NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad in Haarlem en Omstreken. I8e Jaarg; Vrijdag 1 Maart 1901. No. 54-2U ABONNEMENTSPRIJS Voor Haarlem per 3 maanden 1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden1-65 Afzonderlijke nummers0.02^ Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37J4 H de omstreken en franco per post0.45 ADVERTENTIËN Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Oent per regel. BureauxGebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 122, Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Hoofdagenten, voor het Buitenland: Compagnie Générale die Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONESSucc., Parijs 31Faubourg Montmartre. Haarlem's Dagblad van 1 Maart bevat o.a. Onzekerheid omtrent Botha, De oorlogskostenItusland's vrees voor pan-germauisme, Het ant woord van den heer Koper. Politiek Overzicht. Hoe is het nu, d'oet Botha nu stap pen tot dien vrede of niet? Dan weer zou men mennen dat zulks inder daad 't geval is, dan weer niet.Toen 't slechte oorlogsnieuws der laatste dagen kwam had het er allen schijn van., maar het verblijdendie allerlaatste dieed de zaken weer in een gansch ander licht verschijnen. De telegrammen van Woensdag, telegrammen oip Botha's positie be trekking hebbende, spreken elkaar volkomen tegen zoodat men daar ook niet wijzer d'oor wordt. Volgens een Renter-telegram, dat de „Chro nicle" heeft ontvangen en „ondier voorbehoud" als je blieftmen ded eelt, hebben Kitchener en Bo tha een samenkomst gehad om het over de voorwaarden van overgave, die Botha zou stellen, eens te wor: den. Men zou Botha een wapen stilstand van 24 uur hebben: toege staan, en de Engelsche minister raad! waar het volgens de geruch ten hommeles is zou de kwestie besproken' hebben. Maar.de correspondent van de „Daily Mail", en de „Standard1" seinen, dat Lu kas Meyer in 't front van French staat en Botha in den rug van French tusschen Erraelo en Middelburg. We zullen dus nog moeten af wachten hoe 't loopt, naar 't schijnt weten ook de Engelsche bladen niet al te best, waar ze heen moeten en nemjen dus nog vrijwel een, af wachtende houding aan. Trouw helpt de Pest als bondge noot van wie? m.ede. Acht nieuwe gevallen worden uit Kaap stad gemeld. Steeds meer gespannen wordt de verhouding tusschen Rusland en Duitschland nog altijd' naar aanlei ding d'er graanrechten en in Rus land blijft men m-aar stijf en strak heel boos beweren,, dat Duitschland er overal op uit is om Rusland1 te dwarsboom en, in Klein-Azië met den Bagdalijn, in China, ja zelfs in Turkije. Een Russisch blad' is o.a. van meening. dat na den dood van keizer Frans Jozef Oostenrijk uit een zal vallen en betoogt „Dan zal Duitschland1 het Duit- sohe deel van Oostenrijk in bezit nemen en daardoor op natuurlijke wijze aan de Middellandsche Zee komen. Dat is de droom van het moderne pan-germanisme, dat ook onder de Oostenrijksche Duitschers niet weinig aanhangers telt. Opdiat dat gelukken zal, moet echter vóór alles Turkije tegen Rusland' worden gesterkt, moet de Duitsche vlag on der de Turken populair worden. Een volgend maal zullen wij zien, wat de Duitschers op d'at gebied! reedis hebben gedaan. Voor ditmaal volstaan wij met het voorafgaande, waaruit al dadelijk blijkt, dat het pluimstrijken ran Duitschland te genover Turkije aan geen toevalli ge en voorbijgaande luim is te wij ten. „Nu echter wenschen wij gene raal Werder een gelukkige reis in ons land en aangename tijdpassee- ringenop de hazenjacht." Generaal Von Werd'eir is een voormalig Duitsch gezant te Peters- burg, die nu op uitnood!ging van den Czaar wat komt jagen met oude kennissen. Generaal Von Werder zal mis schien nog wel wat anders te doem vinden in Rusland. Hoe gespannen inderdaad de toe stand is, valt af te leiden uit het. krasse bericht dat het „Berl. Tag©- blatt" van een groot-industrieel in ijzer ontving „Een belangrijke bestelling van de Russische regeering. ten bedra gen van 1.500.000 Mark. is mij de zer d'agen ontgaan, hoewel ik de goedkoopste offerte had gedaan en ook de voorwaarden van levering had' goedgekeurd. Mijn offerte werd afgewezen met de uitdrukkelijke toelichting, dat ingevolge een bij zondere beschikking van hoover hand op 't oovenblik geen bestellin gen in Duitschland1 konden worden gedaan." De schrijver voegt er bh' dat de bestelling niet in Rusland is geble ven maar toch naar een ander land is gegaan. Zoodat men niet te doen kan hebben met bescherming van national en, arbeid' maar wel dege lijk met wering van Duitsch werk. Hier is -dlus de regeeringsdaad onmiddellijk om het regeerings- woord! gevolgd. Buitenlandsch Nieuws. Oorlogskosten. De Londensche correspondent van het „Hbld." schrijft: Ziehier drie episodes uit den Z.- Afrikaanschen oorlog, niet op 't slagveld' afgespeeld I. Een artillerist, de Britsche be schaving in Zuidt-Afrika versprei dend a raison van 1 sh. 3 d. of 75 cent d'aags, wordt gewond en ter genezing naar Engeland gestuurd. Hij geneest, wordt gekeurd' en' af gekeurd' als ongeschikt voor den dienst, zoowel te velde als „anders zins." Hij meldt zich daarop onmiddel lijk aan te Lond'en bi i de Yeoman ry. wordt gekeurd en goedgekeurd als geschikt voor den dienst te vel- deals „anderszins". Hij krijgt, zijne aanstelling, op een soldi i van 5 shil lings of 3 daags. Na een dag of wat ..in dienst" (altijd nog in Londen) te zijn ge-, weest wordt hij bevorderd van sol daat tot sergeant, met verhooging van soldij tot 8 sh. 6 d„ of 5.10 daags. Zijn afkeuring heeft hem dlus een profijt gebracht van f 4.35 per dag. II. In 't. begin van den oorlog plaatst hei ministerie een oproeping voor assistent-militair-apothekers, belo vend1 4 sh. of 2.40 per dag en den, rang van sergeant. Duizend, jonge chemici melden zich aan30 a 40 worden aange steld. Deze word'en eerst afgericht op lijnt je-exerceeren en andere va derlands-verdedigende lcu nststnk- ken en, na aldus bekwaamd te zijn voor het militair-apothekersschap, gaan. ze naar Zuid-Afrika, waar ze nu nog geen van allen hun eigen lijk werk d'oen. doch gebruikt wor den, of misbruikt, als oppassers, enz. III. De Boeren „com .man deer en," in 't begin van den oorlog een chemist als assistent-apotheker, een jong- mensch uit Edinburgh geboortig, een Engelsch onderdaan. Zij bieden hem: 50 pd. st. bij de aanstelling, 12 sh. of 7.20 daags en een con tract voor 12 maanden. Na afloop daarvan,, geven ze hem de keus het te vernieuwen of heen te gaan. Hij kiest het laatste, krijgt 100 pd'. st. als cadeau en vrij vervoer, onder bescherming, naar die kust. Hij ver telt aan ieder te Edinburgh, waar hij nu terug is dat de Boeren alle voorwaarden en alle beloften stipt hielden. Hij vertelt ook d'at alle. krijgsge vangen die de Boeren1 maken, er even uitgehongerd' en zwak uitza gen. ze loopen rond in vodd'en en lompen, zonder schoenen aan de voeten:. Achfruurs "workdasr. Het Engelsche Lagerhuis heeft het wetsontwerp, waarbij de acht uur-werkdag voor mijnwerkers ver plichtend wordt gesteld, bii twee de lezing aangenomen met 212 te gen 199 stemmen. Algemeetio berichten. DE OOrtLOG IN ZUIP-AFRIKA Lord Kitchener seint uit Middel burg van Woensdag Het volgende is de aanvullings lijst van hetgeen door French is buitgemaakt tot 25 dezer1 negen tienponder Kruppkanon. 1 houwit- zer, 1 compleet Maximkanon, 20.000 patronen voor kleine vuurwapens, 153 geweren. 388 paarden. 52 mui len. 834 trekossen, 5600 stuks vee, 9800 schapen, 287 wagens en kar ren. De Boeren hadden 4 dooden en 5 gewonden300 gaven zich over. Engelsche verliezen nihil. Aan de „Petit Bleu" wordt uit Utrecht geseind: Pres. Kruger ontving Woensdag een telegram uit Pretoria, met bet bericht van den dood van zijn schoonzoon Kusi Malan en van zijn kleinzoon, den veldkornat Piet Kru ger, beiden gesneuveld in het jong ste gevecht in de buurt van Rusten burg. Zij maalden deel uit van het commando van generaal Delarey. De nieuwe Roemeensche minis ters hebben den eed' afgelegd. Het kabinet is nu als volgt samenge steld Stourdza, minister-president, bui- tenland'sche zaken en adinterim oorlogAupelio, binnenlandsohe zaken; Tricesco, justitie; J. Bra- tiano, openbare werken Haret, eeredienst; Calladi, financiën; Mes- sir, landbouw, nijverheid, handel en domeinen. Een nieuwe aanvullingsbegroo- ting voor het op 31 Maart 1902 ein digende begrootingsjaar in Duitsch land vraagt voor de expeditie naar China nog eens 120.682.000 Mark. In de toelichting wordt gezegd, dat een bevredigende oplossing van' de Chineesche moeilijkheden nu waar schijnlijker lijkt. Over het tijdstip waarop zij zal word'en bereikt, laat zich echter niets met zekerheid zeg gen. Militaire druk moet op de Chi neesche regeering worden geoefend om baar tot een bevredigende rege ling harer financieels verplichtin gen te nopen. Te d'ien eind'e behoo- ren alle nu in China vertoevende strijdkrachten, voorloopig daar te blijven. Indien echter, hetgeen wel waarschijnlijk is. de Duitsche strijdkrachten geheel of ten deele vóór den 31sten Maart 1902 terug- keeren, dap zoude niet het geheele aangevraagde bedrag worden ge bruikt. Stadsnieuws 28 Febr. 1901. N O. P. C Voor de N. O. P. C. hield de heer F. U. Schmidt van Amstc-dam Woens dagavond in het Geheel-Onthouders lokaal, eene lezing over „Socialisme en Drankbestrijding." De verhouding tusschen beide is geheel anders dan vroeger. Stonden ze toen bijna vij andig tegenover elkander, tegenwoor dig gaan ze in vele gevallen ten nauw ste samen. Dat dit eex-tijds zoo geheel anders was. komt volgens spr. doordat de drankbestrijding van huis uit eene burgerlijke beweging is geweest. In Amerika en in Engeland waar ze 't eerst van groote beteekenis was, had ze meer een philantropisch karakter, 't was meer een strijd tegen het overgroote gebruik van alcohol, dat de oorzaak werd genoemd van alle maatschappelijke gebreken enkwalen. Later is men van deze stelling terug- gekomen, daar men in begon te zien, dat met den tegenwoordigen staat van zaken, de kapitalistische productie wijze, waardoor de arbeiders in zeer slechte conditie kwamen, toch niet alleen door onthouding van sterken drank verbetering in den toestand kon worden gebracht. De socialisten van vroeger tijden sloegen naar het andere uiterste over, over. Zij meenden dat juist door 't ka pitalistische stelsel de arbeiders naar de kroeg werden gedreven en traden dus dadelijk op tegen dat stelsel. Ook zij overdreven schromelijk, evenals de eerste drankbestrijders. Het alcoholisme is zoo oud als de wereld, het kapitalisme echter niet. Dit is reeds een bewijs dat het mis bruik van sterken drank in 't geheel niet behoeft te zijn een gevolg wan hei kapitalisme. Wel heeft dit laatste cëni ge factoren in zich, die voedsel kunnen geven aan het alcoholisme, doch hei is ook een feit, dat vele arbeiders juist door de ellendige omstandigheden, waarin zij verkeeren, geheel-onthou ders worden. Spr. wijst o. a. op Dene marken en Friesland. De oorzaken van het drankmisbruik zijn vele. Er moet dus worden gezoem naar het juiste standpunt. Het is be wezen dat zoowel het burger uj-te a A het pur-sang sociaal-democratische on juist zijn. De waarheid ligt hier weer in 't- midden. Socialisme als wetenschap en drank bestrijding hebben feitelijk niets met elkaar te maken. Het eerste is een zuiver economisch stel- stel. Of er al of niet gedronken wordt, de maatschappelijke ontwikke ling zal zijn gang gaan, d. w. z. het overgaan van het particulier in het al gemeen eigendom. De arbeidersbewe ging echter heeft alles uit te staan met den drankstrijd. De alcohol is een strui- kelblok voor de organisatie. Spr. haalt verscheidene voorbeelden daarvan aan. En dit is te meer jammer daar er van die organisatie, de vakvereeniging zulk een opvoedende kracht uitgaat. Ook voor de politieke actie is de drank nood lottig. liet volk moet meer ontwikkeld worden en niets werkt die ontwikkeling meer tegen dan de alcohol. Prof. Win kler heeft gezegd, dat geheel het ras onder zou gaan als aan het drankmis bruik geen paal en perk werd gesleid. Op de arbeiders rust in de eerste plaats de plicht den strijd tegen 't alcohoiis me aan "te binden de bourgeoisie als klasse heeft haast uitgeleefd, de arbei ders moeten nu met. krachtige hand in de maatschappij ingrijpen. Wil men in den toekomststaat, die de socialisten zich voorstellen, niet ook 't drankmis bruik invoeren, dan iDQet er gestreden worden. Gebeurt dit niet, dan wordt het ideaal nooit bereikt. Spreker's rede werd luid toegejuicht. Er was geen debat. De scheepvaart op het Spaarne zal den 5en en 6en Maart a.s„ bij de fees ten te Amsterdam, oponthoud onder vinden. De spoorbrug zal namelijk op die dagen slechts nu en dan enkele minuten geopend worden. Legar des Heils. Zondag 3 Maart zullen bijzondere samenkomsten geleid worden door ma joor G. de Wilde, bijgestaan door adju dant Schuurman en een groot aantal soldaten. Haarlemsche Zangschool. Woensdagavond gaf de hoogste zangklasse der zangschool van den heei' J. Steenman, eene uitvoering in de bovenzaal van „do Vereeniging". Het was een aardig gezicht, die kinde ren in hunne Zondagsche pakjes en met van genoegen stralende gezichten. En aan het hoofd de directeur als steeds opgewekt en ijverig. Vol lust zwaaide hij den dirigeerstok, en de stemmen der kleinen, in 't begin wat weifelend, klonken later uit volle borst Men kon hooren dat er flink gestu deerd was. Ook de verschillende num mers op orgel en piano, kwamen voor 't meerendeel goed tot hun recht. Over gebrek aan bijval viel dan ook niet te klagen. Hier en daar een greep doende uit het aan afwisseling rijke programma, noemen we o. a.„Zangvogeltjes" van F. Abt, voor koor; „Hussarcnritt" van Spindler (piano voor 4 hanedn); ,,I)e Avondstond" (kleine cantate van Ri chard Hol). En zoo zouden we kunnen doorgaan. Het een klonk mooier dan 't andere, doch over 't geheel was 't een welgeslaagde avond. De klankrijke vleugel-piano uit hst magazijn van den lieer Groet alhier, en het orgel voldeden uitstekend. Na nummer 5 c „Vergeet mij niet", waarvan de componist op hot program ma met. werd aangeduid, werd den heer Steenman een krans en een klein souvenir aangeboden. De kleine kleu ter die hem dit overhandigde deed dit met een benijdenswaardige vrijmoe digheid en bleek het daarbij dat deze compositie van den leermeester zelf was. De heer Steenman kan met groot ge noegen op deze uitvoering zijner leer lingen terugzien. Sloten. De nieuwgebouwde kerk en pastorie alhier zijn. thans geheel afgewerkt; 21 Maart a. s. zal de kerk door den Bis schop van Haarlem worden gewijd en daarna in gebruik genomen worden. Binnenland. H. M. de Koningin-Moeder zal aan staanden Zondag bij de inwijding van de Regentessekerk te 's Gravenhage tegenwoordig zijn. Z. II. de Hertog-Regent van Mecklen burg komt den 4en Maart des avonds in den Haag aan, en zal intrek nemen ten Paleize van II. M. de Koningin- Moeder, met wie Z. H. den volgenden dag naar Amsterdam vertrekt tot bij woning van de feesten ter gelegenheid van het bezoek van het Koninklijk Echtpaar aan de hoofdstad. Feuilleton. jEene <|(iaesiïe. Naar het Engelsch van CHARLES KENNET BURROW. ET bestond; eene veete tusschen de families Rackstraw en Huson, eene veete, die reeds gedurende zes jaar slepende was gehouden. De Rackstraws noemden het de „quaes- tie van NaboLhs Wijngaard", de Husons dtiidden het aan als „de el lendige quaestie". De moeilijkheid was als volgt ge rezen De oude Tom Rackstraw had eenon kleinen boomgaard gekocht, die aan zijnen tuin en aan diem van den ouden Uria Huson grensde en aan den anderen kant het uit zicht op den. straatweg had. Husom maakte altijd gebruik van n voetpad dat langs den boom gaard liep en de naaste weg naar zijnen morgentrein was toen Rack- straw het land kocht, plaatste hij een afsluithek dwars over het land en gaf zijnen buurman te verstaan, dat 't particulier eigendom was.Hu son bracht hiertegen in, dat dit niet zoo was, en ondersteunde zijn be weren met een beroep op zijne huurceel, die, volgens zijne mee ning, hem recht op den weg gaf. Rackstraw hield vol, dat de land heer van Huson geen. recht kon ver- leenem, dat hij nooit Rad bezeten eene volgens logica onomstootelijke stellingmaar Huson antwoordde, dat hij het recht wèl had en van plan was er gebruik van te maken. Vandaar d'e strijd. Des avonds werd het hek door d'e Rackstraws ge plaatst, en' 's morgens kwam men tot de ontdekking, dat het door d'e Husons uit den weg was geruimd de jongere leden van' beide gezin nen stelden levendig belang in de zaak. Zoo ging het door. De oudste zoon van Huson, Ser- vaas was een artist, die aardig op weg was naam te maken. Toen hij een nieuw atelier wilde hebben, maakte d'e onde Huson bezwaar, op grond dat hij het niet bekosti gen kon, maar toen Servaas het denkbeeld opperde om het juist aan de open zijde van den boom gaard van Rackstraw te zetten, om zoodoende iets van de zon van de appelboomen van dien heer weg te nemen, dacht Huson er anders over en bouwde voor zijnen zoon een atelier, dat zijne stoutste droo- men overtrof. Het was zoo hoog als een huis, met eene rookkamer in de spits, van waaruit de Husoms het gebied! van de Rackstraws konden over zien de eenige lichaamsbeweging, waartoe de oude Huson kon g& bracht worden, was het geregeld 's avonds beklimmen van de trap pen. Het kwijnen der van zon verstol ken appelboomen was hem eene oneindige bron van voldoening. Maar toen Servaas zijn atelier gekregen had, schaamde hijer zich veeleer over, vooral als hij juffrouw Greetje Rackstraw in de schaduw, die het afwierp, zag staan, terwijl zij droevig naar dë kwijnende hoo rnen keek. Het zien daarvan bracht op Servaas eene alleszins terneer drukkende uitwerking teweeg, want Greetje Rackstraw was mooi en de jonge man had oogen. Vóór de vijandschap begon, wa ren hij en het meisje grooie vrien den geweesttoen was hij zeven tien en zij veertien. Zij waren zul ke goede maatjes, dat zij samen lange wandelingen maakten, en dikwijls, op eenzame wegen, waar vermoedë'lijk niemand hen zou zien, hielden zij elkander bij de hand vast. Somtijds ook zaten zij heel stil bij elkaar, hand' in hand, en gevoelden zich zeer gelukkig. Maar deze heerlijke vertrouwelijkheid was door de vijandschap verbro ken en nu bogen zij slechts koel tjes, wanneer zij elkander ontmoet ten. Eens op een morgen, terwijl Ser vaas aan de deur van zijn atelier stond' en van het spel van licht en schaduw in den boomgaard genoot, hoorde hij: het gekraak van eenen voetstap en bespeurde hij d:e liefe lijke gestalte van Greetje Rack straw. Zij wandelde doodbedaard, de oogen op een boek gericht. Toen de schaduw, d'ie het atelier af wierp, op haar boek viel, stampte zij driftig met den net geschoei- den voet en keek op. Haar blik viel op Servaas. Hij vergat dë geheele vijandschap en glimlachte. Wil je niet eens binnenko men om mijn heiligdom te zien? vroeg hij. Je bent er nooit in geweest. Ik vind het niet noodigdank je wel, zei zij koeltjes. Och kom vergeet toch die malle quaestie. Laat de oudelui hot uitvechten. Waarom zou het voor ons eenig verschil maken Men moet zijn eigen familie helpen. Natuurlijk dat doe ik in theorie. En in praktijk, zeide zij, op ziende naar. het hooge atelier van Servaas. Het spijt mij zeer, sprak hij. Misschien, als jij en ik er over praatten, zouden wij in staat zijn een mid'd'el te bedenken om de moeilijkheid op te lossen. Het zou in elk geen kwaad kunnen, zou het wel? Kom toch binnen! Zij dacht een oogenblik na, ter wijl zij hare kin op den kant van haar boek liet rusten. Als ik het doe, zei ze, moet je het niet opvatten als een teeken, dat wij bijdraaien. Natuurlijk nietdat zou niet eerlijk zijn. Bovendien., niemand behoeft er iets van te weten. Stel, dat iemand' er achter kwam Laat ze. Wat komt het er op aan? Wij hebben nooit oneenig- heid met elkaar gehadhebben we wel Neen, zei ze met een blos, die deed uitkomen, d'at zij 't zich her innerde. Kom dan mee, zei Servaas. - Ik heb hier een hoop dingen, die ik je graag zou willen laten zien. Op deze wijze lokte de onverant woordelijke jonge man haar in het zelfde gebouw, dat haren vader het leven verbitterde. Hij opende portefeuilles zonder eind om haar te laten bezichtigen., haalde- er ruwe schetsen^uit en: zette ze op zijn ezel, vertelde haar hoe hij er toe kwam dit en dat te doen, beschreef Sicilië, verzekerde haar, dat de zee bij Taormina d'e meest blauwe van de wereld was, en kreeg ten slotte van, haar de be lofte van terug te zullen komen. Wij hebben geen woord' over de quaestie gerept, zed zij, terwijl zij uit het koele atelier in den zon neschijn stapte.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1