DE ZATERDAGAVOND
GRATIS BIJVOEGSEL VAN „HAARLEM'S DAGBLAD".
Letterkundig Weekblad voor Jong en Oud.
Haarlemmer Halletjes
Ka. 102.
Zaterdag 16 Augustus.
1902*
Meest gelezen Da.gblad in Haarlem en Omstreken.
DE HARZ.
(Speciale correspondentie).
Elbingsrode is een van die echte,
onvervalschte Harz-stadjes, waarvan
men zoo nu en dan eene afbeelding
iu een der geïllusteerde Duitsche (tijd
schriften aantreft. De straten, geheel
men keien geplaveid, loopen in alle
richtingen naar de hoogte, de huizen
met hunne luifels, vooruitspringende
gevels en vensterdaken, onderschei
den zich door bonte kleunnengeling,
waartusschen de kleine, in lood ge
vatte, in vele gevallen blauwe, ruit
jes eenefrzijds, de groene, rood en wit
gestreepte luikjes daarvoor, ander
zijds, een niet onaardig effect maken.
In het midden van het sitedeke een
ruim plein, waarop de traditioneele
pomp staat, waaraan de huismoeders
of jongedochters hiarej waterkruiken
komen vullen; d'd&r is ook de plaats,
waarheen 's morgens in de vroegte
het rundvee geleid wordt, om er on
der de hoede van den stads-veehoeder
gesteldi te worden. En onder hoorn
geschal wordt dan het vee- weide-
waarts gevoerd.
Den volgenden morgen, begaven we
ons vroegtijdig op weg. Even buiten
Elbingsrode loopt een pad recht op
Schierke toe. Meen echter niet een
geboomde weg te zullen aantreffen;
even buiten he<t hotel Waldhof gaat
hy?t nog, dan begimt de weg zich te
midden van het dichte bosch te ver
smallen, loopt door beekjes, waar
over planken geslagen zijn of waarin
steenen liggen, waar men, zoo goed
en zoo kwaad als 't kan, overheen
moet loopen, dan weer gaat de weg
heuvel op, heuvel af, altijd maar te
midden van het sombere hoogstam-
mige sparrenbosch, waarin wegvluch
tende herten slechts de stilte verbre
ken. Op een gegeven oogenblik stijgt
de weg buitengewoon, men voelt zich
bergopwaarts gaan, doch ziet het
niet, want het dichte bosch belet elk
vergezicht, dan staan we plotseling
voor eene weide, waar het pad zich
geheel verliest. Aan gene zijde ver
rijst een eenvoudig gebouw, een boe
renwoning zou men bijna zeggen,dat
bij nader onderzoek het sanatorium
Drei-Annen blijkt te zijn, op eene
hoogte van 542 M. De weide zet zich
nog voorbij het sanatorium voort en
verliest zich dan weer in het bosch,
waar we ook 'n pad weer terug vinden
dat, op dezelfde wijze als het vorige,
naar het station Drei Annen-Hohrte
leidt. Dit station onderscheidt zich
door niets bijzonders; behalve als zoo
danig, wordt het gebouw mede gebe
zigd als jachtopzieners- en houtves
terswoning, logement en café-restau
rant. We passeeren den grooten weg
die hier naar Nordhausen eenerzijds
en Wemigerode anderzijds leidt, om
het zooeven verlaten pad te volgen
tot een brecde weg ons de nabijheid'
van een meer belangrijk dorpje ver
raadt. Luxe-rijtuigen rijden ons voor
bij, talrijke gezelschappen passeeren
ons, toit een naar beneden leidende
weg die ons een blik doelt slaan op 't
dorpje Schierke, op de helling van
een© belangrijke hoogte, in het dal
van de Koude Bode". Onder die zeer
aanzienlijke hotels van dit dorpje
noem ik Hotel Fiirstenhöh ©n Burg-
hotel, beiden meer op paleizen dan
op penlsioms gelijkend» Het dorpje
zelf op eene hoogte van 695 M. zal
niet meer dan 400 inwoners tellen en
is in het bezit van een allerliefts, op
eene hoogte gelegen kerkje. De om
geving is hier riant; liggende aan de
zuidvoet van den Broeken, welks top
we van hier uit niet kunnen zien,
wordt 't dorpje van de boven-rechter
zijde overschaduwd door de bosschen
aan de linkerzijde door drie reusach
tige, geheel met bosch begroeide ber
gen, nl. de Groote Winterberg, (902
M.). de Wurmberg (968 M.) en de Ach-
termannshoogte (902 M.). Schierke
draagt den stempel van een vooruit
gaande plaats; in elk gedeelte van
het dorp hoort men hameren en klop
pen,' tal van villa's verrijzen, nieuw
en onbewoond, of nog in aanbouw,
zoodat het niet 'te boud gesproken is,
indien aan Schierke eenzelfde glorie
rijke toekomst wordt voorspéld, als
die waarin Harzburg zich nu reeds
mag verheugen.
Van Schierke uit heeft de bestijging
van den Broeken (1142 M. hoog)
plaats. Gedachtig aan het waarschu
wend woord, dat het daarboven koud
zal zijn, hebben we ons reeds warmp
jes ingepakt en schrijden we wéldra
voort langs den door bordjes aange
duide n weg. Reeds dadelijk na het
verlaten van Schierke begint de klim
partij. eerst nog te midden van bosch
langs eene schuine helling, cirm 100
meter hoog, dan wordï het bosch
lichter en verdwijnt uit onze onmid
dellijke omgeving. Ons oog rust hier
op een door de natuur gevormde kom
vijf of zes bergen steken hier hunne
min of meer begroeide kruinen in de
hoogte, reu zenkolossussen in verge
lijking met de heuvels in hei döor
ons zoo hoog geprezen en gewaar
deerde Gelderland. Op de hellingen
weiden groote kudden vee die, al gra
zende, schudden met hunne metalen
klokjes; de wind wischt ons dit klok
kenspel van uit de verte toe. In tal
van kronkelingen is een spoorweg
aangelegd, de Brockenbaan. waarvan
meer ophun gemak gestelde toeristen
gebruik kunnen maken en waarin
een rit mede 'tot de aanbevelenswaar
digheden behoort. In 'tegenstelling
met den spoorweg Blankenburg
Tanne is deze baan geen tandrad
baan; een trein in d© .verte te zien na
deren misschien op een uur afstand©
kenbaar door een wit rookwolkje,
biedt een frappant gezicht ze langs de
hellingen als 't ware te zien voort
kruipen naar boven is zoo mogelijk
nog interessanter. Buitengewoon
steil wordt nu de weg, die door het
Ec-ker Loch voert, links en rechts we
derom bosch, maar nu laag geboom
te. waarin stormen hun alvemielen-
de kracht geducht hebben doen gel
den Tientallen boomen liggen daar
ontworteld over de naast hen staan-
den, deze in hun groei belemmerend,
tot ze op hun beurt ook weer als offer
van de stormen zullen vallen. Menig
maal woudlt de vermoeienis te groot,
dan moeten we gaan zitten op de hier
en daar geplaatste rustbanken, om
op adem te komen: dan gaat het weer
immer voort, de hoogte in.
(Wordt vervolgd).
Het overbrengen van president Steijn van de ..Carisbrook Castle" aan boord vanjjde ..Batavier [III"
te Southampton door de matrozen van laatstgenoemd stoomschip.
ALLERLEI.
I dit? Wij hebben niets te verpanden?
Hebben wij niets te verpanden" Wij
ihebben toch onze eer? Als wij onze eer.
J waarop geen smet kleeft, verpanden. zaJ
men ons toch wel 50 pond daarop willen
Jleenen!
Zijn denkbeeld vond bijval en de ge
broeders stelden den volgenden brief op:
„Twaalf Engelsehen. zoons vaneen
kleermaker, die op bijna honderdjarigen
leeftijd tot de uiterste armoede 1- verval
len, allen ijverig in den dienst van ko-
ning en vaderland, verzoeken de dir^r
tie van de bank van leemng de som van
50 pond sterling, om hun on gelukkigen
vader te helpen. Als pand daarvoor ge
ven zij hun eer en beloven de genoem
de. som na verloop van een jaar terug
te zullen betalen.
Beleende eer.
In liet jaar 1783 woonde ie Londen een
bijna honderdjarig man, kleed ermaker
van beroep. Hij had twaalf zoons," die al
len soldaat waren en niets dan hunne ka
rige soldij te verteren hadden.
Die zoons kwamen eens met verlof hun
nen ouden vader bezoeken. Zij vonden
den grijsaard in groote armoede; er was
zelfs geen brood in huis.
Vader zonder brood! riep een van
hen. En hij heeft het vaderland twaalf
verdedigers gegeven! Wij moeten hem
helpen. Maar hoe?
Is er geen bank van leening hier?
vroeg de jongste.
Een bank van leening? Wat helpt
De Engelsche Zondag.
Men weet, dat de Zondag in Engeland
de .meest vervelende dag is van de week
wegens het totaal gemis aan gelegenhe
den tot vermaak en ontspanning op dien
dag, gevolg van de uiterst strenge Zon
dagswet en de niet minder strenge toe
passing daarvan. Het schijnt echter, dat
er kentering in dit opzicht komen zal en
dit zou in de allereerste plaats het werk
zijn van koning Edward in hoogst eigen
persoon, die 'voor eenige maanden met
zijn familie en zijn gevolg het Zondag
middagconcert in de Queen's Hall be
zocht en daarmede duidelijk deed zien.
welke zijn inzichten zijn op het. punt van
Zondagsheiliging. Sedert heeft een gees
telijke, Reverend H. B. Blogg ln Frods-
ham, algemeen opzien verwekt, door op
een vergadering den ouders aan te ra-
den hun kinderen vergunning te geven
om op Zondagmiddag voetbal en cricket
te spelen, zij het dan ook onder voor
waarde, dat zij 's morgens de kerk be
zoeken. Voor volwassenen beveelt deze
vrijzinnige geestelijke het golfspel aan.
omdat hij van meening is, dat het voor
d - rm-nschen veel beter is den tijd aan
een gezonde sport te besteden dan rond
te slenteren en het. lichaam te bederven
met het rooken van sigaren en sigaret
ten.
nt de Moppentrommel,
ITT DE HÜOGERE BURGERSCHOOL.
Leeares. Aan het hoofd, van ee>n
lqeer van 90.000 man voetvolk en
12.000 ruiters trok Hannibal ovea' die
.Alpen, niet minder dan 37 olifanten
niet zich medevoerende.
Truitje (met een diepen zucht).
Ach, cl/at arme edeiweisz!
Onderwijzer. Nu zullen wij eens
uit het hoofd rekenen. Hoe oud zou
iemand zijn die in 1868 geboren was'?
Nellie. Was het een man of een
vrouw, mijnheer?
En heeft u nog brieven gekregen
op die advertentie om een kinderjuf
frouw?
Geen enkele, helaas! In zijn ver
strooidheid heeft Professor, mijn man
haar in het Sanskriet laten plaatsen!
ZEKER KEXTEEKEN.
Je zendt dus koopwaren naar de
Sandvvich-eilanden! Is dat volk daar
dan al beschaafd.
Dat zou 'k meenen. Laatst heeft
er zoowaar een "n frauduleus bankroet
gemaakt
Rechter. Je wordt beschuldigd
verschillende oplichterijen onder vaL
scban naam gepleegd te hebben.
Beschuldigde. Maar, meneer de
rechter. ik kan toch mijn eigen eer
lijken naam niet voor zulke zaken lee-
nen.
Bezoeker Waarom huil je zoo,
ventje?
Kleine Jan. Al mijn broers hebben
een dag vacantia gehad en ik niet.
Bezoeker. Dat is niet aardig. Hoe
komt diat?
Jantje (snikkende). Ik ik... ga
nog niet naar school!
Zij. Spreek met mijn vader, mijn
heer.
HijIk zal hem niet kunnen vin
den. lieveling. Hij is mij f 100 schul
dig.
Jonge man. Het eten smaakt mij
in 't geheel niet.
Vrouw. Ik heb 't dadelijk gezegd:
je had dat duurste kookboek voor mij
moeten nemen in plaats van 't goed-
koope.
Een Zaterdag avondpraatje.
Er zijn menschen. die meenen,
dat de Commissie voor de grensrege
ling eigenlijk alleen maar een wassen
neus is, zij het dan ook een officieele,
eenigszins deftige wassen neus. Zij
zeggen„och, de gemeenteraad doet
het werk toch en de toevallige com
missie uit dejmrgenj doet maar wijs,
als ze zïich daarbij aansluit". Derhalve
een soort van slippendraagster. Ik
weet niet, of de leden van die Commis
sie met die rol tevreden zullen wezen
maar ik weet wel, dat zij, wanneer ze
dat doen. in hun plicht volkomen te
kort schieten. Het werk dat van de
Commissie verwacht mag worden is
een onafhankelijk onderzoek naar
verschillende punten, 't Is gemakke
lijk genoeg, om te zeggen„we zullen
Haarlem uitbreiden", maar 't is niet
om de eer. wel om 't voordeel te doen.
Waarom zouden we het verbergen?
Willen wij uitbreiding van Haarlem's
grenzen, om erop te kunnen bluffen,
dat we zoo groot geworden zijn Wei
neen, het is er ons alleen om te doen
om er beter van te worden.
En nu moet derhalve de Commissie
zich afvragen: „zal wezenlijk deze,
grensregeling voordeel opleveren?"
Wat zal het kosten, om de gronden,
ffie er bij komen, te verlichten, te rio-
leeren en te bestraten? Met hoeveel
man zal het Haarlemsche politiecorps
moeten Worden uitgebreid1, opdat het
kunne voortgaan met naar de regelen
der kunst de inbrekers niet te
vangen
Hoeveel scholen zullen er dadelijk
of mettertijd bijgebouwd moeten wor
den?
Wat kan dit alles kosten, en hoeveel Aangenomen nu eens, dat de uitbrei-
rente en aflossing zullen we van op teding van de grenzen jaarlijks aan de
nemen gelden moeten betalen Met gemeente Haarlem kosten zou (ik sla
andere woorden: hoeveel zal onze be- cr maar een slajj in) f40.000, en dat
lasting hooger worden aan belasting van nieuwe ingezetenen
Daartegenover staan de ontvangsten, daartegenover zou worden ontvangen
Welk bedrag zal de gemeentekas Jaar- 120.000, moet dan de Commissie adv>
lijks ontvangen aan belasfingen van seeren om de grensverandering fe doen
de nieuwe ingeztenen Dat ils natuur-plaats hebben, ja of neen?
lijk geen gemakkelijke vraag, maarj Dat is een moedelijke vraag, vooral
een die toch zóó: goed mogelijk be. omdat er n'og een ander element bi;i-
antwoord zou moeten worden en komt en dat is het indirecte voordeel,
waarvoor het gemeentebestuur of de indirecte voordeden hebben deze
gegevens bezit of ze wei-Jcrijgen kan. eigenaardigheid, dat je ze zoo hoog
Evenmin heeft een van ons kunnen kant kan geen sprake wezen. Stel, dat |mer vijftigduizend gulden te vergoeden.
droomen. dat we nu nog een bijreke-je het zóo bekijkt, niet waar? Welnu,
ning van den bouw der lichtfabrieken j dan krijgt de aannemer de twaalfdui-
zouden krijgen van meer dan twaaT. zend guldentjes niet. hij is uit zijn
duizend gulden. De aannemer heeft i humeur en Burgemeester en Wetbou-
een maand of wat geleden gevraagd, ders beschouwen je ten o vei vloed© als
om het ronde sommetje van f25.000 iemand, die vindt, dat de waardigheid
maar toen was de meerderheid van B. van de gemeente wèl gedoogt, dat zij
en W. er tegen. Dat kon ook wel nietkomt in 't bezit van werken, waarvoor
anders; want de: reden, die de aanne-1 zij niet betaalt.
mer daarvoor had was deze, dat hij Iedereen voelt al heel gauw, dat dit j
bij den bouw zooveel tegenspoed had I de onplezierige positie is.
ondervonden. Natuurlijk kon dit in Nu zou ik alleen wel eens een be-
een ander oog dan daf. van den vrager scheiden vraag willen doen. Voor hoe-
Mocht hij zich honderdduizend gul
den vergist hebben, dan is hetzelfde
beginsel van B. en W. evengoed van
toepassing.
Zou mettertijd de mogelijkheid zich
niet kunnen voordoen, dat een aanne
mer opzettelijk een deel van 't werk
niet berekende, denkende: „later kan
ik dat afzonderlijk wel betaald krij.
Ik weet wel, dat deze en gene dez«
opmerkingen niet aardig zal vinden en
ik zei ook immers, dat het plezierige
standpunt is om de duiten maar toe
te staan. Evenwel is 't in de gemeen
te-administratie allerminst de vraag,
Hj|0 uo B wat plezierig is. Wat is billijk, en wat
deelten, direct nadat het besluit tot bestaat, hierin, dat Haarlem voor zijn I Tiacl hij loch zeker aan de gemeente i stens twaalf-, van hoogstens twintig- is wenschelijk. ook in de toekomst?
annexatie genomen is, zullen uitzien snelle uitbreiding aan grondgebied 1 geen deel van de aannemingssom te- of van hoogstens vijftigduizend gul Daar züt de kneep,
naar een andere woonplaats. Bewo. groote behoefte heeft. Er moet keur rugbetaald den Ik bedoel dit. Stel een aanne- Kunnen B. en W. nu aantoonen.
ners van den Zijlweg te Overveen bij- v&n bouwterrein wezen en daardoor' Maar nu komt er een ander motief, mer vergeet bij zijn inschrijving naar dat het geven van die twaalfduizend
voorbeeld zullen, voor zoover ze huur- keur van huizen. Voor wie zich in De aannemer heeft nl. bij zijn bereke- den bouw van T abattoir de koelkamers zilverlingen niet alleen billijk is, maar
deus zijn, veel liever te Bloemendaal Haarlem vestigen wil, moet er van ning een zekere hoeveelheid metsel ie berekenen, die laat ons zeggen, ook bij volgende gelegenheden geen be-
Deze berekening zal niet al te lucht kunt schatten als je wilt, wat voor niet voor een krachtig argument door- veel mag een aannemer zich vergis-
hartig mogen worden opgemaakt, luchthartigen een genot, .maar voor j gaan. Evengoed als hij nu tegenspoed sen, om naderhand moreele aanspraak
omdat zeer zeker verschillende zwaartillenden een nadeel is. Het in- heeft gehad, zou hij ook voorspoed ge L kunnen maken op schadevergoeding?
bewoners van de te annexeeren ge directe voordeel bij deze grensregeling ad kunnen hebben, en in dat geval Mag hij een fout rnaken van hoog-
gaan wonen. En dat vooral nu de elck wat wils zijn. Gebeurt dat, dan
nieuwste plannen van de Binnenland
sche exploitatie-Maatschappij bekend
geworden zijn. Het is wel zeker, dat
over een paar jaar de hoofdweg van
Haarlem naar Bloemendaal zal loo
pen door de Delfstraat,over de door de
Maatschappij pas aangekochte gron
den, direct naar Kweekduin. Daar
mee wordt het drukke verkeer in de
buurtschap Overveen weggenomen en
zal de liefhebberij om: er te wonen,
verminderen,. Hieruit zal een afne
ming van de huurprijzen volgen, en
daarmee een daling van den welstand
van diegenen, die er komen wonen.
Het stuk Overveen, dat bjj d© gemeen
te Haarlem1 zou worden gevoegd, zal
dus mettertijd volstrekt niet zoo'n vet
hapje wezen, als we wel hadden ver
ondersteld.
zoo zeggen er velen,
„dan komen bij hoopen
„de menschen geloopen".
Dit klinkt nu alles heel fraai en goed
maar 't ligt natuurlijk alles op 't vage
terrein van de onbekende toekomst.
Hoeveel menschen zullen zich hier om
de uitbreiding der grenzen komen ves
tigen Tien of duizend En wat zul
len ze aan belasting opbrengen
Duizend gulden of honderdduizend
Iedereen mag er een slag naar slaan,
maar toekomstmuziek is en blijft het.
Voor de Commissie is dat in zekeren
zin een troost Werkt zij mee tot de
annex ati'e, e»n blijkt later, d!at we ons
daarmee een strop hebben gekocht,
dan kan de CommJissie altijd zeggen
„dat was van te voren niet met zeker
heid te voerspellen."
werk over 't hoofd gezien en nu stel
len B. en W. voor hem de kosten daar
van. (dat is dan ruim f12000) te ver
goeden. Niet zonder plechtigheid ver
vijftigduizend gulden kosten, zijn in-
I schrijvingssom is daardoor zoo laag
dat hij ver beneden de andere inschrij
vers is. Het werk wordt hem dlus ge-
zwaar zal opleveren, dan zou ik de
man niet willen wezen, die ze aan den
heer Van Rhijn onthield. Waarom zou
ik Niemand zou, als 't erop aan-
klaren B. en W., dat de waardigheid 1 gund, en tegen den tijd dat het af is. kwam. zoo weinig bezwaar maken te
der gemeente niet gedoogt, dat zij komt hij met een benauwd gezicht bij gen het makkelijk omspringen met an
door een vergissing van den aannemer B. en W. en zegt„Met uw welnemen, dersmans geld als ik Maar vóór dat
in 't bezit zou komen van werken, die edelachtbare heeren, ik heb mij ver- je dat kunt doen. dien je eerst Raads-
zij niet betaalt. rekend, de koelkameris waren niet in lid te wezen, en zoover heb ik 't nog
Dit is natuurlijk het pleizierigste
standpunt. De gemeente vergoedt de
schade aan den aannemer, de aanne
mer. dankbaar, zwaait het gemeente
bestuur lof toe, de een is over den an
der tevreden en alles is in de plezie
rigste stemming afgeloopen. Stel daar
nu tegenover, dat je als Raadslid zoo
redeneert: de aannemer moet zijn be
rekening zoo maken, dat ze goed is, hij
is daarvoor zelf aansprakelijk en van
bijbetalen om een vergissing van zijn
mijn l'fgrooting van kosten. npgeno-1 niet gebracht,
men. Mag ik U om een premie van j Evenwel zooals ik zeide kunst van
rijftigduizend gulden verzoeken "t riemen snijden van andermans leer
Wat zullen B. en W. dan doen zou ik gauw genoeg leeren. Wanneer
Volgens hun beginsel moeten zij dan de kiezers deze eigenschap als een
zoo rédeneeren „De waardigheid van aanbeveling beschouwen dan ben ik
de gemeente gedoogt niet, dat zij door na een beetje aandringen hunnerzijds,
een vergissing van den aannemer in voor een Raadscandidatuur te vinden,
het bezit komt van werken, die zij Er is juist op 't, oogenblik een zetel
niet betaalt". vacaat.
Derhalve zou het College dan den FIDELIO.
Raad moeten voorstellen den aanne-
