NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD. Meestgelezen Dagblad, in Haarlem en Omstreken. 19e Jaargang. Donderdag 27 Maart 1902. No. 5749 HAAKLEM'S DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS: ADVERTENTIEN Voor Haarlem per 3 maandenf L20 Van 15 rogela 50 Cta.iedere regel meer 10 Gts. Buiten Let Arrondissement Haarlem Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gereetigd ia (kom der gemeente), ia de prijs der Advertentiën van 15 regels 0.75, elke regel ui eer 0.15. per 3 maanden1.30 Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat, Franco door het geheel® Rijk, per 3 maanden. 1.65 Reclames 30 Cent per regel. Afzonderlijke nummers0.02% BureauxGebouw Het Spaarne, Kampersingel 70, vlak bij de Turfmarkt. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden 6.37Telefoonnummer der Redactie COO. Telefoonnummer der Administratie 122, de omstreken en franco per post0.45 Intercommunale aansluiting. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend reoht tot plaatsing van Advertentiën an Reclames betreffende Handel, Nqverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdagenten voor liet Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co. JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31bit Faubourg Montmartre. Dit nummer bestaat uit z s bladzijden. H&nrlen 'e Dagblad vau 26 Maart beval o. a.: Geruchten over de reis der Transvaalsche regeering, Waarom weigert Engeland den vrede aan te gaant, Uit een concentratie kamp, Frankrijk en Rusland, De Wapens neerGemeenteraad. Politiek Overzicht. Nieuws is er niet over de reis van de Transvaalsche regeering ,maar ge ruchten zijn er te over, ook zelfs voor spellingen. De Londen9che oorrespondent van de Matin" meldt aan zijn blad: Ik verneem uit de beste bron, dat de Engelsche regeering er zeer aan twij felt, of de bijeenkomst van Boerenlei ders zal leiden tot onderhandelingen, die den vrede tot uitkomst zullen heb ben. De „Daily Chronicle" verneemt, dat er, terwijl de onderhandelingen ga de zijn, volkomen wapenstilstand zal «vezen. Dat beteekent diat alle offen sieve bewegingen van de Engelsche colonnes tegen die Wet, de la Reij en Botha gestaakt zullen worden, terwijl de drie Boerenaanvoerders zich op hun eer zullen verplichten den wapenstilstand to eerbiedigen en zich van offensieve krijgsverrichtingen zul len onthouden tot die afgezanten in de Boerenliniën terug zijn. De „Daily Mail" verneemt daaren tegen >d'at etr sprake Araai e.en wapen stilstand is, en de krijgsverrichtingen, die or binnenkort tegen die la Reij on dernomen wordien, krachtig en onaf gebroken doorgezet zullen worden. De Parijsche bladen nemen meit voldoening kennis van het bericht dat er in Zuid-Afrika weder onderhande lingen worden gevoerd. Zij no oen, dat zij ditmaal zulLen slagen en de oorlog voor de kroning van den Ko ning van Engeland uit zal wezm. Benige bladen zeggen intusschen, dat als Engeland geen onafhankelijkhe d toestaat de onderhandelingen nergens toe zullen dienen. Zij meenen, dat Engelonds naam bij een voortzetting van den strijd niet kan winnen. Intusschen, niettegenstaande het geklink der vredesklokken, gaat de oorlog voort. Kitchener sein die in zijn laatste opgave: De colonnes geven op, dot gedu- encte de vorige week 5 Boeren zijn ge dood en 95 gevangen genomen, dat 63 zich hebben overgegeven en dat in onze handen zijn gevallen 3 Krupp- kanonnen, gevonden d!oor kolonel Dixons colonne aan de Liebenbergvlei, benevens 45 geweren, 1000 patronen voor lichte vuurwapenen, 22 wagens, 215 paarden en 257 runderen. De hoofdmacht van den vijand in de Middellanden der Kaapkolonie, be staande uit ongeveer 200 man ondier Malan en Fouché ,houd!t zich schuil in de Camdeboo-hergen, waar de ach tervolging moeilijk is. Kleine com mando's in het Westen zijn Noord waarts gedreven en bevinden zich nu bij Hopotown. In 't noordoosten van den Vrijstaat gaan de colonnes voort den vijand te bestoken ,die daar nu geheel verstrooid en in aantal verminderd) ia Waarom weigert Engeland! den vre de aan te gaan? vraagt het Hbld. En het blad antwoordt erop: lo. Uit-nationalen trots. Kan het machtige, wereldregeerendfe Engeland, Britannia that rules the waves, gaan onderhandelen met een handtvol Boe ren, nauwelijks in aantal gelijk staand met de bevolking van één Engelsche stad van den vierden ra.ng? 2o. Uit hooghartigheid. Kan Enge land, na eerst het harde woord gespro ken te lvebben: ..onderwerping onvoor waardclijk!" Utans met onderhande lingen en vredesvoorwaarden aanko men? 3o. Uit vrees voor zijn prestige. Zou Engeland niet, wanneer het met de Boeren onderhandelen ging, daarmede te kenne ngeven. niet in staat te zijn, dat kleine onaanzienlijke Boerenvolk te onderwerpen? 4o. Uit koppigheid. Nu Engeland eons heeft gezegd: cl&t is mijn eisch, wil liet zelfs al zou het kunnen dien eisch niet wijzigen! 5o. Uit spijtigheid. Hebben wij hier voor dan millioenen schats en duizen den kostbare menschenlevens opgeof ferd, om nu toch dien Boeren hun zin te geveai? zegt de gewone Engelsch- man Zoo kan men doorgaan. Maar Engeland' zal één ding moeten bedenken. Weigert het thans opnieuw af te stappen van dien, in ij delen waan gestelden eisch tot onvoorwaar delijke onderwerping, dan zal het moe ten strijden tot de laatste Boer is neer geschotenom weder te beginnen met elke bezending krijgsgevangenen die, uit de ballingschap teruggekeerd, komt op de plasis waar eenmaal zijn hoeve en zijn welig land was en dair nu een woestenij vindt. Dan zal de oorlog nog jaren voort duren; een toekomst van strijd ligt voor Engeland open, en de kinderen, die nu nog spelen langs de straten van Engelands stedten, zullen als grijsaards nog de berichten lezen over den opstand en dien strijd! in Zuid- Af rika. Dit is het gevolg dter eisch lot on voorwaardelijke onderwerpingl In het Britsche Lagerhuis zeide mi nister Balfour, dat hij geen verdere berichten had omtrent de gemolde on derhandelingen in Zuid-Afrika. In de HoUandsche kerken te Preto ria werd Maandag afgelezen, dat op verzoek van die Boeren-gedlelegeerden a.s. Zondag zal beschouwd worden als een biddag voor den vrede. Wat betreft die verkaring over de reis van de Bóeren-gedelegeerden naar den Vrijstaat, welke verklaring door de Engelsche bladien wordt toegeschre ven aan de Transvaalsche legatie te Brussel, meent die „Petit Bleu" te kun nen zeggen, dat tot dusver die legatie aan niemand vertrouwelijke mededee- lingen heeft gedaan. Buitenlandsch Nieuws. Uit een concentratie-kamp. De „Alldeutsche Blatter" bevat een brief van een Duitsche vrouw uit Transvaal Haar man, ook een Duit- scher, vecht met de Boeren mede. De Engelschen hadden haar en haar kin deren uit haar huis gehaald e® in een concentratiekamp gezet. Later werd zij naar een ander kamp overgebracht. Vandaar schrijft zij omtrent 1 No vember aan bloedverwanten in Duitschland, o. a.: De arme menschen (in het kamp) krijgen niet genoeg te eten. Het vleesch is bijna ongenietbaar. In het eerste kamp waar ik was kregen wij rundvleesch te eten. maar het was van ziek vee. De longziekte heenschte erg onder de beesten Dan werden de zieke voor ons geslacht; dat was goed genoeg voor de arme refugees (vluch telingen); zoo noemen ze ons, ofschoon wij nooit bij de Engelschen heul ge-, zocht hebben. Hoe dikwijls heb ik er op aangedrongen, dat zij mij thuis lieten, maar neen, ik moest weg. Ze denken, nu zij de vrouwen weggeh raid hebben, zullen die mannen, zich eerder onderwerpen. En er zijn er wel oen gen teruggekomen, maar die meerder heid is nog in het veld. Ik hoor, de mannen hebben aan die vrouwen, die met de proclamatie naar de Boeren gezonden werden, gezegd, dat, zij zich nooit zouden overgeven, zij zijn nog vol moed. Als men zulke berichten krijgt, is men weer eens blijLie ten de Engelschen ten minste die arme vrouwen en kinderen thuis; maar ze willen diat de menschen allen dood gaan. Dat heeft me een afschuwelijke Eugelschmian zelf gezegd. Toen ik hem zeide, dat: ik met mijn kinderen in den regen toch niet op den open wagen kon blijven zitten, antwoordde hij: „Och, dan gaan je kinderen do^d en wij hebben er niet meer voor te zorgen". Ik had d)en man een gat in zijn hoofd kunnen slaan, zoo boos was ik. Hoeveel kinderen en grijsaards zijn er op dien toch gestorven! Het was een vreeslijke tocht". Het is de vrouw ten slotte gelukt uit het kamp te komen en zich tij del-.jk in een kustplaats te vestigen. Vand.iar schrijft zij weer dien 28en Januari var» dit jaar, o. a.: „Het is zoo treurig nvet de verra ders. Een Duitscher, dJé beste vriend van mijn zwager, is, naar we hooren, nu met 15 kaffers weer naar boven om uit te sptormeeren, waar onze com mando's zijn. Dan gaat hij terug en haalt zijn helpers. Mogen onze men schen den schoft in handen krijgenl Een kogel is te goed voor hemEr steiwen nog zooveel menschen in de kampen. Maar het is geen wonder. Hoe kan een gezond mensch het uit houden bij het slechte eten «lat zij krijgen, en hoeveel te minder de vak ken! Natuurlijk schuiven de Engel schen dat alles de Boeren op nun dakDe armen in die kampen krij gen geen vruchten, zelfs geen groente; dat moet toch vreeslijk wezen. Boeren-syropathie. De afgevaardigdle Rondell (uit Texas) diende een motie in bij het Amerikaan- sche Huis van Afgevaardigden waar in werd uitgedrukt de sympathie voor de Boeren, waarin een beroep werd ge daan op de Engelschen voor dien vrede, en de verklaring werd afgelegd dat de Vereen igde Staten die strikte neutra liteit zullen handhaven. De afgevaardigde Cochran (Missou ri) diende resolutiën in, waarin den staatssecretaris Ilay wordtt verzocht aan Engeland te vragen, of liefdadige vereenigingen in de Vereen. Staten faciliteiten zouden kunnen verkrijgen om non-combattanten te helpen, en of een vrijgeleide naar die concentratie kampen kan verkregen wordien, om geneesheeren in staat te stelten de zie ken en andere personen die medische hulp no o dig hebben, bij te staan. Tan de krijgsgevangenen Een brief van Reuter van St. Helena, d.d. 6 Maart, maakt melding van onaan gename voorvallen onder de krijgsge vangenen. Vooreerst, dat er den 13en Februari een telegram heeft 't reeds kortelijks gemeld te Deadwood een krijgsgevangene, een knaap nog, dood geschoten is. Hij was door het hek ge kropen om olie te stelen vlak in de buurt. De schildwacht riep: Handen op! Üe knaap trachtte naar het kamp terug terug te keeren, maar werd toen neer geschoten. Voor hij stierf, den volgenden morgen, bekende hij. dat het zijn eigen schuld was. Maar was 't noodig te schie ten. toen de jongen naar het kamp terug keerde, vraagt de ,,N. R. Ct." terecht. Het tweede geval is den correspondent zelf niet duidelijk. Misschien, denken wij, kwamen de krijgsgevangenen vel in opstand over het doodschieten van dien jongen. Er wordt geen dag ge noemd. Er waren wanordelijkheden Er vlogen stokken en steenen door de lucht. Tosn kwam de wacht in het kamp Na een sommatie schoot zij in de lucht De orde werd hersteld, en toen bleken er twee of drie krijgsgevangenen gewond; volgens somm'gen hadden Engelsche soldaten buiten het kamp op eigen hout je geschoren, volgens anderen had de wacht binnen in het kamp niet juist over de hoofden heen geschoten. Verder meldt de corresponent. dat er in het geheel 86 krijgsgevangenen zijn overleden, bijna allen oude lieden. Er schijnen nog meer krijgsgevangenen cp het eiland verwacht te worden. Ze doen niets. De Zvvitsersche Stendonraad heeft den 17en December 1901 en do Nationale Raad den l9en December 1901 een ver zoek van de Groote Raden der kantons Solothurn en Bern, dat de Bondsraad met andere regeertngen een einde mocht trachten te maken aan het lijden in de concentratiekampen, naar den Bonds raad verwezen. De Bondsraad, overwe gende, dat de Engelsche regeming ^cuert zelf te dien einde maatregelen heeft ge nomen en het wenschelijk is de uitwer king daarvan af te wachten, heeft nu be sloten, niets te doen. Fraukryk en Rnsland. In de Fransche Kamer vroeg Denys Cochin inlichtingen. over de jongste Fransch-Russische overeenkomst, Minister Delcassé antwoordde diat op d'en dag waarop hij het antwoord van Frankrijk en Rusland op de niededee- ling van het Engelsch-Japansche trac- taat publiek maakte, hij in den Se naat die explicatiën ontwikkelde welke hij ook aan dte Kamer had verschaft; hij had toen verklaard dat de Fran sche politiek in China geenszins ge wijzigd is. Om er ons toe te brengen handtelend op te treden, zou het noodig zijn dat de integriteit van China werd aangetast, of diat China zoo zeer werd belemmerd in zijne ontwikkeling dat er gevaar voor onze belangen uit voortspruit. In een dergelijk geval te aarzelen, zou dat voor een groote mo gendheid niet gelijk staan met afstand doen? Frankrijk weet dat alle mogend heden er gelijkelijk belang bij hebben dat de plechtig geproclameerde begin selen worden geëerbiedigd, dat China onafhankelijk blijft en geopend voor den vrijen wedijver van den onderne mingsgeest en van de kapitalen dter geheele wereld! Er zijn in het uiterste Oosten geen elkaar tegenwerkende krachten, maar err is een samenwer king van krachten naar hetzelfde doel: handhaving van dm status quo en den algemeenen vrede. Ziedaar de ge dachte welke Frankrijk en Rusland hebben doen weten aan al de mogend heden die het tractaat. van Peking ge- teekend hebben. (Toejuichïngem). Ten slotte zei de ds minister, dat de Fransch-Ruasische verklaring reeds de min of meer uitgesproken adhaesie had ontvangen van verschillende mogend heden, en de verzekering van het vol komen vertrouwen van alle 6taten. Het incident was hiermede gesloren. Stodentenonlnsten te Moskou De Russische Regeeringsbode behelst een bericht over de studentenonlusien te Moskou Het blad constateert, dat sedert 't einde van 1901, onder de bezoekers der hoogescholen een aan de regeering vij andelijke beweging is ontstaan, wier lei ders er op uit waren de studenten te be trekken in een politieke agitatie, onder verklaring, dat de tegenwoordige regee- ringsvorm veranderd moet worden. Ook onder de werklieden wordt propaganda voor de beweging gemaakt. Bij de be toogingen te Moskou hebben er 682 aan houding, n plaats gehad. Op bevel des Keizers zijn 95 hoofdschuldigen vooreen tijdperk van 2 tot 5 jaar verbannen naar Irkoetsk, 567 gestraft met opsluiting tot ten hogste zes maanden, 6 voor den duur van e-en jaar onder politietoezicht gesteld, teruijl van de strafvervolging van 14 anderen ls afgezien. Onder de veroordeelden bevinden zich 55 vrouwelijke studenten en 34 personen, die geen student zijn, waaronder ook vrouwen. De meeslen ondeTgaan hun gevangenisstraf te Archangel. Algeineene Berichten. DE OORLOG IN ZUID AFRIKA De dageiijksche verlieslijst vermeldt 1 doode en 2 vermisten bij Iuiporift (Tweebosch) 7 Maart; 1 gewonde, Bloemberg 21 Maart! 1 gewonde, Buf- felshoek 16 Maart; I gewonde, Kwag- gafontein 19 Maart; 2 gewonden (S. A. P. Geldenhuis licht, J. S. D. Baden- horst zwaar, beide ,,2e National Scouts"). Vlaklaagto 18 Maart; 1'doo de bij Vischrtvier 19 Maart; 1 gewon de. Boomdraai 21 Maart). Volgens een Reuterbericht uit Pre toria is generaal Louis Botha, toen. Cherry Emmett gevangen genomen werd, ter nauwernood aan hetzelfde lot ontsnapt, door zich te verbergen in een kloof. Generaal Bruoe Hamilton heeft den 18en achttien Boeren gevangen geno men, onder wie Brecher, oud-lid van dien Tweeden Volksraad voor Vrij heid). Rhodes had1 Dinsdagavond een ern- stigon aanval van zijn hartkwaal, waarvan hij zich minder goed lier- stelde d'an vroegen'. Zijn vrienden koesteren weinig hoop meer. AIUERLEI. De Washlngtonsche correspondent van de „Times" beweert, dat de regeering dor Vereenigde Staten een krachtigen zedelijken steun zal geven aan het poli tieke beleid van Engeland en J&pan in het oosten van Azië, tegenover de Fransch-Russische politiek aldaar. Ame rica wenschi de onzijdigheid m aciu te nemen en ntet in botsing te komen met Frankrijk en Rusland, maar het is te vens overtuigd, dat Engeland en Japan de Araerikaansche belangen in Azië steu nen, Rusland en Frankrijk niet. De „Daily Mail" verneemt uit Lissa bon, dat een soldaat, door het Mozam- Lieksche Kafferhoofd Makombe gevan gen genomen, aan de bladen bericht ge zonden heeft flat alleen de tusschenknmst van een Engelschman hem de vrijheid heeft bezorgd De Engelschman dreigde Makombe met Engeland s ongenoegen, en terwijl Makombe lachte toen Portu- geesche officieren hem gelastten, den soldaat los te laten, riep hij hun toe. dat hij Engeland's gehoorzame dienaar was. Deze kleine gebeurtenis moet te Lissa bon veel verbittering gewekt hebben, omdat men eruit opmaakt dat Portugal's gezag over Mozambique denkbeeldig is. De Fransche Kamer heeft ee«n amen dement op de Kieswet aangenomen, waarin met-verkiesbaar worden ver klaard zij die door hest Hooggerechts hof veroordeeld zijn, en de ledten der huizen, die over Frankrijk geregeerd hebben. Bij de verkiezing van een lid van het Britsche parloment te Wakefield, voor de vacature van den liberaal- unionist lord Milton, die lid van het Hoogerhuis is geworden, werd de con servatief Brotherton gekozen met 2960 stemmen, tegen 1979 uitgebracht op den liberaal Snowden. Milton was in 1900 zondter tegencan- didaat gekozen; bij de verkiezing in 1895 had hij een meerderheid van 599 op den liberalen candidaat. Stadsnieu ws Haarlem, 26 Maart. H u 1 p b a uk. Aan het verslag der Haarlem-sche Hulpbank over 1901, ont- teenen wij hot volgende: Het kapitaal bleef I 40050; de rente bleef 3 het aantal leeners bed/roeg in 1901 694^ het uitgel 'ende brxirag was in 1901 f 85960. De boeten bedrag, ƒ53.65. terwijl aan preniièn en restitution van rente werd ■uitbetaald in 1901 377.20. Aan 49 aanvragen kon niet worden voldaan. De rekeniing en verantwoording van den kassier-boekhouder over 1901, geeft aan: uit te koeren winst 3.75 over f 40050 iis f 1501.87& onverdeelde winst f 84.52. De rekening sluit met een be drag van f 2629.65. In de Dinsdagavond gehou den vergadering van de kiesvereeniging „Haarlem" werden tot leden van het be stuur gekozen de heeren L. De Fouw en Vincent Loosjes. Uit het verslag van den penningmees ter bleek, dat een klein batig saldo In kas was. Den afgetreden penningmees ter, den heer mr. C. G. Everwijn Lange, werd door den voorzitter, dr. J Timmer, dank gebracht voor zijn financieel be heer. Haarlems' a Cappella Koor gaf Dinsdagavond in de Remonstrant- sche kerk zijn 20ste uitvoering van ge wijde muziek, ditmaal saamgesteJd in den geest van de Lijdensweek Velen waren opgekompn om de prachtige, stemmende koren te liooren. waaronder er waren van Palestrina, Bach. Mendels sohn. Handel. Haydn, enz klassieke wijdingsvolle muziek dus. En er Ls dan ook met veel aandacht geluisterd De heer Bruynsteen had zijn koor zeer goed op deze uilvoerinir voorbereid Medewer king werd verleend door niej. Nelly Bóhm. sopraan, en mevr. V. B. fait), die zich beiden zeer verdienstelijk van hun taak kweten. Vooral mej. Böhm zij hier een hartelijk woord van lof gege ven, voor de groote piëteit, waarmede zij „Jesu. Jesu, du bi9t mein", en de aria uit de „Matthëus Passion" zong. Bij arrest van het gerechts- bof te Amsterdam is gehomologeerd het accoord in het faillissement van J W. Rlijper. fouracrehandplaar te Zaandam, waarvan de homologatie door de recht bank te Haarlem was geweigerd. De Arrondissement s-R e c li t- bank te Haarlem heeft eene instructie gelast tegen een onderwijzer der open bare latere school (e West/aan, wegens beleedigïng van H. M de Koningin. Morge navond1 zal de heer J, Sturing leornar aan den Rijkstuinb.- wintfsreursus alh er e>en openbare les houden in de O. L. school aan de Park laan». H eden morgen werdihet mon de ling examen oor de onderwijzers- kwe«'kd.ing n, welke tot de Rijkskweek school alhier wenschen te worden toe gelaten in de Rijkskweekschool ~op eten Koudenho-rn afgenomen. Gisteravond om 7 uur kwa- tnen de wee/.en en de leerlingen van de naai oen-een' ging in de groote zaaJ van Int Lu t hei se he weeshuis te zameu, om het Toy lersf cost te vieren. Het ging r r-cht gezellig toe. Eenige voordrachten werden ten bes te gegeven. e weesjes zeiden een aardig vers cp. Versnaperingen werden rondgedeeld en men danste dat het eon lust was. De avond word gesloten met een komJische voordracht gegeven door ee nige jongedames der naaivereeniging Uitstekend werd de voordracht ..Naar de Kongo" volbracht. Het ■tooneelstukjte „Tegen wil en dank," hetwelk 7 leerlingen van de naaivereeniging wildeu uitvoeren, kon wegens het la-te uur niet meer warden vertoond. Om elf uur was het feest afgeloopcu. Wanneer wij oen uitvoe ring van de leerlingen van den hoer L. Schlegel bijwonen, hooren wij al tijd iets goeds. Dit bleek gisterenavond ook weer, in de bovenzaal dor Soc. Vereeniging. alwaar ötes heeren Schlet- gels eJèvesJoijeenkwamen om aan zeer groot programma uit te voeren. Niet minder dan 18 nummers kwamen er op voor, die wat goed gezien was door een dameskoor werden afgewisseld! Gaarne geven wij echter de verzeke ring dat wij bij liet spalen van de ver schillende-nummers door de leerlingen hunnen zeermuzikalen meester konden herkennen. Ook de houding 3er han den en (te aanslag, was goed te noe men. Om ieder nummer afzonderlijk te beoordeelen zouden wij zeker cenige kolommen on zei' courant moeten af staan. doch laat. ons daarom volstaan, mei dte mededeeling da' onze totaal in druk van deze soirée zeer bevredigende is. PUer Brugman en zijn tijd. Dinsdagavond hield do hoor J. de Jong, hoofd der Groen van Prin- stererschool alhjier, een lezing over bovengenoemd onderworp. Nadat* de heer Platteel de bijeenkomst mot gebed had geopend, ving cte heer (lo Jong zijn voordracht aan. Wie hoeft niot iets van pater Brugman gehoord. Zeker velen; tenminste eien iedor kent de uitdrukking: hij kan praten als Brugman. Maar veelal gaat de kennis van deze voor Nederland zoo gewichtige figuur in do kerkgeschie denis, niet verder dan dit gezegde. Pater Brugman leefde in de 15e eeuw en besteedde zijn leven bijna geheel aan de kerk. In zijn jeugd was hij oen woeste knaap, die zich niet onder scheidde van de andere jongens door een ontwikkeld geestelijk loven. Hij was toen een een spotter met de spot ters, een lichtzinnige met de lichzin- nigen. Van zijn jeugd is overigens zeer weinig bekend, daar hij hierover in zijn boeken en geschriften die hij ons heeft nagelaten, zeer weinig licht heeft doen schijnen. Iets meer weten wij van zijn jongelingsjaren, hoe hij de wereld vaarwel zei en zich in een klooster nabij het kleine dorpje Kem pen begaf. Hier voelde hij zich echter niet op zijn plaats en vertrok naar het klooster te Saint Omer in Frank rijk. om daar zijn studiën vorder voort- to zetten en wist zich al spoe dig te bekwamen om de plaats van Lector in de godgeleerdheid to ver werven. Hij wilde het hier echter niet bij laten, maar meer strijden te gen de groote zonden waaraan het volk zich zoo schuldig maakte. Hier voor reisde hij ons geheele land door en kwam nu in aanraking met de kloosterorde der Broeders des gomee- nen levens. Zoor hoog stelde Brug man de praktischfe arbeid van deze broeders, en roemde hun deugd on kennis. AJleen van de kloosters der Obser vanten verwachtte Brugman alle heil voorland! en kerk; hoofdzakelijk was zijn arbeid daaraan dan ook gewijd, want (geenszins was hij ingenomen met de minnehroederskJoosters. In Leiden, Delft en Haarlem slaag de hij in zijn werk, waar Observan ten-kloosters werden opgericht. In Amsterdam stuitte Brugman op hot verzet dter geestelijkheid en dor regoo- ring. Doch hij liet zich niet ontmoe digen en ten slofte bereikte hij ook hier zijn doel. Niot alteen als kloos- terheirvormor, maar ook als reizend prediker heeft hij naam gemaakt. Een streng en onberispelijk leven heeft Brugman geleid. Overal predikte hij voor het vo'k. en wees het vooral op het groote algemoene kwaad, het dob belspel. Al het vuur zijner welspre kendheid wendde hij aan om dezpn kanker der maatschappij te bestrij den en in vele plaatsen, waar Brug man gesproken had, werd hot dobbel- [spel daarna verboden. Brugman was populajtr welspre-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1902 | | pagina 1