NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
i=p=5'=
S'^frre^d"g.
Meestgelezen Dagblad in Haarlem en Omstreken.
s'jTtS'Jss.ïr
I8e .laargang
Donderdag ^0 Mei 1901.
No. 5494
HAARLEM'S DASBLAD
ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIEN:
Voor Haarlem per 3 maandenƒ1.20 [|-5^Van 15 regela 50 Ofca.iedere regel meer 10 Gta. Buiten bet Arrondissement Haarlem
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), is de prijs der Advertentiën van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 0.15.
per 3 maanden1.30 ^7/Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Franco door bet gebeele Rijk, per 3 maanden1.65 y&I BrSB- >p|dg Reclames 30 Cent per regel.
Afzonderlijke nummers0.01% Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak big de Turfmarkt.
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37J£ Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 133.
de omstreken en franco per poBt0.45 1Intercommunale aansluiting.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekbandelaren en CourantierB. Met uitzondering van bet Arrondissement Haarlem is bet uitsluitend recbt tot plaatsing van Advertenti
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon.- en Feestdagen.
Hoofdagenten voor hel Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES3 Succ., Parijs 3P** Faubourg Montmartre.
Dit nummer bestaat uit
zos bladzijden.
Haarlem's Dagblad Tan 30 Mei
beiat o.a.
Een nieuwtje van de „Petersbur
ger Zeituug". Tegenstrijdige be
richten over de vervolging van
Krentzinger, De schadeloosstelling
van China aan de mogendheden,
Dr. Bierens de Haan over den
oorlog, Nut van 't Algemeen, Een
terechtstelling te Peking
Onze vierde Brievenbus, die een
plaatsje bad gevonden aan den voor-
pmligen stal van Gebr. van der Beekt
Kruisweg hoek Parklaan. moest
daar spoedig vandaan, omdat dit
gebouw verkocht werd en eerst
daags verbouwd zal worden. Daar
na was de heer P. van Ooij zoo
vriendelijk, de bus een plaatsje aan
den gevel van zijn. huis af te staan.
Thans is de bu§ VOOR GOED
opgehangen aan dien. winkel vani
den. heer A. C. A. VAN HEMERT
Kruisweg 41,
hoek Heerenstraat,
en wordt dagelijks regelmatig ge
licht Brieven enz,, kunnen daaj dus
in geworp&n warden.
DE ADMINISTRATIE
politiek Overzicht.
De „Petersburger Ztg." komt met
een nieuwtje uit den hoek. Naar
bet blad verneemt hebben de twee
Boeren-repubd ïeken zich door mid^
del van hun vertegenwoordigers dr.
Leyds en dr. MulLer .tot het interna
tionale hof van arbitrage te 's-Gra-
venliage gewend met het verzoek
om door scheidsr,echtelijke beslis
sing een einde te maken aan den.
oorlog in Zuid-Afrika. Zij hebben
zich bereid verklaard, rich, onvoor
waardelijk aan de uitspraak van
het hof te onderwerpen en hebben
in herinnering gebraclit dat de re
publieken altoos verlangd' hebben,
zulk een weg tot overeenstemming
te bewandelen. De Bóeren-republie
ken zijn de eerste die een beroep
doen op het internationale hofzij
hebben hun verzoek dadelijk ge
daan na de officieel© mededeeling
dat het hof geïnstalleerd was. Van.
het verzoek is aan alle Staten me
dedeel ing gedaan, onder bijvoeging
dat in de internationale overeen
komst een bepaling is opgenomen,
volgens welke de werkzaamheid
van het hof zich ook kan uitstrek
ken tot geschillen tusschen Staten
die d!e besluiten van de .edescon-
ferentie niet hebben ondeirleekend
of tusschen zuLk een Staat en .een
die de besluiten wel heeft getee-
kend, als beide partijen zijn oven
•©omgekomen zich tot het internatio
nale hof te wenden.
Als hel bericht waarheid bevat,
zoo zal deze daad' der beide
(republieken toch niet veel uitwen
•ken, indien Engeland voortdurend
blijft weigeren zich .aan de uit
spraak van het hof te onderwerpen.
En niets geeft ons reden om te ver
onderstellen dat Albion nu opeens
toeschietelijker zou zij.n geworden.
Nog zijn de oogen aan gene zijde
van het kanaal niet geopend, al
dringt ook reeds hier en daar het
licht der baarheid onder de geslo
ten. leden door Nog snelt Engeland
voort, steeds verder, op de gevaar
lijke helling, zoekend zijn eigen ver
derf. Berichten van gewaande
overwinningen' doen het volk in
zijn blindheid volharden. Nu heet
het weer .dat de zuidtwaartsche be
weging van de vereemigd'e Boeren-
commando's. onder Krentzinger
tengevolge van de snelle manoeu
vres van, de colonnes ondier GorrIn
ge en anderen te Bamboesberg is
gestuit; toen d'e Boeren den weg
Versperd vonden, koerden zij om
tn noord-oostelijke richting-. Cloete 1
een luitenant van commandant Ma-
lan. die gewond en gevangen geno
men is in een gevecht met d'e co
lonne- van Mullin, is Maandag te
Cradock binnengebracht. Malan's
commando is verstrooid^voor de hoe
veelste maal en voor hoe lang?) In-
tusscheni geeft d'e corespondent van
do „Times" te Pretoria een geheel
ander inzicht in de zaak. Deze ver
slaggever hieeft den toestand in de
Kaapkolonie zoo onrustbarend' ge
acht, dat hij- naar Cradlook gegaan,
is om ter plaatse een onderzoek in
te stellen. Maandag (dezelfde da
tum als het boven aangehaalde Reu-
ter-telegram) seinde hij van daar,
dat de roerigheid der Boeren de
laatste twee weken in het Cradock-
sche. op bedenkelijke wijze toege-
nomen is. Het staat vast dat Kreut-
zinger in den Oranje-Vrijstaat ge
weest is, waar hij met de Wet heeft
gesprokenvervolgens is hij de
Oranjerivier weer overgetrokken
ten westen van Aliwal Noord, waar
schijnlijk zonder de Wet; nader
hand is hij zuidwaarts opgerukt
met een strijdmacht van 700 man,
die Gorringe's troepen tevergeefs
trachtten, tegen te houden bij $lorm-
berg. Vervolgens trok Kreutzinger
naar Maraisberg, in den omtrek
een Britschen post van 41 man
overrompelend, die na -een hardnek
kig verzet gevangen werd1 gen omen,
en Zondag stond hij op 85 K.M. ten
noord-oosten van Cradock, met Sco
bell's kolonne tegenover rich.
Kreutzinger's doel is klaarblijke
lijk zegt de correspondent een
der dorpen in het midden, van de
Kaapkolonie te overvallen, waar
zijn volgeLingen zich van al het noo
dt ge kunnen voorzien. De corres
pondent verwacht binnenkort be
langrijke gevechten in den omtrek
van Cradock, en een gewichtigen
keer in den- inval.
Hat voortdurende succes van
Kreutzinger tracht de correspon
dent te verklaren uit de omstandig
heid, diat het land wemelt van geest
verwanten die hem op alle moge
lijke wijzen behulpzaam zijn.
Het schijnt dus dat het in de vol
gens de Engelschen,, bijna geheel
tot .rust gebrachte Kaapkolonie, nos-
niet zco rustig is. Wel tracht de
,,Times"-man. als een goede Brit,
no.g een weinig den rftoed er in te
houden d'oor te hopen op betere da
gen, maar diat dit niet meer is dan,
een doekje voor 't bloeden, wordt
duidelijk als direct daarop het be
richt volgt, dat velen uit de kolonie
Kreutzinger bijvallen.
Trouwens in Engeland' wordt aan
het ..stuiten" van de bewegingen
der in 't (zuiden opereer en d,e Boe
ren-commando's ook niet veel ge
loof geslagen. De Daily Mail" tee
kent bij het bericht van' Kreutzin-
ger's vervolging door kolon.el Gor-
-ringe aan dat gezegde vervolging
nu al sedert "Verleden jaar Decern-
ber aan den gang is e.n dat men dhs
maar niet moöt rekenen op de ge
vangenneming van den Boeren-com-
mandant. Het moet, zegt het blad,
de langdurigste vervolging zijn die
men ooit in een oorlog heeft bijge
woond.
Indien een jingo-black als de
„Daily Mail" zooiets zegt, behoeft
men niet aan de waarheid ervan
te twijfelen. Engeland i® nog lang
niet aan 't einde van zijn lijden
enzal er vooreerst nog niet aan
komen.
De „Times" verneemt uit Peking,
dat Engeland's voorstellen ter zake
van de wijze waarop China de
schadeloosstelling moet betalen, hoe
langer hoe meer ingang vinden bij
d'e mogendheden. Men wacht thans
nog slechts opeen keizerlijk besluit
waarbij do verplichting om 450 mi.l-
lioen taëls aan de mogendheden te
betalen, erkend! wordtdaarna zul
len de vreemde troepen China ont
ruimen. China moet volkomen be
reid rijn, toe te geven, en middeler
wijl wordt Dui'tschland's houding
meer verzoeningsgezind; zoo heeft
Waldersee het gebied van1 de mili
taire rechtspraak in China inge
krompen de Chineeecbe burger lij-1
ke rechtbanken kunnen daar dtus|
hun. werkzaamheden hervatten.
Men schijnt het dus in 't verre
Oosten eens te zullen worden. Al
leen, dat „wachten" op het keizer
lijk besluit tol betaling dier schade
vergoeding enz. kan nog zoolang
duren., en daar men door wachten
spoedig ongeduldig en prikkelbaar
wordt,'konden de roovende mogend
heden onderling wel weer eens een
kibbelpartij tje krijgen. De Chi-
neezen weten dan wel, wie 't laatst
Lacht l
Buiteniandsch Nieuws.
Dr. Bier ens de Baan over den
oorlog.
Een der medewerkers van de
N. R. Ct." heeft een interview g
h'-uii met Dr Bi er ens de Haan. die
z"morSonu1tZa1d-Af.',kah«
gunstige mededelingen, over. den
he'kïïht'kiet, naar beige®
p-iirona verwachten zoude,
'TSla bSS dr. Bierens
gelegenheden Deu ij2a ^kere
de Haan b^peW*er j sUg_
gereserveerd^^voenraad
de gaarnetot de ijM VM1 spr&.
onuitpntieUlk is. D J uit w
ken natuurlijk 1 h maaJ daar
kei mielies 00 tang op teran-
kunnen de Boeie jniUioen
Zelfs met een leger van. een. m
man, zou het «tonnes
00884611 at TeekTan^hun weg
Vl¥6n maJ het is onmogelijk het
i,Sfen««g®ndle gebied door
groote tussonenuKK ver.
verschillede t6wijfel zijn
woeste®- Br ka g volhai-den tot.
of de Boeren «mum» onovM,
dat physieke t den oorlog on
winnelijke bez 1 nu m>g
mogelijk maken. Hetos de
vea-re van da®- ahsdute leugen.
Haan bevestigt de oouranr
achtigheid d levens, dat
tenbenoMen maar JJdiborsUg
Kitchener zen natuur-
waarheulUeveiid is,
m onde^veAtm. Srfert De-
ner w Sn er geen kanonnen im«t
cember zijme rg is vermeld
St. De reï^ ^tS
^rlfftiir^Botha en
Vr^oot^eeV^er^Vnog
zeer groot meer er ^em-
wone tremen. Het is anJïv
vJLis-nd De Boeren weten zee-r
a
buitgemaakte °°urin43lld^Ituur
geland gunstig voOTgesteWnatuur-
?iik maar zij zien. het kwaaa
m lang flink onder de oogen.
Flinke verbindingen bosbaan tu»-
„h-en verschillende commandos
^et de" Vrijstaat en de a R«Jra^
verbinding ™brekkig
weer boter. Een
Skaten"^'^r^imdM
daar vooral toepasselijk is Fama
keringen van, sommigen. Het praat
je heeft ook onder de Boeren een.
poosje geloopen. Nu komt de moeie-
lijke tijd voor de Boeren, en ellen
de moeilijkheden en ontberingen
zullen gedurendie den. winter onge
twijfeld! verdriedlubbeld» worden,
maar geen twijfel is bijna mogelijk
of de Boeren zulten deze te boven
komen. Het doel van French is ge
weest. tijdiens de bekendis- zeven-co
lonne beweging, de Boeren steeds
oostwaarts te drijven over de grens
van Swazieland'. De bloeddorstige
kaffers waren reeds lang opgestookt
door de Engelschen, rij moesten bij
het overtrekken d'oor de Boeren van
de Swaziegrcns de commando's aan
vallen en uitmoorden. Het is een
droevig feit helaas, dat een groot
aantal vrouwen en kinderen ver
moord zijn door de Swaziesik
meen een kleine vijftig. Dit plan
werd door French ontdekt door
opgevangen ve 1 d'telegrammen van
Engelsche generaals onderling, en
ten tweed'e uit brieven gevondien op
een overrompelde mailtrein. en ge
schreven door hooggeplaatste offi
cieren. Kitchener heeft verder er-
kond gewapende zwarten: te gebrui
ken, hij verklaarde daar niet buiten
te kunnen.
Dr. Bierens d'e Haan acht het bui
ten kwestie dat het Engelsche leger
van den laatsten tommy tot d.en
hOogsten officier walgt van dien oor
log. De verhalen over hun slechte
verpleging zijn. echter erg over
dreven de hospitalen zijn bijzon
der goed ingericht. Ten slotte, ver
klaarde dr. Bierens de Haan. dat 't
werkelijk verbazingwekkend is.
welk groot percent d'appe-re kerels
ornder de nog vechtende comman
do's zijn, maar de verliezen zij.n dan.
ook naar evenredigheid groot. De
Engelsche opgaven hebben, evenwel
weinig waarde. Het juiste getal der
gesneuvelde Boeren bedraagt van 1
December tot medio April ruim vijf
honderd'. Gewond zijn hetzelfde
t.iiclvak tusschen twaalf en dertien-
hond;eax3. Een groote moreel e steun
voor d.e Boeren zijn de groote on
stoffelijke en stoffelijke blijken van
sympathie over de geheele wereld.
Zii weten wat vooral 't Nederland-
sche volk voor h en en hun vrou w en
en kinderen doet en gevoelen daar
voor zeer diepe erkentelijkheid.
Keizer Wilhelm naar
Schwerin.
Keizer Wilhelm zal den 6en Juni
te Schwerin aankomen om een be-
zoe kte brengen aan het grootherto
gelijk hof.
Een Nieuwtje.
„Central News" seinde Vrijdag
uit Pretoria
„Een aantal van de burgers die
rich over hadden eegeven, maar uit
Pretoria ontsnapt waren, zijn bij
Rietfontein weer gevat. Een van hen
was vroeger ambtenaar geweest bii
de Natal Bank. Zij moeten verant
woordelijk zijn voor den paarden
diefstal uit het remonte-depót."
Uit dit bericht verneemt men een
nieuwtje dat one vroeger door den
censor f/ithouden was het ontsnap
pen van burgers op parool uit Pre
toria. Het liikit niet onwaarschijn
lijk dat het meerendèel van hen
weg is gekomen op de Engelsche
paarden uit het remonte-depót. Zij
zullen een welkome versterking
geweest zijn voor de commando's
die dien omtrek van, Pretoria onvei
lig maken en moeten de overtui
ging hebben gekregen d'at het nog
altijd' verkieselijker is met de Boe
ren te velde voort te vechten dan
zich toe te vertrouwen aan de hoog
geroemde goede behandeling der
Engelschen. De door hen opgedane
ervaring zal er het hare toe bijdra
gen om andere weifelende burgers
in het veld te houden.
Een sedenkteeken voor kolo
nel de Villebois-Mareuil.
Te Graz, de geboorteplaats van
koloniel de Villebois-Mareuil, in het
departement May enne. is Maandag
het gedenkteeken te zijner eere ont
huld. Het is een w^-zk van dien
beeldhouwer Raoul Verlet en den
architect Deglane en bestaat uit een
pyramide van rooskleurig marmer,
gekroond door een bronzen borst
beeld vani den kolonel. Op het voet
stuk zijn twee bas-reliefs aange
bracht. Er waren meer d'an 10.000
menschen bii de plechtigheid tegen
woordig en een reusachtig koor
zong een cantate. Achtereenvolgens
voerden het woord de burgemeester
van Graz, een broer vani wijlen dien
kolonel kolonel Manteil en de heer
Pierson, consul-generaal van de Z.
A. R. te Parijs.
Een BoereBoverwinnmg?
De „Petit Bleu" publiceert een
telegram uit 's-Gravenhage van 8
uur des avonds, meldende dat daar
officieel bericht is ontvangen', waar
uit blijkt dat de Boeren d'en 2en
Mei te Kalkfontein. bij Pretoria een
belangrijke overwinning behaalden.
De Boeren, stonden onder bevel van
de commandanten Beyers en Brei-
tenbach en versloegen de Engel
schen die 49 dooden, 159 gewonden,
600 gevangenen en zes kanonnen
verloren.
(Men zal wel doen1, dit bericht
slechts onder voorbehoud' aan te no
men, aangezien de „Petit Bleu"
reeds vaak heeft getoond zeer onbe
trouwbaar op 't gebied' van oorlogs
nieuws te ziin. Ook is moeilijk te
vatten van welke o f f i c i e e 1 e zij
de dit bericht zou komen. Red.)
Vredess gent
Den 6en Juni wordt de beruchte
Zuid-Afrikaansche vred'esagent Piet
de Wet in gezelschap van een zeke
ren baron Reibnitz te Budapest ver
wacht. Men' heeft waarlijk pogin
gen gedaan een vriendschappelijke
betooging voor deze personnage op
touw te zetten, maar Reater's agent
moet seinen, dat het plan werd op
gegeven- als gevolg van. de onver
schilligheid' van het publiek.
Zelfs moet deze berichtgever er bij
vermelden, dat men een be toog ine
ten gunste der Boeren op touw wil
zetten,.
Er zou een verstandige raad aan
Piet de Wet te geven ziin,. ml. deze
zich zoo verborgen mogelijk te hou
den, zoolang hij' zich or> het vaste
land beiviindt en tO wachten tot hij
het Kanaal heeft overgestoken om
zic-h naar waarde te laten bewieroo-
ken.
Alfferneene berichten.
DE OORLOG IN Z.-AFRIKA.
Twee honderd Boeren hebben een
patrouille Kaapsche bereden troe
pen bij Bangor aangevallen. De
Engelschen verloren ze® gewonden,
doch toen kwamen versterkingen
en moeeten d'e Boeren, terugtrekken.
De Boeren blijven zeer bedrijvig
rond Carolina en er wordt voort
durend gevochten.
Den 20en werd bij Dullstroom go-
vochten de Boeren grepen het gar
nizoen aan en doodden één officier
en wondden twee soldaten.
Lord Kitchener seinde Maandag
dut sedert zijn vorige opgaaf zijn
gesneuveld 63 Boeren, gewand 36
gevangen genomen 267, zich heb
ben overgegeven 83, ziin buit ge
maakt 246 sreweren, 2000 geweer
patronen, 179 wagens en veel paar
den en vee.
Maandag te Kaapstad' twee geval
len van pest en een verdacht geval.
Bovendien werden de lijken van.
drie aan de pest gestorven personen
gevonden.
Toen de Boeren-commandant
Schoeman met zijn familie en vrien
den Zondag in zijn woning een als
curiositeit bewaarde lyddielgramaat
bezichtigde, sprong liet projectiel.
Schoeman werd' opslag gedood, zij.n
dochter doodelijk gewond, mevrouw
Schoeman en twee andere personen
zijn zwaar gekwetst.
Kolonel Ooienbrander, de bevel
hebber van Kitchener's Fighting i
Scouts, heeft bij Pietersburg meet
dan 50 Boeren gevangen genomen.
De hertog en de hertogin van
Cornwall zijn Maandag te Sydney
aangekomen en met veel geestdrift
ontvangen.
Bij de jongste volkstelling is ge
bleken dat geheel Australië 4.550.000
zielen telt. dat is 741.000 meer d'an
bij' de vorige telling.
Stadsnieuws.
Haarlem, 29 Mei 1901.
De officier bij de rechtbank alhier
nam Dinsdag conclusie in de zaak
tusschen den Staat der Nederlanden
en den heer Van Vendeloo, te Velsem,
betreffende de onteigening aldaar var
grond ten behoeve van het te maken
pontveer aan het Noordzeekanaal.
De officier oordeelde dat de deskun
digen den prijs van den grond op f 3
per M\ juist hadden getaxeerd-; ver
der dat hier van huur en verhuur vac
den zoon van den onteigende niet it
gebleken; dat het feit dat de onteigen
de den grond in 1899 heeft gekocht
voor 13.000, dus voor viifmaal meer
dan hij nu wordt getaxeerd, niet he-
wijst dat de taxatie van nu niet deugt
evenmin als dal het feit dat de hypo-
theekbank er f 8000 hypotheek op gaf
als bewijs kan gelden dat de grond
meer waarde heeft, daar door hypo
theekbanken vaak gelden worden ge
geven zonder taxatie. Van terugbeta.
ling door don Staat van de kosten
van wederbelegging, kan hier geeD
sprake wezen. Hij oordeelde eindelijk
dat niet een deel doch het geheele per
ceel moest onteigend worden, omdat
de overblijvende grond tot het erf be
hoort, en concludeerde den onteigen
de toe te leggen f 6020 vrij geld en
den Staat te veroordeelen in de kos
ten van dit geding. Vonnis 11 Juni.
Bij het personeel van post- en tele
grafie alhier, bestaat het plan een
muziekvereniging op te richten. Do
heer Doffegnies, directeur van het
postkantoor en heeren commiezen be
tuigden hunne instemming met het
idéé, waardoor het der commissie niet
moeielijk zal vallen haar doel te he
reiken.
De universiteits-wedstryden
De Ned. Studenten-Roeibond heeft,
volgens de N. S. op initiatief van
Njord besloten, dat er dit jaar
toch een nummer single scullin«- out-
rigged zal worden geroeid. Daar het
aantal ingeschreven wherriee elf be
draagt, zal do wedstrijd een half uur
vroeger dus om half één beginnen
met het hoofdnummer. In het wlier-
rie-nummer worden ook tubbooteu
toegelaten. De ..hurger"-vereenigin-
gen, ingeschreven voor jonge 4 outrig-
ged, zullen tegen elkander uitkomen,
de studenten-vereenigingen eveneens.
Ambachtsschool
Bij de uitdeel in, g van d'e diplo
ma's enz. aan de leerlingen van de
Ambachtsschool, hieidide voorzitter,
de heer J. J. F. Beijnes. een korte
toespraak tot d'e leerlingen waarin
hij er op wees d'at het ambacht een-
edel vak is en dat men het met ijvetr
en energie daarin ver kan brengen».
Dat blijkt, zeide spreker, uit den
levensloop van verschillende be
kende Haarlemsche ingezetenen., o.
a. uit die van mijn eigen vader, die
zelf als ambachtsjongen, begonnen,
zich door vlijt en werklust heeft op
gewerkt tot eigenaar van een fa
briek.
Na de uitdleeling der getuigschrif
ten nam de vooratter nogmaals het
woord- om er zijn leedwezen oveiT
te betuigen d'at het reglement hem
noodzaakt thans het bestuur te ver
laten van een school, waarvoor hij
zooveel sympathie eovoelt. Er op
wijzende, dat ieder weldenkend
mensch hot zich tot plicht moet stel
len. metje te werken tot verbetering
van de opleiding van den ambachts
man, betuigde hij zijn dank aan
zijn medeleden van het bestuur.
Namen.s dezen bracht de heer H
Th. Peitenbu-rg den heer Beijnes
een woord van warme hulde voor