bevordören, dat het loon hier te lande
door den ambachlswcrlunan wordt
verdiend.
De heer SCHRAM zegt, dat liet geen
oponthoud aan de gemeente zal geven,
■wanneer deze bepalingen nog in de be
stekken worden opgenomen.
De lieer "WÈLSENAAR ziet cr geen
bezwaar in op tweeërlei wijzen te laten
inschrijven.
De lieer IvRUSEMAN (weth.) zegt,
dat bij alleen legen dubbele inschrij
ving beeft, dat de zaak dan nGgmaals
in den Raad zal moeten komen.
Do lieer BEIJNES wenscht het ar
beidsloon van do menschen hier te
lande te houden.
Do heer SCHRAM gelooft niet, dat
het bezwaar van den heer N. Kruseman
bestaat, daar de gelden door de ge
meente toegestaan groot genoeg zijn.
Spr. is derhalve voor dubbele inschrij
ving en wil B. en W. dan doen beslis-
E011.
De heer WÈLSENAAR zegt dat het
Verschil te groot zal zijn met het Bui
tenland.
Den "neer ROOG is het niet duidelijk,
dat wanneer dit geschiedde met het
8lecnbouwersvak, dit ook met andere
vakken het geval zal moeten zijn. Ver
der gelooft spr. dat wanneer het hier
gemaakt wordt, men veel meer toe
zicht op den bouw heeft en deze steeds
kan worden bevorderd. Spr. stelt voor
de aanbesteding tweeledig te doen ge
schieden.
De VOORZ. geeft den Raad in over
weging niet met bet voorstel van den
lieer Roog mede te gaan, daar bij in
williging van dit verzoek, ook andere
vakken met een dergelijk verzoek kun
nen komen. Het ls een zeer gevaarlijk
beginsel, dat met dit voorstel wordt ge
ïntroduceerd.
De heer ROOG zegt dat het stcenhou-
wersvak het zoo noodig Iieeft, dat het
gesteund wordt.
De heer STOLP meent dat de Raad
met liet voorstel van B. en W. moet
medegaan, daar zooveel mogelijk met
de belangen der steenhouwors zal
worden rekening gehouden.
De neer BEIJNES wenscht dat aan
den arbeidsman hier te lande zooveel
mogelijk het werk zal worden gegeven.
De heer VAN STY RUM zegt dat de
sleenhouwersvereenigingen het in hun
adres weggelegd doel beoogen, doch
niet verzoeken om eenerlei of tweeërlei
aanbesteding. Daar kan hier dus geen
ander antwoord worden gegeven, dan
goedgunstig of afwijzend te beschik
ken.
De VOORZ. antwoordt dat hij ook
veel gevoelt voor de ambachtslieden,
doch het geldt hier niet eene werkver
schaffing, doch alleen moet worden re
kening gehouden met de wijze, waarop
het werk het best kan worden uitge
voerd.
De heer ROOG wenscht zijn voorstel
zoodanig te veranderen, dat in de be
stekken worde opgenomen dat de ar
beid van steenliouwwerk, hetzij bard-
of zandsteen, geschiedt op do terreinen
der bouw of op de werkplaatsen der
Nederlandsche patroons, en de aanne
mers daartoe tweeërlei inschrijven.
Da heer HOFLAND zegt dat wan
neer het belang van stadgenooten of
landgenootcc op het spel staat, hij er
steeds voor is doch hij kan zich met
dit voorstel, uitgaande van het stand
punt der arbeidersbeweging, niet ver
eenigen, daar deze klasse dan bevoor
recht zoude worden. "Waar arbeid ook
wordt verricht, daar kunnen de werk
lieden heengaan en daar zullen aiT>ei
ders geld verdienen.
De heer ROOG bevreemdt dit gezegde
van den heer Hofland, dio steeds voor
de belangen der arbeiders strijdt.
Do heer HOFLAND zet zijn stand
punt nog eens nader uiteen.
De heer VAN STYRUM antwoordt
den heer Roog en meent dat het ant
woord van den heer Roog niet voldoet
aan het verzoek der steenhouwers.
Het voorstel van B. en W. in stem
ming gebracht wordt aangenomen met
4 stemmen tegen, die van de heeren
Welscnaar, Beijnes, Loomeijer en Van
Thiel.
Alsnu wordt het voorstel van den
lieer ROOG in stemming gebracht en
verworpen met 8 stemmen vóór, die
van de heeren v. d. Kamp, Welsenaar,
Beijnes, Loomeijer, Schram, Roog,
Groot en v. d. Berg.
PUNT 7.
De Maatschappij voor Bouw- en
Sportterreinen Haar]ernmerhoutpark,
te Heemstede, verzoekt in een adres
aan don Raad, om den weg, gelegen in
den Hout, en leidende van haar terrei
nen naar de bloemisterij Kinheim op
hare kosten hard te mogen maken, en
een gedeelte eencr sloot aldaar te mo
gen dempen. B. en W. stellen voor dit
goed te keuren.
De heer "WILLINK kan zich niet vor
eenigen met het voorstel van B. en W.,
omdat alleen hierdoor weder pressie
kan geoefend worden bij Ged. Staten,
om de grenzen der gemeente te wijzi
gen.
De heer BIJVOET is het geheel eens
met den heer Willink.
De VOORZ. meent dat de uitbreiding
der stad voordooien indirect oplevert;
dat dit den bloei der gemeente bevor
dert. "Wanneer men het oog heeft op
annexatie, dan gelooft spr. niet dat dit
door aantrekking van een stuk weiland
zal geschieden, doch gelooft integen
deel, dat wanneer de bovengenoemde
uitbreiding geschiedt, eerder behoefte
zal ontstaan en gevoeld worden tot an
nexatie.
De heer WILLINK zegt., dat al mogen
dü indirecte voordooien cenigszins be
langrijk zijn, de directe nadeelen zijn
grooter, daar men zich dan door ver
lichting en anderszins groote uitgaven
zal moeten getroosten. Ook bestrijdt
spr. de meening van den voorzitter,
dat de annexatie daardoor zou lijden,
integendeel gelooft 6pr. dat door wei
gering en derhalve daardoor door het
Uitoefenen van pressie naar buiten,
eerder tot annexatie van dat gedeelte
van Heemstede zal worden besloten.
Do heer VAN STYRUM wenschte
eerst de Maatschappij te verzoeken een
plan van aanleg in te dienen. Spr. lean
zich geheel niet vereenigen met het
voorsiel-Tjeenk Willink, en dient daar
om een motie, betreffende het boven
genoemde voorstel, in.
De heer STOLP acht de motie niet
in 't belang der gemeente, wel het idee
Tjeenk Willink.
Het voorstel van den heer v. Styrum
wordt vervolgens aangenomen met 12
stemmen tegen, dio van de heeren v.
d. Kamp, Bijvoet, Stolp, Welsenaar,
Hofland, van Thiel, Boog, Sneltjes,
Willink, Groot, Schürmann en Sabalis.
PUNT 8.
De Commissie van Bijstand in het
beheer der openbare werken geeft den
Raad in overweging het voorstel van
B. en W. in zake het verzoek van R.
Key en P. Kuiper om vergunning tot
het uitvoeren van werken, benoodigd
voor het bebouwen van gronden, gele
gen in de gemeente Heemstede en be-
hoorende tot de buitenplaats „Bosch
en Vaart" aan te nemen, doch:
C.. Te bepalen, dat zoolang de gron
den op de bij dit besluit behoorende
teekening aangeduid niet zullen be-
hooren tot het grondgebied der ge
meente Haarlem, voor de hiervoren
sub A genoemde vergunningen door
de tegenwoordige eigenaren dier gron
den of liunne rechtverkrijgenden jaar
lijks in de maand Januari aan de ge
meente Haarlem moet worden betaald
een bedrag van f 50.voor elk perceel,
hetwelk zich op den eersten dag dier
maand op bovenbedoelde gronden be
vindt of waarvan de bouw voor of op
laatstgemeld tijdstip was aangevangen
en voorts binnen één maand na den
aanvang der bouw van elk nieuw per
ceel op die gronden telkens een gelijk
bedrag van 50.voor elk nieuw
perceel.
In deze voorwaarde zullen de be
trokken eigenaren een prikkel vinden,
om mede te werken tot eene betere
grensregeling.
Aan de vergunning tot het dempen
van de sloot tusschen de Schouwtjes
laan en het land van „Bosch en Vaart"
zou naar het oordeel der commissie de
volgende voorwaarde moeten worden
verbonden:
dat de Schouwtjeslaan, waaronder
wordt begrepen de strook grond, gele
gen tusschen de gronden van de bui
tenplaats „Bosch en Vaart" en den
noordelijken b8rm dier laan, door en
voor rekening van adressanten over
eenkomstig de door B. en W. van Haar
lem te geven aanwijzingen van riolee-
ring en bestrating worde voorzien over
'do geheele lengte van de te hebouwen
gronden.
Ten slotte stelt de commissie voor de
bepaling van het ontworp-heslult sub
C. te vervangen door bet navolgende:
D. Te bepalen dat de hiervoren om
schreven vergunningen vervallen, in
dien niet binnen drie maanden na de
dagteekening van dit besluit door do
aanvragers aan B. en W. van Haar
lem zal zijn ingeleverd do schriftelijke
verklaring van al de eigenaren der op
de bij dit besluit behoorende teekening
aangeduide terreinen, dat zij zich, zoo
voor zich zeiven als voor hunne recht-
verkrijgenden, verbinden tot naleving
van de bij dit besluit gestelde voorwaar
den."
Eindelijk zou de comm. in de eerste
zinsnede van sub A II het woord „he
melwater" wenschen te vervangen door
de woorden: -zonken menagewater
en hemelwater."
De commissie van voorbereiding
voor de oprichting der gemeente-licht
fabrieken antwoordt op het voorstel
van den heer van de Kamp. Voor van
daag volstaan wij met. het volgende
uittreksel daaruit.
Do voorz. stelt voor het nieuwe stuk
te renvoyeeren naar de commissie en
punt 8 derhalve van de agenda af to
voeren.
Wordt goedgekeurd.
PUNT 9.
B. en W. stellen den Raad voor de
volgende terreinen voor openbare speel
plaatsen te bestemmen.
lo. het aan de gemeente toebehooren-
de terrein, gelegen aan de Houtvaart
bij de zwem- en badinrichting;
2o. het bolwerk achter d9 villa van
den heer J. H. Stoel Az. in het Kenau
park;
3o. het gedeelte van het Prinsenbol-
werk, grenzende aan het Spaarne;
4o. het terrein, gelegen vóór de nieu
we strafgevangenis.
De commissie van hijstand in het
beheer en het onderhoud van den Hout
en de plantsoenen, gevraagd om nader
advies in zake de voorgestelde vier
speelplaateen voor de jeugd, wijst er
op dat haai' advies reeds vroeger werd
gegeven en gunstig luidde, ten einde
het woeste spelen van jongelieden in
den Hout en op het Bolwerk te weren,
speciaal wat betreft de z.g. Engelsche
sportspelen.Het zijn voornamelijk voet
bal, hockey, cricket en dergelijke spe
len, door jongelieden uitgeoefend,
waaraan naar het oordeel der comrais-,
sie paal en perk moet worden gesteld.
Geenszins wordt bedoeld het onschul
dige en onschadelijke spelen van klei
ne kinderen, onder toezicht van vol
wassenen (b.v. ook van de voorgestel
de plantsoenwachters). Dit te beperken
ligt niet in de bedoeling der commis
sie, ook niet al wordt daarvoor van
oen grasperk met mate en bescheiden
heid gebruik gemankt.
De heer VAN THIEL vraagt nog eeni-
ge inlichtingen of nu alle gazons voor
speelplaatsen mogen worden gebruikt,
enz.
De hoer WINKLER zest, dat bedeeld
worden in hoofdzaak de spelen van
jongelieden, cricket, etc., te verbieden,
doch niet het onschuldig spelen van
kleine kinderen, wanneer ze dat met
mate en bescheidenheid doen. De tien
plantsoenwachters moeten hierop let
ten. Op de voorgestelde speelplaatsen
kunnen de Engelsche spelen worden
uitgevoerd. Het onder sub 1 genoem
de terrein wordt goedgekeurd.
Bij het onder sub 2 genoemde ter-
rei». zegt de heer DE BREUK, dat hij
het Bolwerk, waar zooveel bloemen
staan, niet geschikt acht voor speel
plaats.
De lieer MODOO acht deze plaats
zeer goed geschikt, zelfs beter dan de
ïloutvaarf,het Bolwerk is een uitge
lezen plekje voor kinderen.
Do lieer WILLINK zegt, dat de heer
MODOO zich vergist, daar dit geen
speelplaats voor kinderen is, doch voor
jongelieden.
De VOORZ. zegt, dat het thans een
wilde boel is; de plantsoenen worden
geruïneerd; in de stad is het spelen niet
gereglementeerd, en daarom had de
commissie gemeend vaste plaatsen te
moeten aanwijzen, waar het spelen ge
reglementeerd zal worden. Verder
wordt het spelen op de openbare stra
ten daardoor geweerd en de genoemde
plaatsen als zoodanig aangewezen.
Het onder sub 2 in stemming ge
bracht, wordt aangenomen met 5 stem
men tegen.
Het Bolwerk wordt derhalve voor
speelplaats aangewezen. Ook de andere
terreinen onder sub 3 en 4 genoemd,
worden goedgekeurd en daarna het ge
heele voorstel.
PUNT 10.
B. en W. stellen voor het 2de supple-
toire kohier der plaatselijke directe be
lasting dezer gemeente, dienst 1900 tot
een bedrag van f 4494,22 vast te stel
len.
Goedgekeurd.
PUNT 11.
B. en W. stellen voor op een adres
van de Wed. C. Nederkoorn, om een
door haar te houwen perceel aan het
Nieuw Heiligland hooger te mogen
bouwen dan anderhalfmaal de breed
te der aangrenzende straat, goedgun
stig te beschikken.
De lieer MODOO kan zich niet ver
eenigen met het voorstel van B. en W.,
daar het eene uitzondering moet blij
ven, hooger bouwen dan de politie
verordening aangeeft, toe te staan..
De beer DE BREUK zegt, dat eene
wijziging der politie-verordening in 't
vooruitzicht is, doch wijst tevens op de
wenschelijkheid dat een bepaalde hoog
te in de Politie-verordening worden ge
noemd.
Vervolgens wordt het voorstel zonder
steining goedgekeurd.
Punten 12, 13 en 14 worden aange
houden.
PUNT 15.
Het verslag van den opzichter over
de gasverlichting wordt voor kennisge
ving aangenomen.
Hierna wordt de openbare zitting te
4,30 geschorst.
Te 5.40 wordt de zitting heropend.
Do VOORZITTER deelt mede, dat de
Raad besloten heeft het traktement van
den heer J. Huysinga, leeraar in de
Geschiedenis aan de H. B. S. met in
gang van 1 Januari op het maximum,
zijnde f 2400 te brengen. Tegen stem
den de heeren v. d. Kamp, de Braai
en Groot
Bij do rondvraag verzoekt de hèer
KRUSEMAN of de nachtwaker, wiens
ronde zich slechts t o t de stadsbiblio
theek uitstrekt, waar eveneens veel ge
vaar voor brand is, en ook met het
oog op do kostbare boekenschat, die
zich daar bevindt, ook deze bibliotheek
trouw mag bezoeken, waardoor zijne
ronde slechts met enkele stappen ver
meerderd zal worden.
De VOORZ. zeide aan deze wenken
gevolg te zullen geven.
Om 5,50 uur wer dde vergadering ge
sloten.
Leiteren en Kunst.
Een. groot sportboek.
is verschenen, getiteld Het Boek der
Sporten, onder leiding van Jan
Feith samengesteld en geïllustreerd en
waaraan tal van sportkenners hun me
dewerking verleend hebben.
Het boek ziet er keurig uit. "Uitgever
is de firma v. Holkema en Warendorf
te Amsterdam. De plaatjes, sommige
geestig, Jan Feith zorgde voor de illus
traties, andere interessant, geven alle
een goed denkbeeld van den tak van
sport waarbij ze geplaatst zijn.
Al wat tot sport gebracht kan wor
den, is in dit boek behandeld, elk on
derwerp door een specialiteit en om
een denkbeeld te geven van den rijken
inhoud, kunnen we niet beter doen
dan de verschillende hoofdstukken af
zonderlijk te noemen.
Jacht- en Schietsport is behandeld
door G. F. Lehman: Cricket door rnr.
C. Feith; Zwemmen door W. E. Bredi-
us W.Ez.; Kaatsen, Kegelen, Kolven,
Beugelen, door Frans Sagers; Voetbal
door J. Zuyderhoff; Krachtsport door
Ant. L. Abspoel; Golf door air. A. A.
del Court tot Krimpen; Paardensport
door Jhr. j. L. Moeit; Jongenssport door
C. M. J. Muller Masses; Visschen door
„Sander"; Schermen door Ch. F. Kok,
Athletiek door J. C. Schröder; Aulomo-
bielsport door M. V/. Oertnys; Honden
sport door G. F. Lehman; Zeilen door
„Zeiler"; "Wielrijden door J. C. Bur-
kens; Schaatsenrijden door Jhr. A. E.
Barnaarl; Roeien door dr. H. G. Broch-
inann; Lawn-Tennis door S. P. Eler;
Boksen door jhr. mr. K. Schorer; Hoc
key en Bandy door mr. N. A. M. van
Aken.
Gemengd Nieuws.
Het oudste kerkorgel.
In de stad Lubeck is de Mariën-
Kirche, waar zich een orgel bevindt,
dat in 1504 gebouwd werd en dat dus
reeds bijna 4 eeuwen oud is.
Het is tusschen 69 en 70 voet hoog en
staat op eene groote gewelfde galerij,
op eenigen afstand boven den vloer.
Het bezit pedaalpijpen van 32 voet
lengte. Voor zooveel bekend is, zal dit
wel het oudste kerkorgel zijn.
Een ander oud orgel, dat in 1637 ge
bouwd werd en waarop Milton nog ge-
speehl heeft, staat, thans in de abdy
van Tewkesbury. Het behoorde oor
spronkelijk aan het Magd.alena College
te Oxford. Oliver Cromwell was zóó ver-
rukt over den fraaien toon ven het in
strument, dat hij het naar Hampton
Court liet brengen en liet in de groote
galerij liet plaatsen. Daar bleef het tot
de Restauratie, teen het naar Oxford
teruggezonden werd, maar toen het
Magdalena College een nieuw orgel ten
geschenke kroeg, verhuisde het in 1737
naar Tewkesbury, waar het nu nog is.
St. Mary's Church, te Ilaggerston,
bezit een orgel, dat in 1660 door Ber
nard Smith gebouwd werd voor St.
George's Hall, te Windsor. Het bleef
daar tot '1788 en werd later naar Hag-
gerston overgebracht.
Amphibiscïie of land- en
water-automobielen.
In den omtrek van Kopenhagen lig
gen twee meren, onderling gescheiden
door eene strook grond, nagenoeg 300
meters breed.
Aan de oevers dezer meren liggen
talrijke buitenplaatsen en om nu met
een enkele paketboot in het verkeer dei-
oeverbewoners te kunnen voorzien,
dacht men eerst de landengte te door
graven en de meren aldus door een ka
naal met elkander te verbinden. Men
aarzelde evenwel hiertoe te besluiten
wegens de kosten, alsook omdat do be
langhebbenden daarbij gevaar liepen
lang op de vervulling hunner wen
schen te moeten wachten, toen een
Deensch ingenieur, de heer Magrelen,
aanbood op zijne kosven een voertuig
te bouwen, dat op de meren als schuit
en op de landengte als spoorwagen zou
te gebruiken zijn.
Sedert eenigen tijd nu is zoodanig
voertuig daar in gebruik en heeft zon
der hindernis en tot algemeens tevre
denheid reeds 20.000 reizigers overge
bracht. Het vaartuig heeft den vorm
van een gewone schuit of liever van
eene veerboot, is 15 meters lang, 4 me
ters breed en van eene schroef voor
zien, maar kan zoo noodig ook staan
en zich voortbewegen op vier wielen,
ter weerszijden aan den romp beves
tigd.
Zoolang dit voertuig op hel water
drijft, is er aan zijn gang niets bijzon
ders opmerkelijk, doch wanneer het de
landingplaats nadert, vaart het een
kanaal binnen, in welks bedding twee
sporen zijn uitgehold, die zeer gelei
delijk aansluiten aan ijzeren spoor
rails. Zonder eenigen schok of stilstand
is de eenvoudige beweging van een hef
boom voldoende, om de beweegkracht
van de schroef over te brengen op de
wielen en dan zet de veerpont, die het
water verlaten heeft, over de spoorsta
ven haren weg voort. Aan de andere
zijde der landtong daalt de boot door
een dergelijk kanaal weer in het wa
ter af en herneemt, daar haar karakter
van vaartuig.
Langdurige belegeringen,
Eene der langdurigste belegeringen,
welke de geschiedenis kent, is die van
Kandia op Kreta. Zij duurde 24 jaren:
van Juni 1645, toen de Turken daar met
een groot leger waren geland, tot 3
Sept. 1669, toen de stad zich overgaf.
Het beleg mogt aan 40,000 Christenen
en 120,000 Turken het leven hebben
gekost.
Constantinopel werd van 626 tot 675
afwisselend door Perzen en Turken be
legerd; maar dit was met tusschenpoo-
zen. Van 668 tot 675 herhaalden de Tur
ken elk jaar hunne aanvallen.
De belegering van Gibraltar, van de
land en de zeezijde, duurde van 1779
tot 1783.
In den 30-jarigen oorlog werd Olmütz
van 1642 tot 1648 ingesloten en in 1650
werd het nog door de Zweden belegerd,
toen dezen 3ingevolge eene minnelijke
schikking het beleg opbraken.
Het beleg van Lucknow, tijdens den
Sepoy-opsland, waar eene kleine Brit-
sche bezetting aan eene groote vijan
delijke overmacht weerstand bood,
duurde 87 dagen.
Een regiment op papier.
In zijn „Geschiedenis van het Engel
sche leger' verhaalt J. W. Fortescue
van de schurkenstreken, die soms door
burgerlijke ambtenaren worden bedre
ven, waarbij hij o.a. aanhaalt het geval
van William Harbord, een Parlements
lid nog wel, die in 1689 betaalmeester
bij het leger was, toen Schombergs
strijdmacht in Ierland wegkwijnde
dcor gebrek aan levensmiddelen en
soldij.
„Door slinkscho streken," schrijft
Fortescue, „was hij er in geslaagd een
ruitertroep op te richten, waarvoor hij
gelden ontving, alsof de troep voltallig
was, maar die in werkelijkheid bestond
uit hem zelf, twee klerken, die als offi
cieren te boek stonden, en een stan
daard, die in zijn slaapkamer bewaard
werd. Dit was het eenige korps, dat ge
regeld werd betaald. De overige regi
menten wist hij eveneens tot zijn eigen
voordeel aan te wenden door valsche
monsterrollen in te zenden en de over
geschoten soldij op te strijken. Dikwijls
wanneer de manschappen betaling
eischten, ging hij naar Engeland, voor
gevende. dat hij zijn plichten als lid
van het Lagerhuis moest waarnemen."
St. Patrick.
St, Patrick, de heilige patroon van
Ierland, was de zoon van een deken,
Calpumius geheeten. Zijn eigen Celti-
sche naam was Succat, terwijl zijn La-
tij nsche benaming Patricius was. Bou-
logno-sur-Mer en Kilpatrick bij Dum-
burton strijden om de eer zijne geboor
teplaats te zijn. Op zestienjarigen leef
tijd werd hij door zeeroovers gevangen
genomen, naar Ierland gevoerd en ver
kocht aan een opperhoofd, Miichu ge
heeten. Na een gevangenschap van zes
jaar wist hij te ontsnappen en begaf
zich naar Frankrijk, waar hi] monnik
werd. Toen hij later bisschop was ge
worden, ondernam hij eene zendings
reis naar Ierland. In 432 landde hij te
Wicklow en bekeerde velen tot het
Christendom, o. a. ook Milchu, zijn
vroegeren meester. Te Tara preekte hij
voor den Koning van Tara, Leogaire.
Twintig jaar lang was hij zendeling,
toen vestigde hij zich te Armagh, waar
bij in 463 stierf.
Een held.
Te New-London, in clen Noordameri-
kaanschen Slaat Connecticut, vindt
men op het kerkhof een grafsteen met
het volgende opschrift
„Den 20en October 1781 brachten 4000
Engelschen de stad New-London zeer
in het nauw. 's Middags 4 uur werd het
fort, door 700 Amerikanen verdedigd,
ingenomen. De commandant werd
neergesabeld en al de gevangenen wer
den doodgeschoten.
„Daarop strooide men een lijn van
kruit uit het magazijn van het fort tot
aan de zee, om het daar aan te steken
en het fort in de lucht te laten sprin
gen.
„Wilhelm Homann, uit Nieder-Ram-
stadt, in Hessen, die dicht daarbij log
met een wond in de horst, zag dat en
zei tot een makker naast hem „Wij
moeten ons voortsleepen tot aan de
kruitlijn en het kruit natmaken met
ons bloed. Zoo zullen wij het fort en
misschien eenigen van onze kamera
den redden." Hij had alleen de kracht,
dat edele voornemen uit te voeren. Hij
stierf, 30 jaar oud, op het kruit, dat hij
met zijn bloed had gedrenkt.
„Wandelaar, wijd een gebed aan de
nagedachtenis van Wilhelm Homann,
die hier rust."
Op stelten dcor Java.
De heer A. R. Watson heeft den vul
kaan Mauna-Loa op de Hawai-eilan-
den beklommen, terwijl er een hevige
uitbarsting plaats had. Hij vertrok in
gezelschap van vier andere personen
en nam den volgenden dag afscheid
van zijne tochtgenooten, die den noor
delijken krater wilden bezoeken, ter
wijl hij naar den zuidelijken top ging.
Hij werd door stroomen vloeibaar vuur
ingesloten, terwijl hij over de beste
middelen tot ontsnapping nadacht, viel
zijn blik op een boschje aan den voet
van de helling. Hij haalde zijn mes uit
en bego nden stam van een van de
kleinste boomen af te hakken.
De boom bleek een soort van ijzer
hout te zijn.
Toen het mes bot was, sleep hij het
op de rotsen.
Den geheelen nacht werkte hij door,
terwijl het vreeselijke vuur hoven hem
raasde en borrelde.
Tegen het aanbreken van den dag
had hij een paar stelten gemaakt, die
hij besteeg en daarmede naar den rand
van den vurigen stroom' stapte. Het
hout begon te smeulen, maar vlamde
niet, terwijl hij door de lava waadde.
De hitte was verschrikkelijk en zijn
gezicht en handen werden geblakerd.
Toen hij aan den anderen leant van
de vuurrivier gekomen was, af. Hij
werd door een paar uitgestrekte han
den gegrepen en bezwijmd op een muil
ezel gelegd, waarna hij spoedig ver
voerd werd naar het huisje van een
landman.
Palmtakken uit Bordigïiera.
In de Riviera, de bekende schoo-
ne kuststreek aan de Golf van Ge
nua, ligt liet bekoorlijke vlek Bor-
dighera. Reizigers, die het plaats
je en het bijgelegen San Remo be
zochten, roemden uit één mond
den 'heerlijken plantengroei dier
streek, en bijzonder haar statig en
welig tierend palmenbosch.
Die boomen moeten dan ook een
prachtige vertooning maken, de
sierlijk getopte kruinen slank en
fier zich verheffende en aan de
lange groene takken het naar he
neden hangen dvederachtig loof.
Aan het onderhoud en aan den
groei dier boomen wordt door de
eigenaren de meeste zorg besteed.
En niet zonder reden. Want het
is aen gewichtige bestemming, die
telken jare aan dat schoon e loof
van die palmen te beurt valt, en
een niet onaardig voordeeltje, dat
het afwerpt.
In de Passieweken namelijk
wordt het afgesneden en in groote
hoevelheden naar Rome gezonden
en, na de gebruikelijke wijding,
aan de on de rschei den en kerkbe
zoekers dier stad op den Zondag
vóór Paschen vereerd. Naar waar
heid zeggen Murray in zijn „Gids"
en Gelzer in zijn „Reisbeschrij
ving". hoe Bordighera ..geheel Ro
me op iederen Palmzondag van
takken voorziet."
Ook dr. Van Herworden in zijne
,Reis naar Waldenzen" en Mr.
Staats Evers in zijne „Reisherin
neringen, vermelden die bijzonder
heid en zij verhalen er bij, hoe die
jaarlijksche palmenleverantie door
de inwoners van Borelighera aan
hen als een privilege, als eene al
tijddurende belooning verleend
werd voor een bewezen grooien
dienst of. beter noe\ voor een ge
geven Binken, goeden raad. En
niemand minder dan Paus Sixtus
V, 15851590, was er de insteller
van.
Wat er de aanleiding toe gaf?
De oprichting in 1586 van de be
roemde obelisk van Caligula, op
het St. Pietersplein te Romt. Het
had heel wat moeite in, dit zware
gevaarte, dat 963537 Rom. ponden
woog, tot op zekere hoogte te bren
gen. Niemand mocht bij 't hijschen
en strijken, op straffe dos doods,
oord spreken. Alleen den
uitvoerder was 't toegestaan. Maar
die wist ook geen raad meer.
Want wegens de spanning der ka
bels dreigde de ondernomen ar
beid te mislukken on groot gevaar
te leveren meteen. Men was
in grooten nood. Toen had een be
langstellend toeschouwer, de ma
troos Bresca van San Remo, de
brutaliteit „acqua alle funi! accfua
alle funi!" (water op de louwen) te
roepen.
Men gaf gehoor aan zijn raad. De
kabels krompen in. I)e vereischte hoog
te werd nu bereikt. Men was uit groo
te verlegenheid gered, en de Paus had
zijn zin.
Tot erkenning van dezen diensi
schonk Sixtus aan Bresca's familie,
voor het grootste deel in Bordigher?
wonende of daarheen om zijn bosch
verhuizende, het recht om te allen tij
de de takken voor den Palmzondag aar:
de kerken te Rome te mogen leveren.
Het voorrecht is op de bewoners van
het plaatsje overgegaan en bestaat,
volgens Mr. Staats Evers, „nog tot op
den huldigen dag."
Pailisaementen.
Uitgesproken
- 's Gravenliage, 27 November, N. G.
Spaargaren, zonder beroep, te Leiden.
Recbter-Comrnisearis Mr. J. F. van der
Lek de Clerccf.
Amsterdam, 28 November, H. d«
Keyzer, vleeschliouwer, Amsterdam.
Bechter-Commissaris Jhr. Mr. J. var
Doorn.
Uitgesproken:
Almelo, 28 Nov. G. W. Franke, tim
merman, tc Berghuizen, gemeente Los
ser. Rechter-commiesaris: mr. Z. W.
Straatman.
Arnhem, 22 Nov. G. J. L. de Suyck,
firma Gebr. de Suyck, sigarenfabrikant
te Rhenen. Rechter-commissaris: Mr.
P. Gratama.
Geëindigd:
W. Saveur, vroeger behanger, en
J. G. van Grinsven, timmerman, wo
nende te Utrecht; J. C. Koeberg, to
Amsterdam. (;)st. Ct.")
Stoomvaartberichten.
Het stoomschip Bali arriveerde 3
Dec. van Amsterdam te Batavia.
Het dubbel schroef stoomschip Pots
dam, van de HollandAmerika Lijn.
arriveerde 3 Dec. van Rotterdam ie
New-York.
Het stoomschip Zillah, Holland—
Amerika Lijn, vertrok 1 Dec. van New
port News naar Amsterdam.
Het stoomschip Prins Maurits ver
trok 2 Dec. van Paramaribo naar Am
sterdam.
Het stoomschip Prins Willem III,
arriveerde 2 Dec. van Amsterdam te
Paramaribo.
Hee stoomschip Lawoe, van Java
naar Rotterdam, arriveerde 3 Dec. ie
Marseille.
Het stoomschip Merapi, van Rotter
dam naar Java, arriveerde 2 Dec. te
Southampton.
Het stooraochip Sumatra arriveerde
2 Dec. van Batavia te Amsterdam.
Het stoomschip Storford, Holland—
Amerika Lijn, arriveerde 2 Dec. van
Newport News te Rotterdam
Familieberichten.
Gehuwd 29 Nov. E. C. Bartstra met
J. die Pluk, Amsterdam. A. Weeder
met C. Niérop, wed. J. Schenk, Berk
hout. 30 Nov. J. H. Heijer met J. A.
van Ommen, Amsterdam.
Bevallen 29 Nov.S. C. Zeijlemaker -
Groot, z., Hoorn. L. A. C. van Wely—
Salomon, d„ Nieuwediep. 30 Nov. P. de
HeerVoorganger, z., Amsterdam.
Overleden 26 Nov.: E. J. L. J. Jans,
jm„ 27 j„ Amsterdam. 29 Nov. Wed.
M. H. KluitmanWuijster,87 j.,Gouda
J. Zernike, jm„ 2 j., Amsterdam. E. A.
J. Royaras, jd„ 41 j., Utrecht. J. W.
Kaiser, 87 j., Leiden. 80 Nov. P. Schip-
perheijn, jm„ 26 j„ Amsterdam.
POSTERIJEN.
Lijst van onbestelbare brieven, ver
zonden uit Haarlem, gedurende de 2e
helft van November.
Brieven.
G. de Jong; B. Heg'nuizen; Hofhuis;
R. Wiliemse; Mej. J. Romeiju; J. Mul
ler; Mej. J. Hoffman; Mej. Tindal,
allen te Amsterdam. P. Lammerse,
Bennebroek; Mej. Steenvoorden, Bever
wijk; R. Bosch v. Rosenthal v. Holthe,
Deventer; Wed. F. A. Arloud v. Meer-
ten, 's Gravenhage; Dienstbode Héndy
J. Hogeboom, beideo te Haarlem; C. de
Jong; Koemik; J. Spijkstra, allen te
Haarlemmermeer; Baronnesse Heem
stede, Heemstede; B. Stremler, Lem
mer; C. v. Scters, Itaamsdonk; Mr. J.
B. Hessels, Rott erdamM. J v. Bent-
bem Jutting, Utrecht; Milicien Bur
gerhout,* Veenhuïzen; C. D. v. Noppen,
Westkerke; A. Janssen?; F. Hesten?
Briefkaarten.
Mej. B. de Lange; Martha Rijsse;
Jansma; Wed. Veen Visser; Mej. Wil
helmus; Wed. Snel; Mej. J. Brouwer;
Wed. Bruin; Mej. C. Overboek, oJlen
te Amsterdam. J. Meijer Zn.; C. v.
Dapperen, beiden te Haarlem. S. Zwiep
Heldjev; J. Tuhorst, Overschie; H.
Piers; Groeneveld; Christiaansen, al
len te Rotterdam; Jaantje de Groot?
Mej. II. C. de Jong? Zonder adres.
BUITENLAND.
J. G. Goodale; F. G. Goodale; Mej.
A. H. Hobson, allen New-York; Mevr,
Levert, Port Said.
Lij3t van brieven en briefkaarten,
die door de Transvaalsche Postadj
ministratio niet konden worden
uitgereikt.
Brieven.
A. T. Tydeman, Boksburg 2, Duysier,
Heidelberg; Mevr. v. Beusekom. Wal
deck, Krugersdorp; G. F. B. Gaugel,
Ottoshoop; J. Toeset, Pretoria; S. K.
Grippilts, Beyerman, Pretoria; M. J.
Dekking, Rustenburg.
Briefkaarten.
Dr. EverB, Pretoria.
