nisatie. Een ander deel valt echter
wel op 't veld van de politiek, nl. in
de staatkunde van hervorming; deze
zal moeten wegnemen of althans ver
zachten de kwade kansen waaraan
de arbeider bloot staat, buiten
eigen schuld.
Spr. behandelt eenige punten van
de Ongevallenwet en concludeert hier
uit. dat de soc.-dem. politiek hier niet
eerlijk was.
De heer De Braai bespreekt de mo
tie van Patrimonium (door den heer
Vliegen aangehaald) en meent dat het
optreden van dr. Kuyper niet alleen
den christen-arbeider tot dank moet
stemmen, maar alle arbeiders ten go
de is gekomen.
Verder zegt hij. dat de arbeiders
niet tot den klassenstrijd moeten wor
den opgeroepen, doch voor dien strijd
van 't Recht.
De heer Vliegen diende hierop van
repliek.
Met het oog op de uitgebreidheid
van het verslag volstaan wij met. de
meded'eeling dat de inleider krachtig
alle beweringen van den heer Reijne
bestreed, alsook critiseerde het door
den heer De Braai gesprokene.
Ten slotte toonde spr. aan hoe juist
de soc.-democraten degenen zl]n die
den strijd voeren voor Recht.
lant geschreven eigen composities,
enorm veel bijval.
Ten slotte maak ik melding van een
onderscheiding die bij deze gelegen
heid een der orkestleden te beurt viel.
De heer J. F A.T. Dahmen (fluitist),
die dezer dagen zijn 50-jarig jubileum
als musicus viert, werd in de pauze
tot eere-lid der Haarlemsche Bach-
vereeniging benoemd.
PHILIP LOOTS.
Hedenmorgen werd door den
architect J. London aanbesteed: Het bou
wen van een villa aan den Benlvelds-
■duinweg en Aerdenhout, gem. Bloe-
m end aal. Ingekomen waren 18 biljetten.
Cramer, 18740; H. v. 't Wout. t 18630;
J. Daudey, 18795; Martens f 18919; C.
de Hollander, 1 19520: C. Rol, f 19508;
J. E. Kaub, 1 20300; Gebr. Winnebst.
f 19713: T v Deurzen, 1 18684; E. Boots,
f 18796: C. Groot en Paradijs, 1 17899; M.
van Ommeren, f 19815: Hoogstra en
Smink. f 17797; VerzijlbeTg, f 17567; P.
v Duuren, 18936; A. Jonker, f 19544;
Coöperatieve Bouwersbond. f 16586;
Joustra, f 19S82.
Collecte Boercn-Hulpfonds
25 November
De collecte heeft'opgebracht f 8436.97s.
I hieronder zijn nog niet begrepen de op
brengst van drie scholen, die morgen
nog zal inkomen.
Bij den heer De Lanoy waren nog in
gekomen I 400 onder letter B. en f 72,
leerlingen H. B. School.
Ook werd gecollecteerd een zilveren
vork met het bijgaand briefje; „Mijne
Heeren! Deze vork cadeau gekregen
hebbende wensGhte ik aan d.e Boeren te
offreeren en verzoek ik u, dezelve aan
den meestbiedenden te verkoopen. C. ,T.
v. d. B."
I Om te voldoen aan een gedaan verzoek
deelen wij mede, dat 3 bankbiljetten van
f 25 werden ontvangen met de volgende
nos. en Is. U N 7894 X Y 2048— S H.
8887.
De collecte had een zeer gunstig ver
loop en bracht tegen de verwachting nog
belangrijk meer op dan die voorgaande.
Electrise he tram Amsterdam
—Haarlem. De tramplannen Anderheg
gen en Neumeijer (electrische tram Am
sterdam—Haarlem) zullen naar wij ver
nemen, thans spoedig tot uitvoering ko
men; de concessie is overgegaan aan een
buitenlaiidsche combinatie, die de plan
nen zal doorzetten.
(Haarl. Ct.)
Voor St. Ni colaas. Wij ontvin
gen de catalogus der boeken- en plaat
werken van den heer F. J. Frölich, in de
Zijlstraat.
Tegen zeer lage prijzen zijn daar een
schat van boeken op belleiristisch ge
bied en op het gebied van kunst en we
tenschap, benevens een bijzonder g-roote
collectie kinderboeken te koop.
Anti rev. Kies v eve en. „Ne.
derland en Oranje" te Haarlem.
Donderdag 27 November a.s. des
avonds te half negen heeft bovenge
noemde vereen;gimg in de Groen van
Pinstctrerschooh .Tansstraat, eene leden
vergadering
De agenda bevat de volgende pun
ten
I. Opening, notulen, mededeelingen.
II. Voorstel van den heer M. de
Braai, luidend als volg' ,.De verga
dering besluite a in te trekken het
besluit van 30Jan. 1.1. inzake de Pro-
paganda-club b goed1 te keuren dat
die Club ook voor andere antï-revolu-
tionairen dan die lid der kiesvereeni-
ging zijn, worde opengesteld; c aan
het Bestuur de oprichting van een zoo
danige Club op te dragen."
Hei Bestuur ontraadt ten ernstigste1
de aanneming van dit voorstel.
III. Rondvraag. Sluiting.
Ie B a c h-c oncert.
Wanneer w© een tijdlang het Con
certgebouw-orkest niet hebben ge
hoord, hoe treffen dan ons dadelijk
weer die heerlijke eigenschappen van
dit keurkorps.
Wat een adel van timbre bij ieder
instrument; wat een volkomen afron
ding van iedere muzikale phrase; wat
een klankweelde in het geneei en wat
prachtige verhouding in de afzonder
lijke groepen.
Door zoo'n orkest Mozart's Jupiter-
Simphonie met haar verrukkelijk
teed'er ..Andante cantabile" en haar
uiterst verwikkelde finale te hoo-
ren uitvoeren is een genot dat tegen
twee heele concerten opweegt. En
wat zou er worden van Saint-Saëns'
5e Piano-concert op de ..Istar"-varia
ties van d'Indv. wanneer al die schat
ten van modern-geraffineerde instru
mentatie tot ons moesten worden ge
bracht dloor een orkest van minder
eminente hoedanigheden! Wat. door
Mengelberg's tooverstaf wordt aange
raakt. al was het oolc koper of blik
't verandert alles in goud en zilver.
Hiermede wil ik volstrekt niet zeggen
dat hier diergelijke experimenten noodig
waren; want laat dan i'n de moderne
orkestmuziek het ,,Blech" al een voor
name rol spelen, de hier uitgevoerde
werken waren over 't geheel van een.
BaE-waardig gehalte.
Mij persoonlijk althans deed heit
bijzonder veel genoegen met het ge
noemde Concert van Saint-Saëns.ken
nis te maken. Wel munt het, vooral
in zijn ..Andante" juist niet uit door
klaarheid van constructie, maar het
geheel is zoo belangwekkend en zoo j
overrijk aan fijngevoelde klankeffec-J
ten .dat het mij onafgebroken heeft'
geboeid'.
Niet zoozeer was dit het geval met;
d'Indy's ..Istar" ofschoon dit opus
42 van dien begaafden Franschman
zeer zeker een edel gedacht en mees
terlijk behandeld kunstwerk mag hee-
ten. Maar ook in dit werk, zooals in
meer andere van dezen componist,
hinderde mij het vage verloop der me
lodische lijnen, 't Is alsof hij vreest
onbelangrijk te schijnen, wanneer hij
zijn gedachten duidelijk en kernacn-
tig uitspreekt. Natuurlijkheid, een
voud en helderheid behoeven toch niet
in banaliteit te ontaarden. Dan was
ten minste Mozart's Jupiter-Simphonie
een en al banaliteit.
Tot slot gaf het orkest een goedle
bekende uit het moderne repertoire:
Wagner's Tannhauser-ouverlure
Over den solist van den avond kan
maar één meening zijn: dat de heer
L. Diémer een pianist is van d>e uiter
ste technische ontwikkeling en fijne
muzikale beschaving. Zijn verbazing
wekkende techniek toonde hij in alle
gespeelde werken; zijn muzikaliteit,
dunkt mij. het allereerst in het Piano
concert. dat den heer Diémer door den
componist werd opgedragen. Een in
alle deelen meer verzorgde en beter
begrepen reproductie van dit fantas
tisch werk zullen wij wel nimmer te
hooren krijgen De pianist vond met
dit en de kleinere nummers van het
tweede deel. waaronder een paar bril-
Uit de Omstreken.
Ueyerwijk.
De Raad dezer gemeente zal verga
deren op Vrijdag 28 November a.s.,
's moTgens te kwart voor 10 uur.
IJmuideii.
Is het electrisch licht hier Maandag
avond ongeveer anderhalf uur geheel
uit geweest, Dinsdagavond is het nog
erger geworden: de straten zijn van af
zoowat 6 uur volslagen duister geble
ven en in de huizen en winkels brandde
het licht zoo flauw, dat men de hulp
van allerlei lampen moest inroepen om
nog iets te kunnen zien.
Haarlemmermeer.
Het beurtveer van Hoofddorp naar
Amsterdam is Dinsdag jl- voor den ge
wonen dienst geopend.
Door het in werking treden van de
Stoommachine ,,De Lijnden' zal het
ijs in de hoofcivaarten van Haarlem
mermeer spoedig opgeruimd wezen.
Onmogelijk kan reeds de schade over
zien orden, die de jongste vorst heeft
te weeg gebracht. Groote hoeveelheden
voerbieten voor de koeien, zijn door de
vorst overvallen en liggen thans waar
deloos. Veel aardappelen, nog niet
voorzien van hun winterdek vreest
men dat bevroren zullen zijn. Groote
velden Witte en roode kool, voor de
verzending gereed, zijn door de vroeg
ingevallen vorst opgehouden en men
vreest dat veel zal bederven.
In het noorden der gemeente hebben
de tuiniers en bloemisten .groote scha
de geleden.
Binnenland.
Kamerorerzicht.
Na het uitvoerig telegram over den
aanvang der Tweede Kamerzitting van
gisteren, kunnen wij dit deel laten rus
ten en beginnen met hetgeen rest van
het antwoord des Ministers. Deze erken
de, dat de taak van den Gouv.-Gen, te
zwaar wordt, doch die te verlichten
door vermindering zijner verantwoor
delijkheid was een diep ingrijpende
zaak, waaraan de Min. nochtans zijn
aandacht schenken wilde. Wat de par
ticuliere landerijen op West-Java betrof,
de heeren Van Kol en Fock hadden de
landheeren wel wat te zwart geschetst,
doch de Min. erkende dat er misbruiken
waren, waartegen gehandeld moest v
den. De Ind. Reg. hield zich trouwens
met de zaak bezig.
De heer Helsdingen sprak vervolgens
over de „venduties" bij vertrekkende
ambtenaren, waarbij fabelachtige prij
zen worden betaald, vooral in Deli, wat
z. i. tot corruptie leidde. Dit werd door
den Min. in het algemeen niet toegege
ven, doch de aandacht was nu op de
zaak gevestigd.
De heer Van Kol had het vervolgens
over de belangen der iniandsche amb
tenaren, speciaal eenige wenken gevend
omtrent hun benoeming en behandeling
in de Minahassa. Voorts kwam hij er
tegen op, dat wij. in strijd met den adat,
j in een der staatjes van Celebes, waar de
I rechtmatige vorst vermoord was, een
usurpator handhaafden en beschermden.
Enkele opmerkingen betreffende de pro
motie der iniandsche ambtenaren, wer
den door den heer Fock besproken, ter
wijl de Minister toegaf, dat een regeling
van de rechtspositie der iniandsche
ambtenaren noodig was, gelijk trouwens
ook voor de Europeesche, wat vooraf
moest gaan. Wat Celebes betrof, noem
de de Min. het door den heer Van Kol
medegedeelde onjuist; de vermoorde
vorst was niet door erfopvolging tot den
troon gerechtigd. De bestuursregeling in
de Zuider- en Oosterafd. van Borneo
werd door den Min. Ideniburg verdedigd
tegenover den heeT Van Karnebeek, die
gisting vreesde. De Min. wees er op, dat
hier van bestuursuitbreiding geen spra
ke was, doch enkel van regeling van
bestuur tot het wegnemen van misstan
den. De stemming over art. 40, waarin
de post van 2 ton voor dit doel is be
sloten, werd aangehouden.
Bij den post Vorsten en Rijksgrooten 1
liet de heer Van Kol de Kamer lachen
toen hij mededeelde dat de Soelthan van
Deli hem zoo vriendelijk had ontvan
gen denkend dat hij een groot vriend
van den heer Cremer was. Die met de
millioenen der planters gemeste oude
heer, was een echte usurpator, die hei
geld in weelde verkwisten, dat wij beter
voor het algemeen nut konden beste
den. De Sultan van Batjan was een an
der man, doch deze werd nifet beschermd
tegen intriges. De heer Cremer zeidedat
de planters die de zending in de Battak-
landen steunen dat doen om de zending,
niet om eigen voordeel, want net Jand
is er ongeschikt voor tabaksbouw. De
Minister antwoordde, dat, al mocht er
iets minder gewepscht zijn, de vorsten
bij contract de beschikking hebben over
zekere middelen en dat aan die contrac
ten niet valt te tornen.
Bij het verdere debat toonde de Minis
ter met de heeren Pijnacker Hordijk en
Van Vlijmen veel te gevoelen voor land-
bouw-credietbanken. Zoo hij. te dezen
aanzien Staatsbemoeienis minder ge-
wenscht achtte, tot steun van het parti
culier initiatief was hij stellig bereid.
Ten slotte werd een landbouw-tech-
nisch debat gevoerd over de koffiecul
tuur en het contracten-stelsel, een on
derwerp dat alleen voor de ingewijden
interessant is. Art. 40, waarover de
stemming werd aangehouden, werd aan
genomen met een. tiental stemmen tegen.
Besloten is om na de afdoening der
Indische begrooting korten tijd in de af-
deelingen te gaan,
In vlammen opgegaan.
Gisteren zijn bij Lemberg zeventien
petroleumschachten in de vlammen
opgegaan bij den brand kwam éen
persoon om 't leven, een werd gewond.
Zeven huizen brandden af. Het vuur
begon in een schacht der Naphta-in-
dustrie-maatschappij waarschijnlijk
door een gasontploffing men hoopte
het vuur te kunnen beperken.
Het ongeluk op de train.
Naar aanleiding van het bericht be
treffende het ongeluk, den conducteur
v. B. op de tram tusschen "VVagenüngen
en Rhenen overkomen, maakt men
opmerkzaam, dat de man tijdens de
controle uitgleed en dat de gladheid
der treeplank de dooi was pas .in
gevallen daartoe heeft medegewerkt.
Hoewel de verwondingen aanvanke
lijk het ergste deden vreezen. schijnt
er kans te bestaan op behoud van het
leven.
Een onderhond met Schalk Burger
Het Handelsblad heeft een onder
houd gehad met Schalk Burger, pre
sident der voormalige Zuid-Afrikaan-
sche Republiek.
Op de vraag hoe het gekomen was
tot het voeren der vredes-onderhan-
delingen, zeide de heer Schalk Bur
ger, dat de toestand in Europa over
het algemeen .te mooi werd voorge
steld en hij noemde het een treurig
verschijnsel, dat men in Engeland
zooveel wantrouwen, tegen de leiders
der Boeren koestert.
Op een vraag of hij iets verwachtte
van de komst van Chamberlain in
Zuid-Afrika, anltwoordde hij:
Inderdaad verwacht ik daar veel
goeds van. Hij komt nu in de gele
genheid alles met eigen oogen te zien
en dat is goed, omdat hem zooveel
verkeerde beschouwingen over den
toestand zijn gegeven. Chamberlain
is een groot man, een man met een
goed verstand en een ruimen blik,die
dadelijk zal inzien hoe de toestand
is, en als hij in Afrika in aanraking
komt met de personen, die daar de
leiding van het gezag hebben, dan zal
hij in menig opzicht een veel juister
oordeel gaan krijgen. Van onze zijde
wordt zijn reis niet ongaarne gezien.
Op d:e vraag welke bedoeling hij
had1 niet zijn komst in Europa, ant
woordde Schalk Burger, dat hij er
tweeërlei doel mee had, n.,1. in ver
band met den finantieelen steun die
men uilt Europa noodig heeft en om
Steyn en Kruger nog eens te spreken.
Kunt u mij ook iets mededeelen
aangaande de reeds meermalen en
thans weder door de „Daily Mail"
geuite bewering dat dr. Leyds en Kru
ger nog bedragen van 250.000 p.st. en
750.000 p.st. onder hun berusting heb
ben? vroeg de man van „Het Han
delsblad".
Ik voor mij, antwoordde de heer
Schalk Burger, ben daarmede geheel
onbekend. Wij hebben destijds bij
den aanvang van den oorlog van de
mijnen financieel© hulp gecomman
deerd, voor zoover mij bekend tot
aankoop van effecten:en goetdleren; dit
geschiedde dus vóór het vertrek van
president Kruger.
Toen Kruger naar Europa vertrok,
beschikten wij over weinig geld, ik
nam niet meer dan 60.000 p.st. van
hem over om den oorlog mede voort
te zetten, vandaar dan ook dait voort
gegaan werd met de uitgifte der
Staatsnota. Maar mij is volkomen on
bekend dat goud of specie naar Eu
ropa is overgebracht, om daar iets
mede te doen. Er is beslist geen geld
naar Europa gezonden om daar voor
eenig doel bewaard' te worden. Dege
nen van ons, die hier waren, hadden
eenige sommen om ammunitie en
goederen te koopen en die op te zen
den, maar hoeveel dat was, weet ik
niet. Doch van die bewering van de
„Daily Mail" is beslist niets waar.
Wat denkt u over het onderwijs?
Dalt is voor ons van het hoogste
belang. Natuurlijk treedt vooral
thans de taal voor ons op den voor
grond. Bij de vredesvoorwaarden is
bepaald dat Engeland het Hollandsch
zal doen onderwijzen, waar zu'ks
door de ouders verlangd wordt en
wij zijn ook voornemens op dit punt
loyaal en eerlijk tegenover Engeland
te handelen. Wij dienen voorloopig
af te wachten, welke maatregelen de
Regeering in deze zal nemen; de be
doeling schijnt te zijn een gewijzigde
onderwijswet te maken, en een ker
kelijke commissie is onzerzijds bezig
daarover met de Regeering te onder
handelen. Wij hopen, dat het lot een
goede schoolwet zal komen, maar Ik
leg er ook nog eens den nadruk op,
want dilt kan tegenover l:3t wan
trouwen, dat men nog tegen ons heeft
niet genoeg gedaan worden cat
wij loyaal met de Engelsche Regee-
ring in. elk opzicht, dus ook op het
punt van onderwijs, onze belangen
zullen bespreken en overleggen om
alles zoo goed mogelijk in erde :e
brengen.
Men vroeg den heer Schalk Burger
nog of een aantal Boeren na den
oorlog naar DuStsch-Zuid-Afrika en
Madagascar waren uitgeweken, waar
op hij antwoordde, dat dit aantal ze
ker zeer gering was en dat degenen,
die daarheen gingen, grootendeels
waren rebellen, die aan de op hen ge
stelde strafbepalingen wilden ontko
men. Ten slotte vertelde hij nog, dat
hij met zijn secretaris Villiers weder
naar Londen vertrok, om a.s. Zater
dag van Southampton weder naar
Zuid-Afrika terug te keeren.
Tramongeluk.
Aangaande het ongeval op de lijn
Joure'Heerenveem verneemt men na-
d'er het. volgende:
De 28-jairige ongehuwde, loss© werk
man A. K had' even tevoren zeer be
schonken de herberg van Klompma
ker t© Oud'ehaske verlaten. Deze her
berg staat bij de tramhrug, waarover
door de tram langzaam gereden
wordt. K. is hoe. dat weef men
I niet op de rails gekomen en bleef
daar ronken. De tram kwam aanrij
den en het personeel bemerkte eerst
door den schok, dat iets niet in orde
was.
Men vond toen den persoon, wiens
beide beenen waren overreden. Door
de duisternis had' de machinist hem
niet gezien. Kermende van pijn en
hevig bloedende werd hij in de tram
gelegd en naar het station Heeren
veen overgebracht Inmiddels waren
de doktoren Peters en Van Schouwen
gewaarschuwd, die het noodig oor
deelden beide beenen hoven de knie
te amputeeren. K. staat bekend als
j iemand, die veel misbruik van ster
ken drank maakt.
Naar omstandigheden is zijn toe-
stand thans behoorlijk wel. Hij zal ter
verdere verpleging naar net armnuis
te Joure. in welke gemeente hij dorm-
cili'e houdt, worden overgebracht
zaak betrokken worden geacht. Een
hunner, een Amsterdammer, werd ter
beschikking van de justitie gehouden.
Gistermiddag moeste.1 verschillende
personen voor den rechter van instruc-
lie verschijnen.
j De verduistering, die belangrijk we
zen moet, was 2eer gemakkelijk,
liet betrokken kanioor ontving meer
malen s'weeks duizenden brieven, waar
van het overerooto deel een minder uf
meer belangrijk bedrag aan geld bevat
te. Voor de chefs w-is het openen van
al die brieven natuurlijk niet mogelijk,
zoodat dit door klerken geschieden
moest.
j De. controle op dit werk schijnt meil
.afdoende en hij de massa brieven ook
niet wel mogelijk te-zijn geweest, zoo-
dat zij, die dit wilden doen. zich zon-
,der veel moeite brieven met d°n in-
houd konden toeëigenen.
i Het geldswaardig bedrag dat de
I brieven inhielden, bestond hieeren-
deels in postalorders en Engelsche.
.poslzegels. beide artikelen, die voor
ben. die den weg ervoor wisten, vrij
gemakkelijk m zilver waren om te
zetten.
die voortvluchtig ïg. moet nog
niet zijn opgespoord.
(M. C.)
Manslag in de kolonie Yeenhnizen
Hieromtrent meldt men nader dat de
vermoorde onderbaas-verpleegde te
Veenhui.zeai Hief heette, en dat hij door
Visser, mede-verpleegde, voor de deur
van het kantoor van den directeur van
gesticht II doodgestoken is. De halsslag
ader werd doorgesneden, zoodat de dood
spoedig intrad.
Veth-fonds.
Het Bestuur van het Koninkl. Ne-
flerl. Aardrijkskundig Genootschap
zendt ons een circulaire, waarin nog
eens het Veth-fonds wordt aanbevolen.
Voor dit fonds is noodig een som van
1' 100. ÜU0, waarvan thans ongeveer
f75.000 bijeen is.
Het zal onnoodig zijn nog eens met
nadruk tot steun voor dtt nuttig we
tenschappelijk werk aan te sporen.
Zooals men weet stelt het Koninkl.
Nederl. Aardt-, Genootschap zich ten
doel uitbreiding dei- kennis van onze
overzeesche bezittingen waarvoor door
het Genootschap reeds enkele expedi
ties zijn uitgezonden, die veel hebben
bijgedragen tot dat doel. en belangrij
ke wetenschappelijke resultaten heb
ben opgeleverd.
Evenwel, aldus lezen we in de Cir
culaire van het genootschap, wanneer
wij de vleugelen opnieuw willen uit
slaan. vinden wij ons belemmerd door
het gebrek aan middelen, en zijn wij
gedwongen óf tot stilzitten óf tot een
beroep op de publieke beurs, daar onze
jaarlijksche uitgaven nauwelijks vol
doende zijn tot dekking der gewone
uitgaven van het Genootschap. Aan
dezen toestand, onhoudbaar voor een
lichaam, dat aangewezen is, om licht
te verspreiden over de nog onbetreden
gebieden van een uitgestrekt koloniaal
rijk, wenschen wij een einde te maken
i door de beschikking te erlangen over
een som gelds, een fonds, uit de rente
I waarvan wij geregeld onderzoekings-
tochten kunnen steunen, en waarvan
j het kapitaal in sommige gevallen,
waarin een zeer belangrijke ondeme-
I ming tot. uitvoering moet komen des
noods ook aangesproken zal mogen
worden, zij het dan ook op een wijze,
die latere aanvulling mogelijk maakt.
Dat nu het Nederlandsche volk ter
wille der wetenschap zich mild betoone.
Hofbericht.
De Kon. familie komt 6 December om
streeks 5 uur op Het Loo terug.
Kamerverkiezing.
Bij de Dinsdag te Leiden gehouden
verkiezing voor een lid der Tweede Ka
mer (vacature Van Kempen) werden uit
gebracht 3917 stemmen, waarvan geldig
3845. Hiervan verkregen mr. W. van der
Vlugt, (oiid-vrijz.) 1472, J. de Lange,
(A.-R.) 1756, K. Sijtsma, )(Vrijz.-Dem.)
183, Jhr. mr. L. van den Berch van
Heemstede, (Chr.-Hist264 en mr. M.
Mendels (Soc.-Dem.) 150 stemmen.
Herstemming moet derhalve plaats
hebben tusschen de heeren De Lange
en Van der Vlugt.
De moordaanslag te 's Gravenhage
De heer, die onlangs in het Lange
Voorhout door een .revolverschot in den
rug werd verwond en in het ziekenhuis
werd opgenomen, heeft thans die inrich
ting verlaten.
Misdaad of ongeluk
Te Babaloniënbroek is Dinsdag de heer
j Michels, aannemer der nieuwe openb.
school en onderwijzerswoning, dood op
het ijs gevonden. Zijne fiets lag naast
het lijk. Of hier aan misdaad gedacht
moet worden is nog niet bekend. De ju
stitie bemoeid zich met de zaak.
Idyllisch.
Daar het kerkhof te Rouveen te klein
werd, iis door het gemeentebestuur een
strook grond aangekocht om het te ver
giro.oten. Met de- ophoogintg is men be
gonnen en door ieder ingezetene, van
Rouveen die paarden heeft, wordt vier
voer zand kosteloos daarheen gemend,
terwijl de arbeiders een vier voer zand
kosteloos laden. Het zand aangekocht
van de kerkvoogdij te Staphorst moet
ongeveer een uur gaans vervoerd wor
den.
Diefstal te Middelburg.
Het onderzoek in de zaak der ver
miste brieven met geldswaarde wordt
te Middelburg steeds voortgezet.
Maandagmiddag werden bij voorma
lige en tegenwoordige klerken van het
betrokken bookrriakerskautoor weer
huiszoekingen gedaan en een talrijk
publiek, dat daarvan de lucht had ge
kregen, schoolde, samen voor de wo
ningen, waar zij plaats hadden.
's Middags werd een jongmensch,
een. Middelburger, die on het bewuste
kantoor in dienst is geweest, in arrest
genomen, en naar het huis van bewa
ring te Middelburg gebracht.
De zaak schijnt van grooten omvang
te wezen, en behalve zij. d!Le zich de
waarden toeeigenden, moeten er ook
personen in betrokken zijn, die de
geldswaardige papieren in bewaring
namen of die opkochten.
Ook van dezen zijn er reeds door de
justitie gehoord.
Dinsdagmiddag werd door de justitie
weder huiszoeking bewerkstelligd in
de woning van personen, die bij deze.
Onderwijs.
Aead. examens.
Leiden. Geslaagd is voor het voorbe
reidend kerkelijk examen de heer T. G.
van Reeuwijk.
Utrecht. Cand. Rechten de heer J. W.
E, Opstelten. Prop. Theologie de hee
ren J. ICraay en J. P. van Leusden.
Utrecht. Bevorderd tot doctor in de
rechtswetenschap op proefschrift De
uitkeering van Arbeidsloon, de heer H.
J. H. van Boetzelaar, geb. te De Bilt.
Land en Tuinbouw
Men schrijft van de Belgische gren
zen:
Bij onze zuidelijke naburen blij
ven de veeprijzen buitengewoon hoog
Vooral de veitte kalveren worden op
de Belgische markten zeer gevraagd.
De prijs was de vorige week van 1.15.
francs tot fr. 1-25 per kilo levend ge
wicht. De goede stalbeesten golden
zelfs van fr. 1.25 tot fr 1.50 volgens
kwaliteit. De vette varkens waren
zonderling in de slachtmaand, min
der gevraagd. De prijzen waren
dafarom dalende. Men bötaalde 89
tot 99 centimen per kilo levend ge
wicht. Biggen golden van 1820 tr.
per stuk. De vorige week werden in
de slachthuizen van Gent, Luik,
Brussel en Antwerpen, 925 runderen,
uit Nederland afkomstig, geslacht.
Letteren en Kunst.
Naar uit Stockholm w-oxdt ver
nomen is er groot© kans op dat bij de
toekenning van die Nobe'l-prijzen welke
volgens de statuten dier stichting den
löen December zal plaals hebben, een
der prijzen aan een Nederlander zal
worden toegekend.
Rechtzaken.
Valsche mnnt.
Dinsdag stond voor de 4e kamer der
Rechtbank te Amsterdam terechtSi
mon de Groot, 27 jaar, koopman te Am-
sterdam, thans gedetineerd, ter zake:
„dat hij te Amsterdam op of omstreeks
17 Juli 1902, opzettelijk drie_rijksdaal-
ders, valschelijk gemaakt Sn naboot
sing van echte rijksdaalders, komende
zij toch in uiterlijk voorkomen en in
vorm daarmee overeen, waarvan de
valschheid hem, toen hij ze ontving,
hekend was, met het. oogmerk om ze
ais echt en onvervalscht uit te geven
of te doen uitgeven, in voorraad heeft
gehad en vervolgens telkens opzettelijk
een zoodanigen valschen rijksdaalder
als echt en onverval.scht heeft uitgege
ven, zijnde de valschheid hem (bekl.)
teen hij die rijksdaalders ontving be
kend.1'
Get. M. Wegers, huisvrouw van
Kroonder, verklaart hoe op 17 Juli bekl.
te half vijf in haar bierhuis is geko
men en daar een glas hier heeft ge
dronken hij betaalde met een rijks
daalder. Nadat bekl. vertrokken was,
heeft getuige het muntstuk eens goed
hekeken en zag toen. dat er ..putjes"
in waren. Toen haar man thuis kwam
maakte zi; hem op die putjes opmerk
zaam en deze heeft daarna aangifte
gedaan bij de politie.
Get. Willenisen verklaart hoe bekl.
in zijn winkel voor 12^ cent kaas heeft
gekocht en betaald met een rijks
daalder. Bij nader onderzoek bleek
hem, dat te munt valsch was.
Getuige Johanna Elfferich uil Delft
verklaart hoe beklaagde in haar fruit
winkel aalbessen kocht en met een
rijksdaalder betaalde. Nadat beid.
vertrokken was, bekeek zij het munt
stuk op haar gemak en vond dat het
precies een ..koekehakkers-rijksdaal-
der" was haar zuster werd ook ter
hcoordeeling geroepen on die vond 't
net een „Sinterklaasrijksdaalder". Ge
durende deze heoordieeling wandelde
beid. langs de Oudedelft en de politie
agent Moienaar wandelde achter hem
aan. Molenaar vond dat De Groot
verdachte allures had, tikte hem op
den schouder en verzocht hem me©
naar 't bureau te gaanbeklaagde is
daarna gearresteerd.
Getuige dr. Hoitsema, controleur van
s Rijks Munt-, heeft Je vefrdachte rijks
daalders onderzocht en over zijn onder
zoek rapport uitgebracht. Uit dat rap
port blijkt o.a.dat de rijksdaalders
niet geslagen maar gegoten zijn, dat
blijkt o.a. uit de aanwezigheid van de
zoogenaamde „gietputies", vegder blijkt
dat er nog talrijke afwijkingen zijn in
beeldenaar en randschrift. Ten slotte
wordt in het rapport als vermoeden
uitgesproken, dat de1 rijksdaalders zijn
gegoten in éen en denzelfden vorm,
welke vorm is gemaakt naey een echt
muntstuk.
Bekl. wordt thans door den presi
dent Meinesz ondervraagdhet blijkt
nu, altijd volgens verklaring van bekl.,
dat hij vroeger meesterknecht was op
een sigarenfabriek en Jater „voor zich
zelf is begonnen". Toen dat niet goed
'.ig, is hij onder dienst gegaan en
werd 111 deze periode veroordeeld tot
6 maanden militaire detentie, „omdat
zijn kameraad een Nieuvvedieper had
gevonden slapende in de duinen, en
dien man 18 cent had ontstolen." Ver
der is hij nog eens veroordeeld tot 1
jaar gevangenisstraf „omdat hij uit
een raam keek, terwijl een kameraad
lood stal op het dale."
Bekl. wil nu een woordje spreken.
„Ik hen niet zoo schuldig als 't wel
lijkt, Edelachtbare, want ze hebben
me aangedrongen, om 't geld uit te
geven, en toen ben ik bezweken. Ik
was juist in een benarden toestand en
zat schaars in mijn finantiën en toen
hebben ze van d!ie goedgunstige gele
genheid gebruik gemaakt om mij de
rijksdaalders te doen uitgeven
Getuige Hendrik Spekkers, (gedeti
neerd. in de volgende zaak beklaagde)
verklaart, dat hij eerst 3, en later 4
valsche rijksdaalders heeft ter hand
gestcldi aan beklaagde, die hij op zijn
beurt had ontvangen van Piet van
Bremen.
Het O. M., waargenomen door mr.
Baart de la Faille- vordert ten slotte
voo-r den beklaagde gevangenisstraf
voor den tijd van 2 jaren.
De verdediger, rnir. J. G. Sclmlvinck,
moet toegeven dat het bewezen'is, dat
beklaagde le de valsche muntstukken
hoeft iu voorraad gehad en 2e dat
hij ze heeft uitgegeven maar zou het
in voorraad hebben en het uitgeven,
als een misdaad willen beschouwd zien,
aangezien het niet mogelijk is uit te
geven als men niet in voorraad heeft.
PI. roept ten slotte de clementie der
rechtbank in.
Bekl., nog gehoord, vindt de straf
wat heel hoog, en is van oordeel, dat
de 3 maanden zijner preventieve hech
tenis reeds meer dan voldoende zijn
voor drie van die geldstukjes.
Hierna stond terecht Hendrik Spek
kers, 23 iaar, werkman wonende te
Amsterdam, thans gedetineerd, be
klaagd van het in voorraad hebben
van valsche rijksdaalders en het 'er
hand stellen daarvan aan d-en vorigen
beklaagde.
Getuige J. Spekkers, broeder van
den bekl., oud 26 jaar stratenmaker,
wonende te Amsferdam. gedetineerd,
verklaart, hoe zijn broeder, toen hij
hoorde dat Groot gearresteerd was,
hem, getuige,1 een lapje ter hand stelde,
waarin 13 rijksdaalders gewikkeld wa
ren. Getuige heeft een van de munt
stukken stukgebroken, om te zien. of
ze Sterk Waren. Daarna heeft hij het
1*-oje weggeworpen in de gracht aan de
Jadob van Lennepkade, maar, „op
zoo'n plaats, dat ze altijd teruggevon
den kond'en worden.'
De officier van justitie eischte even
eens tegen hem 2 jaar.
De verdediger, mr. Juda de Vries,
gaat het djrama na van het misdadige
leven van dezen beklaagde.
Het eerste bedrijf speelt in een ach
terbuurt van Amsterdam, waar eenige
jongens bij elkaar staan en „spiertje
trekken", wie lood zal gaan stelen. Het
lot viel op Spekkers.
Hij werd opgepakt en opgezonden
naar een Rijksopvoedingsgesticht. En
later kwam hij onder den invloed van
zijn broer, eri kreeg omgang met ver-
dachite kameraden.
PI. vraagt ten slotte een lichtere straf.
De moord op de» Enschedeeschen
politieagent.
Den 9en Sept werd de politieagent
dl© Ruy/ter, die in gezelschap van
zijn collega de Vries het sluitingsuur
bij den bierhuishouder Homeyeri te
Lonneker aankondigde, zoodanig
mishandeld, dat hij na zes dagen in
het R. K. ziekenhuis te Enschede
aan de bekomen verwonding (een
schedelbreuk)overleed. Van die mis
handeling met doodelijken afloop
werd als verdachte in hechtenis ger
nomen de 18-jarige fabrieksarbeider
Albert Dalenoord.
Heden werd deze zaak door de ar-
rondiasemente-rechtbank te^ Almelo
behandeld.
Een groolt publiek woonde de zit
ting bij.
Veertien getuigen 'waren gedag
vaard.
Geen enkele dezer kon echter ver
klaren dat hij Dalenoord de verwon
ding had zien plegen, waar dus het
direct bewijs ontbrak, moest de recht
bank zich wel bepalen tot de aanwij
zingen, die door het getuigenverhoor
aan het licht kwamen.
