HET HEIDELBERGER SLOT.
Nieuwe postzegels.
Van alle tijden.
Voor alle tijden.
SCHAAKSPEL.
Het plan van eenige Duitsche archi
tecten om het Heidelherger slot,
Duitschland's mooisten en eerwaar-
digsten bouwval, te hernieuwen, d.
w. z. weder op te bouwen, en de aan
wezige overblijfselen te voltooien,
heeft in Duitschland bij velen groote
sensatie gemaakt en de Hei delher g-
sche professoren hebben krachtig ge
protesteerd tegen de verwezenlijking
van het plan. Terwijl te eener zijde
voor de restauratie van enkele deelen
der ruïne wordt aangevoerd, dat al
leen op deze wijze langzamen, maar
zekeren ondergang van het geheel
kan worden voorkomen, wordt aan
de andere zijde uitdrukking gegeven
aan de vrees, dat de gedeeltelijke ver
nieuwing van het bouwwerk den to
taalindruk en de schilderachtige
schoonheid afbreuk doen, want de
aesthetische waarde van het Heidel-
berger slot is niet gelegen in het een
of amdiere onderdeel, maar in het on
vergelijkelijke stemmfngsaccoord van
het geheel.
Aan den bouw van het slot, dat op
den „Jettenbühel", onmiddellijk bo
ven de stad en 101 meter boven den
waterspiegel van den Neckar 6taat,
werd begonnen tegen het einde van de
13de eeuw.
In het bijzonder werd hij bevorderd
ondier de regeering van keurvorst Ru-
precht en later door den Otto Hein-
richsbau (15561559), een toonbeeld
van fantaisievolle en edele vroege Re
naissance met weelderige, plastische
ornamentiek, terwijl de in den rijk-
sten, laten Renaissancestijl van 1601
tot 1607 uitgevoerde Friedrichsbau
met 16 portretstandbeelden het geheel
aanvulde.
Deze hoofdgebouwen van het slot
vormen een vierhoek met ronde hoek
torens; naar het zuidwesten staan de
Ruprechtsbau (van 1400 tot 1410 ge
bouwd), de zoogenaamdJe Alte Bau en
het Bandhaus, het oudste gedeelte van
het slot; naar het noordwesten de
Friedrichsbau, versierd met de stand
beelden van Paltsche vorsten; aan de
noordoostelijke en zuidoostelijke zijde
de Otto-Heinrichsbau, benevens de
zoogenaamde Neue Hof, een mengsel
van Gothiek en Renaissance, en de
Ludwigsbau; aan de westzijde voegt
zich daar nog bij als jongste bouw
werk de Elisabethenbau, die in 1618
is ontstaan. Nadat de 30-jarige oorlog
met zijn gruwelen achter den rug was
werd het slot eerst door de Franschen
in 1689 en 1693, voor het grootste ge
deelte vernield. O.a. lieten zij een ge
weldigen toren van 30 meter middel
lijn in de lucht vliegen en daarna
werd het slot in 1764 door den blik
sem nog ver-der vernield- Sedert dien
tijd is het een ruïne, weelderig door
klimop omkranst...
In het bijzonder bezienswaard zijn
de half in het groen verscholen Eli-
sabethpoort, de vier fraaie granieten
zuilen aan de slotfontein, die uit het
paleis van Karei den Groote te Ingel-
heim naar hier gebracht zijn, de slot
tuin met een groot terras, van waar
men een verrukkelijk uitzicht op de
Rijnvlakte heeft, de gesprongen toren,
de mooie achthoekige toren, de voor
malige slottuin, de nog geconserveer
de slotkerk in den Friedrichsbau,
waar zich ook de voor de geschiede
nis van het slot, den Palts en de
stad belangwekkende stedelijke verza
meling bevindt. Eindelijk laat men
in een afzonderlijk keldergewelf het
bekende, in 1751 vervaardigde groote
vat zien, dat bijna 10 meter in mid
dellijn is, ruim 10 meter hoogte heeft
en. 236.000 flesschen kan bevatten.
ten komen idadrbij de rijkgekeurde
keizers- en konings standaards waar
van d© vaandelstokken dwars over el
kaar gelegd zijn. Boven staat in klei
ne met goud gedrukte letters, S. M. S.
Hohenzollern."
Een ander deel bevat in gelijken
vorm den breeden wimpel en de groot-
admiraalsvlag. Beide vaandels zijn
wit en vertoonen het ijzeren kruis
met de keizerskroon in het midden;
bij idbn breeden wimpel ligt op het
ijzeren kruis d© scepter en het keur-
zwaard, bij de groot-admiraalsvlag
de groot-admiraalsstaf.
De veelkleurige drukken leverden
technisch niet geringe moedflijkheden
op. Tengevolge van het overlijden
van keizerin Friederich zijn papier
en couverten door een breeden rouw
rand omgeven.
Tegen inbrekers.
Bonte steentjes.
De gewone weefdraad der spin is zóó
oneindig fijn, cDat 40.000 kilometer (ge
lijk de lengte van den aequator) nog
niet geheel en al een vierde kilo we
gen zouden.
De ontzaggelijke kracht van een vul
kaan bleek bij een der laatste uitbar
stingen van den Vesuvius, waarbij een
30.000 kilo zware rotsmassa hoog over
den krater daarvan geslingerd: werd.
Volgens de berekening van een Itaii-
aansch geleerde was daarvoor min
stens een kracht van 7000 paardekrach-
ten benoodigdL
De sterkste dieren voeden zich uit
sluitend' met planten. De leeuw wordt
meer om zijn wildheid gevreesd, dan
om zï»n lichaamskracht. Hierin over
treft hem de olifant, die een vegeta
riër is. verscheidene keeren. De snel-
voetigste dieren met het grootste vol
hardingsvermogen: het paard, 't ren
dier, de antilope e. a. zijn eveneens
vegetariërs, doch is hierbij te beden
ken, dat rij een ander gebit en vóór
alles een andere maag hebben.
De aanvalswijze der krokodillen
schildert Moore in een interessant boek
over de dierenwereld, ais volgt: Zij
zwemmen naar hun prooi, waarbij
hun lange kop nauwelijks boven het
water uitsteekt en veel op een stuk
verweerd hout gelijkt. Zijn ze genoeg
"genaderd, dan draaien zij zich plotse
ling om en slingeren hun prooi dloor
een verschrikkelijken slag met hun
staart in 't water. De slag is zóó krach
tig, dat dJe betreffende dieren gewoon
lijk reeds half verpletterd en volko
men verdoofd zijn. voordat de reptie
len ze in de rivier voortslepen, waar
ze hun buit vaak dagen achtereen in
het riet verborgen houden.
Verschillende, zeer zware dranken
kunnen uit de zoo onschuldig uitzien
de bananen en eveneens uit de melk
der kokosnoten vervaardigd worden.
De Japanners bereiden een opwekken-
den dirank uit pruimen en uit de bloe
sems van het zoogenaamde harteweef-
sel! De Chineezen destilleeren verschil
lende alcoholische genotmiddelen uit
rijst en erwten, verstaan echter ook
de kunst oen bedwelmende likeur uit
lamsvleesch te bereiden. In dit op
zicht staan de Russen niet ver bij hen
achter, die ook een merkwaardig ge
notmiddel van dierlijken oorsprong
vervaardigen, hun „kwass" die uit
melk bereid wordt en welke drank den-
gene die er niet aan gewend is, als
zeepwater smaakt.
Wel vriendelijk.
Zij stevende het telegraafkantoor
binnen en klopte tegen het raampje.
De telegraafbeambte herinnerde
zich, dat zij er tien minuten geleden
ook geweest was en terwijl hij naar
voren trad om haar te helpen, vroeg
hij wat zij verlangde.
O, zeidie zij, geef mij even het
teilegram terug, dat ik zoo pas geschre
ven heb, ik heb iets belangrijks verge
ten. Ik wilde het woord allerliefst",
bij de mededleeling van die ontvangst
van den armband, onderstrepen. Kost
het meer?
Neen, juffrouw, zeide de beamb
te, terwijl hij haar het telegram over
handigde.
De jonge dame trok twee dikke stre
pen onder het bedoelde woord' en zei:
Het is heel vriendelijk van u dat u
me dit nog toestaat, Het zal George
zoo'n pleizier dóen.
O, 't is die moeite niet waard-, zei-
de de beambte. Als u het graag wilt,
zal ik, zonder dat het iets kost, een
paar druppeltjes viooltjes-odeur op 't
telegram dóen.
Dank u wel, mijnheer. Dat zou
me heel veel pleizier doen. Ik zal al
mijn telegrammen aan dit kantoor
aanbieden. U is zoo vriendelijk.
En het lachje dat zij hem gaf, zou
iedereen goed gedaan hebben behal
ve misschien George, als hij er bij was
- geweest.
Een eenvoudige alarm inrichting,
om tegen inbrekers gebruikt te wor
den, en die kan worden aangebracht
aan iedere deur, is op de teekening af
gebeeld.
Ze bestaat uit een frame, dat op
den grond wordt bevestigd. Op dit
frame is een schelmrichting aange
bracht, die in werking komt door de
beweging van een laddertje. Aan een
metalen plaatje aan de deur wordt
het laddertje bevestigd. Als de deur
nu wordt geopend komt het laddertje
in beweging en onmiddellijk komt de
schel in werking. De inrichting is
zoodanig, dat het toestelletje van
buiten af niet van de deur verwijderd
kan worden.
Het Postpapieren de Duitsche
Keizer.
Onlangs heeft de keizer bij zijn hof-
graveur Otto postpapier en couverten
laten maken, die als kenteeken van
den bezitter een veelkleurige versiering
vertoonen. Het miden vormt op een
gouden veld de zwarte rijksadelaar
met den rooden snavel en roode klau
wen; deze is omgeven door een blau
wen band, van de ordie van den Kou
seband, met bet opschrift in goud:
„Honi soit qui mal y pense" en den
bonten ketting van den Zwarten Ade
laar; boven het geheel zweeft de kei
zerskroon.
Deze grondgedachte komt dan nog
in twee variaties voor. Op een deel
van het postpapier en de couverten
Ons lichaam en onze
gezondheid.
Vier wenken allereerst: Men onder
houdt zijn tanden door: I. ze goed te
reinigen, II ze flink te gebruiken, lil.
ze regelmatig aan tandheelkundig
onderzoek te omidierwerpen, IV. alle
zieke tanden vroegtijdig te laten her
stellen.
Hoe men zijn tanden reinigt: De
tanden bederven door gisting en rot
ting van aan de tanden vastklevende
spijsresten. Met het kauwen van een
enkel stuk brood men zijn tan
den evengoewd aan dezen schadelijken
invloed bloot als met het gebruiken
van een geheelen maaltijd. Qm dus
het gevaar voor tandbedlerf te vermin
deren en de reiniging te vergemakke
lijken, raden wij u:
Eet zoo weinig mogelijk buiten de
drie of vier maaltijden daags, vooral
geen kleverige, zachte broodjes of
koekjes.
Spoel na iederen maaltijd den mond
zorgvuldig met schoon water, en zuig
dit door alle tusschenruimten van de
tanden.
Borstel de tanden en het land-
vleesch iederen ochtend en avond
met tandpoeder.
Hoe me nmoet borstelen.
De borstel moet niet te groot zijn,
de haren niet te hard en niet te dicht
op elkaar staan.
Vooir het tandpoeder kan men aan
een deskundige een voorschrift vra
gen. Een goedkoop en eenvoudig
tandpoeder verschaft men rich, door
bij een apotheker geprepareerd krijt
te koopen.
Campher, melksuiker, houtskool,
sigarenasch, puimstoen, tandzeepen
en scherpe pasta's bederven tanden en
tandvleesch.
De tanden moeten aan alle kanten
geborsteld worden, ook de kiezen,ook
aan den binnenkant. Het tandvleesch
moet eveneens met den borstel ge
wreven warden. Men moet niet al
leen dwars, maar voornamelijk op
en neer borstelen.
Ook de melktanden moeten regel
matig gelwrsteld worden, van af het
tweede of derde jaar.
Als het tandvleesch bloedt, bij het
borstelen, dan is het ziek en moet
door een deskundige genezen worden.
Gezond tandvleesch ziot bleekrood, is
hard en bloedt niet met borstelen.
men zijn tanden moet gebrui
ken.
Door er flink mede te kauwen.. Wie
alleen zacht voedsel gebruikt, om zijn
tandeu te ontzien, doet er veel kwaad
aan.
Het kauwen van ruw, hard voedsel
schuiert de tanden rein, houdt het
tandvleesch gezond, bevordert de
speekselafscheiding en de spijsverte
ring. De kinderen moeten van de
jeugd af aan gewend worden, do spij
zen flink en zorgvuldig te kauwen.
Het tandheelkundig onderzoek.
Van het tandbederf, tandcaries, het
hol worden en afbreken der tanden,
blijve ngeen vijf van de 100 gebitten
geheel verschoond. Bijna alle
tandvleesch- en tandkasriekten zijn
het gevolg van deze ziekte. De tand
caries kan in den beginne gemakke
lijk gestuit worden door zaakkundig
opvullen van de holte. Als zij echter al
tot kiespijn heeft geleid, dan is de be
handeling veel moeilijker, en in zeer
vergevorderde gevallen de tand ver
loren
Alleen een deskundige kan het hol
worden van een tand bijtijds ontdek
ken. De tandlijder zelve merkt de
tandcaries bijna altijd te laat op, als
die tand reeds verzwakt en de behan
deling moeilijk en tijdroovend is.
Elk gebit moet minstens tweemaal
per jaar door een tandheelkundige
onderzocht worden.
Het onderzoek moet met het derde
levensjaar beginnen; ook de melktan
den en kiezen moeten tot den tijd dat
zij uitvallen, onderhouden en zoo noo-
dig gevuld worden.
De met het zesde jaar verschijnen
de kies, de derde in de rij, is geen
melkkies, maar een blijvende kies;
aan haar behoud moet de grootste
zorg worden besteed.
Hoe zieke tanden hersteld worden.
Door het opvullen van de carieuse
holte met een of ander edel metaal of
met een ander materiaal, door den
tandheelkundige te bepalen. Heeft
bet bederf reeds de tandzenuw of het
wortelvlies aangetast, dan moet aan
de vulling een herhaaldelijke tand
heelkundige behandeling voorafgaan,
is dc kroon afgebroken, dan kan in
vele gevallen rop den wortel een
kunstmatige kroon bevestigd worden.
Wie dan alleen tandheelkundige
hulp inroept, als hij kiespijn krijgt,
loopt gevaar, zijn tanden vroeg te
verliezen.
Wie zijn tanden regelmatig laat on
derzoeken, en zoo noodig vullen, be
houdt deze en blijft verschoond van
kiespijn.
De natuurlijke tanden, zijn voor het
kauwen tienmaal meer waard dan
kunsttanden.
In Engeland is sedert Nieuwjaars
dag een nieuwe postzegel in oniloop,
waarvan wij hierbij een afbeelding
geven. Het is een zegel van 1 penny
(een stuiver) die mooi helrood van
kleur is. De andere zegels van de
zelfde serie zijn van een halve penny
(groen), van 2 1/2 pene© (blauw) en
van 6 pence (purper). De teekening
van ai deze zegels is identiek, alleen
met dit verschil, dat die van 2 1/2
pence zijn waarde in cijfers uitge
drukt, draagt. Nieuw is de heelde
naar van koning Edlward VII.
Voorts zijn in omloop gekomen 2
nieuwe zegels van Britsch Borneo,
het zijn zegels ter waarde van 10 en
16 cents. Op den 10 cents postzegel
die hier is afgedrukt, is afgebeeld een
honingbeer, terwijl op den 16 cents-
zegel een trein is afgebeeld, symboli-
seerende den vooruitgang der bescha
ving in dat verre deel der aarde.
Hoe tooneeispeeisters en. zan
geressen leven.
De goede gezondheid der tooneel-
ceMmtelit'en .zal, hun .inspannend
leven in aanmerking genomen, bij
menigeen verwondering wekken. En
het geheim voor dit levens-elixer? Er
is er geen. Nemen wij de artisten
Adeline Patti en Sarah Bernhardt,
die door haar sterk gestel de aandacht
trekken. Patti, die, ondanks haar
jaren, nog als een nachtegaal zingt,
en Sarah, die als grootmoeder nog
den twintigjarigen hertog van Reich-
stadt speelt.
Adeline drinkt isleclita water en
melk en slaapt geregeld acht uur 's
zomers en 's winters, met een geo
pend raam, Sarah daarentegen haat
de frissche lucht, gaat om drie uur
's morgens naar bed, staat om tien
uur op, eet een weinig, meest eieren
en visch, en drinkt alleen ...cham
pagne; zij neemt weinig beweging,
gaat 's avonds naar den schouwburg,
ziet bijna nooit het daglicht en is
daarbij onafgebroken werkzaam,
want zij heeft verbazend veel geld
noodig. Wie legt deze tegenstrijdig
heid uit?
Van de overige tooneelheldinnen,
Jane Hading, Cécile Sosrel, Jeanne
Grassier, C. Yahne, Rose Caron, Arno
Akte, DeLna, de „Carmen" der Opéra
Comique, valt niets bijzonders te ver
melden; wel van Yvette Guilbert; deze
neemt dagelijks twee batten, 's och
tends en 's avonds; zij drinkt slechts
water en melk en houdt veelvan fris
sche lucht
Sarah Bernhardt blijft dus, evenals
in andere opzichten, ook op hygië
nisch gebied een merkwaardigheid.
Een dienst, ruw en onwillig be
wezen, is a cm steenhard stuk brood:
wie honger heieift, weigert bet niet,
maar stikt bajinia, al® bet hem dloor
die keel gaa/t.
Ouida,
Een aangename huiselijkheid is
alleen gerechtvaardigd als een bron,
van waar kracht uitgaat tot het
aaiuk we eken van degelijkheid).
De achting em die liefde ons door
huisgenjoaben betoond), heeft meer
waardie dJan dlile van aindleren, die
ons niet kennen iiro onzen diagel ijk-
schen omgang.
Geen sterveling dan ons en onzen
vrinden,
Is 't recht vergund op wijsheid en
•verstand.
Wat vettischijmje
Wat verdlwijne,
't Hangt niet aan een los geval.
In 't verleden
Bigt het heden;
In het nu, wat warden zal.
Bilderdijk.
't Geluk is veil voor zweet noch
zongen;
'fc Ontvlucht hem, dJi'e naar boager
staat,
Maar toeft, im] 't schuilend dal ver
borgen,
Als huisgenoot, bij middelmaat.
Staring.
Niet in de scholen, neen; heb ik
gevonden,
En van geleerden), och, weinig ge
loerd
Wat an® de wijzen als waarheid
verkonden,
Straks komteen wijzer, die 't weg
redeneert.
Vernieuw u, verwin u, beheersch
en bestuur
U zeiven, met wijsheid, met macht,
Maar wee over hem, die, te onza
liger uur,
Zijn aard en zijn wezen verkracht.
De Genestct.
Vindt g' in den mensch .en het lé
ven al'lem ontaarding en scheef
heid,
Kijk. is het glas van uw geeöt, daar
gij ze in spiegelt, ook hol?
Vosmacr.
Al 's miemsohietn doem is vlug oft vlot,
verstuift oft smelt,
T' en zij1 besclïeidónaheiid' hem eindt
en mate stelt.
Hooft.
Men schaamt zich 't spelen niet,
maar altijd door te spelen,
BilderdijkHoratius.
Uit den Moppentrommel.
Een landbouwer beklaagde zich op
de markt dat hij niet wist wat zijn
paarden toch scheeldfen. Hij had
alles geprobeerd wat hij wist, alle
soorten poeders en andere middeltjes
maar zonder gevolg, de beesten bleven
mager. Een staljongen die met hem
begaan was, en den toestand der
paarden begreep, zeide heel naief:
Maar heeft u ook haver gepro
beerd.
Jantje, je moet niet meer spelen
met dlien Pietje van den overkant, hij
is een Icclijke ondeugende jongen,
niets geen gezelschap voor je.
Dat komt goed uit, papa. Nu
mogen we in het geheel niet meer
met elkaar spelen, want zijn vader
heeft precies hetzelfde van mij ge
zegd.
VERSTANDIGE TAAL.
Kantonrechter. Was die beschul
digde dronken?
Politieagent. Neen, daarvoor
sprak hij veel te verstandige taal.
Kantonrechter, Wat heeft hij
dan gezegd?
Politieagent. Hij zei, dat ik een
groot uilskuiken was!
Vrouw. Man, beslis gauw of ik
dezen hoed zal nemen, anders raakt
bij uit de mode,
ZELFCRITIEK.
Dochter. Neen, papa, met die*
man kan ik niet trouwen.
Vader. Wat heb je tegen hem?
Hij ia fatsoenlijk, rijk, heeft een
mooie positie in de wereld....
Dochter. Maar hij is zoo af
schuwelijk leelijkl
Vader. Is dat een argument? Ver
beeld je, dat je moeder zoo gedacht
had'I
Bezoeker. Ben jij de oudste in
huis?
Dochtertje des huizes. Neen, op
twee na.
Bezoeker. Wie zijn dat?
Dochtertje, Papa en mama.
Gouverneur. Herinnert Uwe
Hoogheid zich misschien nog, wie
het Kapitool redden?
Prins. De hoenders.
Gouverneur. Hm. Zeker, als het
enkel hennen geweest waren, die na
t eierenleggen ook kakelen, dan zou
het wel mogelijk geweest zijn. Eeven-
wel...
Prins. De eendienl
Gouverneur. Uitstekend. Nu
komt Uwe Hoogheid al nader tot de
zaak. De eenden behooren namelijk
tot dezelfde diersoort als de ganzen;
alleen zijn ze iets kleiner.
Dame. Ik wou iets heel moois
hebben om mijn kamer te versieren.
Wat raadt u mij?
Heer. Hm. ...even nadenken...
Mag ik u mijn portret sturen.
NIEUW WOORD..
Onze vriend X. heeft gister ge-
toost, hoor ik?
- Ja; het was een echte „automo
bielrede."
Hog. bedoel je?
He ging zoo hard mogelijk, met
veel geraas, en op eens bleef hij ste-
PROBLEEM No. 37.
Zwart (5 stukken).
abcdefgh
Wit (8 stukken.)
Wit speelt en geeft in twee
zetten mat.
Oplossingen worden vóór 3 Febr.
ingewacht aan het adres van den
redacteur dezer rubriek, Jbr. A. E.
VAN FOREEST, Atjehstraat 134 te
'e-Gravenhage.
Oplossing van Probleem No. 35.
1 D(13, Kdó, 2 Db5 4-"
Td5, 2 Dg2 i
T anders, 2 Ddf:
R speelt, 2 Del
e3 of ed32 f4 T
Goede oplossingen ontvangen van
A. v. V. te Haarlem, S. K. te Wor-
merveer en J. M. C. K. te Dordrecht.
