NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD, Meestgelezen DaglblacL in Haarlem en Omstreken. 19e Jaargang Woensdag 9 October 1901 No. 5607 HAARLEM'S DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Voor Haarlem per 3 maanden 1 f 1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65 Afzonderlijke nummersV 0.02)4 Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden.r 0.37)4 de omstreken en franco per post 0,45 ADVERTENTIEN Van 15 regels 50 Ots.; iedere regel meer 10 Ots. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prjjs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regel. Bureaux: Gebouw Het Spaarae, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 122, Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Conrantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Adrertenti en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen, Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Püblicité Elrangèrs jG. L. DAJJBE Co. JOHN F. JONESaSucc., Parijs 31b" Faubourg Montift&rtre, Haarlem's Dagblad van 9 Oct. bevat o.a.: Het oorlogsnieuws is scliaarsch, Berlijn en de Pruisische Kroon, Het Engelsche Ministerie en de Pers, Een gruwelstuk, De verlie zen der Britten, Nog meer inbra ken. Politiek Overzicht. Stilte Na al die berichten over Britsehe zegepralen en mislukte Bóeren-aan vallen is de stroom van het oorlogs nieuws plotseling trager gaan vloei en. Wat bean dlan wed in zijn vaart gestuit heeft? 't Is vooralsnog onbe kend. Vermoedielijk echter één of meer overwinningen der Transva- l'eirs, Vrijsta tiers of Kaapkoloniërs, die eerst door den Britischeu censor tot Engelsche zegepralen moeten worden verwerkt, alvorens ze Europa bereiken. Wij moeten ons nu maar tevreden stellen met de beschouwdngen, wenschen. en verzekeringen der oorlogscorres pondenten. De berichtgever van de Times" koestert weinig hoop dat de Engel sche' colonnes in. Zoeloe-land d!e hoofdmacht van Botha's Boeren zullen kunnen pakken, ofschoon zij de laafsten gaa.ndewg insluiten. De Boeren, ontwijken echter allen een ernstig gevecht, wat doet vreezen dat de Boeren ten slotte zullen ont komen aan de hen achtervolgende colonnes. Kleine afdeelingen Boeren staan ook aan de Westeagrens van Natal, een o.a. ten westen van Nor- mand'ië (ten noorden van de Zon- dagsri vier pas.) Campbell's colonne heeft Donder dag tegen 2 afdeelingen Boeren i. O. van Vrijheid gevochten. Woensdag werden de jongste zoon van Re.itz en een zoon van generaal Emmett met paarden» en geweren gevat. De Engelsche verkenners in het Oosten van Transvaal komen nog voortdurend, losse afdeelingen Boe ren tegen, die naar het schijnt niet tot een bepaald commando behou- ren Kolonel Lowry Cole heeft, de am munitie teruggevonden., behoorendë bij de twee kanonnen der U-batterij, die bij Vlakfontein ten zuidoosten van Bloemfontein, door de Boeren waren veroverd. De kanonnen zelf zijn reeds, gelijk men weet, door de Engelschen teruggevonden en' wel, bij Wepewer. Al de Engelschen, die bij Vlak fontein door de Boeren gevangen, genomen waren, zijn te Bloemfon tein teruggekeerd- De correspon dent die dat meldt, voegt er de kin derachtige dwaasheid bij, dat de krijgsgevangenen door Coetzee eigenhandig van hun kleeren be roofd waren, omdat de burgers wei gerden, hem daarbij de behulpza me hand te bieden. Te Graaff Reiinet in de Kaapkolo nie is weder een slachtoffer van het schri kbewi nd geval 1 enD i trma al was het een, jong man.. Roux ge naamd. die veroordeeld was wegens verraad en moord. Zijn dood zal natuurlijk slechts weer tot grooter verzet aansporen. Het geschil tusschen de stad B er 1 ij n e n de Kroon over de tweede verkiezing van den beer Kauffmann tot burgemeester, is nog steeds hangende. De Keizer, of liever de Koning van Pruisen blijft hardnekkig opzijn stuk staan, ter wijl Berlijn evenmin toegeeft. De Oberpresident der provincie Bran denburg heeft zich nu inieens mid'- den in den strijd geworpen en in een schrijven van den 6den October aan het Berlijnscbe ma gistraatscollege te kennen gegeven, dat hij weigert, de benoeming van den opnieuw verkozen stadsraad1 Kauffmann als tweede burgemees ter der stad aan. den. Koning ter be krachtiging voor te diragan. De ober- president stelt daarnevens die- vraag of d:e toestand het misschien nood zakelijk maakt, een of anderen ste- delijken ambtenaar als fttaatscom- missaris met de tijdelijke waarne ming van het ambt te belasten». Het magistraatscollege heeft besloten U schrijven aan de raadslieden miede te deelen en heeft de genoemde vraag ontkennend beantwoord. Natuurlijk, zegt de part. canr. van de ,,N. R. Ct." dat het weigerend antwoord' van dien ober-president met voorkennis van den minister van biinnenlandsche zaken., wien de zaak aangaat, gegeven iis. Wet telijke middelen om tegen dleze tweede mi et-bekrachtiging van Kauf- miann's verkiezing op te komien zijn er niieb. Er moet nu spoedig, öf een nieuwe candid'aat, die der Kroon aangenaam is, worden gekozen., öf bet stedelijk bestuur loopt gevaar, dat hem op een mooien. dag dien een of ande»ren staatscommi ssaris wordt op z'n dak gestuurd, indien het door een nieuwe verkiezing van den aeman dag op den ande.r uit te steLten, zou trachten de bur gemeesters kwestie zoo maar zonder meer btauw-blauw te laten. Buitenlandsch Nieuws. Een gruwelstuk. Het volgende Engelsch gruwel stuk wordt in de DeutscheWochen- zeitung in den Niederlanden" ge daan door de 76-jarige mevrouw Cremiec, diie met haar dochter en schoondochter van G raspan naar 't concentratiekamp te Kroonstad' was gesleept. Den 6en Juni vielen de Boeren bij Graspan. in de nabijheid van Reiiz, het Engelsch transport aan, waarbij zich mevrouw Gremer be vond en andere vrouwen en, kindle-1 ren. Toen de Engelschen' eenige gewonden hadden en de Boeren al nader kwa men., w e r d. d e n vrouwenen kinderen gelastuit. de wa gens te kruipen en zich vóór de soldaten te plaat sen; dezen schoten nu on der harearmen doorop de naderende Boeren, Ook ach ter mevrouw Crerner stond een sol daat, die onder haar arm door schoot. Door het vuur der Boeren vielen 8 vrouwen en 2 ki nder en. Toen de Boeren dit zagen, hielden zij met schieten opzij brulden als wilde dieren, vlogen met de kolven der geweren op den kring der Engelschen. in, en als dolle honden sloegen zij de Tommies dood. Toch waren, vóór dien tijd wel een, twin tigtal Boeren door de Engelsche sol daten doodgeschoten. De Boeren wilde® d'e wagen® mei. die vrouwen medlenieraen!. maar zij zagen, dat een gircot© Engelsche macht in aan tocht was, en stelden» zich tevreden met de trekossen weg te voeren. De wagens waarop zich de vrouwen en kinderen bevonden, lieten zij verder ongedeerdde andere ver brandden zij. In het handgemeen tusschen Engelschen en, Boeren- viel aan Engelsche zijde Gerardus Mul ler, e-en Vrijstater, die den Britten als gids had gediend en sneuvelden aan Boerenzij-die zijn beide broe ders. De vader dezer gesneuvelden tro-k zich de schande van zijn zoon Gerard zeer aan». De Emir van Afghanistan f Berichten uit Kabul melden, dat de Emiir van Afghanistan, den 28cn September ernstig ziek is gewor den. Zijn oudste zoon», Habibullah Kha» verzocht in eene, openbare bij eenkomst gebeden te honden voor den Emir, en op dlen 3en> October deelde hij miedie, dat zij»n vader 's morgens om 3 uur was gestorven Over den staat van zaken te- Kabul is tot nu toe niets vernomen. Algemeene berichten. DE OORLOG IN ZUID AFRIKA. Men seint aan de „N. R. Ct." in verband met liet hoogverraadspro- oessen te Pretoria uit Amsterdam Van Karckhoff is veroordeeld' tot deportatie naar Britsch-Indië als krijgsgevangene, Rahder van de fir ma Rahder en Meyer tot twee jaar gevangenisstraf met harden arbeid. De Wildt, volgens ingekomen be richt bij Biscbop en Miesdag, welke firma hij vertegenwoordigde-, is in voorloopig arrest als betrokken bij verraadsprooessen Volgens te Londen ontvangen be richt uit Louren^o-Marques heeft generaal Bolha een proclamatie uit gevaardigd welke eiken Boer met den dood bedreigt, die goederen koopt welke aan de strijders te vel de toebehooren en door de Engel se-hen in beslag genomen zijn. Jacobus Scholtz is 'te Kimberley veroordeeld tot zes jaar gevangenis straf wegens het opnemen der wa penen en het doen terechtstaan voor den Boeren krijgsraad van een En gelsch onderdaan.. De correspondent van Reuter te Kroonstad meldt, dat kolonel Byng's colonne, daar aangekomen is, na de streek tusschen Klerksd'orp en Vre- defort weg geheel schoongeveegd te hebben. De colonne bracht 2000 schapen e.n 400 stuks hoornvee me de, buitendien ..verscheiden" ge vangenen uit Vredefort. Bij een nachtelijken tocht naar Parijs werd het dorp overvallen-, en 15 Boenen- daar gevangen genomen. Het reconcenti-ado-kamp te Bloem fontein telt thans, volgens opgaaf van Laf fan's correspondent aldaar, 6500 blanken, en in alle kampen der ..Oranjerivier-kolonie" zouden bijna 46.000 menschem bijieengebracht zijn. die voor hun voeding iedsre week zestien waggonladingen ver- oischen. De comes pondent geeft voor de sterfte in de week eindigende 5 de zer op: 220, hoofdzakelijk aan maze len 50 zijn kinderen beneden de drie jaren. Pcrtugeesche bladen beweren dat bij een onderhoud, onlangs, gene raal Kitchener en de gouverneur- generaal van Mozambique een over- eemkomjst gesloten hebben dat „voortaan zeer gustig zal werken op den bloei van de kolonie." Men zegt. ook dat een overeenkomst be treffende de exploitatie van den spoorweg van» Loure-ng oMarques naar Pretoria, voorbereid wordt. De verliezen der Britten. De „Observer" bevat een ambte lijke opgave van de verliezen der Engelschen over den gebeelen oor log, met inbegrip van de maand September j-1. Daaruit blijkt, dat het ministerie van Oorlog bet er voor houdt, dat 416 officieren, gesneuveld zijn benevens, 4341 minderen. Ge wond zijn de gewonde gevange nen, n-iet medegerekend 1529 of ficieren en 18.032 minderen daar van zijn in Zuid-Afrika overleden resp. 132 en 1491. Vermist worden 365 officieren en 9177 minderen, waar-van 354 officieren en 8471 min deren bevrijd of ontsnapt zijn4 officieren en 93 man zijn in gevan genschap overleden. Het totaal dei- gesneuvelden, gewonden., vermisten on gevangenen bedraagt nu 2310 of ficieren- en 31.550 minderen. Aan ziekte zijn in Zuid-Afrika overleden 257 officieren en 10.293: minderen, door ongelukken omge komen 15 officieren en 430 minde ren. Als invaliden naar huis gezon den zijn 2439 officieren zieke man schappen 47.181, gewonde 7105 en nog 745, waarvan geen reden is op gegeven. Aan menschenlevens heeft de oor log tot dusver aan Engeland ge kost 824 officieren en 16.648 mindere n, allen in Zuid-Afrika overledendaarbij komen- nu nog 6 officieren en 417 minderendie in Engeland of op zee zijn gestor- ven. Met de gevangenen, die nog niet tea-echt zijn en een 3774 voor verderen dienst ongeschikte invali den zijn 22.289 officieren en minde ren aan het Engelsche leger voor goed ontvallen, In 'tgeheelzijn gedu rend edenoor log 75562 personen uitde Engelsche strijdmachtenverdwenen. Het verschil tusschen deze beide getallen wordt gezegd te schuilen in do omstandigheid dat een groot deel der als invaliden naar Engeland' ge zonden 2439 officieren en 55.031 manschappen weer dienst hebben genomen na hun herstel. Het Engelsche Ministerie en de Pers. ■Onzacht heeft het overweldigend optreden der Boeren' hun vijanden wakker geschud, Men heeft inge zien dat de oorlog niet, uit is on nu koeren alle beschuldigingen zich naar het kabinet, dut volgons zijne bestrijders de oorzaak is van den tegenwoordigen, toestand1. De „Saturday Review" twijfelt eraan of de staatslieden en de sol daten van het departement van oor log wel genoeg inzien, hoe sterk de stügenid'e verbittering en het ver zet tegen hen zijn, bij alle deelen der bevolking. Do rampen, door den oorlog veroorzaakt, zijn dieper en ernstiger dan men oogenschijnlijk wel merkt, zegt het blad. „Het is niiet alleen een quaiestie van ver hoogde belastingen, ter betaling dei- rente van 200 milli-oen Pondhet is de schade toegebracht aan alle zaken. Vele klassen van handielsui zien hun broodwinning verloren gaan." De „Statist" geeft een breedvoe rige uiteenzetting van den toestand, waarin o. m. betoogd wordt dat aan het bewind noodig zijn mannen met gezond verstand, die begrin hebben van zaken doen, ,en dio bo vendien bereid zijn zich geheel te wijden aan den dienst van den Staat. De „Manchester Guardian" stelt de vraag, of het vertrouwen van het land in deze altoos zich vergissen de profeten dam onbeperkt is? De „Spectator" zegt: „Tenzij het volk haar op onmiskenbare wijze afkeuring toont, schijnt de Regee- rin te willen voortgaan met niets te dóen en de zaken te laten loo- pen zooals zij willen." Naar de Outlook" meent zullen Lord Salisbury en zijn amblgenoo- ten wel doon eenige oogenblikken van hun verlof op te offeren, ten einde de natuurlijke en naar het| zal blijken ernstige grieven tegen de Regeering in overweging te ne men, die door het voortduren van den oorlog srewekt zijn. „Zelfs in de rangen der unionistische partij zijn die grieven op te merkenen de Regeering, die tot nog toe steed's de deugd der onverstoorbaarheid heeft getoond, zal moebeiu inzien dat zelfs het lange geduld van haar volgelingen de uiterste grens heeft bereikt." De „Weetm. Gaz." klaagt over de onwetendheid waarin men gehou den wordt. ..Als wij vragen, welke onderhan delingen d'e Boeren hebben aange knoopt. in de laatste maanden ""of wat er stond in dien brief van gene- raai Schalk Burger aan Kitchener... dan wordt ons geantwoord», dat het ons niet aangaat. „Als wij vragen, wat ea- in de Kaapkolonie gebeurt, d'an wordt ons gezegd... niet zoo nieuwsgierig te zijn. „Als er bericht komt van gevech ten. waarin hondeitleni menschen omkomen, dan moeten wij ons te vreden stellen met die kortst moge lijke en niets zeggende officieele mededeel in gen. „Hoe dan ook de toestand is, kun, men wij onmogelijk zeggon." Verder is het blad van oordeel, dat öf er krachtig moet worden ge handeld teneinde het voortzetten van den oorlog mogelijk te maken, öf er vrede moet worden gestoten, elke vooiwaarde, die Engeland's eer ongerep t laat (al sof die eer nog mi el bezoedeld was Red.) moet worden aangenomen Volgens d'e „Birmingham Post"ziet het land mot een ongeduld, dat bij na tot wantrouwen stijgt, uit naar wat de Regeerimg zal d'oem. De Speaker" eindelijk is be vreesd, diat een, klein. Engelsch suc ces de menschen in Engeland weer zal doon inslapen, tenzij degenen, die van het begin af hebben gezien waartoe deze oorlog leiden zal, het nationale gevaar volkomen duide lijk uiteenzettejn. Stadsnieuws. Haarlem, 8 Oct 1901. Bij koninklijk besluit is aan den heer G. Prins alhier, gewezen ad junct-commies ter provinciale grif fie van Noord-Holland, pensioen verleend ten bedrage van 701. 's jaars. Door don Commissaris der Koningin in Noord-Holland zal op 31 dezer, 's morgens 11 uur, er provincial© grif fie alhier worden aanbesteed: Het onderhoud der haven en ha venwerken op het eiland Wieringen, gedurende do jaren 1902, 1903 en 1904. Raming f 2400 per jaar. Op 24 dezer 's morgeus 11 uur, zaï door den Commissaris der Koningin in Noord-Holland ter Provinciale grif fie alhier worden aanbesteed: lli't voortzetten van u--n aanleg var Feuilleton. den Het geheim vau Senator. Naar het Duitsch van F. ARNEFELDT, 23) Ik ben een rijk man en bezit veel meer dan men denkt, want ik heb het steeds vermeden, door weel de de aandacht op mij le doen val len maar gij kunt inzage van mijn boeken krijgen, die het u zullen be wijzen. De som die Eduard Plehn, vóór hij Engeland verliet, mij zou hebben kunnen leenen, zou slechts zeer gering hebben kunnen zijn, want hij was destijds niet rijk, ter wijl ik mij reeds in betere omstan digheden bevond' dan hij. En in dien hij haar met rente of zelfs met rente op rente zou hebben terug gevraagd, zou het mij zeer gemak kelijk zijn gevallen dat geld te be talen. Maar waarom verdedig ik mij eigenlijk? voegde hij e»r op trotschen toon bij. Veeleer zou ik mogen vragen, mijne heeren, hoe; gij aan zulk een onzinnige aan klacht geloof hebt kunnen schen ken? Een op niets gegronde aan klacht zouden wij hebben afgewe zen James Plehn heeft haar echter door bewijzen ondersteund, zoodat wij niet zonder meer daaromtrent tot de gewone orde van den dag konden overgaan, sprak Schwendy. Uw vrouw heeft met veel be langstelling bij Ralph Wilson ge ïnformeerd of hij in Amerika nooit een zekeren Eduard Plehn had ont moet en hem verzocht na zijn te rugkeer nasporingon in het werk te stellen om iets omtrent hem te vernemen en haar daarvan medie- deeling te doen, hem tevens verzoe kend over deze zaak tegenover an deren het stilzwijgen te willen be waren- Deze omstandigheden pleit toch voor het vermoeden, dat tus schen u en Eduard Plehn dingen moeten zijn voorgevallen, die uw vrouw na verloop van zooveel ja ren nog verontrusten. Langenbruch steunde handen wringend Mijn arme, arme vrouw doch bleef op de woorden van Schwendy het antwoord schul dig. Deze nam vervolgens een rond doosje van de tafel, opende het dek sel en hield' het Langenbruch voor. Als door den bliksem getroffen, kromp Langenbruch ineen, doch antwoordde op de vraag of hij wel meer zulk een knoop gezien had, zij het met bevende ste-m neen Herinner u eens goed, mijn heer Langenbruch klonk het ern stig vermanend'hij zeide echter trotsch Waar zou ik ooit zulk een knoop gezien kunnen hebben Bij den ongelukkigen Plehn. die dergelijke knoopen in overhemd en manchetten droeg, was het ant woord. Dezen knoop heeft Ja mes Plehn op de plaats gevonden, waar het lijk zijns vaders in het Lauerbosch heeft gelegen. Hij zal hem wel uit Amerika meegebracht hebben, sprak Langen bruch, het doosje van zich afschui vend. Waar zouden anders de andere knoopen zijn? In uw schrijftafel, sprak de president snel. Uw dochter Re- nate heeft ze daar gezien en dit aan Ral oh Wilson verteld, toen zij toe vallig dezen knoop hier aanwezig uit zijn porie m on na ie zag rollen. Wii zullen Verder kwam hij niet. Met een kreet van angst sprong Langen bruch op, doch viel onmiddellijk weer in zijn stoel terug, waarin hij bewusteloos bleef liggen. De officier van justitie snelde naar de deur, riep een der boden en beval een dokter re halen. Ter wijl men nog bezig was om Lan genbruch bij te brengen, liet mr. Frits Herrlich zich bij den presi dent der rechtbank aandienen, ver zoekende om onmiddellijk te wor den toegelaten, daar hij den presi dent in een zeer gewichtige zaak wenschte te spreken. De heer Schwendy begaf zich naar de vestibule van het gerechts hof, waar Herrlich hem wachtte en voerde hem naar een nabijgelegen vertrek. Mijnheer de president, hebt u den senator Langenbruch wegens den doode uit het Lauerbosch een verhoor doen ondergaan? vroeg Herrlich. Hoe weet gij dat? vroeg Schwendy verwonderd. Frits Herrlich die er bleek en ont daan uitzag antwoordde met een bitteren glimlach Dat is reeds door de geheele stad bekend en wekt een onbeschrijfelijke sensa tie. Daarvoor heeft Ralph Wilson of James Plehn, zooals hij zich nu noemt, gezorgd. Hij vertelt aan ieder die het maar hooneni wil, dal Langenbruch zijn vader, Eduard Plehn in het Lauerbosch heeft ge lokt, hem daar vermoord en vervol gens van zijn geld heeft beroofd. Dat is een onbeschaamdheid, kon Schwendy niet nalaten uit te roepen. En gelooft men dat? Helaas is men altijd veel eer der bereid het kwade te gelooven, dan het goede, antwoordde Herr lich. Men vertelt elkaar reeds de avontuurlijkste verhalen.Het scheelt niet voel of men maakt Langen bruch reeds tot aanvoerder van een rooverbende u zoudt aan deze voor hem zoo compromitteerendo praat jes een einde kunnen maken, door hem spoedig va-ij te laten.. Dat mag ik helaas niet toe staan, was het antwoord', dat de president gaf, nog daargelaten, dat hij daar juist in onmacht is ge vallen. waarvan hij zich eerst moet herstellen, moet ik hern in hechte nis laten nemen. Mijnheer de presidentDe blikken der beide juristen ontmoet ten elkaar; Herrlich begreep uit den blik van den president, dat er zeer ernstige vermoedens tegen Langenbruch moesten zijn gerezen, die zulk een maatregel noodzake lijk maakten. Kan hij ook niot tegen borg tocht in vrijheid worden" gesteld U kunt dien hoog genoeg stellen. Langenbruch is zeer rijk. Daarom juist in het geheel niet. Ik durf dat, nu de opwinding van de menigle, zooals u mij mee deelt, zoo groot is. niel op mij ne men. Plehn heeft zijn kaarten goed geschud, mompelde Herrlich, ter wijl hij luid zeide Slechts' voor één dag, slechts voor een paar uren, mijnheer de president.! Ach, gij weet immers nog niet welk een verschrikkelijke slag den armen man bovendien heeft getroffen Wat is er dan geschied? Zijn echtgenoote is bij de me- dedeeling van de tegen hem inge brachte beschuldiging door een hartverlamming getroffen en on middellijk dood neergezegen. O, dat is verschrikkelijk riep de president uit. Die arme, arme kinderen t

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1