NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken. I9e Jaargang Donderdag 24 October 1901. No HAARLEM'S DA6BLAD ABONNEMENTSPRIJS Voor Haarlem per 3 maanden1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franco door het geheele Rjjk, per 3 maanden1.65 Afzonderlijke nummers0.02^ Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37J£ de omstreken en franco per post0.45 ADVERTENTIÈN Van 15 regels 50 Cta.iedere regel meer 10 Cts. Buiten bet Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel meer f 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regel Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Telefoonnummer der Redactie 600. Telofoonnnmmer dor Administratie 122, Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertenti en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangèr§Q. L. DAÜBE Co. JOHN F. JONE&Succ., Parijs 31b" Faubourg Montr&ggire. Dit nummer bestaat uit zes bladzijden. Haarlem's Dagblad van 24 Oct. bevat o.a.: Bepalingen der krijgswet voor het Kaapsche Schiereiland, Het commando van Maritz, Bulier in ongenadeHet treffen bij Bloed- rivierpoort, Een halve week We reldgeschiedenis Verduistering 33 jarigen trouwen dienst, Vijftig jaar geledenRaadszitting te Heemstede. Politiek Overzicht. Thans zijn de bepalingen van die krijgswet voor het Kaaps oh e sch i er- ei la ndop en,baar gemaakt. Zooveel mogelijk blijft de gewone wetge ving der kolonie van kracht. Zonder verlofbrief mag goen persoon een district binnenkomen of verlaten, hetzij over zee of te land. De ver spreiding van nieuwsbladen, bro chures en tijdschriften, die op ruiende artikelen bevatten, is ver boden. De handel in contrabande goederen is evenens verboden. Zij, die daartoe niet speciaal gemach tigd zijn, mogen geen vuurwape nen, munitie of ontplofbare stoffen in hun bezit hebben. Brieven en te legrammen zullen aan censuur on- d'erworpen zijn. De bepalingen worden toegepast door de burger lijke autoriteiten. Al die fraaie voorschriften zullen intusschen niet beletten dat de Boe ren lustig hun gang gaan, als tot dusver. De correspondent der Daily Mail" te Morreesburg, in het zui den der Kaapkolonie, heeft den ISen een overzicht gegeven van de bewegingen van Maritz' commando. In het begin van October vertoon de zich het commando, nadat het gaan d!e weg belangrijk versterkt was, viel het 't district Malmesbury binnen, ten einde paarden te van gen. Maritz trok de Jakhalsrivier bij Koekfontein over en volgde de kust door een zeer onherbergzame streek vol bijna ondoorwaadbare moerassen en rivieren, tuschen den Oceaan en het gebergte. Maritz be zette zonder tegenstand' Hopefield, en daarna Vredenburg; d'e kleine stadswacht trachtte tevergeefs hem tegen te houden bij eeni drift, zij werd overmand d!oor de opstande lingen die vervolgens naar Porter- ville trokken. Verscheiden corpsen opstandelingen moeben zich daarna bij Maritz aangesloten hebben, en nu vereenigd noordwaarts rukken. Vrijdag heeft ten oosten van Vrij burg een gevecht plaats gehad tus- sehen het commando van Van Zijl en een Engelsche colonne onder majoor Murray, den plaatselijken bevelhebber. Het treffen had1 kort na het aanbreken van1 den c plaats er werd tot den middag ge streden in een geaccidenteerd1 ter rein, toen de Engelsche colonne „terugkeerde". Of die terugkeer in een snel tempo geschiedde en hoe veel Êngelschen Vrijburg niet weer zagen wordt niet verteldwèl, dat- twee Boer en gevangenen mededeel den, dat aan hun zijde 4 gesneuvel den en .verscheiden." gewonden waren. Van drie op het veld begra ven Boeren, waren twee welbeken de rebellen uit het Vrijburgsche. Bij gebrek aan meer belangrijk nieuws, moeten we ons maar be helpen met d'e tijding dat Generaal Bulier, die zich op 10 dezer in eene redevoering zoo geweldig verzette tegen de aanvallen in enkele bla den op hem gericht, als straf voor cl'eze toespraak, ontzet is van zijn post als bevelhebber over het eer ste Legerkorps te Aldershot en ter beschikking gesteld. Generaal French is bestemd om hem op te volgen In Londen werd in de laatste da gen nog wel verteld, dat de Ko ning van plan was, voor te stelten, om aan Bulter den titel van Tord te verleenden met eenie flinke dota tie. Daar zal nu wel niets van ko men tenzij het ontslag zich anders heeft toegedragen, dan het Reuter- telegram geeft te lezen. Dat in Engeland, niettegenstaan de die groote ontnuchteringen dei- laatste tijden, het meerendeel van de natie nog ziende blind is, is weder duidelijk gebleken u-it de bejegening die de „Morning Lea der", bet bekende anti-oor!og-or- gaan heeft ondervonden. Dit blad heeft briefkaarten aan 8000 personen gezonden met de re- geeringsstatistiek der sterftecijfer; van kinderen in de doodkampen. en de vraag of het nu geen tijd werd in het belang der kinderen tuschensbeiden te komen. Onder de antwoorden waren 55% waarin de „Morning Leader" werd uitgescholdensomtijds in kroeg- taal, en slechts 14% waarin werd toegestemd, d'at de kinderen gered moesten worden. Buitenlandsch Nieuws. De moord op Lewis. In aanvulling op het Reuter-tele gram over het doodschieten van een zekeren Lewis te Potchefstroom op Maandag 14 dezer, vindt men in d'e Engelsche avondbladen nog de mededeling, dat Lewis niet alleen beschuldigd stond van moord op twee soldaten, nadat deze zich had- dén overgegeven, maar ook op eenige kaffers. Van de vijf republi keinen, die bij deze zaak betrok ken waren, zijn twee te velde doodgeschoten, is Lewis nu gefusil leerd en een vierde pas gevangen,, die wel denzelfden weg zal op gaan. De Boeren aan zee. Williams, de bekende miltaire medewerker van de „Morning Lea der", meent, d!at hoewel het treffen tuschen de Boeren en een Engelsche kanonneerboot aan Saldanhabaai een onbelangrijke gebeurtenis :s, het toch kenschetsend is. Uit Sal danhabaai wordt koren uitgevoerd en kleine' koopwaren, worden er in gevoerd. In de buurt van d'e baai groeit veel tarwe en het is zeer na tuurlijk, dat de Boeren zich hier van proviand hebben willen voor zien en dë Engelsche overheid in den slaap verrasten. Engeland, zegt Williams, heeft blijkbaar geen troe pen te missen om de haveni te be waken. Een. scherp gevecht. Uit Kaapstad worden de volgen de bi zonderheden gemeld over het gevecht van verleden week Woens dag, in de buurt van Piketberg. Drie-en-twintig man van de bere den troepen uit het district Wel lington, die op verkeninjing waren, hadden zich uitgekleed en baadden in de rivier. Terwijl zij in het wa ter waren, werden zij verwittigd van de nadering van een comman do. De Boeren verschenen dadelijk daarna op een hoogte in de nabij heid en omsingelden de Êngel schen. Deze namen toen de wijk in een huis en een zandkuil. Vele van de Boeren waren in khaki. Nadat zij eenige paarden in een kraal had den genomen, reden zij op deze op de Êngelschen toe en riepen dat zij vrienden waren. Enkele soldaten werden gefopt en verlieten hun schuilplaatsen. De meesten van de zen werden gedood' of gewond'. On derwijl reed een van de Êngelschen naar Piketberg om hulp te halen. Hij keerde terug met een escadlron lansiers, die een mooie charge op die Boeren deden. Maar voor zij die uitvoerden, moesten zij een spruit door, wat hen een beetje ophield, en daar sneuvelde kapitein Bellow, die voor zijn mannen uitreed. Wat er verder gebeurde, zegt d'e bericht gever niet. Het vermoeden ligt voor de hand dat de lansiers de mooie charge niet doorgezet hebben en weer gauw zijn omgekeerd. Vier man van d'e disf.riotstroepen snieu- veldien, o. w. zekere Gecil Rhodes, een pachter. Eön minimum-loon voor mijnwerkers. In de Fransche Kamer diende Basly een wetsvoorstel in, strek kende om een minimum-loon vast te stellen voor mijnwerkers. Hij verlangde dat het spoedeischend verklaard zal worden. Basly las zijn voorstel voor en lichtte het toe. Het strekte tot in voering van een achtuurswerkdag, de vaststelling van. een minimum loon en toekenning van 2 frcs. pen sioen per dlag aan mijnwerkers die 25 dienstjaren achter den rug heb ben. Waldeck-Rousseau zeide dat de regeering hare meening reeds te kennen had gegeven en dat zij die niet gewijzigd had. De regeering kon zich niet vereewigen met het voorstel betreffende invoering van minimum-loon. De kwestie van de pensioenen nam zij in goedgunstige overweging. Wat den aohtuurs- werkdag aangaat, meende zij dlat een dergelijke hervorming niet zou kunnen ingevoerd' worden, zonder dat men voorzorgsmaatregelen nam om te verhinderen, dat de na tionale voortbrenging er onder lijdt. De regeering zou hare waardigheid prijsgeven als zij week voor een aanmaning om hare verplichtingen te volbrengen. Zij zou nochtans denzelfden goeden wil toonen als wanneer er geen dwang op haar was geoefend, maar zij wilde geen belofte doen die zij niet zou kunnen houden. De regeering had er niets tegen om 't voorstel spoedeischend te verklaren, maar verzette zich formeel tegen' een onmiddellijke beraadslaging. Viviami zeide dat hij de verant woordelijkheid' niet wilde aanvaar den voor de gebeurtenissen; die op til zijn. De mijnwerkers hebben eenzelfde besluit 'genomen ten aan zien van een algemeewe staking. De Kamer diende te onderzoeken op wien de verantwoordelijkheid voor een staking zou neerkomen. Hij herinnerde aan de plechtige belof ten die Waldeck-Rousseau in Maart heeft gedaan. De regeering zou zich niet kunnen verschansen achter een extra-parlementaire commissie. Ten slotte besloot de Kamer het voorstel van Basly voor spoed eischend te verklaren, maar de on middellijke beraadslaging weigerde zij met 321 tegen 254 stemmen. Het Duitsehe Tol-tarief. In tegenstelling met het bericht in de bladen, dat de Duitsehe re geering niet van plan was de be staande handelsverdragen op te zeg gen, meent de „Nord-deutsche Alig Ztg." dat voor een zoodanige op vatting geen reden is. daar het tol tarief leiden zal tot een nieuwe re geling der poliiiok-comme.rc.ieele betrekkingen met het buitenland, met dien verstande', dat de binnen- landsche landbouwproducten meer bescherming zulten genieten. De thans bestaande handelsverdragen niet opzeggen, zou slechts verster king beduiden van de positie der buitenlandsche Staten, met welke men ju iet op een nieuwen voet han delsverdragen w;i'l aangaan. Hoe en wanneer de opzegging van de be staande verdragen zal geschieden, hangt, vooral af van het nieuwe tol tarief. Miss Stone. De „Politische Correspondenz"', het bekende depót van stukken, vooral in Balkan-politiek, welke de diplomatie geschikt acht voor eene meer algemeene bekendheid, bevat nu inhoudsopgave van de nota waarmode de regeering van Bulga rije zich tegenover deui consul-gene raal van Turkije wil zuiveren van alle schuld in zake de ontvoering van juffrouw Stone. Nieuw is in de ze inhoudsopgave de klacht der Bulgaarsche regeering, d'at in het buitenland de voorstelling, alsof zij met liet Macedonische en andere comité's verstandhouding hield, in gang had gevonden en een zekere verontwaardiging dat die voorstel ling ook den agent van Amerika niet geheel verwerpelijk scheen te zijn voorgekomen. Ook worden be zwaren van het politiek geweten in gebracht tegen het betalen van een losgeld', het zou zoon slecht voor beeld zijn, zegt, in deftige bewoor dingen die nota. Het schijnt zoo, d'at vooral schrik voor het losgeld, de enorme som welke een buiten landsche zendelinge waard blijkt te zijn en misschien eens uit de Bulgaarsche kas opgebracht zou moeten worden, het concept der verweer-nota naar de kanselarij te Sofia heeft doen brengen. Algemeene berichten. DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA. Uit die verliezenlijst: Bij Estcourt, dus in het hart van Natal, is een maai van de Natalsche politie met twee schotwonden dood in het kreupelhout gevonden. Bij Hopefield zijn 2 man gesneuveld en 3 gewond op 17 October; bij Krans- poort rijn den ISen 2 man gesneu veld en een kapitein en 2 man ge wond; bij LilLiefontein (in West- Transvaal) zijn 2 man gesneuveld en 4 man gewond; verder is ge vochten bij Millrivier (15 Oct.),Wel kom (16 Oct.), Roodekop (18 Oct.) en Rietfontein (19 Oct.) Het bekende Engelsche democra tische orgaan „Reynolds's News paper" deelt in zijn nummer van Zondag mede, dat liet in Zuid-Afri- ka verboden is geworden. Het had daar meer lezers dan alle andere Engelsche bladen te zamen, naar het verzekert, en was met de ge schorste „South African News" de hoofdbron voor het anti-Jingo-ocxr- logsnieuws ginds. Te Pretoria is een proclamatie uitgevaardigd' waarbij die gouver neur van Transvaal wordt gemach tigd gezondheidsraden op te rich ten in de plaatsen en streken1, waar geen gemeenteraden bestaan. De inschrijving van vreemdelin gen' te Kaapstad houdt aan. Men raamt het getal Russen alleen op 4000. Het doodvonnis van Johannes Bo tha, een van Lot ter's onderbevel hebbers, is veranderd in levnslan- gen dwangarbeid. De corespondent van de „Daily News" te Volksrust seint dat d'e Ên gelschen nu een rij blokhuizen bouwen van Volksrust naar de grens van Swazielantd. De behandeling van Krause's zaak is opnieuw een week uitge steld. Uit de Silezische districten Sagan en Sprattau wordt bericht dat de Engelsche regeering daar ontzaglijke hoeveelheden aardappe len laat opkoopen ter proviandëe- ring van de Engelsche: troepen in ZuidLAfrika en dadelijk voor ver voer overzee laat inpakken. De Italiaansche Fracassa stelt, naar aanleiding van het verblijf van Rhodes en Jameson in de badplaats Salsorraaggiore voor. dat alle Italia nen hun een visitekaartje zullen sturen met het woord „Verachting" er op. In de Sp. Kamer is weder een motie ingediend1, waarbij de ge beurtenissen te Vigo werden afge keurd, maar na versehilende rede voeringen is d'e motie weer inge trokken. De minister van financiën kwam eerst tegen het eind der ver gadering, en kon het woord niet meer nemen. Sagasta ligt ziek te bed. De „Hjeraldo" zegt, dat in de Ka mer sedert de revolutie geen too- neel als Maandag heeft plaats ge had. Het blad weet niet, welke be slissing Sagasta zal nemen tegen over de houding der meerderheid. Volgens een eigen telegram van de „Magdeburger Ztg." is over de Koweitraangelegenheid in gemeen overleg van Engeland eau de Pocrte eene voorloopige oplossing gevon den: de kwestie der rechtsgronden zal nog aan oen nader onderzoek cmd'erworpeoi worden. Het treften bij Bloedrivier- poort. BenneUBurleigh, de correspon dent van de „Daily Telegraph", geeft in een van zijn wonderlijke brieven, een, beschrijving van het gevecht bij Bloedrivierpoort, waar van het onderstaande een uittrek sel is. Er was een korjj-ooi van Utrecht naar Vrijheid gezonden dat goed en wel zijn bestemming bereikte. Maar de bevelvoerende officer he- liografeerd'e daarna naar Dundee dat hij den terugtocht met de lee- ge wagens niet aandurfde, omda. de omtrek wemelde van Boeren, Daarop kreeg majoor Gough last naar Vrijheid te gaan en de leege wagens naar de Jagersdrift terug te brengen. Men waarschuwde hem verder een verkenning te onderne men in de richting naar Scheepers- nek, daar er Boeren in de bergen waren, en verslag te doen. Bij de Jagersdrift voegde kolonel Stewart zich bij hem en 17 Sept. trokken zij uit om hun opdracht te vervul len. Ongeveer 30 K.M. ten noorden van d'e Jagersdrift, terwijl hij het moeielijke pad volgde, vernam ma joor Gough dat de vijand voor hem uit was. Totdusver was allies kalm in zijn werk gegaan. Hij kwam met kolonel Stewart overeen de Boeren om te trekken, maakte een grooten omweg en kreeg dicht bij Bloedri vierpoort aanraking met ongeveer 200 Boeren. Hij zond bericht aan Stewart dat hij de Boeren kon zien, maar van, meeniing was dat zij hem niet hadden gezien. Ter wijl hij Stewart verzocht zich bij hem aan te sluiten, trok Gough te gen de Boeren op, beproevende om ze ond'er dekking stilletjes te be sluipen. De Boeren schenen in de val te zullen loopen, want zij kwa men op hun gemak door de poort en zadelden af. Maar binnen en kele minuten ontdekte Gough dat hij er zelf was ingeloopenToen hij zijn stukken in gereedheid bracht om de Boeren te bestoken, kwamen vijf of zeshonderd Boeren op niet verder dan 200 meter afstands op zijn rechter flank en achterhoede aanjagen. Hij had nog geen zes gra naat-kartetsen afgeschoten: toen de „lawine van burgers" schreeu wende en vurende door zijn manschappen heenstormdlen», alles voor hen uit neermaaiende. Tegen stand was hopeloos en onmogelijk. Het Goltkanon weigerde. De kanon niers maakte inderhaast de twee an dere kanonnen onbruikbaar en in minder dan drie minuten was het geheele gevecht beslist. Majoor Gough en 240 officieren en man schappen waren de gevangenen van de Boeren. De Êngelschen hadden verder 3 officieren en 25 man aan dooden en 7 officieren en 40 man aan gewonden verloren. Onder die gesneuvelde officieren waren de luitenants Blewitt en Lambton, die vroeger precies op denzelfden dag bij Vaalkrans gewond waren.. En kele minuten na de overgaaf trok ken afdeelingen Boeren op Stewart's troepen af om ook deze in de pan te hakken. Maar Stewart wist te ontkomen met. een verwoed ge vecht in de achterhoede. Hij ver loor niet meer dan 45 paarden en vijf gewonden, en wist tot het val len van den avond een stelling le verdedigen. Toen na zonsondefgang het vuren gedaan was, trok Ste wart stilletjes uit zijn stelling weg en kwam in den vroegen ochtend na ©en snellen marsch met al zijn troepen, wagons en kanonnen in zijn kamp tte de Jagersdrift aan'. Stadsnieuws Haarlem, 23 Oct. 1901. De Minister van het openbaar on derwijs en der schooi ie kunsten der Fransche Republiek heeft aan onzen vroegeren stadgenoot, den heer L. van Leer, lid der firma L. van Leer Co. te Amsterdam, den titel verleend van Officier de lTnslruction Publ'ique. Op Donderdag 21 November e.k., des morgens 11 uur, zal door den Commis saris der Koningin in Noord-Holland ter provinciale griffie alhier worden aanbesteed: Het onderhoud der rijks zee- en havenwerken od het eiland Marken, gedurende 1902, 1903 en 1964; behoorende tot de zeewerken in Noord- Holland. Raming f 8900 per jaar. Het iüCident-Roodenburcli. Het Bestuur dier Joumalisten- vereeraiging de H aar 1 emsch e Pers ontving Dinsdag het volgen de antwoord1 van, den heer Roodlen- burch, disbricts-schoolopziamer te Haarlem, op de hem toegezonden motie Haarlem, 22 Oct. 1901. Aan het Bestuur van de Vereeniging „de Haartemsche Pers." Mijne Beereu In antwoord op Uw schrijven van 20 October 1901, h'eb ik de eer U te berichten dat Uwe Vereeniging in hare mo tie wel verklaart het geval S t u f- f e r s te willen laten rustetn, doch dat, hoewel ik niet in détails wensch te treden, noch in eene wederlegging van het door den heer Stuffers geschrevene^, het raiet aan- gaa't daarover geheel te zwijgen, waar de wijze van optreden van don heer Stuffers tegenover mij do oorzaak is van- het incident d'at tot de motie aanleiding gaf; dat immers de heer Stuffers na een gesprek buiten mijne tegen woordigheid' met een der andere Commissieleden, nog vóórdat hij mij zijn verlangen had kenbaar gemaakt om med'edeeling van den uitslag der examens te ontvangen mij reeds bij voorbaat beeft ver klaard, dat hij niet bereid wa6 ecru exemplaar van de Nieuwe Rotter- damsche Courant tor beschikking van de Commissie te stellen; dat ik na deze onheuse he verkla ring heb te kennen gegeven, dat ik dan ook mijnerzijds niet bereid was, hem onverplicht den uitslag mede te dooien dat, toen de heer Stuffers heb verder deed voorkomen' alsof hij het recht had zulks van) mij te eischen, ik het verstrekken van een exemplaar als een bepaalden eisch ben gaan stelten dat tegenover een correspondent van het Algemeen Handelsblad, die het m het openbaar voor den heer Stuffers had opgenomen en in zijn ijver zelfs verder was gegaan dlan die heer Stuffers zelf, uit den aard der zaak hetzelfde standpunt door mij is ingenomen dat echter, wanneer voor het ver volg de bedoelde mededeeling aan mij verzocht wordt, ik reeds nu kan verklaren, d'at ik bereid1 aal zijn, gelijk ik sinds jaren gewoon ben geweest, aan dat verzoek over eenkomstig de usance, te voldoen, nu ik er op kan, rekenen dat ook van de zijde van d'e pers d'e usance zal worden gehandhaafd', wat be treft het verstrekken van exempt a ren. Mocht Uwe Vereeniging hierop ingaan, dan vertrouw ik, dat de or ganen van de Haarlemsche Pers, welke van deze aangelegenheid in hunne bladen meLding hebben ge maakt, dit mijn antwoord in hunne kolommen zullen publiceerem, en beschouw ik daarmede dit incident als geëindigd. Hoogachtend, De Schoolopziener in het district Haarlem, ROODENBURCH. Ook het Bestuur der Journal isten- vereeniging de Haarlemsche Pers verklaart hiermede', het inci dent voor geëindigd. De Dinsdag ten behoeve der Israël armen door heeren collectanten ge houden jaarlijksche turfcollecte, heeft opgebracht de som van f 427.40. Tooneelwedstrij d De Amsterdamsclie vereeniging „Kunst en Genoegen", de eerste die in 't krijt trad, bracht Dinsdagavond voor 't voetlicht „De Lijdensweg", tooneel- spel van Felix Philippi, en „In poli tiek" blijspel van Gustav Kadclberg. De schouwburg was stamp-, stamp-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1901 | | pagina 1