NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad in Haarlem en Omstreken. 18e Jaargang. Zaterdag 29 September 1900. No. 5292 HAARLEMS DABBLAD ABONNEMENTSPRIJS Yoor Haarlem per 3 maanden 1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden m 1-30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden, 1-65 Afzonderlijke nummers. v T -ï'4 X X 0.02)^ Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden. V V 0.37^[ de omstreken en franco per poBk 0.45 ADVERTENTIÉN Van 15 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten bet Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regel Bureaux t Gebouir Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Tolefoonnmnmor der Redactie 600. Telefoonnummor der Administratie 129. Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur! J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekbandelaren en Courantiers. Met uitzondering van bet Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan bet Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks» behalve op Zon~ en Feestdagen Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs SB>» Faubourg Montmartre. Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel. Haarlem's Dagblad Tan 29 Sept bevat o. a.De concentratie der Boerenmacht, De Engelschen in de goudmynen, President Krnger op de „Gelderland", De zedelijkheid ran Drogeveen, Wie had recht?, Ned. Maats, voor Tuinbouw en Plantkunde, De luchtreiziger tegen «vil en dank. Aslvertemtiëm VOOR HET Zaterdagavondnummer. Meermalen zijn wij tot ons leedwe- ze genoodzaakt Advertentiën af te wij zen voor het Zaterdagavondnummer, die des Zaterdagsmorgens pas worden bezorgd. Wil men zeker zijn van de plaat sing, dan is inzending op Vrijdag avond no o dig, uitgezonderd natuur lijk kleine advertenties of familiebe richten, die moeilijk vooraf kunnen worden ingeleverd. DE ADMINISTRATIE. Weekblad voor de Jeugd. Aan hen die daarop zijn geabon neerd, wordt hierbij verzonden no. 40 van het „Weekblad voor de Jeugd". Dit keurig geïllustreerde weekblad, onder redactie van den heer F. II. van Leent, bevat in dit nummer: Voorzichtig. Grootmoedertje. Wie zal de erfgename zijn. Twee boschbewonersw Broeder en zuster. De bekeerde Laarzenknecht/ Regel en Regelloosheid. Allerlei. Oplossing kraakamandelen. Raadsel. Antwoord op het RaadseL Kangoeroe's. (Elk No., groot 8 bladzijden, bevat tal van fraaie, gekleurde platen en een voor kinderen alleraardigsten tekst. De prijs per drie maanden is slechts 50 Cents.) Politiek Overzicht. De grootste boerenmacht onder "bevel van Viljoen, wordt gezegd éich thans oostelijk van Pieters burg te concentreeren. Pietersburg ligt ten Noorden van Lijdenburgen het punt waar de Boeren zich samentrekken is dus waarschijnlijk gelegen in het Zout- pangebergte, het deel van het land dat als centraal reduit is in ge reedheid gebracht. In dat onbe gaanbare, rotsachtige terrein, waar alleen een Boer den weg weet te vinden, is zooals Afrikaanders verzekerden jaren lang een groote voorraad patronen, geweren, am munitie voor het geschut en levens middelen bijeengebracht, verbor gen in verschillende plaatsen, die alleen aan enkele leiders bekend iijn. In die woeste bergstreek sluiten .rich thans de overgebleven strij ders voor de onafhankelijkheid van de Zuid-Afrikaansche Republiek opdaar zullen zij voor het laatst den Engelschen het hoofd bieden. En van daar uit zullen zij den klei nen oorlog voortzetten, en Engeland dwingen een aanzienlijke troepen macht in de „geannexeerde pro vincies" te onderhouden. Vol gens telegrammen aan de „Stan dard" bedraagt der Boeren-hoofd- macht op zijn hoogst 3000 man, met twee Long Toms en andere stuk ken geschut. Zij is zich aan 't ver schansen op 15 kilometer aan gindsche zijde van de drift over de Sabi-rivier. De Boeren van Steyn hebben dagelijks schermut selingen met de Engelschen van Dundonald. Hamilton rukt op langs den Selati-spoorweg, om het rol lend spoorwegmateriëel te verza melen, en trekt daarna terug naar Watervalboven om den koorts- streek te ontwijken. Botha, Vil- joen en Steyn spraken te Hecfcor- spruit vijfduizend (dus geen drie duizend) Boeren toe, voordat zij het ontruimden. Naar de „Standard" uit Pretoria verneemt, is er een wapenstilstand van vijf dagen gesloten met Eras mus, teneinde dezen in staat te stellen iemand naar Komatipoort te zenden, om zich te overtuigen of verdere strijd soms nutteloos is. Daarna zal Erasmus beslissen, of hij zich aan Paget zal overgeven. Een afgezant van Paget vergezelt dien van Erasmus. Naar uit Lissabon aan de „Stan dard" wordt gemeld, heeft de Por- tugeesche Minister van marine naar Lourengo Marquez bevel ge zonden om de wapenen en den schietvoorraad die de Boeren op Portugeesch gebied hebben afge geven, te zenden naar het eiland Inhaca, en ze daar te bewaken tot dat ze aan Engeland worden over geleverd. Generaal Settle ihet 7000 man ontzette volgens een Reuter-tele- gram het garnizoen van Schweizer- reneeke, na een strijd, waarin de Boeren zware verliezen leden en hun commandant gevangen geno men werd. Van Rusland, we deelden dit reeds mee, heeft Kruger weinig succes op zijn pogen te verwacht ten, de Czaar houdt daarvoor veel te veel van vrede zegt hij. En na deze duidelijke verklaring van Rusland is er op tusschen- komst van Frankrijk ook niet meer te rekenen, zegt de Petersburgsche correspondent van de „N. R. Ct." De Russische regeering behoeft zich geen geweld aan te doen om den oorlog in Zuid-Afrika te be schouwen als een zaakje van huis- houdelijken aard, voor Engeland. Zij heeft een groote (maar niet zeer benijdenswaardige) vaardigheid in het vinden van dergelijke uitdruk kingen, als vlag voor haar cynische politiek. De heele Finsche kwestie is er immers voor Rusland ook een van localen aard? En de Bok sers zijn, pour le besoin de la cau se, rebellen, terwijl iedereen weet de Russische regeering even goed als iedere andere welk een aandeel de Chineesche regeerm; zelf in de troebelen gehad heeft. Maar wat gaan de Engelsche en de Russische politieke manieren op elkaar lijken I Terwijl de een de Zuid-Afrikaansche repubieken rooft, maakt de ander zich meester van Mantsjoerije. Geen wonder dat die twee gaarne in goede ver standhouding met elkaar blijven. „Op het graf van een helden volk" legt Rudolf Bunge een lijk krans van drie sonnetten. Ziehier een ervan En welk een volk liet daar de we reld slachten? Een vreedzaam boerenvolk, dat lange maanden Brutale huurlegioenen moedig keerde, Verweer en niet verov'ring was hun trachten. Ja, weedom doet der menschen blik vervagen Een heldenvolk, als geen op aarde woonde, Dat vruchteloos zijn vijand over won, Sterft, als gewonde leeuw, na dui zend slagen. Dra is de kamp voorbij. Aasgieren kringen Met kromgetrokken klauwen door de zwoele lucht, Uit diamanten-velden worden doo- den-graven. En Chamberlain's, en Rhodes' knechten dringen, De goud-beluste scharen naar het spoor van Bobs, Die dertien Britten stelde voor één Boer. Buitenlandsch Nieuws. De Engelschen en de Goud mijnen. Het „Fremdenblatt" behelst een brief uit Johannesburg, waarin 't een en ander wordt medegedeeld over de plannen der Engelschen met de goudmijnen. Weinige dagen na den intocht der Engelschen binnen Johannes burg werd met den aanleg van den sinds jaren geprojecteerden, maar altijd door intriges verijdel den spoorweg ten zuiden van het rif begonnen, van welken spoor weg de grondwerken reeds zoo ver gevorderd zijn dat men hoopt in het begin van het volgend jaar den dienst te kunnen aanvangen. De spoorweg is bestemd om alle „deep-level" mijnen in directe ver binding met de kolenmijnen te brengen, wat den aanvoer van ko len veel goedkooper zal maken. Behalve deze zijn nog een aantal nieuwe lijnen geprojecteerd. Om den aanleg van den spoorweg ten zuiden van het goudrif te bespoe digen, zijn 20,000 Kaffers er aan bezig die anders in de mijnen ge bruikt werden. De volgende lijn die aan de beurt moet komen loopt van Johannesburg naar een punt op de lijn Mafeking-Kimberley. Aan het hoofd van den spoorweg aanleg staat de overste Girouard, een Fransche Canadees, die zich naam gemaakt heeft bij den spoor wegaanleg in Egypte en als een zeer energiek persoon bekend staat. Met het gebrek aan rollend materieel hangt nauw samen het gebrek aan levensmiddelen dat eerst zal ophouden als de beide lijnen naar de kust weer geheel in orde zijn. Tot dusver is die verbinding nog zeer gebrekkig en dient zij hoofd zakelijk voor transport van levens middelen ten behoeve van het le ger. Om die reden veroorlooft de regeering slechts bij uitzondering aan enkele personen om naar Jo hannesburg te komen. Zoo moes ten 20 ingenieurs van de eerste firma's in Johannesburg na een oponthoud van 10 dagen weer weg. De rapporten van die heeren zul len waarschijnlijk in Europa reeds bekend zijn. Men kan op het oogenblik niemand aanraden om naar Johannesburg te komen, want niemand krijgt daartoe permissie; over het algemeen zal men vesti ging niet toelaten voordat een ge regelde toestand teruggekeerd is. Tot de gewichtigste maatregelen behoorde het bevel om de mijnen waarin gedurende den oorlog nog gewerkt werd, te sluiten. De reden daarvoor was het gebrek aan spoor wegmaterieel, dat de Boeren op hun terugtocht hadden meegeno men. Tengevolge daarvan was het onmogelijk om de mijnen van ko len te voorzien. Daarentegen werd het veroorloofd om de machines in de mijnen schoon te maken en in orde te brengen en dus op die wijze alles tot een geregelden gang voor te bereiden. Verder werden strenge maatregelen op de contro le van zwart werkvolk genomen. Voor den oorlog was het maand loon van een Kaffer 50 shilling, ge durende den oorlog werd het tot op 20 shilling verlaagd. De groo te firma's hebben nu besloten een maximumloon van 30 shilling en een minimumloon van 20 shilling per hoofd en per maand vast te stellen.Aangezien 80,000 tot 100,000 Kaffers hier bezig zijn, kan men zich een denkbeeld maken van de financieele gevolgen van zulk een besluit. Verder is men van plan den aanvoer van en het toezicht op de Kaffers op den Rand door de Regeering te doen geschieden en wel in dien zin dat door de mijnindustrie een „Native Labour Association" gesticht zal worden, waaraan zich alle reeds bestaande en later te exploiteeren mijnen moeten aansluiten. Deze Associa tion zal in alle streken van Zuid- Afrika bezoldigde agenten aanstel len, met de verplichting om de Kaffers die in de mijnen werken willen naar bedoelde Association te verwijzen, die zich dan met de verdeeling der Kaffers over de mij nen belasten zal. Door die rege ling hoopt men naar gelang van den aard der mijnen een bespa ring van 1 1/2 tot 2 1/2 sh. per ton te verkrijgen en een einde te ma ken aan het dure aanwerven door agenten die tegen provisie werken. Dan hoopt men (altijd volgens den briefschrijver) den prijs van het dynamiet en van de steenkolen aanmerkelijk verlaagd te krijgen en wel hoofdzakelijk door den aan leg van een directe lijn naar de kolenvelden bij Middelburg. Da groote firma's te Johannes burg hebben veel grond om de stad heen gekocht, hoewel zij weten, dat niettegenstaande alle pogingen om hei tegendeel te bewerken, Pre toria de hoofdstad zal blijven. De Randmijnen die zich nog niet ge amalgameerd hebben, zullen dit nu wel gaan doen. Algemeene berichten. DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA. De gewone correspondent van de Daily Telegraph te Lourengo Marques prijst de Portugeezen om hun houding jegens de Boeren die de grenzen zijn overgetrokken. Deze hadden na de ont ruiming van Komatipoort, drieduizend man sterk, met geschut sterke en goede stellinge i ingenomen tusschen de Le- bombobargen en de rivier, waar zij zich krachtig verdedigen konden. Maar de Portugeesche gouverneur, aangezet door den Engelschen consul, zond hun een boodschap en zei dat verdere te genstand nutteloos was. Hij bood aan hen kosteloos terug te brengen naar hun vaderland. 2500 Boeren namen het voorstel aan, maar Coetzee weigerde en trok met 250 man noordwaarts. Do correspondent bevestigt dat Kru- ger's persoonlijke interventie de brug te Komatipoort redde. Kruger zond een boodschap aan den commandant van de Boeren, hem verzoekende de brug te sparen. De Daily Mail verneemt uit Lou rengo MarquesVijf duizend Boeren, bij wie generaal Viljoen, Reitz en Steyn, zijn naar het Noorden getrok ken. Men meldt hevige gevechten aan den overkant van de Sabirivier. Vele Boerenbeambten, onder wie er zijn in vermomming, vertrekken met de Her- zog". Slechts enkelen vergezellen Kru ger op de „Gelderland". De ambtelijke verliezenlijst vermeldt een aantal vermisten in den omtrek van Bethlehem in September. Een trein vertrok Donderdag avond van Lourengo Marquez om 7 uur, waarin de gouverneur met zijn staf en de Engelsche burgers zuilen worden vervoerd nrar Ko matipoort, ten einde de parade der Engelsche troepen bij te wonen, die daar, ter cere van den verjaar dag van den Koning en de Ko ningin van Portugal, wordt gehou den. Een openbare damesvergadering te Leeds nam Woensdagavond on der veel geestdrift het besluit, op te komen tegen het gevaarlijke mi litarisme in Engeland. Er werd een brief voorgelezen van Herbert Spencer, die een treffende verge lijking maakte tusschen de oligar chie van de Boeren en de Engel sche vóór de Reform Bill, welke vergelijking in 't nadeel van de toenmalige Britsche standen uit viel. CHINA. De correspondent van de „Ti mes" en van „Central News" te Sjanghai heeten de geruchten te bevestigen, volgens welke Li hei melijk van den Keizer bevel heeft ontvangen, Peking en Tientsin te heroveren, waartoe honderddui zend soldaten beschikbaar zouden zijn gesteld. De „Times" bevat de verklaring, dat de berichten volgens welke de Engelsche regeering op de circu laire van Duitschland over China afwijzend heeft geantwoord, on juist zijn. De Engelsche regeering kan op die circulaire niet antwoor den zonder een desbetreffende me- dedeeling van haar gezant te Pe king af te wachten. Ua correspondent van de „Stan- ,</rd" te Tientsin bepleit sterk het bezetten van de streek benoorden Pei-tang door de Engelschen, daar ze anders bezet zal worden door de Russen, en do Kozakken er op de gebruikelijke wijze zullen huis houden, wat Engeland's aanzien in China nog verder te gronde zou richten. De correspondent spreekt vierkant tegen dat de Japanners gruwelen hebben bedreven de ko zakken zijn do eigen die zich daaraan schuldig hebben gemaakt. In de afgeloopen veertien dagen heeft een Engelsche vliegende co lonne van 400 man onder bevel van majoor Reeve een militairen marsch gemaakt in het land ten oosten van Coomassie tot Bompata. De rebellen, die Bensons afdeeling bij Bohankra aanvielen, werden streng gestraft, doch een afdeeling onder majoor Montanaro werd op haar beurt in het nauw gedreven door een troep Asjanties. Men wist zich echter den vijand van het lijf te. slaan en dezen met zware ver liezen op de vlucht te drijven. Ka pitein Stevenson sneuvelde echter bij het gevecht. Graaf Zeppelin is niet gelukkig met zijn stuurbaar luchtschip, waarmee een tweede proeftocht zou worden ondernomen. Voor het vullen van den ballon met gas was alles in gereedheid, toen des nachts eenige der toestellen braken waar aan het gevaarte opgehangen was. De schade is zoo ernstig, dat ten minste 14 dagen met de herstel ling zullen heengaan. Het socialisten-congres te Parijs nam een motie van Kautsky aan, waarin voorwaardelijk werd toe gestaan, dat socialisten deel uitma ken van een bourgeois-ministerie, terwijl voorts besloten werd het volgende internationaal-congres te houden te Amsterdam in 1903. Stadsnieuws Haarlem, 28 Sept. 1900. Winterdienst 1900—1801. Onze lezers ontvangen bij dit num mer onzer courant de gewone najaars premie, de winterdienstregeling van het vertrek der spoortreinen, stoom trams en tram-omnibussen van Haar lem. Schermen. Nu langzamerhand het einde nadert van den kampstrijd op degen, geven wij nog eens den volledigen stand op: T? O 35 T ja,(N OO t> t- -«H (N O I I g CO CO CO <N rH O ft W) j o ïo «O lO co cc «o 60 - to iiül w *8 --2 rA g 3 •3°„s' Q-S -g H +»"o>r2'> ë'I'c p fiM0>6r<0 r-i oi CO-^IO ;oi>ï Do vereen igïng Bat. d.d. Schutterij trok zich terug na 4 schermkampen ge maakt te hebben, zoodat hare gemaakte partijen werden afgetrokken. Het Depot Escadron Huzaren onder- tusschen, heeft het kampioenschap schitterend gewonnen met '12 punten en staat ongeslagen aan de spits. Zij heeft dit resultaat verkregen door het gelijkmatig opwerken van hare drie korpswerkers de hh. Van Twisk, Ar- bon en Van Dok. De laatste kamp op degen tusschen V. V. K. en K. D. O. beslist over de 2e en 3e plaatswint V. V. K. dan is zij 2e, wint K. D. O. of werkt ze gelijk dan volgt K. D. O. de Huzaren op. (Het bat. d. d. Schutterij zou dan waar schijnlijk met haar 2 verloren wedstrij den op de 3e plaats beland zijn, ten minste wanneer zij de rest gewonnen had). K. D. O. begon al niet gelukkig, was het eerste slachtoffer van het Depot Ecs. Huz. en wonnen op 't kantje af van Schutterij. V. V. K. verloor eveneens tegen Huzaren en wonnen met 1 touché van de Schutterij (bij dezen kamp werd door laatstgenoemde drie maal gepro testeerd). De sergeants van het 3e Bat. 4e Reg. werkten gelijk met V. V. K. (zoodat V. V. K. één punt achter is bij K. D. O.). Eerstgenoemden toonden in haar laatsten kamp een goeden wed- strïjdsvorm en bleken toen voor de kampioenen een niet te verachten te genstander. Bij Concordia die als no. 5 eindigt, trok het werken van Vroom vaak de aandacht. Hare eenige overwinningen waren op O. Nassau en T. A. V. O. res pectievelijk met 3 on 2 touché's ver schil. Ook T. A. V. O. mocht éénmaal de overwinningsvreugde smaken. Oranje Nassau kwam er minder goed' af, maar hoewel de laatste op de lijst, niets dan lof -voor hare werkers die mot volharding den kamp volhielden tegen hare gewoonlijk veel sterkere tegen standers. Haar mag een woord van hulde niet onthouden worden Voor het persoonlijk kampioenschap op degen hebben de meeste kans de volgende heeren, hoewel de wedstrijd V. V. K.-K. D. O. ook hierin nog moet beslissen. 1. Roozen K. D. O. 2 verl. partijen. 2. Donselaar V. V. K. 3 verl. part 3. v. Twisk Dep. Esc. 4 verl. partijen. 4. Arbon Idem 4 verl. partijen. 5. Brauchman V. V. K. 4 verl. part Onderwijl staat afd. Sabel voor d( deur, en wordt er spoedig een aanvang mede gemaakt. Vereenigingen die alsnog wenschen deel te nemen (inleg f 2.50) en die dec len Jan. van dit jaar reeds bestonden kunnen zich alsnog aanmelden bij den heer Ph. Th. STOL, Secretaris de/ schem-commissie, Jansweg 48. Bennebroek. De heer P. van Doorninck alhier, i&, benoemd tot correspondeerend lid van den Nederlandschcn Oudheidkundigen Bond.- Zandvoort. Zaterdag a. s. des namiddags te 3 uur zal een proeftocht gehouden wor den met de alhier gestationeerde red dingboot der Noord- en Zuid-Holland- sche Reddingmaatschappij. Aan het politiebureau alhier, Kerk straat 28, zijn op werkdagen tusschen 10 en 12 uur voormiddag inlichtingen te bekomen omtrent een demi-saison en een kinderschoentje, welke beide voorwerpen op straat gevonden zijn. Door den Burgemeester wordt opspo ring en aanhouding verzocht van Ar- noldus van Sluisdam, oud 15 jaren, lang ongeveer 1.45 M. gekleed in zwarte jas, gestreept engelschlederen broek,' sportkiel, grijze pet en hooge veter schoenen. I-IiJ heeft heimelijk de ouder lijke woning verlaten met medeneming van eenig geld. Aangekomen badgasten.' Fam. Halm, Dusseldorf, 2 pers., Gr, Hotel. Dr. Metzger, Munchen, 2 pers., Id. Fam. Olie, A'dam, 2 pers., Hotel Driehuizen. Dr. Holm, Groesbeck, Hotel d'Orang* Mevr. Spall, A'dam, Pension Beau Sé jour. Binnenland. President Kruger op de „Gelderland." Generaal den Beer Portugaei heeft op een verzoek van de redac tie van het Haagsche Dagblad om in dat blad zijn gevoelen mede te deelen omtrent de „questions brtL lantes" van internationaal recht, welke zijn ontstaan door het aan bod der Nederlandsche regeering om president Kruger met een ha-< rer oorlogsschepen naar Europa over te brengen, het volgende ge antwoord omtrent de drie vragen j de vlag, het geld en de staatspa pieren. lo. De vlag. Behoort de Gel derland naast onze natievlag al of niet ook de vlag der Zuid-Afri kaansche Republiek te voeren? Om die vraag te beantwoorden moet men zich afvragen, of de pre sident Kruger in zijn qualiteit ala president, d. i. als het hoogst uit- voerend gezag in die Republiek vertegenwoordigend, of als privaat persoon zal worden vervoerd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1900 | | pagina 1