De Ster Tan bet Zuiden
Tweede Blad,
Doch wat weet hij en wat kan
hij weten? wat doet hij en
wat kan hij doen? voor de industri-
eele Zaanstreek, voor het tuinbou-
wende Beverwijk, voor de landbou
wende Haarlemmermeer, voor het
visschende IJmuiden epi Zandvoort,
voro Amsterdam, voor Haarlem, voor
het Gooi? Niets natuurlijk. Alleen
dan zou hij zijn taak naar behooren
kunnen vervullen, als hij een behoor
lijk bezoldigd ambtenaar der partij
zou zijn hij en al zijn collega's.
Daaraan is echter, zooals vanzelf
spreekt, niet te denken. De geweste
lijke raad is nu 't eenige alternatief.
Hij bestaat uit de vertegenwoordigers
van alle deelen van het gewest en
kent dus alle behoeften en vrrlangens
van het gewest. Tweemaal per jaar
in September, om de winterpropa-
ganda te regelen, en in Februari, met
het oog op het congres komen de
vertegenwoordigers dier gewestelijke
radn met het partijbestuur bijeen en
vervullen aldus het gewichtigste deel
van hun taak, 'terwijl uit den aard
der zaak vóór* algemeen© verkiezin
gen mede zulke bijeenkomsten plaats
hebben.
Van het overige ontwerp, zegt de
heer Polak, dat al wat in den ïdidi-
gen organisatievorm voor goeds aan
wezig was, overgenomen is, terwijl
tal van maatregelen, sinds langer of
korter tijd in werking, doch niet
vastgelegd of voldoende omschreven
in onze tegenwoordige statuten,thans
behoorlijk zijn gecodificeerd.
Een soldaat gehuldigd.
Aan het monument op Soestdijk voor
Christoffel Pulmann werd Zondag
echtend (den datum van zijn helden
dood) namens baron Snouckeart van
Schaumburg een fraaie krans van le.
vtnde bloemen gehecht, versierd met
oranjelinten, waarop de woorden
..Hulde aan Trouw en Plicht, 27 Juli
17*7—27 Jul; 1J02."
Het was in den nacht van 26 op 27
.Juli 1787. dat 500 Utrechtsche patriot
ten de Prinsgezinde bezetting op het
paleis Soestdijk ongeveer 100 man
sterk, wilden overrompelen. De vij
anden stieten kort bij de brug over de
Praamgracht op den schildwacht
Christoffel Pulmann, een Duitscher
van geboorte, dien zij sommeerden de
wapens over te geven, in plaats daar
van schoot hij fluks zijn .snaphaan af.
om zijn kameraad-si op 't Paleis te
waarschuwen. De Patriotten, in hun
voornemen gedwarsboomd, staken hem
dood, vlak bij de brug, waar nu het
monument staat. De bezetting op
Soestdijk was intusschen vlug in de
wapens gekomen, en dreef den vijand
met. zwaar verlies op de vlucht.
Wie hiervan meer wenscht te weten,
wordt verwezen naar het uitvoerig op
stel van den heer T. Pluim in ..Eigen
Haard" 1900.
Brutaal.
Een brutaal stuk werd Vrijdagnacht
omstreeks half drie uitgehaald door den
14jarïgen H. H., bakkersleerling te Win
schoten. Vrijdagmiddag onder schafttijd
door de Zuiderstraat loopende, klom hij
door een kelder venster in een der in
aanbouw zijnde huizen en nam daar een
kastsleutel weg, in de hoop dat deze te
eeniger tijd wel van dienst kon zijn. Vrij
dagnacht het huis van M. Paap in de
Molenhorn passeerende, haalde hij van
achter de behuizing een ladder en zette
die tegen den achtergevel, klom door een
dakvenster in de woning en greep toen
uit den winkel drop, tabak, zoetigheden
en wat verder van zijn gading was. Hij
maakte hierbij echter zoo'n rumoer, dat
Paap en echtgenoot© wakker werden en
uit 't bed gingen om te onderzoeken wat
er gaande was. Zij vonden echter niets,
hoorden geen deur gaan, geen geloop en
vroegen daarom de hulp van den ge
meenteveldwachter Kippenbroek, die
juist op dit punt surveilleerde. Na lang
zoeken vond men den dief op den zolder
onder een hoop stroo en werd hij door
Kippenbroek naar de marechausseeka
zerne gebracht om eenige uren later te
verhuizen naar het stadhuis. Na een kort
verhoor te hebben ondergaan, werd hij
kort daarna weder in vrijheid gesteld.
Koloniën.
Djambi.
Het Bat. Nbl. ontving uit Palem-
bang het volgende telegram, den 25en
Juni:
Te Rautau Pandjang, Tabir,streek,
forceerde een colonne ter sterkte van
150 bajonetten onder kapitein Kroef
een doorwaadbare plaats en betrok
het bivak daarna aan beide oevers.
Een vijandelijke bende ter sterkte
van 25 man trachtte, behoedzaam na
derend, den troep van nabij te be
schieten, liet echter na een gevecht
zestien dooden in onze handen met
dertien voorlaadgeweren, munitie en
blanke wapens.
Patrouilles stroomopwaarts en
stroomafwaarts gemaakt, ontdekten
een groot aantal versterkingen; bij
de ontmoetingen met den vijand liet
deze nog vijf dooden in onze handen.
Onzerzijds werden licht gewond twee
minderen en kreeg een Europeesch
fuselier een onbeteekenend schamp
schot.
Tusschen Limboer aan de Meran-
gin en Rantau Pandjang aan de Ta
bir werd een étappepost, bij Soengei
Telana opgericht.
Het transport wordt uiterst moeilijk
door den lagen waterstand in de ri
vieren.
Aan een van het gewestelijk be
stuur van Palembang onder dagtee-
kening van 18 Juni ontvangen tele
gram wordt in de Java Ct. het volgen
de ontleend, waarmede wij, voor zoo
veel noodig, onze telegraphische be
richten aanvullen.
Vijf dezer ondervond de colonne
aan de Tabir nabij Rantau Pandjang
tegenstand, waarbij een Amboineesch
korporaal en een Amboineesch fuse
lier niet levensgevaarlijk gewond
werden.
Den volgenden dag werden de eer
ste luitenant H. H. Bila (gedetacheerd
van het Nederlandsche leger) en een
Amboineesch korporaal niet levensge
vaarlijk gewond. De aankomst te
Rautau Pandjang geschiedde onder
de Tabir en enkele schoten van de
vijandelijk vuur van de overzijde van
landzijde.
Den 7en dezer werd in het bivak
een Amboineesch fuselier niet levens
gevaarlijk gewond.
Den 8en dezer werd een vijandelij
ke nederzetting overvallen, waarbij
een vijand sneuvelde, en drie voorla
ders buitgemaakt werden.
Bij een latere beschieting van de
achterhoede werd niet levensgevaar
lijk gewond de Europeesche sergeant
Veeling (alg. stamb. no. 41448).
Aan een onder dagteekening van
24 Juni ontvangen telegram wordt
verder het volgende ontleend:
Op 8 dezer werd de vijand die tot
op korten afstand ons bivak t© Ran
tau Pandjang aan den rechter oever
van dte Tabir naderde, met achterla
ting van 16 dooden, 13 voorladers,
blanke wapens en munitie verdreven.
Den 15en dezer werd de rivier door
waad en op den linkeroever mede een
bivak betrokken.
Van af 17 dezer werden bij verschil
lende ontmoetingen met den vijand
niet levensgevaarlijk gewond de Eu
ropeesche fuselier Verkaik (alg. stb.
no. 51451) en een Amboineesch fuse
lier. De vijand liet vijf dooden. drie
voorlaadgeweren, een pistool en blan
ke wapens in onze handen.
Wetenschap.
Ondheidkundige ontdekkingen in
Palestina.
Professor Sellin, de bekende oudheid
kundige en onderzoekingsreiziger, heeft
aan de Weensche Academie van Weten
schappen verschillende interessante me-
dedeelïngen gedaan over zijn ontdekkin
gen tijdens een reis door Palestina.
Vooral van Belang was het terugvinden
van een ruïne, welke door prof. Sellin
wordt verkaard te zijn, de oude vesting
van Saomo, van welke ook in den Bij
bel melding wordt gemaakt.
Ofschoon het oude bouwwerk totaal
vernield en geplunderd was, heeft Sel
lin er een geheel volledigen plattegrond
van kunnen teekenen. Tot de verdere
ontdekkingen van Sellin behoort ook nog
een fort, dat dagteekent uit den tijd, dat
de Israëlieten Palestina nog niet waren
binnengetrokken.
- ->«.' Va*».
Angst.
De Juli aflevering de „Vragen van
den Dag" bracht een hoogst interes
sante studie van Camille Melisnaud
over den angst.
Schrijver analyseert wat de ver
schijnselen van angst zijn en waar
mede ze gepaard' gaan, was door de
vraag te stellen wat de oorzaken van
den angst zijn.
Het komt hem voor. dat. alle geval-.
len van angst teruggebracht kmincn
worden tot een der vier hoofdtypen:
angst voor den dood; angst voor het
onbekende; angst voor lichamelijke
pijn; angst voor aandoeningen.
Zeer veel gevallen, zegt hij, kunnen
teruggebracht werden tot den angst
voor den dood: b. v. angst voor ziek
ten, angst voor ongelukken, angst voor
moord, angst voor chloroform, angst
voor schipbreuk. In al deze gevallen
is de instinctieve drang tot zelfbehoud
rechtstreeks in 't spel. Het betreft hier
gebeurtenissen die het leven bedrei
gen of schijnen te bedreigen.
Talloos veel gevallen laten zich te
rugbrengen tot den angst voor het on
bekende. Onder deze categorie kan
men b.v. rangschikken den angst voor
fantastische voorwerpen; den angst
voor spoken: den angst, verwekt, dooi
den aanblik van den waanzin; de bij
geloovige angsten van allerlei soort;
den angst voor de eenzaamheid]
Verscheidene angsten worden ver
oorzaakt door de verwachting van een
physieke pijn; de angst voor chirur
gische operaties; d eajigst voor be
paalde vreeselijke ziekten; de angst
voor vallen, en andierzins. Men kan
veilig zeggen, dat met elke soort van
intens physiek lijden een bepaalde
soort van angst overeenkomt
En eindelijk treedt de angst voor
aandoeningen in den kring onzer be
schouwingen. Een menigte overbeken
de gevallen kunnen tot deze klasse ge
rekend worden: de angst voor donker
is dikwijls niet anders dan de verwach
ting van intense aandoeningen, die
een geluid, een verschijning plotse
ling in ons kunnen doen geboren wor-
dne.
En hij leidt dan uit. een eai ander de.
ze stelling af:
De gebeurtenis dlie angst verwekt.
is altijd) een schok, een physieke of
moreeie schok; d. w. z. een feit. onge
woon en tevens plotseling genoeg, om
eenusklaps den normalen loop van
ons leven te verbreken.
Wij kunnen de juistheid dezer hy
pothese onderzoeken door verschillen
de gevallen na te gaan en daarbij aan
te toonen. dat de vier hoofdtypen daar
toe terug te brengen zijn.
Gemengd Nieuws,
De New-York Herald
Henrietle Hendrix van de „Telegraaf",
die een reisje naar Amerika maakt,
heeft een bezoek gebracht aan de ge
bouwen van de „New-York Herald" en
beschrijft die aldus:
Onder de vele gebouwen, die een be
zoek waard zijn, is het gebouw, waarin
de „New-York Herald" gevestigd is, op
Herald-Square, zeker een van de voor
naamste. Om het gebouw is het altijd
drukker dan op andere gedeelten van
Broadway; er zijn altijd menschen, die
naar de machines kijken, welke door
groote ramen van een galerij op straat
te zien zijn. En aan weerszijden van het
gebouw staan groote borden, waarop
het laatste nieuws te lezen is. Eenige
malen per dag wordt een krant uitgege
ven, die de „Teiegram" heet, waarin de
laatste belangrijke telegrammen gepubli
ceerd worden. Maar het blad zelf ver
schijnt alleen 's morgen».
's Avonds of 's nachts is dus de beste
tijd voor een bezoek, als men ieder en
alles aan het werk wil zien.
De vestibule van het gebouw is een
ruime hal, als een postkantoor met aller
lei loketten. Breede, marmeren trappen
leiden naar de wachtkamer, waar ge
drukte formulieren klaar liggen, waar
op men moet invullen voor wien en wat
men komt. Op deze verdieping zijn ver
der alle werkkamers der redactieleden.
Hoewel ik nooit in een bijenkorf rondge
wandeld heb. deed de wandeling door al
die smalle gangen, waarop overal kamer
tjes uitkomen, waarin overal ijverige
menschen bezig waren, mij denken aan
een bijenkorf."Het was een warme avond,
de werkers zaten in heel ongegeneerde
kleeding te zwoegen over hun papieren,
hel verlicht door bundels electrisch licht,
het gebouw dreunde van het werken der
machines beneden, telegraaf en telefoon
werden gebruikt en behalve dit alles
werd nog het gegons van de luchtver-
frisschers gehoord, de zenuwachtig vi-
breerende machines, die zoo juist een
beeld geven van het zenuwachtig vibree-
rende New-Yorksche leven.
Er waren aparte cellen voor alle af-
deelingen. Een kamer voor reporters, een
kamer voor het weer-departement, een
voor telegrammen uit Philadelphia, een
voor telegrammen uit Boston, een voor
telegrammen uit Parijs, drie of vier ka
mers voor de kunst-afdeeling, waar een
twintigtal jonge mannen bezig waren
illustraties te maken voor het blad, een
kamer voor tooneel- en muziekcritiek en
nog veel meer; eindelijk aan het eind
van de gang een /.aal voor den hoofdre
dacteur met zijn generalen staf.
Op de verdieping daarboven is de zet
terij. Het meest wordt hier gewerkt met
de zetmachine, waarvoor de zetter zit te
werken als aan een type-writer.Er is ver
der een fotografisch laboratorium, want
do illustraties worden langs fotografi-
schen weg verkleind op glas overge
bracht en vervolgens in zink.
Op de laagste verdieping, onder den
grond, staan de drukmachines. Van het
zetsel, dat negatief is, wordt in papier
een positieven afdruk gemaakt, op dit pa
pier wordt gesmolten lood gegoten in
een bak, die den vorm heeft van een hal
ven cylinder. .Als het lood hard is, wordt
de halve cylinder, die dus weer negatief
is. op een cylinder van de drukmachino
bevestigd en is dan gereed om een pagi
na van de krant te leveren.
De cylinders van de nieuwste machi
nes van de „Herald" liggen horizontaal.
Het is een verrassend gezicht, het blan
ke papier van een groote rol de machine
te zie ningaan, en het als een keurig ge
vouwen krant er aan de andere zijde te
zien uitkomen.
Zoodra de kranten uit de machines ko
men, worden zij aan kleine jongens ge
geven, die de straat ophollen, luid uit
schreeuwend, wat het belangrijkste
nieuws is van hun krant. Die jongetjes
mogen overal binnenkomen, zij springen
op trams en treinen, loopen in café's en.
restaurants en toonen den grootsten ijver
De krant is voor den New-Yorker een
deel van zijn leven. Hij zou geen mor
gen of avond er buiten kunnen. Ieder
een, mannen en vrouwen, rijken en ar
men. lezen het nieuws van den dag op
weg naar en terugkomend van de za
ken.
Of deze lectuur echter zeer ontwikke
lend is, betwijfel ik. Want de meeste bla
den, vooral de goedkoope (van 1 cent)
trachten zoo sensationeel mogelijk te
zijn. Elk blad bevat lange verhalen van
huiselijke twisten, familie-onaangenaam
heden, waarbij geschoten of uit het raam
gesprongen wordt, en altijd worden de
namen voluit genoemd. Het is onbegrij
pelijk, hoe snel de bladen altijd de por
tretten kunnen publiceeren van de be
trokken personen; maar als er 's avonds
een standje is geweest, heeft het ochtend
blad het verhaal met portretten van de
heele familie.
Het Zondagsblad van de groote kranten
lijkt meer op een tijdschrift dan op een
dagblad. Het vormt een heel boekdeel
met gekleurde platen, een afdeeling voor
dames, een voor kinderen, biografieën
van kunstenaars, letterkundige bijdragen
en zoo voort.
Men kan zich daarmee meer dan een
week amuseeren.
De gebouwen van de meeste bladen
zijn in Broadway, dicht bij de „Herald",
zooals de „Sun", „World", „Times" en
trekken ook de aandacht door groote
borden met telegrammen, maar de „He
rald" heeft het mooiste en grootste ge
bouw.
Witte helmen.
De agenten van politie in de Lon-
densche City, dragen sedert een paar
dagen witte helmen, ongeveer van
het model, dat onze kolonialen dra
gen.
Aardbeving.
In de streek Itusschen de Spaansche
provincies Santander en Asturië zijn
verscheidene lichite aardschokken
waargenomen, die vergezeld werden
van onderaardsch gerommel.
Sehietongeluk.
Op een schuttersfeest te Tönning
schoot een jongen onvoorzichtiglijk
een geweer af, waardoor een persoon
gedood en 3 personen ernstig ge
kwetst werden.
De Wet en de Hooglanders.
De volgende anecdote wordt ver
haald vanChristian» de Wet;
Een Schotsche officier zeide tot
den Boeren-generaal, terwijl hij op
diens gezondheid een glas whisky le
digde:
Ik geloof, dat het niet de eerste
maal is. dat u onze whisky ziet; u
moet ze meer dan eens buitgemaakt
hebben in onze convooien.
Neen, antwoordde De Wet, nooit;
als ik te doen had met Hooglanders,
liet ik voor den aanval eerst onder
zoeken, of zij whisky in hun convool
hadden; ik weet «te goed. dat zij zich
tot den laatsten man zouden laten
dooden, vóór zij ons ln hun plaats
lieten drinken.
behoorendr bii
„Haarlem'» Daqhlad"
van
Donderdag 31 -Juli 1002.
Mo. 5854
Binnenland.
Het Hof.
Wij lezen in de Haagsche kroniek der
„N. Gron. Ct.":
Het schijnt wel vast te staan dat H. M.
de Koningin en de Prins der Nederlan
den den zomer verder op het Loo zullen
blijven doorbrengen en in Augustus niet
meer op reis zullen gaan. Daarentegen
moet er sprake zijn van een reis naar
het Zuiden in het aanstaande najaar; of
schoon nog geen stellige beschikkingen
zijn genomen. Dr, Roessingh moet zeer
tevreden zijn over den toestand der Ko
ningin, die allengs haar krachten geheel
teruggekregen heeft en zich alleen nog
wat tegen vermoeienissen heeft te ont
zien. Voor het oogenblik is een verplaat
sing naar een andere luchtstreek vol
strekt niet noodig. Men zal echter voor-
loopig nog alles vermijden wat de. Ko
ningin te veel inspanning zou veroorza
ken. En daarom hecht ik ook geen geloof
aan het bericht, dat reeds zou zijn beslo
ten in de volgende maand een garden
party op het Loo te geven; zeker is hét
dat daarvan in de kringen die daarvan
uit den aard hunner bemoeiingen 't eerst
kennis dragen, nog niets bekend is.
De Koningin is stellig voornemens om,
onvoorziene en onverhoopte omstandig
heden voorbehouden, in September
naar den Haag te komen en in persoon
de nieuwe zitting der Staten-Generaal te
openen.
Een spot-ekster.
Uit Ruinerwold schrijft men aan de
„Ass. Ct.": Zeer vroeg in den morgen
werd bij den tolgaarder van D te Wijk
huizen, op de vensterruiten getikt. Van
L., niets anders denkende of er was ie
mand met een bijzondere en dringende
boodschap, stond haastig op en deed de
deur open. Daar zich nu echter niemand
vertoonde, ging hij even buiten zien,
waarop «en ekster al schetterende van
bet raam wegvloog. Een uurtje later
trachtte de vogel hetzelfde spelletje nog
eens te herhalen, maar nu liet de tol
gaarder zich voor de tweede maal niet
weer foppen. Daarom beproeft de ekster
het nu zeker bij de buren een enkelen
keer ook wel eens bij v, L„ "waarvan zij
sommigen ook al heeft, beet gehad. Op
merkelijk is het, dat de vogel altijd, zoo
wat op denzelfden tijd, ongeveer half
vier klopt.
Gestikt.
Te Poeldijk, westland, is een boerenar
beider onder een voer hooi gestikt, wel
ke omviel en op hem stortte, terwijl hij
van den wagen sprong. De ongelukkige
laat een vrouw met drie jonge kinderen
achter.
De reorganisatie der S. D. A. P.
Henri Polak, de voorzitter der So
ciaal-democratische Arbeiderspartij
schrijft in de pas verschenen Nieuwe
Tijd een artikel over het ontwerp van
nieuwe statuten en reglement der
partij, dat door het partijbestuur is
vastgesteld, om op het in September
a.s. te houden buitengewoon congres
zijn beslag te krijgen.
In hoofdzaak komen de beschou
wingen van den heer Polak op het
volgende neer:
De ontwerpers stelden zich in de
eerste plaats de vraag: aan welke be
hoeften moet voornamelijk worden
voldaan? Het antwoord lag voor de
hand: de propaganda onzer beginse
len en de werking dei- partij als po
litieke machine moesten beter, doel
treffender worden georganiseerd, dan
totnogtoe het geval was.
Hoe moest dat nu geschieden?
a. Door, brekende met allen sleur,
alles op te ruimen, dat hinderlijk
was.
b. Door alles te scheiden, wat niet
bij elkander behoorde en bijeen te
voegen wat bij elkander paste.
c. Door uit de aldus verkregen cel
len het geheele complex der organi
satie en haar bestuur op te bouwen.
De richting, waarin gewerkt moest
worden, was aangewezen door het
geen in de partij reeds sinds gerui-
men tijd plaats vond, zij het ook voor
Ftjiiiiiton.
Vertaald uit het Italiaansch.
Dat ontbrak er nog maar aan.
Maar kom nu, Cesina, uw moeder wil
u spreken. Zij is niet wel. en ik kwam
hier om u bij kaar te roepen
Is moeder ziek. vroeg Cesine
levendig.
Het is van geen beteekenis, een
weinig migraine. Kom, ge kunt u er
dadelijk zelf van. overtuigen.
Daarmee ging hertog Cesare haar
voor de kamer uit en de smalle wen
teltrap af. welke naar Cesina's toren
kamer leidde'. Zijn dochter volgde
hem. Het was een heele tocht over
gangen, trappen, door een reeks van
ruime vertrekken, dien beiden in het
oude kasteel hadden te doen, er zij
aan dc kamer van hertogin Estella
gekomen waren.
Zij vonden deze kunstmatig verdon
kerd en hertogin Estella zelf met los
gemaakt haar in een chaiselongue
rustende, klagende over hoofdpijn.
een groot deel onbewust, onvoldoen
de en onsamenhangend. Begonnen
werd met het opruimen der kiosver-
eenigimgen. Op jsommige plaatsen
had (en heeft) men èn een afdeeling
èn een of meer kiesvereenigingen; op
andere alleen kiesvereenigingen.
Voortaan zullen ©r niets anders zijn
dan aideelingen.
Wat moest er nu met de afdeelin-
gen geschieden? Zij moesten met el
kander vereenigd worden tot organi
satorische eenheder^ Groningen en
Haariem waren h&if gemakkelijkst
te hanteeren. Die vormen elk één
kiesdistrict, een volkomen afgerond
geheel. De afdeelingen zijn daar dus
de units (eenheden). .Amsterdam, Rot
terdam, 's-Gravenhage en Utrecht
zijn verdeeld in respectievelijk 9, 5,
3 en 2 kiesdistricten.
In elk dier districten wordt een af
deeling gevestigd. Tezamen vormen
de afdeelingen in elk dier gteden een
Plaatselijke Federatie, bestaande uit
geilijke getallen vertegenwoordigers
van alle afdeelingen, waaruit de fe
deratie bestaat. Dit Plaatselijk Be
stuur vormt dus den band tusschen
de afdeelingen, het regelt de propa
ganda. het optreden naar buiten, het
stellen van candidaten, de verkie-
zingsactie, enz., in overleg met de af
deelingen, waardoor harmonieuse.
doelmatige samenwerking verkregen
wordt.
De overige kiesdistricten des lands
bestaan alle uit een meer of minder
groot aantal steden en. dorpen. Te
zamen vormen die afdeelingen dan
een distriets-federatie, bestuurd door
een Districts-bestuur samengesteld
op gelijke wijze als de zooeven om
schreven plaatselijke besturen en be
last met een gelijksoortige taak.
De volgende verdieping onzer orga
nisatorische pyramide, zegt de heer
Polak, is de Gewestelijke Federatie.
Het rijk zal worden verdeeld in een
aantal gewesten, niet volgens de pro
vinciën,doch zooveel mogelijk samen
gesteld uit. districten, die industrieel
en economisch bij elkander behooren.
Zoo wordt bijv. uit de districten
Enschedé, Almelo, Lochem en Doetin-
chern een gewest gevormd, ongeacht
het feit, dat de beide eerstgenoemde
in Overijssel en de beide laatste ge
heel of grootendeels in Gelderland
liggen.
Zij behooren bij elkander, omdiat zij
een industrieel en economisch geheel
uitmaken; zij hebben diezelfde belan
gen' en moeten op gelijke wijze be
handeld en bewerkt worden. Drenthe
is verdeeld tusschen Groningen en
het resteerende brok Overijssel, om
dat het nog te weinig elementen be
vat om een gewest op zichzelf te kun
nen vormen. Als dat later beter
wordt, moet de geheele Friesche. Gro-
ningsche en Drentsche veenstreek tot
één gewest worden bijeengevoegd.
Om dezelfde reden als Drente is
gesplitst, zijn Zeeland, Nooild-Bra-
bant en Limburg met elkander veree
nigd. De tijd zal natuurlijk komen,
dat de zuidelijke industrieel©streken
in zooverre sociaal-democratisch zijn
geworden, dat Maastricht (en Zuid-
Limburg), Helmond, Eindhoven, Til
burg en Breda é'n gewest vormen.
Thans is het er nog zóó gesteld, dat
zij niet eens meetellen.
Elk gewest wordt bestuurd door een
Gewestelijke Raad, bestaande uit één
afgevaardigde van iedere districts- of
plaatselijke federatie (of stedelijk
kiesdistrict)). Deze raden regelen de
propaganda in de gewesten en treden
op bij verkiezingen voor de Provinci
ale Staten. Dat is echter niet het ge
wichtigste deel van hun taak. Zij zul
len voornamelijk dienen om het par
tijbestuur met raad en daad bij de
vervulling zijner taak "ter zijde te-
staan, het voor te lichten omtrent d*
wenschen en behoeften der gewesten
en toe te zien op de richtige uitvoe
ring der besluiten -van dat college.
Aan den anderen kant wordt het
partijbestuur thans reeds ter zijde
gestaan door de provinciale vertegen
woordigers. Op een enkele uitzonde
ring na hebben deze functionarissen
echter maar weinig nut gesticht
niet uit gebrek aan bekwaamheid of
goeden wil, doch ofndat zij niet beter
konden doen. Hier is een voorbeeld:
De provinciale vertegenwoordiger
voor Noord-Holland (een ernstig en
ijverig partijgenoot) woont, te Aarts
woud hij kent ongetwijfeld zijn om
geving: het Noorderkwartier.
De hertogin, van geboorte een Ro
me insche dame, was eveneens van een
oud-adielijk geslacht. Ofschoon zij niet
jong meer was, zij was minstens vijf-
en veertig jaar, lieten hare trekken en
haar statige gestalte toch haar vroege
re schoonheid nog gissen.
Door haar treffende originaliteit on
derscheidde hertogin Estella zich als
echte Lomeinsche onder de half kokef-
snihbige, half spiritueel-frivole ge
zichtjes van den modernen tijd en
waar zij zich ook vertoonde, was zij
zeker van de overwinning.
Ik wil u beiden niet «teren, als gii
geheimen te behandelen hebt. zeide
hertog Cesare schertsend.
Wij willen geen geheimen, ge
stoort ons dus niet, Cesare. Maar we
willen u niet ophouden, antwoordde
zijn gemalin.
Goed) goed, dan trek ik mij te
rug Ik heb aan Attilio ook nog een
bericht te doen toekomen.
Daarmee ging hertog Cesare, na zijn
gemalin de hand gekust te hebben.
weg. en liet moeder en dochter al
leen achter.
Zilt ge niet wel mama, vroeg Ce
sina deelnemend.
Neen. mijn kind. ik ben niet wel.
geef mij uw arm, ik wil opstaan.
Wat wilt ge, ik ben een oude vrouw
de last van den ouderdom is thans
mijn deel geworden.
Maar moeder
Protesteer er maar niet tegen
het is zoo. Ja vroeger, voor twintig
jaar. toen was het anders. Lieve he
mel, waar is die tijd gebleven Toen
was ik de schitterendste, de schoonste
der schóonen, de „Ster van het Zuiden,
zooalis men mij toen bij verwisseling
nosmde.
Bij verwisseling, ama?
Ja zeker, Je zult het aanstonds
weten. Wilt ge deze kast opensluiten.
Cesina? Mijn hemel, waar is die tijd
gebleven. Ik herinner mij de gloedvolle
verzen, welke uw vader mij toen als
verloofde wijdde, nog zoo goed alsof
het gisteren was geweest
Oh, am at. a nua.
La vita mia sei tu
begon het eene. Nu is het voorbij,
voorbij. Cesina, zooals alles in de we
reld voorbijgaat. Ik treed af van het
topneel, Cesina, en gij treedt op Kent
ge dit kistje, kind'?
Daarmee nam zij uit de kast welke
haar dochter had geopend, een klein
kistje van zwart hout. met zilver er.
paarlemoer ingelegd. Het popperige
kistje zou men het niet bebben aange
zien. welk een enorme waarde het
bevatte.
Moeder, riep Cesina plotseling le
vendig. en met schitterende oogen,
uw bruidstooi
Ja. uw vader schonk mij dien,
toen ik mij met hem verloofde. O, een
vorstelijk geschenk. Ziet ge dezen
steen Dien grooten zwarten, die zoo
fonkelt en schittert. Bezie hem eens
goed. Onder menschen. die alles naar
geld berekenen, is hij wel een half
millioen lire waard, voor mij was hij
altijd onbetaalbaar. Ziet ge Cesina.
dat is de eigenlijke „Ster van het Zui
den", niet ik.
Dit O
Cesina had als kind haar meoder
dikwijls in dezen tooi gezien bij de
groote feesten, welke in hun paleis te
Napels werden gegeven, of bij andere
gelegenheden, wanneer er aanleiding
was een meer dan gewone pracht ten
loon te spreiïdien. Maar sedert jaren
was zij er niet meer toe in de gele
genheid geweest.
Natuurlijk maakte zij thans van de
gelegenheid gebruik, dit overoude fa
miliesieraad eens van nabij te bewon
deren, en zij kon zich aan den won
derbaren glans en het vuur deT stce-
r.en niet verzadigen.
't Kistje bevatte een zwaren gouden
armband, die naar middeleeuwscli ge
bruik aan den bovenarm werd gedra
gen en met een eigenaardig soort van
zwarte diamanten versierd was. Ver
der lagen er in het kistje oorbellen,
op gelijke wijze uitgevoerd en een dia
deem waarin de groote kostbare steen
„De Ster van het Zuiden", alles in
een zeer origineele opvatting, die be
wees. dat de kieinoodieën eenige eeu
wen oud waren.
Mijn God, wanneer ik terugdenk
aan de tilden, toen ik deze sieraden
nog droeg. Welke herinneringen.
Basta! Ze zijn voorbij. Ik treed af.
gij treedt op. Cesina, ging hertogin
Estella ecnigszius melancholiek voort.
Ik had u eigenlijk den tooi op uwe
bruidsdag willen omhangen, maar gij
laat mij te lang wachten, stout kind.
Moeder,
Te lang, miin kind. Op uw leef
tijd was 4k al lang getrouwd. Nu
dat is uw zaak maar daarom wil ik
niet de vreugde derven u een genoe
gen te bereiden. Hier hebt gij den
tooi Cesina, Van nu af is het de uwe.
Neen. zegt niets, dank mij met daden,
niet met woorden. Geef mij steeds re
den tot tevredenheid, dat zal de beste
dank voor mij zijn.
Cesina viel haar moeder met al de
zuidelijke levendigheid van haar ka
rakter om den hals en kustte haar met
al den gloed van haar dankbaar meis
j es hart.
Zulk een rijk en zeldzaam geschenk
kwam haar te onverwachts, was voor
haar een te groote verrassing.
Hertogin Estella weerde de liefkoo
zingen van hare dochter zacht af en
beschouwde haar met de liefdevolste
teedexheid.
Ge hebt geheel en al mijn gestal
te Cesina, ik bedoel van toenmaals,
van voor een kwart eeuw, uw o)g
schittert evenals het mijne toen schit
terde de tooi zal u goed staan en do
moischen zullen den steen weer met u
zelf verwisselen en op uw beurt zult gij
de Ster van het Zuiden zijn. Maar
cpdat gij moogt weten wat gij bezit,
wil ik u meedeelen, welke toovermacht
er in den steen schuilt, welke men de
Ster van het Zuiden noemt.
Een toovermacht, moeder?
Ik begrijp uw verwondering, mijn
kind. In onzen nuchteren prozaischen
tijd. schudden de menschen altijd on
peloovig en spottend het hoofd, als
van zoo iets sprake is. Zij stellen zich
daaronder een zinledig vertelsel, een
bakersprookje voor en vergeten dat
ons hart juist bij het geloof aan de
tooverkracht en rustigst en gelukkigst
klopt. Luister dus.
De steen, die daar in den diadeem
is gezet, heeft zijn geschiedenis. Hi;
