NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken. 18e Jaargang Maandag 27 Mei 1901. No. 5492 HAARLEM'S DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIEN Yoor Haarlem per 3 maanden1.20 Van 15 regelB 50 Ofcs.iedere regel meer 10 Cta. Buiten het Arrondissement Haarlem Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), P1^3 ^er Advertenfciën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. per 3 maanden1-30 f Groote letters naar plaatsruimte. Bg Abonnement aanzienlijk rabat. Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65 <3» Reclames 30 Oent per regel. Afzonderlijke nummers0.02)4 iZjYtolfl Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37)4 Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 133, de omstreken en franco per post 0.45 Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Fariia 311»* Faubourg Montmartre. Dit nummer bestaat uit tiel.» bladzijden. gUP" Wegens het Pink sterfeest verschijnt ons Blad Maandag avond niet. Haarlem's Dagblad Tan 27 Mei bevat o.a. De toestand tussehen Rusland en China, Ook een reden tot roem, Bresci, Pinkstergedachten, Sport praatje, De zending van de Ser- dang, De toestand in tjeli. Bovendien behoort bij dit nummer inzer courant als gratis-biivoegsel no. 38 van ..De Zaterdagavond", Letter kundig Weekblad voor Jong en Oud, bevattende o a.: Afbeelding van het Slot Rabensteinfeld, Haarlemmer Hal- etjes, Allegro en Largo: Een voor spelling. Rubriek voor Dames, Doro thea. een mijngeschiedenis, Feuille ton: Aan een Krant III, Studentenstre ken (verhaal), benevens de gewone ru brieken, afbeeldingen, schaakspel, en prijsraadsel. Politiek Overzicht. Weer een nieuw bewijs van de «cracht dier Boeren brengt die „Stan dard" in een brief uit Warmbad), waarin wo-rdt gemeld, dat de Boe ren zooveel voedsel bijeen hebben in Noordelijk Transvaal, dat het dwaasheid' is hen uit te hongeren en zoodoende tot onderwerping te brengen. En behalve het noodige proviand, zal ook de noodige munitie wel aam wezig zijn. zoodat in Noordelijk Transvaal de Boeren al zeer sterk schijnen te staan. En die Engelsche bladen bevatten daarbij berichten omtrent Botha's plannen, die vol gens de „Standard"ook noordwaarts trekt, terwijl de .Times" verneemt, dat hij naar het zuiden, gaat. Het is dus nu niet zeker, wat Botha doen zal, maar de mogelijkheid be staat dan1 toch, dat hij ook zich in het Noorden gaat vestigen. Een zeldzaam staaltje van Turk- sche misstanden wordt uit Berlijn gemeld'. Een aantal aanstaande mi litaire geneesheeren. Leerlingen van den Duitschen professor Vierder, beklaagden zich bij hun leermeeS' ter. dat zij sinds geruimen tijd geen traktement kregen, en d)us niet al leen niet voor hun uniform en stu diebehoeften konden zorgen, doch zelfs gebrek leden. De professor sprak daarover met generaal Zeki Pacha den grootmeester der artil lerie en inspecteur van het militair onderwijs, en deze gaf bevel alle studenten die zich beklaagd hadden in hechtenis te nemen en te Topha- ne op te sluiten. Daar zitten ze nu al weken op water en brood elk gemak wordt hun geweigerd, zii kunnen zelfs geen schoon Li neem goed krijgen, en slapen op den grond', daar bedden niet verstrekt worden. Een hcocr~r"r'laatst persoon, die daarover een opmerking maak te tot Z-eki Pacha. kreeg ben ant woord' Die honden verdienen niets anders; zij kunnen crepeeren"... Het is duidelijk zegt de bericht gever, dat de Sultan hiervan niets weetmaar het is toch niet te ver wonderen. als onder zulke omstan digheden de Duitsche professor voornemens is zijn ambt neer te leggen En het is nog minder te verwon deren. dat de Jong-Turksche partij steeds meer toeneemt, en dat de on tevredenheid' met de paleisregeetring steeds greater wordt. In een Russisch blad! komt een artikel voor over de verhouding tussehen: Rusland' en China betref fende Mantsjoerijie. waarin open en duidelijk d'e weg aangegeven wordt, dien Rusland blijkbaar van plan is in Mantsjoerije te volgen. Het moet ieder, die vrij is van veroordeelen. duidelijk zijn, zegt het blad, dat Rusland zijn troepen niet uit Man- tsiaeriie kan terugtrekken voordal er weer een ordelijke toestand ge schapen is. Vele millioenen steken in onzen. OosLChineeschen spoor weg en. in"den zuidelijken tak daar van. Deze spoorweg is zoowel in politiek en militair, als ook in com mercieel opzicht veel te gewichtig, dan dat wij' 't bestaan van die lijn afhankelijk zouden mogen maken van toevc/lige omstandigheden. Maar 't is niet alleen onze taak de lijn vrij. te houden van roovers en opstandelingenwij moeten er ook voor waken, dat China aan geen andere mogendheden spoorwegcon- cessiies geeft in Mantsjoerije. De aanleg van nieuwe lijnen zou voor onzen spoorweg een gevaarlijke concurrentie worden, en die vele millioenen. die wij er ingestoken hebben, zouden daardoor onvrucht baar kunnen worden1. Ten slotte zouden nieuwe sporen in handen van. onze concurrenten ook gevaren kunnen opleveren voor onze bezit tingen op den linkeroever van. do Amoer. Maar ook nog om andere redenen moet'en wij. in Mantsjoerije de orde herstellen. Sinds vijftig ja ren verkeert ons Amoergebied1, om zoo te zeggen, in oorlogstoestand, waardoor een vreedzame ontwikke ling van dit grensgebied onmoge lijk is. Uit Mantsjoerije komen die Tsjoetsjoezen. die dikwijls gewa penderhand tegen onze troepen op rukken. De Chineezen hebben noor delijk Mantsjoerije steeds versterkt en zij hadden zelfs plan aan onze grenzen een Chineesch kozakken- leger op te richten. In 't vorige jaar schoten d'e Chineezen uit hun sterke stellingen aan den linkeroever op onzen oever, tot onze troepen einde lijk hun forten stormenderhand ne men moesten. Het Russisch-Chineesoh verdrag is niet tot stand gekomen, de Rus sische troepen blijven in Mantsjoe rije. Welke stelling moet nu dit Laed innemen Zoolang het niet aan China teruggegeven is, moet het be schouwd worden als Russisch ge- bied. Wij moeten er naar streven hier een Russischen gang van za ken in te voeren, wij moeten alle mogelijke voorrechten verschaffen aan Russen en er ons niet om be kommeren. of andere vreemdelin gen daaronder misschien lijden. Wij moeten tot op een zekere hoog te trachten d'e draagkracht der Man- tsjoeren te steunen, maar tegelij kertijd er naar streven de kosten der bezetting en van het bestuur te dekken met plaatselijke middelen. Hoe vaster wii ons nestelen in Man tsjoerije, hoe beslister wij ons onze stelling daar ten nutte maken, des te eerder zullen d!e huichelachtige vrienden van China het begrijpen, hoe omvoordeelig het voor hen en China zelf is. dat het niet tot een vaste overeenkomst is overgegaan met Rusland. Dan zal de toestand anders worden en de tegenstanders van deze overeenkomst zullen er dan voor willen ijveren dat zij tot stand komt. Buitenlandsch Nieuws. Bre*ci. De koningsmoordenaar Bresci heeft het eerste jaar van die vree set ij ke gevangenisstrafwelke men- schen van het sterkste temperament in kort tijdsverloop tot. krankzinnig heid' brengt, niet uitgezeten. Ómbe- grijpelijkerwijs heeft hij gelegen heid gehad1 door zelfmoord een eind aan zijn Leven te maken het schijnt dat hij earai'ge reepen uit de stof van zijn broek gescheurd en zich daar mee aan de tralies van. het venster van zijn cel opgehangen heeft. Zijn voornemen was den bewakers niet onbekendherhaalde malen had' hij het den laalsten tijd' aangekondigd en ook was in zijn geestesstemming een groote verandering gekomen van spraakzaam en oproerig was hij gedwee en in zich self gekeerd geworden. Zijn Italiaanschie natuur heelt zich ook in dit uiterste niet verloo chend. Hij heeft nog in de wanden, van riin e.fiil het. woord wraak" ca- krast, met den nagel, die daard )or diep ingescheurd' was, zoodat de vinger eene bloedende wond kreeg Verschillende ambtenaren van do rechtbank van Napels zijn naar de gevangenis van San Stefano waar Bresci na de veroordeeling in Mi laan heengevoerd was en zich uu van kant heeft gemaakt, vertrok ken. Zij zullen onderzoeken hoe ds zelfmoord' heeft kunnen gebeuren meteen zal blijken of er iets waar is van het gerucht, hetwelk door de Italiaan sche pers gaat, diat name lijk die anarchistische vrienden van Bresci d'e gevangenbewaarders om gekocht zouden hebben., opdat deze dien martelaar van het anarchisme gelegenheid zouden geven, een ein de aan zijn ondragelijk bestaan te maken. Het lijk zal aan af topsie onder worpen en daarna in de buurt van de gevangenis begraven worden. Het bericht van den zelfmoord zal niet aan koningin Helena mede gedeeld worden, daar men vreest dat het wed'er-opwekken van de herinnering aan de treurige dagen van Monza haar te zeer zou aangrij pen. De Koningin-weduwe is van het voorgevallene ingelicht gewor den1. Ook een reden tot roem. De vandaaLsohe wijze waarop in November jl. Dullstroom in Trans vaal verwoest is, heeft destijds zelfs in Engeland' buiten de zoogenaam de pro-Boerkringen verontwaardi ging gewekt. Toch schijnt het een zeer verdienstelijk en roemvol werk te zijn geweest. Want de be kende generaal Smith-Dorrien is zoo naijverig op deze door hem verrichte heldendaad, dat hij in een paar artikelen er over in „Truth" en andere bladen aanleiding heeft gevonden om 31 Maart een brief aan die „Times" te 'schrijven ui' Piet Relief in Transvaal. Hij schrij't daarin, dat sommigen aan Lord Kitchener's bevel het verbranden van Dullstroom toeschrijven, maar dien komt de eer niet toe. Hij. de dappere Smith-Dorrien, heeft het gedaan, hij en niemand anders, cn onze held is blijkbaar innig be zorgd, dat een ander met deze treu rige eer zal gaan strijken. Helmis echter zeer de vraag of zelfs F'.i- chener hem. zulke oorlogslauweren zal misgunnen. Als „reden" geeft Smith-Dorrien voor zijn. roemrijke handelwijze op dat Dullstroom een Boerenkamp was. waar de Boeren lekker leefden en van tijd tot tijd uittrokken om Engelsche troepen aan, te vallen en treinen te vernielen. Vier huizen en de kerk Liet hij staan voor de gezinnen, d'ie niet met de Fngel- schen mede wilden trekken, met een voldoenden voorraad evens middelen. Hij. Smith-Dorrien, had liever alle huisgezinnen wegge bracht. maar het bevel was toen nog om geen families weg te voeren, die niet in de Engelsche kampen verkozen te leven. Zijn motief was, dus om kort te gaan, zegt hij, voor de Boeren al le aantrekkelijkheden van Dull stroom weg te nemen", door hen te verdrijven en dan het dorp te ~r- woesten. Terecht merkt „de Star" op, dat wanneer het geoorloofd is huizen te verbranden om „aantrekkelijkhe den voor de Boeren" weg te nemen, men alle nog overig zijnde huizen in d'e Republieken, kan gaan ver branden. Gelukkig, voegt het blad er aan toe, is Smith-Dorrien nu p.ch ter passagier op de Norman, uie 16 Mei uit Kaapstad naar Engeland is vertrokken, en kan hij voor loo- pig geen hoeven meer verbranden. Maar dit is zekergeneraal Bruc«- Hamilton. die tot dusver den groot- sten naam op dit -ehied had ge maakt door Ventersburg te ver branden en de Boerenvrouwen te vertellen, dat zij' maar van honger moesten doodgaan, is door Smith- Dorrien voor 't oogenbük totaal in de schaduw gesteld. Stadsnieuws. Haarlem, 25 Mei 1901. Op het Museum van Kunstnijverheid te Haarlem zijn thans de nieuwe aan winsten die op de wereldtentoonstel ling te Parijs werden verkregen ten toongesteld. Eene op de tentoonstelling uitge zochte verzameling aardewerk werd' 't Museum welwillend door de firma Joost Thooft en Labouchère te Delft ten geschenke aangeboden, terwijl de aardewerk, en porseleinfabriek Rozen burg te 's-Gravenhage eveneens eene verzameling uitgezochte voorwerpen porselein ten geschenke aanbood. De aankoopen behooren voor een groot deel tot de keramische afdeeling en bestaan onder anderen uit eene fraaie verzameling gré flassime werk stukken waarvan slechts één exem plaar werd vervaardigd, eenige stuk ken porselein uit Sèvres Röstrand in Kopenhagen en enkele bijzondere ty pen aardewerk. De verzameling emailwerken wierd eveneens met eenige zeer interessante stukken uitgebreid, terwijl nov ande re werkstukken, betrekking hebbende op de glasfabricatie, de houtbewer king en het inlegwerk werden aange kocht. De directie had gaarne nog meer aanwinsten voor het Museum willen verwerven doch de bescheiden middelen, die voor aankoopen beschik baar waren, lieten niet toe aan dezen wensch gevolg te geven. Gedurende de beide Pinksterdagen is het Museum geopend. In het douchebadhuis zijn in de af- geloopen week 572 baden genomen. Geslaagd voor het akte-examen L. O. de dames G. B. Sorgdrager, en A C. Trompetter van hier. In die Vrijdagavond gehouden ver gadering van Gecommitteerden der Sociëteit Vereeniging is na uitvoerige discussie met groote meerderheid van stemmen besloten niet tot verpachting over te gaan. De wijze van beheer blijft derhalve onveranderd. Ter voorziening in de bestaande va cature voor kastelein zijn voorloopige maatregelen getroffen. Het Bestuur werd gemachtigd deze zaak definitief te regelen op een wijze die, naar door den Voorzitter was medegedeeld, voor de Sociëteit nog een financieele be sparing opleveren zou. H. M. de Koningin-Moeder en de Commissaris der Koningin in N.-H., hebben elk eene zilveren medaille be schikbaar gesteld voor den tooneel- wedstrijd der vereeniging ,J. J. Cre- mer". Naar wii vernemen heeft de heer Joh. de Breuk, candidaat gesteld voor den gemeenteraad door de kiesvereni ging ..Haarlemzijn candidatuur aanvaard. Zandvoort. Getrouwd'C. Terol en E. Bol. BevallenM. P. Bluijs—van Nieuwenhoven. z. Overleden: W. Zwemmer, 76 j. T. Hoed'emaker, 64 j. De milicien-verlofganger J. J. van Dorsselaar, van de lichting 1898, dienende bij het 2de Reg. VeldLAr tillerie is opgeroepen om 10 Juli a. s. in werkeliiken dienst te komen voor herhalingsoefeningen. Het kohier van den Hoofdei ij ken Omslag voor 1901 is door B. W. opgemaakt tot een bedrag van f 5.180.80. Velsea. Bij den gemeenteraad zijn thans adressen van adhaesiebetuiging om een aanlegsteiger in het Noordzee- karaaal te maken, ingekomen van de gemeenten Beverwijk. Wijle aan Zee en Duin, Limmen, Castnicum, Uitgeest en Schoten. In het district Velsen voor d'e Prov. Staten zijn in 't geheel 4108 kiezers. Deze zijn verdeeld over de verschillende gemeenten als volgt V elzen 1544. Beverwijk 890. Rloe- mendaal 722. Spaarndlam 147. Scho ten 96. Wijk aan Zee en. Duin 385 en Zandvoort 324. Door de vereeniging tot verhoo ging van 's Lands weerbaarheid „Voor Vaderland) en Koning" en de Nederlandsche weerbaarheid ver eeniging zal op Maandag 27 Mei een wandeltocht met muziek wor den. gehouden van: Haarlem naar V elzen. Men is thans bezig de vroeger brugwachterswoningen alhier af te breken. De gronden, zijn noodig vcor het m ak en van het- stoom pont- veer alhier. Zoodra het onteigenings proces van het Rijk met d'e heeren Cats en Vendels zal zijn geëindigd), zal de we.g worden verlegd en die ponthaven gemaakt worden. Beverwijk. Geslaagd voor het examen der Ned. Vereeniging voor gemeentebelangen de heer J. E. Schalkwijk alhedr. Binnenland. Transvaal en Oranje-Vrijstaat Mevrouw Waszklewiczvan Schilf- gaarde heeft een brief ontvangen van den wn. consul-generaal te Kaapstad, den heer Van der Hoor dat de pogin gen om de zusters, welke naar de Boe renvrouwen- en kinderkampen in Z. Afrika zijn vertrokken, haar bestem ming te doen bereiken, geslaagd zijn. Zuster Bakkes is te Bloemfontein, zus ter Broers te Norvalspunt. zuster Geijer te Kimberley en zuster Van der Lely te te Brandfort. De Nederlandsche con sulaire ambtenaren zorgen voor de uitkeering van de benoodiede fondsen, welke voor het goede doel beschikbaar worden gesteld door Boerenvrienden heir te lande en in den vreemde- De medegenomen goederen zijn vrij van invoerrechten ingevoerd. De groote duurte in Zuid-Afrilta zal echter de gezonden 200 pd. st spoedig doen ver dwijnen. Mevr. Waszklewicz heeft bovendien een brief ontvangen van zuster Bak kes. Deze schrijft, dat het kamp voor de gevangen vrouwen en kinderen te Port-Elizabeth thans zoo bevredigend is ingericht, dat daar geen hulp noo dig is. Zuster Bakkes genoot de meest mogelijke vrijheid om alles te inspec- teeren en nam, in afwachting van een telegrafisch verlof uit Kaapstad om naar het binnenland te vertrekken, deel aan de werkzaamheden in het kamn. zooals het knippen van kinder- kleederen enz. Het eten was er smake lijk en wordt door de jonge meisjes; onder de ™evangenen bij beurten, on der toezicht van een daartoe aangewe zen vrouw, gekookt. Er is een goed voorzien hospitaal, enz. Na verloop van 14 dagen kregen de zusters eindelijk verlof tot vertrekken, naar de plaatsen in den brief van con sul-generaal Van der Hoop hierboven aangegeven. Zuster Bakkes bemerkte: evenwel, dat te Bloemfontein reeds drie verpleegsters waren en ging daarom den 12en Mp' op advies van den kamp- kommandant aldaar Winburg. Ook in het kamp te Ilowick in Natal schijnt de toestand bevredigend temo gen worden geacht. In Bloemfontein zijn weliswaar drie verpleegsters, maar er is eroot gebrek aan kleederen en beddegoed, reden waarom miss Hobhouss o. a. reeds linnen en stroo uit Kaapstad heeft \a- ten komen om matrassen te laten mar ken door de vrouwen. In Johannesburg is A* toestand nog treurig. Daar heerscht onder de 4 a 5000 vrouwen en kinderen groot ge brek kleederen en beddecroed. Ook de behuizing als men daar nog van kan spreken is treurig. Een lange ijzeren loods aan beide uiteinden en door het hellende terrein van de renbaan waar het kamp gevestigd is ook aan de achterzijde open, zoo dat regen en wind er naar hartelust doorgierenBij de winterkoude in het hoog gelegen Johannesburg met wei nig beddegoed is de toestand daar verschrikkelijk en. ook afgescheiden van het ontoereikende voedsel, de sterfte zeer Kroot. Uit de Amajuba-col- lecte is er Vrijdag een wissel heenge- gezonden. Tot zoover de mededeelingen van mevr. Waszklewicz. Terwijl de protea» ten en klachten hier en rinds toch ver. betering schijnen teweeggebracht te hebben in sommige kampen, waaraan wij. ondanks de hatelijkheden der Jim go-pers, gaarne alle hulde brengen, blijft er nog veel te doen. Gaarne steil* nen we daarom mevr. Waszklewicz' hernieuwd beroep op onze landgenoo* ten voor vérdere bijdragen. Ned. Journalistenkring. Het Bestuur van den Nederlandscheq Journalistenkring heeft zich thans als volgt geconstitueerdDr. A Kuyper, le Voorzitter; J. Doorman, 2e Voorzit ter; Jacques Deen, le secretaris-pen ningmeester en R. Schwarz, 2e secre taris. Op de algemeene vergadering der Vereeniging van onderwRzers en on>- derwijzeressen aan kweekscholen en normaallessan in Noord-Holland, op Zaterda~ 15 Juni te Amsterdam te hou den, zullen de volgend© onderwerpen behandeld worden: lo. Het onderwijs in de aardrijks kunde aan de kweekscholen en Norm.- lessen; in te leiden door den heer A L. C. Beekman, Ieeraar aan dé r. k. s. te Haarlem. 2o. Het onderwijs in de spraakkunst aan de kweekscholen en normaalles sen; in te leiden door den heer H. Bus- semaker, directeur der kweekschool voor onderwijzeressen te Haarlem. Branden. Vrijdagmiddag ontstond in de wijk Hasselt te Tilburg bij den bakker C. van Rooij een hevige brand, die, door den hevigen wind aangewakkerd, zich aan de nevenstaande en tegenoverlig gende woningen meedeelde, waardoor zeven huizen in asch werden gelegd. Van zes wordt de schade door assuran tie gedekt. Onder de gemeente Ospel (L.) is Donderdag een hevige boschbrand ont staan. Een groote uitgestrektheid bosch en heide, toebehoorende aan de heeren Vranken en Coenen, is afge brand. •Jerkiezingen voor de Tweede Kamer. Amsterdam. I. A. L. van Hasselt, hoogleeraar te Delft.. Afdeeline- Am sterdam van den Christ.-llist. Kio zersbond. 's-Gravenhage. De an li-revolutie- naire kiesvereeniging Nederland era Oranje II besloot in hare vergade ring van Vrijdagavond den candi daat der R. K. Kiesvereeniging reeds hij eerste stemming te steu nen' en dug geen eigen cand'idaal te stellen. Hoorn. P. B. J. Ferf. Protestante sche kiesvereeniging de Vrijheid, te P urm erend. Hoorn Idictrict Hoorn) ds. W. H. Oosten te Enkhuizen. Anti-rcv. kies vereeniging. Standd''aarbui ten (district Ze venbergen). F. van der Kun. aftre dend lid. R. K. kiesvereeniging. Wetenschap. Fen verklnriug voorde recente toenemende warmte. De abt Moreux, directeur van het seminarium Saint Célestin te Bourges, heeft ontdekt, dat het stijgen der tem peratuur in verband staat met de toe- neming van het aantal vlekken, waar mede de zon bedekt is en van dit na- tuurverscliiinsel geeft hij de volgende uiteenzetting: Men heeft meermalen beweerd, dat de aanwezigheid van vlekken op r'e zonneschijf samengaat met een gevoe lige toeneming der warmte. Tijdens de lange periode van koude, die wij den afgeloopen winter hebben doorge bracht, verklaarden de astronomen, dat de gestrengheid der temperatuur geen verwondering kon baren, vermits de zon sinds zeven of acht maanden geen vlekken had vertoond. Wij bevonden ons toenmaals in een minimum van vlekken. Volgens de jongste berekeningen van den abt Mo-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1