Tweede Blad,
behoorende bij
„Haarlem'? Dagblad91
van
Maandag 11 Ang. 1902.
No. 5863
Haarlemsche Handels-
vereen iging.
Goed gele. bij Kon. Besluit van
12 Kov. No. 221899.
De Haarlemsche Handelsvereeniging
hier ter stede, opgericht 10 Mei 1892.
heeft in den loop van den tijd wel
haar recht van bestaan bewezen. In
seer veel gevallen, zaken van verechiL
lenden aard betreffende, is zij opge
treden en dikwijls met groot succes.
Jammer echter, dat men algemeen
niet meer blijk geeft, dit te waar
deuren door als lid der vereeniglng
toe te treden. Er zijn wel meer
dan 600 leden, maar dat is niet vol
doende. Elk handelaar, ieder nering
doende. ja zeLfs particulieren moesten
lid worden, om ten minste te laten ee-
voelon. dat men het werk op prijs
stelt. dat de Haarlemsche Handelsver-
een iging steeds opneemt als doende,
wat hare hand vindt om te doen.
De voordcelen, die de Vereeniglnc
buiten hare bemoeiingen van verschil
lenden aard' hare leden aanbiedt, zijn
zeer velen, en zeer groot tegenover de
eerince jaarlijksche contributie van
f2.50 die gevraagd wordt.
De Haarlemsche Handelsvereeniging
bemoeit zich in de eerste plaats er
mede de belangen van hare leden te
bevorderen door onwillige betalers
voor hun tot betaling aan te manen,
«n informatiën voor hen tn te winnen.
Bovendien hebben de leden heft recht
het hun gratis te verstrekken advies
van de rechtsgeleerde adviseurs der
Vereeniging te vragen, die ook in pro-
coduxen en faillisementen gratis voor
hun optreden, natuurlijk alleen voor
saken betreffende den handel of het
bedrijf der leden.
Rechtsgeleerde adviseurs der Ver
eeniging zijn de heeren Mrs. Th. de
Haan Hugenholtz en H. Ph. de Kan
ter, Spaarne 94 alhier.
Bankiers der Vereeniging zijn de
Heeren Laane en van Bemmel, Kruis
straat 51.
Het bureau der Vereeniging is ge
vestigd Lange Begijnestraat 22.
Voor incasso's door bemiddeling der
Vereeniging wordt een vast recht van
2 pCt. der vordering, voor incasso's
door bemiddeling der advocaten een
vast recht van 5 pCt. der vordering
berekend. Bovendien moet 1U c. voor
porto steeds worden bijgevoegd bij in
zending van vorderingen door bemid
deling der advocaten te innen.
De koste«i van informatiën naar bul
ten de stad woonachtige personen be
dragen 60 ct. per informatie plus 5 ct.
porto vergoeding. Informatiën naar
binnen de stad wonende personen wor
den gratis verstrekt.
Pretentiën op buiten de stad wonen
de personen worden niet behandeld,
wanneer niet 10 ct. voor portovergoe
ding is bijgevoegd.
Ruim 1450 informaties en rechtskun
dige adviezen werden in het afgeloo-
pen jaar gegeven.
In de maanden Mei en Juni a. c.
zijn 66 vorderingen tot een bedrag van
f2248.36 behaald, 15 vorderingen wor
den afbetaald en 18 vorderingen zijn
uitgesteld.
Volgens art. 7 dient het geheim dei-
lijsten van wanbetalers ongeschonden
bewaard te blijven.
Alle brieven, aanvragen, reclames,
of wat dan ook. moeten worden ge
■adresseerd aan liet bureau, dat ge
opend is dagelijks van 'smorgens 3
tot 1 uur en 's namiddags van 2 tol
uur. waar dan ook verdere inlich
tingen zijn te bekomen.
Men wordt geraden, alvorens te leveren
aan J. W. Greidanus, ladingmeester H.
IJ S. M„ Wouwermansstraat 22, zich
om inlichtingen te vervoegen aan het
Bureau.
Stadsnieuws.
Men deelt ons mede, dai
wij ten aanzien van do benoeming
van den heer Engelhert van Bever
voorde tot bibliothecaris, vterkeeerd
waren ingelicht
De openlu chtmeting ten
gunst-; van Algemeen Kiesrecht welke
hier op 24 Augustus zal worden ge
houden zal plaats vinden op een stuk
land aan d e Am sterdam schevaart.
kort bij de stad
Vrijdagmorgen geraakte
het zoontje van den heer Huijkman wo
nende Bakenessergracht, al spelende
te water. Hii werd echter spoedig door
een meisje, op het droge gebracht.
Binnenland.
Ongevallenwet.
De invoering der Ongevallenwet, wel
ke m het „Staatsblad" van 2 Januari 1901
werd afgekondigd, is vertraagd door ver
schillende omstandigheden. Heel wat
maatregelen, ten minste 15, door de wet
aan koninklijke besluiten overgelaten,
moesten worden genomen, en bovendien
eischt art. 75 der wet nog een andere wet
telijke regeling, namelijk omtrent de sa
menstelling enz. van de Raden van be
roep en het hoogste college belast met
de beslissing van geschillen in zake on
gevallen.
Het vorig ministerie, dat de Ongeval
lenwet tot stand bracht, had ook voor de
regeling in art. 75 geëischt, een wetsont
werp ingediend, dat onder gewone om
standigheden vermoedelijk reeds wet wa
re geworden. De uitslag der Kamerver
kiezingen van 1901. gevolgd door een ver
andering van ministerie, heeft echter de
intrekking van dat ontwerp ten gevolge
gehad. Het nieuwe ministerie nam het
onderwerp zeer spoedig ter hand en zoo
verscheen in het Begin van December
1901 weder een ontwerp, ter vervanging
van hel vorige, maar daarvan slechts in
weinige opzichten verschillende.
Het onderzoek van dit nieuwe ontwerp
heeft zeer geruimen tijd gekost. De Twee
de Kamer benoemde een Commissie van
Voorbereiding, en onderzocht het ont
werp eerst op 19 en 20 Febr. 1902 in de
'afdeelingen. De Commissie zond op 9
April het verslag aan de ministers van
justitie en van binnenlandsche zaken,
die hun antwoord eerst bijna vier maan
den later, op 29 Juli aan den Voorzitter,
der Kamer kwam. Deze stukken, op de
gebruikelijke wijze samengesmolten, door
telkens op opmerkingen of bedenkingen
der Kamerleden het antwoord jl. als eer
ste gedeelte vastgesteld door de commis
sie, bestaande uit de heeren Roëll, Smidt,
Nolens, Van Löben Seis en Van Idsinga.
Er moet dus nog een tweede gedeelte
volgen, dat het verslag zal bevatten van
het mondeling overleg over enkele pun
ten. waartoe de commissie de regeering
heeft uitgenoodigd. Wanneer dit overleg
zal plaats hebben, vinden wij niet ver
meld. Het zal in allen gevalle eerst kun
nen worden gehouden na den terugkeer
van den minister van binnenlandsche
zaken.
Uit het verslag blijkt tevens, dat de
Regeering het noodig heeft geoordeeld
het ontwerp in verschillende onderdee-
len om te werken, zoodat dan ook het ge
wijzigd ontwerp dat bij het verslag is
gevoegd, veel meer artikelen bevat. Het
verslag is een zeer uitgebreid stuk, van
83 groote bladzijden, zoodat den leden
der Tweede Kamer, die er nu pas kennis
van kunnen nemen en voor 't meeren-
deel van huis zijn, wel de noodige tijd
moet worden gelaten om het te bestudee-
ren, alvorens het ontwerp in openbare
behandeling komt.
Er bestaat daarom weinig vooruitzicht
dat de Tweede Kamer nog in deze zitting
welke op Zaterdag 13 Sept. gesloten
wordt, zal worden bijeengeroepen om
over het ontwerp te beraadslagen. Daar
toe biedt trouwens de maand October,
terwijl de begrootingen in onderzoek
zijn, ruimschoots de gelegenheid aan en
dan kan de behandeling zonder over
haasting geschieden.
Uit de mededeelingen der Regeering
blijkt bovendien, dat verschillende andere
maatregelen, nog voor de invoering der
Ongevallenwet vereischt, moeten worden
vastgesteld zonder dat het tijdstip daar
voor kan worden bepaald. ..Behoudens
buitengewone omstandigheden", zal de
afkondiging voor 1 Jan. 1903 zijn ge
schied. Hieruit volgt dat de invoering
der wet wel niet reeds op dezen dag zal
kunnen plaats vinden. Ook daarom
schijnt het onnoodig de Kamer nog in
Sept. voor de behandeling van het be-
roepsontwerp bijeen te roepen.
Het is daarom te verwachten, dat de
Kamer zich eerst in de nieuwe zitting,
welke op 16 Sept. aanvangt, met het ge
wichtig onderwerp zal bezig houden.
(Hbld.)
Congres Middenstand.
Naar wij vernemen hebben zich
reeds meer dan 700 personen doen in
schrijven als lid van bovengenoemd
congres, hierbij zijn toetredingen, zoo
wel uit Nederland, als uit België,
Frankrijk en Duitschland.
Behalve de vroeger reeds door ons
vermelde sprekers, zal in de algemeens
vergadering nog een redevoering wor
den gehouden door dr. Anton Retz.
baeh uit Freiburg (Baden) over het
onderwerp: de, tegenwoordige toestand
van den Midden- en kleinen Ivoopmans
stand in Duitschland, een onderwerp,
dat met het oog op ds in Duitschland
bestaande wetgevingen, als de wet tot
beteugeling eter Oneerlijke Concurren-
ti,e. de wet op het vervroegd sluitings
uur van winkels, Zondagsrust enz.
zeer belangwekkend zal zijn.
Voorts kunnen wij nog mededeel en
dat reeds verschillende rapporten over
de te behandelen onderwerpen indruk
gegeven zijn. waarbij belangrijke, zoo
als die van mr. Aalberse. uit Leiden,
over de Oneerlijke Concurrentie; van
nn\ Z. van den Bergh. Amsterdam,
over Snel en goedkoop recht; van Hen
ri Bergman, Utrecht, over het Ver-
eenigingsleven; van dr. D. Bos. Vin-
schoten. over Handelsopleiding: van
J. B. van Dijk. Amsterdam, over Be
lastingen in verband met gemeentebe
drijven: mr. J. A. Levy. Vervroegd
sluitingsuur van winkels: van dr. Nou.
wens te Heeswijk, over een Bond van
vereenigingen: van mr. Polenaar. Am
sterdam. over Uitverkoop, onder val-
sehe voorgevens: van ds. Rudolph, Lei
den. over Zondagsrust, en van mr.
Wienecke. Amsterdam, over het Cre-
diei. voor den Middenstand, ter wijlt
nog een dertiental andere rapporten
in bewerkihg zijn.
Binnenkort, zal mededeeling worden
gedaan van die door het, comité van
organisatie te geven feestelijkheden
ter gelegenheid van het congres.
Do lijst dier redenaars waarborgt
een degelijke, zaakrijke behandeling
van al die op het popram voorkomende
■onderwerpen, terwijl de ingediende
rapporten en verslagen later tot 'een
geheel vereen ig-d'. een werk van. bet ee
kenis beloven te wordien voor den Midi.
denstan dl en voor hen. die daarin be
langstellen.
Aan het lidmaatschap van het con
gres is het voordeel verbonden, dat men
alle rapporten, het congres betreffende
voor den aanvang van het congres
kosteloos ontvangt, evenals de na
afloop uit te geven verslagen van al
het behandelde in algemeene en afdee-
lingsvergaderingen
Tot, 1 September blijft het secreta
riaat. waar men zich als lid kan op-
geven .gevestigd Kalverstraat No. 155.
terwijl het op 2 September overge
plaatst zal worden naar het gebouw
Eensgezindheid. Spui, en tijdens het
congres in het Concertgebouw.
Nederland en bet Drievoudig
Verbond.
Men occupeert zich in de buitenland
sche pers in den laatsten tijd ijverig
met Nederland.
Het is vooral over het chapiter ..Drie
voudig Verbond", dat men zich om
trent ons land bekommert; daar moe
ten wij als vierde in het klaverblad bij
zijn; zoo wil het de buitenlandsche
pers en de reis van dr. Kuyper moet1
daar verband mee houden.
De Figaro" weet te vertellen, dat
ook in ons land de pers zich met het
vraagstuk bezig houdt.
Vooral met het oog op onze koloniën
moeten wij erg naar aansluiting bij
de Tripte Alliantie verlangen Uost-
Indie, aldus de ..Figaro'bloeit wei
en is een bron van gewin voor het
moederland maar Batavia ligt dui-
zen.de mijlen van Den Haag en onze
vloot is niet in staat om de communi
catie to beschermen, terwijl ons In
disch leger, hoewel moedig te weinig
talrijk is om een ernstigen aanval te
keeren."
Wat is nu het middel om aan dat
euvel tegemoet komen'? Een allian
tie met een machtig rijk. Sommige
staatslieden in Nederland, zegt de ..Fi
garo". zinnen op een entente met
Duitschland: een postconventie. een
tarief vei'drag, ja zelfs een formeel ver
bond. „On risque le tout pour Ie tout,
oordeelt het blad.
De Duiitsche kranten zegt
de „Figaro" behanideien dlie
avances met veel terughoudendheid.
Zeslfs de Pangermanisten zetten een
sourdine op hun enthousiasme, en zeg
gen zeer wijselijk dat het piet
aan Duitschland, is om den eersten
stan te doen. In 't algemeen oordeelt
men da ar, dat een verhond aan Duitsch
land meer na- dan voordeel zou geven
Holland1 zou dus nog andere zekerheid
moeten geven dan alleen economische,
..Als de Hollanders." schrijft de
..Post" tot het besef komen, dat in de
moderne maatschappij de onafhanke
lijkheid niet kan wordien gehandhaafd
zonder macht, dan zullen ze vermoe
delijk wel gaan inzien, dat in hun iso
lement hun onafhankelijkheid niet
ligt."
De ..Temps" schrijft het volgende:
Wanneer de Neder]andsclie minister
president zich op begeeft, ge
schiedt dat nooit, naar men nu gewoon
i's ie gelooven. om een wandeling t.e
gaan maken.
Het is niet zoo heel lang geleden,
dat de zorg voor zijne gezondheid, de
noodzakelijkheid om voor die opvoe
ding zijner kinderen maatregelen te
xv;men. tot voorwendsel dienden voor
zekere reis naar Londie*-» waarvan het
resultaat veel geringer beteekenis had.
dan men gewoon is te zeggen.
Toen zij dr Kuyper nu van Turijn
naar Weenen zagen reizen en van Wee
nen naar Berlijn, om een conferentie
met andiere ministers van dien Drie
bond voor te bereiden, achtten de
nieuwsgierige lieden (diie zijn er in
alle landen) zich gemachtigd tot hex
veronderstellen van een ernstige re
cta n. die al deze reizen zou verklaren.
Nergens scheen de nieuwsgierigheid
grooter. nergens scheen zij met meer
preciese raadgevingen gepaard te gaan
dan in Duitschland. nergens waren de
voorspellingen minder voltrekt dan in
Engeland'.
Weet dan. dat waar minister Kuy
per op dit oogeblik een reis doet door
Europa, dit is om te trachten een ver
hond te sluiten. Uitnemend. Holland
is ongerust over de gevoelens, die zijn
Pro-Boer-houding in den oorlog, op
Engeland ^emaakt beeft, en beducht
voor hef toekomstig lot zijner koloniën
zou 't bezig ziin zich onder Duitschland
schuts te stellen.
En om des te beter bescherming van
Duitschland te krijgen, zou dy^IIol-
landsche minister beginnen öirf"voor
zijn zaak do bondgenooten van keizer
Wilhelm te winnen.
Ziet men niet onmiddelijk de nood
zakelijkheid van dezen stap tagenover
Duitschland in'? vragen allen, die be
lang stellen in dee quaestie aan gene
zijdij van den Rijn.
Aangenomen, dat Holland niet door
Engelandl bedreigd! wordt en niet voor
die overzeesche bezittingen verest, on
danks bet voorbeeld dier Spaansche
kolonies, ondanks de laatste gebeurte
nissen in Zuid-Afrika. is Holland dan
toch niet innerlijk beducht voor do on
middellijke nabijheid van Duitschland!?
Het kleine Koninkrijk Holland
dankt zijn welvaart aan den handel.
Het is ook de doorgang voor een groot
deel van het inrustrieele Duitsch and.
Als de groote buurman een grendel
voor de deur plaatst, gaatniemand er
meer door Als hij buitensporige rech
ten zou heffen op al wat Duitschland
van Hollandsche zijde binnenkomt,
dan zou Holland daar slecht bij varen.
Dit gevreesde feit is misschien niet ver
meer. Men moet het tegemoet zien.
En de ..Post" te Berlijn gaat er niet
langs dubbele wegen heen. maar recht
op het doel af. De voorwaarden van het
verbond'?
Douane-overeenkomst met Duitsch
land in hert voordeel van Holland; ga
rantie t.ege nhet verlies Aan den In-
dischen archipel, hetzij düe eilanden
door een of andere mogendheid be
dreigd zouden worden: dat zou de
groote buurman toegeven.
In geval van oorlog, gebruik van (te
Hollandsche havens en de Holland-
sob,a vloot, dat zou hij daartegen van
Nederland eischen .met alle gevolgen
daarvan.
Men zou onmogelijk vriendelijke en
duidelijker kunnen zijn. Om zuik een
programma te bespreken, dat meer be
hoort tot het gebied der belangrijke
speculaties dan tot. die werkelijke poli
tiek. moiet men veel van luchtkastee-
len houden.
De vervaardigers van dit intelligente
verbond hebben dus. zelfs in Holland
nauwelijks die voldoening gehad, dat
men het ernstig behandelt.
Dat rte tazi even quaestie de Neder-
landschle. regeeroing bezig houdt. voor.
al thans aan den vooravond van de
hernieuwing der handëlstractaten.
waardoor het ecomisch leven van Cen-
traal-Europa zal worden gematigd,
hierover behoeft men zich gewis niet
te verwonderen.
Dat de minister-president met an
dere premiers over sommige punten,
di? Nederland betreffen, tot een ver-
ei-lijk tracht te komen: niets is gewet-
tigder en meer toejuichenswaardig
Maar het dappere volk. dat. in de
moderne wereld, blijft als een levend
getuigenis van de zegepralen van het
recht: op weg is de rechtszaal van de
wereld te worden, vindt zich zelf niet
gedrongen. Gode zij dank. tot (te nood
zakelijkheid om tusschen twee wijzen,
om zijn onafhankelijkheid in gevaar
te brengen, te kiezen.
Het heeft geen enkele behoefte voor
het oogenblik om zich in de klauwen
van een wolf te werpen om daardoor
den muil van een anderen te vermij
den.
Want die wolven gelijken vee] op de
dieren, waarmede men de kleine kin
deren pleegt te bedrigen: wanneer het
kleine kind nadert, dan is de wolf ver
dwenen.
Ten slotte zelfs, indien Nederland
een keer in gevaar kwam waar niets
op wijst, heeft het alle redenen van
de wereld niet om bij deze of bij gene
mogendheid om hulp aan te kloppen,
noch bij deze of gene groep van mo
gendheden. maar bij geheel Europa.
De Nederlanders geven er de voorkeur
aan. om aan niemand verplichtingen
te hebben, en zij hebben volkomen ge
lijk.
Maar zij weten ook. dat men geen
toekomstige rampen voorkomt door
zich de handen te binden
Zij hebben het voorbeeld van ande
re volken voor oogen. die in de eens
gezindheid van Europa een waarborg
voer hun nationaal leven hebben ge
vonden. En dan durven wij gerust zeg-
cren, dat wij veel minder ongerust zijn
dan men ons zou willen doen geloo
ven.
Automobiel-ongelnk.
Men meldt uit Nijmegen aan de N.
Ct:
Aan den Graafscheweg te Nijmegen
heeflt een ernstig ongeluk plaats ge
had. De slager G. keerde met zijn
64-jarigen schoonvader S. per tilbury
stadwaarts, toen een automobiel in'
vliegende vaart passeerde, waardoor
het paard schrikte en op hol sloeg.
S., die het dier tot stilstand trachtte
te brengen, kwam te vallen en werd
een heel eind meegesleept, terwijl,
toen hij ten slotte kwam te vallen,
paard en rijtuig over zijn lichaam
gingen.
Het rijtuig slingerde eindelijk tegen
een boom, waardoor G. ook kwam te
vallen. Deze laatste kwam er met
eenige geringe kneuzingen af, doch
S. werd in treurigen sitaat opgeno
men en moest naar het Canisius-zie-
kenhuis overgebracht worden. Thans
is bij hem het bewustzijn weder te
ruggekeerd en is hij. naar omstandig
heden, vrij wel.
Naar wij vernemen, had het onge
luk kunnen voorkomen worden, in
dien d'e bestuurders van de automo
biel, bij het zien van het. schichtig
worden van het paard, hun snelheid
hadden gematigd. Tolt ons leedwezen
zijn wij tot dusver niet in staat den
naam van dien roekeloozen automo
bilist mede te deelen. De wijze toch,
waarop met automobielen in de om
streken onzer stad wordt gereden, is
■van dien aard, dat het een wonder is
datt niet meer dergelijke ongelukken
gebeuren. In het belang der veilig
heid op de openbare wegen achten
wij het deswege noodig dat dergelij
ke personen in het publiek aan de
kaak gesteld/ worden. Vooral in ge
vallen als dit, waar de heeren zich
nergens aan storen en hun weg ver
volgen of er niets voorgevallen is, is
zulks noodig.
Scheidsgericht onder de school
gaande jeugd.
Het Bestuur van den „Wereldbond
voor Vrede en Vrij internationaal Ver
keer" gevestigd te 's-Gra, enhage, zendt
ons een vlugschriftje onder bovenstaan-
den titel, zijnde de rede uitgesproken
door den beer C. M. de Boer, voorzitter
en alg. secretaris, op de bestuursverga
dering van 9 Juli.
Spreker begint te citeeren de volgende1
uitspraak van Dunant, den stichter van
het Roode Kruis.
„Hel staat vast," zoo schrijft Dunant,
„dat alle politieke verwikkelingen in de
20ste eeuw door rechterlijke uitspraak
zullen worden ontbonden. Zulke eené
hervorming van het volkenleven, hoe
eenvoudig zij ook is in beginsel, kan na
tuurlijk slechts stap voor stap voorhit-
schrijden. Geen twijfel, of het Arbitrage
hof zal eerst nog slechts tijdelijk zijn, en
daarbij slechts bevoegd in eene bepaalde,
zaak uitspraak te doen. Daarna echter
leeren de volken als van zelf de welda
den te waardeeren, hun en hunne nabu
ren geschonken Jpt-r aeze gelegenheids
rechtbanken, en zij zullen gemakkelijk
overhellen tot vaste arbitrage-vedragen,
ten einde al 't toekomstig bloedvergieten,
waar dit eenigszins kan, te vermijden.
„En wanneer zij met dergelijke vaste
Arbitrage-verdragen eenigszins ver
trouwd zijn geworden, dan is het oo
genblik gekomen, dat wordt ingesteld:
Het Hooge volkeren-scheidsgericht!"
Hierop voortbouwend betoogt de heer
Do Boer dan dat het voor de vrienden
van den vrede vooral zaak zal zijn de
volksovertuiging te wekken, omdat de
regeen'ng'en te veel doordrongen zijn
van den militairistischen geest.
Die volksovertuiging moet gewonnen
worden voor een permanent Hof van Ar
bitrage, een „Hoog volkenscheidsgericht"
Er zijn verblijdende verschijnselen, die
er op wijzen, dat we in de goede richting
sturen, zegt de heer De Boer, en hij wijst
dan op de ontwapening waartoe Argen
tinië en Chili zijn overgegaan, die voor
den tijd van tien jaar een schëidsge-
richtsverdrag hebben gesloten en op den
arbitrale oplossing van het geschil tus
schen de Ver. Staten van Noord-Amerika
en Rusland in zake de robbevangsl in de
Behring-zee.
Onze naaste hoop moet echter gericht
zijn op het aankomend geslacht, zegt de
heer De Boer.
Ons streven moet zijn, dat zij betere
denkbeelden in zich opnemen van waar
achtige humaniteit en volken-moraliteit,
dan wij vrij algemeen in onze jeugd van
onze opvoeders overnamen.
Reeds geschiedt dit in vele genoemde
inrichtingen van onderwijs en opvoeding
door eene betere behandeling der vader-
landsche en algemeene geschiedenis.
Reeds wordt daar gegeven, vooral in de
minder militaristische landen, niet meer
eene geschiedenis van oorlogen, vol van
zelfverheerlijking en minachting voor na
burige volken, zooals die in onze jeugd
werd gedoceerd, maar de ware ge
schiedenis der volken, van hunne lotge
vallen en levensverwisselingen, van
hunne idealen en hervormingen, van
hun handel en nijverheid, wetenschap en
kunst, van hun vooruiistreven naar het
betere, het hoogere; eene maatschap
pelijke of sociale geschiedt-nis alzoo,
waarin gewelddadige worstelingen en
omkeeringen eerst eene noodzakelijke,
dan eene meer ondergeschikte, en einde
lijk eene treurige rol spelen.
Dat is reeds een groote stap vooruit
in de goede richting.
In diezelfde goede richting werkt ook:
„La fraternité des Peuples par corres-
pondance." Zij bedoelt de grensscheidin
gen tusschen de verschillende volken weg
te nemen, zooveel mogelijk althans, en
daarentegen de vriendschappelijke ver
bintenissen zooveel mogelijk te bevor
deren, door elkanders taal, elkanders ze
den en gebruiken te leeren kennen en
waardeeren.
De heer P. Mieille, leeraar aan het Ly-
cée le Tarbes, heeft, met behulp van den
heer William Stead, aen moedigen be
strijder van het Engelsche imperialisme,
overeenkomstig daarmede reeds eene
correspondentie tusschen Fransche en
Engelsche jongens en meisjes ingesteld,
waaraan nu na een paar jaren van be
staan, reeds 2000 scholieren deelnemen
Ook in Maart 1897 richtte de „Neuphi-
lologenverband" van Saksen, met uitste
kende goede uitkomsten, voor de jeugd
eene „Deutsche Centralstelle für interna
tionalen Briefwechsel" op.
„Het consequente gevolg dezer school-
briefwisselïng is", (zoo schrijft de heer
Haje in zijn „Een gedenkzuil der negen
tiende eeuw"), „dat de jeugdige schrij
vers en schrijfsters lust krijgen, hun
correspondent en het land, waar hij of
zij woont, te bezoeken en met eigen
oogen te zien. Om die nieuwsgierigheid,
dien weetlust te bevredigen, heeft de
heer Mieille een vernuftig middel uitge
dacht, hetgeen hij noemt: „le développe-
ment logique de la correspondence sco-
laire internationale".
„Dit is de zoo gedoopte: „Echange in-
terscolaire". een tijdelijke ruil van kin
deren in de vacantie. Een jonge Fransch-
man bv. gaat zijn Duitsche vriendjes op
zoeken, en omgekeerd logeert een van
dezen onderwijl bij de Fransche familie,
of het Duitschertje reist met zijn Fran-
schen kameraad de grenzen over en
wordt.bij diens ouders als kind ontvan
gen. Is de vacantie om, dan wordt de
correspondentie met verhoogd genoegen
hervat.
Dat alles is echter nog alleen voor de
meer gegoede of althans eenigszins be
middelde standen in onze tegenwoordige
maatschappij, en ik heb het slechts aan
gehaald, om te toonen, aat er in de in
richting, die ik uit wil, reeds wordt ge
werkt en dat met goed gevolg.
De heer De Boer zou echter wenschen,
dat reeds aan de lagere en middelbare
inrichtingen van onderwijs of opleiding
het beginsel: „recht gaat boven macht'
ook practïsch in toepassing werd ge
bracht; dat daar dus niet langer het recht
van den sterkste, het vuistrecht, als het
hoogste recht mocht gelden, maar als
schandelijk onrecht werd gebrandmerkt;
dai alzoo de onderlinge geschillen en vee-
ten niet door vuistrecht, maar door een
door de leerlingen zelf gekozen blijvend
scheidsgericht werden uitgemaakt, aan
welker uitspraak allen vrijwillig zich ver
bonden zich te willen onderwerpen.
Zulk een scheidsgericht zou dan moe
ten beslaan uit een lOtal bv. van de flink
ste leerlingen uit verschillende klassen,
door de klasgenooten zelve daartoe geko
zen. Aan het hoofd, als leidsman van zulk
een scheidsgericht, zou hij wenschen te
zien: het hoofd der school of een der
onderwijzers, door dezen als de meest ge
schikte daartoe aangewezen.
De onderlinge geschillen, die anders
allicht aanleiding zouden geven tot- on
derdrukking. van den zwakkere, of tot
eene vechtpartij, waarbij de verongelijkte
misschien nog het onderspit zou delven.
zouden dan voor dit scheidsgericht
moeten worden gebracht, dat, na weder-
zijdsche partijen en hare getuigen te
hebben gehoord, uitspraak deed. Eindbe
slissing, bij hooger beroep, kon dan wor
den gegeven door den leider.
Brieven uit Berlijn.
(Van onzen Correspondent).
Berlijn, 7 VIII, 1902.
MET GASTEN.OP STAP.
Brief aan een Moffenhaiter.
Amice!
Je kunt zooveel tegenwerpingen
maken als je wilt, „Moffenhator" die
je bent, maar ik blijf bij mijn bewe
ring, dat Berlijn hoe langer hoe meer
een der drukste centra van hét vaste
land wordt en de ville luniière danig
naar de kroon gaat steken.In letterlij
ken zin heeft de Moffenhoofdsltad' al
vast meer recht op den bijnaam van
ville lumière dan jou geliefde Seinc-
stad. want de verlichting is hoer vrij
wat beteT dan ginds.
Wijs mi^ in Parijs maar eens één
siraat aan in het centrum, die zoo in
licht baadt als de Leipziger Strasse'
Je zult misschien zeggen: „Wat geef
:.k om een meer of minder heldere
verlichting, als er v°rder weinig te
zien is, ik houd me aan de figuurlij
ke heteekenis van het woord", maar
ook in dat opzicht hoeven we voor
Parijs niet meer onder te doen. Tien,
vijftien jaar geleden, ja toen zou ik
je gelijk hebben gegeven, maar nu?
Wel, het beste bewijs, dat men zich
hier even goed kan amuseeren als
ginds is zeker wel gelegen in het ko
lossale aantal vreemdelingen, die
hier voor langer of korter tijd hun
anker uitwerpen. Vroeger hielden de
Russen op hun doorreis naar Parijs
en de Riviera hier niet stil, de Ame
rikanen en Engelschen togen in de
eerste plaats naar Parijs, maar te
genwoordig?
Je zult misschien ongeloovig het
hoofd schudden als ik beweer dat to-
genwoordig Berlijn even zeker op
hun reisplan voorkomt als Parijs. Na
de mislukte kroning in de vorige
maand wemelde het hier bijv. van
Amerikanen, die onmiddellijk naar
Berlijn waren gekomen en in hotels
en pensions neerstreken. Overal zag
men de gladgeschoren gezichten met
het dikke, van achteren recht afge
sneden hoofdhaar.
Onder het publiek in het lieve va
derland heb jij nog veel geestver
wanten, maar het aantal over.Ioopers
wordt grooter. voor wie Parijs niet
meer uitsluitend troef is, wanneer zij
steden wiHen gaan zien. en de bezoe
kers van Berlijn geven volmondig toe
dat het de moeite dubbel en dwars
loont, behalve van de heerlijke berg
streken, ook van de groote Duitsche
steden een kijkje te komen nemen.
Dat merk ik het best aan mijzelf.
Hoeveel vrienden en vrienden van
vrienden uilt de Heten at hjeb ik
sinds ik hier woon al niet over ge
had, met wie ik op stap ging door
Berlijn en omstreken! Meestal komt
zoo'n bezoek heel onverwacht en niet
altijd erg gelegen. Een korte brief
kaart. op het laatste nippertje afge
zonden, die wel eens doet denken aan
den „steen" <jien neef RobertusNurks
aan Hildebrand placht te sturen,
kondigt de komst. aan en men heeft
nog juist den tijd naar het station
te snellen. Natuurlijk is het voor
„vreemdelingen in Jerusalem" aange
naam om afgehaald en wegwijs ge
maakt te worden.
Het plan de bataillevarieert naar
den tijd van het jaar. Komen de
gasten in den winter, dan merkt men
overdag niet veel van hen. Gewapend
met Badeker of Grieken draven ze
alle museums, paleizen en beziens
waardigheden af. welke de meeste
bewoners alleen van den buitenkant
kennen, maar 's avonds, wanneer de
droge Badeker hen in den steek laat,
moet men er aan gelooven.
Onvermoeid en weetgierig weten ze
dan van geen bedtijd, staan verbaasd
over helt drukke, late leven op straat,
later dan in Parijs, en zijn tot diep
in den nacht, of Hevea* 'tot vroeg iu.
den morgen „nicht todlt zu kriegen",
wanneer wij, bewoners, al lang naar
ons mandje verlangen.
Komen ze in den zomer, dan wordt
het programma in zooverre gewijzigd,
dat men hen overdag zooveel moge
lijk van de schilderachtige omstreken
laat zien. Ik zie je al ongeloovig la/-
chen, maar heusch. het is hier min
stens zoo pittorsk als buiten Parijs,
ten minste als men den weg weet
„Es ist nicht wie bei armon Leuten"!
aan kronkelende rivieren, heuvelen,
bosschen, en meeren is geen gebrek,
niet voor niets wordt bijv. Buckow,
ten noord-oosten van de stad. rond
om door begroeide heuvels aan een
schilderachtig meer gelegen, de Mar
kische Schweiz genoemd. Voor
vreemdelingen blijven dergelijke
mooie plekjes terra incognita, tenzij
een kundige mentor hen er heen
brengt en zelfs van een tocht naar het
druk bezochte Potsdam zouden wij
meer genieten, wanneer zij belter op
de hoogte waren van de mooie plek
jes, waar onderweg moet worden stop
gezet.
Gisteren had) ik weer eens het ge
noegen een paar gasten herum zu
führen, die vanmorgen hooglijk vol
daan over de mooie stad en de schil
derachtige omtgeving via Hamburg
verder reisden naar Kopenhagen.
Het was een smeuig dagje, zoo
recht geschikt om op en bij het wa
ter te worden doorgebracht. In den
voormiddag had ik mijn gasten naar
het Pergamon Museum gezonden,van
waar zij opgetogen op het overeenge
komen uur naar het station Frie-
drichstrasse kwamen, waar ik op
hen wachtte. Op mijn program voor
den dag stond een boemeltocht deels
per spoor, deels per boot, deel$ te
voetjdoor den Grunewald en op en
langs Wannsee en Havel met Pots
dam als evenitueel eindpunt.
Daar men alleen voor deze residen
tie minstens een heelen dag noodig
heeft, moet bij een bezoek van enkele
dagen aan Berlijn gekozen of gedeeld
worden, wanneer men in dien korten
tijd ook nog een kijkje wil nemen
van de omgeving. Men gaat zonder
onderweg uit ite stappen op een mor
gen naar Potsdam en blijft daar den
heelen dag, of men. brengt het niet
zoo ver en blijft cmcüerweg hangen.
Met he't oog op het warme weer en
den -aangebroken dag wilde ik mijn
gasten niet „abhetzen" en besloot tot
het laatste.
Een half uur sporens door den Gru
newald bracht ons naar Wannsee,
waar wij uit den 'trein stapten. Aan
dezen heerlijken, wijden bocht van
de Havel is het goed (tabernakelen
bouwen. Tegen de hellingen van de
begroeide oevers hebben hier de rijke
Berlijners hunne prachtige villa's te
midden van uitgestrekte parken,
sommige terrasgewijs afloopend naar
de rivier, waar bij elke villa de roei-
booten en slanke zeilboeierg op heit
water dobberen. Onder de zware hoo
rnen van een in de bocht der rivier
hoog gelegen villa, welke sinds eeni-
gen tijd tot restaurant is ingericht,
deden we het menu van den Wirt alle
eer aan, voor wiens uitstekende keu
ken in Holland* minstens ,,het dubbe
le dier som" zou zijn berekend. Van
onze tafel hadden we een mooi kijkje
op den hoek van den straatweg met
een druk verkeer van rijtuigen, auto
mobielen en fietsen, en daarachter
op het glinsterende water met hier en
daar blinkende witte zeilen in een
