werd door den leider, den heer Staal
>ncyer, gymnast)iekleea-aar te Amster
dam. ,.in den stand" gecommandeerd,
waarna enkele orde- en vrije oefenin
gen werden uitgevoerd.
De wijze van march eer en kon ons
niet, geheel voldoen, terwijl de Vrije
oefeningen voor enkelen nogal moei
lijkheden opleverden. Van kwart
voor elf tot kwart voor twaalf werd
ijverig aan rek, ringen, harren en
paard geturnd. Eenmaal werd van
toestel gewisseld.
Daarna werd nog eenige tijd aan
polstok- en tremplin paardspringen
he steed.
Aan de- les werd door ongeveer 30
voorturners deelgenomen, terwijl veel
belangstellenden hlijk gaven met de
gymnastiek sympathiseeren.
Schouwburg.
Zaterdagavond gaf het „Amster-
damsch Lyrisch Tooneel in „De Kroon"
eene opvoering van „Voerman Henschel"
niet Louis Bouwmeester in den titelrod.
Bouwmeester heeft het stuk gedragen
en heeft de opvoering tot een beteekenis-
volle zaak igemaakt.
Louis Bouwmeester, de machtige, alzïj
dige kunstenaar, die ook in de Voerman
Henschel-rol zulk subliem, zulk welover-
dacht en volkomen è.t spel en toch tevens
spel van zoo bruiscliend' temperament
geeft.
Bouwmeester ziet en hoort men, en
hem alleen.
AMes vergeet inen, wanneer men hem
ziet, zijn titanische kracht ontplooiend.
Ik heb slechts de laatste drie bedrij
ven kunnen bijwonen, doch heb hem
weer in elk moment mei eerbiedige be
wondering en groote aandachtsspanning
gevolgd.
Hij weet van Voerman Henschel een
levende, een krachtig levende figuur te
maken, hem uitbeeldend in alle sensa
ties van een sterk geëmotioneerd gemoed,
en was nu ook weer in de laatste scène
die va ndien waanzin prachtig en indruk
wekkend.
Jammer, dat het milieu ver beneden
Bouwmeester stond. Maar zooals ik zei
bij het A. L. T. gaat men „Voerman Hen
schel" dan ook alleen om Bouwmeester
zien.
Wat was dat anders toen hij in samen
spel met zijn zuster als Hanna de Hen
schel-rol creëerde. Wat begrepen die ar-
tisten elkaar volkomen en wat was sa
menspel tusschen hen krachtens dat in
nerlijk begrijpen voorname, hooge kunst.
Mevr. Van OHefen kon in de verste
verte niet geven, als Hanna, wat mevr.
Mann geeft.
De stem van mevr. Van Ollefen klonk
dikwijls onaangenaam, vooral waar ze
door luid schreeuwen en druk gebaar
poogde goed te maken, wat haar aan
waarlijk uitbeeldingstalent in deze rol
ontbreekt.
We kunnen aanstippen, dat Clous niet
onverdienstelijk raisonneerde.
V. d. B.
De Anti rev. Pro pag.-Club
„Groen van Prinsterer" vergadert op
Dinsdag 24 Februari 1903, des avonds
te kwart, over acht, in de Groen van
Prinstererschool. Jansstraat.
De. agenda bevat
Notulen vorige vergadering. Lezing
van het vastgestelde reglement. Be
stuurde rki e zing. Regeling der werk
zaamheden, Rondvraag en sluiting.
Tengevolge v an d e n h e vigen
wind reden Zaterdag en Zondag de
voornaamste snel- en expresstreinen,
vooral die met postverbinding, reke
ning moesten houden, met twee ma
chines.
Matinée. Zondag gaf de muziekver-
eenigihg „Orpheus", directeur de heer
Joh. M. Schouten Jr., eene matinée in
het Brongebouw, die in alle deelen uit
stekend is geslaagd.
De uitvoering der verschillende num
mers was goed en geiuiigde van het ern
stig streven van Orpheus om het beste
te geven, wat voor dilettanten op het ge
bied van haimomiemuziek maar mogelijk
is.
Ook de opkomst was buitengewoon
druk, en geen der aanwezigen zal zich
voorzeker beklaagd hebben zijn middag
uren in het Brongebouw te hebben door
gebracht, want allen hebben zich uitste
kend vermaakt, hetgeen bleek uit het luid
applaus dat na elk der muzieknummers
door de zaal weerklonk.
De heeren P. Saaf, fluitist, en Joh. M.
Schouten Jr., pianist, die hunne .mede
werking hadden toegezegd, hadden even
eens veel bijvalsbetuigingen in ontvangst
te nemen. Zeer mooi brachten zij dan
ook verschillende nummers ten gehoore.
Wij kunnen dan ook met genoegen ver
klaren, dat Orpheus met veel voldoening
temg mag zien op dit concert, dat bij
allen een hoogst gunistigen indruk heeft
gemaakt.
Dat velen zich hierdoor geroepen mo
gen gevoelen om Orpheus krachtig te
steunen, opdat zij in staat zal zijn op
den ingeslagen weg voort te (gaan, is
voorzeker de wensch niet alleen van di-1
recteur en leden, maar van allen, die het
goed meenen met d.eze muziekvereeni-
ging, die bij ernstig willen en flinke stu
die weldra weder één der eerste plaat
sen in de rij der dilettanten-vereenigin-
gen zal innemen.
Koninklijk Instituut Yanlngenienrs
In de Zaterdag jl. te Haarlem gehou
den vergadering van de vakafdeeling
voor Electro techniek was de belangrijk
ste der mededeelingen van het bestuur,
het indienen van het rapport der com
missie ingesteld in zake de oprichting
van cursussen in electrotechniek aan
ambachtsscholen, als vrucht van het
streven dezer vakafdeeling om eene goe
de opleiding van ambachtslieden werk
zaam bij electriciens mogelijk te maken.
Bedoelde commissie, bestaande uit de
heeren van Loenen Martinet, van Swaag,
Siertsema, Nagtglas, Versteeg en Theu-
nissen, heeft zich in verbinding gesteld
met de uit den Bond van directeuren
van Ambachtsscholen ter zake benoemde
commissie, welke samenwerking heeft
geleid tot overeenstemming op deze twee
hoofdpunten, dat die op te richten cur
sussen zouden worden beschouwd als
gelieel afgescheiden van de bestaande
cursussen, en dat zou worden opgesteld
een gedetailleerd leerprogramma voor
den geheelen cursus.
Besloten werd, dat het rapport met ge
noemd leerprogramma zullen worden
gesteld in handen van den minister van
binnenlandsche zaken.
Het goed voorzien programma voor de
ze vergadering vermeldde'drie voordrach
ten. De eerste was die van den heer Bar
net Lyon over de bescherming van elec-
trische geleidingen en toestellen tegen
biiksemgevaar.
Ook de wetgever bij ons te lande heeft
zich deze zaak aangetrokken, waarin het
Kon. Besluit ter uitvoering der Veilig
heidswet onder meer voorkomt: „De bo-
vengrondsche geleidingen (voor electri-
sche stroomen/) voor zooverre deze buiten
gebouwen zijn aangebracht moeten van
een, voldoend aantal bliksemafleiders zijn
voorzien". Bij de wetenschappelijke be
handeling van het onderwerp vestigde
spreker er de aandacht op, dat men zich
nimmer moet voorstellen een directen
bliksemslag zich schadeloos van een lei
ding te kunnen afvoeren. Intusschen,
dergelijke treffers zijn uiterst zeldzaam,
terwijl veel gevaarlijker zijn de indirec
te uitingen der luchtelectrictteit, ladin
gen, die door verschillende oorzaken op
de geleidingen worden overgebracht, zich
daarlangs voortplanten, om ten slotte,
wanneer daartegen geen maatregelen
genomen zijn, terecht te komen op ka
bels, transformatoren, dynamo's etc.,
waar behalve schade ook brandgevaar
kan worden veroorzaakt.
Ter afwending van bedoeld gevaar
moeten zg. bliksemafleiders gebezigd
worden, waaronder echter iets anders
dient te worden verstaan dan de eenvou
dige opvangstang met spits, aardleiding
en grondplaats, welke ter bescherming
van gebouwen gebruikt wordt. De door
spreker bedoelde bliksemafleiders in. en-
geren zin, zijn alle toestellen berustende
op de eigenschap, dat een hooggespan
nen lading bij het openstaan van twee
wegen steeds zal volgen den weg, die een
aanzienlijke zuiver Ohmische weer
stand is. Bij eene uitvoerige behandeling
van de moe-ielijkheden, welke zich bij de
oplossing van dit vraagstuk voordoen,
legde spreke.r er vooral nadruk op, dat
sterkstroom-bliksemafleiders dusdanig
moeten zijn geconstrueerd, dat een ont
staande lichtboog zeker en automatisch
wordt gedoofd, of wel zoodanig dat een
lichtboog niet kan ontstaan; het gevaar
bestaat toch, dat daar de bij den bliksem-
afelïder overspringende vonk daartoe den
weg heeft gebaand, de stroom van het
sterkstroonmet in den vorm van een
lichtboog langs dien weg, kan afvloeien,
waarvan niet alleen stroomverlies, doch
ook der installatie gevaar brengende
overbelasting der machines, brandgevaar
enz., daargelaten, kan ontstaan.
Na eene uitvoerige behandeling van
wat de techniek op dit gebied reeds heeft
geleverd, resumeerde spreker de eischen,
welke aan sterkstroom-bliksemafleiders,
hunne opstelling en aardverbinding te
stellen zijn, in een achttal stellingen,
waaruit onwederlegbaar blijkt, dat bo
vengenoemd K. B. wel wat heel erg so
ber is in de formuleering van wat de
veiligheidswet bedoelt, dat zal worden
verkregen.
De heer Erens besprak de bedrijfssto
ring in het centraal station voor electri-
sche stroomlevering te 's-Gravenhage op
IS Dec. jl. De aanleiding tot de kortslui
ting, welke ontstond op het moment dat
de lading der batterij beëindigd en deze
van het net was afgeschakeld, is geweèst
dat de eindkabel, die in de voedings
kaat was gevoerd, uitwendig was bescha
digd geworden, waardoor de buitenste
leiding eerst sluiting kreeg op den lood-
mantel en deze tengevolge van stroom-
overgang doorgevreten werd. Vervolgens
ging spreker na wat er van oogenblik tot;
oogenblïk gebeurde, om te eindigen met
de mededeeling van de maatregelen,
waardoor de storing werd opgeheven,
die vier uren heeft geduurd.
In de discussie, waaraan werd deelge
nomen door de heeren Gritters, Scheffers
en Hofstede de Groot, kwam niet tot
klaarheid wat de oorzaak is van het
plotseling ompoliseeren van twee naast
elkander geplaatste en in den regel rus
tig werkende dynamo's. Naar aanleiding;
van eene desbetreffende vraag door de A
heer Huygens zal dit bepaalde onderwerp
nog nader ter bespreking aan de orde
worden gesteld.
De heer Gritters legde over het in tee-
kening gebrachte resultaat van het con
troleeren van 30 gloeilampenzendingen,
welk overzicht zeer de belangstelling
wekte. Vervolgens deed deze spreker me-
dedeeling van te Botterdam opgedane on
dervinding van het inleggen van elecfri-
sche kabels bij vriezend weer, dus onder
omstandigheden, waarvoor de kabelfa-
briek&n elke garantie weigeren, daar de
kabels in dat geval veel kans bieden een
l bron te worden voor toekomstige fouten.
Spreker deelde mede, hoe het gelukt was
de uitgelegde kabels weer in te leggen,
ook nadat bet inmiddels was gaan vrie
zen, door bij kabels van 185 vlerk. m.M.
gedurende enkele uren den stroom te
doen gaan door den koperen kern, en bij
kabels van 260 vierk. m.M. door den loo-
den mantel. Spreker wees op het be
lang dat een dergelijk kunstmiddel ook
eens worde toegepast op een kabel op
den haspel, waarbij dan echter voorzor
gen zijn te nemen om op de hoogte te
zijn van de temperatuur ln het inwen
dige.
Ten slotte was aan het woord de heer
Bellaar Spruvt over de electrische cen
trale en de electrische trans-port-inrlch-
tingen der gemeente-lichtfabrieken te
Haarlem. De mededeelingen hieromtrent
strekten tot inleiding van het na de ver-,
gadering aan genoemde inrichtingen te
brengen bezoek en leidden tot eene uit
voerigheid, die het moeilijk maakt in
korte woorden het voor ieder vooral In
teressante van deze moderne transport
middelen te doen uitkomen.
De heer P. Piepenbrink, wiens
overlijden wij reeds met een enkel woord
in ons vorig nummer vermeldden, werd
den 24 Nov. 1869 door den Raad benoemd
tot havenmeester (de titel luidde toen
anders).
Deze functie nam hij waar, tot voor
eenige jaren de heer Ivriens hem op
volgde.
Men heeft hem ook jaren lang in een
andere gualiteit gekend, namelijk in. die
van adjudant bij de d.d. schutterij. In
1862 aanvankelijk tot luitenant benoemd,
gewerd hem bij K. B. van 15 Juli 1873
de personeele rang van kapitein. In 1897
nam hij als zoodanig ontslag.
Piepenbrink bereikte den leeftijd van
83 jaar. Hij was een welwillend man, die
veel vrienden had.
Onderscheiding. De president
van de Fransche Republiek heeft be
noemd tot ridder der orde voor Land-
bouwverdienste (Mérite Agricole) den
heer J, de Breuk, wethouder der gemeente
Haarlem.
N a a |r wij v r1 neme n z al de
eerste wedstrijd om d'en gouden medai!.
Ie tusschen H.F.C. en Haarlem op Zon
dag- 15 Maart plaats hebben, op welk
terrein is ons nog onbekend.
Eennieuwe maatregel. Door
de Directie der H.IJ.S.M. is het vol
gend schrijven aan de overwegwachters
op have lijnen verzonden.
Geen burger, geen persoon in rijks
betrekking uitgezonderd rijksveld
wachters mag zich meer langs de
spoorbaan begeven, dan op vertoon
van een kaamt, afgegeven door de di
rectie. Dit verbod zal streng gehand
haafd worden, daar het meermalen iis
voorgekomen, dat personen on de
spoorbanen zijn aangetroffen, die er
totaal niets noodig haddem
Wordt iemand, d'ie niet in het bezit
van een kaart is, op de spoorbaan aan
getroffen. zoo zal hij streng gestraft-
worden en proces-verbaal worden op
gemaakt.
Ook de wachter, die zoo iets toestaat,
wordt zwaar beboet.
Ook met het oog op de veiligheid is
deze maatregel genomen.
Inde data waarop hettwee-
de en derdie concert van het Neder-
landsch Strijkquartet zal worden ge
geven. is door onvoorziene omstandig
heden wijziging gekomen. Het con
cert van 28 Februari gaat niet door
het tweede concert wordt op 1 April,
het derde op 28 April gegeven.
Binnenland.
Nederlandsche liefdadigheid in
Denemarken.
De heer W. M. van Haarst, Hr. Ms.
consul-generaal voor Denemarken te Ko
penhagen, heeft tot den heer J. J. B. van
der Gilijs Jr., voorzitter-directeur der Ver-
eeniging tot Bevordering van den Neder-1
lamdschen Export te 's-Gravenhage, Sta
tionsplein 20 A, een schrijven gericht
van den volgenden inhoud:
Ten behoeve van een liefdadig doel,
ral. de opvoeding van verwaarloosde kin
deren onder toezicht van eene bestaande
vereeniging, is tegen half Maart een ba
zar gearrangeerd, waartoe mijne vrouw
-en ik onze medewerking toegezeigd heb
ben. Ons plan was nu op dezen bazar
een winkel te houden, zoo mogelijk in
oud-Hollandschen stijl, van uitsluitend
Hollandsche artikelen, bv.: Bloembollen,
zeep, sigaren, luxe-papier, cacao en cho
colade, zilveren voorwerpen, kaas, aar
dewerk, thee, koffie, kaarsen, likeuren,
jams, verduurzaamde levensmiddelen,
parfumerieën, stijfsel, tafellinnen, zak
doeken, beschuit en koek, biscuits, pud
ding, tapijten, enfin alles wat uit Ne
derland geëxporteerd wordt, en mijne
vraag aan u is nu of de Nederlandsche
fabrikanten niet te bewegen zouden zijn
kosteloos eenige hunner artikelen af te
staan.
Zij bereiken daarmede tweeërlei:
1. Het steunen van een goed doe.1;
2. eene goedkoope reclame voor hunne
artikelen.
Het spreekt vanzelf, dat wij geene ar
tikelen als verfwaren enz. kunnen ver-
koopen, doch er zijn overigens genoeg
artikelen, die voor het doel in aanmer
king komen.
Twee Hollandsche dames hebben aan
geboden in het costuum van Holland
sche boerinnetjes te assisteeren, en ge
lukt, het ons genoeg Hollandsche artike
len bijeen te krijgen, dan ben ik over
tuigd dat ons zaakje succes zal hebben
en eene goede reclame zal zijn voor de
Nederlandsche industrie.
De heer Van der Chijs, die ons het bo-,
vensta-ande ter opname aanbiedt, noo-1
digt de fabrikanten hier te lande vrien
delijk doch dringend uit het liefdadige
werk van onzen vertegenwoordiger in
Denemarken wel te willen steunen.
Voor d:en Nederlandschen handel doet
zich thans eene uiterst gunstige gelegen
heid voor om den Nederlandschen con
sul-generaal een blijk te geven van waar-,
deering en erkentelijkheid voor de uit
nemende diensten, die deze lionorair-
consui onzen handel en industrie bij
voortduring bewijst.
Daar bij de verzending zeer veel haast is,
worden zij, die iets ter beschikking wil
len' stellen, wel verzocht hunne goede
ren ten spoedigste te doen toekomen aan
het adres der firma Wed. J. van der Chijs
Zoon te Delft, die zich gaarne bereid
heeft verklaard voor de verdere expedi
tie te zullen zorgen.
Brieven met specificaties gelieve men
te zenden aan het adres van den heer
Van der Chijs, Stationsplein 20 A, te 's-
Gravenhage.
Ongeluk.
Dezer dagen maakten kinderen in liet
Land nabij de Willem Kuiperstraat te
Schevenimjgen een brandje, wat dage
lijks gebeurt er is daar veel brandbaar
afval aanwezig toen een jongen van
10 jaar baldadig of uit onbezonnenheid
de kleertjes van een 1deinen jongen in
vlam stak. Door den wind wakkerde de
vlam spoedig aan en alvorens eenige
personen de brandende kleertjes van den
knaap hadden gebluscht, had hij reeds
brandwonden aan rug ear achterlijf beko
men, zoodat het knaapjes nu in de ou
derlijke woning onder geneeskundige be
handeling is.
Een dai8tere zaak.
Nader verneemt men omtrent de beide
sterfgevallen van de dames M., wier er
fenis, beloopende t 80.000, door haar ver
maakt is geworden aan een magnetiseur
te 's-Gravenhage: Sedert eenige jaren
woonden beide dames met haar broeder,
vroeger woonachtig aan den Haringvliet
te Rotterdam, ten huize van een magne
tiseur aan de Daendelstraat te 's-Gra
venhage, onder wiens behandeling beide
dames waren weigems een inwendige
riekte, waaraan zij meenden te lijden.
Den 21en December 1902 overleed plot
seling de 37-jarige A. A. M., die haar na
latenschap vermaakte aan ha-r zuster
G. P. M. oud 46 j.aar, die 14 dagen la
ter, dien 5en Januari 1903, plotseling over
leed,
Bij de opening van haar testament,
bleek, dat zij alles vermaakt had aan den
magnetiseur. Een en andeT verwekte arg
waan bij den vader der beide ongehuwde
dames, die eveneens te 's-Gravenhage
woont zoodat de justitie in den arm ge
nomen werd.
Beide daimes werden respectievelijk dea
24en December en den 8en Januari j.l. in
den familiegrafkelder op de algemeene
begraafplaats te Crooswijk (Rotterdam)
ter aarde besteld, en thans zijn beide
lijkkisten uit den graf kelder te voorschijn
gebracht, in tegenwoordigheid van den
rechter van instructie en officier van
justitie. In een gesloten lijkwagen zijn
beide lijkkisten overgebracht naar de
sectiekamer van het ziekenhuis aan den
Coolsingel te Rotterdam, alwaar de lijk
opening en lijkschouwing heeft plaats
gehad.
Het rapport der deskundigen wordt dien
aangaande nog tegemoet gezien.
Naar men evenwel verneemt, zijn geen
sporen van geweldpleging op de beide
lijken der dames aangetroffen, doch de
mogelijkheid is niet uitgesloten
dat de dood door middel van eiec-
triciteit heeft plaats gehad. Naar verluidt
werden beide dames meermalen onder
hypnose gebracht.
De bewuste magnetiseur een geluk
kige erfgenaam woonde in tegenwoor
digheid der justitie met „ontbloot hoofd"
de opening van, den grafkelder bij.
In de seotiekamier waar de lijkkisten
geopend werden was hij mede tegen
woordig ter vaststelling der identiteit en
confrontatie.
Arrestatiën hebben niet plaats gehad.
De lijkkisten zijn thans weder in de
familiegrafkelder bijgezet.
Een yredespaleis.
Een verslaggever van de Westmin
ster Gazette heeft een vriend, een ver
trouwde van Carnegie, gevraagd wat
er waar is van het beireht, dat Came,
gie in onderhandeling is met de eige-
aars van Zorgvliet in den Haag om
daar een vredespaleis te zetten. De
vriend zeide: Nadat in den Haag de
vredescónventie onderteekend' was,
dacht de heer Carnegie er over om
die gebeurtenis te vieren door de
stichting van een groote internationale
rechtsgeleerde boekerij ten dienste van
het Haagsche hof. De oorlogen in
Zuid-Afrika en op de Filippijnen ver
traagden de uitvoering. Toen het
weer vrede was kwam de heer Car
negie op het denkbeeld terug, en naar
het nu heet, denkt hij er over een nog
uitgebreider plan uit te voeren. Voor
het oogenblik kan er niet meer van
gezegd worden. De verslaggever zegt
verder, dat er reden is 'het bericht be
treffende Zorgvliet voor juist te hou
den. Waarop die meening berust,
blijkt niet
Het land in beroering.
Deelde „Het Volk" Zaterdag per
bulletin mede, dat beden, Maandag,
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag
in staat van beleg zouden worden ver
klaard, het „Vaderland kreeg van den
Minister van oorlog de verklaring dat
dit van allen grond ontbloot was.
Naar men verneemt moeten te Am
sterdam de soldaten, die piketdienst
hebben, gekleedi slapen, ten einde on
middellijk gereed te zijn, in geval dit
noodig mocht blijken.
Voorts zijn de militairen van een
bijzonder soort patronen voorzien, wel
ker uitwerking minder krachtig is
dan van de gewone oorlogspatronen.
Aan de stations der spoorlijnen in
Friesland wordt door rijksveldwacht
en gemeentepolitie toezicht gehouden.
Hier en daar i,s rijkspolitie gedeta
cheerd.
Met het oog op eventualiteiten aan
het spoorwegstation te Stavoren is al
daar rijksveldwacht gedetacheerd.
Vergezeld van den burgemeester
van Hengelo(o) en den ingenieur der
Staatsspoorwegen G. W. van Heuke-
lona hebben de te Hengelo aanwezige
kapitein, luitenants der infanterie en
de majoor der maréchaussée een in-
spektie gehouden op de lijnen der
Staatsspoor, in het bijzonder werden
ie wissels nauwkeurig onderzocht.
De Telegraaf verneemt dat sedert
enkele dagen verschillende leiders van
vakorganisaties door rechercheurs
worden geobserveerd. Bijna voortdu
rend staan zij onder politietoezicht.
Het 5e escadron van het 2e reg. hu
zaren te Venlo moet zich gereed hou
den om op liet eerste oogenblik dat
zulks noodig geoordeeld wordt, naar
elders te kunnen vertrekken.
Velen zullen zich hebben afgevraagd
waartoe in geval van wanordelijkheid
te Amsterdam dë stukrijders dier veld
artillerie zullen worden gebruikt.
Naa r aan de ,,N. Ct." wordt me
degedeeld, bestaat het plan om bij
eventueele staking der machinisten,
deze militairen de wagens aan de
rangeerstations met paarden te doen
rangeeren. Dat is volstrekt niet
nieuw. Op sommige stations der H.
IJ. S. M. is deze methode natuur,
lijk zeer beperkt in gebruik.
Alle bruggen in de spoorlijnen in
Friesland) worden d'oor politie be
waakt. Rijksveldwacht uit niet aan
den spoorweg gelegen plaatsen, zijn op.
gecotnm'andeerd; maréchaussees zijn
gedetacheerd'; brigades dezer bereden
politie zijn versterkt. Echter de rijks
politie is in getalsterkte niet groot ge
noeg al die posten te bezetten, waar
om van overheidswege aan de burge
meesters der aan dien spoorweg gele
gen gemeenten het verzoek gericht is
aan gemeentelijke politie die bewaking
op te dragen. Daaraan zal worden
voldaan. De bewakingsposten moeten
betrokken zijn vóór liet passeeren van
den eersten ochtendtrein; na het pas
seeren van den laatsten avondtrein
mag ingerukt worden. Voorloopig zal
dit politietoezicht bedreu en morgen ge
schieden. Er schijnt dus iets te broeien
onder het personeel op de Friesche
spoorwegen, waarvan de overheid on
derricht is, ofschoon de buitenwacht
van niets weet.
Wij vernemen, dat wellicht ook po
litieposten bij de wissels zullen gesta
tioneerd worden.
Zaterdagmiddag vertrok uit Assen
een detachement, bestaande uit een
halve compagnie infanterie, naar Mep-
pel, waar het tijdelijk wordt gedeta
cheerd.
Heden tusschen 9 en 12 uur zou het
station te Venlo, benevens alle toegan
gen, afgezet worden door militairen,
zoodat niemand dan het reizend pu
bliek toegang zal verkrijgen.
De directies van de H. IJ. S. M. en
van de Mij. tot Expl. v. S.S. en de h.h.
Petter en Oudegeest met nog een paar
bestuursleden van de Ned. Vereeniging
van Spoor- en Tramwegpersoneel had
den gisteren aan het departement van
Binnenlandsche Zaken een conferen
tie met de minister dr. A. Kuyper.
Onder den titel: „De Stakingen. Een
ernstig woord tot het Nederlandsche
volk" zijn een viertal artikelen, door
mr. G. Vissering naar aanleiding van,
de stakingen in het Handelsblad ge
schreven, afzonderlijk bij de firma J.
II. de Bussy te Amsterdam uitgege
ven-
Het manifest van het partijbestuur
dier S. D. A. P., reeds in „Het, Volk"
verschenen, en waarvan die inhoud
door ons werd vermeld, is Zaterdag
op groote schaal alom verspreid.
Naai' het „Volksdagblad" Zaterdag,
per bulletin bekend maakte, is op de
landsdrukkerij een wetsontwerp ter
perse, waarin het arbeidscontract
wordt geregeld1 en waardoor niet al
leen de spoorwegambtenaren maar
alle arbeiders in hunne rechten zou
den worden getroffen.
Verschillende leden vian de „Neder
landsche Automobiel-club" hebben
op een desbetreffend verzoek van het
hoofdbestuur zich bereid verklaard ten
allen tijde bij een eventueele stagna
tie in het spoorwegverkeer zich be
schikbaar te stallen voor bet postver
keer en om de Kamerleden naar Den
Haag te brengen.
Alle brigade-commandanten dar
rijksveldwacht hebben aanschrijving
ontvangen manschappen beschikbaar
te stellen tot bewaking van de spoor
weglij nen in hun ressort.
In volle uitrusting moeten zij zich
Dinsdagmorgen op de hen aangewe
zen standplaatsen bij de burgemees
ters aanmelden.
Naar men verneemt heeft de chef
van het Staatsspoorstation tei 's Gra-
venhage, blijkbaar handelende op
liooger last. tot de beambten van het
station -op het emplacement de waar
schuwing gericht, dat ieder beambte,
die het werk staakt, zich geschorst
kan rekenen, waarop ontslag door de
directie kan volgen.
Zooals bekend, hebben de stations
chefs recht tot schorsing.
Uit de Arbeiderswereici
BINNENLAND.
Te 's Gravenhage heeft voor een
stampvolle zaal ds. A. S. Talma een
rede gehouden over de beteekenis der
jongste spoorwegstaking voor de ar
bei dersbeweging in Nederland.
Spr. noemde die een groote schande
voor de Nederlandsche arbeidersbe
weging en zei o. a.:
Deze staking nu is geheel en al
op de anarchistische lijn. Dat wil
spr. bewijzen. Zich beroepende op
bladen als „Het Volk", 't blad van den
heer Oudegeest,, constateert spr., dat
deze staking niet is gegaan om' de
loonen, den arbeidstijd de organisatie
dier spoorwegarbeiders, maar alleen
om te helpen de transportarbeiders te
(Amsterdam. De spoorwegmannen
zelf begrepen dit niet en 't kostte daar
om den leideTs mannenmoed om hen
weer tot werken te bewegen, toen de
staking gewonnen was. 't Ging niet om
't verplicht lidmaatschap van den
spoorwegarbeider, maar om te steunen
een vereeniging die niet het verplicht
lidmaatschap had, maar een andere
vereeniging wilde helpen die 't wel
had. De overwinning der spoorweg
arbeiders was niet dat de zaak bij de
veemen in orde kwam .maar alleen
dat geheel Nederland gebeefd had
voor de macht der arbeiders. Daarover
hebben ze gejubeld' en gejuicht. Dat
noemt spr. puur anarchisme. Toen
de organisatie was erkend, ging men
heel kalmpjes over de verbetering der
arbeidsvo orwaar den o nderhan d el en
met de patroons. Dit is een bewijs van
onverstandigheid-
Een tweede element van anarchisme
ziet spr. in de contractsbreukquaestie.
Een spoorwegbeambte heeft spreker
verteld, en bij informatie is hem dit
ook gebleken, dat er wel degelijk een
opzeggingstermijn bestaat. Bij de H.
S. M. verbindt men zich voor zes
maanden. Hiet merkwaardige in d'e
zaak vindt spr., niet dat de redacteur
van 't „Sociaal Weekblad" zich om
trent dit punt vergist heeft, maar dat
die arb eider sbladen metgeen woord
de contractbreuk hebben afgekeurd'.
Dit kan spr. zich voorstellen van anar
chisten, maar niet van sociaal-demo
craten, die die bestaande maatschappij
aanvaarden zooals zij i». ue sociaal
democraten sluiten toch zelf con
tracten. Is er verschil tusschen con
tract en contract, dan zou spr, willen
dat de sociaal-democraten hij 't slui
ten van contracten van te voren zegden
of ze 't contract al dan niet als nul en
van geener waarde beschouwden.
Een andere quaestie komt er bijde
eedsquaestie. 't Is gebleken dat de
staking overal uitging van de machi
nisten, die niet onder eede stonden.
Spr. zal dus niet beweren dat hier
eedbreuk door leden van 't personeel
is gepleegd, maar hij komt op tegen
de schandelijke leugen in „Het Volk",
dat de eed aan de arbeiders zou zijn
afgeperst door de directie, die toch tot
opzegging van dien eed door de wet
verplicht was. Dit is een schandelijke
wijze om de arbeiders voor te lichten.
Al moge 't waar zijn, dat die eed
slechts dient om processen-verbaal te
kunnen opmaken, als ik zweer dat
ik al mijn verplichtingen zal nako
men met ijver en nauwgezetheid, moet
ik zulks nakomen, ook al' was het doel
van d«n eed een ander.
Een derde punt: de spoorwegsta
king is geweest een stukje algemeene
werkstaking. Dit is een zuiver anar
chistisch denkbeeld.
Sport en Wedstrijden
Voetbal.
VELOCITASHAARLEM.
Waar ik verleden week onze roodbroe-
ken prees, daar mag ik het nu niet doen.
Meit hetzelfde elftal, waar Haarlem mede
gelijk speelde tegen de kampioenen in
Den Haag, werden zij gisteren la Breda
tegen de cadetten geklopt.
Wie had dat gedacht? 2—1.
Veel van dezen wedstrijd valt er niet
te zeggen. Het weer was slecht, het veld
glad en zoodoende de bal vet. Het gevolg
hiervan was, dat geen van beide partijen
goed spel liet zien. Reeds terstond
drinlgt Velocitas geducht op en krijgt
Haarlem s keeper van Andel handen vol
werk. Evenwel zijn doelverdedigen was
zeer goed.
Eindelijk na een kwartier komt Haar
lem een beetje 'los, maar erg goed gaat
het toch niet. Want reeds dadelijk zijn
het de cadetten weer, die het roode doel
bestoken.
Een free-kick vlak. voor het doel van'
Haarlem wordt buitengewoon goed door
den keeper weggewerkt. En als er een
goed half uur is gespeeld, zet de Neve
de eerste bal in het net der onzen. Nu
begint Haarlem in te zien, dat het zoo
niet gaat, het spel wordt beter en we den
ken Haarlem reeds te zien scoren, maar
nog juist bijtijdis weet de keeper het ge
vaar te voorkomen. Half-time komt met
den stand 1—0 voor Velocitas. Dadelijk
wordt van doel verwisseld en nu begint
Haarlem met er alles op te zetten. Het
doel van Velocitas zit ruim een kwartier
in het nauw. Het duurt dan ook niet
lang of Jan van den Berg maakt Haar
lem's eersteling. Scheidsrechter Vermeu
len kent hem echter 'niet wegens het off
side staan van een der spelers van Haar
lem.
Dit doet bij Haarlem den moed nog
niet zakken, want 10 minuten hierna
scoort Haarlem door netjes drijven van
den kapitein Van den Berg. Het spel
komt weer meer op het terrein van Haar
lem, de keeper moet weer als reddende
engel tusscbenbeide komen, maar een
schot van Vorster lis hem te machtig en
Velocitas heeft weer de leiding, 2—1.
Alles wordt, door de onzen gedaan,
krachtig en pootig spel wordt nog gege
ven. Maar dit al mag niet helpen en als
het tijd is hebben de onzen verloren. Een
gelijk ispel had mijns inziens de juiste
verhouding aangegeven.
Een pluimpje voor hun spel verdienen
van Andel en van Leuven-
De anderen allemaal minder goed dan
/gewoonlijk.
Na afloop werd aan het elftal een zeer
gezellig diner in Rotterdam gegeven. Al
had Haarlem in Breda verloren, toch
deed dit aan de aangename stemming,
welke heerschte, niets af.
Zondag tegen H. B. S., moei 't beter.
Laat den Holdert-beker u niet ontnemen.
UITSLAGEN VOETBALWEDSTRIJDEN.
Hercules—II. F. C., 1—1.
Ajax— Sparta niet doorgegaan.
H. B. S.Volharding, 1—4.
R. A. P.—H. V. V., 2-1, gestaakt.
Rapiditas—Quick 2—1.
AMATEUR.
Internationale wedstrijden.
De commissie belast met de regeling
der wedstrijden tegen de „Nondescripts
A. F. C." heeft de volgende wedstrijden
definitief vastgesteld. Op verzoek van
