NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken. 18e Jaargang Dinsdag 14 Mei 1901. No. 5482 HAARLEM'S DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIËN: Voor Haarlem per 3 maanden ƒ1.20 Van 1—5 regels 50 Ofce.; iedere regel meer 10 Ota. Boifcen het Arrondissement Haarlem Foor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), P^8 der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. per 3 maanden1.30 Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Franoo door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65 ^S5T jak-s.Reclames 30 Cent per regeL Afzonderlijke nummers0.02% /fJJ 3|Lj Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37% Telefoonnnmmer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 132. de omstreken en franco per post0.45 Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan heb Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES9 Succ., Parijs 3P>" Faubourg Montmartre. Haarlem's Dagblad van 14 Mei bevat o.a. De schadeloosstelling van China, Van het oorlogsterrein, Standjes te Barcelona, De militaire wetten, De Koningin te Schwerin (speciale correspondentie), Wetsontwerp tot droogmaking van de Zuiderzee. Officieele Berichten. De BURGEMEESTER van Haar lem', Brengt ter openbare kennis dat de mot redenen omkleedie be slissingen van het Gemeentebestuur op die ingekomen verzoeken om verbetering van do Kiezerslijst, in haar geheel op die Secretarie dier gemeente (Afdleeling Ondierwijs1) voor een ieder ter inzage zijn ne- diergetegd1. en- in afschrift, tegen be taling dier kosten, verkrijgbaar zijn. Haarlem, 11 Mei 1901. DE HAAN HUGENHOLTZ. L. B. Politiek Overzicht. Het wil met de schadeloosstelling, of liever met de vaststelling der schadeloosstelling, zooals met alles, wat die Ghinieesohe kwestie betreft, niet best vlotten. De mogendheden hebben- nu nl. volgens een' bericht uit Washington, beslaten,, de Ghi- neesche leaning voor die betaling rui et te waarborgen. Men weet. dat de- heer Von Giers heeft berekend, dat China, in dien de 1 eenling onder waarborg der mogendheden wordt geplaatst, ongeveer 20% van. het totaal bedrag minder zou behoeven op te nemen, dan wanneer het die garantie mis te, en bovendien de rentevoet, waar dlie anders 7% zou bedragen, dan 4 4 4|% zou wezen. Maar de mogendheden willen er niet; aan, alleen: Rusland schijnt er sterk op te hebben aangedrongen' en Frankrijk bewandelt den zeer voor- ziebtigen weg, eene afwachtende houding aan te nemen. Li Hoeng Tsjang heeft, naar uit Peking gemeld wordt, bepaalden laislt ontvangen alleen de douane-in komsten te. bestemmen voor de oor logskosten en daar die inkomsten op dit oogenblik reeds geheel of grootemdeels bestemd' zijn voor de betaling van andere Chtneesche sohuldein, zullen ze bovenmatig moeten worden verhoogd, om zelfs maar een gedeelte van de ontzetten de schuld, die thans op China wordt geladen, te kunnen dekken. Het is echter zeer die vraag of de mogend heden die meer dan Rusland be lang hebben bij den handel op Chi na. daarmede genoegen zullen ne men. Wat Rusland's. handel in het al gemeen betreft, Rusland zoekt zich steeds meer vrij te maken van alle andere mogendhedeh.Toen Duitsch- land de rechten op' Russische gra nen wilde verhoogen, en de Ver een igde Staten de. Russische suiker bij den invoer zwaarder wilden: be lasten. heeft Rusland het besluit ge nomen zooveel mogelijk geen voort brengselen van de .nijverheid dier landen, mieer te gebruiken. Thans is. om dit plan te kunnen uitvoeren, een verordening van den minister van marine, door den Czaar goed gekeurd, in werking getreden, waarbij wordt bepaald', d'at voor de Russische marine in dien vervolge uitsluitend zull-en gebruikt worden materialen die in Rusland zelf zijn gemaakt. Dit is dus een poging om de Rus sische industrie een vasten bodem voor haar werk te geven. De „Oekasc" zegt, dat vertegenwoordi gers of agenten van buitenlandsohe fabrieken geen enkele opdracht meer zullen krijgen. Bij alle con tnacten voor de levering van bei- noodigdheden voor de: Russische marine zal uitdrukkelijk de l>epa- linig worden gemaakt, dat de tei le veren goederen in Rusland zullen moeten gemaakt zijn. Van het Zuid-Afnikaansche oor logsterrein weinig nieuws. De „Times" verneemt uit Pie- naarsrivierDe netto resultaten van de gecombineerde beweging in het Boschveld' zijn dlat 1500 gewapende JBoeren zich hebben overgegeven- of gevangen genomen zijn. en dat Pietersburg als basis aan de fede ralen ontworsteld' is. Uit de resul taten van de krijgsverrichtingen van een maand blijkt dat de Boe ren minder opgewassen zijn tegen den veldtocht in het Boschveld dan de Engelschen. Het werken met ge pantserde treinen gaat nu prachtig; hun gebruik maakt een zeer belang wekkend' onderwerp van militaire studie uit. Zo zijn van: onschatbare waarde bij de tegenwoordige wijze van oorlogvoeren. Dat zijn dezelfde gepantserde trei nen. die de Boeren zoo dikwijls la ten ontsporen Er moet toch weer een mystiek berichtje over vredles-onderhande- lingen wezen, waarin mevrouw Bo tha betrokken is. Het gerucht luidt nu, dat zij. op. weg is naar Europa, om aan president Kruger mede te deelen. dat de kans voor de- Boeren verkeken is. Dat klopt niet erg met het pessi mistische ,,Times"-hoofdartik©l van onlangs! M'en ziet dat het nieuws dus al heel erg onbetrouwbaar is. 't Is waar, heb wordt eieo gerucht ge noemd'. maar zulke geruchten zijn er fijn op berekend, om het publiek te verblinden. Een heel mooi berichtje is dait, van de „South Africa News", dat gewaagt van een reconstructie van het Kaapsche ministerie, waarin zitting zouden krijgenRhodes, Sir Gordon Sprigg en Jameson. Een edel drietal Buiteniandsch Nieuws. Standjes te Barcelona. Hoewel de rust te Barcelona heet hersteld' te zijn, gaat de regeering voort, er belangrijke troepenver&ter- kingen heen te zenden. De kapitein- generaal van Catalan ie hoopt zoo1 de orde te kunnen handhaven, en dat moet hem inderdaad zijn ge lukt. hoewel, zoo voegen de berich ten' daarbij, het moeilijk is de po gingen tot vreesaanjaging der werk lieden te beletten. Er zijn 43 per sonen, veel anarchisten daaronder, gevangen genomen. Een' groot aan tal vreemde anarchisten, is uit het land gezet. De regeering is dan ook overtuigd, dat heb oproer te Barce lona alleen aan de anarchisten te wijten is. Van een diepere: beteeke- n:is van de beweging schijnt zij niet te willen, weten. Toch moet de oorzaak van de troebelen veel die per zitten, dan de regaeri.ng te Ma drid wil erkennen. De socialisten en anarchisten hebben zich er al leen meester van gemaakt, omdat zij de 'tijden daartoe rijp achten. Een correspondent van de Temps" heeft te Barcelona een van de voornaamste Gataloniërs, Pom- pejo Gener, over de: beweging on dervraagd. En volgens hem beeft men met eene Catalonische bewe ging te doen. Er .is niet. verklaar de: hijéén Spanje er zijn er meer :en elk daarvan is een natie op zich zelf. De rassenkwestie is een. van de oorzaken van het antagonisme tussohen Catatonia en het Span.j.e aan de andere zijde van de Ebria. Vervolgens zette Gener uiteen, d'at ook in geschiedenis de beide dee len van het Rijk geheel' uit elkaar loopen. „De geschiedenis van Gatalomie is die van 'een: veroverd landde Castilliaansche legers houden het bezet; van uit Madrid worden de burgemeesters voor de steden aan gesteld de ambtenaren, die het be stieren', worden te Madrid' be noemd, en komen, voor het groot ste gedeelte daarvandaan. Het is 'een ononderbroken serie van oor log, opstand', onderdrukking staat van beleg." „En onze parlementai re vertegenwoordiging? Wij heb ben onder onze afgevaardigden eanige zeer eerbiedwaardige man nen geteld, en tellen die nog. Maar die maken zichzelf geen illusiën zij' weten, wel, dat zij niet zouden zijn gekozen, als de regeering te Madrid het niet goed ha.d gevon den. eenige onafhankelijker! zelfs ©enige oppositieleden in de Kamer toe te laten. De bespotting der ver kiezingen zou te erg zijn als de re- geertngsoandi'datein overal werden gekozen. „Maar dit jaar is heb mogelijk dab de zaken nieb zoo .eenvoudig zullen' afloopen. Er zal iets bizon- ders plaats hebbener zal gestemd worden. Bij vorige gelegenheden was men zoo zeker van den afloop. dat men zich de moeite: niet nam, niaar .de stembus te loopen die de regeering volstopte' met de stem briefjes, die haar goed' dachten. „Uit weerzin voor het bedrog stemt niemand. Maar dit jaar zal de Catalonische' partij met hare candidaten voor den dag karnen." Het nationale gevoel was wakker geworden. Catalonië is een malie geweest. Catalonië wil weer een na^ ti'e worden. De tijd was gekomen. En, nu deed men het wel voorko men alsof de Catalonische partij, eene reactionaire en clericale par tij was, maar dit is niets anders dan laster en leugen. „Zeker, er zijn Carlisten en oler ricaien onder ons, evenals republi keinen. gematigde en vooruitstre vende. zelfs socialisten en anarchis ten." Daar waren nuances dn de par tij de een wilde verder gaan dan de andier. De uiterste partijen droomden van geheele: onafhanke lijkheid, meer gematigden zouden zich met eene getemperde autono mie tevreden stellen, maar alle kwamen zij daarin overeen, dat zij weer een eigen nationaal bestaan Wilden hebben. „De meerderheid van ons zou echter eene unie met Spanje aanvaarden en als bonds staat waarbij onze rechten als vrije 'mannen worden verzekerd, waar onder in de eerste plaats de vrijheid van geweten. „Denk niet diat wij ons een op zichzelf staand Catalonië d'roomen, en dat wij ons zouden willen opslui ten in den muur. die om ons is op getrokken." Wij' denken niet aan een Catalonië d'at voortleeft op het vertedienewij. willen een Euro- peeseh Gatalom/ië, dat open stiaat voor de denkbeelden der bescha ving. „Wij willen een volk worden, dat leeft." Maar dat zaL.eem opstand geven, viel de ondervrager in. „Zeker", antwoordde Gener, „wij zullen in opstand komen. De graf steen moge nog menigmaal op ons neerstorten, eindelijk zullen wij dien van ons afwerpen en hem in stukken smijten", en Gener gaf te kennen, d'at het tijdperk van revo lutie was aangebroken. „Indien de regeert ng te Madrid volhoudt ons onze candidaben met geweld of be drog op te dringen, zooals zij dat tot nu toe heeft gedlaam, als de rte- geering doorgaat ons te willien on derwerpen. aan de. gekunstelde een vormigheid. van haar administratie en aan de hegemonie van Madrid, dan zullen Catalonië en de Balea- rische eilanden, die met ons gem.ee>- ne zaak maken, voor Spanje verlo ren gaan." Indien daarentegen de eischieni, met steun desnoods van andere provinciën, worden ingewilligd, dan is het nog mogelijk dat Catalo nië als bondsstaat bij Spanje: blijft behooren. „Catalonië wil autonoom worden; niets zal dat beletten,, geen cavale- rie charges, geen fusillades, geen, gevangenis. Het zal autonoom wor den. met Spanje of zonder Spanje, of tegenover Spanje. Esterliazy. We hebben reeds medegedeeld het eerste1 gedeelte dier publicaties van die „Ind. Beige" der verklarin gen van Esterhazy aan den Fran- sohe consul te Londen. Men heeft daaruit kunnen zien, dat de man eigenlijk weinig nieuws heeft verteld, en> met niet heel ge wichtige verklaringen voor den dag gekomen is. Thans geeft de „Ind. Beige" een gedeelte uit de verklaring van Es terhazy voor d'en Franschen consul te Londen, handelende over het bor derel. Esterhazy verklaart formeel het stuk geschreven te hebben en verhaalt hoe hij het in het Dultsche gezantschapshötel aan de Rue de Lille bracht en in de map van Schwarzkoppen legde. Esterhazy beweert dat kolonel Sandberr zijn schrift uitstekend kende en evenmin als kolonel Hen ry kon twijfelen aan die herkomst van hel borderel. Algemeene beriohten. De nation all istische Iersche par tij jubelt over de in beslagneming van Obrien's krant „The Irish People", omdat daardoor allerwege de aandacht gevestigd wordt op dit Iersche blad dat anders onbekend zou gebleven, zijn. Vele Engelsche liberalen betreuren daarom, mede de handelwijze van de regeering, ofschoon zij den aanval van de „Irish People" op den Koning af keuren. Zij zijn van meening dJaj. het verstandiger zou geweest zijn den geheeleni aanval op den Koning te negeeren. De ministerieel© pea's doet na tuurlijk gramstorig. De „Stan dard" oppert de vraag, of de tijd niet gekomen is voor-de wederin voering van een dwangstelsel in Ierland. nu de pogingen tot verzoet- ming. twintig jaren lang dbor En geland in het werk gesteld, mislukt zijn. Stadsnieuws Haarlem, 13 Mei 1901. Poppententoonstelling. Naar wij vernemen; zial het voor- deelig saldo van. de Poppenteimtoon- stelling ruim f 4000.— bedragen. In den Zondag gehouden wielerwed strijd te Zutphen, behaalden onze stad- genooten de heeren G. Schouten en R. Bruin resp. 2 dierde en een vierden prijs. De volgende voordracht is opgemaakt voor predikant bij de Doopsgez. Gem. alhier, ter opvolging van wijlen Ds. L. HestaDs. Binnerts, Meppel; Dr. Kui per, Wormervieer, Ds. Plantenga, Arn hem en Ds. Sybolts, de Rüd. De Koninkl. liedertafel Zang en Vriendschap alhier zal als nummer naar keuze op het a.s. concours te Keu len voordragen Deus est nostra Spes van Brandts Buijs. Haarlemmermeer. Door de Central» anti-rev. kiesver- eeniging te Haarlemmermeer is tot candidaat gesteld voor lid der Tweede Kamer, de heer G. B. 't Hooft, aftre dend lid voor Haarlemmermeer. Binnenland. De Militaire Wetten. Van verschillende zijden werden ons vragen gesteld over de militie- en landweerwetten vooral met betrek king tot de schutterij. Wij meendon goed te doen door een uitvoerig artikel alle inlichtingen tegelijk te verstrek ken. (RED.). Nu de eene helft der Volksvertegen woordiging aan de wetten betreffende de militie en de landweer haar oêd- keuring heeft geschonken en de ver wachting niet ongegrond is, dat ook de andere helft die goedkeuring niet weigeren zal is stellig bij velen de vraag "erezen welken toestand thans ten aanzien van de grondwettige plicht om ter verdediging des vaderlands de wapenen te voeren, in het leven is ge roepen. Het is b&sr'J^"i:'u dat de ge- trouwste lezers van Kamer-verslagen en overzichten, ja van de officieele handelingen, zich daarvan geen vol komen duidelijke voorstelling vormt, na de verwarde en met allerlei inciden ten doorspekte behandeling dezer wet ten in de Tweede Kamer. En wij zou den den lezer die van het bestudoeren van weten niet zijn dagelijksch werk inaakt, ook ontraden om den tekst de zer wetten te raadplogen; zij zijn niet in al tebegriinelijk Hollandsch gesteld en met de verschillende verwRzingen zou men allicht in de war komen. De klacht, ook tijdens de debatten ovea* deze wetten, in de Kamer °uit, dat de wetten in het algemeen voor het volk zoo moeilijk zijn te verstaan, is zeet gegrond. Thans ter zake. Wij willen trachten de aangenomen bepalingen in ouder lingen samenhang in het licht te stel len. Voor de militieplichtigen wordt de diensttijd in het leger van 7 op 8 ja ren gebracht. Van een ongelijk getal broeders uit hetzelfde gezin dient voortaan niet de kleinste, doch d» grootste helft. Eenige zoons zijn niet langer van den dienst vrijgesteld. Feuilleton. EEN JAAR Naar het Engelach van DOROTHY GERARD. 16) Zal Wladimir dit kunnen, zedelijk, als de eerste glans van de liefde af is Hij is een ingoede jon gen', en hij bemint haar afgodisch heb is bijma niet noodig diat niog te zeggen1 maar ik kan mij, zelf wiet uit het hoofd praten dlat hij ernstiger moest wezen en dat hij wel wat degelijker en niet zoo m/oioi gekleed mocht zijn. Mijn vrees komt natuurlijk door mijn groote Liefde voor Jadwiga, en d)aar zij ge lukkig is, mag ik hier niet over doordenken.. Een vreemd en, om zoo te zeggen, ironisch gezicht le verde de feestdag van mevrouw Malewicz op, die in dezelfde veer tien dagen jarig was als mijnheer Lewicki, zoodab 'sZond'ags na 't wel ingerichte en weelderige verblijf te Krasno, dezelfde mienschen zich verzamelden in het kale. vervallen huis van haar. Geen contrast had scherper kunnen zijn. Beide hui zen waren naar hetzelfde plan ge bouwd. Vele jaren geleden was RomaWielka, zoo heette Malewiez's huis, het fraaiste van de twee geweest, terwijl nu de groote ka mers er ledig en als geplunderd uitzagen. Niets is droeviger d!an armoede te zien waar men haar niet verwacht: zoo lang zij te vin den is in haar eigen sfeer, onder rieten daken, is het iets dat van zelf spreektmaar armoede in groo te huizen is een geheel ander ding. Heb zien van een schoon, breed ter ras dat vervallen is doordat het niet onderhouden wordtpannen die ontbreken uit een mooi gebouwd, dakterwijl een park. dat een ge heel leger van tuinlieden werk zou geven, om het to onderhouden, slechts door een tuinmanisjongen van tijd tot tijd werd1 opgeharkt ziedaar iets wat elk. dJie het ziefi, miet kommer en droefheid' zal ver vullen. Het is d'e onmacht tegen liet noodlot! In zijne rijke dagen moet het park van Roma Wielka vrij. watl fraaier zijn geweest dan dat van Ludniki, want het was thans nog versierd met oude fonteinen, vol schoon©, sbeenen beelden, en ruï nes van zomeroptrekj'estoch, on danks de gelijksoortige verwaarloo- zing van het park van Ludiniki, was het laatste een model van orde bij het eerstgenoemde vergeleken, Als er lets is dat het tragisch-ko- mlsche van dit beeld van vroegere grootheid kon verhoogen. dan was het zeker het feestelijk waas. diat over alles lag op diien Aprildag, waarvan ik thans schrijf. Alles was natuurlijk gedaan om die gasten zoo goed mogelijk te ontvangen' want het waren, diezelfde gasten van veertien d'agen geleden maair welke pogingen .er ook in het werk werden gesteld, de armoede teeken- de zich overal af. Wat Poolsche kunstgrepen konden doen om dat alles te bedekken, was natuurlijk aangewend'. Het kale vertrek prijk te met de kasplanten, die mevrouw Malewicz cadeau waren, gedaan, en versierden met hun mooie, frissche kleuren de kale wanden, d!ie nog getuigden, van vroegeren luister door hun prachtige behangsels. Toch, ondanks hun lachende ge zichten, moet iedere gast als hij. zijn schraal diner voor zich kreeg, ge voeld hebben dat moeder en' zoon hiervoor minstens veertien dagen moesten krom liggen:. Wat moet die arme Malewicz bij gelegenhe den als deze. geleden hebbenvoor zijn trotsoh© fijngevoeligheid, moet deze dag een steeds terugkomende marteling geweest zijn. Het was duidelijk in dien blik van zijn oogen te ïezenen met gesloten lippen, zonder de gratie van Wladimir, deed hij' echter punctueel zijn plicht als gastheer. Zijn moeder hielp hem meestal in gevallen, waarbij hij niet door vriendelijkheid uitblonk. Ik had haar een of tweemaal in den loop van den winter gezien, toen er we- deirkeerige bezoeken werden afge legd! tusschen Ludniki en Roma Wielka. Mevrouw Malewicz was een zeer vreemde, bijna hulpelooze oude da me, met een ingekrompen gezichtje en dezelfde zwarte oogen van haar zoon. Zij scheen voor haar veertig ste jaar gewoon geweest te zijn door vele bedienden te worden geholpen, want telkens vergat zij iets, bijvoor beeld haar shawl en haar siigarettes mede te nemen van de plaats waar zij gezeten had. Zij draagt haar ont beringen met een prijzenswaardig goed humeur, en blijkt een gezond gestel te hebbenmaar ofschoon het bijna twintig jaar geleden is, schijnt zij zich toch nog niet geheel te kun nen schikken dn haar toestand. Oo'genschijnlijk is zij een persoon, die denkt rijk te zijn, en ik geloof niet diat ik ver van de waarheid ben. wanneer ik zeg, clat zij, on danks die moeilijkheden van haar zoon, niet juist weet wat zij kan uitgeven. Ofschoon zij niet bepaald! diom is, gaf zij mij1 toch dean indruk niiet juist haar finantleelen toestand te kennen. Waarschijnlijk maakt dit laatste gebrek haar juist tot zulk een goe de gastvrouw. Indien zij een do zijn knechts om .haar heen had ge had en een schoon, gestoffeerd'© zaal, in welke zij haar gasten ont ving, d'an zou zij niet met meer hartelijkheid hebben kunnen groe ten. noch toen. het oogenblik van ververschi ngen aanbieden kwam, met meer drang de dingen hebben kunnen aanbieden, als waren haar tafels gevuld met de heerlijkste ge rechten. Niets anders dan haar vol maakte onwetendheid met het ge brek rondom haar, kon den toe stand dragelijk maken. De gelegen heid die voor den zoon een aanliou-, d'ende marteling was. was voor die moeder oogenschijnlijk een/ bijzon der vroolij.k feest. Op het eerste go zicht was het te zien dat zij gescha pen. was voor gezelschap, en slechte gekleed te zijn in een zijden oos- tuuni, en het drukken van de han den der aanwezigen, was haar eqi ware zaligheid. Ik twijfel er niet aan of zij. ging in haar geest terug •naar diergelijke gelegenheden, op een schitteradle wijzo gevierd, en zij. leefde zoo vast in deze herinne ring van hare rijke dagen, dat do tastbare bewijzen van hedemdlaagsch gebrek haar ontgingen.. Daar was geen gast zoo onbeduidend of zij had een vriendelijk woord' voor hem. Wie zie ik daar? Wandusia), jij hier? riep zij uit, haar blik rich tend op een iong meisje, dat acluter haar moeder volgde. Wandusia .in de lange kleeren. stijgt na tuurlijk in mijn achting, diat is goed van u, Stasia. Ik heb altijd gezegd, dat zij haar entree moest maken in Roma Wielkawij heb ben ruimte genoeg hier. eai de grond is uitstekend in orde voor deai dans. (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1