Mecklenburg-Sohwerin Album.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Meestgelozen Dagblad, in Haarlem en Omstreken.
Ex. Mecklenburg-Schwerin Album.
18e J rfiang.
Donderdag 1 November 1900.
No. 5320
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS
"Voor Haarlem per 3 maanden1.20
Voor de dorpen iu den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente),
per 3 maanden 1.30
Franco door het gelieele Rijk, per 3 maanden1.65
Afzonderlijke nummers0.02
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37%
de omstreken en franco per post0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster.
ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem
is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 30 Cent per regel.
Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Karapersingel 70, vlak bij de Turfmarkt.
Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 128.
Intercommunale aansluiting.
Directeur: J. C. PEEREBOOM.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
jDit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 3Pis Faubourg Montmartre.
J Wij zijn in staat onzen abonné's voor den geringen prijs van
jclits f 0.15 het door den WelEd. Gestr. Heer J. HORAADEMA,
jd-kapitein der artillerie, naar in Mecklenburg persoonlijk verzamelde
evens bewerkte Album aan te bieden, bevattende alle mogelijke
tenswaardigheden betrekkelijk Z. H. HERTOG HENDRIK VAN
CKLENBÜRG-SCHWERIN en zijn land, benevens een twaalftal
ai uitgevoerde portretten van het Vorstelijk Bruidspaar, de Vader
de Moeder van den Hertog, portretten van hem en zijne familie-
en op verschillenden leeftijd, en afbeeldingen van het Groot Her
elij k Slot te Schwerin, zoo in- als uitwendig.
Niet-geabonneerden betalen denzelfden prijs als in de boekwin-
n.l. ƒ035.
VOOR
Prijs 15 Gent.
Dit nummer bestaat uit
zes bladzijden.
Haarlem's Dagblad van 1 Nov.
rat o. a.De Boeren zullen Yrij-
rg omsingelen,Chamberlain bly ft
r'ster van buitenlandsche za-
Ontplofflng te New-York,
mogendheden zullen met
itschland en Engeland samen-
in, Hertog Hendrik als jager,
rlementaire Praatjes, Een treu-
faoiilietafereel, He schilderijen
ifstal te 's-Gravenhage, Kanton-
echt.
U
Mïlleg'om.
tot agent onzer courant te' Hillegoin
gdt van heden af op, A. J. VAN
NTEN Jr., Mariastraat aldaar.
Onze Brievenbussen
geplaatst tegen den muur van liet siga-
pagazijn van den heer B. Langeveld,
Dte Houtstraat 140 en tegen dien van
heer F. Hellingman, confiseur, Groote
jtstraat hoek Anegang.
lie brieven en bescheiden, bestemd voor
I Redactie, onze Administratie en onze
Jmdfukkerij, kunnen daarin geworpen
den.
geschiedt des morgens 9 en 11
j des namiddags 1 en 2 uur, des avonds
J. C. PEEREBOOM,
Directeur.
Politiek Overzicht.
e Boeren in het district Vrij-
l worden steeds stoutmoediger;
schijnt dat zij de stad omsinge-
Tengevolge van de afwezig
van politietroepen zijn de
•en aan de gemeenschapslinie
sschermd. Vier sterk verschans-
renlagers zijn gezien aan Ma-
irand, twintig mijlen oost-
•ts. De spoorweggemeenschap
Jniet gestoord de uitvoer van
irraden uit de stad is verboden
burgers mogen na negen uur
[avonds niet meer in de straten
het vee is uiterst ma-
wegens het heerschen van on-
toon droog weder,
daar dus de Boeren steeds
optredend en steeds met
moed. Het beste bewijs dat
hoe schel hun ju-
ook moge> schette-
bij het terugkomen der eerste
van het oorlogsterrein,
nog lang niet zeker van
zaak zijn, is de maatregel dat
mannelijke Boeren, boven 14
oud, die buiten een straal van
van Bloemfontein wo
naar de stad gebracht worden
lun te beletten zich bij de com-
do's aan te sluiten.
ft is met de Engelsche verkie-
juist zoo afgeloopen als
verwachtte. De ministe-
en hebben per slot van reke-
de oppositie met een meer-
eid van 132 geslagen, dezelfde
•derheid op een paar stem-
na die ze bezaten toen de"
verdaagd werd. Men vraagt
zich met verwondering af, hoe
Chamberlain er zoo netjes is door
gerold, ondanks wat over hem ge
zegd werd aangaande zijn finan-
tieële betrokkenheid bij den oor
log, gedurende de verkiezingscam
pagne. Het „Berl. Tageblatt" geeft
hierop ten antwoord op dezelfde
manier als de Lord Mayor in der-
I tijd uit zijn evenmin zuivere geld-
zaakjes gekomen is. Men had hem
eenvoudig baron gemaakt, als hij
niet weigerde die waardigheid aan
te nemen. Aan geld is geen luchtje
in dit land, waar armoede schan
de is.
Het is dus alles bij het oude ge
bleven. De „Standard" het Engel
sche blad, daartoe het meest be
voegd, deelt zonder reserve mede,
dat de edele lord als primus inter
paros te midden zijner collega's
blijven zal. Zoo wil het de Ko
ningin, zoo wil het lord Salisbu
ry, zoo zal het gansche parlement,
dat deze maand is gekozen, het
willen.
J. Valfrey, de bekende schrijver
over buitenlandsche politiek in de
„Figaro" zou liever zien dat Salis
bury premier en minister van bui
tenlandsche zaken werd, in 't be
lang van den Europeeschen vrede,
in 't belang ook van de verhouding
tusschen Frankrijk en Engeland.
De onderhandelingen, die dooi
de instemming van alle mogend
heden met de Duitsch-Engelsche
overeenkomst thans een vasten
grondslag hebben verkregen, wer
den te Peking voortgezet tusschen
de gezanten der mogendheden en
de door China benoemde onder
handelaars. De gezanten zijn van
meening dat als eerste voorwaarde
voor het voortzetten der onderhan
delingen moet gesteld worden de
eisch dat de hoofdschuldigen, die
de Fransche minister Delcassé in
zijn jongste circulaire met name
heeft genoemd, streng moeten wor
den gestraft. Voor die hoofdschul
digen werd, in de tweede bijeen
komst van de gezanten, de dood
straf geëischt. De gezanten mee-
nen grond te hebben voor de mee
ning, dat zoo de mogendheden er
op aandringen, de Chineesche Re
geering dien eisch zal moeten in
willigen. Op de jongste nota van
Li-Hoeng-Tsjang en prins Tsjing
zal geen antwoord worden gege
ven, voordat de eerste eisch, de be
straffing der hoofdschuldigen, zal
zijn ingewilligd.
De keizer heeft thans verklaard
naar Peking te zullen terugkeeren,
indien de eisch tot bestraffing van
de hoofden van den opstand wordt
ingetrokken.
De „Pol. Corr." verneemt ver
der, dat de mogendheden aan hare
gezanten te Peking kennis gegeven
hadden van de grondslagen, waar
op een overeenstemming tusschen
de mogendheden is verkregen. De
gezanten zijn gemachtigd daar
over voorloopige besprekingen te
houden met de Chineesche gevol
machtigden.
Buitenlandsch Nieuws.
Ontploffing te New-York.
Geweldige ontploffingen verniel
den Maandagmiddag te New-York
een fabriek van drogistenartikelen
onder de firma Tarrant in de
Green wichstraat.
Het geheele blok huizen, be
grensd door Chambers-,Greenwich-,
Warren- en Washington-street, in
het hart van de handelsstad!, is
vernield door ontploffingen en
den daarop gevolgden brand. De
uitwerking van de schokken was
zoo hevig, dat menschen en paar
den in de naburige straten dood
neervielen.
Van de brandweermannen die
het eerst aankwamen werden er
een groot aantal gedood door de
volgende ontploffingen. Zestig
meisjes en honderd jongens, die
juist het middagmaal gebruikten
op de bovenste verdieping van het
gebouw zijn verdwenen, men
vreest dat ze allen verongelukt zijn,
maar de puinhoopen zijn nog zoo
heet dat uren moeten voorbijgaan
voordat de brandweer en de poli
tie naar menschelijke overblijfse
len kunnen eaan zoeken. Een paar
dentram inWashington-street werd
onder het vallende puin bedolven,
en het station van den luchtspoor-
weg der 9e Avenue, dat tegenover
het gebouw stond waar de ont-
ploffing plaats had. werd zwaar
gehavend, veel reizigers moeten
daar gedood of gekwetst zijn.
Toen de eerste brandweerman
nen opdaagden, zag men de zaak
nog niet ernstig in. Tien man gin
gen in den kelder van het gebouw,
maar acht verdwenen toen de groo
te ontploffingen plaats hadden.
Een van de twee anderen verhaalde
het volgende
„Terwijl ik er naar keek scheen
het geheele gebouw in de lucht op
te rijzen en met een schok neer te
komen. En toen was het of een
vulkaan op die plaats uitbarstte.
Dat was de eerste groote ontplof
fing.
„De gevel viel om en verpletterde
het station van den luchtspoorweg
op den hoek. Toen eerst begrepen
de menschen het gevaar. Stukken
glas en steen van alle afmetingen
vielen als hagel in 't rond, en haast
niemand die daar in den omtrek
stond of hij werd gekneusd en ge
sneden. Vrouwen en mannen lie
pen gillende rond, niemand scheen
on zijn medemensch te letten, de
een voor den ander liep weg. Ik
zag dozijnen menschen wegloopen
terwijl het bloed uit hun gelaat en
hun handen stroomde, anderen
lagen op straat onder het bereik
van de vlammen. De meeste brand
weermannen van de eerste spuit
werden doodgeslagen, want zij wa
ren juist gereed om water te geven.
„Met anderen rende ik Cham
bers street op. Wij hadden dertig
tellen geloopen toen er weer een
ontploffing kwam, niet één slag,
maar een reeks van slagen, en hoe
langer hoe luider. Ik voelde ze nog
beter dan ik ze hoorde. Er scheen
iets te zijn dat mij op het hoofd
sloeg en mij neerdrukte zoodat ik
bijna op mijn knieën viel. Dat kan
een denkbeeld geven van de kracht
van den schok, want ik was niet
geraakt door een van de rondvlie
gende stukken ik zou gezegd heb
ben dat een windvlaag mij om
wierp.
„Toen ik omkeek zag ik dat er
iets verschrikkelijks gebeurd was.
Stukken glas, hout, iizer vielen
overal neer. De gebouwen aan den
overkant van de straat waren half
vernield1, en het geheele blok was
door het vuur aangetast, dat zich
reeds aan de overzijde van Warren
street voortplantte."
De eerste ontploffing schijnt op
de derde verdieping van het ge
bouw, dat vier verdiepingen had,
gebeurd te zijn. Slechts enkele
personen die er gewoonlijk verblijf
hielden, waren niet in het ge
bouw. Men weet nog niets zekers
over de oorzaak van de ramp. Tar
rant, in wiens drogisterij de brand
ontstond, was een te goeder naam
bekend staande drogist, die zich
in den laatsten tijd ook op het be
reiden van reukwerken had toe
gelegd.
Stukken van het instortende ge
bouw vielen op het kantoor van de
Irving Bank, aan den overkant
van Green#ïth street, en kwetsten
er eenige menschen, ook vreest
men dat verscheiden omgekomen
zijn in het koffiehuis van Heidel-
bach. Van de 150 vrouwen in een
schoenenfabriek in Greenwich
street, waar alle ruiten vernield
werden door het binnenvallende
puin, schijnt er geen enkele ernstig
bezeerd te zijn.
Om 3 uur Maandagmiddag was
men den brand meester, en konden
de eerste pogingen gedaan worden
om het puin op te ruimen. Er ston
den nog enkele gebouwen in Cham
bers street overeind, maar overi
gens was 't geheele blok één gloei
ende puinhoop. De stoffelijke
schade wordt geschat op 700,000
1,000,000 dollar.
Carlisti8clie standjes.
Officieele berichten, aan het ministe
rie van binnenlandsche zaken ontvan
gen, bevestigen, dat er Zondag te Ba-
dalona Caiiistische standjes zijn ge
weest. Er had een gevecht plaats tus
schen 24 opstandelingen en een twaalf
tal soldaten. De leider der Carlisten
word gedood. Het troepje was van plan
zich van de gemeentekas meester te
maken, althans dit maakt men op uit
een papier, dat op den gesneuvelde ge
vonden werd: eene kwitantie voor het.
geld, dat zou worden teruggegeven
„zoodra Z. M. Koning Karei weer op
den troon van zijne voorvaderen zou
zijn gezeten."
Het wordt bevestigd dat een ben
de Carlisten is verschenen bij
Berga. De kapitein-generaal heeft
bevel gegeven om alle Carlistische
clubs te sluiten.
In Australië werkt men er voor, dat
de koningin behalve keizerin van In-
dië ook nog koningin van Australië zal
heeten, desnoods ook nog van Canada.
Stadsnieuws
HAARLEM, 31 Oct.
Nederl. Protestantenbond.
(Vervolg).
Een lid vroeg waaraan het afnemen
in de verschillende afdeelingen was
toe te schrijven. Verschillende afge
vaardigden van afdeelingen, die in
ledental waren achteruitgegaan, zet
ten hierop de redenen hiervan uiteen,
doch allen spraken de hoop uit en ver
trouwden dat het ledental weldra we
der zou toenemen. In de plaatsen waar
de afdeelingen niet veel deden, was
het in hoofdzaak dat zij achteruit ge
gaan waren.
Punt 5. Uitgebracht werd het ver
slag der commissie van den Liederen
bundel. Daaruit bleek dat de kas sloot,
met een batig saldo van f 5455.225, ter
wijl de bond in bet bezit is van 1400
exemplaren Lenteleven, waarvan 500
gebonden en vele andere godsdienstige
liederen. Uit liet verslag van het Gym
nasiumfonds bleek dat aan twee aan
vragen om ondersteuning bij het be
zoeken van bet Gymnasium was ge
volg gegeven. Het aantal gesteunden
bedraagt nu 10, waarvoor een bedrag
van f 1060 wordt betaald. In 't geheel
zijn van de gesteunden 7 op de Hooge-
school te Leiden, 2 te Utrecht en 1 te
Groningen.
Uit het verslag der commissie van
postcolportage bleek dat het aantal
boeken dat verzonden was 4279 in 1450
pakjes. 468 nieuwe lezers waren er bij
gekomen, tegen 497 in 't vorige jaar.
De commissie van het tijdschrift
„Nieuw Leven", deelde mede dat de
Redactie met veel toewijding den om
vangrijken arbeid verricht. Het aantal
abonné's bedraagt 8790. Het blad vol
doet aan de behoefte en is in menig
huisgezin een welkome gast. Eindelijk
wenscht „Nieuw Leven" door te gaan
met het licht onzer godsdienstige be
ginselen te brengen onder veler oog en
te laten schijnen in veler hart. In ver
band hiermede werden door het Hoofd
bestuur naar aanleiding van hetgeen
op de vorige vergadering is gesproken,
mededeelingen gedaan over de verhou
ding van den Bond tot „Nieuw Leven".
Daar het mannen met eene vaste
overtuiging zijn, die het blad redigee-
ren, zal er altijd eene meerderheid of
minderheid in den Bond zijn, die zich
niet geheel met dit of dat kunnen ver
eenigen. Het blad is vooruitstrevend
op godsdienstig gebied. Het bestuur
stelt voor geene verandering in de be
staande verhouding te brengen.
De beer Van Wijk zegt dat het geens
zins zijne bedoeling was geweest om
den Bond eu „Nieuw Leven'' van el
kander te scheiden, doch dat hij gaarne
uitgemaakt had gezieij of de Bond zich
verantwoordelijk stelt voor den politie-
ken strijd en den toon, waarop „Nieuw
Leven" dezen strijd voert.
Het blad wordt in vele huisgezinnen
voorzeker gaarne gelezen het is op
godsdienstig gebied vooruitstrevend,
doch voert eene zeer sterk gepronon
ceerde politieke richting, het str.'jdt op
eene manier, die vele leden hindert
op een manier, die den indruk maakt
dat de Bond spreekt door „Nieuw Le
ven". Gaarna had spr. dan ook ant
woord op het volgende Of het Hoofd
bestuur uitspreekt dat de Bond zich
niet verantwoordelijk stelt in den
strijd.
Eene bevestiging klonk uit des voor
zitters mond, waarna de zaak als af
gedaan werd beschouwd.
De rekening en verantwoording van
het Hoofdbestuur, waarbij de vergade
ring werd voorgelicht door den afge
vaardigde van Amsterdam werd goed
gekeurd.
Alsnu wordt in behandeling geno
men het voorstel van het Hoofdbestuur
om het legaat-Rovers (f 10.000) te stor
ten in de algemeene kas. De heer Ter-
steeg, afgevaardigde der afdeeling
Haarlem ,zegt dat deze afdeeling zich
niet geheel met het voorstel kan veree
nigen en dient het volgende amende
ment in
De vergadering overwegende dat
wijlen de heer Rovers zijn legaat niet
heeft gegeven met bestemming voor
een bij zijn leven reeds bestaande
werkkring van den Bond overwegen
de dat de algemeene kas dus niet kan
zijn de erfgename van dat legaat met
het doel dit aan allerlei kleinigheden
te'versnipperen overwegende dat aan
het legaat de naam Rovers moet blij
ven verbonden besluithet legaat te
storten in de algemeene kas, onder
voorwaarde dat het zal worden besteed
tot stichting of ondersteuning van een
lichaam dat in den geest van den Bond
werkzaam is.
Vele besprekingen worden over dit
onderwerp gehouden. De voorzitter en
tal van leden zijn van meening dat het
nimmer de bedoeling is geweest van
Rovers om dit bedrag voor eene aparte
stichting, voor een speciaal doel te be
stemmen, maar wel voor algemeene
werkzaamheden, temeer daar Rovers
aan het Gymnasiumfonds eene aparte
bijdrage heeft gegeven. De penning-
nxpesteresse zegt dat voor het bedrag
effecten zijn aangekocht en dat dus
het Hoofdbestuur het geld toch nim
mer kan gebruiken, voor en aleer de
vergadering goedgekeurd heeft de ef
fecten te realiseeren. Na nog eenige
discussiën wordt het amendement der
afdeeling Haarlem met overgroote
meerderheid aangenomen. De rente
van dit kapitaal zal evenwel worden
besteed voor behoeften van den Bond.
Ten slotte wordt nog besloten de zorg
voor het uitgeven en verspreiden van
geschriften over godsdienstige en zede
lijke onderwerpen op te dragen aan
eene vaste commissie.
Daarna wordt de vergadering tot
Woensdag verdaagd.
's Avonds werd in het kerkgebouw der
Ver. Doopsgezinde Gemeente eene fees
telijke godsdienstoefening onder lei
ding van Dr. Knappert gehouden. Een
talrijke schare was opgekomen. De sa
menkomst werd geopend met bet ge
zamenlijk zingen van het lied „Komt,
laat ons 's Heeren goedheid loven".
Een zangkoor onder leiding van den
heer E. F. Bruijnsteen bracht verschil
lende liederen ten gehoore.
Na afloop der godsdienstoefening
was er een gezellige bijeenkomst in
het Brongebouw. De voorzitter van de
afd. Haarlem, mr. II. Ph. de Kanter.
heet de leden welkom en spreekt zijn
genoegen uit dat de alg. vergadering
dit jaar te Haarlem plaats heeft. Spr.
brengt tevens dank aan degenen die tot
het welslagen der vergadering hebben
medegewerkt. Hoewel spr. betreurt dat
de St. Bavo niet voor de godsdienst
oefening werd ingeruimd, gewaagt hij
tevens dankbaar van de bereidwillig
heid waarmee de Doopsgezinde ge
meente haar kerkgebouw heeft afge
staan. Aan het slot van zijne redevoe
ring wekt spreker allen op, mede te
werken tot het welslagen van dezen
avond.
De heer Lulofs, voorzitter van 't
Hoofdbestuur, brengt der afdeeling
dank voor de heusche ontvangst, en
herdenkt in korte woorden Haarlem's
volharding in den strijd tegen Spanjet
en zegt, dat die zelfde volharding zich
nog toont, in het streven der Haarlem-
sche afdeeling van dezen Bond. (Luid
applaus).
De avond werd verder door de leden
op de meest gezellige wijze doorge
bracht.
Voor de afd. Haarlem der Sociaal-
Democratische Arbeiderspartij treedt
Maandagavond a.s. om uur Mr. P.
J. Troelstra als spreker'op, met het
onderwerp: De strijd der arbeiders.
Het Hoofdbestuur van de Algemeene
Vereeniging voor Bloembollencultuur
alhier deelt aan de leden de ontvangst
van het volgende schrijven mede:
Ingevolge de bevelen van Harer Ma
jesteit de Koningin heb ik de eer ter
kennis te brengen van het Hoofdbe
stuur der Algemeene Vereeniging voor
Bloembollencultuur, gevestigd te Haar
lem, naar aanleiding van het door dat
Hoofdbestuur aan Hoogstdezelve ge
richt schrijven van den 15en October
j.l., dat het Hare Majesteit behaagd
heeft eene gunstige beschikking te
nemen op het verzoek in voormeld
schrijven neergelegd, en alzoo heeft
gelieven op te treden als mede Be
schermvrouw van voormelde vereeni
ging.
Boven a! de stukken van de Vereeni
ging uitgaande, kan dus in den ver
volge vermeld worden „Onder be
scherming van Hare Majesteit de Ko
ningin."
De Particulier-Secretaris van
H ,M. de Koningin
A. VAN DER STAAL.
Het Hoofdbestuur heeft onmiddellijk
aan Hare Majesteit een bi'ief van
dankbetuiging toegezonden.
Blijkens mededeeling van den heer
Commissaris der Koningin, aan de ge
meentebesturen in deze provincie, be
droeg o. &,-.de werkelijke bevolking
der gemeente Haarlem op 31 Decem
ber 1899, volgens de achtste algemeene
tienjaarlijksche volkstelling, 30208 m.
en 33816 v„ totaal 6-4069 zielen.
De bevolking der geheele provincie
Noord-Holland was op dien datum:
468078 m. en 500027 v., totaal 968105
personen
Aan het Instituut van den heer Prins
alhier is tot onderwijzer in de physica
benoemd de heer R. Luijten, onderwij
zer aan de Rijkskweekschool en aan
de Rijksnormaallessen. Tengevolge
hiervan heeft de heer Luijten, eerv. ont
slag gevraagd als onderwijzer in de
kennis der natuur aan de Rijksnor
maallessen. welk ontslag hem is ver
leend met ingang van 1 November.
G. Zegstroo te Haarlemmermeer, die
op den 25en October j.l., wegens mis
handeling door de Rechtbank te Haar
lem is veroordeeld tot 14 dagen gev.
straf, is van dit vonnis in hooger be
roep gekomen. Het O. M. teekende
mede appèl aan.
Dinsdagavond is in de Brouwers
vaart een schuit met riet, waarschijn
lijk door overlading, gezonken. Het
riet dreef in groote massa op het wa
ter. De opvarenden, die tot bij de
schouders in het water zaten, zijn er
uitgehaald.
Heemstede.
Vergadering van den Gemeente
raad op Dinsdag 30 October,
des avonds te 7 1/2 ure.
Voorzitter de burgemeester. Aanwe
zig alle leden.
Bij de opening deelt de VOORZIT-