MS DIJK'S Bedrit
door dwang, dooi werkstaking, de
verbetering te verkrijgen van nr's-
standegi. Zoo kwam liet tot het ge
beurde van 30 en 31 Januari, opr.
ging dit nog eens na, en wees erop dat
de op touw zetters van den Bond \u:i
Orde tegen deze plichtverzaking bij
len pro testeer en. Het doel der oprich
ting is aileen geweest het water in
de goede bedding te bitengen. Wij
mogen niet dulden dat onze makkers
geleid worden door hen die alleen m
werkstaking hun heil zien. Laat ons
ween* worden de trouwe ambtenaren
van vóór 1891. En dan zullen wij h-ngs
ordelijken weg de grieven onderzie
den, die nu geuit zijn. Maar ome
vakorganisatie moet niet staan tegen
over. maai- naast de Maatschappij.
De directie heeft de belofte afgelegd
saam te willen werken, maar het per
soneel moet zorgen dat het plichtbe
sef en het vertrouwen weerkeeren.
En ik verzeker u, dat wij hetere toe
standen zullen krijgen. Spr. heette
tem slotte allen hartelijk welkom. Hij
zag met genoegen ertegenwoordige: s
van alle stations. De heeren Petter en
Oudegeest spreken niet namens allen.
In vier woken tijds formeerden wij
eene vereeniging met 950 leden. Da;
is nog niet veel. Maar velen laten
zich door de pressie van anderen kanf
nog weerhouden. Wen ken wij met groote
kracht ondier onze kameraden. Dan
zal onze organisatie allengs alle krin
gen van ambtenaren en beambten
der H.IJ.S.M. omvatten.
Uit de notulen dor ojarich tings-ver-
gadering, gehouden 14 Februari 1.1.,
bleek dat de eerste vier artikelen in
karakter onveranderd blijven en dus
op deze vergadering daar geen wijzi
ging in kan worden gebracht.
De Secretaris deed hierna voorle
zing van een brief des heeren. Van
Hasselt, gedelegeerd lid van den Raad
van administratie der H.IJ.S.M. Deze
deelde mede, mee te kunnen gaan
mei doel en middelen van den Bon:l.
Hij verklaarde zich voorts bereid -.en
eei'sien Woensdag van elke maand,
te kwartier over negenen aan de Leden
van den Bond gehoor te verleenen.
Do Voorzitter deelde mede, dat wel
dra zal worden begonnen met de uit
gave van een Bondsorgaan. De kosten
hiervan zijn reeds door adverteniiën
gedekt. Voorloopig, stelde spr. voo-
eene commissie van redactie te bennv
men op de eerstvolgende algemaeie
vergadering kan een definitieve rege
ling worden gemaakt-.
Hierna werd! overgegaan tot behan
deling der concept-statuten.
Wij ontleenen eraan:
Het doel van den Bond is:
lo. De bevordering der zedelijke en
stoffelijke belangen van bovenge
noemd personeel;
2o. het aankweeken van het ver
antwoordelijkheidsgevoel ouder het
personeel;
3o. de bevordering van den kame-
raadschappelijken geest en de goede
santenwerking ten aanzien van de
juiste uitoefening van den spoorweg
dienst onder het geheele personeel der
Nederlandsche spoorwegwezen;
4o. te bevorderen dat de Holland
se he IJzeren Spoorwegmaatschappij
ter uitvoering van de op haar rustende
verplichtingen ten allen tijde en on
der alle omstandigheden kan rekenen
op de trouwe medewerking van haar-
personeel.
De Bond tracht dat doel te bereiken:
lo. doordat zijn Bestuur als bemid
delaar zal optreden tusschen directie
en personeel, waar het geldt bestaan
de grieven weg te nemen of verbete
ring te brengen in den toestand van
het personeel;
2o. door het oprichten jen instand
houden van nuttige instellingen ten
behoeve zijner leden;
3o. zoo noodig door samenwerking
met gelijkgezinde vereenigingen onder
het personeel of wel met vereenigin
gen daarbuiten, die tot een der vier
punten van art. 2 kunnen medewer
ken. zonder met eene der andere daar
genoemde punten in strijd te ko
men, echter onder voorbehoud dat
ZHlk ,eeu samenwerking nimmer mag
zijn in eene staatkundige of godsdien
stige richting;
4o. door alles wat strekken kan om
de goede verstandhouding tusschen
het personeel onderling en tusschen
de directie en het personeel te bevor
deren. Leden van den Bond kunnen
lid zijn van gelijkgezinde spoorweg-
vereenigingen.
Het hoofdbestuur werd uit de vol
gende heeren saamgesteld: H. M P
van Emmerik. J. S. A. Leith. C. B. H*
Geisler. H. G. Vorkink. H. CaSsée, C.
v. d. Sluis. D. Rensen, C. Louw, P. B.
v. de. Berg, J A. Verhaar P A
Weitz, F. A. Gitz. J. J. F. WUlers. G.
A. Spit en Th. J. Dikmans.
Over een week zal de vergadering
worden voortgezet ter verdere behan
deling der statuten.
Het schrijven van den heer Van
Hasselt luidt in zijn geheel:
Amsterdam, Maart 1903.
Aan het hoofdbestuur enz.
Als gevolg van het onderhoud dat
ik met uw bestuur had. ontving ik de
concept-statuten van uwe vereeniging.
Ik zal deze onderzoeken en u mijn
gevoelen meedeelen.
Al aanstonds kan ik melden dat het
doel en de middelen om dat te berei
ken. artt 2 en 3 mijne sympathie he'b-
benTen aanzien van de vraag door u
gedaan op welke wijze ik mij voor
stel uw bestuur in de gelegenheid te
stellen, do belangen van het personeel
met do directie der H. IJ. S. M. te be
spreken deel ik u mede. dat ik voor
loopig eén dag in de maand, en liefst
de eerste Woensdag van elke maand,
des morgens 9 1/2 uur beschikbaar zal
houden om uw bestuur te ontvangen
-Mocht ik onverhoopt verhinderd
zi]n dan zal een van de chefs van
dienst door mij aan te wijzen u te
woord staan.
(w. g.) De Raad van Administratie,
Ged. lid VAN HASSELT.
Stadsnieuws.
23 Maart, 1903.
N i cola a 3 Beets herdacht.
Onze stadgenoot Ds. Jo. de Vries,
wijdt deze week in „Eigen Haard"
een rijk geïllustreerd artikel aan de
nagedachtenis van Nicolaas Beets.
Over Beets als redenaar zegt ds. de
Vries in zijn keurig Hollandsch:
„Hoe velen mochten zijn permon
en den indruk van zijn pea-soon'.jk-
optreden zij 'took meer in de ver;e
leeren kennen en genieten, wan
neer hij als lezer of verhandelaar (.en
katheder betrad. Er ging bij die gele
genheden, gelijk immer, een bekoring
van hem uit, die te vaster greep, naar
mate zij minder gezocht scheen. De
verhandeling en de verhandelaar wa
ren één. Welk een spreker was hij,
beschaafd, rustig! Volkomen van zich
zelf zeker, omdat hij het was van 2:jn
gehoor, scheen hij met u te spreken,
en toch daalde hij geen oogenblik lot
een gemeenzaamheid af, die de waar
digheid van de voordracht schade .'.on
kunnen doen! Ik zie de hoogte gestalte
nog, met zijn waardigheid, met den
roem van zijn naam zijn gehoor ï.e
heerschend, ik hoor die zachte, in
mijn binnenste nederdalende slem
nog, die zich niet hoog verhief, die
niet oni gehoor vroeg, die wist, dat rij
gehoor zou vinden, en voel de welda
dige bekoring, die van zijn vetrsenij-
ning, zijn stem, hot beschaafd) en in
nemend geheel van zijn persoon en
voordracht uitging, terwijl de *tilte
van de gespannen aandacht made-
werkte en aan het samenzijn de wij
ding gaf van een plechtigheid."
En over Beets als schrijver, schrijft
ds de Vries o.a.:
,,De geest, die zich van dit uitge
zocht en levend en gevoelig werktuig
mocht, bedienen, die er zich op de na
tuurlijkste wijze in'ee uitdrukte, die
er dat klare, breodie en geestige, van
humor doortrokken proza en die
zachte poëzie mee schreef, die wij
kennen, was de geest van een geluk
kig zondagskind, begaafd, rijk in
kennis, doorkneed in oude en nieuwe
talen eai letteren, opgeleid in de god
geleerdheid, die volgens Busken Huel
de beste voorbereiding is voor een
algemeene beschaving en ontwikre
ling, wel opgevoed en in het bezit
van een vol en rijk gemoedsleven. De
inensch en het menschelijkei leven,
zooals ze zich openbaren aan een
godjedienstig ges'.tinde, blijmoed:ge,
optimistische ziel met een goede dosis
opmerkingsgave. menschenkennis,
studie en poëzie, dat is zijn wereld.
Schouwburg Voor eene goed
bezette schouwburgzaal werd Zondag
avond door de Nieuwe Nederlandsche
Tooneelvereeniging opgevoerd1 het leu
ke blijspel ..Janus Tulp" van Justus
van Maurik.
Zoowel de aardige inhoud als de
sroede vertolking, waardoor het stuk
geheel tot zijn recht kwam, waren re
den dat de aanwezigen zich den ge-
heelen avond kostelijk amuseerden en
van de eene lachbui in de andere vie
len.
De titelrol was in handen van den
heer C. P. T. Bigot, die zich hoogst
verdienstelijk van zijn taak kweet en
aan wien dan ook voor een zeer groot
- edeelte het welslagen dezer opvoering
te danken is.
De heer Urbaan, die de rol van bar-
biersbediende vertolkte, oogstte even
eens veel succes in. Vooral in de laat
ste bedrijven muntte zijn spel uit.
Ook dc anderen gaven verdienstelijk
spel.
Men meldt uit Haarlem, aan
de N. R. Ct.:
De reislustige korporaal uit dit gar
nizoen, die er een week of drie gele
den van door ging. is naar men ons
mededeelt te Dresden en zal door de
Saksische regeering worden uitgele
verd. omdat hij zich bii zijn heengaan
schuldig heeft gemaakt aan diefstal
van goederen, den staat toebehooren-
de. Hij nam toen nl. mede: een re
volver van een tamboer zijner com
pagnie en twee pakjes patronen van
een anderen tamboer, die op wacht
was.
Ook is voorloopig in arrest gesteld
een milicien die zich. dronken zijnde,
ongepaste uitdrukkingen veroorloofde
tegen zijn meerderen.
Dit geval staat op zichzelf, want
"■eest noch gedrag laten anders iets te
wenschen over.
Wegens te geiiinge op
komst is de vergadering der Bleekors-
gezelüen in het Geheel-Onthouders
lokaal op Zondagmiddag niet doorge
gaan.
Uit de Omstreken.
OTerreen.
Zondagmorgen speelde op het ter
rein van de „O. V. V." de voetbalver-
eeniging Oranje tegen Advendo van
Haarlem en speelde gelijk spel 11,
waaruit zeker eene froede vooruitgang
van Oranje valt op te merken, daar
genoemde club eenigen tijd1 geleden
van dezelfde vereeniging met 7—2
slaag kreeg.
Onder begunstiging van het heer
lijkste weder en in het bijzijn van eene
talrijke menigte belangstellenden ving
Zondagnamidda- de wedstrijd O. V.
V.Kennemerland II om 2 uren aan.
Dadelijk bij den aftrap bleek O. V.
V. verreweg de sterkere te wezen, en
wist dan ook reeds voor den rusttijd
5 maal te doelpunten, waartegen Ken
nemerland slechts één puntje wist te
behalen.
Na de rust werd onder het zeer
goede en onpartijdige scheidsrechteren
van den heer Lucas de wedstrijd ver
der afgespeeld en O. V. V. toonde zij
ne meerderheid door nogmaals 6 maal
te doelpunten, zoodat de stand bij het
einde van den wedstrijd 111 was.
Zondagmiddag viel dicht bij den
overweg te Overveen een fietsrijder
zoodanig van zijne fiets dat hij als
dood bleef liggen. Na eenige malen
met water gewasschen en gedrenkt te
zijn kwam hij in zooverre weer b,ij,
dat hij tusschen twee mannen tn kon
voortsukkelen, en nu zijn krachten
hem ook weer begaven werd hij bij
den heer Roessingh binnengedragen,
waar hij gelukkig weer bijkwam, zijn
gelaat was echter erg geschonden en
opgezwollen.
Hillegom.
Zaterdagmorgen, sloeg in de Meer
straat een paard met wagen op hol.
tengevolge van de buitengewone druk
te van draaiorgels en straatmuzikan
ten. Een slagersknecht sprong ach
ter op den slingerenden wagen, om
het paard tot staan te brengen. Bij
van Houweningen werd men het dier
meester, dat als door een wonder,
geen ongeluk veroorzaakte.
In verband met de schenkingen van
t Hof" aan de Gemeente, heeft zich,
naar wij vernemen, een commissie ge
vormd. Nog valt mede te deelen, dat
't Mof zeer waarschijnlijk als raadhuis
zal ingericht worden, terwijl vóór de
buitenplaats de muziektent van de Har
monie een plaats zal vinden.
Zandvoort.
Op het terrein te Bentveld had1 Zon
dag 22 dezer een voetbal-match plaats
tusschen Z. V. V. I. en Sparta van
Haarlem. Uitslag 22. Ook speelde op
het terrein daarnaast Z. V. V. II te
gen Ajax uit Haarlem. Uitslag 1—6.
Haarlemmermeer.
De bijdrage van het Rijk aan de
gemeente Haarlemmermeer over 1903
is volgens art. -15 der wet opliet lager
onderwijs bepaald op f 14,645.
Do omslag naar het inkomen is door
de gemeente Alkemade over 1903 vast
gesteld op f 4000. Het percentage is
INGEZONDEN MEDEDEE-
LINGEN.
30 cents per regel.
Ofschoon «le fijn
ste In <|uallteit ls
niets «lunr<ler dan
«Ie gewone soorten.
Binnenland.
Tweede Kamer.
Naar men aan de Midd. Ct. mei-lt,
zou de Tweede Kamer Maandag 30
dezer weder bijeenkomen.
Op vrije voeten.
De chef van het bookmakerskantoor
te Goes, A. F. de P-, die ongeveer 3
maanden geleden in hechtenis werd
genomen en al dien tijd in het huis
van bewaring te Middelbuiig heeft ge
zeten, is Vrijdag op vrije voeten ge
steld.
Moord.
Te Hoogeveen heeft iemand zijn
zwager, II. geheeten, doodgeschoten.
De moordenaar zekere B. is on
middellijk. op eigen aangifte", gear
resteerd.
Spoorwegpersoneel.
De Bond van Staatssp'-orwegperso-
neel telt thans ongeveer 1100 leden.
De diercteur-generaal dier Staats
spoor heeft tot wederopzegging ver
gunning verleend tot het in dienst
verzenden van correspondentie tus
schen het voorloopig hoofdbestuur
en da afdeelingen van den Bond van
Spoorwegpersoneel.
Brand.
Te Rotterdam heeft een felle brand
gewoed in het pakhuispand Zeevaart
aan de Scheepmakershaven.
Weerbaarheidsvereenigingen.
Men meldt uit Delft:
Van hooger hand was den voorzit-
iors den Burger-Schietveïïeenigiug
Transvaal, van de schietvereenigin-
gen Het Vaderland en Delftsche Weer
baarheid bericht, dat de> indertijd nij
de militaire overheid ingeleveide
rijksgeweren konden worden terugge
haald, mits van elke vereeniging Dij
het hoofd der politie een ledenlijst
werd ingeleverd. Deze lijst moest clan
door het hoofd der politie voor gezien
worden geteekend. ten teeken. dat de
op de lijsten voorkomende leden alle
betrouwbare mannen waren.
In een ten stadhuize gehouden con
ferentie van bedoelde voorzitters met
den burgemeester, heeft laatstge
noemde geen vrijheid! gevonden de
lijsten te teekenen, zoodat de schiet-
vereenigingen hare vroegere rijksge-
weren niet in ontvangst kunnen ne
men.
De nieuwe Arbeidswet.
Het Volk deelt uit hot voorontwerp
van Dr. Kuyper's Arbeidswet, «>t,
zooals men weet aan de Kamers van
Koophandel en de Kamers van Arbeid
is gezonden, het een ein ander mede,
dat wij hier overnemen.
Het ontwerp bevat 370 artikelen.
Buiten deze wet. en de bescherming
die zij verleent, werden gesteld de
arbeiders die werken bij mijnbouw,
landbouw, tuinbouw, boschbouw. of
veehouderij. Op de vlasbraakhokken
en zwingelketen heeft echter de wet
wel betrekking.
De mijnwerkers zullen afzonderlijk
worden beschermd, zoodat feitelijk
alleen do landarbeiders geheel onbe
schermd blijven. Ook werkzaamheden
onder toezicht van militairen, of in
militairen dienst \erricht, en in Rijks
opvoedingsgestichten, Rijkswerkin
richting en gevangenissen, vallen b> i-
ten de wet (Art. 4 en 5).
Binnen de wet daarentegen worden
getrokken de ondernemingen van
openbare vermakelijkheden, en de
winkels. (Art. 3).
Laten wij het leerlingstelsel, dat
een afzonderlijk hoofdstuk in het ont
werp vormt, voorloopig rusten, din
komen wij het eerst aan enkele alge
meene bepalingen, omtrent arbeid,
die door bepaalde personen niet mag
worden verricht. De eerste ~eeft den
minister bevoegdheid, te verbieden dat
alle of sommige pei-sonen arbeiden in
lokalen waar lood in gevaarlijke hoe
veelheden wordt verwerkt. (Art. 73).
D© tweede verbiedt het verrichten
van arbeid (uitgezonderd landarbeid
enz. zie boven) voor kinderen bene
den 13 jaar en voor leerplichtige hin
deren (Art. 74). Voor jongens en mifs-
jes (aldus luidt de nieuwe term voor
jeugdige personen, beneden 17 jaar
Art. 8) is veenarbeid verboden, uit
gezonderd het verleenen van hulp 1 ij
het droogmaken van reeds gesnedin
en naar het diteogveld vervoerde veen-
specie (Art. 75).
Da dan volgende artikelen 7631
zijn hier woordelijk overgenomen:
Art. 76. Jongens en meisjes mogen
geen arbeid, verrichten:
a. als zelfstandig machinist of
zelfstandig stoker bij kidachtwerktdi-
gen, bij stoomketels, op locomotieven
of op stoomschepen;
b. bij het vervaardigen of verwer
ken van ontplofbare stoffen, tenzij
die arbeid veilig kan geschieden naar
het oordeel van den daartoe in.gevo.ge
art. 306 aangewezen ambtenaar;
c. bestaande in het trekken, duwen
of dragen van een last., welke kenne
lijk de krachten van dien persoon te
boven gaat;
d. bestaande in werkzaamheden tot
het uitvoeren van gevaarlijke kunst
verrichtingen:
e. in eene open of besloten ruimte,
waar voor do eerbaarheid aanstoote-
lijke voorwerpen worden vervaardigd
of verpakt, alsmede in een winkel,
waar dergelijke voorwerpen in voor
raad zijn.
Art. 77. Jongens, meisjes en vrou
wen mogen geen arbeid verrichten
in werklokalen, waar in den regel
loodoxyd. loodsuiker, loodwit, menie
of ehromaatstoffen worden bereid, hc
cumulatoren voor electriciteit worden
vervaardigd of kwik, kwikverfoehesel
of witte phosphor wordt verwerkt.
Art. 78. Jongens, meisjes, en vrou
wen mogen geen arbeid verrichten in
werklokalen waarin bij algemeencn
maatregel van bestuur aan te wijzen
werkzaamheden worden verricht,
wanneer dia werklokalen tevens els
.woon- of slaapvertrekken dienen.
Huisindustrie).
Art. 79.
In een steenbakkerij mogen:
a. gehuwde vrouwelijke personen
geen arbeid verrichten;
b. jongens en ongehuwde vrouwe
lijke personen geen arbeid verrichten
bestaande in:
lo. het' verplaatsen van wagens,
kruiwagens daa:'onder begrepen;
2o. het neefrtslaan (gteenjen uit de
vormen leggen;
3o. het oprichten van steenen.
4o. liet nemen van gebakken stee
nen uit dc ovens.
Art. 80. Vrouwelijke personen, ten
aanzien van wie in de artikelen 208
en volgende de arbeidsduur wordt
bepeitkt. mogen geen arbeid verrichten
binnen vier weken na hare bevalling.
Art. 81. Een jongen, een meisje of
een vrouw mag geen arbeid verrichten:
a. aan drijfwerk dat in beweging is.
als:
1. smeren, reinigen, onderzoeken,
herstellen;
2. drijfriemen, touwen of kettingen
inkorten of herstellen;
3. drijfriemen, touwen of kettingen
"opleggen of afnemen, tenzij voor wat
drijfriemen betreft ,deze niet breeder
zijn dan 55 niM. en het opleggen en
afnemen geschiedt, zonder dat de
daaraan werkzame persoon den vloer
verlaat;
b. aan in gang zijnde werktuigen,
wanneer die arbeid naar het oordeel
van den daartoe ingevolge art. 306
aangewezen ambtenaar gevaar kan
veroorzaken als: smeren, reinigen, on
derzoeken, herstellen;
c. aan in rust zijnde werktuigen,
wanneer die arbeid gevaar kan ver
oorzaken, als: smeren, reinigen, on
derzoeken. herstellen, zoolang het
drijfwerk, waardoor die werktuigen in
beweging worden gebracht, nog in
gang is.
Dit verbod geldt evenwel niet. in
dien de werktuigen behoorlijk afge
koppeld' of zoodanig vastgezet zijn,
dat zij alleen door een onvoorziene
omstandigheid in beweging kunnen
komen.
Voor de naleving van deze bepalin
gen wordt het hoofd of de bestuurder
der onderneming aansprakelijk ge-
steld. ,T
Hoofdstuk IV is getiteld: Van be
veiliging bij den arbeid. Het bevat al
gemeene bepalingen omtrent luchtver-
versching. verlichting, brandgevaar,
overkleeren, kleedkamers, schaften
builen de werklokalen, privaten, zin
delijkheid. wascligelegcnheden, ver
warming. gassen, dampen of stof,
drinkwater, gevaren door werktuigen
enz., gereedschappen, steigers, hor
dessen enz., werkvloeren, trappen,
ladders, liften, hefwerktuigen, kuipen
en bakken, ontplofbare stoffen en
gassen, elektrische toestellen en gelei
dingen.
Een paar van die artikelen worden
bier overgenomen:
Art. 136. Gereedschappen, die ge
vaar kunnen veroorzaken, moeten in
goeden staat van onderhoud verkee-
ren.
Art. 137. De steigers niet toebehoo-
ren moeten voldoen aan den eisch van
goed en veilig werk.
Art. 141. De ladders, die verplaats
baar zijn, moeten van beveiligings
middelen tegen uit-'iiden of te sterk
inbuigen zijn voorzien.
Hierbij is te bedenken, dat als fa
briek of werkplaats wordt beschouwd,
en dus binnen de wet valt. ..elke open
o fbesloten ruimte waar in of voor
eenfg bedrijf pleegt gewerkt te wor
den aan het vervaardigen, veranderen,
herstellen, verstellen, versieren, afwer
ken of op andere wijze tot vei koop of ge
bruik geschikt maken van voorwerpen
of stoffen, of waar in of voor eenig
bedrijf voorwerpen of stoffen een daar.
toe strekkende bewerking plegen te
ondergaan". (Art. 9.)
Op bouwwerken 2Ün dóze bepalin
gen dus niet van toepassing. Art. 13
Onder fabrieken en werkplaatsen
verstaat deze wet echter niet:
c. vaartuigen voor zoover aan boord
daarvan geen andere arbeid verricht
wordt dan in of voor het schippers-
of visschersbedirijf.
Het komt ons voor, dat dus de arti
kelen betreffende de veiligheid ook
liet bootwerkersvak onbeschermd la
ten.
In dit hoofdstuk komen de volgende
bepalingen voor ten behoeve van het
winkelpersoneel:
Art. 177. Voor de jongens, meisjes
en vrouwen, die in een winkel werk
zaam zijn, moeten in den winkel be
hoorlijke gelegenheden om te zitten
aanwezig zijn.
Art. 178. Het aantal gelegenheden
om te zitten mag niet kleiner zijn dan
de helft van het aantal jongens, meis
jes en vrouwen, dat in den winkel
werkzaam is.
Art. 179. Het hoofd of de bestuurder
van den winkel draagt zorg. dat elk
der daarin werkzame jongens, meutes
en vrouwen Van eene in art. 177 be
doelde gelegenheid om te zitten ge
bruik kan maken gedurende den tijd,
waarin die persoon werkzaamheden
m den winkel verricht, welke zittende
naar behooren kunnen verricht wor
den.
De mededeelingen zullen worden
voortgezet.
De per* over iiei voorloopig
veislag.
In het Voorl. Verslag op de sta-
kiugsontwerpen wordt o.a. de leer
verkondigd, „dat aan alle ambtena
ren en beambten het recht toekomt
om zonder vooraf ontslag te vragen,
den arbeid neer te leggen." Al© ,,de
meerderheid der ambtenaren oordemt,
dat de Staat niet op goeden grond
slag rust bijvoorbeeld door het gemi3
van algemeen kiesrecht", zoo is het
hun recht om door algemeen» staking
algemeen kiesrecht af te dwingen.
Nog nimmer is meent „De Stan
daard" in een officieel Neder-
landisch Staatsstuk d© revolutie zoo
openlijk gepredikt.
„Dit toch is alle Overheid, alle grond
wettige regeling, alle eed en trouw
kortweg opzij zetten, en het beleid en
bestuur van den Staat overbrengm
bij die lagere ambtenaren, van de '.al-
rijkst bezette diensten.
„Do meerderheid den ambtenaren
zou aan den Staat de wjet hebben te
stellen.
„Nu ig, het duidelijk, dat alle hoo-
ger-ontwikkelde ambtenaren saam
nog op verija na niet zoo talrijk zijn,
als bijv. die van post en telegrafie,
en dat onder dezen weer de lagere
beambten verrcyweg liet talrijkst ziju.
„Per slot van rekening zouden het
dan do klerken en soortgelijken zijn,
die bij meerderheid1 van stemmen zou
den te beslissen hebben, wat in de
wet moest staan.
„Men gelooft nauwelijks zijn oogen,
als mien zulk een onzin leest. En toch
zulke klinkklare dwaasheden worden
als een ernstig gemeend program van
Staatsomwenteling in een officieel
Staatsstuk gedebiteeiti.
„En met mannen, die zulke denk
beelden van openlijke revolutie voor
staan. sympathiseeren allerlei man
nen van positie en wetenschap, een
voudig omdat ze niet nadenken.
De „Nieuwe Rott. Ct." meent, na
een overzicht van het voorloopig var-
slag gegeten te hebben, dat van hef.
antwoord dier regeering zal afhangen
liet vei'loop van dit wetsontwerp niet
alleen, maar het verloop van heel wat
meer in ons sociaal en economisch
leven. Hare overleggingen mogen lan
gaan in denzelfden geest van verzoe
ning, waarin ieder, die blijvend orde.
vrede en welvaart bevoi'deren wil in
deze crisis zijn gedachten moet laten
gaan.
„Vooral zal ieder en zal ook de re
geering zich steeds voor den geest
moeten houden, dat een blijvende be
vredigende verstandhouding tusschen
werkgevers en werklieden, eene, die
vastheid em vertrouwen geeft, niet te
verkrijgen is zonder deze twee voor
waarden: billijk geregelde wederzijd-
sche rechtsverhoudingen en ontwik
keling van die vakorganisaties. Pet
eerste punt zal weinig tegenspraak
ontmoeten, maar ook het tweede moet
worden erkend.
In het algemeen kan niet worden
tegengesproken, dat eenige versterking
van art. 284 volkomen rationeel is;
dat onze wetgeving op dit stuk de
meest onvoldoende is onder de wetge
vingen van alle staten in Europa. Een
beperking van het dwangdelict tot
dwang met geweld en tot duidelijk
aanwijsbare bedreiging met geweld
wordt inderdaad nergens elders ge
vonden. En daarom is het volstrekt
overdreven, wannee/r arbeiders in
iedere uitbreiding van dat artikel een
aanranding zien van de ontwikkeling
hunner organisaties. Ter wille van
verzoening en bevrediging moge hun
dat ook duidelijk worden gemaakt
door do regeering. Want al is een
Memorie van Antwoord aan de Kamer
geadresseerd en een terugslag op haar
bedenkingen, in een aangelegenheid
als deze is zulk een stuk mede ge
richt tot de natie. Hadde de toelich
ting dit meer uitgewerkt, zij zou al
een goed ding hebben gedaan. Daar
in verzuime de rceering de nu nieuw
aangeboden gelegenheid niet en 7ii
die in arbeiderskringen een open oor
weten te vinden, beschouwen het in
lichten hieromtrent als hun plicht.
..Wanneer de Regeering in dezen
geest haar antwoord stelt en een be
tere redactie kiest want die moet
veel beter zijn dan zal haar woord
ziin invloed zeker niet missen.
..En ten aanzien van het slakings-
artikel moge de Regeering in volle
zwaarte laten wegen wat in het Ver
slag door een deel der leden zoo krach
tig is betoogd en wat ook door de an
dersdenkenden als een ernstige be
denking is erkend: geen straf tegen
de staking zonder regeling der rechts
verhoudingen vooraf".
In het „Venloosch Weekblad" be
toogt dir. W. H. Nolens dat het wel
waar is dat zeer vele artikelen der
strafwet tot dwaze toepassing aanlei
ding kunnen geven, en dat men hier
als elders rekening moet houden met
de redelijkheid der rechters.
„Maar toch is het vooral in geval
len als deze gewenscht. dat de woor
den zoo goed mogelijk de bedoeling
weergeven, dat er geen dwaze conse
quenties uitgetrokken kunnen worden.
Daarvoor nu is wel kruid gewassen.
Na de geleverde kritiek zal waarschijn
lijk eene redactie gevonden kunnen
worden, die beter, liefst zoo volledig
mogelijk de bedoeling: het tegen
gaan van feitelijkheden en verzekering
van het verkeer op den openbaren weg
uitdrukt".
..Tegen het tweede artikel, vooral
(gericht tegen dienstweigering van
spoorwegpersoneel loopende de dienst
betrekking. bestonden vooral opportu-
niteitsbezwaren bij leden, die in be
ginsel bepalingen in den geest van de
voorgestelde verdedigbaar achtten.
Het komt dr. Nolens voor dat vele
dezer leden wel zullen toegeven het
geen in de Mem. van Toelichting ge
zegd wordt, nadat 't verband van dit
voorstel met de spoorweg-enquête,
met do regeling van den rechtstoestand
der ambtenaren en met die van het
arbeidscontract in het algemeen is
aangetoond: „Maar deze wetsvoor-
dracht staat overigens geheel op zich-
zelve. Zij beoogt, onafhankelijk van
welke regeling ookte waarborgen,
dat de overheid haar gezag onbetwist
kunne handhaven en hare taak on
gestoord kunne volbrengen".
Op de vraag: is het niet. zeg dan
maar wenschelijk. ook om den schijn
van onnoodige hardheid te vermijden,
dat zooveel mogelijk tegelijk met het
wet worden van deze strafbepaling op
dienstweigering samenvallen maatre
gelen ter verzekering van de rechts
positie van het personeel waarop ze
van toepassing moeten zijn, antwoordt
dr. Nolens, dat in het Voorl. Verslag
herhaaldelijk op het wenschelijke van
deze regeling cewezen wordt, en z. i.
is het voor de behandeling en de tot
standkoming van het voorgestelde,
maar nog meer voor het spoorweg
personeel zelve, voor de positie van
iiet groote deel van dat personeel dat
niets liever wenscht dan onder goede
voorwaarden steeds zijn plicht te doen,
zijn contract getrouw te blijven, zeer
gewenscht dat in de aangegeven rich
ting iets gedaan kon worden.
Rechtzaken.
Berooiiug tan eeu gelddrager.
Zaterdag diende voor de rechtbank
te Rotterdam de zaan van de aan
randing van een gelddrager van het
agentschap der Dordtsche Bank in een
woning aan den Spoorsingel te Rot
terdam.
Terecht stond Frederik Hendrik
Strubbe. 38 jaar, boekhouder te Brus
sel, die, zich tijdelijk noemende Henry
Martens, op 29 Januari jl. in boven
genoemde woning den gelddrager J.
\Y. Smit. die een geldswaardig bedrag
bij zich droeg een groote hoeveelheid
peper in het gelaat wierp, hem daar
na bij de borst greep en aan de klee-
ren naar beneden in het sousterrein
trok.
Daar drukte beklaagde hem1 de knie
op de horst en toen Smit om hulp
wilde schreeuwen duwde hij hem de
hand in den mond. Smit verweerde
zlich flink en kreeg daardoor alleen
peper in den mond en op de kleeren.
Al worstelende kwamen beiden in
de vestibule en sloeg Smit daar de
deurruit stuk, hetwelk de aandacht
trok van de bovenburen.
De brutale aanrander nam de vlucht,
doch werd op de Schiekade achter
haald en gegrepen.
Bekl. bekende volledig. Hij zei uit
geldnood gehandeld te hebben.
Het ledigstaand benedenhuis had
hij voor het doel gehuurd en zich toen
naar het filiaal van de Dordtsche
Bank begeven en daar een promesse
geschreven van f750 ten name van
Van der Horst, die vroeger liet bene
denhuis bewoonde en wtiens naam
nog op den deurpost stond.
Bij de Bank vroeg hij, hoe laat de
looper vermoedelija zou komen.
Daarna kocht hij peper, een houten
hamer, een fleschje strychine en een
geladen revolver.
Toen Smit omstreeks te half twaalf
kwam, vroeg beklaagde hem, of hij
van f 1000 terughad, dat deed hij om
te weten, of Smit ruim in zijn geld
zat. Daarop volgde de aanranding
als bovenomschreven
De jas van Smit ter terechtzitting
aanwezig, droeg sporen van peper.
Het O. M„ bij monde van mr. Ma
zel. achtte het wettig en overtuigend
bewijs in alle opzichten geleverd. Hij
noemde het misdrijf afschuwelijk en
in langen tijd had voor deze recht
bank n'iet zulk een ernstig misdrijf
gediend.
Spr. eischte het maximum voor
diefstal met geweldpleging gepleegd
en requireerde 8 jaar gevangenisstraf.
De verdediger, mr. Slob, noemde
het misdrijf eveneens hoog ernstig, hij
voerde zijn ongunstig verleden aan en
hoe hij te Brussel als grand seigneur
leefde. Evenwel vond pleiter de straf
wel wat te hoog.
Uit de Arbeiderswereid
B1NNSNLAND.
In een Vrijdagavond gehouden ver
gadering van bouwvakarbeiders ie
Groningen werd besloten van Main-
dag af niet meer dan 10 uur per dag
te; werken. Zoo als bekend is hebben
de besturen van de timmerlieden-,
metselaars- en opperliedenveireeniging
de leden bij geheime stemming 'ati-i
uitmaken of zij vóór of tegen de in
voering van een 10-urigen werkdag
waren. 4/5 deel van de georganiseerde
werklieden hebben zich daar vóór
verklaard.
Toch heeft de actie, vooral van djn
kant der opperlieden, nogal eenige
tegenkanting ondervonden, omdat
hun weekloon er door verlaagd zon
worden.
Omdat aanvankelijk bij het invoe
ren van den 10-urigen werkdag, geen
hooger loon geëischt wordt, konden
gezellen dat besluit, zonder ernstige
tegenkanting van de zijde der pa
troons. gemakkelijk nemen. Er wordt
n.l. bij 't uur gewerkt.
Kerk en School.
Oud. Geret. Kerk.
Bedankt voor het beroep te Goes door ds.
J. R. van Oort te Charlois.
Beroepen bij de Hervormde Gemeente te
Groningen dr. A. T. Krull, te Alkmaar.
(N. G. C.).
De Vereeniging van hoofden van scholen
in Nederland zal hare 5e algemeene verga
dering dit jaar houden te Utrecht op Zater
dag li April.
In die vergadering zal 0 a. behandeld wor
den het vroeger reeds vermelde voorstel van
het hoofdbestuur betreffende wijziging van
art. 21 der wet op het lager onderwijs.
Dr. W. A. Boekelman, arts te Utrecht, zal
eeu voordracht houdeu over de beteekenls
van het aanschouwelijk onderwijs.
Maandag ls het 25 Jaar geleden, dat prof.
mr. J. baron d'Aulnis de Bouroulll liet hoog-
leeraarsambt aan de rljks-unlversitelt te
Utrecht aanvaardde.
Amsterdam. Bevorderd tot arts de heer J.
A. Trctsenburg. geb. te Amsterdam; geslaagd
voor het eerste gedeelte de heer C. G. Wem-
merslager van Sparwoude.
Leiden. De heer K. A. Rombacli promo
veerde Zaterdag te Amsterdam ln de rechts
wetenschap, met den hoogsten graad; cum
laude.
Groningen. Geslaagd voor doctor ln de
rechtswetenschap, op stellingen Hendrik Ge
rard Pieter Dutjfjes.
