Tweede Blad,
Arme Hora.
beh oorend e bij
„HaspSeras's Oag'jSasü"
fan
Maaufag 18 Maart 1001.
Na. 5434
Haarlemsche Handels-
vereeniging.
Goedgek. bij Kon. Besluit van
12 Nov. No. 22, 1899.
De Haiarlemsche Handels-vereen, teld
thans raim 650 leden, dat is veel, doch
niet genoeg. Elke winkelier, elke han
dle! a ar, zijn. belang begrijpende, moet
zich aansluiten. De contributie- bedraagt
slechts f 2,50, terwijl de voordeelen
groot zijn.
Rechtskundige adviseurs zijin de hee-
ren nrrs. Th. de Haan Hugenholta en
H. Ph. de Kam,ter, Spaarne 94, welke
gratis advies in handelszaken geven
aan de leden en. voor hen gratis optre
den in faillissementen.
Voor incasso's, dbor bemiddeling der
advocaten gedaan, wordt 5 berekend.
Bankiers der vereeniging zijn de hee-
ren Laane van Betmmel, Kruisstraat
51.
Alle brieven of aanvragen (ook opgar
ven voor bet lidmaatschap) moeten ge
richt worden aan het bureau der ver
eeniging, 22 Lange Begijnestraat.
Het is ons gelukt eene overeenkomst
te sluiten, waardoor het mogelijk is
H.H. leden nauwkeurige informaties te
verschaffen omtrent allei firmai's in Ne
derland.
Do kosten deizer informaties bedragen
60 cents per adres, phis 5 cents voor
porto, en moeten vooruit betaald wor
den aan bet bureau. Informatiën naar
binnen de stad wonende personen gra
tis
Ruim 650 informatiën en rechtskun
dige adlviezen werden in het af geloop-en
jaar verstrekt.
In November en December 1900 zijn
68 vorderingen tot een bedrag van
f 2405.605 betaald, 15 vorderingen wor
den afbetaald, 17 vorderingen zijn uit
gesteld.
Volgens artikel 7 dient bet Gehed-m
der Maandlijsten ongeschonden bewaard
te blijven.
H.H. Leden worden er op- attent ge
maakt, dat pretention, buiten de stad
in te vordhren, niet worden behandeld,
temzdji portovergoeding (10 ets.) is bij>-
gewoegd.
Het Bureau der vereeniging is geves
tigd 22 Lange Begijnestraat en is ge
opend iederen werkdag van 's morgens
9 tot 1 en 's middags van 2 tot 4 uur.
Dagelijks is een der bestuursleden
aanwezig en bereid) tot het geven van
alle gewenschte inlichtingen en wel
Maandag en Vrijdag van 1112 uur
V.m., de overige dagen van 34 nrn_
Zij, die nu reeds als lid toetreden,
ontvangen gratis behandeling tot aan
1 Mei e. Je.
Men wordt geraden niet te leveren
aan A. J. A. H.Gillis, zich ook noemen
de A. Evertsen, Leidsche plein 33B
zwart, dan na ingewonnen informatie
aan het Bureau der Haarl. Handels
vereniging.
Men wordt geraden niets af te geven
of te leveren aan P. Groenendaal, So-
phiastraat, hoek Korte Wolstraat, of
aan J. J. Groenendaal, Brouwersstraat
no. 9, dan nadat men heeft geïnfor
meerd aan ons bureau.
Het Beleg van Haarlem
door de Spanjaarden
in 157215?3,
DOOE
W. P. J. OVERMEER,
Amanuensis der Gemeente-bibliotheek.
XXII.
In het begin, der maand Mei werden
de levensmiddelen uiterst schaars, zoo
dat de regeering den 3©n Mei huiszoe
king liet doen in alle burgerhuizen,
rijk of arm, om de proviand of eetbare
waren op te schrijven, doch er was niet
veel voorhanden en den 18en Mei werd
geordineerd en afgelezen, dat een man
in de stad moest toekomen met één
pond tarwebrood daags en de vrouwen
en do maagden met een half pond, voor
drie kinderen werd één pond toegewe
zen, terwijl de jongens moutenkoeken
mochten eten, evenzoo mocht ieder, die
met zijn pond brood niet toekwam,
,,met moutenkoeken den buik vullen,"
want er was geen roggebrood meer.
Toen de stad geheel was ingesloten,
besloot men de toevlucht te nemen tot
een ander middel, n.l. de duivenpost*
een middel waarvan zooals bekend
is de Romeinen reeds met goed ge
volg hadden gebruik gemaakt.
Iloe menigmaal zal de arme Haar
lemmer, die de gevleugelde boden zag
toesnellen, zich cie vleugelen dezer die
ren toegewenscht hebben om de .stad
der verwoesting ijlings te ontvluchten!
Door middel van de duiven kregen de
inwoners meermalen Brieven van den
Prins van Oranje, waarin deze de bur
gers en soldaten aanvuurde om toch
moed te houden en hun telkens hoop
gaf op ontzet, dat echter niet kwam.
,,Dees Boden van de Stadt om Brieven
af te draghen,
Zij brachten lcleynen troost en soberen
bescheyt."
(AMPZING).
Spoedig echter bemerkten de Span
jaarden deze vliegende briefdragers en
van toen af werd er door hen steeds
jacht op gemaakt. Ook begon men nu
de gemeenschap te onderhouden door
met vuren en vlaggen seinen te geven.
Onder de bevolking der stad begon
nen zich thans enkele teekenen van
moedeloosheid te vertoonen en enkelen
liepen naar den vijand over of tracht
ten dit te doen. Steeds tergden de
Spanjaarden de belegerden op de
een of andere wreedaardige wijze. Zoo
wierpen, zij den 2en Mei vuurballen in
de stad, waardoor brand ontstond in
de Koningstraat op den hoek van de
Stoofsteeg. Op Pinksteravond (9 Mei)
wierpen ze weder een hoofd over het
bolwerk met deze letteren „Dit is ka
pitein Oliviers hoofd."
Eene geheurtenis die in Haarlem's
beleg steeds met een donkere vlek zal
aangeteekend blijven was de volgende:
Door de Spanjaarden was een galg op
gericht, waaraan de belegerden, die
men gevangen kon krijgen werden op
gehangen, sommigen aan den hals,
sommigen aan da beenen.
Toen de Haarlemmers dit zagen
richtten zij ook een galg in het gezicht
van den vijand op en kozen Boosveld
en Quiryn Dirckszoon tot hunne slacm
offers.
Roosveld was een 83jarige grijsaard,
die o. m. zeven maal het burgermees-
tersambt bediend had, het laatst
in 1573. Hij moet een geleerd en
welsprekend man geweest zijn, die om
zijne rechtvaardigheid, billijkheid en
helangloozen ijver zeer geacht was.
Zelfs toen de stad vroeger de Spaan-
sche zijde had gekozen, wilde hij geen
nieuwen eed doen daar „hij gemoeds
halve geen anderen eed kon doen als
dien hij eenmaal aan den koning had
gedaan, dien men naast God moest
eeren."
Quirynus Dirckszoon was een be
kwaam theoloog en rechtsgeleerd©
Ware er eenige schijn geweest, dat hij
zich aan verraad zou hebben schuldig
gemaakt, dan zou zeer zeker Ampzing
dit niet. hebben verzwegen, doch ook
deze spreekt met alle lof van hem.
Van 1537—1570 heeft hij bijna onaf
gebroken deel uitgemaakt van de ste
delijke regeering, want in dien tijd is
hij tienmaal Burgemeester en zestien
maal Schepen geweest.
De nevelachtige daden van Kenau
zijn hemelhoog verheven, aan anderen
wordt een matige hulde toegebracht,
maar op de beide bovengenoemde per
sonen is als het ware ©en stempel van
verraad gedrukt, die nimmer geheel
uitgewischt is. Seidert geruimen tijd
liepen er geruchten, dat eenige burgers
met den Spanjaard heulden, men mom
pelde hier en daar dat er verraad werd
gepleegd en dat er tusschen den „ou
den raad" en de Spaanschen onderling
eene goede verstandhouding was. Wat
wonder dat de vermoedens het eerst
vielen op Roosveld en Quirynus. Hier
dient echter te worden opgemerkt, dat
zij de hevige vervolgingen van Alva
niet goed keurden en zij ook verlang
den dat d© gehate belasting van den
tienden penning ophield. Zij werden
dan ook voortdurend onder toezicht
gehouden, en men vindt dat Engheri,
Dirksz. en Pieter Dirksz. gezworen wa
kers, waren aangesteld om Quirynus
geen oogenblik uit het oog te verliezen
en met niemand te laten spreken, dan
in hunne tegenwoordigheid.
En toen den lOen Mei de zoon van
Antonius van Bea-kenro gevangen ge
nomen werd, terwijl hij trachtte in
eene mijn naar den vijand over te loo-
pen, barstte het smeulend vuur in
lichte laaie vlam uit, en weldra werd
het vermoeden van verraad als zeker
heid aangenomen.
Den nacht vóór Pinkster werd Roos
veld en Quirynus met zijne dochter
Ursel van hun bed gehaald en gevan
gen gezet in den dievenkelder in de
Bartelj orisstraat.
„Binnen dezen kelder aldus deelt
Dr. Ékama mede was een tuintje
met bloemen bezaaid en versierd met.
alci'lei liefelijke kruiden en de vrouw
van den cipier Theodorus Bontius gaf
nu en dan aan de gevangenen vergun
ning om daarin te wandelen en de fris-
sche lucht in te ademen; zoodra dit
echter aan de Burgemeesters ter oore
was gekomen, ontboden zij de cipiers
vrouw en verboden het haar ten streng
ste. Toen nu de Spanjaarden een galg
op het bolwerk hadden gemaakt, bra
ken de Haarlemmers zonder toestem
ming van de overheid de gevangenis
open, haalden daaruit Roosveld, Qui
rynus met zijne dochter Ursel, Adriaen
Groenevelt, Huich den Schortenlaken-
verwcr, een jongen, een man, vijf sol-
dateUn, die in den Hout gevangen ge
nomen waren en eene Wallinne. Deze
werden naar het bolwerk gebracht en
tegen alle recht in opgehangen.
Groeneveld bood een ton gouds zoo
men zijn leven sparen wilde, doch ge
nade was er niet, ze kleedden hem uit
en hingen hem aan één been op. doch
daar dit te lang duurde hebben zij hem
gotsjammerliek" doorstoken.
De 84jarige Lambert kon door zijn
ouderdom de ladder niet opklimmen,
zoodat men den strik over de galg
beenwierp en den „goeden ouden man"
daaraan optrok.
(Wordt vervolgd).
Stadsnieuws.
Men zie onder de advertentiën
„De Grands Magasins d'u Prin-
temps van Parijs."
Heemstede.
Bevallen: J. J. HeemskerkZeestra
ten, d.
Overleden: H. M. J. Duijns, 12 maan
den. H. J. H. Volmer, 60 jaar.
Spa&radam.
Getrouwd: C. v. d. Leek en C. M.
Schouten.
Haarlemmerliede en Spaarn
wonde.
BevallenH. RozaJas d. C. F.
WilderomBonkerk, z., E. Visser
Okkinga/ d.
Overleden: H. Bouwer 70 j.
Velsen.
Getrouwd: J. Kostelijk en N. Hazes.
Bevallen: E. Clots—Stam d. E. C.
BetzBraun d. A. RasPasterkamp
z. H. F. E. van der Hijden—Slakhorst
z. C. J. HandgraafKlauwers d. C. J.
WittemanMaas, d.
Overleden: A. Oorthuizen, 49 j. A de
Wit 27 j., H. W. A. Bijkerk, 14 m. P.
Bruisschaard, 6 m. T. II. Wigchert 2 j.
A. Imans 70 j., E. Kuiper 81 j.
Binnenland.
Acad. Examens.
Groningen. Op een proefschrift: De
zaadhuid der Angiospermae en Gym-
nospermae en hare ontwikkeling is
bevorderd tot doctor in de artsenijbe-
reidkunds aan de rijks-universiteit te
Groningen de heer J. J. Attema, gebo
ren te Leeuwarden.
Geslaagd voor het lsteiged-eelte van
het arts-examen de heer A. J. II. Kra
mer, geb. te Winschoten.
In 1900 werden uitgegeven 1307 in
het Nederlandsch geschreven dag-,
week- en maandbladen en tijdschrif
ten, van welke buiten de grenzen des
lands 116 verschenen.
Van de overige 1191 kwamen uit 250
te Amsterdam, 103 te 's-Gravenhage,
66 te Rotterdam, 60 te Utercht, 46 te
Haarlem, enz.
Het grootste aantal buiten het land
heeft Batavia, met 20 bladen.
Mooie opvoeding.
Te Kruiningen vroeg een vader twee
dagen verlof voor zijn zoontje om van
de school weg te blijven. Het ventje
moest 2 dagen hechtenis ondergaan
wegens... stroopen.
Ook een Record.
Een landbouwer die zich te Almkerk
heeft gevestigd, liet dezer dagen zijn
vee en gereedschappen per stoomboot
naar zijn nieuwe woonplaats over
brengen. Een varken echter was nau
welijks aan den wal, of het ging te
rug, sprong de Merwede in en zwom
lustig verder. Met een roeiboot ging
men het dier achterna, maar dit zwom
zoo vlug, dat er aan bijhouden, Iaat
deze in Apeldoorn en Deventer
stand hield, weet. ik niet, maar van
uit Brummen bleef hij voortwoe
keren.
Met. de verspreiding van het
woord waren de wielrijders maar
weinig of langzaam, te bewegen om
„viets" burgerrecht, te geven; de
berijders van Engelsche rijwielen
spraken van „machine'', dat van
een familiariteit mot Engelsche
prijscouranten en wielerbladen ge
tuigde, maar het volk was des te
gretigervoor hen was dit korte
woord een „Godsend" en het niet-
wielrijd'end publiek was de beste
verspreide^ Het zal andere viets
rijders in die dagen gegaan zijn
als mij van, den' dag dat ik mijn
eerste viets thuisbracht spraken de
dienstboden bij mijn ouders altijd'
van fiets, met f natuurlijk, en mijn
oude ooms en tantes spreken nu
al 'twintig jaar lang van vietsen.
Onder d'e wielrijders zelf slui
merde heb woord', totdat het volk
zelf begon te wielrijden en het
woord' fiets in zijn gemutileerden
vorm onder die wielrijders terug
bracht.
NB. Ik hoord'e onlangs dat de
Wagen ingsche wagenmaker Viets,
die reeds vóór 1880 zeer goedte (hou
ten) rijwielen maakte, van meening
is dat zijn naam' het woord viets
in 't. leven heeft geroepen, maar
iemand, die in 1880 een viets van
Viets (blijf kalm) bereed1 ontkende
toen reeds dat deze overeenstem
ming aan iets anders dan toeval
kon worden toegeschreven.
Arend contra Major Taylor.
Volgens „Rad-Welt" is nu definitief
bepaald, dat Major Taylor's eerste uit
komen in Europa op Paaschmaandag
zal zijn en wel op de haan te Friede-
nau. De neger heeft ingeschreven voor
den openingswedstrijd in de klasse A.
Onder zijn tegenstanders zal hij Willy
Arend vinden, die reeds geëngageerd
is. Arend is direct in Hannover gaan
traineeren op den weg onder leiding
van zijn ouden trainer Timm. Begin
April komt Arend zijn training op de
baan te Friedenau voortzetten.
Parijs—Roubaix.
De groote wegwedstrijd ParijsRou
baix, die 7 April verreden wordt, be
looft zeer interessant te worden. Daar
pacemaking door automobielen ver
boden is, staan de kansen voor alle
deelnemers gelijk; zij hebben slechts
over een vriend of drie vier te beschik
ken, die een 100 KM. kunnen pacen,
om ook, in geval van averij, direct een
versche kar te hebben.
Gougoltz is vrijwel de favoriet, maar
op Fischer en Aucouturier wordt ook
door velen gehouden.
(De Fiets".)
Sportpraatje.
De Stand der voetbalcom
petities.
Sinds mijn laatste praatje is de stand
der competities wel eenigszins veran
derd. In de Westelijke le klasse staat
H. V. V. nu veel vaster bovenaan, door
hare overwinning op Ajax in Leiden
met 50 en de aan Velocitas te Rot
terdam door Rapiditas toegebrachte
klap. Voor II. B. S. en R. A. P. zijn
de kansen op de derde plaats gerezen,
voor Ajax daarentegen aanmerkelijk
gedaald. Ja, de Leidenaars hebben nog
kans om op de zesde plaats te komen,
nu ook Rapiditas zich zoo geducht be
gint te roeren. Haarlem en Sparta blij
ven nu samen over als candidaten
voor de laatste plaats, met de Rotter
dammers verreweg in de gunstigste
conditie.
In het Oosten heeft Victoria zich ste
vig op de eerste plaats gezet door Vi
tesse te Arnhem te slaan met 2—0 en
zoodoende dus een lastig mededinger
van zich afgeschoven. Ook P. W. gaf
zich een goeden zet naar voren, door
Victoria's stadgenoote Go-ahead even
tjes met 60 te kloppen. Hercules bleef
toekijken hoe of de concurrenten el
kander afbreuk deden, terwijl Quick
het ongelukkige U. D. weer een stootje
naar beneden gaf, door het met 3—0
naar huis te zenden. In de West. 2e
klasse A is Swift uit den Haag er weer
aardig bovenop gekomen door H. F.
C. te Haarlem met 1—0 te slaan, al was
die overwinning ook onverdiend. Zoo
als in ons verslag (zie het nummer van
Dinsdag jl.) reeds gezegd werd. zijn
de Hagenaars vrij zeker van 't kam
pioenschap, alsH. F. C.'s protest wordt
wordt verworpen. In deze competitie
blijft de strijd om de laatste plaats
gaan tusschen Quick en A. V. V.
Wat nu betreft de verwachtin.
gen voor a. s. Zondag, er staan
zeer interessante ontmoetingen op het
programma, ln de klasse der West©
lijke „hooge oomes" staan U. V. V.,
R. A. P., H. B. S. en Haarlem ïMsp. te
gen Rapiditas, Velocitas, Sparta en
Ajax. In het eerste geval is de uitslag
wel niet te betwijfelenhoewel de
groenzwarte Rotterdammers fRapldi-
tas) lang niet voor de poes zijn, is II.
V. V. tegenwoordig in zoo uitsteken
den vorm, dat er voor de bezoekers
weinig kans overblijft. R. A. P.Velo
citas belooft spannender te worden; 't
is te hopen voor de Amsterdammers,
dat alle hens op dek zijn. II. B. S.
Sparta zal wel in 't voordeel der Ha
genaars afloopen, terwijl voor Haar
lemAjax de uitslag moeilijk is te
voorspellen. Zijn de Roodbrooken ech
ter voltallig en een beetje goed in con
ditie, dan zal Leiden het zwaar heb*
ben te verantwoorden.
In de Oostelijke competitie is Her
culesVitesse wel de voornaamste
wedstrijd. Hiervan hang vooral voor
de Utrechtenaars (Hercules) veel af.
Het is tegenwoordig verbazend moei
lijk in Oosten iets te voorspellen,
doch Hercules heeft m. i. de beste kan
sen. Victoria zal te Wageningen wei
nig moeite hebben met U. D., doch Go-
ahead meer met Quick (Nijmegen).
H. F. C.QUuick (Amst.) te Haarlem
voor de West. 2e kl. A, zal wel ten
voordeele van de ontvangende club af
loopen, terwijl'daarentegen A. V. V.
Swift (II.) de overwinning belooft voor
de bezoekers.
Op sportgebied is er overigens wei
nig te bespreken deze week en ik neem
dus tot den volgenden Zaterdag af
scheid van mijne lezers.
AMATEUR.
Rechtszaken.
Schilderijendiefstal.
Donderdag werd voor het Gerechts
hof te 's Gravenhage behandeld de
zaak van den antiquair door de Recht
bank aldaar ter zake van heling van
schilderijen tot 2 jaar gevangenisstraf
veroordeeld. Van het veroordeel end
vonnis waren zoowel de bekl. als do
officier van just., die veroordeeling tot
3 jaar gevangenisstraf had gevorderd,
in hooger beroep gekomen.
Het Openhaar Ministerie vorderde
bevestiging van het vonnis.
Koloniën.
Het huwelijk der Koningin
en Indië.
Het „Bat. Nieuwsblad" brengt ter
gelegenheid van het huwelijk der Ko
ningin een sprookje, dat in den euden,
ouden tijd in den volksmond te Rome
voortleefde, in herinnering:
Er was eens een koning, die kwam
te sterven zoo heette het daarin
en een lieve, kleine dochter naliet. Da
kleine dochter werd groot en velen
wierven om baar hand.
Geen wonder, want zij was
verstandig en bezat een minnelijk
gemoed en land en goed, paleizen en
paarlen en juweelen in overvloed. En
in de schatkamer tusschen al dien rijk
dom lag een „saccoccia di polenta",
een zak met djagoongmeel, veronacht
zaamd in een hoek. Die zak lag daar
bij beschikking van den ouden, gestor
ven koning: niemand keek er naar om
en het meel was duf geworden.
Ook had de Koning voor zijn dood
last gegeven, wanneer de prinses, zijn
dochter, den leeftijd zou hebben be
reikt om zelf te regeeren en zich een
man te kiezen, dat zij, die dongen naar
haar hand, geleid zouden worden in
de schatkamer en daar zou een teeken
geschieden om aan te duiden, wio
waardig was de jonge Koningin naar
het altaar te geleiden. Velen kwamen
en werden de schatkamer binnenge
leid, maar het teeken geschiedde niet.
Tot eindelijk een jonge prins ver
scheen, schoon en dapper als jongs
prinsen in sprookjes zijn, en de jonge
koningin dacht, hoe jammer het zou
wezen, indien die lange reis voor hem
als voor anderen een vergeefsche reis
moest worden en zelfs bracht zij hem
met den eersten minister naai- de plaat3
waar al haar paarlen ep juweelen,
haar rijkdom tezamen lagen. De ho
velingen keken elkandefr aan, want
dit was de eerste maal, dat de koningin
met een van hen, die haar liefde vroe
gen, zelf naar de schatkamer ging, en
zij zeiden, hoe jammer het zou zijn,
als ook hij, zulk een schoone en dap
pere prins, die lange reis vergeefs ge
maakt had.
IKeuilïet®».
Vrij bewerkt naar- het duitsch.
9)
Reinhard zette groole oogen op,
en allerlei vragen verdrongen zich
op zijn lippen maar hij onderdruk
te ze voo rl oo pig alle e,n zei de, zich
snel bezinnend
Tegen Januari is het mij glad
onmogelijk, best© Paulsen., ik heb
al mijn geld vastgezet. Als ge hot
mij een half jaar eerder gezegd
hadt, dan zou er wel kans op ge
weest zijn. Hebt gij het d&n zoo
volstrekt noodig?
Och, 't is een fatale historie.
Gij' weet immers, dat mijn vrouw
een broeder in Zuid-Duitschtand
heeft, wien het nooit roeegeloopen
is. Voor ongeveer vier jaren, toen
hij opnieuw een zaak in Regens
burg begon., liet ik mij overhalen
borg voor hem te spreken, en hoop
te van jaar tot jaar, dat hij mi' van
dien borgtocht zou bevrijden. Miin
hoop werd niet vervuld1, en dezer
diagen deed mij zelfs een zijner
schuldeischers den lakonieken eisch
onmiddellijk te betalen, daar mijn
zwager bankroet was en eenise
weken geleden de- stad' verlaten
had. Hij is met d'ezen eisch vol
komen in ziin recht; ik ben wettig
en. zedelijk verplicht te betalen, en
vind mij. als ik niet betalen kan,
in een ellendige positie.
Reinhard zette een zeer lang ge
zicht,. Het sneet hem, na al deze
ophelderingen, zeer, dat hij aan de
mogelijkheid' van een geldleen.ing
zijnerzijds toegegeven had.
De zaak kwam hem uiterst on
gelegen, en daarom zei de hij koel
tjes
Zeg eens even wat wilde
ik ook nog vragen? O, ja! Zou uw
broeder in Mecklenburg u d© som
niet kunnen leenenï
De dokter, die nog altijd zondier
erg was, omdat hij volstrekt niet
twijfelde aan de zekerheid, die hij
aanbood, antwoordde
Ik geloof niet dat hij' het kan
en onrecht gesproken:, het is m:;
om verschillende redenen pijnlijk
er hem om te wagen. Gij zijl. mij
eigenlijk nog nader dan, mijn broe-
ler. beste Reinhard, en mijn wouw
en ik hoopten daarom, dat gij raad
zoudt schaffen.
Maar Reinhaird was reeds vast
besloten het verzoek zijns vriends
niet in te willigen. Hij wendde
daarom1 den boeg en zei de op de
hem eigen voorzichtige en onaan
gename manier
Hoe kondt gij borg spreken
voor uw zwager, wiens lichtzinnig
heid zoo overbekend is Dat is mij
onbegrijpelijk, beste vriend. Waar
om hebt ge mij destijdls niet om
raad gevraagd? Ik had u dat voor
uit kunnen zeggen. Natuurlijk,
zult gij al het geld verliezen, en
ronduit gezegd, zie ik nog niet in.
hoe gij er aan zult komen. In Cap-
pein geeft u niemand op uw eigen
dom. dat zooals het nu houwd)
is slechts door een enkele fami
lie bewoond kan worden, een twee
de lyn-votheek. Het brengt immers
nu nog nauwelijks den interest op.
Gij"woont zeer duur.
Nu begon de dokter de zaak te
doorzien. Als Reinhard zoo sprak,
wist hij waar hij aan toe was. Hier
was geen hulp te verwachten. Hij
maakte daarom ook nog maar alleen
eenige bedenkingen van weinig
beteekenis en stond voor 't overige
half in verlegen, half in beleedig-
de stemming voor degene, die
hem zoo zander deelneming afwees
staan inhalen, niet te denken viel.
Eerst na drie kwartder zwemmende te
hebben afgelegd, ging het bij Werken
dam weer aan land.
Soliede bouw
Aan het in aanbouw zijnde station
te Amersfoort geraakte dezer dagen
door het dreunen van een vertrekken-
den trein het fundament van een der
pilaren, waarop de spanningen van de
stationskap rusten, los, zoodat het
voetstuk in den grond zakte en een
arbeider door de punt van de door het
ongeval loskomende spanning werd
getroffen, zoodat hij meer dood dan
levencl moest worden weggedragen.
Voorts werden 8 wagens van den juist
vertrekkenden trein door de neerval
lende spanning beschadigd. De trein
stopte onmiddellijk.
Leger en Vloot.
Er is een nieuwe vlag met wimpel
vastgesteld, te voeren op schepen, die
een prins van het Koninklijk Huis aan
boord 'hebben. Deze vlag heeft in het
midden der witte baan een oranjekleu
rig vak, waarop het Koninklijk wapen.
Aan het boveneind van den wimpel is
een gelijkkleurig vak eveneens met het
wapen.
Sport en Wedstrijden.
De oorBprongf van het woord
Fiets.
Een der oudste leden van den A.
N. W. B., de heer F. H. Koenen,
te Manchester, schrijft aan de
„Kampioen" hierover o. m. het
volgende
Toen ik het woord' viets in 1881
in Amsterdam begon te versprei
den, maakte de dichter Herman
Gorter dadiejijk de opmerking dat
dit woord', al war© het dan ook
uitgevonden ten behoeve van een
houten rammelkast, zoo goed de
gewaarwording beschreef, onder
vonden bij het bijna geruischloos
voorbijsuizen van de Engelsche
hooge vietsen, toen juist te Am
sterdam ingevoerd.
Het feit, dat de uitvinder ver
moedelijk nooit een Engelsche
viets gezien had1, slaat evenwel den
bodem uit d'eze theorie. Viets moet
geweest zijn eene verkorting van
veloc pèded'e laatste was de
eenige gangbare benaming in die
dagen (1876) en werd uitgevon
den (of was het eene ingeving?)
door een jeugdig wielrijder, kost
scholier te Apeldoorn,, die bij wijze
van- liefkozenden term zijn houten
kar die in plaats van langs ons
heen te suizen over de klinkerwe
gen kletterde zoo betitelde.
Na de ontbinding van d:e eerste
v.elocipèdeclub in Amsterdam
dit zal zoowat in 1875 geweest zijn
werd gedurende het daaropvol
gend zestal jaren de wiel-rijsport
voornamelijk beoefend door twee
clubs, die als leerscholen voor het
wielrijd'en veel hebben biiaedra-
gen. De eerste was de Deventer
club Immer We iter, de tweede,
een leerschool in den letterlijken
zin-, de kostschool van den heer P.
van der Horst te Apeldoorn, waar
elk scholier dadelijk bij zijn komst
zijn balans leerde bewaren op twee
houten wielen, en zij, die met mij
die leerschool hebben doorgemaakt,
waar bijna elk rijder kunstrijder
werd, weten d'at wat aan die balans
verbonden was, beter ligt uitge
drukt in de woorden „hachelijk
evenwicht."
Nadat deze kostschool naar Brum
men verplaatst was, deed ik daar
in 1881 mijn intrede en leerde' er
veel zaken die ik geheel vergeten
heb, en het wielrijden dat ik nog
volkomen meester ben.
Ieder sprak daar van „viets",
zelfs de baas wel te verstaan
buiten schooluren, want bij deftig
kondschap zei hij velocipede
ook al de dorpelingenieder scho
lier wist al de bijzonderheden hoe
een voorganger van ons te Apel
doorn zijn velocipède „viets" had
gedoopt, hoe ieder dit op school
had' overgenomen, zoowel kost- als
dagscholieren, dat leden van de
Immer Wedter, die dikwijls d'e
Apeldoornsche wielrijders, zich
noemende de club Voorwaarts, ont
moetten en ook al waren begonnen
van viets te spreken, en dat de
term in Apeldoorn voortleefde. Of
en- diie zelfs, in het oogenblik van
nood, de verwijtingen niet spaar
de. Maar ook Reinhard' was, na dit
korte onderhoud, niet recht op zijn
gemak. De dokter had in zijn ge
sprek zijn vrouw genoemd, en het
scheen hem, om velerlei redenen,
geraden, tenminste uiterlijk zijn
belangstelling te toornen. Hij zeide
daarom, wel is waar zonder dat hij
het ernstig meende
Zend me toch maar eens een
uittreksel uit de schuld- en waar-
borgslaten, benevens de- juiste op
gave van het bedrag dier hypotheek!
Ik zal de zaak nog eens riinelijk
overwegen als ik al die gegevens
vóór mij heb liggen.
De dokter knikte, verzocht Rein
hard nog eens dringend te doen
wat in zijn vermogen was en ver
liet het kantoor.
De apotheker stond nog een. wijl
nadenkend tegen de schrijftafel ge
leund. en terwijl hij volgens een
slechte gewoonte, die hij zich in
dien laatsten tijd had eigen gemaakt,
met een schildpadden tandenstoker
in zijn tanden woelde-, gingen hem
allerlei gedachten door het hoofd.
En uit al deze gedachten, vormde
hij dit besluit
Een verstandig man weet zelfs
met ongelegenheden zijn voordeel
te doen 1
Drie diagen lang bevond' zich de
dokter* in de uiterst© spanning.
Reinhard' liet niets van zich hoo-
ren. Toen kwam er eindelijk een
brief van den volgendien inhoud'
Beste Paulsen I
Uw zaak boezemt mij zeer veel
belianig in en het spijt mij erg, dat
gij- in deze fatale positie geraakt
zijtmaar tot mijn leedwezen, kan
ik u niet helpen.
Indien ik het geld) had liggen,
dan ware het nog iets anders, maar
vastgezette kapitalen los te maken
om em twijfelachtige hypotheek
te verkrijgen, waardoor ik waar
schijnlijk slechts de beurs eens
woekeraars zou vullen, daartoe kan
ik niet besluiten, d'es te minder
nog, omdat ik u daarmede volstrekt
geen vriendschapsdienst zou bewij
zen.
Ik bied mij echter aan om met
den schuldeischer te onderhande
len en hem de keus te geven tus
schen een beschikking of misschien
niemendal, indien hij den vollen
eisch blijft vorderen.
Ik ben een man' van zaken en be
schouw de dingen heel kalm ge
moet me daarom niet kwalijk ne-'
men, wanneer ik zonder eenige
sentimentaliteit den stand dier za
ken in 't oog vat.
Ge bezit feitelijk niets, want gt
leeft van uw verdienste als arts.
en de uitzet, die uw lieve vrouw
meegebracht heeft, zou bij een ge
dwongen verkoop al heel weinig
opbrengen. Nu wilt ge toch betalen
en uw verplichtingen als borg ver
anderen in de verplichtingen van
een schuldenaar.
Vraag u zelf met de hand op het
hart afwie is u nader? d'ie vreem
de daar of ik Een van beiden moet
eindelijk het geld aan u tekort ko
men. dat is zoo zeker als iets. Ik
weet, dat ge deze opmerkingen on
aangenaam zult vinden en me- ook
geen gelijk geeft, wijl ge de hypo
theek, welke ge me aanboodt, als
een zeker pand' beschouwde!. Ze
is d'at evenwel niet, geloof meen
daaromi nog eens d'enk over mijn
voorstel na en laat de bereddering
der zaak maar aan mij over 1
Wat nu de afbetaling der over
een te komen som aangaat, hen ik
n»et ongeneigd, voor de richtigo
voldoening dier gelden jaarlijks
borg te spreken. Bijgaande papie
ren in dank terug.
Vergeef me, dat ik niet reeds bij
