1st Huis oMer Se Zee
Tweede Blad,
bebooreude bij
„Haarlem'» Oagblad"
van
Donderdag 9 October 1902
Mr. 5914
Stadsnieuws.
Maandelljksch overzichtvan
de Vereeniging „Weldadigheid naar Ver
mogen". Boekjaar: 1 November 1901—31
October 1902.
Voor behoeftigen werd toegestaan:
Aan brood en levensmiddelen: in Nov.
1901 198.25'; in Dec. 1901 296.53; in Jan.
1902 450.20'; in Febr. 1902 361.42; in
Maart 1902 277.27', in April 1902 353.63.
in Mei 1902 268.78'; in Juni 1902 264.65'.
in Juli 1902 311.36'; in Aug. 1902 191.43';
in Sept. 1902 184.83'.
Aan brandstollen: in Nov. 1901 14.96,
in Dec. 1901. 163.68; in Jan. 1902 62.48;
in Febr. 1902 166.76; in Maart 1902 9.24.
in April 1902 3.96; in Mei 1902 0.—.
in Juni 1902 0.—; in Juli 1902 ƒ0.—.
in Augustus 1902 0.in Sept. 1902 ƒ0.
Aan ligging- en kleedingstukken: in
Nov. 1901 17.50; in Dec. 1901 20.50; in
Jan. 1902 15.95; in Febr, 1902 16.55; In
Maart 1902 0.—; in April 1902 0.—, in
Mei 1902 14.75; ln Juni 1902 4.80;
in Juli 1902 3.70; in Aug. 1902 0.—; in
Sept. 1902 2.30.
In geld: in Nov. 1901 478.15; in Dec
1901 631.50; in Jan. 1902 793,14; in Febr
1902 781.85; in Maart 1902 474.79'; in
April 1902 634.95, in Mei 1902 535.10.
in Juni 1902 568.35; in Juli 1902 575.95;
in Aug. 1902 349.97'; in Sept. 1902 487.35;
Aan verplegingskosten en diversen: lu
November 1901 0.—; in Dec. 1901 10; in
Jan. 1902 0.—; in Febr. 1902 ƒ0.—; in
Maart 1902 0.—; in April 1902 12.50
in Mei 1902 25.00; in Juni 1902 60.00;
in Juli 1902 0.—; in Aug. 1902 61.30;
in Sept. 0.
Aan administratiekosten: in Nov. 1901
89.72'; in Dec. 1901 101.45; in Jan. 1902
I 114.32'; in Febr. 1902 ƒ95,01; in Maart
1902 336.05; in April 1902 122.30, in
Mei 1902 128.29'; in Juni 1902 82.17'; in
Juli 1902 82.00; in Augustus 1902 89.50.
in Sept. 1902 94,25.
Totaal van 1 November 190130 Sep
tember 1902 11491.14.
Uit de Omstreken.
Bloemeridaal.
Dinsdagmorgen werd door den archi
tect J. v. d. Ban, te Haarlem, in hotel
„Welgelegen" alhier aanbesteed: Het
bouwen van eene villa aan, de Mollaan
alhier, Ingeschreven werd als volgt:
B. Zuithoff en Zn., 20800; W. Saeijs,
19895; P. v. Duuren, 18940; Hoogstra
ten en Smink, 20597; T. Miezerus,
I 21670; 'J. S. v. Velthuijsen, 20100; P.
Rings, Santpoort, 18920; H. v. 't Wout,
f 20580; H. ,T. Geijl, firma Martens en Zn.,
1 20290; P. Koetjes, 17661; P. Rijnierse
en Z»., Overveen, 20495; J. A. Jonker,
19426.
De overige inschrijvers wonen te Haar-
Binnenland.
Een geschil.
Hoe uit een. groot geschil, oplos
baar door middel van arbitrage, een
klein geschil kan ontstaan dat be
slecht kan worden door het aanbie
den van „bons offices" door een neu
trale mogendheid, leert hat volgende;
Het giroote geschil is dat, tusschen
Amerika en Mexico over de kerkelij
ke goederen. De neutrale mogend
heid was de Haagsche politie.
In onmiddellijk verband tot dit
geschil ontsltond Vrijdag het boven
bedoelde kleinere, betreffende eene
opeisching van salaris, dat twee bui-
tenlandsche stenografen, die hunnen
bijstand hadden verleend tijdens de
berechting van de Mexicaansch-Ame-
rikaansche zaak voor heft Arbitrage
hof, beweerden te vorderen te heb
ben van den Mexicaanschen gezant
bij ons Hof, Don Emelio Pardo.
De snelschrijvers, die blijkbaar niet
afkeerig ook waren van snel hande
len, maakten het den gezant, als deze
zijn hotel verliet, openlijk lastig met
vrij rumoerige toelichting van hun
eisch en Vrijdag werd een hunner
door een rechercheur, zich tijdelijk
opwerpende als arbiter, naar het
commissariaat der He af dueling ge
leid, en gebracht voor den commis
saris, den heer Dietz. De tweed© ste
nograaf meldde zich vrijwillig bij
dien ambtenaar aan.
De commissaris, kenni.s genomen
hebbende van de klacht, besloot toen
zijn bons offices te verleenen, en gaf
een inspecteur in opdracht bij den
gezant inlichtingen in te winnien.
Deze diplomaat verklaarde toen,
slechts aan één der stenografen een
honorarium ad f 176 schuldig tzijn,
terwijl no. 2 niets te vorderen had,
als zijnde niet door hem, gezant, aan
gesteld, doch in dienst genomen door
no. 1, zoodat de gezant no. 2 niet er
kende als employé.
De alzoo diplomatiek erkende ste
nograaf scheen zich met deze verkla
ring van den gezant volkomen tevre
den te stellen, althans hij desavou
eerde zijn kameraad, ging bij den
gezant zijn salaris halen en kreeg
van dezen bovendien reisgeld om
naar Engeland terug te keeren. En
hij draalde niet met het aannemen
van den terugreis.
Het resultaat was, dat no. 2 achter
bleef zonder legitimatiepapieren en...
met 8 cent, zegge acht cent op zak,
weshalve de arbiter, de commissaris,
besloot dezen stenograaf te doen ge
leiden voor den opper-arbiter, den
hoofdcommissaris, ais vreemdeling
zonder wettig middel van bestaan.
En zoo werd het geschil opgelost
tot ieders genoegen, behalve van ste
nograaf no. 2...
Brandgevaar voor oude gemeente
archieven.
De heer A. C. Bondam te 's Her to
genhosch schrijft over boveiigenoemu
gevaar aan de ,,'s-H. Cour."
Gisternacht werd het oud-gemeente-
Hike archief van Grave door brand
vernield. De brand ontstond jnist on
der het archief vertrek. Hierin sltonden
in rekken rondom lot hoven toe opge
steld de bescheiden van het oude stads
bestuur. De vloer brandde in een dei-
hoeken door, de vlannnentastten on
middellijk de kasten en de papieren
zelve hevig aan, en reeds bij de ont
dekking van den brand viel aan red
ding niet meer te denken. Spoedig
stortte alles tot op een grooten hoop
op den vloer ineen, een deel zelfs door
het gat in den vloer naar beneden.
Men wist den vrij feilen brand slechts
te blusschen aoor de massa met wa
ter te drenken. Zelfs toen men ging
uitruimen, sloeg soms de vlam nog uit
de pakken en dompelde men deze dan
nee eens onder water.
Jammerlijk was, toen ik 'smiddags
op het raadhuis kwam, de aanblik van
het deerlijk verwoeste oud-archief
Niets was ongeschonden, alles aan de
buitenkanten verkoold, tal van oakken
waTen half en meer dan half wegge
brand. In de voorhal van het gemeen
tehuis lag alles in kletsnatte pakken
verward op den vloer uitgespreid en
kele registers, meest onherkenbaar en
rondom verteerd, waren er uitgehaald
en opgestapeld.
Op den vloer der archiefkamier lag
een" 10 tot 25 cM. dikke zwarte laag
verkoold of half verteerd, in elkaar
geperlst en getrapt, papier. En in den
hoek van het benedenvertrek was de
bron van het ongeluk, de kachel van
den nachtwaker, bedolven onder een
grooten stapel van gelijken aard, ver
mengd met houtskool en goeddeels
verteerde balken Het oud-archief was
nog eens onder water.
Gelukkig berustte een klein deel.
waarbij uit wetenschappelijk oogpunt
niet onbelangrijke stukken, tijdelijk m
liet brandvrije archiefgebouw van het
Rijk aldaar. Ik had deze ter uitvoerige
beschrijving enz. onder mij. Ook is
het oud-rechterlijk archief van Grave,
nl. de bescheiden van de daar vroeger
zetelende schepenbank en civiele recht
bank, behouden. In 1SS6 nam ik het
laatste gedeelte er van over van het-
gein eentebestuur.
Doch de oude protokollen van de
besluiten en ordonnantiën van den
magistraat; dje serie oude rekeningen,
van de stad met de bijlagen daarvan;
tal van oud© brieven van gouver
neurs der stad, van krijgsoversten,
van de Staten van Gelderland <en van
Brabant, van de Raden van denPrins
van vreemde steden, van de dorpen
in de baronie van Kuik, enz.; de do-
kumenten betreffende de belegerin
gen, de versterkingen, het garnizoen
der vroeger zoo belangrijke vesting;
de stukken betreffende de arm- en
gasthuizen en de kerkfondsen: tal
van historisch en administratief be
langrijke bescheiden; dat alles is
grootendeels door het vuur vernield
en voor de rest door het water deer
lijk beschadigd.
Wij zullen trachten te behouden
en weer bijeen te zoeken wat nogmo-,
gelijk is. Ik ga de restanten een tij
delijk onderdak en goede droogplaats
bezorgen in ons archiefgebouw. Maar
ik hoop, dat, in deze geschiedenis de
gemeentebesturen een waarschuwing
mogen nemen en een les er uit put
ten. Toen ik in 1886 de zorg voor
die gemeente-archieven in deze pro
vincie op mij nam, liad' men nog bij
na nergens nijpend ruimtegebrek.
Men was in verband daarmede na
ijverig op het behoud van zijne oude
archieven niet alleen, doch zelfs van
d© oude Rijksbescheiden, die er nog
mede vereenigd en vermengd waren,
de van de rechtspraak in oude tijden
afkomstig© protokollen en papieren.
Thans is dat wel wat anders gewor
den. De noodige ruimte komt meer
en meer te kort en men toont zich
meer en meer geneigd die archieven
die men niet of zoo goed als niet
meer voor de administratie noodig
heeft, naar den zolder te verbannen.
Daar hebben zij afwisselend te lijden
van vocht, te groote hitte, van lek'
ken, van muizen, van verwaarloo-
zing. Maar ook het brandgevaar, bo
ven de lokalen der secretarie en bij
de veelal op den zolder opgestapelde
sparappels en turf, is natuurlijk
groot.
Laat men daarom tijdig maatrege
len nemen tot betere bewaring en
brandvrije lokalen inrichten, waar
de archieven veilig en droog staan
en behoorlijk geregeld kunnen wor
den. Laat men, waar dit niet goed
mogelijk is of schijnt, in elk geval
een zooveel mogelijk goed© berg
plaats er voor inruimen, en vooral
d© meest mogelijke maatregelen van
voorzorg tegen brand nemen, maar
nog liever overgaan tot dén meest
■dfaftreffenden maatrtejgel-, dlei inbe-
waargeving aan bet Rijk binnen de
muren van zijne brandvrije depóts.
De Regeering heeft voor de in de
zen hulpbehoevende gemeenten de
deuren van het Rijks-archiefgebouw
in elke provincie gastvrij openge
steld. Daar opgenomen, worden ar
chieven eerst recht voor het onder
zoek opengesteld, dat niemand kan
schaden en vele kan ten goede ko
men, wijl ieder er gratis inlichtingen
uit kan putten en, tegen een gering
recht voor de schatkist, ook afschrif
ten uit kan lichten. Door den wel
haast voltooiden bouw van een eigen
archief-depót voor de nieuwe archie
ven dei' provinciale griffie alhier,
komt er binnenkort ruimte in het de
pót d'eir oude archieven vrij. Laat
men zich spiegelen aan het ongeluk,
dat Grave heeft getroffen, en het ver
lies, door de wetenschap geleden met
den ondergang van een der merk
waardigste' locale 'atrchiaven dezer
provincie.
Sport en Wedstrijden
Voetbal.
WEDSTRIJD-PROGRAMMA
voor de eerste helft van 't seizoen 1902-03.
District I. Ie klasse. Competitie A.
12 Oct. HaarlemR. A. P., Haarlem,
scheidsrechter H. J. Oosterveen.
12 Oct. AjaxH. V. V., Leiden, scheids
rechter C. J. Groothoff.
12 Oct. SpartaVelocitas, Rotterdam,
scheidsrechter M. Brouwer.
19 Oct. R. A. P.Sparta, Amsterdam,
scheidsrechter: H. A. C. Vermeulen.
19 Oct. Ajax—Haarlem, Leiden, scheids
rechter G. W. Dxjxhoorn.
19 Oct. H, V. V—Velocitas, Den Haag,
scheidsrechter J. L. F. de Meïjere.
26 Oct. HaarlemH. V. V., Haarlem,
scheidsrechter L. J. Wijnands.
26 Oct. Sparta—Ajax, Rotterdam,
scheidsrechter M. Brouwer.
2 Nov. Bekerwedstrijden.
9 Nov. H. V. V.—R. A. P., Den Haag,
scheidsrechter. J. L. F. de Meijere.
9 Nov. SpartaHaarlem, Rotterdam,
scheidsrechter J. G. Coster.
9 Nov. Ajax—Velocitas, Leiden,
scheidsrechter M. Brouwer.
16 Nov. R, A. P.Haarlem, Amsterdam,
scheidsrechter, H. J. IC. Hinlopen.
16 Nov. H. V. V.—Ajax, Den Haag,
scheidsrechter G. W. Dijxhoorin.
16 Nov. Velocitas—Sparta, Breda,
scheidsrechter H. A. C. Vermeulen.
23 Nov. SpartaR. A. P., Rotterdam,
scheidsrechter H. I. Willing.
23 Nov. Haarlem—Ajax, Haarlem,
scheidsrechter J. L. F. de Meijere.
23 Nov. Velocitas—H. V. V., Breda,
scheidsrechter H. A. C. Vermeulen.
30 Nov. Bekerwedstrijden.
7 Dec. VelocitasR. A. P., Breda,
scheidsrechter J. G. Coster.
7 Dec. H. V. V.Sparta, Den I-Iaag,
scheidsrechter J. J. v. d. Berg.
Ie Klasse Competitie B.
12 Oct. H. B. S.—Rapiditas, Den Haag,
scheidsrechter H. A. C. Vermeulen.
12 Oct. QuickH. F. C., Amersfoort,
scheidsrechter D. J. C. Dikkers.
12 Oct. Volharding—Hercules, Amster
dam, scheidsrechter J. L. F. de Meijere.
19 Oct. Rapiditas—Volharding, Rotter
dam, scheidsrechter M. Brouwer.
19 Oct. QuickH. B. S., Amersfoort,
scheidsrechter J. G. Coster.
19 Oct. H. F. C.Hercules, Haarlem,
scheidsrechter C. J. Groothoff.
26 Oct. HerculesRapiditas, Utrecht,
scheidsrechter J. G. Coster.
26 Oct. H. B. S H. F. C„ Den Haag,
scheidsrechter J. L. F. de Meijere.
2 Nov. Bekerwedstrijden.
9 Nov. II. F. C.—Rapiditas, Haarlem,
scheidsrechter H. J. Oosterveen.
9 Nov. Volharding—H. B. S., Amster
dam, scheidsrechter L. J. Wijnands.
9 Nov. Quick—Hercules, Amersfoort,
scheidsrechter C. I. Groothoff.
16 Nov. RapiditasH. B. S., Rotterdam,
scheidsrechter M. Brouwer.
16 Nov. H, F. C.—Quick, Haarlem,
scheidsrechter C. J. Groothoff.
16 Nov. HerculesVolharding, Utrecht,
scheidsrechter J. G. Coster.
23 Nov. Volharding—Rapiditas, Am
sterdam, scheidsrechter II. J. K. Hinlopen
23 Nov. H. B. S—Quick, Den Haag,
scheidsrechter M. Brouwer.
23 Nov. HerculesH. F. C., Utrecht,
scheidsrechter D. .T. C. Dikkers.
30 Nov. Bekerwedstrijden.
7 Dec. VolhardingQuick, Amsterdam,
scheidsrechter H. A. C. Vermeulen.
ÏTet Ned. Skif-kampioenschap
Blussé komt aan den start als één „bonk
Het afgaan is zeer regelmatig; Blussé met
20. Weber met 21 slagen in de eerste halve
minuut. Weber leidt met eenlge centimeters.
Een groot, aantal van Blussé's supporters
moedigen hem aan zooveel zij kunnen, maar
dat duurt niet lang. want voor de derde
maal heeft, weer voorbij ..Trompenburg"
aanvaring plaats. Ditmaal raakt, Blussé even
Weber's riem, juist op het oogenbllk, dat,
naar we meenen. Weber in Blussé's vaarwa
ter is. Blussé steekt onmiddellijk zijn hand
op. weber roeit echter door en passeert de
finish in precies 7 minuten, ver voor Blussé,
die kalm doorpeddelt.
Tliatis is wederom de vraag: Wie is K a m-
pioen va.Ti Nederland?
Terwijl de Jury opnieuw in de kajuit der
jury-boot wegduikt, loopen eenige voor- en
tegenstanders aan den kant warm en wordt
er op verschillende punten hardhandig ge
discussieerd.
Na tien minuten beraadslagen luidt de uit
spraak der Jury:
WEBER MöNCHOF
KAMPIOEN VAN NEDERLAND.
Deze uitspraak was natuurlijk niet tot Ie
ders genoegen. De aanwezige Engelsche rnei-
specialiteiten snapten er niets van en ook ons
bevreemdde deze beslissing, daar de aanva
ring o. I. werkelijk heeft plaats gehad. De
jury scheen dit echter niet geconstateerd te
hebben.
W etensehan.
In „the Lancet" beschrijft dr. J. M. C,
Gibbon een kind, met stompjes van de vier
ledematen geboren. Naar aanleiding daarvan
herinnert hetzelfde tijdschrift aan twee merk
waardige gevallen van dien aard. Mattheus
Buchlnger. geboren te Nurnlierg had iets
laugere armstompen dan het wichtje, in „the
Lancet" afgebeeld. Hij kon muziekinstrumen
ten bespelen, teekenen schrijven, goochelen
en zich scheren. Bovendien heeft hij elf kin
deren uit vier huwelijken gehad. Hij is 48
jaar oud geworden. Nog merkwaardiger was
het parlementslid Arthur Kavanagh, overle
den 1S91: deze bezat van armen en beenen
slechts bovenste derde gedeelten en kon schrij
ven, teekenen, paardrijden en rijtuig bestu
ren. schieten en vlsschen.
Onderwijs.
De Amsterdamsche raadsleden mr. S. de
Vries en Sterck hebben met het oog op de
drukkende begrooting opnieuw een voorstel
ingediend, strekkende tot het geven van eene
klasse aan het hoofd der school, ten einde
op die wijze tot bezuiniging te geraken. Ook
voor de zoogenaamde dubbele scholen, die
met 600 leerlingen, hebben de genoemde
raadsledeu eene regeling ontworpen, waar
door het mogelijk wordt, in die scholen eene
klasse aan het schoolhoofd toe te vertrouwen.
De voorstellers zeggen nochtans niets te ge
voelen voor de „republikeiusclie" school en
het gezag van het schoolhoofd onverkort te
willen handhaven. „Onze stad, meenen zij,
stelt aan de schoolhoofden hooge eischen en
over 't algemeen vervullen deze hunne taak
met ijver, bekwaamheid en takt. De gemeente
tracht de beste paedagogeu aan het hoofd dei-
scholen te plaatsen. Maar is het dan niet
vreemd, dat. zoodra men die paedagogen is
machtig geworden, men er administrateurs
van maakt? Want administratie is voor het
grootste deel het werk, dat de hoofden van
scholen iiebben te verrichten".
De voorstellers schrijven verder o.a. nog:
Voor zoover die scholen thans bestaan, 78
in getal, zou 't geven van eene klasse aan
liet hoofd een geleidelijke oezulniging geven
van de traktementen van 78 onderwijzers, die
gemiddeld mogen gesteld op. 1200, zoodat de
de begrooting voor onderwijs langzamerhand
zou worden ontlast met een bedrag van 78
maal f 1200 gelijk 93.600, een waarlijk niet
gering cijfer.
Om het voorschrift, dat de hoofden eene
eigen klasse zouden hebben, volledig te kun
nen toepassen, zou ten opzichte der groote,
scholen noodig zfja: fo. dat de raad zich ln
principe uitsprak, voorzoover het den houw
van nieuwe scholen betreft, vóór kleine scho
len-, 2o. dat men de bestaande groote scho
len spliiste (zij 't. dan ook slechts een admi
nistratieve splitsing) In twee kleine met twee
hoofden. Aan iedere school werden dan zes
of zeven lokalen aangewezen met gemeen
schappelijke speelplaats, gymnastiek- en speel
lokaal.
Rechtszaken.
De ontsnapte gevangenen.
De vier gedetineerden, die eenige
maanden geleden uit het huis van
bewaring op de Prinsegracht in den
Haag ontsnapten, doch weder gear
resteerd werden, stonden Maandag
voor de Haagsche rechtbank Iterecht.
Het bleek, dat de bewaarder en de
hulpbewaarder, die dienst deden op
den dag der ontvluchting, zeer plot
seling overrompeld werden en zooals
een der beklaagden het noemde „da
delijk van hun stuk waren", zoodat
de ontsnapping zeen- gelmakkelijk
ging.
Het O. M. vorderde voor ieder der
drie beklaagden die reep. den be
waarder hadden aangegrepen, heft
schreeuwen hadden belet en de sleu
tels hadden afgenomen 6 maanden
en voor den vierden beklaagde, die
den hulpbewaarder belet zou hebben
zijn kameraad t© hulp te komen, ook
6 maanden.
Gemengd Nieuws.
Bergongelnkkeu.
De ongelukken in de Zwïtsersche
bergen zijn dezen zomer welhaast aan
Ge ord'e van den dag. Nu weer meldt
het Aargauer Tagebiatt het volgende:
Maandagochtend wilden drie heeren
uit Aargau mot gidsen en dragers de
Spann-orter beklimmen. Toen zij te
gen 5 uur, terwijl het nog bijna vol
komen donker was, aan den voet van
een meer dan 100 meter hoogen rots
wand kwamen, zagen zij, ter hoogte
van 50 a 60 meter, aari dien wand
tot hun groote verwondering, een
lichtje branden.
Spoedig daarop hoorden zij van bo
ven de stem van een man, die om hulp
riep. Hij was bij het klimmen langs
dien roIr.wand. oen eind naar beneden
gevallen en had belde beenen gebro
ken. Dadelijk liep een der dragers
naar de clubhut terug om hulp te
halenv en het overige gezelschap begon
inmiddels den verongelukte uit zijn
benarde positie te redden, Hoewel 't
zeer nioeielijk was, hem te bereiken,
pil nog veel moeïe-Iijker den man, die
daar hulpeloos lag, aan touwen te be
vestigen, om hem naar beneden te la
ten, ging de redding betrekkelijk vlug
'in zijn werk en slaagde volkomen,
dankzij de handigheid van de gidsen.
De verongelukte bleek te zijn profes
sor Egg er uit Basel, hij had Zondag
ochtend alleen, zonder gids, den toer
ondernomendaarbij was hij, in
plaats van den goeden weg op te gaan,
langs den bijna loodrechten weg naar
boven g-eklouterd bijna boven, was
hij uitgegleden, vele meters gevallen,
en op een uitstekend rotsblok van nog
geen lialven meter blijven hangen. Hij
had zijn rechter dijbeen en zijn lin
ker scheenbeen gebroken, en haast be
zwijmende van pijn, had hij daar 24
uur op dat kleine irotsvlakje moeten
blijven liggen, roerloos, omdat bij el
ke beweging bij 50 tot 60 meter in de
diepte dre'igde te storten.
Doch hij liad zoo weinig zijn be
wustzijn verloren, dat hij, toen de
nacht begon te vallen, telkens een
lucifer had aangestoken om door dat
lichtje de aandacht te trekken. Was
het weer slecht geworden, zoodat berg
tochten onmogelijk waren geweest,
dan was de ongelukkige op dat dui
zelingwekkend liooge plekje van eenige
decimeter oppervlakte zeker onopge
merkt gebleven, en dan zou hij er ze
ker zijn omgekomen.
De hoogleeraar werd nu door de gid
sen zorgvuldig naar beneden gebracht
en in Engelberg opgenomen, terwijl de
drie heeren u'it Aarau alleen het groo
te Spannort bestegen en door eer,
prachtig helder panorama de emoties
van den ochtend zagen vergoed.
Een grootvader-moordenaar.
Eau vreeselijke misdaad brengt, de
gemoederen te Coriglians, een dorp
bij Turijn, in beweging. Een zestig
jarig landbouwer, Antonio Frederici
kreeg met zijn zeventienjarige klein
dochter Christiena twist om kleinighe
den. Hij maakte zich zoo driftig dat
hij haar met één forsche slag van zijn
geweer doodde.
Toen Christiana's moeder op het le
ven kwam aanloopen, sloeg hij ook
deze- met hetzelfde wapen neer, sprong
vervolgens te paard en reed heen.
Gevaariijk spelletje.
Te Brussel is een zevenjarig knaapje
bij het glijden langs de trapleuning
van boven neen-geslagen op de steenen.
De schedel werd verbrijzeld en armen
en beenen gebroken.
Vreeselykfi brand.
Te Arlon heeft een hevige brand 2
huizen naast het gouvernementsge
bouw in de asch gelegd. De brand
greep zeer snel om zich heen, en men
vreesde voor laatstgenoemd gebouw.
Gelukkig echter wist men den brand
tot dfe twee huizen te beperken. Drie
man zijn bij het blusschingswerk op
wond.
Een zonderling huwelijk.
't Is natuurlijk Amerikaansch. Voor.
uit dan maar.
Een Eugelschman ,de heer X., die
in caoutchouc een aardig fortuin ver
diend had. besloot zich te vestigen op
een der Amerikaansche eilanden en
zich daar aan den uitvoerhandel te
wijden.
Zijn onderneming ging goed en
werd' spoedig van zeer veel belang,
maar de eenzaamheid' kwelde hem.
Hij vond geen bevrediging in den
omgang met zijn personeel en kennis
sen, Hij begreen dat hij niet eer ge
lukkig zou ziin dan wanneer hij een
vrouw gevonden had, zooals hij zich
droomde. Ongelukkigerwijze Kon nij
op liet eiland zijn ideaal niet vinden.
Hij schreef dus aan een zijner corres-
nond'enten on het vaste land. in wien
hij onbeperkt vertrouwen stelde.
Zijn brief luidde aldus:
..Aangezien ik het voornemen heb
te huwen en ik hier geen geschikte
partij kan vinden verzoek ik u mii
met de eerste zending mede te stu
ren een vrouw van aangenaam uiter
lijk en vroolijk humeur, wat. de
bruidschat betreft, daar vraag ik niet
naar. Zij moet van fatsoenlijke fa
milie zijn en tusschen twintig en vijf-
en-twintig jaar oud, middelmatig van
lengte, goed geproportioneerd, blond,
van vlekkelooze reputatie, goed gezond
en van een gestel, dat tegen klimaat
verandering bestand is Indien ze aan
deze voorwaarden voldoet, eu in het
bezit van een door u geteekend bewijs,
om alle bedriegerij te voorkomen, zal
ik haar binnen veertien dagen hu
wen".
De Londensche correspondent las en
herlas dezen brief, waarin over de
toekomstige echtgenoot© op dezelfde
wijze gesproken werd als oven- ae ba
len koopwaar. die hij verzenaen
moest. Hij bewonderde den laconi-
schen stijl en was onmiddellijk Bereid
de opdracht ten uitvoer te brengen.
Een hoogst beminnelijk, maar arm
jong meisje werd gevonden, die na
watover en weer praten toestemde. Ze
scheepte zich met d'e eerste gelegen
heid in. voorzien van een brief]e. lui
dend©1:
„Hierbij een meisje van een en
twintig jaar volgens opdracht".
De adviesbrief ,de koopwaren en
het meisje kwamen tegelijkertijd aan.
De Amerikaan was bij de ontscheping
tegenwoordig.
Hij zag een jong meisje, aie naar
hem toekwam met den brief. Op het
adres was geschreven. „Brengster de
zes is de echtgenoot©, door u besteld".
Mejuffrouw, zei de Amerikaan,
ik heb nooit mijn wissels teruggezon
den. en ik zweer u dat ik in dit geval
het ook niet doen zal.
Het huweliïk werd voltrokken en
men zegt., dat het een zeer gelukkig
werd'.
Van 't, goede teveel.
Een veroordeelde, die wel nooit
meer van zijn vrijheid genieten zal is
een zekere Keckkairlindoch, die vier
personen vermoord heeft, eu door een
Beïersch hof is veroordeeld 2 maal tot
de doodstraf en eenmaal tot twaalf
jaar dwangarbeid. Die tweemaal
doodstraf zoude al voldoende geweest
zijn.
Droevig ongelnk.
Te Turnhout is een metselaar bo
ven van een in aanbouw zijnde villa
naar beneden gestort. De ongelukki
ge was onmiddellijk dood.
Automoblel-ongelnlf.
De Grieksche Ivroonorins is Zater
dag het slachtoffer geweest, van een
automobielongelukgaande naar zijn
villa te Pattoi kantelde zijn machine
in een sloot enwerd de prins gewond
aan het rechteroog en der. 'onderlip
ziin topstand boezemt hoegenaamd
geen zorg in Doch de personen,
die bij hem zaten, ziin dokter en de
stoker, werden ernstiger gewond.
Locomotieven.
Uit Wellington, op Nieuw-Zeeland.
wordt gemeld, dat er daar op die ve-
geeringsapoarwegen proeven genomen
zijn met Engelsche en Amerikaansch©
locomotieven. De Amerikaansche ble
ken de beste.
Feuilleton,
door
MAX PEMBERTON.
171
Had men mij dit verhaal verteld on
der andere omstandigheden, dan zou
mijn antwoord geweest zijnGeorge,
wijn jongen, sinds wanneer ben je
slaapwandelaar? Maar ik zei niets
van dien aard, want wat ik zelf had
ondervonden bewees mij, dat 't waar
kon zijn, en en ik oordeelde het 't best.
dat de anderen het ook zouden weten.
Ziet iemand iets, dat hem buiten
gewoon voorkomt, zei ik, dan moet
hij zichzelf eerst afvragen, of 't natuur
of iets anders is. Er zijn dingen in
deze wereld, die boven ons verstand
gaan, maar toch waar zijn. Ken •-
Eiland mag daarvan als een voorbeeld
gerekend worden. De oude Fransch-
sprak van een slaaptijd en een
zontijd. Jongens, ik geloof, dat hij de
waarheid sprak. Vraagt ge mij waar
om. wel, het waarom is hier, in dit
boek, dat Ruth Bellenden mij vijf da
gen geleden gaf.
Ik nam bet. pak uit mijn zak en keer
de bladzijden om en om, zooals ik ze.
ja, wel vijftig maal, in die dagen om
gedraaid had. Beduimeld en vuil als
ze waren, (want de zak van een zee
man is riiet met zijde gevoerd) en 't
fatsoen geheel verfrommeld, was dit
het. eerste schrijven van Ruth Bellen
den, dat ik ooit het mijne had mogen
noemen, en mij kostbaarder was dan
eenig boek.
- - .Ta, ging ik voort, dit is die geschie
denis van Ken's Eiland en Ruth Bel-
lendenschreef haar. Zij landde hier
bijna tien maanden geleden. Wat - r
in dien tusschentijd tusschen Edmo ld
Czerny en haar is voorgevallen, weet
God alleen - Zij is niet de persoon om
te klagen, wees daar verzekerd' van.
Zij heeft veel geleden, zooals een goe
de vrouw altijd lij dit, die met een
slechten man getrouwd is. Als deze
bladèn dat niet sprekend zeggen, dan
doen zij het zwijgend. En dienaan
gaande wil ik jelui een vraag doen.
Waarom woont Edmond Czerny hier
Het antwoord is met een enkel woord
gezegd. Hij woont hier, om het geld
dat. hij uit de gestrande schepen haalt I
Ik veronderstel, dat het geen groote
verrassing voor hen was, hoewel ik
dat toch gemeend had. Zij hadden
zoo iets gegist, den nacht dat wij aan
land kwamen, en zeelui zijn niet zoo
dom, als waarvoor zij gehouden wor
den. Niettemin spitsten zij hun ooren
bij mijn woorden en Peter Bligh zei,
langzaam zijn pijp stoppend, na een
poosje
Ja, het 'is geen eerlijk spelletje,
kapteïn.
De anderen waren te verwonderd om
er hun meening over te zeggen, en
daarom, vervolgde ik
Hij woont hier voor de schipbreu
kelingen en het geld, dat het hem op
brengt. Ik zal heit aan jelui overlaten,
om te zeggen, wat er gedaan moet
worden met de menschen, die dit schip
besturen. In deze bladzijden staan
woorden, die iemands bloed doen ko
ken. Ale ze spreken konden, zouden
ze Edmond Czerny veroordeelen. Wij
zijn op dit oogenblik slechts beangst
over Ken's Eiland en zijn geschiede
nis. Gij hebt den ouden Franschman,
Clair-de-Lune, over een slaaptijd en
een zontijdJ hooren spreken. Zoo waar
er een God is, hij heeft waarheid ge
sproken
Niemand antwoordde mij: beneden
ons glinsterde de zee in den morgen-:
stond.
Wij zaten op een duizend, voet hoo
gen uitstek, en beschermd tegen de
klotsend© golven op het rifzonder
éen teeken van leven, zelfs niet het ge-
klapwiek van een vogel, kwam tot ons.
Men zou een druppel kunnen hooren
vallen loen ging ik verder
Is slaaptijd en zontijd nu een
vertelsel of de waarheid Ruth Bei-
lenden zegt, dat het waairheid is. Ik
zal jelui haar woorden voorlezen
Op den lien Augustus, drie we.
ken nadat, het schip ons op Ken's Ei
land had gebracht, ontwaakte ik des
morgens m vier uur door een no_id-
klok, die ergens op het eiland luidde.
De oude meid, die zij Moeder Meg
noemden, kwam haastig mijn kamer
binnen loopen, om mij te vertellen op
te staan. Toen iïk gekleed was. trad
mijn echtgenoot binnen en zeide la
chend, dat wij oogenblikkelijk aan
boord van het jacht moesten. Ik was
verbluft, en een weinig boos, maar
toen wij naar het schip roeiden, zag
ik dat al het blanke volk het eiland in
booten verliet en naar de rotsen aan
de noordzijde roeide. Edmond vertel
de mij, dat er in deze prachtige streek
gevaarlijke seizoenen zijn. daar dan
lied geheele eiland ongeschikt is voor
menschen om er op te wonen, en allen
liet verlaten moesten, soms een week.
soms voor een maand.
Ik sloeg de bladzijde om
Ge ziet, zei ik, dat het den 14en
Augustus geschreven is, vóór zij de
ware geschiedenis wist of wat er met
den gevaarlijken Lijd bedoeld wordt.
Omslaande, zie ik een ander schrij
ven, op den 21sten September, dat het
wat duidelijker maakt
Er is hier een wonderlijke plaats,
die men „Het huis onder de zee"
noemt. Het is gebouwd voor diege
nen, die den slaaptijd niet anders
kunnen ontwijken. Ik ga daar naar toe
wanneer mijn echtgenoot naar Europa
zeilt. Ik heb gevraagd hem te mogen
vergezellen, maar dat is mij gewei
gerd. Er iis geen minder kiesclie ma
nier om een vrouw te herinneren, dat
zij haar vrijheid kwijt Ls.
13 November. Ik heb Edmond
weer gevraagd, mij toe te staan met
hem naar Londen te gaan. Hij wei
gert en antwoordt, dat hij daar zijn
redenvoor heeft. Er is een manier om
tegen een vrouw te spreken, die zij
nooit vergeten zal. Zoo sprak mijn
man vanmorgen ook.
12 December. Ik ken Edmonds
geheim, en hij weet, dat ik het be.
grijp. Zal ik het aan den wind en
de golven vertellen. Wie zal er an
ders naar lu'istenen? Laat mij moed
vatten en wachten. Vannacht kan ik
denken noch aandelen.
25 December. Kerstdag Ik ben
alleen. Een jaar geledenmaar wat
geeft het, mij het vorige jaar te herin
neren? Ik ben in een gevangenis on
der de zee' en de golven klotsen tegen
die ramen met, hun jammerkreten
..Nooit, nooit terug,... nooit.nooit
's Nachts, wanneer de vloed voorbij is,
open ik mijn venster en zend een bood
schap naar de zee. Zou iemand het
hooren Ik durf bet niet hopen.
1 Januari. Mijn man is van zijn
kruistocht teruggekeerd. Hij is naar
Europa gegaan, om naar mijn zaken
te zien. Wil hij de menschen misschien
vertellen, dat Ruth Bellenden dood is?
8 Januari. De slaaptijd heeft nu
negen weken geduurd. Zij vertellen
mij dat er dampen uit het land op
stijgen en er als een wolk boven han
gen Sommigen denken, dat zij van
de groote slaapbollen komen, die in de
mo Grasvelden ïn het dal groeien, an
deren zeggen uit de donkere poelen uit
do afgronden van heuvels. Hoe of het
ook mag zijn. die op het eiland blij
ven. vallen in een verdooving, als de
damp daar is. Een vreemd iets Som
migen ontwaken er noöit meer uit, of
verliezen hun verstand, alleen de ne
gers schijnen er in te kunnen leven.
De dampen stijgen plotseling op wij
