NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken I9e Jaargang Vrijdag 27 September 1901. No. 5597 ABONNEMENTSPRIJS Voor Haarlem per 3 maandenL2Q Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden. 1.65 Afzonderlijke nummers0.02% Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden031% de omstreken en franco per post 0.45 ADVERTENTIËN: Van 15 regels 50 Cte.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlek rabat. Reclames 30 Cent per regel. Bureaux i Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, Tlak bij de Turfmarkt. Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 123, Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti 3 en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangèro Q. L. DAUBE Co. JOHN F. JONESa Parijs 31^* Faubourg Montnmzlre. Dit nummer bestaat uit acht bladzijden. Haarlem's Dagblad van 27 Sept. bevat o.a.: De krijgsbedrijven in de Kaap kolonie, Een mislukte tocht, Een Times-correspondent over den in val in Natal. Een interview over den oorlog, De nieuwe toestand in Zaid-Afrika, De Nederlandsche minister-resident te Peking, Het ongeluk te Valkenberg, Nabetrach ting van den Gemeenteraad. NABETR ACHTI van den GEMEENTERAAD. NG Wij krijgen geen nieuwe Raadszaal! De onderwijzers moeten het-mij ver geven dat ik de nabetrachting met een zucht aanvang, waar er voor hen zooveel reden is om te juichen; maar inderdaad wij hebben Woensdagmid dag zwaar gezucht, toen het voorstel van B. en W., om de zaak voorloopig blauw-blauw te laten, werd aangeno men. Niet omdat wij den Raad „vorste lijk" willen geherbergd zien, gelijk de heer Nieuwenhuijzen Kruseman wenschte. Het waardige van den Raad schuilt niet in een mooie Raadszaal, zou de heer Hugenholtz zeggen, maar in den goeden economischen toestand der burgers in liet algemeen. Wij zouden het al heel mooi vinden, als in een niet al te onwaardig verblijf aan leden, pers en toehoorders, gele genheid werd gegeven tegenwoordig te zijn, en niet al te ongezonde lucht in te ademen. Want, al deden Je ventilators ook, met bescheiden gedruisch, ijverig ht.n plicht, zij konden de lauw-warme tem peratuur in de veel te kleine Raads zaal zelfs niet dragelijk maken. En de publieke tribune was,, gelijk tegenwoordig veelal het geval is, boordevol. In de kleirre ruimte ston den meer dan vijf en twintig men- schen opeengepakt, zoodat het zelfs noodzakelijk was de tribune door de geopende deur in de gang voort te zetten. Het was eigenlijk een uitkomst, dat het zoover komen moest, want nu kwam er van die zijde nog wat frissche lucht binnen. Maar de meeste leden vonden het met B. en W. te veel geld. als er toch geen duurzame verbetering het gevolg van was. Een meening die ik volko men onderschrijf. Alleen begrijp ik niet waarom het niet tot een duurza me verbetering kan komen. Maar één ding zou ik in dezen stand van zaken wel wenschen, nl. dat er een leeftijdsgrens kon worden gesteld voor bezoekers van de publieke tri bune. Er waren Woensdag verschil lende jeugdige belangstellenden, nog met korte broeken aan, met wie wij de lucht moesten deelen. En belang stelling van spes patria in cremeente- zaken moge over het algemeen geno men waardeering verdienen, in een benauwde Raadszaal als deze maakt liet- korzelig. De behandeling van de voorstellen van B. en W. betreffende de regeling der jaarwedden van het onderwijzend personeel, en de door de heeren Groot c. s. ingediende amendementen, werd geopend met een kort debatje tusschen de heeren Groot en dr. Nieuwenhuij zen Kruseman. De heer Groot kwam, nogal ter snede, aandragen met eenige zinnen, gesproken door niemand min der dan den heer Goedhardt, den ar- rondissements-schoolopziener op de Dinsdag gehouden vergadering van on derwijzers en onderwijzeressen in het arrondissement Haarlem. D. w. z. de wethouder ontkende dat de heer Goedhardt gesproken zou heb ben, gelijk de heer Groot het voorstel de. Z. i. had de arrondissements-school opziener een ontevreden onderwijzer al sprekende ingevoerd. Wij kunnen hem in deze niet gelijk gevea. Gss verslag geeft reer duidelijk aan. dat bet gesprokene de eigen opinie was van den heer Goedhardt. Het zegt: Spreker zet nu uiteen, waarom de onderwijzer behoort te kunnen willen. „Niet alleen heeft hij een wil noodig tegenover het kind, maar ook tegen over zichzelf en tegenover elkander, Zeker is de verleiding groot die u da gelijks aanspoort om de handen in den schoot te leggen, waardeering vindt ge niet, loon naarwer. ken ontvangt ge niet." Dat is voor geen andere uitlegging vatbaar. Een niet zeer aangename n in druk maakte op mij de verdachtma king van den heer Hugesnholtz, als zou den B. en W. bij hunne voorstellen wel licht geleid zijn door de gedachte: Ver deel en heersch, door nl. de positie vajn de plaatsvervangende hoofden zóó gunstig te maken, dat deze zich aan de zijde van het Hoofd der school scha ren zouden. B. en W. hebben inderdaad beter ver diend. En door hunne voorstellen naar aanleiding van het verzoekschrift der afdeeling Haarlem van den Bond van Nederlandsche onderwijzers, èn door hunne houding in den Raad, hebben zij blijken gegeven inderdaad een open oog te hebben voor de belangen der onderwijzers. Dat het voorstel van de heeren Bijvoet, Laane en Welsenaar er_bij d'en Raad zoo grif doorging, is inderdaad' te danken aan de welwillen de houding van het Dagelijksch Be stuur in het algemeen en van den wet houder van Onderwijs in het bijzon der. Wij gelooven dat niemand er zich meer dan hij in veirheugt, dat de Raad goedvond het aanvangssalaris van de onderwijzers 1ste klasse op 900 te be- palen, dat d'er onderwijzers 2de klasse op f 600. Trouwens, het werdi den heer Hugcn- holtz èn door zijn partijgenoot, den heer Groot, èn door dien heer Sneltjes al verweten dat hij zich wat veei op sociaal-democratisch standpuut plaat ste in den Raad. De heer Groot, pro testeerde daar zeer pertinent tegen. Wij komen hier, aldus zeide hij ongeveer, om de belangen der stad te behartigen, en zitten hier niet als Paitij. Inder daad een wenk die de beer Hugenholtz wel eens in overweging mag nemen, De quaestie van het Bouwgeid in het Schoterkwartier kwam niet aan de or de, doordat over de andere punten nog al lang gediscussieerd werd. Zoo lang werd er vaak uitgesponnen, dat de Burgemeester de leden herhaaldelijk tot kortheid moest aanmanen, 't Was om de haverklap: de heer „die en die" vraagt voor de derde maal het woord. De motie-Hugenholtz, strekkende om afkeuring te betuigen over de houding van het Hoofd der Politie in zake <ie staking aan de lichtfabrieken, werd tot de volgende vergadering uitgesteld. De heer Hugenholtz dacht dat de motie wel dadelijk in behandeling kon ko men, maar de Raad' beschikte anders. Bij de vaststelling van het aantal, don rang en de bezoldiging der bedien den, werkzaam op het kantoor van den gemeente-ontvanger, sprak de heer Modoo maar eventjes van de mogelijke willekeur des ontvangers, waarvan de bedienden niet mochten afhangen. Eeonerzijds meende hij dat aan den ont vanger een te groote mate van vrijheid werd gelaten, en anderzijds erkende hij dat deze gemeente-ambtenaar een groo te verantwoordelijkheid had maar toch wilde hij de touwtjes in handen van B. en W. laten. De heer Kruseman. weer er terecht op dat dit niet aangaat, en hij stelde voor een oogenblik het treurig geval dat een der bedienden zich, bij afwezigheid van den ontvanger, vergrijpt aan de kas. Dan zou dit tekort aangezuiverd worden uit de waarborgsom van den ontvanger, terwijl B. en W. toch in deze de leiding hebben gehad. De verordening, regelende de aan stelling van ambtenaren voor de ge meente-lichtfabrieken werd mede met eenige horten en stooten vastgesteld. Jammer, dat de Raad niet kon beslui ten den zoon van D. Hoenson vrij te stellen van betaling van het schoolgeld voor den teekencursus aan de Burger avondschool. De man moge volgens den heer de Breuk gemiddeld f 15 per week verdienen, maar dat is voor een gezin van maa, wouw, zes kinderen een schoonvader waarlijk net voldoende, zoodat er van buitengewo ne uitgaven niets kan komen. Maar men moet consequent blijven. Het eenigste wat er oozit voor derge lijke gevallen, is, gelijk de heer Spoor te kennen gaf, de belasting-verorde ning aldus te wijzigen, dat voortaan ondier zekere voorwaarden bedoelde' vrijstellingen kunnen worden verleend. Politiek Overzicht. De Engielschen kunnen nog maai' niet gelooven dat d!e strijd in Zuid-Afrika nog lang niet uit is. Uit Matjesfontein wordt dd. 23 September geseind dat een aantal farmers uit het district Sutherland zich hebben gevoegd bij de com mando's onder Maritz, Louw enj Smith het blijkt dagelijks meer, dat de Kaapkolonie bestemd' is het hoofditooneel van de laatste taferee- len uit den oorlog te worden. Malan inkt op Sutherland aan, nadat hij in den Oranje-Vrijstaat is geweest en daar De Wet heeft geraadpleegd:. Majoor Cupper viel Dani Théron aan, die in den avond' van 22 Sep tember d'en spoorweg overtrok zui delijk van Touwrivier met onge veer 100 man, in noordelijke rich ting trekkende. Het gevecht bleef onbeslist. Scheepers trekt in noordwestelij ke richting door Meiringspont. Een farmer is hier (te Maitj es fon tein) binnengebracht onder beschul diging den Engelschen onjuiste berichten gegeven te hebbem, waar door Théron. er in slaagde dein spoorweg over te trekken.. Niettegenstaande het gevecht met majoor Gupper „onbeslist" bleef, heeft Théron d'us toch zij,ni doeil be reikt, waaruit men kan afleiden, dat van die onbeslistheid maar wei nig aan is en de Boeren feitelijk de overwinning hebben behaald!. De verliezen h oor-en we later wiel. Niet onvermakelijk is eeni tele gram uit Mafeking, dat als volgt luidt Vijftig bereden manschappen van het regiment Northumberland! trok ken in d'en nacht van 18 September van Lichtenburg naar Drukersfon tein, om De la Rey en zijn staf op te pakken in de hoeve zijner fami lie. De Engelschen vielen in den ochtend van 19 September die hoe ve aan, doch De la Rey was in den nacht ontvlucht. Elf Boeren werden gevangen genomen- De Tommies keken dus leelijk op hun neus. Waarschijnlijk zijn die gevange nen vrouwen en kinderen, die door d;e Britten in hunne teleurstelling mee naar een der kampen zijn ge sleept. Ook in het Noorden van 't oor logsterrein zijn de rooineks dus niet fortuinlijk. De correspondent van de „Ti mes" te Newcastle tracht het pu bliek genist te stellen over den in val in Natal hij doet dat in de vol gende bewoordingen „Het betreurenswaardige onge luk. majoor Gough overkomen te Bloedrivier-poort, ten westen van Vrijheid, heeft de aandacht geves tigd op de krijgsverrichtingen aart de Natalsche grens. Sedert eenigen tijd hebben de Boeren zich, onder bevel van generaal Botha, saamge trokken ten noorden van Utrecht, met de blijkbare bedoeling, Natai binnen te vallen. Gelijk ik reeds vroeger heb ge zegd het is zeer mogelijk dat de opperbevelhebber der Boeren daar in het beste middel gezien heeft om de aandacht der burgers af te leiden van het ver loop en van dien bedenktijd, in de laatste proclama tie gesteld. Een nieuwe grond voor deze opvatting ligt in de omstandig heid dat Botha, na met omstreeks 1500 man zuidwaarts getrokken te zijn, werkeloos gebleven is tot aan de gevangenneming van Gough's afdeeling. Indien Botha er overigens ooit ernstig aan "«dacht heeft, in Natal door te dringen, dan is het geschik te oogenblik daartoe toch reeds voorbij. De Buffelrivier en de Toe- gela zijn gezwollen, en generaal Lyttleton heeft meer troepen onder zijn bevelen dan hij noodig heeft, om het den vijand betaald te zet ten. indien deze het wagen mocht, de grens over te trekken." En de arme French sukkelt, zoo als die Kaapse he correspondent van de „Daily Express" (zie vorig nr.) vertelt, aan te weinig troepen. Dan mocht Lyttleton wel een weinig van z ij n voorraad aan zijn collega in de Kaapkolonie afstaan. Daar zijn ze hard noodig. Met het oog op 't bovenstaande is vooral belangrijk het volgende te legram uit Nkoetoe (Zoeloeland) dd. 23 Sept. Den 21 en dezer is eene groote Boerenmacht, onder Botha, hier voorbijgekomen uit de richting van d'e Jagersdrift, en heeft den 22en een kamp opgeslagen nabij den Nkandhi-berg, aan dien Transvaal- schen kant. Buitenlandsch Nieuws. Een interview over denoorlog Dr. Conan Doyle, de vader van Sherlock Holmes, maar tevens de schrijver van een in vele opzichten verdienstelijk werk over den oor log. waarvan hij een heel stuk heeft medegemaakt, heeft zich door de „Express" laten interviewen over de tegenwoordige vooruitzich ten voor Engeland in Zuid-Afrika. Dr. Conan Doyle gaf zijn voldoe ning te kennen, dat d'e Boeren den strijd weer aanbinden en meent tevens, dat van een inval in Natal niet veel kwaad te vreezen is. Den toestand in de Kaapkolonie daaren tegen beschouwt hij als zeer ern stig. Wanneer de Wet of de la Rey hun verschijning maakten in het midden dei* Kolonie dan kon er ge vaar bestaan voor een aigem.eenen opstand der Hollandsche Kape naars. Naar Doyle's meening moet d'e oorlog in zes maanden afgeloo- pen zijn wanneer die algemeene opstand der Kaapkolonie uitblijft, maar breekt hij uit dan acht hij een strijd van twee jaar meer zeer waarschiinliik. Dr. Conan Doyle bepaal do zich overigens niet tot een niet in alle opzichten rooskleurige diagnose van den toestand, maar deed' ook een geneesmiddel aan die hand. Men moet zeide hij de Boe- renregeeringen (wier bestaan hij dus nog erkent) in handen zien te krijgen. Daartoe is het noodig 3000 van de lichtste en meest geharde mannen in het leger uit te pikken en hen 6000 van de beste paarden te geven, zoodat ieder man een bij- paard heeft. Alle geschut en baga ge moet achterblijven, en een jon ge aanvoerder, zeg b. v. Plumer of Delisle, moei dit keurkorps aan voeren. Men moet dezen dan geheel de vrije hand laten en dé men- schenja^ers slecht? bijstaan dioor de driften in de rivieren te bezet ten, zoodat de Boeren daar niet door kunnen. „Laat ze dan door geheel Afrika hun jacht beginnen, maar laat ze eindelijk het Boeren- gezag er onder rijden. Als wij" besloot de geneesheer-amateur-stra- tegist eens de Boerenregeerin- gon in handen hebben dan zou er althans eenige kans op vrede be staan." Dus niet veel Eiigolsclie menscholijklieid. In per laatste mail uit Potchef- stroom ontvangen brieven blijkt opnieuw hoe gevaarlijk het is bij geldzendingen voor de ongelukkige vrouwen en kinderen in de kam pen aldaar te speculeeren op En- gelsche menschelijkheid. Een predikant schrijft vandaar, dat de Engelschen nu weer beslag gelegd hebben op een kleine dui zend gulden, die voor de noodlij denden bestemd' waren. De echtge- noote van een hier te lande vertoe vend aanzienlijk Transvaler beves tigt dit en vraagt om maar geen geld meer te zenden, omdat het toch de slachtoffers van den oorlog niet bereikt. De proclamatie. Uit Pretoria seint Reuter, dato 25 Sept., dat aldaar het vonnis van on herroepelijke verbanning is uitgespro-l ken tegen 10 Boerenleiders, die sedert te Peking. Deze brief is dloor eo» den 15en d'ezer (den dag waarop de zoo schitterende mislukte proclamatie van Kitchener in werking trad) zijn gevan gen genomen. Olie in 't vuurl De onderwerping van Bernstein. Op den te Lubeck gehouden Du|t- schen sociaal-democratischen partij dag heeft Woensdag, nadat er geduren de eenige dagen groote debatten wa ren gevoerd, de plechtige onderwer ping plaats gehad van Eduard Bern stein aan het besluit van den partij dag, krachtens hetwelk Bernstein, die thans beschouwd wordt als het groot ste licht aan den wetenschuppelijken hemel der socialisten, zich voortaan stipt moet onderwerpen aan de disci pline der partij. De Nederl. minister-resident te Peking de heer Knobel, heeft aan. zijne diplomatieke collega's voorgesteld gezamenlijk in verzet te komen te gen het verlrek van do Chinoesclie commission, die naar het buiten land zullen worden gezonden om daar van geëmigreerde Chineezen bijdragen te innen voor de wegens den oorlog te betalen schadeloos- stellin°- Het is evenwel niet waar schijnlijk dat tot dat vereenigd ver zet zal worden besloten, al vindt bij de meerderheid der gezanten wier staten bezocht zullen worden, het plan voor die zending geen bij val. Sommige gezanten h'ebben reed's besloten, zich te bepalen tot het viseeren van de passen der com missieleden, overeenkomstig de ge woonte, terwijl anderen zich om voorlichting gewend hebben tot hunne regeeringen. Aan de com missi ën is opdracht gegeven onder zoek in te stellen naar en maatre gelen te nemen tegen zekere Chi- neesche revolutionaire leiders in d'en vreemde, onder wie eene eer ste plaats inneemt Kang-joe-wei, die naar men verneemt, zijn arbeid onder d'e Chineezen in het buiten land in het vorige jaar met kracht heeft voortgezet. Algemeene beriohten. DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA. De correspondent van de „Mor ning Leader" te Kaapstad seint, dat de Jingo's en de pers zeer te gen het afkondigen van de krijgs wet zijn dit leidde nooit tol het beoogde doel, zeggen zij, en tal van Britsohe officieren zijn niet in staat haar toe te passen. Afdeelingen der stadswacht te Kaapstad zijn opgeroepen voor den actieven dienst; men meent dat zij naar Cores en \Vorchester gaan. Te Herschel is bericht ontvangen dat een 15-ponder, door de Boeren den 19en veroverd. Zondag door kolonel Thorney croft's manschap- pen heroverd is. Ook worden 10.000 patronen teruggenomen. Uit de verliezenlijst blijkt, dat aan Engelsche zijde sedert 17 Sep tember gesneuveld of aan verwon ding overleden zijn 82 man, aan ziekte overleden 39 man, aan de go- volgen van een ongeval 6verder dat 151 man gewond eoi 334 gevan gen genomen zijn of vermist wor den. De voorraad levensmiddelen is te Bloemfontein zeer geslonken en is niet voldoende voor do behoeften, hetgeen zeer groot ongemak oplevert. Uit Kaapstad wordt geseind dal de stadswacht van Swellendam den 20en opgeroepen i», om. door een gepantserden trein ondersteund dag en nacht langs den centrales* spoor weg te patrouilleereni. tot aan den zijtak naar Riversdale. Dinsdag waren echter nog geen Boeren ge zien. CHINA. De correspondent van de „Ti mes" te Tokio (Japan) seint dc-n in houd van een brief <loor den Keizer van China gericht uil dien van Ja pan. waarin de c-erate zijn leedwe zen betuigt over dien rnoord' op den Japanschen gezantechapskanselior SoezjiJama, tijdens do onlusten buitengewoon gezant overgebracht. De Japanscho Keizer antwoordde, met deze verontschuldigingen ge noegen te niemen en sprak als zijn inntigen wensch uit, dat de betrek kingen tusschen beide rijken steedis vriendschappelijker mochten wor den. Te Tientsin en op de verbindings wegen van Peking met de kust blijven, na het vertrek der vreem de troepen, nog internationale corp sen tot een sterkte van 16.000 man. In Mantsjoerije worden Russi sche bezettingen gelegd. De to Berlijn verschijnende „Ost- asiatiische Correspodenz" meldit dat prins Tsjoen. op telegrafisch en last uit Peking, d'en len October te Ge nua zich aan boord van de Rijks postboot Bayern zal inschepen om rechtstreeks naar China terug te keeren. Do reis naar d'e Vereenigde Staten gaat dius niet door. Gedurende de twee laatste dagen zijn te Napels 12 ziektegevallen, vermoedelijk pest, voorge komen onder de sjouwerlieden in de vrijhaven (porto franco) aldaar. Er zijn krachtige maatregelen ge nomen tot afwering van het gevaar. Een blhd dat te Saint-Louis ver schijnt, de „Post Despatch", deelt mede d'ab zekere Edkvand Saftig, Maandag wegens diefstal in hech tenis genomen, bekend heeft, met twiee anderen deelgenomen te heb ben aan een samenzwering tegen' Mac Kinley's leven. Hij zou den zakdoek om Czolgosz' hand gebon den hebben. Het bericht moet natuurlijk onder alle voorbehoud aanvaard worden. De Spaansche kruiser Infanta Isabel is te Mazagan, op de kust van Marokko aangekomen, en de tolk van het Spaansche gezantschap is dadelijk daarop, beschermd door 50 Marokkaansche soldaten, op weg gegaan naar het hof te Mara- kesj. De koning en de koningin van Engeland zijn. te Londen terugge keerd. Het „Indian famine report" maakt melding van 1} mil Li oen menschen, die ten gevolge van d'en hongersnood gestorven zijn in de Engelsche bezittingen. Het aanlal gevallen van kinder pokken in Londen is thans 15337 nieuwe gevallen zijn in de laatste week voorgekomen. De inhechtenisnemingen in den omtrek van het jachtslot Rominten van Keizer Wilhelm (zie ons vorig nummer), blijken niets te bedui den te hebben. De vier te GoldOp in de gevangenis gebrachte personen zijn weer op vrije voeten gesteld het zijn personen van goeden, naam uit Matzulkehmen, een is daar her bergier. De twee gearresteerde Rus sen. die naar Stal In ponen gebracht zijn, wegens het binnensmokkelen van verboden schrifturen, zullen aan de Russische overheid uitgele verd worden. De Nieuwe toestand in Zuid-Afrika. Weder is het de „Daily Express". dit een tip van den sluier oplicht, welkt over de gebeurtenissen in Zuid-Afrika gespreid ligt. De nieuwe toestand zegt het blad in Zuid-Afrika veroorzaakt eenige bezorgdheid in regeeringskringen, in verband met de zekere voortzetting van den oorlog en de volkomen verstoring der fiaaiïcièele regelingen. De nieuwe veldtocht is in. veel opzichten op de zelfde wijze vastgesteld als de inval in de Kaapkolonio en door dezelfde aan voerders Botha en de Wet, zoodat ons veldleger moet worden gehandhaafd. Men gelooft, dat het doel van de Boe ren is om Kitchener to noodzaken zijn strijdmachten in Transvaal te ver-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1