Tweede B3ad,
Liefde en Haat.
Behoorende bij
„Haarlem's Dagblad"
van
Donderdag 26 Maart 1903
Nr. 6055
I Een 'planter wij geer.
I,Mr. P. Brooshooft, die in Bant n
toeft om nieuwe indnukken op te d'jcn
welke hij mededeelt onder den t«
Van Putten in Bantam, bezocht otk
dr. J. l'Ange Huet, vroeger redacteur
van het Dagbl. voor Ned.-Indië, oie
zich nu in cUe wildernis heeft terag-
gpt rokken om koffie te planten, zie
hier eenige grepen uit een zijner schei-
sen:
Rankas-Bitoeng is reeds met vroo
lijk in de kotta zelf. maar stel u voor
op 6 a 7 paal van daar. geheel Veria
ten te midden van koffietuinen en
(jenige armoedige kamponghuujes,
slechts bereikbaar langs een door
bosch slingerenden, half onderhouden
bergweg, een pondok van hout en
képang met een brok morsige san
de voeten klevende klei tot voorerf,
tegen diefstal beschermd door een
bamboe-pagger, zonder eenige meu-
be!weelde dan de noodige stoelen ta
fels, rust- en bergplaatsen en d't van
de menschen verlaten oord, in kalmen
ziele-vrede bewoond door een volui') 3d
totok, uit een geslacht van Europe?-
sche intel'iectuels, die met de werdd
beeft afgerekend, zijn koffieaanplmt-
je beheert met zoo weinig omslag nis
mogelijk is om zijn tot een minimum
herleide behoeften te vervullen tfa
niettegenstaande deze eigen ontberin
gen, uit aangeboren billijkheid do p-
gezetenen van zijn crfpachts-pero -:e-l-
tje voor hun toegeeflijk gecontroicer-
den arbeid niet met een hongerlo m
afscheept, den gebrekkigen of buiten
hun schuld achterlijken uit de typi
sche dubbeltjesdoos een ketipje meer
toeschuift dan hun wellicht toekomt,
gehurkt voor zijn taegangstrap ce
luidjes, mannen, vrouwen, kinder.»n,
op houten mandoersbonnet jns, baboï-
lend, lachend, kwinkslagen wisselend
hun meer of minder eerlijk verdiend
loon uitbetaalt, hen zelf daarbij naar
hartelust laat kakelen, lachen, elkan
der toegillen, de kinderen met uiüx
neemt bp zijn tournées in de tuinen,
met hen babbelt of lachend schuld
bekent als ze hem verwijten dat toe-
wan ditmaal zoo stil is, die hui;.es
der menschen behoorlijk onderhoudt,
hen bijna nooit op taak, maar op dag
loon laat werken, bewerende dat oe
doorsnee-inlander een' fatsoenlijk man
is die fatsoenlijk moet worden behan
deld stel u dit alles voor en gij hebt
den plantei'-wijsgeer-kluizenaar-ar-
menvriend1, dien ik 23 Januari 19 )3
bezocht op zijn erfpaclitsperoeel Tjem-
paka.
En toch houdt-bet landje zich staan
de: de voorvaderen van dien erfpach
ter. dr. .T. l'Ange Huet, zouden hebben
gezegd: ga boulotte. Wie dit in dien
tegenwoordigen tijd van een liberia-
aanplant kan getuigen, mag tevreden
zijn. Had de koffie/markt den heer
Iluet niet in den steek gelaten, den
zou Tjempaka een model-onderneming
zijn, waar de winst gelijken tredhieM
met goede behandeling van den wovk-
man.
Ik kon op Tjempaca, zoo dicht hij
Rankas-Bitoeng. niet nalaten te dm-
ken aan de togen stelling: Multatuli
docxP theatrale volksliefde zichzelf
verheerlijkende l'Ange Huet, voer
de wereld verborgen, zijn goedheid
zelf niet voelende, de arme mi gevend
wat hij kan. Zijn levenswijze (s ove
rigens die van den achten kluizenaar.
Bedienden heeft hij niet, of liever ze-
zijn ew! wel, maar hij heeft ze door
en door verwend. Het op zijn achter
erf als in Abrams schoot levende ge
zin, met die noodige so ed ar a's en ac
hats, doet niets voor hem dan een
stukje harde kip braden, rijst koken
en zijn bed opmaken. Als hij, met
voor den ruim zestigjarige vervaar
lijke stentorst-om een dienstbaar we
zen oproept,, naar voren, naar achte
ren, naar al die vier windstreken, dan
komt. er niemand; ten slotte doet hij
zelf, momped-vegoelijkend, wat hij bij
uitzondering eens had willen laten
doen. Hij zet zijn eigen kopje n.or-
gen-ltoffie, hij smeertdroeve naglip
van de vadnrlandsclie koffietafel
zijn twaalf uursboterham en snijdt öe
zwartharde kippenkluif, door een
vluchtige bruine schim op tafel ge
spookt, aan kleine belegstukjes er op.
De plektuinen, pulpmolentjes, dróge
rijtjes, sorteerder! jtjes, wasscherij-
tjes, alles zoo handzaam mogehjk,
zijn dan reeds in tevreden morgen-
ges! enter bezocht. Met menschen en
kinderen is gepraat, geknord, gedeeld
in zieiktetjes, geholpen in lekkende
dakjes. Nu, na het ..twaalf uurtje t:)".
wordt gerust, gezorgd voor hond en
kat, in den luierstoel' geleizen uit a'le
werelden naar Tjempaka gebrachj^
Feuilleton.
Vertaald uit het ENGELSCH.
20.
Hij rende hem. achterna. De grond
was zacht en stevig maa.r hij had
noc geen twintic passen geloopen, of
hij was overtuigd, dat het geluid van
zijn voetstappen het oor van den ander
moest bereiken en dat op die wijze
vervolging nutteloos zou zijn. Daar
om ging hij over tot lange, snelle
stappen en naderde behoedzaam de
olmen. Verborgen achter hun stam
men gluurde h:: in de richting, die
de vluchteling genomen had. Het woud
scheen zich daar als een waaier uit
te spreiden, en het was niet zoo on
doordringbaar als het deel, dat hij pas
verlaten had'. Eerst onderscheidde hij
niets; maar juist was hij besloten
maar weer voort te gaan, en de rich
ting te volgen, dde de gedaante ge
nomen had. toen. hij hem nog eens
weer zag. en dezen keer had hij ab
solute zekerheid. De gevederde hoed,
de korte schoudermantel en het gevest
van d'e getrokken rapier in zijn hand
door de leestrommel of hartelijke'
vrienden-bezending. Dan is luat de
avond-nassi, met inlandsche toespijs,
en een langzaam insluimeren op het
eenzame bed in eenzaam bosch, met
eenzaam nadenken aan wat weleer is
genoten en geleden in die schijn-
schoone wereld.
Grijze en wijze man, ik voel uw tra
gische berusting. Ik heb geleefd het
leven van zaken, genomen tien gul
den voor wat slechts vijf waard was,
ik ga nu mijn wilgendamsclie kiez3vs
met mij zelf wed-er een kat in den zak
verkoojJen maar iets wat nooit
ijqmaiul van me zag, iets van gevoels
diepte sluimert in mij en met dien
kleinen voelhoorn trek ik tot mijn
begrip uw strijd, uw onvoldaanheid
met den toch zoo degelijken letterar
beid, uw walgen van het nieuws er-
zamelen voor gulzige menschen, uw
weggaan naar Bantam's verget,elh'-,!d,
uw ook dMr nog gekoesterde illusies,
hun schimmig vervloeien de een ra
den ander en thans uw gelatenheid.,
uw inzien van het nuttelooze der le
vensreis. uw berustend afwachten t an
het einde.
Maar de arme lie,dien van Tjempaka
zullen later spreken van een goed
man, die daar onder hen heeft ge
leefd."
Stadsnieuws.
Tot President van de Recht
bank alhier is benoemd Mr. J, de Clercq
van Weel, tot vice-president Mr. Lose-
caat Venneer, tot rechter Mr. Van Nes
van Meerkerk, thans te Alkmaar.
Onver eenigdeVereeniging.
I-Iet N. O. G. Bestuur in Haarlem is in
[toorn,
Het fronst de wenkbrauwboog en 't som.
[ber oog schiet vlam.
Dat sedert lang de opkomst slecht was
[is een doorn
In 't vleesch vam het Bestuur; waarom en
[hoe 't zoo kwam,
Dat is een zaak waarover veel zou zijn te
[praten,
En waarbij zeekre Bond een vêer zou
[moeten laten.
In dezen lijd van vakaansluiting zijn de
[woorden
Van solidariteit en trouw in ieders mond,
Men zingt ze uit, in daavrende accoor-
[den,
Men bouwt er stelsels op als op een vas
tten /grond,
Het N. O. G. helaas verloor, o woede en.
[spijt,
De trouw en zelfsde solidariteit.
Maar hoe 't ook zij, die zaak is er nu toe
[gelegen,
De hakbijl staat gereed, de afdeeling
[moet dood.
Heeft het Bestuur in pijn en smart ook
[lang -gezwegen,
Thans wanhoopt het geheel aan dagend
[morgenrood.
Wie ter vergadering zich nü nog gaat
[begeven,
Komt slechts om !t N. O. G. te helpen bij
[zijn sneven.
RIJMELAAR.
Uit de Omstreken.
Heemstede.
Sedert Zaterdag zijn alhier niet min
der dan 5 honden vergiftigd; tegen den
vermoedelijken dader is pro ces-ver baal
opgemaakt.
Op Dinsdag 31 Maart, voorm. 10.18 uur
zal ten Raadhui-ze een-e vergadering wor
den gehouden van het college van zetters
voor de personeele belasting.
Binnenland.
Oesterteelt.
De Ierseksche en Thoolsche Ct.
schrijft:
Over 't algemeen zou men zeggen,
dat er iets meer leven in de verzen
ding van oesters is. wanneer men ten
minste de 2e, 3e en vooral 4e soort mag
meetellen. Voor de eerste soort, blijft
de Engelsche oester nog steeds een
kwade concurrent. Was België eerst
het operatie-terrein voor de Engelsche
marchants, in de laatste weken zijn
zij ook naar Duitschland getogen om
daar hun waar aan den man te bren
gen .tegen ongekend lage prijzen, en
een mooie groote vette oester, tegen
een. klein prijsje, daar wil de Duit-
seher wel aan. voor de besmetting is
men daar schijnbaar niet bang.
Het ziet er dan ook voor de Hol-
landsche kweekers maar donker uit,
nu men ook in Duitschland van de
was voor Tutbury voldoende Het was
Harden zelf en eindelijk was er ge
legenheid hem te vangen.
Langzaam en vastberaden stak d'ê
Ridder de open ruimte over. Hij was
te ver af voor een pistoolschot, anders
zou Tutbury het gewaagd hebben, hoe
onzeker het licht ook was, en hij was
ook te ver om hem met eenigen kans
op succes te achtervolgen. Het wild
was nog niet gevangen, maar het ein
de toch nabij. Tutbury zag hoe hij
de open grasvlakte overstak en wacht
te op een gelegenheid, dat Harden
het voortgaan belet werd en tot hem
terug zou keeren. eer hii zelf nog een
stap verder deed. toen zag hij plotse
ling dat de Ridder een aanloop nam
en een sprong maakte. Op een afstand
hoordie hij een zwak „bum!" alsof een
lichaam met kracht ter aarde kwam,
en toen was Harden weer verdwenen.
Zoo snel was dat gebeurd, dat Tut
bury een oogenblik zijn oogen nau
welijks kon gelooven. Toen kwam
hij tot bezinning sprong met- een
schreeuw vooruit en rende dezen
keer, tot hij de plaats bereikte, waar
Harden uit het gezicht verdwenen was.
Hier was de stroom, die door het
woud loopt. Harden in den weg ge
komen en hij was er overheen ge
sprongen.
„hollander Austern" niet weten wil.
Velen zijn er. die groote partijen eer
ste soort. voor -zooverre deze opge-
vischt zijn. moeten terugzaaien of op
de perceelen laten liggen, wanneer
men ze niet voor de .vijfhoeken" moet
opvisschen, welke dit jaar meer dan
anders voorkomen. Onnoodig te zeg
gen. dat dit een groot verlies is.
Dure perceelen, welke voor de groote
oesters gehouden moeten worden, heb
ben dit seizoen gedeeltelijk zoo goed
als renteloos gelegen en de fiscus laat
zich niet verbidden wanneer d'e tijd
voor de pachtbetaling daar is. Voor
velden zal de vorige week een moei
lijke week geweest zijn. want de fatale
termijn van 15 Maart slaat ieder jaar
in menige kas een groot gat en het is
de vraag of het dit jaar wel gestopt
zal kunnen worden.
Zuider-Hypotheekbank.
Wij ontvingen het verslag 1 der
Naarnlooze Vennootschap ,Zuider-Hy-
potheekbank". gevestigd te Breda.
Daaruit blijkt, dat de winst-en ver
liesrekening sloot met. een voordeelig
saldo van f 18.888.065. en dns na af
schrijving van f 7.060.685 een te ver
doelen winst overblijft van f 11.827.S8.
Er wordt voorgesteld aan de aan
deelhouders een dividend uit te keeren
van 4 en een surplus-dividend van
f
Kranig zwemmer.
Maandag j.l. zwom de rijksveldwachter
Van Waarde, te 'sTIerto-gehbosch, zes
maal de wetering in den polder „De
Vli-ert" over, ten einde een strooper te
verbaliseeren, die zich achter de wete
ring veilig waande door de door hem
gebruikte netten, lokvogels, ja, zelfs zijn
hut over de wetering te brengen, zoodat
voorloopig aan zijn kievitenvanigst een
einde is gemaakt.
Naar het zich laat aanzien zal het kou
de bad, of liever zullen de koude baden,
den. kraniigen politieman geen onheil be
rokkenen.
Letteren en Kunst.
De Z inger-dichter J. H. Speenhoff
Maandagavond ontvingen de bezoekers
van den Schouwburg, die daar de voor
stelling van „Moarna Vanroa" bijwoonden,
in de pauze een papiertje, aankondigend
dat „het Vrije Tooneel" weldra ook hier
ter stede zal optreden.
Het Vrije Tooneel" is een nieuw 'ge
zelschapje, dat zich in den loop van dit
seizoen te Rotterdam heeft gevormd.
Wat het geven zal kunnen wij dus nog
niet beo ordeellen, daar de kennismaking
nog moet geschieden.
Maar toch willen wij naar aanleiding
van een entrefilet in de „Hollandsche
Revue" even de aandacht vestigen op
den leider van het gezelschap, den zan
ger-dichter J. H. Speenhoff, tot dusver
meer bekend als caricaturist.
De „Hollandsche Revue" blijkt slecht
te spreken over humoristische couplet-
zangers als Chrétiennï, Nico de Haas,
Abr.am de Winter en dergelijken. Maar
dan schrijft de redacteur o. a.:
die weet hoe het goede Holland
sche publiek, dat gemoedelijk beluistert
en zelfs toejuicht, hij zal 't bijkans een
onmogelijkheid vinden, dat ditzelfde pu
bliek met waarlijk vereerende ingeno
menheid hulde heeft kunnen brengen
aan een o zoo eenvoudigen jongen man,
die rustig, zonder emfase, met beschei
den stem, zichzelven zeer bescheiden
alckompagïieerend op een guitaar, een
liiedje begint te zingen als dit:
Kleine kleuters blond en blij
Komen met de maand van Mei,
Zoete snoetjes,
Dribbelvoetjes,
Kleine kleuters blond en blij.
Slapen in een bed van zij.
Kleine kleuters arm en schraal,
Oogjes kijken ziek en vaal
Stille hikjes,
Traantjes, snikjes,
Kleine kleuters arm en schraal,
Slapen in een hospitaal.
Kleine kleuters, lief en teer,
Woelen angstig heen en wêer.
Niemand kent ze
Of verwent ze,
Kleine kleuters, lief en teer,
Gaan naar Onzen Lieven Heer.
En toch is dit gebeurd. De dichter-zan-
ger van dit liedje heeft een piotselmgen
bijval gevonden. Zijn „Kleine kleuters"
is, waar hij het zong, met ontroering be
luisterd en toegejuicht.
Dat lijkt ons een verblijdend teeken.
Het bewijst, dat ons volk, 't welk van
Terwijl hij naar de breedte van den
stroom keek, ontsnapte hem half onbe
wust een kreet van bewondering. Tut
bury was zelf een buitengewoon goed
athleet, maar dit "in" ^:n krachten te
boven. De sergeant kon aan den stei-
len oever zien dat het langzaam stroo
men de water hier heel diep was. daar
om deed hij als een otter en was in
een paar slagen naar den overkant
gezwommen.
Terwijl hij den oever opklauterde,
zag hij welk pad Harden voor zich
zelf gemaakt had in het gras voor hem
envolgde dat snel maar behoedzaam.
Plotseling zag h;< dat hij de grens
van het bosch naderde en toen hij
aarzelend bleef stil staan als om te
bepalen welken koers nu uit te gaan,
zag hij een open vlakte voor zich,
terwijl aan zijn rechterhand een lan
ge vleugel van liet woud zich uit
strekte tot de muren van Coombe
Royal zelf, wiens donker-purperen
silhouet met Kenelin's Toren er hoog
boven uitstekend, daar solide stond
'afgeteekend tegen den avondhemel.
En vlak voor hem als om het schoone
landschap te bewonderen stond Har
den zelf zonder eenige beschutting.
Hij stond met zijn rug naar Tutbury
toe, dus met het gezicht naar Coombe
Royal en tweemaal nam zijn tegen-
liet voorgeslacht zulke schitterende lied-1
jes heeft geërfd en dat sinds met zurè
deunen zijn zlngens-lust heeft bevredigd,
nog al/tijd de kracht van een eenvoudig
stemmingsvol liedje gevoelt.
Speenhoff's liedjes zijn voorbestemd
om populair te worden, om volksliedjes
te zijn. Zij vloeien gemakkelijk, in hun
bouw is nergens iets geforceerds en zij
zijn zoo doodeenvoudig dat, om ze te be
grijpen en den geest ervan te waardee-
ren, zelfs geen inspanning wordt ge-
vraa/gd.
Een vijf-en-twinitigtal van die liedjes
zullen weildra in een bundel verschijnen,
en, wellicht spoedig, zal men ze alge
meen hooren zingen
In de voordracht van Speenhoff komen
deze liedjes meer tot hun recht dan bij
het lezen: maar als men ziet, hoe dood
eenvoudig de zanger dat doet, rustig ge
zeten, met een stem zonder nuance, zon
der gebaar, zonder zelfs een regel te
sousllgneeren, dan wéét men beslist, dat
ook het volk ze zingen en genieten kan,
dat ook de eenvoudigste 't genot van
Speenhoff's liedekens waardeeren zal.
En dit is een hcuehelijke zekerheid. Voor
den dichter-zanger èn voor zijn publiek
Verscheiden gezelschappen en sociëtei
ten hebben Speenhoff dan ook reeds uit.
genoodiigid in hun kring zijn liedjes met
guitaar-begeleiding te komen voordra
gen.
Ma? men in een Schouwburg
fluiten?
Er is op het oogenblik in Parijs een
vrederechter wij zouden zeggen een
kantonrechter die er danig mee in
zit. Hij is nl. -ehouden om recht te
spreken in de zaak .l'affaire" van het
concert-Chevillard. Het is geen groote
zaak. Er is geen kans dat ze Frank
rijk in twee vijandelijke kampen zal
verdeelen, zooals b.v. dia Dreyfus-zaak;
maar ze is daarom niet minder moei
lijk, en de brave kantonrechter zal
over 8 dagen uitspraak moeten doen.
Do feiten zijn de volgende:
Twee liefhebbers waren gewoon el-
ken Zondag naar het concert-Chevil
lard te gaan. Dat is niets bijzonders
en zelfs te prefereeren boven café-be
zoek. En toch als zij naar een café
waren gegaan, waren ze waarschijn
lijk niet met de gerechtigheid van hun
land' in botsing gekomen.
De twee brave burgers waren nl.
echte melomanen. wat hier zeggen
wil dat zij in de muziek sterk gepro
nonceerde meeningen hadden. Men
weet dat niemand aan politiek doet.
hetzij radicaal of conservatief, of hij
komt in strijd met iemand of iets.
Zoo i3 het ook in de muziek, de let
terkunde en de schilderkunst.
Onze melomanen waren vóór Wag
ner en tegen Mozart, of voor Mozart
en tegen Wagner het doet er niet
toe. Vast staat dat alle Zondagen,
wanneer er op het programma een
nummer stond dat. hun niet beviel,
hun gefluit de lucht vervulde.
De administratie der concerten be
sloot op energieke wijze in te grijpen.
Zij kende haar mannekes. Er werd
goed wacht gehouden aan de con-
tröle, en toen de trouwe bezoekers
zich op een Zondag aanmeldden werd
hun den toegang ^eweigerd. En daar
door ontstond het hangende proces.
De vrederechter zal zich moeten uit
spreken, >maar de zaak zal wel tot in
cassatie worden voortgezet. Het gaat
om een principe, een zaak van gewicht
voor concert- en schouwburgzalen.
Heeft men het recht daar te fluiten als
een stuk muziek- of tooneelspelkunst
je niet bevalt? AWaus is toegestaan,
wordt zelfs aangemoedigd en aange
kweekt, waarom zou men dan niet
mogen fluiten?
'n Moeilijk zaakje!
Gemengd nieuws.
Modernisme in 't Notarishuis.
We lezen in 't Rotterdamsch Nieuws
blad:
De moderniteit is warempel ail
doorgedrongen tot liet Notarishuis,
plaats waar toch bij voorkeur het
antieke wordt bewaard en geëerd.
Er staat, om te verkoopen. heden
een... automobiel! Een complete auto
mobiel! Nü reeds!
Droevig staat dit moderne instru
ment, vroeg verouderd, in de donkere
achterzaal, waar bij verkoopingen de
.rommel" pleegt te worden geëtaleerd.
Zij staat daar droevig, als een jong
professor op zijn zeventigsten verjaar
dag, als een almanak voor 1903 op 1
Januari 1904, als een veroordeelde die
zich onschuld i« gevoelt, als een da-
mescostuum dat uit de mode is, af
gewezen, onbruikbaar verklaard.
Zij staat daar ellendig als een ren
paard op vildersstal.
Zij staat daar als de automobile ge
worden klacht, dat alle aardsche groot
heid slechts tijdelijk is, en de men-
sclie onrechtvaardig en snood zijn.
stander hem onder schot en tweemaal
liet hij zijn pistool weer zakken. Har
den was niet binnen het bereik van
zijn kogels. Tutbury schudde het
hoofd, en liet het pistool weer in zijn
gordel zakken. Er was geen andere
kans meer voor hem over dan eenige
meters op hem te winnen door zacht
jes vooruit te sluinen en dian zijn man
neer te schieten. Harden was verzon
ken in het tafereel, dat zich voor zijn
oos- vertoonde. Hij woei zich met zijn
hoed wat koelte toe, en Tutbury zag
den glans van het avondrood op zijn
mooie haar Langzaam en behoedzaam
bewoog de sergeant zich voorwaarts
met het pistool in de hand toen zijn
voet op een drogen tak uitgleed, wat
een krakend geluid veroorzaakte. Tut-
burv was nog in de schaduw van de
hoornen en bliksemsnel hief hij zijn
hoofd op. in de hoop. dat het geluid
den ander niet bereikt zou hebben
het was zoo onbeteekenend geweest.
Hij tuurde in de duisternis om het
effect van zijn domme streek waar te
nemen ,en vloekte daarop binnens
monds, want Harden had scherp
rondgekeen en keek nu zijn kant heen.
Zijn getrainde organen zoo gevoelig
als die van een hert. hadden het snel
ritselen van den tak gehoord en toen
de doodelijke stilte gevoeld, die daar-
Hoe kort geleden wellicht, kwam zij
glimmend en fonkelend en stralend en
glanzend uit de werkplaatsen. En nu
wordt haar stoffig, vunzig lijf door
vuile handen bevoeld, bewreven.
Wolicht geen maand voor dezen zat
een'elegante jongedame, frischblozend
en gelukkig op de zachte kussens van
de voorbank, en heden zat daar een
opkooper. ontevreden, loenzend naar
een liefhebber voorhet vod!
Tot vele ernstige bespiegelingen
wekt u zoo'n automobile in een nota
rishuis op. Gij keert tot uzelven in
en gij overdenkt hoe kort roem en glo
rie duren!
Zakenmenschen bespiegelen noch
tans niet. Ten overstaan van de ver
oordeelde automobile spraken zij van
morgen zoo rustig als hoorden zij
van aardsche vergankelijkheid nooit.
Zij gaven hun opinie over de handels
waarde, en die was niet ongunstig.
Zij geloofden de automobile alsnog
bruikbaar!
Wanneer meermalen auto's ten no
taris-huize verschijnen gaan, wordt
het waarschijnlijk dat H. B. Sers een
vereeniging stichten .tot het beproe
ven van automobielen", in navolging
van die eertijds bestond ..tot liet be
proeven van pleziervaartuigen". Méér
dan één aardig tochtje hebben de
vernuftige leden dier vroegere club
op een ten verkoop geannonceerd
vaartuig gedaan. De secretaris
schreef trouw op alle annonces en in
een vrijen Woensdagmiddag werd de
nrobeertocht bepaald. Natuurlijk volg
de daarna stereotiep de mededeeling
.dat de lieeren er van afzagen!"
Iets dergelijks krijgt levensvatbaar
heid als het verkoopen van oude auto
mobielen meer in zwang raakt.
M ant het spreekt vanzelf, niemand
koopt een automobiel, óók geen oude,
zonder proeftocht te hebben gemaakt.
Met de notaris-automobiel zullen ge
gadigden waarschijnlijk gelegenheid
hebben gehad op hun beurt een Beurs-
pleintje rond te rijden! met afslager,
bieders en mijnroepers op het mid-
®en trottoir.
En de verkoomn- van de droevige
automobiel werd een vroolijke plech
tigheid.
Een Hollandsch schip verbrand.
I-Iet, Nederlandsche zeilschip Atvri-
cilia", UapiteinPronker, komende van
New-Yoiik met*7262 fusten petroleum,
kwam den 27en Februari j.l. op de
Eransche kust en ankerde ongeveer
400 meter van de kade van Reui'ie
(Gironde), waar het den volgenden
dag zijn lading, bestemd voor eenig-
fabrieken in diem omtrek, begon te 'os
sen. Deze lo-ssing liep op de gewjne
wijze af en er bleven op den 19en de
zer slechts 400 fusten aan boord." d'e
voor een andere fabriek waren be
stemd. De „Amicitia" was een ijzeren
driemaster, gebouwd in 1885, metende
1113 tons en toebehoorende aan r<n
heer P. v. d. Hoog te Krimpen a d.
Lek. Kapitein Pronker, die een-ge
zaken moest afdoen, had Donderdag
morgen zijn schip verlaten om naar
Bordeaux te gaan en ïiet commando
oven-gedragen aan den len stuurman.
Behalve de bemanning, die 18 koppen
telde, waren een ambtenaar der->u-
ane, een waker en de directeur vr n
een der fabrieken aan boord. T-vte
lichters lag/en langszij, een geladen,
tleirwijl men met de lading van een
tweede zou beginnen. Juist om 5 mi
nuten voor vieren hoorde men een
vreese/lijke ontploffing in het midden-
ruim, waar zich vier matrozen bevon
den. In woiinige minuten stond Let
schip van het eene eind tot het andere
in brand en ieder zocht zijn heil in
de vlucht. De lichters kozen dadülijk
biet ruime sop. Twee der mannen óie
in het ruim waren bekwamen ;!ve
brandwonden en wisten zich tijdig te
redden. De derde, ernstig gebrand aan
het gelaat en de armen, sprong ver
boord en weitd door twee bewoners
van Reuille in een roeiboot opgeviscUt
terwijl de vierde op gelijke wijze werd:
gereid. Alle schepelingen begaven zich
aan land, waar de drie gewonden in
het hospitaal van Blave werden opge
nomen. Aan redding van het schip
viel niet te. denken, het brandde lot
laat in den avond en is toen gezon
ken, terwijl de brandende petroleum
vaten nog geruimen tijd op het water
bleven drijven. De schade wordt op
300.000 francs geraamd, terwijl 'ie
kapitein bovendien nog 15.000 fraims
verloren heeft, - die hij in zijn ltaj
had geborgen en den volgenden nag
naar Nederland wilde opzenden.
Een Spoorweg van Europa
naar Amerika,
Het reeds lang beraamde plan van
een Europeesch-Ame-rikaanschen
spoorweg begint thans volgens mede-
deelingen dienaangaande in de Scot
tish Geographical Magazine, vasten
vorm aan te nemen. Amerikanen heb
ben een syndicaat gevormd en doen
pogingen bij de Russische regeering
ter verkrijging van liet privilegie om
het Aziatisch gedeelte van de lijn aan
te leggen van Vladivostock naar Kaap
op volgde. Tot Tutbury's vreugde
deed hij een stan voorwaarts als om
hem te naderen en zich te vergewis
sen, waar het geluid vandaan was
gekomen, maar even snel keerde hij
zich weer om. en ging recht vooruit
midden de open vlakte over in de rich
ting van Coombe Royal.
Een gedeelte van dezen strook
bosch boog zich in een half cirkel en
Harden begaf zich daarheen. Hij
haastte zich niet. maar wandelde,
alsof hij bezig was een luchtje te
scheppen. Als Tutbury die plek maar
kon bereiken, voordat Harden daar
aangekomen was. dan was zijn laat
ste uur geslagen. Langzaam en voor
zichtig stond hij op, steeds in de
schaduw blijvende. Snel bepaalde hij
zijn gedragslijn en in het bosch te
ruggaande begon hij het nu op een
draven te zetten. Hier in het bosch
waren de voetstappen bijna onhoor
baar en zouden Harden niet bereiken,
daarom liet hij zich nu niet meer be
teugelen Tutbury draafde nu uit alle
macht; maar als hij zoo nu eu dan
eens snel, onderzoekend een blik op
Harden wierp, zag hii dat de laatste,
ofschoon nog onverschillig daarheen
wandelend, zijn snelheid vermeerderd
had en in weerwil van Tutbury's in
spanning de bedoelde plaats eerder
Numaino. Het syndicaat zon dan de
fondsen verschaffen, den spoorweg
bouwen en dien gedurende een be
paald aantal jaren exploiteren waar
na de Russische regeering de zaak te
gen een overeen te komen prijs kan
naasten Ook zou het syndicaat gron
den geschikt voor ontginning en mijn-
concessies krijgen.
Het plan zou dan zijn om een lijn
te leggen die Vladivostok verbindt
met Kaap Numaino aan de Behring-
straat; vervolgens zou een tunnel ge
bouwd worden onder die zeeëngte en
de Amerikaansche oever van de
Behringstraat met do spoorlijnen in
Canada verbonden worden door een
lijn dwars door Alaska. Op die ma
nier zou een doorioopendo ijzeren
baan geheel Europa, van Calais tot
Konstantinopelbeneyens een groot
deel van Azie, verbinden met het ge-
geheele vasteland van Noord-Amerika.
Het interessantste deel van dien ar
beid zou zeker zijn het maken van
den onderzeeschen tunnel ter verbin
ding van de beide oevers der Behring
straat. Die zeeëngte is niet al te breed,
minder althans dan het Kanaal tus-
schen Dover en Calais en in 't midden,
bevinden zich twee eilanden. De tun
nel zou dus in twee sectiën gemaakt
kunnen worden en men denkt er aan
dérx onderzeeschen koker samen te
stellen uti buizen van hetzelfde sys
teem als die welke vervaardigd wor
den voor den tunnel onder de St. Lau-
rens-rivier. te Montreal Aanvankelijk
had! men er aan gedacht over de engte
een brug te slaan maar de stroom is
te sterk en de ijsgang tegen het einde
van den winter te geweldig om dat
plan te kunnen verwezenlijken.
Overigens zal de houw van de -Azia
tische lijn'géén ernstige moeilijkheden
aanbieden, evenmin de lijn in Alaska
Yukon.
Men zou zich vergissen als men
meende, dat het Amerikaansche con
sortium. dat zich met. de toebereidse
len voor dit reusachtige werk bezig
houdt, bewogen wordt door een huma
nitaire of wetenschappelijke gedachte.
Er ligt op dén bodem van het plan
natuurlijk slechts een geldquaestic. De
bedoeling is de ontginning van Sibe
rië en Alaska. Siberië belooft een der
vruchtbaarste landen te worden, veel
belovend: voor landbouw en veeteelt
en vooral voor mijnbouw. In niet min
dere mate moet voor Alaska een toe
komst zijn weggelegd, waarvan men
in het oude Europa nog slechts een
flauw idee heeft, Alaska houdt men
voor een land van iL en sneeuw: dat
is het geval in 'en winter, maar zo
mers is dat land het evenbeeld van
Florida of Louisiana,
In elk geval zal wanneer deze Euro-
peesch-Amerikaansehe spoorweg wer
kelijk mocht slagen, een begin ge
maakt zijn met de industrieele ont
wikkeling van landstreken, die tot
heden nog zoo goed als onontgonnen
bleven.
Een somber geval.
heeft zich voorgedaan op een afgele
gen boerderij in den staat New-York.
Een dame, Trowbrigde, plotseling
door een vlaag van krankzinnigheid,
overvallen, doodde eerst met een stuk
ijzer haar 80-jarige moedervervol
gens wierp zij zich op haar dochter,
van 26 jaar. wie zij met een scheer
mes nagenoeg volkomen het hoofd af
sneed.
Voortdurend meer opgewonden ge
worden. stan de krankzinnige den
stal, waarin zich 18 koeien en 3 paar
den bevonden, in brand. Een aantal
personen kwam toeloopen. om de on
gelukkige dieren te redden,, waarop de
vrouw een revolver rondzwaaide, en
dreigde hen te dooden als zij nader
kwamen. Daarop wlierp zij de re
volver weg, plaatste een brandend i)Os
stroo op het hoofd en wierp zich. Kre
ten als een wild dier uitstootende, in
de vlammen.
Mevrouw Trowbridge was ven-laten
door haar echtgenoot en had sedert
dien tijd teekenen van verstandsver
bijstering getoond. Sedert het vertrek
van haar man had zij de leiding van
de boerderij op zich genomen en kon
men haar dikwijls in mannenkleeren
zien meewerken.
De Amerikaansche kolen-mijn
werkers.
liet rapport van de commissie, door
president Roosevelt in October 11. be
noemd, om de oorzaken na te gaan van
de staking der werklieden in de ko
len/mijnen en arbitlreerend op te tre
den in betwiste punten, is openbaar
gemaakt.
In het kort beveelt de commissie een
algemeene loonsverhooging aan, in
de meeste gevallen van 10 pet., in
sommige gevallen een verkorting van
den arbeidstijd en een oplossing van
alle geschillen door arbitrage. Zij
stelt verder een minimumloon vast en
een geleidelijke opklimming, spreekt
zich uit tegen veroordeeling van per
sonen door mijnwerkers of werkgevers
op grond van lidmaatschap of niet-licl-
maatschap van een vakvereenliging en
zou bereiken dan hij zelf. En inder
daad. zoo gebeurde het en toep de
sergeant hij het doel was aangeko
men, was Harden verdwenen, en alles
wat hij voor zich zag was een smal
paad'je, dat langs den rand van het
bosch liep. Tutburv ging buiten da
hoornen staan en bukte zich om het
pad in te kijken. Terwijl hii dat deed,
hoorde hij geritsel in het kreupelhout
aan de rechterzijde p-- Harden stond
voor hem met het zwaard in de hand.
Zoo. hond! Ileb ik je eindelijk!
Harden sprak die woorden. Zoo snel
als de gedachte hief Tutbury zijn pis
tool op en lei zijn hand aan de trek
ker. maar een oogenblik later was
het hem uit de hand geslagen en Har
den stond lachend voor hem.
Nu is 't mijn beurt, mijnheer. En
zijn rapier schoot te voorschijn als
de toug van een slang en trof Tutbu
ry over het hart. Maar het haam as
va nden sergeant weerstond dien aan
val? Het rapier gleed met een schra
pend gesis naar den kant uit en toen
Hardon zich hersteld had om weer
toe te steken was Tutbury ook gewa
pend met zijn beproefd zwaard. Tus-
scben d'eze twee vechtenden bestond
een veete. tengevolge van eeuwen van
haat,
(Wordt vervolgd).
