NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD Meestgelezen Dagblad in Haarlem en OisiL.crek.en. Over een huiciigen toestand 20e .laarfjanjj Dinsdag 3 Maart 1003 No. 6035 HAARLEflTS DAGBLAD Abonnementsprijs Voor Haarlem per' 3 maandenf 1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente), per 3 maanden1.30 Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65 Afzonderlijke nummers 0.0272 Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.37 Va de omstreken en franco per post. 0.45 Van 15 regels 50 Cts. iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem is de prijs der Advertentiën van 1--5 regels f 0.75, elke regel meer 0.15. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Reclames 30 Cent per regel. Bureaux duider Bnltenspaarise No. 6, Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 122, Groote Moutstraat No. 55. Telefoonnummer 724. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur: J. C. PEEREBOOM. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Dit blad verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAG BE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs 3 Ibis Faubourg Montmartre. Sit as «tammer öestaafc «13 zes bSadlsSJdew. Haarlem's Dagblad van 3 Maart bevat 0. a De Frankfurter Zei tang over den toestand iii ons land, Uit Zuid-lfrika, De Muzilkorfwefc op de Arbeidersbeweging, Óver deo huidigen toestand Rede Rrueker, Het la-öd in beroering. .^ilenUü'.d.'ith Nieuw. Zuid Afrika. Hex is bekend, hoe de Engelschen in Rhoüesiè tegen de inboorlingen zijn te keer - egaan bioe zij daar ook, na j de verdelgingsoorlogen, dwangarbeid hebben ingevoerd, schoon zij dat heb ben moeten opgeven. Men weet, dat de. Engelschen eenige jaren geleden de j Betsjoeana's van de Langehergen, die in opstand waren gekomen, als dwang arbeiders in de Kaapkolonie hebben j verhuurd. De Engelsche regeering moet telken jare in het Parlement het; verwijt hooren, dat zij in hare Oost- I Afrïkaansche bezittingen niet alleen j de slavernij duldt, maar de slaven- eigenaars den steun der ambtenaren hebben. In Zuïd-Afrika wil men nu de Kaffers de waardigheid van den arbeid" leeren, door hen zijdelings tot het werken in de mijnen te dwingen. Dit alles belet niet, dat Engelsche schrijvers gedurig over die hardheid van den Boer tegenover den inboor ling declameeren Dat de regeering der Z.-A. Republiek er zich nooit toe heeft, willen leenen, de Kaffers door dwang naar die mijnen te drijven, is daarbii van geen beteekenis. In de Manchester Guardian komt iemand nog een boekje open doen van Engelsche inboorlingen-politiek. Het .protest dier liberalen tegen eiken dwang, op de Kaffers uitgeoefend, zoo schrijft hij. zal nog aan kracht win nen door het bericht, met die laatste Indische mail aangebracht, ,,over een van die schandelijke gebeurtenis sen. die onvermijdelijk gepaard schij nen te gaan aan elk stelsel van wet telijke halve slavernij Uw lezers ken nen het stelsel, dat nog vrij spel heeft in de xheelanden van Indië. Er is daar een strafwet van kracht, waar onder arbeiders, als zij het werk sta ken. veroordeeld worden tot gevange nisstraf met dwangarbeid, en de werk gevers ©en koelie, die weggeloopen is, zonder rechtelijk bevel gevangen mo gen nemen. Dit is een wet ten dienste van het kapi taal van de reaction ai rste en verderfelijkste soort, en zij kan slechts leiden, gelijk van tijd tot. tijd j gebeurt, tot het ergste en misdadigste machtsmisbuik". En dan vertelt de schrijver, afgaan de op een officieel verslag, wat er gebeurd is In Cachar, een provincie van Assam, in Engelsch-Indië, was een koelie met zijn vrouw en nicht van een theeplantage weggeloopen. Zij werden door bedienden van de plantage gepakt en teruggebracht. De koelie werd toen aan een pilaar ge bonden, en de onder-administrateur ranselde hem mét een riem net zoo lang fot de koelie onmachtig neerviel. Toen kregen de vrouwen hun beurt. De koelie is niet meer bijgekomen. De -onder-administrateur zal vo-or den rechter moeten komen. Ofschoon Lord Curzon eens deze dwangarbei d&rstoestanden afgekeurd beefT. heeft de gouverneur van Madras onlangs bij den wet££xenden raad van Madras een voorstel ingediend, om de bepalingen die daaromtrent in Assam van kracht zijn. ook in Madras in te voeren. In verband' met deze kwestie zij nog vermeld ,dat dezer d'agen Austen Chamberlain. als vertegenwoordiger van zijn vadier. op een vraag of de Kafferbelasting van 2 p. st. per hoofd, die in September in Transvaal inge voerd' is (om met 1 Januari 1903 van kracht* te worden1 al ingevorderd wordt, en of de Kaffers, die onder de republieken er van vrij blijven, die nl. in het noorden des lands, nu ook belasting moesten opbrengen, ant woordde hij. -dat hij niet wist of die belasting al geheven, wordt, en dat er verder geen reden was om de be doelde kaffesr vrij t,e stellen. De Kaf fers zullen wel spoedig uitvinden wat dat. Engelsch vertoon van vriendschap en bescherming beduidt. verwachtingen. na den oorlog voor de mijnen gevormd, niet verwezen lijkt zijn. Vóór den oorlog is het hoogste aantal kaffers werkende in die mijnen, 96.704 en in de stad 25.000j .geweest. In de1 mijnen zijn er nu 50.736 minder. Maar hij is niet zoo zwartgallig als anderen wat betreft dej arbeiders, die Afrika nog leveren kan. j Intusschen had! de kamer een verte genwoordiger naar China en de Ver-1 eenigde Staten "ezondien om voor den mogelijken invoer van Chineezen goed) op de hoogte te komen. Aan het eind van zijn rede zei Fitz Patrick ..Gij moogt mij een optimist vinden, maar ik kan in den toestand op den Rand geen enkel munt zien waarin wij er. met den toestand van voor den oorlog vergeleken, op achteruitge gaan zijn". Een verrassende verkla ring Niet zoozeer omdat toch het aantal Kafferarbeiders nu zooveel minder is dan voor den oorlog en de mijnen -daaronder immers zoo zwaar lijden en ook niet. omdat wij zoo veel Engelschen hebben hooren kla- j De Standard verneemt, uit Johan nesburg, dat, Sir P. Fitz Patrick op de jaarfljjiksche vergadeing van de kamer van mijnwezen, in zijn redevoering) Wik aan Schneidigkeit" niet oni- j toegegeven hoeft, dat de hoopvolle breken, gelijk minister Budde nog een gen, dat zij er wel op achteruit ge: gaan zijn. Fitz Patrick vindt dat mis schien niet. Maar verrassend, als men zich herinnert, hoe de regeering der republiek aanhoudend beschuldigd werd, de1 goud mij 110 ij verheid te onder drukken en nu te hooren, nu zij ge heel' ondier -dlieai druk uit is. dat m,en gevaar loopt, voor een optimist ge houden te worden, als men zegt, dat d.e toestand tirans niet eens veel beter maar niet slechter is dan on der de Republiek. En dit zegt de schrijver van Transvaal from Within! EttgUijiSUl. De Engelsche romanschrijver Hall Caine is in een reding gewikkeld ge weest, waardoor men een kijk krijgt op Engelsche journalistiek. Er was een zekere Jones, die werkte voor de Household Words, waarvan Caine de hoofdredacteur was. Jones' taak was om stof voor artikelen te leveren, niet d:e artikelen z,elf. Hij deed onderwer pen aan de hand en Caine besliste dan. of ze voor een gjdikel geschikt waren. Het geschil liep hierover, dat Jones meende recht t-e hebben op be taling voor alle onderwerpen, die hij inleverde, en Caine alleen de voor ar tikelen gebruikte wilde betalen. De rechter stelde Caine in 't gelijk. DaitSëlilauti Dc Frankfortcr Zeitung over den toestand, in ons tand. D.e „Fr-ankf. Zeit," heeft een uit voerig artikel gewijd aan de door^de regeermg ingediende wetsontwerpen^ waarin 0. a. gezegd! wordt: Indien die heer Kuyper geen Hol lander ,doch een Duitscher was, zou hij waarschijnlijk -den heer Stöcker concurrentie aandoen. Gelijk deze laatste is ook dr. Kuyper christelijk- sociaal, d. w. z. hij praat heel veel over de noodzakelijkheid van sociale hervormingen, maar bij de eerste gun stige gelegenheid keert hij om en weet hij geen anderen uitweg dan het ge weld. De geestverwantschap dezer beide heeren is niet maar een bloote onderstelling, doch dr. Kuyper zelf heeft er het bewijs van geleverd toen hij te- Berlijn was. waar hij zich te genover consistorialrath" Dalton met uithundiigen lof en groote vreugde over Stöcker's optreden uitliet,. Dat ver klaart veel. Ook thans weer heeft dr. Kuyper verklaard, dat de regeering geen reak- taonaire doeleinden nastreeft, doch sociale hervormingen wenscht. Woor den, die weersproken worden door cte dadien! Indien het iemand ernst is niet sociale hervormingen, dan begint hij niet met het indienen van wets ontwerpen- die nog veel erger zijn dan ons tuchthuisontwerp. onzaliger nagedachtenis. Het is een manier van doen als ten tijde van de Duitsche socialisten-wet, waarbii de arbeiders met schorpioenen getuchtigd werden en d'an door de verzekeringswetten weer tot kalmte moesten worden gebracht. Dit is ge lijk bekend is, niet gelukt, en Holland kan dezelfde ondervinding opdoen. Toen de groote spoorwegstaking aan toonde. dat daar veel niet in den haak was, bestond er om dergelijke gebeur tenissen in- die toekomst te voorkomen, maar één middel, hetwelk zekerheid gaf en tegelijk in overeenstemming was met, d-e ervaringen van den nieu were» tijd'. En dan, na in hoofdtrekken de strekking dep ontwern&n te hebben aangegeven: Dat heeft, dus een christelijk-sociaal sremoed uitgedacht. Bij ons iu Duitschland' laat, men het in den open baren dienst eai in het. verkeer waar- paar dagen geleden heeft bewezen, maar zóó ver hebben wij het toch nog niet gebracht. Wanneer bij ons e&n ambtenjaar of spoorwegarbeider door het verlaten vaat den dienst een on geluk heeft veroorzaakt, wordt hij na tuurlijk volgens de bepalingen der Strafwet gestraft •->*> in sommige ge vallen zwaar. Daar is natuurlijk niets tegen in te brengen en in Holland zal men zeker ook sedert lang dergelijke bepalingen hebben,. Wanneer echter deze beamb ten en arbeiders dienst weigeren zon der vd-ait daardoor een ongeluk ge beurt, dan worden zij waarschijnlijk ontslagen en eventueel civielrechte lijk verantwoordelijk gesteld, maar verder gaat men zelfs bij ons niet, ook al hebben zij een belemmering van het verkeer veroorzaakt. In Holland echter kan, indien het ontwerp wet wordt. bijv. het volgende gebeuren. Een machinist en een paar con ducteurs weigeren met een trein uit het station te vertrekken; het eenige gevolg daarvan zou zijn dat de trein in bet -station staan bleef het doet er niet toe: zij worden, daar het feit doo-r meer dan één persoon is gepleegd, gestraft met gevangenisstraf tot zes jaar! Dat is niet veel meer dan krijgs- recht! Daarom kan er geen twijfel bestaan, dat het -de- H-ollandsche regeering er om te- doen is. bet vereenigingsrecht van alle verkeersarbeidlers en beamb ten te vernietigen. Bij een staking, waaraan een paar duizend man deel nemen. zouden de gevangenissen na tuurlijk niet groot genoeg zijn om allen op te nemen. Men zou dus de leiders en d-e besten onder hen onschadelijk maken en de vereeniging ware dan van -die baan. De Hollandsche regeering heeft met haar plan op het gebied van sociale njeactie elk record! geslagen en- zit moe.t zich daarvan wel bewust zijn. want, hare .militaire maatregelen wij zen er op. dat zij een verbitterden te genstand van de arbeiders verwacht. Men weet nog niet wat thans gebeu ren zal, maar dat de arbeiders zich zullen verweren. kan toch wel wor den aangenomen Mr. AALBERSE Speciale correspondentie (van Peereboow s aigemeenen dienst) voor Haarlem's Dagblad. De volgende week (of weken) wordt door veden in den lande met angst en beven tegemoet gezien. Wij ontveinzen ons den ernst van den. toestand geenszins, maar .toch meenen wij te mo-eten waarschuwen tegen al te cverdreven voorstellingen, waardoor de bestaande spanning slechts vermeerderd wordt. 't Was om een helder licht over den huidigen toestand te laten schijnen, dat wij de hoofdmannen van verschillende partijen in de Kamer interviewden. Maar de meesten lieten zich weinig of niet uit. Een groote geheimzinnigheid hing over hunne gedachten. .Allen schenen huiverig om thans reeds hunne meendng zeggen: „Wacht tot de Kamerzitting, wacht tot de Kamerzitting" bleek de leuze. Een volledig interview hadden wij echter met het jonge katholieke Kamer lid Mr. Aalberse, te Leiden. Men weet, dat hij in wien velen den aanstaanden opvolger zien van wijlen Dr. Schaepman als aanvoerder der ka tholieke partij, en die door dezen ook boogelijk werd gewaardeerd nog on langs weer de aandacht op zich vestig de door een paar gedurfde artikels over de stalün.g van het spoorwegpersoneel in hei „Kotholiek Sociaal Weekblad". l)e groene Amsterdammer gaf aan dat artikel zelfs eene eereplaats in hare ko lommen. En hoewel uit. Aalberse er den nadruk op legde, dat zijne meening een geheM persoonlijke was, meenen wij er toch in te zien weerspiegeld de steru- n.ing onder de meerderheid der Kamer. Daarom vooral komen zijne woorden m het „Katholiek Sociaal Weekblad". Hoe beschouwt Mr. Aalberse het wets ontwerp, dat door velen in binnen- en buitenland als iets onwettigs wordt uit gekreten en zelfs vergeleken werd bij koelie-ordonnantiën? Het Kamerlid vestigde er onze aan dacht op. dat de meeningen zeer over dreven zijn. Het- wetsontwerp stelt slechts strafbaar contractbreuk, die al- gemeene gemeene onheilen ten gevolge kan hebben. Wij moeten er dus geen aanslag in zien op het vereenigingsle- ven en evenmin een verbod va» wrek- staking. Juist in de hierboven aange haalde artikelen in het K. S. W. erkende Mr. Aalberse in het algemeen het recht van werkstaking en spreekt als zijne meening uit, dat het slechts mag wor den ingekort* als de instelling van een scheidsgerecht zoo spoedig mogelijk volgt! Dat bij regeling van het arbeids contract de werklieden een zekeren tijd te voren hebben mee te deelen, wan- 1 eer zij zullen gaan staken, is al even min verkorting hunner rechten. Men richte het oog maar naar Engeland, waar de vakvereenigingen gewoon zijn 1 a 6 weken te voren aan te kondigen, wanneer zij eene staking zullen proola- meeren. Dit ontneemt aan de staking inderdaad niets van- haar kracht, en is de eerlijke manier. Nooit mag echter een staking contractbreuk zijn. Mr. Aalberse meende dan ook dat door de ingediende wetsontwerpen inderdaad een goede regeling van den toestand wordt betracht. Hij achtte bovendien de regeering goed voorbereid op eventueele ongeregeldheden. De stemming in tiet leger is goed. Revolutionaire beginselen worden slechts individueel aangetroffen. Ook was mr. A. van meenin-g dat bet verkeer, zij het dan ook niet zoo gere geld en snel, toch doorloopend zou kun nen plaats hebben. Evenzeer heeft de Re- peering maatregelen genomen, voor eene mogelijke staking in de gemeentebedrij ven. Op onze vraag, of de nieuwe strafbe palingen niet voornamelijk preventief zouden, werken, antwoordde mr. Aalber se bevestigend, vooral in verband met bet artikel over opruiing. Maar in de eerste plaats zal het preventief werken, door de instelling der commissie van en cjuête. die met veel spoed en veel ernst zal werken Trouwens, het geheele wets ontwerp zal snel, doch zonder overijld heid worden afgehandeld, berse het denkbeeld ee'ner algemeene Het bleek ons duidelijk, dat mr, Aal berse het denkbeeld eener algemeene werkstaking, waarover wij hem spra ken, nog niet zoo grif accepteerde. Wel sprak hij als zijne meening uit, dat hij deze daad der vakvereenigingen zeerzc^ betreuren, vooral ook wijl het een afkeer legen haar zou verwekken. Eindelijk vroegen wij mr. Aalberse naar zijne meeninig over het verschuiven der i n terpeU atiën Mees en Troelstra. Men weet, da,t de geheele rechterzijde in de Kam-er hiervóór stemde. Ons Kamerlid dan meende, dat de be handeling der interpellatiën vóór hei wetsontwerp niet noodzakelijk was, om dat de Regeering in hare memorie van toelichting eigenlijk al geantwoord had op de te stellen vrragen. Ook is er niets op tegen om de interpellatiën aan het woord te laten, onmiddellijk na het sec- tieonderzoek van het ontwerp. Eene kor- "-p. behandeling was met 't oog op de agitatie in den lande noodzakelijk, ter wijl de sociaal-democraten in het tegen overgestelde geval, natuurlijk obstructie hadden -gevoerd, om de zaak op de lange baan te schuiven, en tijd te winnen. Men ziet dus dat mr. Aalberse den toe stand niet al te zorgelijk inziet. Mogen- zijne gedachten waarheid bevatten! Stadsnieuws. Haarlem, 2 Maart 1903. Kon. Instituut van Inge nieurs. De vakafdeeling voor spoorwegbouw en spoorwegexploitatie hield Zaterdag 1.1. haar achtste ledenvergadering in het Brongebouw te Haarlem, onder voorzitterschap van den heer L. de Bruijn. Na goedkeuring van het verslag van de verrichtingen en d,e verantwoor ding der geldmiddelen van. de vakaf deeling, over het tij-cbvak 1 Juli 1901 30 Juni 1902 werden mededeelingen gedaan door de leden II. N. Francois en N. C. Kist, respectievelijk over den onderbouw van de nieuwe spoorweg brug over het Noordzeekanaal te Vel- sen, en over den bovenbouw van de draaibrug in genoemde overbrugging. De eerste spreker herinnerde c-r voor af aan, dat de vernieuwing van deze spoorwegbrug, evenals die van de Hembrug, een onderdeel vormt van de door het Rijk ondernomen verbetering van het Noordzeekanaal, en door de Hollan-dische IJzeren Spoorweg-Maat schappij, op uitnoodigiiig der Regee ring, voor Rijksreken-img werd ont worpen en thans wordt uitgevoerd'. Uit do daarop volgen-die vergelijking j 'van de afmetingen van de bestaande en de nieuwe overbrugging bleek dat, de 50 M. breede bodem van het tot 10.30 1 M. N. A. P. vcirdiept kanaal onge hinderd tusscken die pijlers van de nieuwe brug doorgaat, die eene door- vaartwijdte van 55 M. verkrijgt, met ruim 6 M. vrije doorvaarthoog-te bo ven kanaalpeil. De geheele overbrugging bestaat uit een gelijkarmige draaibrug vaai ongeveer 130 M. totale lengte, waar van ééne arm de doorvaart overspant, en een vaste brug van ongeveer 56 M. totale lengte. De bovenkant der spoor staven ligt aan 7 M. plus N. A. P. Vervolgens meer in het bijzonder I tot den onderbouw overgaande, wer den achtereenvolgens de draai-pijler, d-e steunpijler, de beide beveiligings- pijle-rs tot bescherming en gren-deling van de draaibrug in geopemden stand, en de beide landhoofden behandeld, voor zoov-eel betreft hunne afmetin gen, samenstelling, en wijze van uit voering, he-1 laatste meer bepaaldelijk met het oog op de verschillende me thoden van fundeering. Als totale kos ten van pijlers en landhoofden, met inbegrip van den nog te bouwen be veiligingspijler, hetgeen eerst- kan ge schieden nadat- de bestaande brug zal opgeruimd zijn, wqrd' opgegeven een som van f 400.000 in ronde cijfers. Met een-e teekening van de nieuwe brug en van de brug, die er door ver vangen wordt, vertoonde de heer Kist ook een teekening van de bekende draaibruggen over het Kaiser Wil- helm-kianaaJ, daarbij: mediedieeJende, dat deze thans zijn de grootste draai bruggen van Europa; maar de nieuwe Ve'lserbrug wordt- de grootste met een lengte van 128 M., alleen overtroffen door dusdanige bruggen in Amerika. De aandacht werd getrokken door den rijzigen en eeitv-oudigen vorm van de hoofd'Iiggers, waartegen de te vervan gen brug geheel iu het niet verzinkt en die ook gunstig afsteekt tegen de genoemde Duitsche draaibruggen. De bij ons te lande gebruikelijke wijze van ondersteunen tijdens het draaien, n.l. op een spil, was bij de nieuwe Vel-serbrug niet wel uit te voe ren. Een spil' geeft- n.l. een enkel draai punt, dat. boven het zwaartepunt moet va-llen. wil de brug ni-et kantelen. Bij de brug in aanbouw vallen da spoor banen niet boiven de (3) hoofdliggers, maar er tussclien en laten ge-en ruim te om er een spilconstructiei doorheen te voeren. De ontwerper, de heer J. AA". Th. van Schalk, heeft daarom, op voorbeeld van d-e groote Amerikaan- sch-e draaibruggen de brug op den midderijzijler doen steunen door een ring van rollen. Hierbij rust de brug niet op een enkel punt, maar op een cirkel van 10.20 M. middellijn, waar door de stabiliteit verzekerd is. De rol- ring is eenigszins te vergelijken met de as van een rijwiel; de rollen hebben echter niet den bolvorm, maar zijn kegels. De cilindervorm is uitge sloten, daar d-e rollen dan rechtuit en niet in den. cirkel zouden loepen. Pun ten van verschil zijn natuurlijk ook de druk en de afmetingen. De belasting tijd-enis het draaien, d.i. het eigen gewicht van de brug, be draagt niet minder dan 1.400.000 K.G. en in gesloten stand' van de brug kan de belasting door liet gewicht van de treinen klimmen tot 2.100.000 K.G. Deze groote druk moet over de rollen verdeeld worden, hetgeen alleen mo gelijk is, wanneer zij. evenals de ke-j gelvormige vlakken, waar zij tegen loopen. zeer nauwkeurig bewerkt zijn. Het is gelukt de fouten in den vorm) van draagrollen en loopvlakken tot on- j derdeelen van millimeters te beperken; hetgeen voor laatstgenoemde vlakken! moeilijk was met het oog op de ruim( 10 M. middellijn van den ring. j Bij het opstellen van de brug wordt van het midden uit gewerkt. Het) reeds opgestelde deeil van de brug rust op den draaipij'ler en de gelijk aan-| groeiende vormen zijn met elkaar in' evenwicht. Desnoods had men dus zonder steiger kunnen werken, doch dat werd te bezwaarlijk geacht, Aannemer voor de draaibrug, inclu- sief eene aangrenzende vaste over-j spanning van 56 M. lengte, is de| Maatschappij John Cocquerill te Se-i raing, voor f330.000. Deze beide voordrach ten dienden tot inleiding van het bezoek aan het in* aanbouw zijnde grootsche werk ta Vel- zen. dat een schoon getuigenis uflegi voor de kundige ontwerpers. Jammer -dat het -slechte weer veel van het ge not not bedierf. In plaats van de aftredende eai nief herkiesbare bestuursleden, d'e heeren Jhr. II. G. Verspyck, secretaris, en J. Sehroedet van der Kolk, commissaris! wqrdën gekozen resp. de heeren J. W. van der Vegt en Prof. S. G. Everts. De Muilkorfwet op de Arbeidersbeweging VERVOLG. (Zie tweede blad). De tweede spreker de heer Ammerlaan, de voorzitter van het N. A. S., wees op net woord door Dr. Kuyper eenmaal ge sproken, en dat toepasselijk was op de arbeiders „Mijin God, ze kunnen niet wachten, geen dag en geen nacht". Dit gevleugelde woord bevat de volle waarheid; de arbeiders kunnen niet lan ger wachten, getuige de vele misstanden 111 de arbeiderswereld, waarop spr. wees. Het Ministerie van de kleine luyden, heeft de vrijheid van het proletariaat thans aan banden gelegd. Zij is het die de arbeiders wil treffen. Waar we dachten dat er iets goeds tot stand zou zijn gekomen, zijn deze muil- korfwette-n ingediend. Spr. hoopt, dat de Regeering zal stranden op den klip der arbeidersbeweging. Maar daarvoor moe ten allen eensgezind zijn, alle arbeiders van den bootwerker tot den fijnsten meubelmaker toe, van welke richting of partij hij ook is, zich krachtig vexeen-i- gen en eene compacte massa vormen. T 0 0 n t allen uw macht, arbeiders. Directeuren en aandeelhouders kunnen n-og geen machine uit het station Haar lem krijgen, wanneer igij niet wilt me dewerken. Staat schouder aan schouder om u te weren tegen deze wetten-, die u tot slaven verlagen, en de toestand van hei proletariaat achteruit doen gaan. Staat eensgezind, dan zal de Christe lijke Regeering zich nog wel eens beden ken, de wetten door te voeren. Hierna onderwierp spr. de wetsvoor stellen aan scherpe critiek. Daarom arbeiders begrijpt allen uw belang: Allen voor één en één voor allen. Strijdt voor uwe Vrijheid; zorgt er voor dat d-e wetten naar de prullemaind wor den verwezen. (Applaus). De derde spreker, Mr. Mendels, wil nu waar er zooveel kwaads van Dr. Kuyper gesproken is, eens het goede van dr. Kuyper in het licht stellen. We moeten de zaak niet eenzijdig bezien. We moe ten dr. Kuyper dank betuigen dat hij, zij het ook tegen zijn ziin, éénheid on der de arbeiders heeft gebracht. Hij heeft de groepen, die meenden, dat de politiek buiten de .vakvereenigbig stond en de andersdenkenden, tot één gebracht, die allen als één man opkomen voor hun heilige rechten, (applaus). De arbeiders, die lange jaren reeds, zonder dat zij het wisten, aan de politiek gedaan hebben, wordt dat nu in eens door de Regeering duidelijk gemaakt. Zij moeten zich thans weren tegen de politiek der bourgeoisie. Komt deze wet in werking, dan zal jtoon ïuim 'umSaaA uaqoBi h ueiie suo heeft spr. een artikel aangetroffen, dat zoo streng is als dit van Minister van der Loef, die allen juristen den loef afsteekt. In België bestaan ook scherpe artike len, maar daarin zijn verschillende ge vallen aangegeven, die nauwkeurig om schreven zijn. Zoo zijn o.a. samenscho lingen verboden. Hier spreekt men van hinder, over last, handelingen om. vrees aan te ja gen; dit is rekbaar van den Helder tot 3 an Rozendaal en nog verder. Wat kan een- rechter hier niet uithalen? Wanneer bv. een patroon in de tram zit en 2 ar beiders springen ook in de tram en kijken hem misschien wel wat brutaal aan, dan kan zoo'n patroon zenuwachtig uit den wagen springen, en -naar een. politie-agent loopen, en hem verzoeken om proces-verbaal tegen de arbeiders in de tram op te maken, omdat hij hinder van hen heeft, enz. enz Als een werkman tegen een patroon zijn vinger opsteekt, dan kan dit be schouwd worden als vrees aanjagen. En al zijn de patroons in Nederland nu niet zoo bang, als dit artikel eenmaal is aan-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1903 | | pagina 1