MerMiralifit
Tweede Blad,
Behoórende bij
Haarlem's Dagblad"
van
Maandag 2 Februari 1903
Mr. 60I0
Haarlemsche Handels-
vereeniging.
Goed gele. bij Kon. Besluit van
12 Nov. No. 22, 1899.
De Haarlemsche Handelsvereniging
faWr ter stede, opgericht 10 Mei 1892.
heeft in den loop van den tijd wel
haar recht van bestaan bewezen, In
zeer veel gevallen, zaken van verschil
lenden aard betreffende, is zij opge
treden en dikwijls met groot succes.
Jammer echter, dat men algemeen
niet meer blijk geeft, dit to waar
deeren door als lid der vereenigmg
toe te treden. Er zijn wei meer
dan 600 leden, maar dat ls niet vol
doende. Elk handelaar, ieder nering
doende. ja zelfs particulieren moesten
hd worden, om ten minsts te laten ga-
voelen, dat men het werk op prijs
stelt, dat de Haarlemsche Handelsvev-
eeniging steeds opneemt als doende,
wat hare hand vindt om te doem
De voordooien, die de Vereeniging
buiten hare bemoeiingen van verachil-
lon'.en aard haren leden aanbiedt, zijn
zeer vele, en zeer groot tegenover de
geringe jaarlijksche contributie van
12.50, die gevraagd wordt.
De Haarlemsche Handcdsvereeniging
bemoeit zich in de eerste plaats er
mede de belangen van hare leden to
bevorderen door onwillige betalers
voor hun tot betaling aan te manen,
en inf-ormaüiën voor hen in te winnen.
Bovendien hebben de leden het recht
hei hun gratis te verstrekken advies
van de rechtsgeleerde1 adviseurs der
Vereniging te vragen, die ook in j>ro-
cöduren en faillissementen gratis voor
hen optreden, natuurlijk alleen voor
«aken betreffende den handel en het
bedrijf der led-en.
9 en 23. Augustus, 6 en 20 September, einde over de toekomstige regeling
4 en 18 October, 1, 8 en 15 November, van. onzen consutairen dienst in Zuid
Voor Cllngendaal zijn do datums Afrika rapport uit te brengen, mr. A.
vastgesteld op 13 Juli, 13 en 15 Augus- leorjT
i q consul, laatstelijk tijdelijk gecLeta-
tus en 9 September. cdeefrd bij het consulaat-generaal te
New-York, thans werkzaam bij dé
i j. consulaire afdeelóng v,an het mi-nis-
L; J l CIC UHlSirCKCn. terie van buitenlandische zaken al-
hier. N. Rott. Ct.
Haarlemmermeer. 'fe Sneek zijn de kachelfabriek van
Op zeer vereerende wijze van de d? firma Ros en van Dolden en de
zijde van 't publiek en van zijn supe- sigarenfabriek van die firma Van der
rieuren, is do hser Po.man briovem Vgg '^wSSn
gaarder te Oude Wetering ontslagen Eiet Terzekerd zyn
en in zijn plaats benoemd de heer
Mur, van Aalsmeer. De heer Posman
verlaat den dienst met pensioen.
Yelsen
Koloniën
Een ongelukkig geval.
In de ,-.Soer. Ct.'' van 22 Dec. lezen
Volgens de formaliteiten van de Be
roepswei, hebben zich in deze gemeen-
to opgegeven 60 werkgevers en 499D, heer Van Swieten geémpioyeer-
werklieden.
Binnenland.
j de bij de firma Victor Schmld, kreeg
gistermiddag met een der jongens van
I het weeshuis twist over duiven.
I De laatste vertelde het geval aan
I zijn kameraden, die daarop Van Swi'e-
Er zal een Nederlaorudscbe commissie ten onder handen zouden nemen. Zij
worden -gevormd om bijdragen te col-begaven zich daartoe naar de woning
lecteeren voor een fonds, waaruit een van Van. Swieten en tartten hem. Van
monument voor Zola zal worden bekos- Swieten vloog woedend naar buiten
tiigd. In Parijs is er voor dit doel Teeds' en sloeg met zijn vuist den eersten te-
60.000 francs bijeen. j genstander, toevallig dengeen met
wien de twist was begonnen, zoo hevig
Bij het Bo-ter-controle-station in Fries-, tegen een der slapen, dat hij levenloos
land, gesticht door de „Friesche maat- ter aarde zonk. Den dader is heden
schappij van Landlbouw", zijn thans-38 een voorloopig gehoor ofgenomen
zuivelfabrieken, zoowel speculatieve als door den officier van justitie
coöperatieve, aangesloten. Deze fabric-j Van andere zijde krijgen' wij de
ken produc-eeren gemiddeld per jaar volgende lezing van dit geval:
ruim 4.000,000 KG. boter. j Omtrent het gebeurde gistermiddag
I met den zeventien jarigen pupil van
Een paar weken geledefi is een man de jongens-weezeninrichting Blauw-
te Tilburg heimelijk vertrokken, zijn pot, die aan de gevolgen van een hem
vrouw en drie kindertjes achterlatende, door den heer Van Swieten toege-
Nu ls ook de vrouw gevlucht, zoodat de brachten slag bezweken zou zijn, loo-
stumperds -thans geheel alleen zijn. j pen die meeningen wijd uiteen en het
zal zeker niet gemakkelijk uit te mar
de'" aSweSSschtpSS de d0°d toegeschre-
Rechtsgeleerde adviseurs der Ver-jherhaaldelijk voor, dat geld vermist. a 061 woraen.
eeniging zijn de heerern Mrs. Th. dei werd uit dienstzakken, die langs hare j 'uauwpot heeft in het aangezicht
Haan Hugenholtz en H. ï'h de Kantar lijnen werden vervoerd. De directie 1 een klap gekregen met de vlakke
ter, Spaarne 94, alhier, stelde een nauwgezet onderzoek in, hand, is gevallen, opgestaan, heeft
Bankiers der Vereeniging zijn djejdoch kon geen dader of daders vin- toen eenige passen geloopen, viel we-
Heeren Laane en van Bommel, Kruis-1 den, waarom zij er de justitie mede der waai'na hij naar bedgebracht
atraat 51. in kennis stelde. j werd en overleed.
Het bureau der Vereniging ia ge- 1 kans 13 d'& kle4rk Y: d- M- Het lijk werd naar het stadsvi
vestigd Lange Begijnstraat 22. iteerd als verdachta Deze was sedert 1 J einaai net stadsvi
Voor incasso's door bemiddeling der lan-° hl d:ionst der maatschappij, bet getoerd en daar geschouwd; uneven-
laatst als chef van het station Veen-' dig viel daaraan niets te speuren,
wouden. Vrijdags wordt, aan de chefs, Blauwpot was ziekelijk; het visum re
der verschillende stations een zak i per turn moet uitwijzen of de dood een
met geld gezonden, voor uitbetaling geTOlg is gcweest vaa den Map van
der loonen aan dei beambten. Voordeu va|
eenige diagen nu kreeg de directie be- Un„
richt van dezen chef, dat er in dien I aat vast staat het dat de heer
zak „een briefje van f 40 te weinig; Nan Swieten geen manslag voor ge
was." i kad heeft, doch alleen een kleine be-
Dezo mededeelinig, briefje van f 40" straffing van Blauwpot, voor zijn aan
gaf al da dielij k argwaan; de zaak houdend plagen van de duiven van
werd door dei directie omteraocht, i emitgenoamde en voor het schieten
waarbij bleek, dat de bewuste zak1 di r1i„rtiQO
van onderen losgesneden geweest. ,T 1
was en weer dichtgenaaid. V. d. M. e n luugdun-g verhoor gisteren-
werd in verhoor genomen; hij ont-fvond' voor den officier van Justitie
kende. In verband met nog andere in het gebouw van de jongens-weezen-
feiten. die wèl geconstateerd konden inrichting moest de heer Van Swieten
worden, werd hij gedegradeerd tot hedenmorgen ten negen ure weder ten
Vereniging wordt een vast recht van
pCt. der vordering, voor incasso's,
door bemiddeling der advocaten een
vast recht van 5 pCt. dei- vordering
berekend. Bovendien moet 10 c. voor
porto steeds worden bijgevoegd, bij in
zending van vorderingen door bemid
deling der advocaten te innen.
De kosten van information naar bui
ten de stad woonachtige personen be
dragen 60 ct. per informatie plus 5 ct.
porto vergoeding. Informatiën n&ar
binnen de gtad wonende personen wor
den gratis verstrekt.
Pretentiën op buiten de stad wonen
de personen worden biet behandeld,
wanneer niet 10 ct. voor pcxrtovecrgo fi
ling is bijgevoegd.
Ruim 1450 informaties en rechtskun
dige adviezen werden in het afgeioo
jrnn jaar gegeven.
lu de maanden. Mai en Jun£ a. c.
^Joio^cV?r!eri?gen f,ot een bedrag van
i zz4ö.oo behaald. 15 vorderingen wor.
den afbetaald, en 18 vorderingen zijn
uitgesteld.
Volgena art. 7 dient het geheim der
hjsten van wanbetalers ongeschonden
bewaard te blijven.
Alle brieven, aanvragen, reclames,
of wat dan ook, moeten worden ge
adresseerd aan het bureau, dat ge
opend is dagelijks van 'smergens 9
tot 1 uur, en 'snomiddags van 8 tot
4 uur, waar dan ook verdere inlich
tingen zijn te bekomen.
Men wordt geradlen alvorens te leveren
aan Mevrouw de wed. Bitterberg, Hotel
Zomerzo ig, Blo emend aal; Kops, Don
kere Begijnhof 8rood, P. B. Janssen, Nas-
saulaan 48; H. Dielemans, Zoetestraat 2;
A. D. Weber, Donkere Spaarne 18rood;
De Vries, Oudeweg, Haarlemmerliede
en Spaamwoude; Mejuffr. de Haas-Wei
ier, Spaainwouderstraat örood, zich om
.inlichtingen te vervoeigen aan het Bureau.
HET BESTUUR.
Stadsnieuws.
klerk te Lemmer, om dienst te doem
als ambulant ambtenaar.
De j'uistitie stelde -een nader onder
zoek in, en heeft thans termen ge
vonden tot tnlrechte^nisneming van v.
parkétte verschijnen.
Pjaiübi.
a 3 Aan een van den resident van Pa-
d. M die ffehuwd is en ïader van l6mbang ontvangen telegram van 30
"hiérlenigen tijd miste men niteen 1 December JL wordt in de „Jav. Ct."
geldzak, houdende de storting van het volgende ontleend,
een station en bestemd voor het hoofd-I Ben colonne sterk 140 bajonetten,
bureau te Heerenveen, eeue som van vergezeld door den assistent-resident,
f 50. Deze zending passeerdei ook het j vertrok gisteren van Moeara Tebo
station Veenwoudie en v. d. M. wordtnaar de Boven Tebo, Volgens berichten
s0m' ^oe'£e~ zouden T-aha en Pangeran Dipo Ne-
gara zich respectievelijk op houden
hat oud-lid derte PedaimiS eh in het stroomgebied
eigend te hebben.
De toestand van tact, uuu-jm u« x /r, t
Eerste Kamer, oud-burgemeester van 1 van d Boe-wat (Boven Boengo) en
Maastricht, den heer Pijls, is zorg- j voornemens zijn over de Ajes Liki (Bo-
weklcend. De -laatste sacramenten zijn ven Tabir) uit te wijken naar Korintji.
hem toegediend. Van den resident van Palembang
j werd blijkens de ,,Jav. Ct.", onder
Tail een „ontstemd" kféèer. dagteekening van 2 dezerhet vol-
In de gemeente Gaasterland, zoo i dö telegram ontvangen:
schirijft men aan de „Tel.", kwam de J Een colonne uit Moeara Mesoemaj
arbeider O. V. dezer dagen al tot een i bereikte 26 December over Nalau (Tan-
heel wonderbaarlijke ontdekking, j tan) zonder tegenstand Talang Sega-
Zijn naam was van de kiezerslijst ge-gah. De depati van Tanah Rena en^de
schrapt, wegens... het genieten van pemailgi;öe van Moeara Gant-joe on-
onderstand aan een inrichting van 07
weldadigheid! Van dat motiet be. d«wierpeii zich 27 December werd
greep de man niets. En geen wonder!doorgemarcheerd naar Moeara Ban-
Hij is vaste arbeider bij een boer, isitö-n onderweg werd de troep bescho-
op gro-nd van zijn loon „loonkiezer";ten door zes kwaadwilligen door den
De loonquaestie der Schil
dersgezellen. D-e zaak is na de Vrij- jniet erf, is dus diensvolgens belas-Moeara Ban'tan zal zoolang mogelijk
dagmiddag gehouden conferentie van tingkiezer"; hij heeft meer dan f 50 j Worden vastgehouden. De bevolking
4 c-n rrooollor, r,y, ,1 ct Ici/JÏ-nrr „r, n 1 Tl ff PSP. 11 PftVftn 1111 ft A H11 lr<tn(V!TJir> A PiT-
patroons en gezellen onder leiding van
den Burgemeester, tot een goed einde
gebracht-.
Na vele besprekingen werd besloten
dat de gevraagde loonsverhooging
ÖSTHS karbouwen en rijs, tere,-
Dat hij in eens dat trio „kenteekenen j k00pen-
van welstand" verloren h-ad, wist hij
niet., evenmin dat hij onderstand ge-Op Celehes.
door de gezellen van 20 op 23 centsnoten had. van welke instelling, van Den 18en Dec. is het gouvernements
per uur, inplaats van op 1 Maart, i welken aard ook! Hiji was.„ontstemd" sloomschip „Zwaan" ter reede van
zooals verzocht was, zal ingaan 1 Mei i ea SinK OP informatie uit bij kerke-Makassar teruo-cekperd met den re-
p k Znnwpi Bp natrnnnc ni., Ba o-a7a1- liike en burserlnke armbesturen, dip. r leruo?e>eeru met aen
e.k. Zoowel de- patroons als de gezel
len namen met dit besluit genoegen.
In het Brongebouw heeft
Dinsdag 3 Feb-mari' de giroote Volks
vergadering plaats om instemming
te betuigen met het verzoek aan H.
M. de Koningin om een Rijkswet tot
opheffing van de bo-rdeelen. Als sprei-
kers treden op: Mevrouw Wijnaendts
Franken-Dyseri-nck, van 's-Graven-
hage; Ds. G. Hulsman van Zandvoort;
F. W. N. Hugenholtz, lid der Tweede
Kame/r en Gemeenteraad, alhier; Ds.
C. L. F. van Schelven, Gereformeerd
predikant te Wageningen en Jonkvr.
H. Harts en van 's-Gravenhage.
Op Zondag 1 Februari zal
een Hockey-Wedstrijd tusschen de Haag-
sche Mixed Hockey Club en de Haarlem
sche Hockey- en Bandy Club op het ter
rein Vereen. Sportgebouw a. d. Meerweg
te Heemstede gehouden wórden.
Des namiddags om 2 uur zal deze be
ginnen.
De voorjaarskeuring van
Rijkswege van hengsten in Noord-
Holland zal gehouden worden op 17
Febr. a.s.
De datums der wedrennen op Woest-
duin zijn vastgesteld als volgt:
29 Maart, 5, 12 en 19 April, 3, 17 en
31 Mei, 1, 14 en 28 Juni, 12 en 26 Juli,
lijke en burgerlijke armbesturen, die 4 - -
er ook... niets 'van wisten! Wel ver- - Slde-ut ter beschikking van den gou-
klaarden ze. dat door hen, nooit zijnverneur van Celebes en den vorst van
naam opgegeven was als gealirnen- Goa aanboord.
teerde. Maar met dat al is d-e man j De resident heeft te Donggala na-
zijn kiesrecht lcwijt. mens de regeering een verdrag gesloten
7 mot den vorst van Benawa, La Mara-
De eerste receptie. Dinsdagavond SOena Deze werd indertijd ,t-oen de
door den minister van buitenlandsche oude te Makassar geïnterneerde vorst
zaken in dit jaar ten zijnent gehouden,werd afgezet, in diens plaats tij-
was zeer dnik bezocht. deiij]c tot bestierder van Benawa be-
Aan het diner dat de minister Vrij-1 noemd>
dag gaf, namen o a. deel verschil-j Verder heeft de lesident met eenige
ende eden van de Eerste Kamer, bui-1 vorsteu der> tusschen Makassar en
en s Cravenhage wonende, en de le- Donggaia liggende, rijkjes contracten
den der commissie voor de diplomatie- j geslof en ol vernieuwd.
examens. i 'pe Djampoea, benoorden Paré Paré
Een gemerkte Kchelviseïi i ^ele^en- moest de vorst van het sei,ijk-
^tmeiKie scneiviscu. namige rijkje begraven worden. Deze
Op 19 Januari is op de markt te was reeds 3 maanden geleden overle-
Geestemünde een schelvisch van mid- j den, doch mocht, voordat een opvol-
delbare grootte aangebracht, die aan l ger benoemd was, niet ter aarde wor
den staart een stuk perkament had, den besteld,
waarop de cijfers stonden X432
met een haak van aluminium daaraan
bevestigd. Het bureau tot onderzoek
van de zee verzoekt hen, die inlichtin-
panglima Po'lem, stond hij dezen,
waar mogelijk, ter zijde, en bij de
expeditie tegen Samalangan, inzon
derheid bij de verdediging van die on
neembaar geachte hoofd versterking
op dèti Glé Batoe Iliq, deed hij van
zich spreken door de hulp welke hij
onzen tegenstanders verleende.
,,Een krachtig optreden tegen Peü-
dada bleef tot dusver achterwege we
gens de groote moeilijkheden welke
het terrein biedt. Het land bestaat
uit een diep en ondoordringbaar moe,
ras, d'at zich volgens de hoofden tot
diep in het binnenland uitstrekt en
is bovendien doorsneden door vele
met bakoe-bakoe omzóomde .rivieren,
.welke voor troepenbewegingen zeer
grootei moei'lijkheyd'en opleveren. De
weg voert langs het strand dat,, zeer
ismal, slechts een tiental meters breed
I steil afloopt en bij hoog tij ondier wa
iter wordt gezet. M-en kon Toekoe
Moeda Pèudada daarom niet in zijn
schuilplaatsen opzoeken om hem on
schadelijk te maken, en uit dien hoof
de is ziin onderwerping een onverwacht
succes, dat ons van een lastigen vijand
ontslaat.
„l>e hardnekkige vervolging waiar-
aan dit succes te danken is" had plaats
naar wij ut dé Java Ct. zien, onder
bevel van den onder Untenant Chris
toffel. Toekoe Moeda Peudada is
thans te Samalanga aangehouden,
van waar hij zijn onderlièfbbenden tot
terugkeeren heeft opgeroepen."
At.jeli.
Het „B. N." ontving het volgende
telegram den 31en December uit
Kota-Radja verzonden:
In de nabijheid van 't bivak te Lho
i Roekam in het Tapat-oeansche werden
de werkers aan den spoorweg en de
troepen, welke tot dekking der werk
zaamheden dienden, door een bende
Atjeher9 aangevallen.
De vijand liet vier dooden liggen.
Aan onze zijde sneuvelde één i
landseh fuselier. De eerste luitenant
W. R. A. Slicher en een Europeesch
fusilier werden licht gewond.
Een geweer ging verloren.
Ter bevestiging en nadere aanvul
ling van deze telegrammen ontleenen
wij he-t volgende aan de ,,Jav. CL":
Bij bivak te Lho Roekam raakten
terugkeerende geniewerkers met dek
king handgemeen met een kleine
bende .waarbij een inlandsch genie
soldaat sneuvelde en de eerste luite-
j nant der genie W. R. A. Slicher (ge
detacheerd van hét Nederlandsche
leger) en de Europeesche korporaal
Spijkstra (stamboeknummer 34179)
licht gewond werden.
Een geweer ging verloren; de bende
liet vier dooden en blanke wapens in
onze handen achter.
Aan een telegram van generaal Van
Heutsz van dienzelfden datum wordt
voorte het volgende ontleend:
Ik keerde gisteravond van Pedië te
rug. Alle Pediësche hoofden zijn thans
overtuigd dat de pretendent-Sultan bij
de overvalling van zijn schuilplaats,
bij toeval ontkwam, terwijl zijn schrij
ver Noa. Akob sneuvelde.
Potjoet Moeroeng (de vrouw van
den pretendent) deelde mij ook mede
dat haar echtgenoot nog in leven is.
Het zoeken naar de schuilplaats van
de npretendent wordt voortgezet.
Den 5en Januari kreeg het ,,B. N."
het volgende telegram:
Na een hardnekkige vervolging en
nadat een zijner vrouwen in onze han
den was gevallen, meldde toekoe Moe-
da Peudada, oeloebalang van genoemd
landschap, zich bij het bestuur.
Hierbij teekent dit blad aan:
Toekoe Moeda Peudada behoorde
tot een der meest beteekenende hoof
den van het verzet op Atjeh. Groot
vriend van den pretendent-Sultan en
panglima Polem, stond hij dezen,
waar mogelijk, ter zijde en bij de expe
ditie tegen Samalanga. inzonderheid
bij de vei'dediging van de onneembaar
geachte hoofdversterking op den Gle
Batoe Iliq, deed hij van zich spreken
door de hulp, welke hij onzen tegen
standers verleende.
Een krachtig optreden tegen Peuda
da bleef tot dusver achterwege wegens
de groote moeiijkheden, welke het ter
rein biedt. Het land bestaat uit een
diep en ondoordringbaar moeras dat
zich volgens de hoofden tot diep in het
binnenland uitstrekt en is bovendien
doorsneden door vele met bakoe-bakoe
omzoomde rivieren, welke voor troe
penbewegingen zeer groote moeilijk
heden opleveren. De weg voert langs
het strand dat zeer smal, slechts een
tiental meters breed, steil afloopt en
bij hoog tij onder water wordt gezet.
Men kon Toekoe Moeda Peudada
daarom niet in zijn schuilplaats op
zoeken om hem onschadelijk te ma
ken. en uit dien hoofde is zijn onder
werping een onverwacht succes dat
ons van een lastigen vijand' ontslaat.
De hardnekkige vervolging, waar
aan dit succes te danken is, had
plaats, naar wij uit de „Jav. Ct." zien,
onder bevel van den onder-luitenant
Christoffel Toekoe Moeda Peudada is
thans te Samalanga aangekomen, van
v/aar hij zijn onderhebbenden tot te
rugkeeren heeft opgeroepen.
leden: iedereen trachtte zóo spoedig
mogelijk van Merauke weg te komen;
hét heden: de Chinéesche werklieden,
ontslagen door het civiel bestuur én
den geniedienst. bij gebrék aan werk,
weigeren terug té gaan en vragen,
zich te mogen vestigen als groenteboe
ren.
De toestand is veranderd! In het
begin van het jaar: ettelijke Chince-
zen onthalsd binnen die vestiging ge
bracht.; in het laatst van datzelfde
jaar ziet mén de inboorlingen
met hun kano's een Chinees van de
boot halen, en den man, gemoedelijk
tusschen een tiental Toegeries zitten
de aan wal zetten, deftig betalende
voor den bewezen dienst, alsof dit al
tijd zoo geweest ware. In het begin
van dit jaar, drinkwater-voorziening
door dure distillatie op de schepen
verkregen, met een gelegenheid om
modderbaden te nemen, doch niet om
zich eens te verfrisschen en zich te
reinigen door een had met goed wa
ter. Nu lekker drinkwater uit de
putten van het militair emplacement,
en goed badwater uit de „boor" zoo
veel als men maar wil, en wat nog
meer zegt, door het water tweemaal
door een leksteen te laten loopen, is
het drinkbaar. Eerlang kon men maan
den op Merauke geweest zijn zonder
een inboorling te zien en het heden le
vert het schouwspel op, dat Toege
ries een pisangtuin aanleggenop
het erf van den assistent-resident!'
De correspondent merkt nog op, dat
er geen reden is om nu in eens alles
door een rooskleurigen bril te gaan
bekijken, maar dat er toch groote
vooruitgang in ieder opzicht is waar
te nemen.
Rechtszaken.
(Makass. Ct.)
Toekoe Moeda Peudada.
Het Bat. Nbld. schrijft naar aan-
gen omtrent dezen visch weten te vet-,!®id™P ^an. Jf*
..-„ui n rvo.4 Moeda Peudada, na een hardnekkige
schaffen, die te berichten aan Q. Q_t- Vervo%pig waarbij een zijner vrou-
banegode 1 te Kopenhagen, of aan den wen 0nze handen viel, zich heeft
heer Hubert Kikkert te Ylaardingen. [overgegeven.
I Toekoe Moeda Peudada behoorde
Wij vernemen, dat zal worden be- (tot een der meest beteekenende hoof-
last met een reis naar de voormalige den van het verzet Atjeh. Groot
Zuid-Afrikaanschei Republieken, ten'vriend van den pretendent-sultan en
Nieuw-Gninea.
Uit Merauke schreef men den 20en
November aan de Locomotief:
,,De toestand is veranderd! Ettelijke
maanden geleden ging een kreet van
verontwaardiging op over het schen
den van onze graven, en nu hebben
de inboorlingen in bijzijn van den
assistent-resident het graf voor een
groot deel gedolven van den Europee-
schern fusilier, die door een kogel aan
zijn le-ven een einde maakte. Niet
lang geleden werd door een der heeren
van de Paketvaart-maatschappij ge
schoten op inboorlingen, en nu zag
men het, personeel van den stoomer
Japara inkoopen doen van de inboor
lingen op de pasar en beladen met
pisangs, klappers en een varken naar
boord teruggaan.
De toestand is veranderd! Het ver-
De moord iii de Dubbele lionrt
In ons vo-rig nummer hebben wij den
loop van deze zaak in herinnering ge
bracht. Er was Vrijdag bij de belian.
deling van de zaak veel belangstelling.
De eerstgehoorde beklaagde, Muise-
laaji;, ontkende met groote beslistheid
en radheid van tong alle schuld, blij
vende bij zijn opgaaf voor den recli-
ter-commissaris. Ook de tweede be
klaagde, .Frans Groot, bleef ontken
nen en niet volkomen kalme stem gaf
hij de bevestiging van wat hij voot den
rechter-commiissaris heen verklaard.
De beklaagde van den Dool kwam te
rug op zijn voor den officier van jus
titie aanvankelijk afgelegde bekentenis
eh. op hetgeen hij voor den rechter
commissaris had verklaard. Hij ver
klaarde zijri eerste bekentenis als ont
lokt door de omstandigheden. Hij zag
op tegen den last van het confrontce.
ren enz. en het gesprek niet den ofn
cier droeg een zoo genoeglijk karak
ter, dat iiij maar met dezen heer mee
sprak.
Het getuigenverhoor nam daarna een
aanvang. Toen dé eerste getuige de
gedetineerde van der Heyde, zou wor
den ondervraagd, verzetten zich de
Verdedigers tegen het onder eede hoo-
ren van dezen getuige en van den ge
tuige Spekkers. De verdedigers grond
den hun verzoek op het verleden van
deze getuigen. De ambtenaar van het
O. M.. mr. Regout, meende echter, dar
aan de geloofwaardigheid der getuigen
niet behoeft te worden getwijfeld, wel
ken indruk hij 'in de instructie heeft
verkregen. Men vergete niet, dat bij
het hooren niet onder eede, de getui
gen zich als zij onwaar zijn, onttrek
ken aan de straf op val-sche getuigenis.
De rechtbank, na in raadkamer ts
zijn .veirgaderd, verklaarde aan 't ver
ziek der verdediging niet te kunnen
voldoen.
Van der Heyde vertelt nu hoe de
zaak zich toegedragen heeft, voor zoo
ver hij er bij tegenwoordig is geweest
het voorbereidend onderzoek van de
woning der verslagane in November
en de rol door v. d. Dool gespeeld, tel
kens bij de anderen aandringende om
hun slag te slaan. De eerste poging in
November mislukte toen is een maand
later in den nacht van 10 en 11 De
ce-mber, de poging ten tweeden male
gewaagd, gelijk men weet. met beter
uk slag, ook weder op instigatie 'van
van den Dool. die zeide „Jongens, 't
is toch zoo'n mooie zaak 1" Terwijl v.
d. 1-Ieijde en Spekkers zich in de nabij,
beid verdekt opstelden, hebben zij
Groot en Muiselaar het raam in de
woning zien openschuiven. Spekkers
nam toen de overjas in ontvangst, aan
gezien die Groot te lastig was. Groot
en Muiselaar zijn toen naar binnen
gegaan. Van wat er in huis gehoord
is kan beklaagde geen bijzonderheden
meedeelen, wel heeft hij na eenigen
tijd gezien, dat er zich licht op de '.-wee-
de verdieping bewoog, en zijn metgezel
Spekkers heeft hem opmerkzaam ge
maakt op een gil, die deze hoorde.
Na eenigen lijd verschenen weder
j de twee mannen uit het huis. Getuige
is toen met Muiselaar opgeloopen en
I deze zeilde tot hem ,.Ik zal 't je maar
j vertellen, anders schrik je maar, ais
ze je morgen komen halen de wouw
is dood."
Op de vraag des voorzitters of hij
toen niet naar bijzonderheden heeft
gevraagd, antwoordt hij ontkennend.
Wel toonde Muiselaar hem een ijzeren
i hamer, dien hij in het Vondelpark be-
graven heeft. Ook is ter terechtzitting
aanwezig een eleetrisch lantaarntje,
welks schijnsel getuige op de boven
verdieping heeft gezien. Den volgen
den dag is hem de toedracht medege.
deeld hoe de vrouw is opgestaan, de
Groot zijn lantaarn uit cle hand ge-j
rukt, en er hem mee in 't aangezicht j
heeft geschenen, waarna de vrouw isj
achterovergeworpen en zoolang gesto;
ken, tot zij den geest gaf. Het gillen
hebben de moordenaars trachten te
srdorèn door de vrouw een kussen op
he aangezicht te drukken, welk kus
sen, door bloed doorweekt, als over
tuigingsstuk ter terechtziting aanwe
zig 'is.
Muiselaar, deswege ondervraagd,
bestrijdt alles wat getuige heeft in 'het
midden gebracht. Hij weet nergens
van en vestigt er de aandacht op, dat
getuige ondanks zijn bezwarende me.
dedeelingen. toch erkennen moet nooij
een mes in zijn bezit te hebben gezien.
He,t is niet waar. zijn kleercnmef
bloed bevlekt zijn geweest ,W;el heeft
hii ze na 12 December uitgewasschen,
m'aar (lat was mét liet oog op den Zon
dag, op welken dag hij er knapjes wil
de uitzien.
Op den avond, dat de moord gepleegd
moet zijn, is hij zelfs niet uitgeweest,
kortom hij heeft niets gezien en niets
gehoord en niets gedaan. Dat hij inde
zaak betrokken is. verklaart hij uit eeu
toeleg om Jiem er in te laien loopen.
Dat hij kleeren heeft geleend van Spek
kers geschiedde, niet. omdat, hij zijn
eigen kleeren moest uüwa&schen. maar
omdat er éer. voor hem, beklaagde, be
zwarend feit uit zoii kunnen worden
gedistilleerd. De Kleeren zijn hem
half en half opgedrongén.
.Us tweede getuige wordt gehoord
Jan Spekkers. die de toedracht van de
zaak vertelt, in hoofdzaak overeenko
mende met wat Van der Heyde mee
deelde Ilij heeft den gil .gehoord, na-
d'at Muiselaar en Groot eenigen tijd in
het- huis waren; en zeide toen „het
schijnt dat ze gesnapt zijn-" waarop
Van der Hcvde meende, dat het de
schreeuw van een varken was.
Slechts herinnerde getuige zich. dat
Groot, ontsteld uit het huis komende,
uitriep „Die van den Dool kan de pest
krijgen met zijn aan wijzing van mooie
zaakjes." Eerst den volgenden morgen
vroeg heeft Groot hein medegedeeld,
dat zij de vrouw vermoord hadden, en
hij zegt toen te hebben vempmen, dat
Groot de wakker wordende we
duwe is tegemoet getreden en dat deze
aan Groot het lantaarntje heeft ont
wrongen dut Muiselaar de vrouw om
het. lijf heeft gevat en rlat zij, door
Groot met den ijzeren hamer öp het
hoofd geslagen, omver is gevallen,
waarna Muiselaar haar met messte.
ken heeft afgemaakt.
Omtrent wat gebeurd is met het
kussen, wijkt zijn verklaring af van
dat van den vorigen getuige en dat
van wat hij vroeger heeft verklaard.
Het lciiSsen zou op het aangezicht
der wouw zijn gelegd, omdat de twee
moordenaars den aanblik der versla-
gene niet konden verdragen.
Groot heeft verklaard aan Spekkers,
dat hij Muiselaar wel van den moord
had willen terughouden, maar niet ge
durfd had omdat hij bang was, dat Mui
selaar hem dan ook vermoorden zou.
De vrouwen die met cle beklaagden so-
aienwonen-, werden daarna ondervraagd,
maar hielden zich van den domme. Ver
der liep het verhoor over de kleeren van
de beklaagden, die met bloed bevlekt
moeten zijn geweest.
De verdere behandeling is verdaagd
tot Woensdag e. k.
Onderwijs.
Bij het geneeskundig staatsexamen
zijn te Leiden tot arts bevorderd de
heeren J. Hankes Drielsma, G. A. Bos
en H. N. van dei* Heijden.
Aan de universiteit te Amsterdam
is afgelegd :het candidaats-examen in
de rechten door den heer E. Meyer
J.Cz.; het candidaats-examen in de
wis- en natuurkunde door den heer
A. Vas Nunés: het doctoraal-examen
in de geneeskunde door den heer J. H.
A. v, Bersenbrugge.
Vrijdag werd. aan de universiteit te
Utrecht bevorderd tot doctor in de
rechtswetenschap, op proefschrift
„Rechten van aandeelhouders in
naamlooze vennootschappen"de
heer J. Drost, geboren te Rotterdam-
(VRIJDAG).
Aan het station Weesperpoort
heerschte van 2 uur af een buiten
gewone drukte, vooral op het perron,
waar honderden passagiers op den
trein wachtten, die hen naar de plaats
van bestemming zou brengen. Alle in
gangen waren door de ijzeren hekken
afgesloten, en aan de loketten werd
den reizigers medegedeeld, dat geen
•plaatskaartjes meer werden afgege
ven.
Dezen gingen moedeloos heen om
te beproeven aan het Centraal-Station
via Hilversum per Oosterspoor over
Utrecht naar verschillende deelen des
lands te kunnen reizen.
Op het stationsplein stonden ver
scheidene groepen van 20 a 30 werk-
stakers de kansen te bespreken van
den uitslag der conferentie met de di
rectie der H. IJ. S. M. Uit hun ge
sprekken bleek die kans zee<r gering
j te zijn. Allen verwachten nog heden
avond stilstand) in den loop van alle
treinen in Nederland.
Van den stationschef vernamen wij,
dat, uiterst waarschijnlijk nog een
of twee treinen, die moesten aanko
men, nog weer naar Utrecht zouden
kunnen terugkeeren, wanneer ten
minste inmiddels de machinisten het
werk niet staken.
Omstreeks half drie kwam op het
emplacement van het Centraal-Station
een detachement van 40 man infante
rie aan ter bewaking van lijnen en
perrons. Om 3 uur bleven de beide
avondploegen, samen 32 man, evenals
Donderdagmiddag weg, zooc weder
slechts op gebrekkige wijze de treinen
in gereedheid' konden 'worden ge
bracht. Daar er nog niets omtrent
de conferentie in het administratie
gebouw bekend was geworden, was
het treinpersoneel gewoon op post.
Heden liep het gerucht, dat een der
gewonde Durgerdammers overleden
zou zijn. Dit gerucht is onwaar.
D© stakende werklieden hebben nu
besprekingen gehouden met de ge-
meenteheanibten van gasfabrieken,
waterleiding en tram, om in deze ge
meentebedrijven een staking uit te
lokken. Ons is intusschen de verzeke
ring gegeven dat, ook al zouden alle be
ambten der gasfabrieken morgen sta-