Prijsraadsels met Geldprijzen,
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD.
Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken
Zaak-Beynes.
19e Jaargang.
Maandag 10 Februari 1902.
No. 5710
ARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIEN
Toor Haarlem per 3 maandenƒ1.20 ignFnlÉinnTt Van 1—5 regels 50 Cfcs.; iedere regel meer 10 Cte. Buiten liet Arrondissement Haarlem
Voor de dorpen iu den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), *8 pr^9 ^er Adverfcentiën van regels 0.75, elke regel meer 0.15.
per 3 maanden1.30 df. fGroote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Franco door het gekeele Rijk, per 3 maanden. 1.65 BS»--, Reclames 30 Cent per regel.
Afronderlrjke nummers0.02^ Bureaux: Gebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bq de Turfmarkt.
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden 0.37% Telefoonnummer der Redactie 600. Telefoonnummer der Administratie W3.
de omatreken en franoo per post 0.45 Intercommunale aansluiting.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeurs J. C. PEEREBOOM.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onzo Agenten on door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaats ine van Adrertenfciën
en Reclames betroffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan heb Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Aan. te Amsterdam,
Dit blad versoliijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Go. JOHN F. JONES, Suco., Parijs 31Ht Faubourg Montmartre.
voor abonné's van Haarlem's Dagblad.
De oplossing van ons vorig Prijsraadsel is:
VERWULF T.
De onderdeelen zijn: turf, wel en vuur.
Het aantal goede oplossers bedroeg 869.
Bij gehouden loting werd de le prijs van TIEN GULDEN
toegewezen aan den Heer
A. MENKE, Voorzorgstraat lrood. alhier,
en de 2de prijs zijndeTWEE GULDEN VIJFTIG aan
den 'Hetr
D. J. BLOEMZAAD, Kleverlaan Bloemendaal
die hunne prijzen van Maandag af aan ons Bureau tegen quitantie
in ontvangst kunnen nemen.
Oüs nieuwe Prijsraadsel luidt als volgt a
Mijn geheel bestaat uit 10 letters en is de naam van eene
plaats in de bloembollenstreek.
7, 8, 10, is een kleedingstuk,
6, 2, 9, 4, is een lichaamsdeel, evenals 3, 5, 10.
1 0.
Bij de inzending moeten ook de onderdeelen vermeld worden.
Onder de Abonné's, die een goede oplossing inzenden, zullen
wederom worden verloot:
Een Eerste Prijs van TIEN GULDEN
en
Een Tweede Prijs van Twee Gulden Vijftig Cents
Een en ander onder de bekende voorwaarden.
Dit nummer bestaat uit
a ut bladzijclen.
Haarlem's Dagblad vanlOFebr-
bei al o.a.:
Yerkiaringen van Dr. Leyds.
Eeuo levendige zitting van den
Duitsclien ltijksdag, Een Halve
Week Wereldgeschiedenis, Sport-
praatje, Zaak-Beynes.
Bovendien behoort bij dit nummer
onzer courant als gratis-bijvoegsel no.
75 van ,,De Zaterdagavond", letter
kundig weekblad voor Jong en Oud,
bevattende: Specialiteiten, Haarlem
mer Halletjes, Rubriek voor Dames,
Philanthropic, Feuilleton: Circus
meisje. benevens de gewone rubrieken,
afbeeldingen, Schaakrubriek en Prijs
raadsel.
Politiek Overzicht.
Do nota van onzo regeering geeft
nog steed- stof tot bespreking. In
liet Britse toe Lagerhuis vroeg Dal-
ziel. of die regeering reden had te
veronderstellendiat die N eclerland-
sctoe nota in overleg met een ande
re mogendheid was opgesteld.
G.r&nboime untwoordde, dat de re
geering geen inlichting had gekre
gen. die daarop wees.
De Petit Bleu" heeft van zijn
berichtgever te Utrecht de volgen
de verklaringen van dir. Leyds ont
vangen. Wij zullen alles doen wat
we kunnen, opdat de leiders eai
bevelhebbers der Boeren in Zuid-
Afrika juist worden ingelicht om
trent. de beteekenis der wisseling,
van gedachtendie pas tiisschen Ne
derland en Engeland heeft plaats'
gehad en van alle incidenten, die
daar betrekking op hebben.
Aangaande de officieele Engelscho
telegrammen over nederlagen van
De Wet en De la Rey verklaarde
dr. Leyds; Ik geloof er niets van.
Cl;,kbaar hebben de berichten be
trekking op kleinere gevechten van
gering belang, dooi' het Engelsche
ministerie van oorlog overdreven.
Wij hebben van het oorlogsterrein
berichten uit den allerlaatst en tijd
gekregen, die ons volkomen gerust
stellen, Wij behouden al ons ver
trouwen en de oorlog zal tien ja
ren duren als het moet. Engeland
schijnt niet anders te wenschen dan
de vernietiging van het volk der
Boeren, maar die wénsch zal niet
vervuld worden. Er zijn nog vele
Boeren in Transvaal en den Vrij
staat en het ras is overwegend in
de Kaapkolonie. Het heeft in dien
Zuid-Afrik aanschen grond wortels
geschoten, zoo diep. diat men die
niet uittrekken zal.
Een telegram ui't Marseille aan de
Patrio" meldt, diat aldaar twee
Boeren- of f i oieaienSorvage
Looks, uit de Kaapkolonie zijn aan
gekomen, bul-=4 met eene zending
naar president Kruger. Zij zeiden,
dat Botha en De Wet talrijke aan
hangers hadden., en wapenen en
munitie. Locks voegde daarbij:
Wij hebben volkomen vertrouwen
in president Kruger. Het zal aan
hem staan, zich uit be spreken, en
hjdïen hij beveelt, ons te onderwer
pen zullen wij gehoorzamen.
Maar Oom Paul zal dat niet be
velen.
In den Duitschen Rijksdag is het
bij de behandeling van de marine
begroeting zeer levendig toegegaan,
daar staatssecretaris Tirpitz zich
naar aanleiding van zijn onlangs
door de „Vorwarts" bekend gemaak.
te geheime aanschrijving tegen de
beschuldiging moest verdedigen,
dat hij mat opzet de volksvertegen-
woordiEring om den tuin geleid had
Rebel zei o. ..Indien iemand in
hv. 1 dagelijksch leven deed, wat Tir-
pitz heeft gedaan, zou er een aan
klacht wegens bedrog tegen hem
kunnen worden ingesteld", en Eu-
gen Richter bulderde: ,,Ik heb
hier reeds meer dan honderd minis
ters zien komen en weer heengaan
maar daaronder was er geen een
wiens verklaringen en mededeel In
ge n men zoo weinig kon vertrou
wen als die van Tirpitz". De bei
d'e sprekers en hun pa^tijgenootein
weigelden het traciement voor den
secretaris van marine toe te staan,
en verlangden zijn ontslag. De ge
zamenlijke andere partijen ver
klaarden zich daarentegen bij mom-
de van hun leiders tevreden ge
steld door de verklaringen van Tïr-'
pitz en zeiden, dat zij niet door
hem voor den gek waren gehouden.
Zi' willigden zijn traktement in.
Uifc een politiek oogpunt bezien,
was het interessant, dat in de dis-
cussiën door Rebel nog werd ver
raden, dat de reg. van plan was
behalve de kruisers en kanonneer-
booten, die reeds in Oost-Azie zijn,
in bet vervolg nog vier liniesche
pen daar voor vast te stationeernen.
Buitenlandsch Nieuws.
Bit Columbië.
Een telegram uit Panama zegt dial
het stoomschip Taboga, daar uit
Ghiriqui aangekomen, de nederlaag'
meldt van een kleine revolutionai
re expeditie, uitgezonden door ge
neraal Herrem, en de gevangenne
ming van een aanltal opstandelin
gen met wapens en zestig paarden.
Te Panama is een vrijwilligers
corps van 500 man gevormd, en
1500 man moeten naar die stad op
rukken om die regeeri ngstroepem te
versterken.
De Cliineesche buit.
De soci aal-democratische partij
in cï.n. Duitschen Rijksdag zal, bij
de- tweede Leaing van de begroo
ting van buitanil'amd)F'"be zaken, een
voorstel indienen strekkende om
tot den rijkskanselier het verzoek
te richten, de uit Peking meege
voerde sberrekundige instrumenten
daarheen terug te zenden en ter be
schikking van de Chi neesche regee
ring te stellen. Verder beeft de
zelfde partij besloten, bij dezelfde
gelegenheid de gebeurtenissen in
Zuid-Af rika ter sprake te brengen.
Algemeene Berichten.
DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA.
Henry J. Wilson vroeg Donder
dag in het Lagerhuis of er niet non-
oombattante Boeren gedwongen
worden met die treinen mee te rei-
2o en of dat met het oorlogsgebruik
in overeenstemming is.
Brodrick had geen bericht, diat
Lord Kitchener dien maatregel ge
nomen heeft! Maar, als het noodlig
is. v ti ei, zeidie die minister; het
druischt geenszins in tegen het be
schaafde corlogsgebmik (niet tegen
het Engelsche artikel, zouden wij
zeggen). Brodrick dacht er niet
aan om 't tegen te gaan.
Bryn Roberts vroeg Donderdag in
het Lagrehuis of de regeering met
mevrouw de Wet niet doen zou als
de Fransohe regeering met de ko
ningin van Madagascar gedaan had.
Brodrick antwoordde op deze ietwat
zonderlinge vraag. d)at hij niet twij
felde of mevrouw de Wet weid met
alle voorkomendheid en zorg behan
deld. Helaas is het niet twijfelen
van dezen minister van zoo twijfel
achtige waarde.
Iemand uit het Engelsche leger
in Zuid-Afrika schriift in een brief,
die im de „Times" is opgenomen,
dat er onlangs nieuwe troepen,
versch van Aldershot, waren aange
komen. De manschappen zagen ei
keurig uit maar die meeaten kon
den niet mat het vizier van hun
geweer overweg en wisten niet hoe
ze achter een bedekking schieten
moesten.
Laf fan seint ui t Rlomfontein dat
de blokhuizen en forten op eeni-
gen afstand van den, spoorwe^ veel
vergen van bet transport. Het mili
taire transport gebruikt reeds in
ronde getallen 1100 ossewageos elk
met 16 ossen, te zamien 17,600 os
sen; 1000 muilewagens ieder met
10 muilen; als voerlieden zijn 4200
inboorlingen in dienst. Dan is er
nog een stoomlranspoiadienat van
Bloemfontein naar het O. en W.
en van Kroonstad naar hief. O.
Laf fan seint uit Johannesburg,
did. 5 dezer, dat de eerste bezen
ding Kaffers uit Mozambique van
Ressamo Garcia naar Johannesburg
is vertrokken. Half April mogen
weer een aantal mijnen (d'ie hij
noemt) beginnen te werken.
Uit de verlieslijst:
Bij Tafelkop 1 Februari 1 doodie
en 1 gewonde, bij Vaal bank 2 Fe-
bruari 3 gewonden, verder eenige
kleine verliezen.
Uit Matjesfontein did. 2 Febr.:
„Kolonel Crabbe is Donderdag' te
Rietfontedn tusschen Beaufort West
en Fraserburg, slaags geweest met
twee commando's onder Smith ein
Hugo. De Boeren trokken terug
in noordwestelijke richting. De En
gel schen hadden twee gewonden;
hè' verlies van de Boeren is onbe
kend;'".
ALLERLEI.
Onder die Leden van dien Duit
schen Rijksdag vertelt men dat er
een bondige verklaring vah die ver
bonden regeeringen in de maak bv
die Ce verstaan zal geven dat zij in
geen geval verder zullen gaan dan
de in het tarief-ontwerp vastgestel
de minimum-rechten.
Aan een feestmaal van dien Deut-
schen Landwirt.hsch.aftsraWi heeft
die Duiitsche rijkskanselier van' Bü-
low een vrij lange toespraak gehou
den. Hij legde er nadruk op, dat er
van een verschillend inzicht in de
economische belangen bij den Kei
zer en hem natuurlijk geen sprake
is. De verbonden regeeringen zijn
het er over eens, dat de door hen
voorgestelde graanrechten die grens
aangeven tot welke de rechten kun
nen wooden verhoogd.
Uit Madrid wordt het overlijden
gemeld van admiraal Monibojo, den
dapperen vlootvoogd die met zijn
houten schepen slag leverde aan
admiraal Dewey in die baai van
Manila. Hij was in zijn 71e jaar en
in 1845 als adelborst bij die Spaan-
sche zeemacht in dienst gekomen.
Bet ..Dresdener Journal" meldt,
dat de Saksische ministers gezamen
lijk ontslag hebben gevraagd aan
den Koning. De vorst behield zich
zijn beslissing op het verzoek voor
en diroer aan enkele ministers op
tot nader bevel de loopendte zaken
af te doen.
De Engelsche kruiser Amphitrito
die op weg naar Engeland was, zit
in de baai van Suez op het strand.
De „Vorwarts" deelt medio d'at
haren' „zit-redacteur", wegens die
de vervolging dlie ingesteld is tegen
openbaarmaking van die gehei
aanschrijving van dien Duitschen
staatssecretaris van marine Tirpitz,
gegrond! is op de beschuldiging van
heleirij.
Omtrent don in ons vorig num
mer vermelden moord' op den Bul-
gaarschen minister van onderwijs
Kautsjef blijkt nog, dalt de gewezen
onderwijzer Karandjoalof heette em
een Macedoniër was. Hij schoot
Kautsjef in diens dienstvertrek
dood met twee revolverschoten en
pleegde daarna zelfmoord.
Men bevestigt, dat de moordenaar
die geen betrekking had', in waan
zin heeft gehandeld'.
De heer J. J. F. Beijnes heeft zich
met een uitvoerig adres opnieuw tot
den Raad gewend, inzake de quaestie
over de eiectriische etroomlevering
aan zijn firma.
Hij begint met te herinneren aan
de in den Raad aangenomen motie
tegen hem, doet de historie daar
van nagaande, opmerken, dat de
lichteommissie tegelijk als aanklager
en rechter is opgetreden en dat hij
door den Hand zonder verder onder
zoek is gebrandmerkt als iemand, die,
door zijn woord niet te houden, de
belangen deo* gemeente een© aanroer
kelijke schade heeft toegebracht.
De heer Beijnes is nog steeds
van meening, dat de Raad
dit oordeel heeft uilgesproken,
„onvoldoende en onjuist voor
gelicht door leden der bedoelde
commissie, die wellicht zelve niet de
noodige technische bekwaamheden
bezitten om over de onhoudbaarheid
huiuier beweringen te oordeeJen."
Afgescheiden zelfs van de geheele
feitelijke kwestie over het verschil tus
schen de woorden, die hem in den
mond worden gelegd, en dewoorden
die hij werkelijk gesproken heeft,
aannemende zelfs, (voor een oogen-
blik) dat hij inderdaad de woorden
;ebruikt had, die de commissie meent
gehoord te hebben, dan nog zal de
Raad na voorlichting van deskun
digen tot de overtuiging komen:
dat het zijn (des heeren Beijnes)
schuld niet is, wanneer bij de com
missie de overtuiging hadi bestaan, dat
hij zich (rechtens of moreel) verbond
om de door de commissie gestelde
hoeveelheid op de door den gemeen
teraad te stellen conditiën te verbrui
ken;
dat inderdaad bij den bouw en (ie
inrichting der fabrieken ook niet op
dat verbruik is gerekend;
dat de Raad dan ook geen reden
heeft om hem te beschuldigen van
door lichtvaardigheid de gemeente
te hebben benadeeld, en nog wel voor
712000—15000 *s Jaars.
De heer Beijnes begrijpt, dat het
voor den Raad niet aangenaam is om
misschien te moeten terugkomen op
een eenmaal uitgesproken oordeel;
dat het den Raad zwaar zal vallen
om tot een onderzoek mede te werlcen
dat de Commissie voor de lichtfabrie
ken zelve overtuigd van eigen on
feilbaarheid overbodig blijkt te
achten; en dat de Raad ongaarne tot
een onderzoek overgaat zonder dat
hij reeds voorloopig aantoont, op
welke gronden hij overtuigd is, dat
een nader onderzoek tot herziening
van het uitgesproken oordeel zal lei
den;
In dit adres gaat dat moelelijk: de
groote Raadsvergadering is daarvoor
ook niet bijzonder geschikt Toch
wenscht de heer Beijnes den Raad
dadelijk te overtuigen, dat een des
kundig onderzoek wel degelijk een af
doend resiiltaat kan geven, en legt
daarom over een uitvoerig en gemoti
veerd schrijven van den man, die door
de gemeente bij de oprichting der licht
fabrieken op een belangrijk punt is
geconsulteerd, van den heer Doyer,
werktuigkundig- en electrofechnisch
ingenieur te Delft..
De heer Beijnes verzoekt op deze
gronden:
lo. Dat de Raad besluite om mede
te werken tot de benoeming van vijf
onpartijdige personen, waaronder al
thans eenige speciaal deskundigen,
ten einde te onderzoeken, in hoeverre
de aanklacht, door de Commissie van
die lichtfabrieken tegen hem inge
bracht, en de afkeuring, nedergeiegd
in de motie op 8 Januari aangenomen
(de laatste in verband met de gehou
den discussiën in den Raad) op goede
gronden steunt en in billijkheid ge
handhaafd behoort te worden.
Wordt dit besluit genomen, dan zou
de heer Beijnes in overweging geven
om twee personen door den Raad,
twee door hem en den vijfden persoon
door de vier benoemden te doen aan
wijzen.
Wenscht de Raad liet, dan is hij be
reid de kosten van dat onderzoek tot
een billijk bedrag, geheel voor zijne
rekening te nemen, en
2e. Subsidiair, voor het geval de Raad
aan het eerste verzoek niet mocht wil
len voldoen:
dat de Raad eene Raadscommissie
benoeme, die den Raad, na deskundi
gen en ook belanghebbenden te heb
ben gehoord, adviseero omtrent de
punten sub 1 genoemd.
Tot zoover wat wij aan het adres
van den heer J. J. F. Beijnes ontlee-
nert Daarbij is gevoegd een schrij-
van zijn zoon, den heer J. J. Beijnes
Werkt, en Electr. Ingenieur aan den
heer H. Doyer, Werkt, en Electr. In
genieur te Delft.
Dit schrijven, gedateerd 20 Januari
1902, vangt aldus aan:
WelEd. Heer,
„Waarschijnlijk zult U wel het een
en ander in de dagbladen gelezen
hebben betreffende de nu in Haarlem
in behandeling zijnd© quaestie tus
schen den heer J. J. F. Beijnes, lid
van den gemeenteraad en de Licht'
commissie voor do Gemeentelijke
Lichtfabrieken. In verband hiermede
neem ik de vrijheid, U eenige vra
gen t© stellen, vertrouwende ©r uwer
zijds geene bezwaren zuilen zijn om
mij bij het uitwerken van het een en
ander, met de beantwoording daar
van van dienst te zijn."
De heer Beijnes Jr. doet hierop aan
den heer Doyer een twaalftalvragen,
dj© grootendeels door dezen beant
woord worden. Om dezen niet uit
hun verband te rukken, laten wij c
vragen (cursief gedrukt) met de ant
woorden hier volledig volgen.
Antwoord van den heer Doyer aan
den heer J. J. Beijnes.
Den WelEd. Heer J. J. Beijnes,
Haarlem.
Uw schijven, van 20 Jan. LI. is in
mijn bezit gekomen. In antwoord
daarop deel ik U gaarne het onder-
staande mede:
VRAAG 1. Is de elcctrwche Centrale
te Haarlem geschikt om 600 P.Kt'
te leveren f
De Centrale te Haarlem kan in haar
eersten opzet leveren:
400 I.P.K. gedurendo 3 uur por
dag.
300 I.P.K. gedurende 16 uur per
dag.
140 I.P.K, gedurende 5 uur per
dag.
Indien de Gasfabriek een
eenigszins belangrijke afnemer wordt
voor elecf.rische kracht, en men in
Uwe fabriek 150 PK. beschikbaar
stelt, (waarvoor in de Centrale zeg
200 I.P.K. noodig zijn) blijft er slecht©
stroom over voor enkele honderden
gloeilampen gedurende enkele uren.
De batterij moet dan 'a nachts ge
laden worden en zonder directe uit
breiding van stoommachines vervalt
het hoofdmotief voor het aangeno
men gelijkstroom stelsel met 2 m. 220
Volt.
VRAAG 2. Zijn de Centrale en het
kabelnet gebaseerd op het leveren
van stroom voor groote motoren
van een zeer varieerende belasting
b.v. motoren van 160 P.K.?
Zooals in mijn rapport dui
delijk door mij werd medegedeeld,
acht ik het gekozen syslee men de af
stand! der Centrale van de stad, eene
belemmering voor het aansluiten van
groote motoren, tenzij daarvoor spe
cial© afdoende maatregelen worden
genomen. Deze zouden bestaan bijv.
in het leggen van een afzonderlijk
kracht kabelnet, al of niet in com
binatie met stroomlevering, voor
tractie.
Een motor bijv. van 150 P.K. zal
wellicht nog op het net toe ta laten
zijn, hoewel ik geloof, dat aanzien
lijke schommelingen in de belasting
van zulk een motor de rustigheid van
het licht in gevaar zullen brengen.
Evenwel acht bijv. aansluiting van
meer van zulke motoren op het
liet in het algemeen onuitvoerbaar,
zoolang geen afzonderlijk krachtkn-
belnet is aangelegd.
Ook zouden bij aansluiting van een
motor van 150 P.K. op een Central©
met 2 machines, ieder van 300 P. K.
(waarvan één steeds in reserve moet'
gehouden worden en dus niet me©
mag loopen) aan d© stoommachines
speciale eischen moeten zijn gesteld,
wat betreft gelijk aantal slagen bij
verschillende belastingen, vooralin
dien die schommelingen in dw belas
ting van deze 150 P. K. aanzienlijk,
zijn.
Zooals U bekend zal zijn, werd ik'
indertijd niet ingejlicht aangaand©
de stoommachines voor de Centraio
te Haariem.
VRAAG 3 en 4. Zouden de centrale
en het kabelnet, zonde)-rekening te
houden met een afname der jirma
Beynes niet geheel gelijk zijn aan
de nu geprojccteerden
Hebben de 604 lampen aangege
ven in het kabelnet der Jirma S.
en H. voor de firma. Beynes eenigen
ingrijpenden invloed gehad bij de
vaststelling van Centrale en Kar
bel/net f
Zonder aansluiting van een mo
tor van 150 P. K. of 50 P. K.
óf van 600 gloeilampen in of nabij
uwe fabriek zouden Centrale en Ka
belnet geen verandering of geen ver
andering vou eenige beteekenis heb
ben ondergaan. Althans in mijn©
beoordeeling hebben zij geen rol ge
speeld.
Natuurlijk dat de aanschaffing van
dien kabel van 95 vk. mm. in mijn
rapport speciaal vernield, direct sa-
menhing met eene al of niet aanslui
ting van een motor van 50 P.K. of
ook van ong. 600 gloeilampen in of
nabij Uwe fabriek.
In mijn rapport deed ik reeds uit
komen, dat deze kabel onmogelijk
geschikt ko-n zijn voor aansluiting
van eene motor van 150 P.K.
Het al of niet tot stand komen der
door U bedoelde aansluitingen had
dus m. i. alleen daarop invloed kun
nen hebben, dat bij de bestelling van
het kabelnet al of Diet de Kabel van
95 vk. mm. werd medebosteld
