viëï's een verlies van twee onderofficie-'
ren aan gesneuvelden en van twee
grenswachters henevens twee boeren
knechts aan zwaar gewonden toe. Daar
naast kwamen nog een aantal licht ge
wonden. Ten slotte, toen de Serviërs ver
sterking kregen van te hulp snellende
boeren, gelukte het hun de Turken over
de grens terug te werpen.
Drie rijtuigen van den trein waarmede
de koningin van Griekenland naar St.
Petersburg reisdC zijn bij Gramïtza door
een slecht bevestigde dwarsligger ont
spoord. Niemand in den trein heeft eenig
letsel bekomen en de Koningin is Maan
dag in goeden welstand te Petersburg
aangekomen.
Stadsnieuws.
Haarlem, 29 Juli 1902.
Tumult. Wij hebben er onlangs al
eens op gewezen, dat het in den iaatsten
tijd 's avonds in de Anegang en Groote
Houtstraat zoo rumoerig wezen kan. Op
geschoten jongens zwerven er denheelen
avond schreeuwend en joelend rond en
maken het rustigen voorbijgangers lastig.
Maandagavond was dat alweer niet be
ter. Een vijftal min of meer beschonken
kerels gaf overlast en aanstoot in de Ane
gang, zoodat de agent die er geposteerd
is het terecht noodig achtte den belha
mel naar 't bureau te brengen. Dat
maakte 't lieve leven pas recht gaande.
De kameraden wilden hem ontzetten, de
politie hield natuurlijk den kerel vast en
't duurde niet lang. of er was een men-
schenmenigte op 't tooneel van den
strijd, die opdrong om de vechtenden
heen. 'i Liep zoo hoog, dat de agenten
genoopt waren den sabel te trekken en
er op in te slaan. Dan kwam er een
oogenblik ruimte en gingen ze weer wat
verder in de richting van 't politiebureau
in de Smedestraat, maar een oogenblik
daarna kwam de menschenmenigte weer
aanebben. totdat ze door een nieuwe
charge als haastige springvloed opnieuw
werd teruggejaagd.
Sommigen gooiden met steenen. Een
van de agenten. Vet, kreeg er een tegen
't hoofd en moest door den heer Van
Maas verbonden worden.
Nog vóór het politiebureau moest
de politie chargeeren. Er waren
zooveel man in touw, dat aan iemand
die telefoneerde om hulp voor 't beëin
digen van een vechtpartijtje in de Cecilia-
steeg, ten antwoord moest worden gege
ven, dat er geen man beschikbaar was.
Naar wij vernemen heeft een van de vijf
ruziemakers den nacht op 't bureau van
politie doorgebracht en is dezen mor
gen weer losgelaten, 't Is te hopen, dat
er kans is om hun eens een flinke straf
toe te dienen, opdat er een eind kome
aan het feit, dat opgeschoten kwajon
gens die drank in hebben, een schrikbe
wind voeren in onze hoofdstraten.
Onderwijs in Handenar
beid.
Vanwege de „Vereeniging tot bevor
dering van helt onderwijs in Handen
arbeid" alhier zal van 28 Juli tot 16
Aug. a.s. een cursus worden gehou
den in handen-arbeid. Die cursus
werd nu gisteren geopend in de Rijks-
leerschool met een rede van dr. J. H.
Gunning Wz., districtsschoolopzie
ner te Amsterdam en privaait-docent
in de paedagogiek.
De heer W. Swart riep den aanwe
zigen het welkom toe en wees er op
hoe bet onderwijs in handenarbeid
dat aan zijn school een integreerend
deel van heit onderricht uitmaakt,
zeer goede resultaten oplevert.
De heer Gunning ving daarop zijn
rede aan met er op te wijzen dat wat
hier gaande is van groot gewicht is,
gelijk ook blijkt uit de rijkssubsidie
aan dezen cursus, en de aanstelling
van twee Regeeningscommissarissen.
Niet tot het verschaffen van nu/t en
vermaak geeft de Regeering die gel
den uit, maar omdat deze samenkom
sten een sterk propagandistisch ka
rakter dragen. Spreker wenscht in
het licht te stellen, dat de invoering
van den handenarbeid een© onvermij
delijkheid, een© historische noodza
kelijkheid is voor een ondierwijs,
waaraan dus iets ontbreekt.
Onze gebeele nieuwe en nieuwere
cultuur wortelt in de middeneeuwen,
waarin drieërlei opvoeding en leiding
de geestelijke, de adellijke en die der
ambachtsgilden die dus van den
klerk, den ridder en den handwerks
man, wier opleidingen niéts met el
kaar gemeen hadden, gelijk spreker
uitvoerig aantoont. Ze zijn in hun
aard elk voortreffelijk, maar hope
loos eenzijdig, ze vormen geen men-
schen, maar kasteleden. Ze werden
dan pok niet gelij lew aardig geacht.
Het eigenlijke onderwijs was dat
voor klerken. Deze sophistisch-ency-
clopaedische opvoeding was een uit
sluitend litteraire, boekenwijsheid en
hoofdwerk. De Romeinen reedis had
den de gymnastiek als deel der Griek-
sche opvoeding ajjet overgenomen, en
wait er later nog van over was, werd
door het Christendom in den ban ge
daan uit misplaatste en in den gornd
onchristelijke verachting van hot li
chaam, 'tot meerdere eere van den
geest. Een andere onzijdigheid kleef
de der gansche oudheid van nature
aan: de miskenning van het hand
werk. De middeneeuwen namen dit
over, onder leiding van de kerk. Zoo
bleef het tot over het eind der mid
deneeuwen.
Naast den ambachtsman ontwik
kelde zich nog het type van den vrij
en, rijken poorter, die voor zijn kin
deren de geleerd-kerkelijke opvoeding
overnam. In de 16e en volgende eeu
wen dnikte het humanisme zijn stem
pel op het onderwijs; de Reformatie
heeft wel elementair onderwijs voor
iedereen gewild, maar dat was gods
dienstonderwijs. Doch ook de huma-
nistische opvoeding schatte de gyrn-
r^astiek en 1 ichaamsb eweging zeer
laag, en waardeerde, gelijk spreekt,
ook het handwerk niet.
Aan dat humanisme hebben we ons
tegenwoordig onderwijs te danken.
Wel bracht Pestalozzi de méthode en
eischte Rousseau principieele herzie
ning der leerstof, maar düt vond niet
plaats. De eenige, die met klaar in
zicht de vraag stelde: of der kinderen
natuur andere leerstof vraagt, was
Fröbel, maar juist tegen hem zet de
lagere school zich nog altijd schrap.
Do paedagogiek, die alleen vraagt
naar de behoeften van het kind, zegt,
dat de bestaande opleiding jammer
lijk eenzijdig is, dat er noodig is be
tere verzorging des lichaams... en
handenarbeid. In dit verband wijst
spr. op Rabelais en Locke. Bij een
enkele, nl. hij den Christelijken pae-
dagoog Aug. Herm. Francke 'te Halle
zien wij die denkbeelden ook in prak
tijk gebracht. Maar dit was uitzonde
ring.
Toch hebben die paedagogen niet
te vergeefsch gearbeid. Wij moeten
nu echter niét naast onze geleerden-
opvoeding zetten een soldaten-oplei
ding en een handwerkers-opleiding,
men kreeg dan geen alzijdigheid,
maar drie eenzijdigheden naast el
kaar. Noodig is een opleiding voor
geheel het volk, omdat alle kinderen
gelijk zijn. We moeten hebben een
onderwijs, waarin zoowel aan li
chaamsbeweging als aan oefening der
zintuigen, van oog en hand', in de
eerste plaats, de hun toekomende ee-r
gegeven wordt. Eer want dan
komt de plaats van zelf. Zoolang nog
de maatschappij de voorkeur blijft
geven aan eenzijdig opgeleide indivi
duen, zoolang zal hét voor gymnas
tiek en handenarbeid blijven: Zuster
Anna. ziet gij nog niets komen? Dat
is echter geen reden om stil te zitten,
integendeel. En zoo moet ook deze
cursus dienen om de verspreiding
van betere denkbeelden te bevorde
ren.
Ten slotte wil spr. waarschuwen
tegen het misverstand dat handenar
beid zou bet eekenen onttroning van
hét intellect. Wij willen onze kinde
ren niet dom houden, maar we bewe
ren dat ze juist beter zullen leeren,
als ze minder eenzijdig ontwikkeld
worden. De oefening der zintuigen is
er om den geest, wiens eerste en on
misbaarste organen zij zijn. Wij wil
len de lichamelijke oefening in dienst
der intellectueele. evenals deze in
dienst van de moreele. Spreker ein
digt met een opwekkende aansporing
aan de cursus-isten, waarna een
hartelijk applaus en dankbetuiging
van den voorzitter volgt.
Op d en Wedistrij d' van de
Ned. Schutterij Kaderbond gehouden
te Bergen op Zoom op 28 Juli. behaal
den de Korpschutters van het Bataljon
der stads schutterij alhier vele lau
weren n.l.: de eere prijs voor militaire
houding en vuur dicipline. de 2de
prijs in de hoofdwedstrijd (snelvuren)
Seniores: de 3d!e prijs idem Juniores.
Het detachement bestond uit:
A. J. E. Paulen serg. maj.: W. J. Rei
ning id.; P. de Lugt id'.: A. Wensing
idem; F. Bouraan idem; P. J. van der
Zou Fourier; G .Geerling Korporaal.
Sergeant majoor Paulen was com
mandant der Juniores en sergeant ma
joor Wensing was commandant der
Seniors.
Tentoonstelling. Door eenige
Raadsleden en vele oud'ers van leerlin
gen. werd Zon dag-mid dag een bezoek
gebracht aan die tentoonstelling van
teekeningen. vervaardigd' door leerlin
gen der 2e Burgerschool, hoofd1 de heer
W. Kloeke
De tentoonstelling werd gehouden
in het schoolgebouw aan de Nassau-
laan. en mag in alle opzichten uitste
kend geslaagd heeten De werkstuk
ken der leerlingen dragen hetkentee-
ken van flink degelijk en practisch
onderwijs.
24e Muziekuitvoering, op
Woensdag 30 Juli, des avonds te 8 uur,
door het Haarl. Muziekkorps. Dir.: luit.-
kapelm. C. P. W. Kriens.
1. Marsch uit het ballet „De droom van
den Klokkeluider", van Mann.
2. Ouverture .Hamlet", van Gade.
3. „Wien mein Sinn", Walzer, van
Strauss.
4. „Souvenir de Abr. Thomas", Fanta
sie, van Coenen.
5. Ouverture de Concert, van Adam.
6. „Souvenir de Donizetti", Sélection,
van Wieprecht.
7. „Amors Pfeile", Polka, van Strauss.
8. Ballet „Les Vèpres sicilienes", van
Verdi.
De generaa 1-m ajoor-inspec-
teur der genie bezocht gisteren deze stad
tot het inspecteeren van militaire ge
bouwen.
Morgen zullen door het ba-
taljon infanterie, alhier in garnizoen,
schietoefeningen worden gehouden aan
het strand te Zandvoort.
Hedenmorgenheeftopde Cen
trale Werkplaats een werkman het onge
luk gehad zich met den voorhamer in
•de lies te slaan. Per brancard werd hij
naar het Gasthuis vervoerd.
De heer H. J. Trip. leer aar
aan het instituut Prins alhier komt
voor op de voordracht ter benoeming
van lëeraar in de aardrijskund© en
geschied'enis aan de I-I. B .S. met dri
jarigen cursus te Arnhem.
D e L u c h t g i ds Zondag 1. 1.
hield deze Vereeniging haar vijfde
Wedvlucht, (Ouderling) van Yenlo.'
De duiven werden te 7 uur in vrijheid
gesteld en bereikten de hokken al-
volgt:
lste prijs S. P. van Boekhoven 10
uur, 25 minuten en 41 seconden; 2de
pr. C. van Me ars 10 u.. 26 min. en 46
sec.: 3de pr. J. Boon 10 u. 26 min. en
48 sec.;. 4e prijs H. Keerwolf 10 u. 27
min. en 18 sec.; 5e pr. J. A. Hessels
10 u.. 27 min. en 39 sec.; 6e pr. S. van
Bragt 10 u.. 28 min. en 14 sec.; 7e pr.
J. Boon 10 u.. 29 min. en 46 sec.; 8e
pr. J. Boon 10 u.. 32 min. en 12 sec.
F r a il s R o s i e r. De corr. van 't Han
delsblad meent te weten, dai Rosier niet
alleen voor 't dragen van verboden wape
nen terecht zal staan, maar ook dat er
door de justitie termen gevonden zijn.
om wegens een veel zwaarder misdrijf
een strafvervolging tegen hem in te stel
len.
Welk misdrijf dat zou moeten wezen,
zegt de corr. er niet bij en dat geeft ons
reden om zijn mededeeling met voorzich
tigheid te aanvaarden. Vooral ook omdat
we ons in dit geval volstrekt niet kun
nen begrijpen, waarom Rosier vervolgd
wordt voor het dragen van ver
boden wapenen. Voor dit onbeduidend
misdrijf kan de kantonrechter immers
geen zware straf opleggen. Waarom dan
niet. indien er een zwaarder misdrijf kan
worden bewezen, dat op den voorgrond
geschoven?
Hoe heuglijk het feit ook wezen zou,
dat dit gevaarlijk individu weer voor ge-
ruimen tijd onschadelijk kon worden ge
maakt, voor ons staat de juistheid daar
van nog niet vast. De eenige; die daar
omtrent inlichting zou kunmeiï geven,
is de justitie en deze zwijgt op de meest
volkomen manier.
Intusschen gaan de commentaren hun
gang en vragen de rn.ensch.en zich af:
„Is soms het horloge teruggevonden of
een stuk van het gouden slot van het
kerkboek, dat bij mej. van Weemen ver
mist werd? Of heeft men hem iets van
andere misdrijven kunnen bewijzen?"
Wij weten het niet, maar wel, dat
Maandag het praatje door de stad liep,
als zou mej. Van Dregt in Rosier den
persoon hebben herkend, die in het
laatst van het vorige jaar bij haar is ge
weest, en onder bedreiging f 130 heeft
afgeperst.
Op dit gerucht hebben wij aan mej. v.
Dregt en haar buurvrouw, mej. Bon-
frère, een bezoek gebracht, doch zij wei
gerden pertinent iets omtrent, de con
frontatie met Rosier te zeggen: zij wil
den zijne herkenning noch bevestigen
noch tegenspreken.
Doch, heden Dinsdag, werden beide
dames door den rechter-commissaris Mr.
Quintus gehoord en eene instructie tegen
Rosier geopend, waardoor toch zeker wel
het vermoeden gewettigd is, dat beiden
in Rosier den afdreiger hebben herkend.
De tijd zal evenwel de volle waarheid
aan het licht brengen.
Ter verduidelijking der vol
ledige lijst der trekking der Haarlem-
sche paardenloterïj, dient het volgende:
Op nummer 16753 is de 115de prijs, een
rijhoofdstel, en op nummer 6242 is de
155ste prijs, een karwats, gevallen
H a a r 1 e m—Z andvoort -Spoor-
wegmaatschappij. Wij ontvingen het ver
slag dezer maatschappij, door den direc
teur uitgebracht ter algemeene vergade
ring van 28 Juli jl. Het vangt aan met
een woord van hulde aan de nagedachte
nis van den heer Gustav Eltzbacher, op
richter van. den Spoorweg.
Het personenvervoer over 1901 bedroeg
totaal f 4S.541.37'. het goederenvervoer
f 5.854.15, overige inkomsten f 2602.82'.
Na aftrek van wat toekomt aan de
Holl. Spoor, die naar men weet de baan
exploiteert, blijft er een batig saldo voor
de aandeelhouders over van f 15036.75.
waardoor een batig saldo van f 22.50 per
aandeel mogelijk is.
De Paardenverloting.
De correspondent van hei HblcL
schrijft:
Ze heeft nog een tikje officieels, esc
airtje van gewicht, de trekking van de
Haarlemsche paardenverloting, omdat
ze. naar oud gebruik, telken jare na
de Haarlemsche Paardenmarkt, ge
schiedt in de groote Hal van ons mooi
Stadhuis. Een toch maakt die officïee-
lerighe'id, dat quasie-gewichtige bij wat
toch niets anders is dan het onvermij
delijk eind van elke, in ons land on
vermijdelijk schijnende loterij, de
trekking van de loten en prijzen, een
beetje mallen indruk.
De hal met haar 13de eeuwsche
balklaag boven onze hoofden, de in
lood gevatte1 ruitjes, waardoor we een
subliem kijkje hebben op de lijnen-
pracht van de St. Bavo, die geheel©
omgeving doet zoo niets bij het moder
ne karakter van de „Paardenverlo
ting". hoe oud dit gebruik ook moge
wezen. Daar, waar anders de statige
ambtenaar van don burgerlijken stand
een paar maal 's weeks diverse harten
„gloe'nd aaneensmeedt". aan dezelfde
groene tafel zaten nu een paar hoog
waardigheidsbekleders van de Holl.
Mij. voor Landbouw, geloof ik, met
gezichten vol ernst, een betere zaak
waardig, zou ik haast zeggen. D'r
was zelfs een lid van de Staten bij.
dcch die scheen op non-activiteit van
daag. dan een meneer met de prijs
lijst, èn een meneer die de nummertjes
zou aflezen, en nog een meneer, die de
n ark t mee ster van de paardenmarkt
bleek te zijn. doch op onwetenden den
indruk maakte van een muzikant, die
de plechtigheid met trommelslag zou
openen, klaar de trom bleek een reus
achtige draaiende trommel met den
rt-usachtigen inhoud van 25.000 netjes
opgerolde papiertjes, waarvan 7000
ook al non-actief, omdat er slechts
18.000 loten „uitgegeven" (lees ver
kocht) waren. Zou de Haarlemsche
Pa ardenloting concurrentie gaan voe
len Een wonder zou 't niet wezen
Voorts waren daar nog twee jongetjes,
waarvan een blijkens zijn éen roode
er. een blauwe arm in zijn jasje, zon
der twijfel een weesjongen was. Dat
is voor de zuiverheid van de trekking.
Een ander jongetje zou zich misschien
door slechte ouders, die ook een lotje
kenden hebben, laten influenceeren.
Nee. eerlijk is toch maar alles bij
'n verloting. En ter meerdere zeker-
heid istond er nog een inspecteur van
politie bij, die echter niets te doen had
en daarom zich verdienstelijk maakte
door voor Fransche en Engelsche
vreemdelingen, die ons museum kwa
men bekijken, en ook door de loting
zaal moesten, maar vast op 't electri-
sche schelletje te drukken, als hij ze
zag aankomen. De heeren. een enkele
met 't onvervalschte Engelsche oogglas
'type-Chamberlain) keken heel vreemd
r aar de plechtigheid. Want '1 ging
erg plechtig. Eerst draaide de markt
meester den trommel, dan nam 't
weesjongetje er een lotnummer uit.
on 't andere jongetje oen prijsnummer
uit een goudvisschenkom, dan rieD
een meneer van 't, stalhuis de nummers
af en een andere meneer den prijs
(.011 paar kniestukken, een plumeau,
i en paardendek, oen bruine ruin. En
als er dan zoo'n hooge prijs uitkwam
riep T publiek, dat lekker te beven zat.
met z'n lootje m de handhoera en
het riep heel erg hoera toen op 13.000
en nog wat de prijs victoria met twee
paarden viel
Fn hij die vermakelijkheid bleven
de menschen zitten kijken, en luiste
ren. meer dan een uur lang. Je doet
wat voor 'n paar kniestukken, een plu
meau. een paardendekof een brui
nen ruin
Uit de Omstreken.
Overveen.
De heer F. van Twisk alhier ver
kreeg na. gehouden examen het radi
caal voor telegraphie.
Bloemendaal.
Op het landgoed ,,D.e Beek", al
hier. van Mevrouw Wilson, geb. Van
der Vliet, zal, volgens een ontwerp van
den architect Roog, door de aannemers
Reynierse en Zoon een fraaie stal ge
bouwd! worden, welke een sieraad voor
deze plaats belooft te zijn.
Heemstede.
Bij de Maandagavond gehouden ver-
kooping in hex koffiehuis „de Dorstige
Kuil", ten overstaan van notaris mr. C.
J. Boerlage, van huizen en erven, hebben
de perceelen te zamen opgebracht de
som van f 7170. Kooper den heer M. Ou-
dejans.
Ook alhier tracht men door onder
ling overleg, de commissie uit de inge
zetenen voor de grensregeling, zonder
stemming gekozen te krijgen.
Zandvoort.
De heer J. Haan, klerk dier posterij
en en telegraphie alhier verkreeg na
gehouden examen het radicaal voor
posterijen.
Velsen
Aangezien onze Correspondent ver
zuimd heeft ons bericht te zenden over
het gehouden concours voor honden
zijn wij genoodzaakt den uitslag van
den wedstrijd thans uit een ander
blad' over te nemen.
De uitslag was als volgt:
Reuen, ie prijs Tiras. eig. Van
Maesdorp.. Heemstede, 2e pr. Kas. eig.
v. d. Klomp. Beverwijk; 3e pr. Jocco.
eig. J. M. Broese, Velsen; 4e pr. Jenny,
eig. T. Kok, Velsen5e pr. Prins, eig.
J, H. Wesselihig, Beverwijk, 6e prijs
Hek, eig. A. Zwart, IJmuiden.
Teven; le pr. niet toegekend, 2e pr.
Cesar, eig. C. de Vos, Heemstede; 3e
pr. Snoek, ei1- A. Borst te Castricum:
4e pr. Cecar, eig. J. v. d. Berg, te Eg-
mond aan Zee.
Tweespannen: le pr. Jan Bult, Eg-
mond aan Zee; 2e pr. J. Zwanenburg
te Velsen; 3e pr. A. Zwartte IJmuidéu;
4e prijs F. Twisk te Velsen.
Eénspannen: le pr. J. M. Broese, te
Velsen; 2e pr. Maesdorp te Heemste
de; 3e pr. A. Klomp, Wijkermoerpol-
dier; 4e pr. H. Sluyter te Velsen; 5e pr.
De Graaf te Velsen.
De wedstrijd' ging uit van den „Bond
tot bescherming van den Trekhond."
IJmuiden.
Van uit. Amsterdam zullen morgen
(Woensdag) een 1500 schoolkinderen
en begeleiders per extra trein deze
plaats bezoeken; per stoomboot komen
dienzelfden dag die kinderen van
school no, 9. te Haarlemmermeer.
Halfweg.
Het Maandagmorgen op den spoor
baan gevonden lijk is herkend' als dat
van zekeren Meurs van Sloterddjk en
is dies avondls daarheen overgebracht.
Binnenland.
Dr. Kuyper.
De Nederlanlsche, minister-president
gaf in een interview met een medewer
ker der „Neue Freie Presse" als reden
van zijn verblijf in Oostenrijk op, dat hij
de organisatie der Oostenrijksche indus
triescholen kwam bestudeeren. Hij zal
verscheiden steden in Oostenrijk bezoe
ken en vervolgens naar de tentoonstél-
ling in Turijn gaan.
Een automobiel-ongeluk.
Een fietsrijder meldt het volgende:
„Zaterdagavond van Amsterdam
naar Utrecht fietsende, was ik er ge
tuige van dat dicht bij Breukelen een
van Utrecht komende automobiel,
waarin twee heeren en een d'ame ge
zeten waren, plotseling van den straat
weg raakte en tegen de hoornen reed.
De machine werd' geheeld' vernield en
twee der passagiers werden door den
schok in die langs den weg zich bevin-
bevind'end© sloot geworpen.
De eigenaar, de heer S. uit Gouda,
die de bij hem gezeten damè naar haar
woonplaats Amsterdam zou brengen,
wist nog intijds uit den automobiel te
springen
De dame werd' ernstig verwond en
mocht op last van den ontboden ge
neesheer niet vervoerd worden; de an
dere heer kreeg een lichte wonde aan
het achterhoofd. De verwonden ont
vingen dé eerste geneeskundige hulp
in het tuinhuis van een aan den weg
staande villa.
De oorzaak van het ongeluk kan ik
u niet. mededeel-en."
Nederlandsch Zurich.
In Friesland ligt een dorp dat Zu
rich heet. Het gebeurt meermalen dat
brieven voor dit dorp bestemd, naar
Zurich in Zwitserland verzonden wor
den. Dit. was nu ook weer 't geval met
een brief, inhoudende' reglementen van
die coöperatieve visscher.svereeniging I
die in een daartoe belegde vergade
ring behandeld zouden worden. De
visschers waren talrijk opgekomen,
maar moesten door 't gemis der regle
menten onverrichtenzake terugkeeren
Vier dagen na de vergadering kwam
de brief nit Zwitsersch Zurich terug
en werd aan het ware adres in Frisch
Zurich bezorgd
Ontsnapt.
Zaterdagavond zijn wederom twee
jongens uit het rijksopvoedingsgesticht
.De Kruisberg" ontsnapt.
Yoor Algemeen Kiesrecht.
'l'e Groningen, Veendam, en Stadska
naal zijn Zondag openlucht-meetings ge
houden ten gunste van algemeen kies
recht die, ondanks den hevigen wind en
de regens vrij goed bezocht zijn. Als
sprekers traden op te Veendam: de hee
ren Loopuit, Gerhard, Gerritsen en Wijn
koop; te Stadskanaal mevr. Dr. Aletta
Jacobs; te Groningen, de heer F. U.
Schmidt.
Ned. vereeniging voor vallende
ziekte.
De Nederlandsche vereeniging toit
wering van vallende ziekte zal Woens
dag een buitengewone algemeene v-er-
gade/ring houden, hoofdzakelijk tot
wijziging der statuten.
Voorgesteld wordt den naam der
vereeniging te doen luiden: Neder
landsche vereeniging tegen vallende
ziekte, welke uitdrukking reeds thans
op verzoek in de circulaire voorkomt
en bezwaren van taalkundig-religieu
zen aard oplegt.
Het schijnt voorts wenschelijk in
den raad' ook leden op te nemen als
vei'tegenwoordigers van andere stre
ken des lands, althans van Rotter
dam, het Noorden en Zuiden. Te dien
einde wordt voorgesteld het maxi
mum in art. 8 al. 1 der statuten, te
stellen op twintig. In verband met
voorstel II wordt voorgesteld het mi-
numum bij het art. 8, vijfde lid, 2de
zin der sitatuten te veranderen in ze
ven, dewijl die moeilijkheid thans
reeds groot is, zelfs dit getal aanwe
zig te zien en verscheidene elders ge
vestigde leden wel zelden ter verga
dering zullen verschijnen. Verschil
lende leden achten hét wenschelijk
de oprichting van afdeelingen moge
lijk te maken, ook ter wille van pro
paganda. Derhalve wordt voorgesteld
achter de woorden „worden aange
steld" in artikel 12 der statuten te
plaatsen de woorden „of afdeelingen
der binnen het ressort der afd'eeling
wonende leden opgericht, met door
den raad goedgekeurd huishoudelijk
reglement en ten hoogste 1/5 deel der
door de afdeelingsleden gestorte bij
dragen als inkomsten (behoudens
subsidie)".
Brand te 's Gravenliage.
Ruim elf uur brak gisteravond in
©en wasch- e" strijkinrichting aan de
Stille Veerkade te 's-Gravenhage een
zware uitslaande brand uit, vermoede
lijk ontstaan in de strijkkamer, gele
gen op die eerste verdieping, want bij
het openen van het vertrek sloegen de
vlammen de bewoonster die alleen
thuis was. tegemoet. De brandweer,
werkende met zes stralen, tastte het
vuur, dat snel om zich heen greep en
spoedig d'e bovenverdiepingen van het
perceel in lichtelaaie zette krachtig
aan en was even middernacht den
brand' meester. Het bovenhuis brand
de uit. Assurantie dekt de schade.
Onweder.
Men schrijft uit Gulpen aan de
„N. Rt. Ct."
Maandagmiddag omstreeks 4 uur
ontlastte zich hier een hevig onweder
met stortregen en storm. Honderden
boom en werden in een oogenblik ont
worteld, zoodat deze op verschillende
plaatsen op stapels liggen. Het is een
verwoesting, zooalis In jaren in deze
streken niet is aanschouwd. Bijna al
le huizen werden min of meer bescha
digd. en gebouwen die sedert kort
Stonden, vielen in. Vee dat op de wei
wds, kwam onder de vallende hoornen
en bleef op de plaats dood. Ook de te
veld staande granen werden grooten-
deels vernield, zoodat de veelbeloven
de oogst, dlie aanstaande was. groo-
tendeels verloren ging. In weinige
oogenblikken waren de rivieren Gulp
en Geul huiten hare oevers en de scha
de daardoor aangebracht is groot
Ook nabegelegen plaatsen werden
door het onweer getroffen te Margra
ten sloeg de bliksem in de groote
bouwhoeve Dobbelstein. bewoond door
den pachter Meertens. In weinig tijds
lag de ischoone hoeve ten gronde.
Op tal tan plaatsen zijn de wegen
versperd door de omgewaaide hoornen,
zoodat het verkeer gestremd' s. Ook de
telefoonverbinding is vernield.
Alg. Ned. Bond van Schoen
fabrikanten,
Te Oisterwijk werd Zondag de alge
meene- tevens congresvergadering ge
houden van den „Algemeenen Ned. Bond
van Schoenfabrikanten", voorafgegaan
van eene openb. vergadering van het
hoofdbestuur dier vereeniging en ver
bonden met eene tentoonstelling van pa
tronen, teekeningen en andere voorwer
pen op het schoenmakersvak betrekking
hebbende, een en ander onder leiding
van den voorzitter der vereeniging, den
heer W. Travaglino, van Dongen.
Na afloop der bestuursvergadering,
werd te 1 ure de algemeene vergadering
geopend, waarop, door den heer Riem-
slag, secretaris, verslag werd uitge
bracht van den toestand en de werk
zaamheden van den Bond over het 2e
jaar van zijn bestaan.
Men besprak o. a. het indienen van een
adres aan de Regeering, betreffende de
herziening van de tariefwet, gaf de voor
zitter een overzicht van den stand van
zaken, waaruit bleek, dat alle pogingen
om met de looiers tot een vergelijk te
geraken, schipbreuk hebben geleden en
dat deze van zoolleer 10 12 en van
overleer een nog hooger procent bescher-
mingsrecht wenschen te zien geheven.
Na deze mededeelingen stelde de heer
Klijberg van Waalwijk voor zelfstandig
het belang der schoenfabrikanten te be
hartigen door de Regeering te vragen
noch op overleer noch op zoolleer rech
ten te heffen.
De heer M. van den Bergh van 's-Her-
togenbosch, alhoewel te kennen geven
de van ganscher harte vrijhandelaar te
zijn, vreesde, dat onder deze Regeering
met hare bekende protectionistische nei
gingen, een resultaat, als de heer Klij
berg wenschte, niet zou worden verkre
gen. In 't licht stellende dat de schoen-
fabricage aan ongeveer honderd maal
meer menschen in ons land arbeid ver
schaft dan de lederbereiding, gaf hij den
raad om subsidiair te vragen om een zoo
klein mogelijk beschermend recht voor
het zoolleer en vrijhandel voor overleer.
Ook van de bestuurstafel ging een der
gelijk idee uit en zoo werd besloten om
bij de Regeering zoo krachtig mogelijk
te pleiten voor vrijhandel en, kon dit
niet verkregen, 'op de noodzakelijkheid
te wijzen voor het behoud der schoenfa-
bricatie, alleen het zoolleer en dat zoo
laag mogelijk te belasten.
De heer Dr. W. J. Nolens, lid der Twee
de Kamer, besprak daarna het onderwerp
„Beschermende rechten".
Spr. begon mei dé bewering- dlat de
tegenstelling tusscben vrijhandel en
bescherming gebruikelijk maar onjuist
is
Nagegaan wordt diat internationale
vrijhandel al even illusoir is te achten
als bijv. algemeene ontwapening en
opgemerkt dat Duitschlandl zijn tarie
ven gaat verhoogen. Oostenrijk en
zelfs Engeland ingeüjks, in welk laat
ste rijk sprake is van rechten op gra
nen.
Vrijhandel in de practische betee-
kenis wordt geacht eenzijdige vrije in
voering van enkele artikelen. Tegen
standers van dien eenzijdigen vrijhan
del zouden voorstanders kunnen zijn
van werkelijken internationalen vrij
handel.
In ons land beteekeait heit heffen van
rechten een verdedigen van dén natio-
nalien arbeid' maai* het woord) „be
scherming" werkt op tal van men
schen als het zien van een roode lap
op sommige dieren. „Beschermende"
rechten zouden dan ook juister wor
den, genoemd' „verwerende" of „ver-
dé dagende'rechten
Plet. persoonlijk belang, het belang
eener bepaalde streek of d'a/t van een
bepaald bedrijf, mag niet als maatstaf
gelden; d'at kan, al naar 't valt, ge
diend zijn met vrijen invoer of be
scherming. Ook wordt 't zelfde- voor
stel door producenten en consumen
ten verschillend) beoordeeld hetgeen
blijkt uit het verschil van zienswijze
bij leerlooiers en schoenfabri'ekanten.
Ook het standpunt waarop schrijvers
en dichters zich plaatsen mag niet dat
dier Regeering zijn, die het algemeen
belang heeft te dienen. En de geschie
denis nagaande, die leert dat achter
eenvolgens zijn afgeschaft dé plaatse
lijke en gewestelijke rechten, was men
zonder rekening te houden met de
grootindustrie, door stoom en electri-
citeit geholpen, zonden* te letten op
bet feit dat geen land het in zijn macht
heeft die belemmering tusscben dé lan
den op te' hief f en, tot de onjuiste ge
volgtrekking geraakt dat vrijhandel
tusscben- die landén onderling wél mo
gelijk zou zijn.
Het program der katholieke Kamer
leden verdedigende, geeft hij middelen
aan de hand om aan bezwaren die uit
verandering van stelsel voortvloeien,
te boven tei komen, en wijst hij twee
wegen aan looiers en schoenfabrikan
ten ter bewandeling aan: of compro
mis of ieder zijns weegs.
Met Von Bismarck noemt hij poli
tiek die kunst om het mogelijke te be
reiken. eindigende met dén wensch
dat beidé industrieën zullen geraken
tot een gemeenschappelijk streven ten
nutte van de arbeidende bevolking.
Hierna behandelde de heer J. C. van
Steenes het onderwerp „De noodzake
lijkheid in vakonderwijs".
Vee-uitvoer.
In de eerste helft van dit jaar zijn
uit Nederland1 langs het grensstation
Esscben naar het buitenland verzon
den 18,652 stuks rundvee, ter waarde
van ruim twee en een half millioen
francs.
Het meeste vee werd uit dé Noorde
lijke Provinciën aangevoerd, ruim
14,000 stuks.
De houd in de pot.
Een club werklieden te Leeuwarden,
die een geheel jaar gespaard hadden
en overeengekomen waren dien „pot"
Zondag te gebruiken voor een pleizier-
reisje naar Groningen, kwam Zater
dag tot de treurige ontdekking, dat dé
man, aan wi'en ze hun spaar*pot had
den toevertrouwd, met dlei Noordérzon
vertrokken was.
Elk lid der club bracht per week 10
cents in. dit werd over liet geheel»
jaar dus f 5,20 een veertigtal perso
nen spaarden het bedrag der geof
ferde penningen zal dtus een goedle ƒ200
zijn geweest. Alles werd in handen
gesteld van zekeren Jan T„ een schoen
maker, die ook Donderdags en Vrij
dags diensten verricht op de veemarkt.
I-Iij moet Vrijdagnacht met vrouw en,
dochter heimelijk zijn woning hebben
verlaten, na vooraf zijn huisraad te
hebben ingepakt-
De Hnagsclie Rechtbank.
Door de Haagsche rechtbank is een
adres gericht aan H. M. de Koningin,
waarin verzocht wordt d'ie rechtbank
te willen brengen in een toestand dat
zij in werkelijkheid1 worde een recht
bank 2e kl. of te overwegen of er al
thans niet alleszins termen zijn om
haar ook in bezoldiging in gelijken
rang te plaatsen met da rechtbanken
te Amsterdam en te Roterdam. gelijk
zij steeds is geweest.
