NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken.
Algemeen Kiesrecht.
I9e Jaargang Don- pH<i<» Jn-uari 19«2 No. ah-)..
HAAHLEH'S EABBLAD
ABONNEMENTSPRIJSAD VERTENTIEN
Voor Haarlem per 3 maaoden1.20 T«a 1-* regels 50 Oto., iedere regel meer 10 Ots. Bolton liet Arrondissement Haarlem
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), de P-S» der Advertentiën van 1-5 regels 0.75, elke regel meer 0.15.
er 3 maanden 1.30 Groote letters naar plaatsruimte. Big Abonnement aanzienlijk rabat.
Franco door het gekeele Rijk, per 3 maanden1-65 Reclames 30 Cent per regel.
Afzonderlijke0.02& Bnreanr: Gebonw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak b„ de Turfmarkt.
Geïllustreerd Zondagsblad, voor lUarlem, per 3 maanden0.37K Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie 11»
de omstreken en franco per post0.15 "s®Intercommunale aanslmtmg.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met nitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitstallend recht tot plaatsing van Advertenti
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Commanie Générale de Publicité EtrangiriG. L. DAUBE Co. JOHN F. JONESlSucc., Parijs SI* Faubourg HontmmHN:
Dit nummer bestaat uit
zea bladzijden.
Haarlem's Dagblad Tan 23 Jan.
bei al o.a.:
Het ooilogsnieuws is bijzonder
scbaarscli, De moord op Scheepers,
Het Britsehe Lagerhuis, Dit de
Frauscke Kamer, len halve week
Wereldgeschiedenis. Het feest van
Ds. Pierson, Voor de Kiezers, Al
gemeen Kiesrecht,Transvaal-avoud
Politiek Overzicht.
mochten zujtni.
-Jr tsch
Boenen aeidJeni dlat slechts om aan a»rchiiaaigöni
dien aanlog een ©imtd' te krijigiem, zon
der diait. zij zelJf van Lafhariiighedd bo-
schiuildligid zoneten» wordlen». Dus rijn»
dlie 25 toch lafhartig; wat kan Botha
om hum oordeel dlann geven? In de
laatste zes weken ,zegit dJe»ze> oorres-
panidlemft, zijm er in» Ootsiteilijk-Trams-
vaal 700 Boeren» gevamigen genomen.
Maar hij vertelt »e<r nitet bij, hoe
veel vrauwten en ktirdJetrieini haieitfoini-
der waireni.
Buitenlandsch Nieuws.
Er is weeir opmierfoelijk weiailig
oorlogsnieuws ,en '4 heeft eir allen
schijn, alsof dJe Boeren weer eeniige
voordeeltjes behaald hebben, diie
notg eenliigem tijd verboagetni moeten
blijven. Het Boarenhsucoes biji Tar-
kasltad/roadl, waair wij» im» ons voirig
nuinumier mleldling van imaaklten, kiom
wed eens nietb allilletein. staan. Kitchier
nier weirpt iai. zajmi w©kieildj'ksich over
zicht de schuld) van den trageo gang
der operaties op de voortdlu'randle
regens, en veuitelit overigeins wei
nig nieuws». De cotominie© melden
dlat 31 Bneren werdlein gedlood, 13
gewond, 170 gevangen geno»men en
dlat 41 Boeirlen de wapens neierleg-
den; 79 geweren, 3450 roundb aimr
miuiniltii'e, twaalf wagenb, 250 paar
den en 1G00 stuks vee werden» buit
gemaakt.
French bericht dlat die Boeren uit
het Noordoosten van de Kaapkolo
nie. 'teruggebracht zijn tot ongeveer
150 naam, in veirspreide aftdlaellngein,
cnidfeir Fouché ©ni Myburgh; onge
veer 130 ondlea* Wessiefe ontsnapiten
westelijk van Sterkstroom in de
Sto»rmiberg4»ijn. In: het zuidwesten
brok die hoafdmaoht deir Boeren
naar den dniiehoek Frazersburg-
Carniarvon-Wiililieeibon.
Ten 'nioomdlem van d)e Oranjerivier
©n ton nioordten van de Thaba 'Nchu-
lijin: wordlen kMruei afdieedliingan Boe
ren vervolgd) dbor de E»nigelsGhe co
lonnes.
In heit noordoosten wardlt de aan
leg dea- blölchuizanillini© krachtig
voortgezet; d)e mobiiete colonnes die
er o»D zulten steunen, zijn bijna in
stoat uit te rukken.
In he;t oosten van» Transvaal zijn
de Bo»eireni mjeerendeels v»ea*spreid
door de» jongste operalbiiee.
lm heb western: rukte lord Mefthuen,
den i3»en Jaimuiani van Vrijburg
naar Ventersburg, ten einidle tegen
De La Hey ,en Kemp te opereeren,
aldus eindigt dlit wierinig bellaingwek-
kand telegram.
Ook, van» andere zijde wordlt wei
nig verno»mieini.
Rleiuteir seiiinib den 17.en uit Pre
toria: Kalomel Keikerwich verraste
den 14em op »eien ntachteilijken tocht
Klaasson's lager te PaardJeiberg ten
NO. van Klierksdbrp en maakte elf
gevangenen; de buit was 200 stuks
vee en proviand.
Laf fan siciindb den 20e»ni u»it Lady-
brand: Vniijidiag we»rden zes.yeomen
door de. Boenen» gevangen» genomen
clooh wiedlar losgelaten. Vi
Kafferberichbem was S'tieija» Dins
dag te» Morgansdlam. Dlagelijiks wor
den eir kleinte troepjes krijgsgevan
genen» lai»er hinn)enigeb»rach»t.
Rjeiuter seinde den 18en u.it Stainr
d'euton, dait dJaar dien' dag 179
krijigsgevangenen uiit Ermie»lo waren
gekomien, o. a. majooir Wökruarans
v-an» de» stealsaridillierie. Deze gelijk
andere krijgsgevangenen, prees het
bloklTU'igfstelisel, dlat d)e Boeren zeer
hinderde en ten slotte BuUna ten
val moest brengen. (Dait zal Walmia-
ranis ook wel miet een bedoeling
gezegd hebban. Red.)
De carrespondtenit van de „Ti
mes" te Pretoria seinde den 18en,
dat een verzoekschrift aan Botna
om mot vechten op te houden om-
derscheplt was. Hieb was ondertee-
kend» door 25 Boeren», maar de ro
den waarom» zij. 't vroegen was: om
dat de vrouwen en kinderen in de
comoenbratieikampen sterven. De
correspondent draait het nu han
dig zoo: Dat is een longen, maar die
.geven die noodiug diai, zijn re-oliten geëerbiedigd war- büi Ouan kanut bericht, diat »tweö
den. Die quaeebies rakende 's lands kapi.tems van helt Fransohie vreem-
bezi'litingen in Afrika zijn genageld den!lagio:in in Algenië, De Orossin
L o »-huis kunnen worden». Door de overeen- en Gratiën, door inboorlingen van
Bij, de voortgezette beraadbLagingkonnst nuet HuaJiië kondieai de» quaes-i den Marokkiaanschieui stam dier
oveir het amendement van Lawleyities tusschen Frankrijk en Italië Benii-Smiirs zijn doodgeschoten in
in het Butiitecbe Lagerhuis drong I lit dsn weg woncben geruimd). Da het zuiden des lianids. Frankrijk ?jal
Balfour, na de libera,hm, om hunminister snrak vervolgens van niet »na.iaten bahoarllij.kie vouldaenling
De moord op Scheepers
De redactie der N. R. Gt. heeft
m»et een paar Vnijstaters over
terechtstelling van Scheepers ge>-
sproken. H»et is een moord, zeiden
zij. Scheepers is zoo go»ed vod Vrij'
staatsoh burger als wij'. Hij is wel
Kolonist van geboorte, maar jaren
voor die nioorlog is hij' in dien» Vrij
staat giekomen. Hij diende» biji de
staatsartidlliariie:, an weird bij de he-
liograf isohe afdaeiling geplaatst. Een
of twee jiairen voor den oo»rlog ging
hij met noig een paar baliiagnafisten
n»aar Pretoria om zich daar verder
voor het werk te bekwamen. E»en
der zegslieden had Scheepers het
laatst gespirakan na Cronjé's over
gave bij Paardlebeng. Scheiepers
bedilognaf»eerde noig om van Cronjé
tijding te krijgen. Hij kreeg wel
antwoord, maar die pielt, vanwaar
gehe,liiagirafeendl werd, l:ag iets bet-
zijdeo de plaats, waar heit kamp
gesltaan had. Vermoedlenidie dat het
Engelschen wanen, vroeg hij om
het codewoord, »en toen hij het niet
kreeg, maakten hij en de zegs
man siamien uit, dat het indterdlaad
de Britten waren dile met de hieliio-
g.raaf eeni»g belajngrij»k biericht van
de Boeren trachtten op to vangen.
Volgens de aegslieidlen was Schee
pers oudier dlam 24 jaar; tusschen de
25 en 30, meenden zij.
Dq m oord-karn pen.
Volgens Paris-Nouveltes heeft me
vrouw Joubert, d!e weduwe van den
generaal, in een brief van 17 No
vember zich aldus over de concen
tratiekampen uitgelaten:
,,Na ei»nidel»ooze aanvragen heb ik
verilaf gekregen het kamp te Irene
te bezoeken. AI: wat men' van de
ooniaehtratie-kampen heeft gezegd is
nor ben/aden de werkelijkheid.
Vrouwen en kinderen» sterven er
als vliegen». Het jaargetijde is bui
tengewoon vochtig en de typhus
woadlt er Als het Stelsel dier con-
oe ntuatiie-kampen» nog een jaar
w»ordJt voLgehcxudeni, zullen er Boe-
renvrouwm noch kinderen mieer
zij»n. De commiisöiie van Eng. dames,
uitgezonden om de» Engelschei auto
riteiten schoon te waeschen van de
beschuldiginigen die Miss Hobho»use
'tegen ze heeft uitgebracht, heeft ha
re zending wel vervuld. Inderdaad,
Miss Hobhousie» heeft niet overdre
ven, In heb verstreken» jaar is
toestand nog verergerd. Toen Miss
Hob house hier was gebruikten de
Engelscheri. den honger nog niet a»ls
een vertdtelgingsmiiddel voor eien
ganeohe bevolking".
Chili en de Boeren.
Uit Kopenhagen wordt aain de
,,Echo die Paris" gemeld dab over
ste Liinidelibotmi, een Deen van ge
boorte, die op het oogenblik bij heft
Ghileensche leger dienst d'oet, dr.
Lciijlds uit naam van de Chiileenschle
iregeeri'Dg de volgende voorstellen
is konten dioen: Ghtli is bereid een
zoo groot mogelijk aantal Boeren op
te nieonien. Zij1 zullen de bevolking
welkom' zijn »eoi mogen zich ini een
mooie, gezande streek vestigen. De
Chileensche ilegeerimg betaalt de
kosten vani overtocht, zal hun» land
e»n vee verschaffen» en het noodige
voorschot geven dat pas nia vijf ja
ren» 'terugbetaald behoeft te wordiem.
Zoodra zij hun schuld hebben afge
daan, zij»n de Boeren eigenaars van
de»ni grond.
Men voegt er bij» dat liet agent
schap van» de Chileenseb© regeering
■te Parijs» bereid is, alle andere in-
verde»eldheid gehekeld te hebben,
bij Gampbail-Banmerman op intrek
king van het amendement aian, om
dat reeds het enkieile fai»t, dat dleze
motiie van wanitrou»wen in de regee-
rinig met betrekkkig tot de. Zuidf-
Afritkaanische aangelegenheden voor
gesteld word. den Boeren nog meer
hoop zou geven, niet o»m de EngeL-
sche troepen te kunnen verslaan,
maar om den oorlog te» kunnen» vol
houden» totdat de oppositie aan het
bewind komt.
Campbell B&nmierman antwoord
de, dal hij uiilt vaderlandsliefde voor
het amendement moest ebemmen,
want hij acht het miiet waarschijn-
Frankrijtks wiecnidischap met de Ven-
eeniigde Staten »en over »het verbond'
met Rusland.
D»e algemaenie beschouwingen
werden daarna gestoten.
Aïsromeene berichten.
DF- onT>r.rin lV ZUID-AFRIKA.
De Avanidale» Castte is Zondag
mot 200 man, van die Zuid-Afrikaan
se he politie uit Southampton naar
Kaapstad vertrokken.
De belangrijkste opgaven in db offi-
cisele vsrlieslijst van Dinsdag hebben
betrekking op liet gevecht te Doorn-
fontein bij Grikwastad) op den 13en,
waar SitwielI's beredlen infanterie ee.n
©telling van de Boeren met de bajonet
lijk .dat »de houding en de politiek mo»et bestormd hebben. Het srneaive
der reigeering tdt het veistigen van len van majoor Whitehead wordt be-
leien blijveniden vredte zullen leiden.vestigd, en verder zijn 4 man gedood
Het amJemldeimieinit van. Ga wie y en 18 gewond». Den 15 den heeft de zelf-
wetrd ten' slbtbe veirwoirpein mie't 333 de colonne bij Grikwastad weer een»
•tegen 123 stemmen. B»e»halve de
Ieren onthielden' zich ook de uiter
ste radicalen van stemming,, zoo
mede een aantal liberale imperia-
li stem, o, a. Grey en Asquith.
Uit ds Fransche Kamer*
Bij dfe vooiritgazette beraadslaging
over die begrootiing van» buitenland-
sche zalren in de Fransohie Kamer
bestreed Bioni de Gasteililans d'e poli
tiek in Chinia; hij» veirklaarde zich
een vooirstandieir van een Fransoh
imperialisme».
Destourmalles prees de' diplomatie,
die de»n vrede in Europa heeft wa
tan. te b»ewianen. Hij bestreed het
imperialisme, .en veroordeelde de
Europeescbe_ politiek die de zwak
ke nlaab verdrukken. Laziies viel
hem telkens in de redle# en wierd tot
de orde .gero»epen. Destóurnialiles zei.
de» dlat hij zich niet uit het veild Liet
slaan »doo»r de nationalisten. Reberii
betreurde het dlat Frankrijk niet
tusschemboide komt in Marokko.
De rapporteur Dubref bracht hul
de aan Deilcassé's potitiek.
Btienne bestreed1 nieuwe kolonfal©
uitbreiding. Nochlhans wilde hij
Vaststellen, .dlat de rechten van
Frankrijk door Engelland aaingeound
zijn, met name te Obok en io het
Noorden van Abessinië. Hiji was
van» oordeel, dht de regeeiring mioiet
laten voelen welk gewicht zij aan
aan- den Dzjiboieti-sp>oorweg hecht.
Hij. wees op dien vooaitdurenden
aandrang, dien Rhodles op de En-
gedische regeeriing uitoefent, om» den
ontworpen spoorweg van» de Kaap
maar Kaïro door Engelsclie gewep-
ten te laten lo,o»p»en. Aangaande» d'e
Ni»,gier zeide Eitieawne .diat Engeland
valschei'ij.k beweende agenten te
hebben gezonden naar de streken,
waarop het aanspraak liet gelden.
Wij; hiebben het recht, zeide hijver
betering van de» grens te verlan/gen.
Wij; moeten Enigelaaid laten weten,
dat wij elke d'aad, dieteai doel» heeft
ons i»n M»arokko te veadringem, als
beleedigend' zullen opvatten.. Helt
vraagstuk van die Nieuwe^Hiebiiiedeo
kan ernsti»'1- navaar opleveren». Eti»e»i>
ne stelde voor ,de galeien, te Nou-
meia op te heffen, zooals Australië
verzocht heeft, tegen concessies met
betrekking tot de Nieuwe-Hebrie-
dlem.
Deilcassé, mii»n)istea* van buitenland-
schle zaken», beantwoordde de spre
kers Frankrijk moet zijn positie
te Peking handhaven, zeide hij»; helt
verlangt van die Cbineesche regeer
ring alleen), d)at zij haar plicht d'oet.
De toestand van Frankrijk in de
wereld! is bevredigend. In Turkije
is het bij geien andere mogendheid
achteruit gegaan. De voornaamste
industrieele ondernemingen zijn in
Fransche handen. Toen» Frankrijiks'
belianigeni miskend weiden moest de(
regeering 2» verdedigen. Het gevolg
daarvan was de vlaotbetooging voor
Mytilenie. In Newfoundland ver
langde Frankrijk niets andea's dan
gewonde geltregen. Zitten die Engel
schen daar soms rondom in die Boeren?
Een afdleeling van Myburgh's rebel
len heeft den 17d»em een hoeve bij La-
dygrey geplunderd» en 25 pd. st. brand
schatting; los gekregen.
Kriitzingier zal, volgens een bericht
uit Graaff-Reinet, terechtstaan op vier
beschuldigingen wegens moord, het
vernielen van treinen en wreedheid
jegens gevangenen. Hij zal dlus dien
weg wel gaan van Lotteer en Scheepers.
In het Lagerhuis zoidJe» Chamber
lain. dlat die» goudopbrengst van
Transvaal ini November is geweeslt
39,075 ons-, iin Decem'ber 52,897 ons.
Uit Sydney wordt aan de Daily Mail
geseind: Honderden overtollige vrij
willigers voor het nieuwe Australische
bondscontingent krijgen «migratie-
vergunningen voor Zuid-Afrika, daar
zij aangemoedigd zijn door een bood
schap van Kitchener en van plan zijn
in ongeregelde corpsen dienst te ne
men, liefst in die Scottish Horse van
Tullibaa-dine (zij willen dus graag in
Johanesburg zijn!)
Het ministerie van oorlog heeft lajten
weten dat de Australiërs niet in een
afzonderlijke brigade zullen vereenigd
worden, maar verdeeld worden over
verschillende afdeélingeu. Dit heeft te
leurstelling gewekt, omdat men hoopte
op een Australische brigade.
De Belgische mrimister van bui-
tiemüiaimcllsche zakeri beamitwoandtle
Dinsdag in de Kameir een» vtraag van
dien socialist Van dien Veilde, tien aan
zien dier gevangenhouding van» »een
Belg »p Geyilan. D»e miindstea' zeidie
dlat die Bieilg overeenkomstig het
oorlogsrecht kri j .gïge vangen ge
maakt was; de regeering kon dus
ten zij men behoeve» miet 'tusschen
beide komem, imJaair zij» zou liiern bij-
stand verileemie/ni.
CHINA.
De Amwiikajansche: consul 'be Kan-
toni mieldü, diat eien Frajniscli»e zendie-
lirng venmaand' i»s tie Nan-ruing, 350
KM. ten moorden vani Kanton», im de
provincie Kwiam-toeng.
ALLERLEI.
De .,Mowmiinig Leader" vejnmeemt
uit Washiinigom», daft een zieiesillag
plaats laad in de haven van Pana
ma tusschen »de vloten der Regee-
r.mig »en der »rev»olu)t'iioamiireni.
De» commiandamt van heft Ameri-
kaansche oorlogsscliiip Philadelphia
seinde nader, dat de Padi'lla, e»en
van de schepen van de iinsuigeaaten,
de Lautaro, va 11de gouveuinemen-
teelen», in brand) had geschoten» em
dat dit liaaitste schip, door zijn be-
•manminig im den» steek goliaiten, zin
kende was.
Te Willemstad gletoofit men, dlaft
de opstand im Venezuela alnjgaaaim
vordlerimgen maakt.
Presiderit Casteo heeft den Duiitr
scheni gezant liaftem weitJen dlat hij
DudtechLaind'S enschen aan, het Con
gres zal voorleggen., zoodira dJat biji
eenkomt.
voor dit feiit te vragen. ,iemi daar de
Beimi-Smiiirs »eog vechtlustig sch»ij»men
te zijn, kan de zaak »nog zeer em-
sliiige gevolgen voorn Marokko heb
ben.
De vrienden van Max Régiiis heb
ben than© het geld tot betaling van
zijn boeten bijeengebracht. De» man
zou dientengevolge Dinsdag weer in
vrijheid gestold wonden.
De Etnigielische kruiser Phaelton is
van Victoria ,in Gan'axüa, vertrok-
lrem om de kamanneterboot GondJor
te zoeken diie te lang uit as cn waar
voor men» begint te» vreeizemi.
Bij» zijn beaoek aan Amerika zal
m»em prins Heunrich eean ruaair Euro-
peasche begrippen onigaw»onie hub
de brengen. De Amen 1 kaïanische
pers zat, krachtens eien» al
gemeen besluit hem eien feestmaal
aanibi»edlan. Zeslxonxterid) Amerikaam-
sche bladen» zullem er bij vertegen
woordigd' zijm. De prins heeft de
uitiniaodiigimg met genoegen aange
nomen,. Het banket wordlt gegeven
in Waldbrf-Astoriiai, het voornaamste
hotel
Uit New-York wordt gescand dlat
de kiamaatcoffnmjiss'iie thans mieft al-
gemieieme stemmen dien» weg dloor
Panama aambeveelt.
De oamimiisete siteiltj de totale
waardie van de bezittingen» die de
Panama-maatschappij fe koop biedt,
op 40,000,000 dollar, terwijl de kos
ten» van het graven van» het kanaal
door Nicaragua op 45,630,704 diollar
mieier geraamd w'oadeni d!an die voor
de voltooiinig van bet Panama-ka
naal. Het rapport g.aat vergezeld
van» een briief van presoxJen/t Roose
velt aam het Congres.
Miss Stone heeft cle Amerikaansche
legatie te Konstantin»o.pel laten weten
dat zij het best maakt. Haar metge
zellin, mevrouw Tsilka, heeft aan een
kind) het leven geschonken en is ook
welvarende. Men verwacht diat die ger
vangemen spoedlig bevrijd zullen wor
den.
Stadsnieuws.
Haarlem, 22 Jan. 1902.
De groote zaal van „De Kroon" was
gisterenavond flink bezet, nu er zou
worden geagiteerd1 voor algemeen
kiesrecht in een vergadering, door de
S. D. A. P. belegd1.
De heer Bremer opende de verga
dering met een enkel woord, waarin
hij e»r op wees, dat die zaak voor alge
meen kiesrecht in de Kamer vrijwel
op het cloode punt is en de agitatie
daarbuiten des te krachtiger moet zijn.
De heer Wollring verkreeg het eerst
woord.
Spreker gaf in 't kort een historisch
overzicht van deze beweging, waar
uit, zei hij, die arbeiders leering kun
nen, putten voor dJen komenden strijdt
-De agitatie begon reeds twintig jaar
geleden en het was in het jaar 1880,
dat de heeren Rink, Pyttersen en
Heldit aan de Tweede Kamer een adres
zonden ten betooge, dat grondwets
herziening om te komen tot algemeen
kies- en stemrecht, noodzakelijk was.
En. jaren achtereen is er toen door dte
arbeiders met kolossalen ijver ge
werkt om door het gansche land dien
eisch» te doen weerklinken. Vol gevoel
was d'ie beweging, doch er kwam een
tijdperk, dat. de houding van vele man
nen niet meer zoo krachtig was en
dat er een strooming kwam, die in
algemeen kiesrecht niet meer zulk een
machtig wapen zag.
De regeering kon echter niet op togen
den drang om het kiesrecht telkens
wat beter te maken, en zoo kregen we
liet ontwerp-Tak van Poortvliet, waar
tegen door de reactionairen front werd
gemaakt vooral door die kerkelijken.
Het Nedierlandscbe volk werdl ten
slotte opgescheept met d»e kieswet-Van
Houten.
Hoezeer ook deze wet vele malen ge-
critiseerd is, we mogen eir tooh nog
wel eens bij stilstaan. Omdat dle-ze
wet zich voor critiek zoo bLoot geeft,
school hierin een prachtig agitatie-
middel om dis volksbeweging weer le
vendig te maken.
De wet-Van Houten is gekoppeld
aan het bezit; alleen bezitters wordlen
waardig gekeurd te stemmen.
En hier komen we tegen op; alle
mannelijke bewoners moeten gehoor
zaam zijn aan die wetten, dte er ge
maakt wordlen door die heeren in Den
Haag, en daarom moet het gansche
volk ook invloed uitoefenen, op dten
gang van het Staatsbeheer. Bovendien
moet er een sociale wetgeving komen
en wij hebben als arbeidler een groot
wantrouwen tegen de heeren, die in
Den» Haag, naar liet heet, zullen wa
ken voor de belangen van het geheele
volk. De arbeiders zijn het bv. niet
vergeten, d'at o.a. bij de ongevallen
wetgeving velen die wilden maken in
het belang der groot-industrieelen en
het amendeinent-Kuypor.
Er zijn nog meer dingen.
We weten nog hoe de heeren Rink
en Goeman Borgesius hebben geijverd
voor een goede in elka anzetting van
het kiesrecht indertijd, doch hoe zij
later stemden tegen de motie-Troelstra
betreffende de urgentie.
Wie mogien ook niet vergeten, dat
bij de kieswet-Van Houten de helft
der mannelijke ingezetenen boven de
vijf-»eüi-twLntig jaar zijn buitengeslo
ten en de gansche vrouwelijke bevol
king. En dan: 1/3 van die inkomsten
van den Staat wordt gebruikt voor
militairisme; het geld hieraan uitge
geven, wordt vermorst, «ai dait kon
toch heel wat beter besteed worden,
in het belang van het arbeidende volk.
Doch de bezittende klasse lieeft het
militaLrisme noodig en de justitie met
al den aankleve van dien.
Wij zien dit alles klaar voor de
oogen en dan zeggen we: We hebben
noodig een a/rbe i die repen si oen, een
goede leerplichtwet, waarbij de maat
schappelijke toestand in 0ogenschouw
wordt genomen en een wet op arbeid©
en rusttijden. Het wordt langzaam
aan tijd, dat de heeren plaats maken
voor andere vertegenwoordigers, die
de belangen van het gansche volk vul
len behartigen.
Ook sprak die heer Wollring over on
ze koloniale politiek. Als er algem sen.
kies- en stemrecht zou zijm zou ei
gjeen plaats zijn voor mannen, die
aan roofpolitiek doen, en in een ge
meenteraad als Haarlem bv., geen
plaats zijn voor mannen al3 de beu
Beijmes.
En waar van kerkelijke zijde gewaa
schuwd word't, daar stellen de sociaal
demokreten tegenover, dat de arbei
dersbelangen toch per 6lot van ;tle
ning dezelfde zijn, welk geloof min
ook belijdt. Ook onder de geloovige
arbeiders zullen er opstaan, die scni 11-
der aan schouder gaan staan -ei de
etrijdiers voor algemeen kiesrecht.
Voor alles is noodig een kraentig,
strijdvaardig leger, dat niet staat on
der een partij-leuze. De arbeiders, hoe
verdeeld overigens ook, moeten als
gansche klasse gaan eischein het a'ge
meen kies- en stemrecht.
Ten slotte betoogde die heer Wollring
vooropstellende, dat de vakveree-
nigingen niet kunnen mecdo»en aan
partij-politiek, dat het n iet aan
gaat te zeggen, dat de vakbeweging
allen steun aan da politieke bewe
ging der arbeiders moet onthou
den. De bloei van de vakvereoniging
hangt in vele opzichten samen met de
inrichting der wetgeving.
Met een opwekkend woord» besloot
spreker ondfcr applaus.
De hoer Gerhard! zei, ge hebt zeker
wel eens gehoord, dat de maatschap
pij rust op Christelijke grondslagan,
aj hebt ge het niet zoozeer ondervon
dien.
We hebben nu laat ons zeggen, een
verbeterde editie. P au lus heeft gezegd:
Wie niet werkt, zal ook niet eten, doch
nu zegt men: Wie» het hardst werkt,
zal het minst eten. Nog een andere
verbeterde Christelijke edlitie van in
