geeno andere woorden,
dan die hij gebruikte zoo lang hij een
klein kind was:
Mama, mijne beste mama, wat
doet het een pijn!
Wat kon de moeder bij zulk eene
groote smart doen, terwijl zij zelf daar
enboven ook zoo ontzettend leed'? Hun
ne tranen vermengden zicli met elkan
der, ze weenden beiden.
Het was de zoon, die het eerst zich
herstelde. Iets kalmer en berustende,
zei hij:
Vaarwel, mama.
Waar wil je naar toe gaan? vroeg
ze bevend.
Ik keer naar het verlaten huis te
rug. Dat is mijn plicht. Ik moet het ge
heim van den moord trachten te door
gronden om de misdaad te kunnen
wreken.
Ja, dat is je plicht. Ga, mijn zoon,,
ik weerhoud je niet. Zal ik met je mee
gaan? Je zult in de treurige uren. die
je wachten, behoefte hebben aan mijne
liefde.
Neen, mama, blijf bij de kinderen.
En als ze naai- hunne moeder vragen,
zeg hun dan, dat dat ze dat ze
spoedig terugkomt.
Met deze woorden verliet hij haastig
het vertrek. Er ging zoo laat geen trein
meer naar Senlis, maar hij kon het in
huis niet langer uithouden. Hij 'liet
de twee sterkste paarden voor den réis
wagen spannen, en in 't holle van den
nacht, onder dikke sneeuwbuien, be
gon hij, tot in het diepst zijner ziel
geschokt, de vreeselijke reis naar zij
ne doode echtgenoote.
HOOFDSTUK IV.
Waarom was Christine in dat huis
gekomen? Wat zocht ze daar? Waarom
had ze hare schoonmoeder iets voorge
logen en gezegd, dat ze in Marcadieu
een bezoek dacht, af tc leggen?
Al deze vragen, waarop Richardier
geen antwoord kon geven, drongen zich
gedurende do reis onophoudelijk aan
zijn gepijnigden geest op.
CWordt vervolgd./
