Tweede Blad,
Het geheim van den
Senator.
behoorende bij
„Haarlems Dagblad''
van
Maandag 21 October 1901.
Mo. 5617
Haarlemsche Handels-
vereeniging.
Goedgek. bij Kon. Besluit van
12 Nov. No. 22, 1S99.
De Haarlemsche Handelsvereen. telt
«hans ruim 050 leden, dat is veel, doch
niet genoeg. Elke winkelier, elke han
delaar, zijn belang begrijpende, moet
zich aansluiten. De contributie be
draagt slechts ƒ2.50, terwijl de voor-
deelen groot zijn.
Rechtskundige adviseurs zijn de hee-
ren mrs. Th. de Haan Hugenholtz en
H. Ph. de Kanter, Spaarne 94, welke
gratis advies in handelszaken geven
aan de leden en voor hen gratis optre
den in faillissementen.
Voor incasso's, door bemiddeling
der advocaten gedaan, wordt 5 be
rekend.
Bankiers der vereeniging zijn ue
lieeren Laane van Bemmel, Kruis
straat 51.
Alle brieven of aanvragen (ook opga
ven voor het lidmaatschap) moeten ge-
richt worden aa «het bureau der ver
eeniging, 22 Lange Begijnestraat.
Het is ons gelukt eene overeenkomst
te sluiten, waardoor het mogelijk is
H.H. leden nauwkeurige informaties
te verschaffen omtrent alle firma's in
Nederland.
De kosten dezer informaties bedra
gen 60 cents per adres, plus 5 cents
voor porto, en moeten vooruit betaald
worden aan het bureau. Informatiën
naar binnen de stad wonende perso
nen gratis.
Ruim 650 informatiën en rechtskun
dige adviezen werden in het afgeloo-
pen jaar verstrekt.
In Augustus en September zijn *9
vorderingen tot een bedrag van ƒ2520.26
betaald, 12 vorderingen worden af
betaald; 16 vorderingen zijn uitgesteld.
Volgens artikel 7 (Rent het Geheim
der Maandlijsten ongeschonden be-;
waard te blijven.
H.H. Leden worden er op attent ge
maakt, dat pretentiën, buiten de stad
in te vorderen, niet worden behan
deld. tenzij -"orto-vergoeding (10 ets.)
is bijgevoegd.
Het Bureau der vereeniging is geves
tigd 22 Lange Begijnestraat en is ge
opend ieder en werkdag van "s morgens
9 tot 1 en 's middags van 2 tot 4 uur.
Dagelijks is een der bestuursleden
aanwezig en bereid tot het geven van
alle gewenschte inlichtingen en wel
Maandag en Vrijdag van 1112 uur
v.m., de overige dagen van 34 n.m.
Men wordt geraden niet te leveren
aan D. Teeuwen, Brouwersvaart 80k,
voordat men heeft geïnformeerd aan
het Bureau.
Een rechte houding bevor
dert, een gebogen houding
benadeelt de gezondheid.
Wanneer die mleiiscfai ondier om-
standighedtem leefde, die eene' na
tuurlijke harmonische ontwikkeling
van, zijm lichaam en al zijne orga
nen toelieten, dan zou hij eenie ge
zondheid genieten, die met recht
volkomen mocht heeiben, hij' zou
dan in staat zijn om aan alles wat
zijn gezondheid en leven bedreigt,
krachtiger), weerstand te bieden
hij zou eindelijk op een gemiddel
den levensduur van 70 jaar kun
nen rekenen, terwijl inderdaad
slechts 12 van de 100 zoo gelukkig
zijn om dien ouderdom te berei
ken'. Het leven van den merusch
evenwel is van de wieg tot aan het
graf blootgesteld aan eene ouafge-
brokeme inwerking van schadelij
ke invloeden, die van onze tegen
woordige levensverhoudingen niet
te scheiden zijn en hunnen grand
vinden in kleeding, voeding, ver
standelijke ontwikkeling en. be-
roepsbezi ghed'en.
Aldus begint de heer B. ten Ha
ve, leeraar in die gymnastiek aan
de Rijks-Hoogere Burgerschool te
Middelburg, zijn ingezonden stuk
N i e u w-0 1 y m p i a, het week
blad gewijd1 aan de lichamelijke
opvoeding van jeugd en1 volk,.
Dan gaat hij verder
Bij een lijdelijke houding, bij
een laisser-aller tegenover dezen
schadelijken invloed' der buitenwe
reld, kan natuurlijk geen- sprake
zijn van eene gelijkmatige omtwik-
keling en versterking onzer li-
Feuilleton.
Naar bel Duitsch
van
F. ARNEFELDT.
33)
Deze woorden en nog meer de
koele, spotachtige toon, waarop zij
uitgesproken werden, deden mij
het laatste overblijfsel van mijn
met moeite bewaarde zelfbebeer-
sching verliezen. Een onbeschrijf
lijke woede overmeesterde mij, het
werd mij rood voor de oogen en
met den uitroepDuivel, ellen
deling, afschuwelijke booswicht 1
stortte ik mij op hem om hem te
grijpen, te worgen. Ik weet zelf
niet wat ik doen wilde, ik was niet
meer meester van mijn zinnen.
Hij was echter op het gevaar
voorbereid. Voordat ik hem bereikt
had. bliksemde er iets vlak voor
mij. Er viel een schot; hij had een
revolver uit den zak gehaald en af
geschoten. Hoe het kwam dat de t.
chaamsorganen. Hiertoe is veel
meer energie en volharding noodig
en, hoewel het denkende deel dier
menschheid zich deze noodzakelijk
heid steeds beter bewust wordt,
toch valt er aan de toepassing daar
van nog heel wat te doen I
Elk orgaan dat in zijn ontwikke
ling is achtergebleven, of op eenige
andere wijze geleden heeft, is niet
in staat zijn functiën behoorlijk te
verrichten de gevolgen daarvan
moeten zich vrager of later open
haren, want ge-lijk Sondleregger
zegt in zijn ,,Varposten der Gesund-
heitspflege", in het rijk der natuur
bestaat geen vergeving dier zonden,
daar moet het recht zijn vollen
loop hebben Het menschelijk li
chaam is een werktuig, diat nog
nauwkeuriger werkt dan een chro
nometer en bepaalde stoornissen
door bepaalde afwijkingen wreekt.
Het leven- is een schei- en natuur
kundig proces, dat, zonder aan vas
te voorwaarden te voldoen op den
dfuur niet kan; voortbestaan. De li
chamelijk© huishouding is een) kas
boek, dat geen uitgaven toelaat zon
der voldoende ontvangsten.
Wanneer deze woorden van een
der geestigste Duitsche schrijvers
over gezondheidsleer, op eenig or
gaan van ons lichaam toepasselijk
zijn, dan is het op de longen, met
wat daartoe behoortzulks niet al
leen omdat van alle inwendige or
ganen de longen in d!e meest on
middellijke verbinding met de bui
tenwereld staan, maar veel meer
nog, wijl in die organen het ge
wichtigste natuur- en scheikundig
levensproces begint en eindigt en
hunne onafgebroken werkzaamheid
voor het leven onontbeerlijk is.
Men spreekt ook wel vaak van ster
ke of zwakke longen.ook zegt men
wel dat de meest noodzakelijke le
vensbehoefte is, het inademen van
zuivere, frissche luchtmaar wat
men onder sterke of zwakke lon
gen verstaat, dioor welke oorzaken
ze versterkt of verzwakt worden,
dat is slechts aan weinigen be
kend.
Evenmin raeft men zich reken
schap van die eigenschappen van
goede, voor d'e ademhaling geschik
te luchtwanneer men dat meer
dieed, dan zou men bij overigens
zeer verstandige menschen niet zoo
dikwijls overdreven vrees voor kou
vatten -en werkelijke luchtschuw-
heid aantreffen. Dat men aan de
verpleging der ademhalingsorga
nen zoo weinig opmerkzaamheid
schenkt, is te meer bevreemdend,
omdat er bijna evenveel menschen
sterven aan ziekte dezer organen,
als aan alle andere1 ziekten te za-
men.
Er kan daarom niet te dikwijls
en nadrukkelijk genoeg op gewe
zen warden, hoe alleen eene ver
standelijke verzorging der adem
halingsorganen, en dat wel vani d'e.r
jeugd af aam, het -mogelijk! maakt
strottenhoofd, luchtpijp en longen
dermal© te versterken^ dat zij, in
dien ook niet ten eememmiate onaan
tastbaar, dtoch tegen den invloed
van onvermijdelijke, schadelijke
stoffen beter bestand zullen zijn.
Men staat soms verbaasd, hoe
weinig begrip sommige ouders eir
nog van hebben, hoeveel liet voor
't kind waard is, dat de borstkas
van een paar krachtige longen is
voorzien niet alleen is 't dan. beter
tegen sommigen ziekten bestand,
maar ook voorkomt dit meermalen
een vroegtijdiigen dbod'.
Personen toch, dli-e van de ge
boorte af aan met eenie enge, slecht
gebouwde borst met vleugelvormig
uitstekende- schouderbladen behebt
zijn (meestal de erfenis van tering
achtige oudera of grootouders), heb
ben veel aanleg voor longtering.
De longtering zelve is niet erfe
lijk, maar slechts de voorbeschikt-
heid daartoe en deze zal van jaar
tot jaar gevaarlijker en dreigender
worden, indien zij: niet dool stelsel-,
matige verpleging der ademha
lingsorganen en goede voeding
overwonnen wordt. Bij jeugdige
lijders aan asthma branchiate
(kramp der bronchiën.) is dit even
zoo door eene goed geleide adem-1
gymnastiek kunnen zij genezen
worden volgens prof. Talma wel
't beste en meest afdoende middel.
Longen., die van de jeugd af aan de
noodige ruimte ter uitzetting mis-
sen. kunnen nooit tot volkomen
bout portant op mij gerichte kogel
mij niet trof, is mij even onver
klaarbaar, als hoe en op welke ma
nier het mij gelukte: hem den re
volver te ontwringen. De toorn, de
waanzin hadden mij reuzenkracht
gegeven. Heb ik op dat oogenblik
op mijn belager gemikt, heb ik zon
der het te willen, den haan van den
revolver geraakt ik weet het niet.
Ik kwam eerst weder tot bezinning
toen er een tweede schot weer
klonk, Plehn met een schreeuw
ronddraaide en op den grond viel.
De kogel was hem in den slaap ge
drongen.
Ik knielde naast hem neder, on
derzocht hem en moest spoedig er
kennen dat ik hem maar al te goed
getroffen had. De man wiens stil
zwijgen ik had afgesmeekt, ja voor
mijn geheel e vermogen had willen
koopen, was stom voor eeuwig
maar geen enkel oogenblik onder
vond ik daarover genoegdoening.
Wat had ik niet gegeven, als ik
hem weer in 't leven had kunnen
terugroepen I Daar dit niet moge
lijk was, moest ik ten minste ver
hinderen. dat men bij het vinden
van den doode bemerkte wie hij ce-
weest was.
ontwikkeling komen en normaal'
hunne funcliën verrichten ze zijn
dan ook in verhoogde mate aan
ziekte blootgesteld, tenminste wan
neer zij aan zich zelve overgelaten
worden en er geen middel tot ver
betering aangewend1 wordt.
Zijt ge soms nriot zeker of de hou
ding uwer kindoren goed is, raad
pleeg dan daarom onmiddelLijk
uwen huisarts en wacht niet, zoo
als zoovel en, tot dat horst of rug
zoo vergroeid zijn-, dat die kwaal
door de beste hailgymnastische be
ha-indeling niet nneer verholpen kan
worden- Ieder medicus zal een
smalle borat of verkeerde houding
niet gering achten en die nood'ige
aanwijzing doen om zulks zooveel
mogelijk te heratellen: doch ge
woonlijk wordt hij ook hier geraad
pleegd, zooals bij zoovele andere
ziekten, wanneer het te laat is, om
de kwaal in den grond' te genezen.
Velen zijn nog niet genoeg door
drongen van die noodzakelijkheid
eener rechte houding deze bevor
dert nl. de gezondheid', terwijl eene
gebogen© deze zeer benadeelt, dloor
eene gewenschte uitzetting der lon
gen onmogelijk te maken.
Ge kunt zulks zelf gemakkelijk
onderzoeken, door slechts eene slap
pe houding aan te nemen en dan
diep adem te halen ga vervolgens
flink rechtop staan met de borst
vooruit, haal nu diep adem; voelt
go in het laatste geval nu niet, dat
ge veel meer lucht kunt opnemen?
Zulk een- teug van het onverge
lijkelijke levens-elixer behoort tot
de genietingen/, die niets kosten en
voor geen geld te koop zijn. Ga de
frissche morgenlucht in, zet de borst
uit, breed en diep, en snuif (ade
men is het woord' niet) de frissche
morgenlucht op. Ge moet het gevoe
len, dat zoo'n adem-gymnastiek wel
dadig werkt op 't gansche lichaam.
Zij geeft ons veerkracht en Levens
lust I
Aanschouw nu echter den lijder
aan benauwdheid, onverschillig
van welken aard. Waar is zijn veer
kracht? Waar zijn levenslust? Hoe
kan 't ook anders, wanneer telkens
en telkens weer de stekende pijn
in de borat hem dwingt de begon
nen inademing halverwege te sta
ken of eenigerlei stoornis in strot
tenhoofd of longen hem het adem
halen tot een, moeilijken arbeid
maakt
Onverantwoordelijk is 't dan ook,
dat men zooveel moedwillig zou i.k
haast zeggen., verwaarloost, w'ant
't recht heeft men om zoo te spre
ken, als men zooveel jongens uit
slungelachtiglieldJ of luiheid, en
meisjes uit een soort van angst voor
trotsch op coquet door te gaan-, in
eene akelige oude-mamnetjes- of
vrouwtjes-houding op straat ziet
looperu. Zij zijn meestal nog te jong,
om te beseffen, hoe zij zich bena-
deelen, maar de ouders dienen zich
daarvan rekenschap te geven. Wa
ren zij in 't algemeen- mieer daarvan
doordrongen, zeker zouden zij dan
meer aandacht schenken aan zaken,
die zij nu nauWernood die moeite
waard achten te overdenken.
Te ver zou het mij voeren om u
d'e verschillende' niadeeleni voor de
gezondheid op te noemen, tenge
volge van verkeerde houding, ver
schillende gebreken of misvormin
gen, maar genoeg zij 't te weten, dat
de gezondheidstoestand bij lijders
en lijderessen aan scoliosis (zij.de-
lin'gsche verkromming) of kijphose
(ronde rug) veel te wenschen over
laat, al zijn zij niet altijd bepaald,
wat men ziek noemt. Slechts in en
kele gevallen heeft d'e gezondheid'
weinig te lijden, maar dan ook
dient er in de eerste plaats op de
lichaamshouding gelet en kan ein
mag men niet nalaten al het moge
lijke te doen voor algeheel herstel,
door in d'e eerste plaats te zorgen
voor doeltreffende lichaamsoefenin
gen, veel beweging in de frissche
Lucht, niet te veel geestelijken ar
beid op te jeugdigen leeftijd', enz.
Als deze beschouwingen mogen
bijdragen tot duidelijker inzicht
van de noodzakelijkheid' ©ener rech
te houding en van gebreken., die be
ter kunnen voorkomen worden dan
geheel hersteld, dan is mijn doel
bereikt. Niet, dat ik mij vlei iets
nieuws medegedeeld te hebben,
maar dikwijls is 't nuttig op 't be
kende te wijzen.
Langenbruch zweeg hier, volko
men uitgeput. De president gunde
hem eenige minuten rust en merk
te toen opAls de zaken zich
toegedragen hebben zooals gij ze
geschilderd hebt, was toch de wa
re weg geweest, dat gij zelf direct
aangifte bij het gerecht hadt ge
daan en den dood e hadt la tem. weg
voeren.
Dan had ik immers moeten
opgeven wie hij was en wat er tus-
schen ons was voorgervallen, dan
had mijn vrouw er van gehoord en
het was haar dood geweest. Om
harentwil moast ik zwijgen, en
voortleven met den vreeselijken
last op het hart.
Rillend begon ik den doode te
doorzoeken, ik nam alles, alles wat
hij bij zich had, en wat uitsluitsel
over zijn persoonlijkheid zou kun
nen geven. Als men hem vond
moest men gelooven dat hij door
een roover was uitgeplunderd. Toen
sleepte ik hem dieper in het ge
boomte. bedekte hem met droog
rijshout, stak zijn zakboekje, hor
loge en ketting, ringen en zeldza
me knoopjes en ook zijn porteraom-
nai-e bij mij, wierp den revolver in
den koffer en verliet de olaats des,
De Engelsche beulen.
In de laatste dagen is het schrik
bewind der Engelsche beulen in de
Kaapkolonie weer in vollen gang.
Lotter cn zijne officieren zijn reeds
vermoord' door laaghartige „rech
ters"- En steeds komen er nog ver-
oordeelingen bij, al is het niet over
al ,,la mort sans phrase."
Behalve luitenant van Breda, uit
Bethulie (wegens het laten ontspo
ren van een trein en het vermoor
den, van een Kaffer), zal ook J. S.
Kruger opgehangen worden.. Kit
chener heeft deze vonnissen be
krachtigd. Dr. Anthony, die vroe
ger te Glaremonit woonde, is gevan
gen gezet op beschuldiging van
hoogverraad.
Het hof te Maraisburg had zich
den Hen ook bezig te houden met
een geval van hoogverraad, maar
van den volgenden zonderlingen
aard. Martha Brooks, Maria Hat
ting, (16 jaar). Martha de Klerk (17),
Hester Coetze (17), Tynie Botha (20),
van Heerden (15), Baby Pretorras
(17) en Annie Hatting (16) waren be
klaagd, zich met daden en woorden
schandelijk gedragen te hebben,
haar verachting voor de Krcon ge
toond en die rust in de Kolonie ver
stoord te hebben, toen zij, bij het
doortrekken van een Boerencom-
mando, d'e burgers hadden om
helsd.
De voornaamste getuige a charge
was sergeant Muller, van de poli
tie. De president, kapitein Gillwall,
vroeg den getuige, nadrukkelijk te
verklaren of d'e dames de Boenen
'4 eerst gekust hadden, of dat deze
laatsben Iregonruen waren. Hoewel
deze gewichtige kwestie niet opge
helderd werd, veroordeelde het
Hof alle beklaagden tot 30 dagen ge
vangenisstraf, met uitzondering van
Tynie, Botha en Hester Coetzee. die
vrijgesproken werden.
Luitenant van Breda, die we-
ger.s het vernielen van treinen1 der
Engelschert een met heit oorlogs
recht volkomen sitrookemde daad1
en wegens het doodschieten van
kafferspionnien een even gerecht-
vaardigdie handel wij ze door een
der Engelsche militaire bloedraden
tot. een eerloozen dood door
middel van den strop, is ver
oordeeld!, is een Vrijstaten en
hoogstwaarschijnlijk de gewezen
luitenant van wijlen Danie The-
ron's beroemde verkenners. Van
Breda genoot steeds de reputatie
een even flink, bedaard en fatsoen
lijk main, in vredestijd te zijn ge
weest als hij later zich een, dapper
en achtenswaardig strijder toonde.
Zulk een man gaat Kitchener als
ware hij een gem,eene moordenaar
of straatroover aan de galg hangen,
enkel omdat bet Engelsche leger
niet berekend' is voor die taak, diie
het te vervullen heeft. Van Breda
is of wordt vermoord, omdat Kit
chener niet in staat is zijn verbin
dingslijnen te beschermen en te-,
v.enis oorlog te voeren en omdat hij
zonder —kleurde hulp of k af fervor-
raad' geen kans ziet zijn vliegende
en 'andere colonnes voor vernieti
ging te bewaren.
De harten der nog Lauwe Bol-
landsche Kapenaars en vaün de
,,hands-up"-Boeren moeten w,el po
pelen in deze dagen, nu Engeland
tegenover de weergalooze Boeren-
taktiek van Kaapstad tot de Krako-
d'ilrivier nog slechts moord, brand
stichting en geweldpleging op vrou
wen en kinderen weet te plaatsen.
Kitchener heeft thans zijn beulemre.
puiatiie volkomen hersteld en is be
zig nieuwe en grootere lauweren
om zijn. Soedan eeschien naam te
vlechten in Zuid-Afrika.
Binnenland.
Transvaal en Oranje-Vrystaat
Mej. C. Dane, te Rotterdam, heelt
een brief ontvangen van een der leden
vaji het te Zeepunt, nabij Kaapstad,
gevestigde comité tot doorzending en
uitdeeling der uit Europa gezonden
goederen onder de Boerenvrouwen en
-kinderen.
Met groote dankbaarheid maakt ook
weer deze brief gewag van de zen
dingen uit Nederland en de groote le
niging, die zij in den bitteren nood
geven. De waterdichte hangmatten
zullen o. a. met het nu ingetreden re
genseizoen zeer te pas komen en mis-j
schien ook weer wat bijdragen tot ver-|
onheils.
Ik ging niet weder naar Neu-
feld, maar keerde tevoet naar Lü-
beck terug, zorgvuldig de wegen
vernv'dend waar ik menschen kon
ontmoeten. Eerst toen het donker
was betrad ik het gebied der stad,
wierp den koffer bij de Wielands-
brug in de Trave en bereikte half
d'ood van uitputting mijn huis,
waar ik de zaken van den doode
huiverend in mijn schrijftafel sloot.
Den volgenden dag ontdekte ik
tot mijn schrik dat zich in zakboek
je en portemonnaie een som van
nagenoeg dertig duizend mark be
vond en dat horloge, ringen enz.
zeer kostbaar waren.
Waarom hebt ge dat altes ook
niet in de rivier geworpen? vroeg
de president, en diep zuchtend ant
woordde de beklaagde
Had ik het maar gedaan,Mis
schien stond ik dan niet hier. Maar
neen. neen, het was mijn noodlot,
ik kon het niet ontloopen
Hij zweeg en staarde voor zich
heen, alsof zijn gediachten, ver, ver,
afdwaalden eerst door de herhar
ling zijner vraag bracht de presi
dent hem tot de werkelijkheid
terus--
minderlng aer sterfte. Sommige moe
ders hebben drie, vier, ja, zelfs tot vijf
en zes kinderen verloren. Een oude
man, krijgsgevangene te Kaapstad,
heeft onlangs de tijding gekregen, dat.
bij in twaalf dagen tijds zijn vrouw,
twee getrouwde dochters, een onge
trouwde cn twee kleinkinderen verlo
ren had, allen in het zelfde kamp.
De brief gaat dan voort:
Wij hooren gedurig met hoeveel
dankbaarheid de goederen in de kam
pen ontvangen worden. Zulk een ont
vangst geeft stof tot groote blijdschap
onder oud en jong, bij het uitdealen
rollen er dikwijl* tranen van innige
dankbaarheid over de wangen van de
genen die ze ontvangen.
Alles dat gezonden wordt, wordt
zeer gewaardeerd, bij het verzonden
wordt, er altijd melding gemaakt van
de goederen die ons van Holland wor
den toegezonden. De Hollanders heb
ben voorwaar een groote plaats in onze
Afrikaans.harten gekregen, bij het
betoonen v«n zooveel medegevoel en
liefde. W ij bidden dat God uit don
hemel al de milde geefsters rijkelijk
zegenen mogen.
In den winter moesten wo veel uit
geven voor warme kombaarzen (de
kens), maar dat zal nu niet meer noo-
dig zijn.
Wij zenden, behalve kleederen en
stoffen voor kleederen. ook nog schoe
nen. of nu meestal schoenleder met
alles wat noodig is bij het schoenen
maken. Melk. brandewijn, gedroogde
vruchten, erwten en boonen. ook ge
droogde groenten, kinderkost, andere
kost, die meestal gebruikt wordt bij
de zieken, medicijn, wat koffie, sui
ker, rijst enz. Wij vinden het zeer noo
dig gedroogde groenten te zenden,
maar dit artikel is hier erg schaarsch
en duur. De menschen moeten anders
niets dan vleesch en brood eten en zij
beginnen nu aan scheurbuik te lijden,
dit wordt natuurlijk niet openlijk er
kend, maar wij hebben het uit ver
trouwbare bronnen gehoord. Mevrouw
KoopmansDe Wet ontvangt gedurig
goederen van het Middelburgsche co
mité. Zij is maar altijd bezig met het
pakken en verzenden. Ik ga haar dik
wijls helpen. Wij verstaan elkander
en maken dan gewoonlijk afspraak
waarheen te zenden, zoodat ons co
mité en mevrouw Koopmans niot bei.-
de naar een en dezelfde kamp goederen
zenden. Mijn brief is zoo "ongemerkt
uitgestrekt en ik moet u om verschoo-
-ning vragen, het va.lt mij nog al zeer
moeilijk in het HoIIandsch te schrij
ven. vroeger heb ik er nooit aan ge
dacht een Hollandschen brief te schrij
ven. maar nu doe ik het dikwijls, het
spijt mij maar datik u echt HoIIandsch
oor zoo moet kwetsen met al mijn fou
ten
Academische Examens.
Leiden. Bevorderd tot semi-arts de
heer A. Verwey.
Gevangenisopstootje te
Menado.
Een part. tel, uit Batavia aan het
„Hbld". meldt:
Er is een oproer uitgebroken in de
gevangenis te Menado. Veertig gevan
genen, waaronder Atjehers, hebben
den cipier De Leeuw aangevallen en
gewond. Eene te hulp geroepen pa
trouille heeft drie oproerlingen ge
dood en zeven gevangen genomen.
Luit. Brouwer's begrafenis.
In Ililligcrsberg werd' Vrijdagna
middag liet stoffelijk overschot ter aai
de besteld van den lcn luitenant M. T.
II. de Brouwer, diie omgekomen is op
het Killarney-meer. in, Ierland. Te 12
uur vertrok de lijkwagen van de Rijn
haven naar het station D. P., waar
zich te 1 ure de volgkoetsen aanslo
ten. Een uur latei- bereikte de lijk
stoet llillegersberg. Daar waren in
middels bijeen gekomen de kolonel-
comandant van der Goes, van bet 4c
regiment infanterie te Leiden met den
kapitein-adjudant van dat regiment,
van Hille. Voorts een deputatie van de
krijgsschool, bestaande uit de staf-
kapiteins C. Hoogeboom en van Qorrït,
de le luitenant der artillerie van Tui
nen en de le luitenant der infantede
Petter, een deputatie van do officieren
uit Gouda, waar de overledene voor
zijn verblijf op de krijgsschool in gar
nizoen lag, bestaande uit den kapitein
W. Pompe, den le luieenant Tersteeg
en den 2e luitenant Meyer; een depu
tatie van het le regiment veld-artille-
rie te Utrecht, waarbij de overledene
gedetacheerd is geweest, bestaande
uit den kapitein J. L. van Heukelom,
den le luitenant-adjudant J. L. ten
Bosch en den le luitenant D. G. Gras
winckel. Ook waren daar velo vrien
den en kennissen van den overledene,
onder wie men o. m. opmerkte het Ka
merlid den le luitenant Duijmuer van
Twist. Zij allen sloten zich op den
weg grafwaarts achter de lijkbaar
aan. Voor deze het kerkhof bereikte,
werden aan de vele kransen die de
baar bedekten, nog toegevoegd een
krans „Van de kameraden van het 4e
regiment infanterie" en een bloemstuk
van den commandant van het le rc-
Ik weet het niet, antwoordde
hij na lang nadenken. Was het
't instinct van den koopman, dat
mij verhinderde dingen van- zoo
veel waarde te vernietigen? Was
het d'e gedachte d'at ik geen recht
had mij aan het eigendom der erf
genamen van den door mij ge
dood© te vergrijpen, of, en dat is
voor mij het waarschijnlijkste, had
den die zaken voor mij iets demo
nisch? Ik kon er mij niet van ont-
d'oen en verkeerde onder den raad-
selachtigen dwang ze telkons en
telkens weer te moeten beschou
wen. O het was vreeselijk, onver-
dragelijk
Hij sidderde en droogde het
zweet af dat hem in groote drup
pels op het voorhoofd stond.
Gij spraakt van de erfgenamen
van den doode, vervolgde de presi
dent. Was u van het bestaan van
zoodanigen iets bekend
Neen riep Langenbruch zeer
levendig. ton minste niet In den
zin zooals u bedoelt mijnheer de
president, ik dacht aan verwijder
de betrekkingen, ëhe Plehn nog in
ons vaderland bezit. en had mij
voorgenomen, dezwn de nalaten
schap na verloon van langen tijd te
giraent veldartillerie, aen Kolonel von
Stein Culleufels.
Toen allen om de geopende groeve
geschaard waren en nadat de kist met
bloemen was bestrooid. na:n kolonel
van der Goes het woord om een laatste
woord van afscheid spreken aan de
zen jong gestorven vriend van zijn re
giment. Hij herdacht hem als een goed
kameraad en uitstekend officier, die
met ernst en opgewektheid zijn plicht
vervulde, bezield met liefde voor de
studie. Bij zijn vrienden was hij ge
ëerd en bemind. Weggerukt werd hij
te midden zijner voorbereiding aan
de Hoogere Krijgsschool. Moge liet
zijn jeugdige weduwe en zielsbedroef
de moeder, wie hij eon groote troost en
een voorbeeldig zoon was, gegeven
zijn deze smart te dragen.
De kapitein C. Hoogeboom voerde
het woord namens den directeur en
de officieren, van de Hoogere Krijgs
school. Daar werd luitenant Brouwer
geteld onder de bcsto leerlingen. Groo
te eenvoud en een onverzettelijke wils
kracht kenmerkten hem.
De le luitenant Hardenbcrg sprak
een woord van diep gevoeld medelij
den met den vriend, met de jeugdige
weduwe en de treurende moeder.
Daarna herdacht do heer Julius van
Goor, uit Gouda, den overledene als
de vriend tot wiens intiemen hij zich
mocht rekenen, terwijl ten laatste de
heer Roorda, inspecteur van het loods
wezen in het. 2e district, neef van den
overledene, namens de weduwe, de
moeder en den aanwezige jonge» en
broeder van luitenant de Brouwer
woorden van dank sprak voor de laat
ste eer den overledene bewezen.
Ook de luitenant kolonel der infan
terie van der Wal en eenige andera
c'f-cieren waren mede aanwezig als
gtnoodigden.
Koningin Emma der Nederlanden
die einde October een bezoek aan
Mecklenburg komt brengen, zal haar
intrek nemen in hot Kasteel Willigrad
aan hot Schweringsche Meer, waar
hertog JohaonAlbrecht en zijn gemalin
Elisabeth van Saksen-Weimar ver
blijf houden. Tegen denzelfden tijd
komt dan groothertogin Marie, de
tnoedeir van prins Hendrik, op liet
kasteel een bezoek brengen.
De Beurs te Amsterdam.
Het groote werk aan het Damrak
schrijft hdtHld., wordt, ouder toezicht
van den architect II. P. Beriage m
onder leiding van de aannemers D.
Oerlijn Zoon en A. J. de liaan, ge
leidelijk voortgezet. Mochten er on
der de Amsterdammers zijn, die het
nieuwe Beurgebouw daar z,iende. zien
afvragen waarom het nog tot 1993
moet duren voor hot gebouw in gebruik
kan worden genomen, dan kan dade
lijk gezegd worden dat men zich dit
best kan begrijpen, wanneer men de
gelegenheid heeft gehad in het gebouw
oen kijkje te nemen.
Daar valt nog heel wat te doen vóór
alles af zal wezen; bovendien kunnen
sommige gedeelten nog niet afgewerkt
worden omdat dienaangaande of door
B. en W. nog afzonderlijke besluiten
moeten worden genomen of de com
missie van toezicht op den Beursbouw
nadere adviezen hoeft te geven. Daar
is bv. de gWOte safe onder de zaal van
de goederenbeurs; onderhandelingen
zijn gaande met een Muatij.. die de
ze ruimte will pachten, doch alsdan
eenige veranderingen noodig acht; zoo
lang nog niet beslist is of
aan die maatschappij de pacht
wordt gegund, blijft de voltooiing ach
terwege. En er zijn meer dergelijke
betrekkelijke kleinigheden.
Toch is de laatste maanden weder
zeer veel tot standi gebracht. Het merk
waardigste werk van den laatsten tijd
was het maken van een centrale ver
warming van het "©bouw. Die verwar
ming zal geschieden op een wijze, di2
in ons Jand eenig mag worden ge
noemd. In het reusachtige ketelhuis in
het sous-terrein aan de stille zijde van
het Damrak, zijn de vier groo,te ketels
geplaatst en wordt reeds flink gestookt
want men is nu zoo ver dat in sommi
ge gedeelten van het gebouw de ver
warming reeds kon worden beproefd
en alles wordt gedaan om to zorgen
dat men in de aanstaande winterdagen
overal zal kunnen verwarmen. De ver
warming zal geschieden door een ge
combineerd stelsel van lucht- en
stoomverwarming en ventilatie. De
lucht stroomt in verschillende gedeel
ten van het gebouw in door groote
ovaal-vormige gaten in de muren. Op
do zolder wordt die lucht dan door
zigzagsgewijze gespannen doeken ge
leid om van alle vuil te worden gezui
verd en dan door electrisch in bewe
ging gebrachte ventilators over de ver-
warmings-toestellen geleid, om dan
door z.n. Mounier-tunnels in de groote
zalen to komen on dus van boven in le
stroomen. Eveneens wordt door een
stelsel van ventilators de bedorven
lucht onder in de zaal door kokers weg
getrokken en gebracht naar tunnels,
waardoor zij naar huiten wordt gedre
ven. Dit stelsel van verwarming voor
de reusachtige ruimten is zeer goed
gevonden. De verwarming van de klei-
doom toekomen, zonder dat het op
viel. Dat hij weer gehuwd was ge
weest en kinderen had heeft hij mij
om voor de hand liggende redenen
verzwegen ik heb het eerst door
het tegen mij ingestelde onderzoek
vernomen. Had ik het geweten, riep
hij luide-r, dan was het tusschen ons
misschien niet tot het uiterste ge
komen, ik had dan immers ter
stond begrepen, dat zijm bedreiging
om mijn vrouw aan. te klagen, hoe
onzinnig reeds op zichzelf, ook van
zijn kant slechts diende om mij
schrik aan to jagen. Ik weet thans
dat hij van de uitgesproken echt
scheiding, zoowel als van mijn om
standigheden. steeds nauwkeurig
onderricht is geweest.
En welk doel schrijft gij dan
toe aan zijn gedrag, vroeg de pre
sident.
Mogelijkerwijze had hij het
voorzien op de afpersing van eer
groote som, ofschoon hij eon rijk
man wasmisschien wilde hij al
leao zijri wraaklust bevredigen, ons
laten boeten voor de jaren van ge
luk. die wij. naar hij voorwendde,
op zijn kosten hadden genoten. Zijn
beweegredenen zul lea) ons wel
nooit klaar worden, wat echter ook
