NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Meestgelezen Dagblad In Haarlem en OmLcrel&eii.
20e Jaargang
Donderdag 16 April 1903.
No. 6072
HAARLEM S DAGBLAD
AHonnem entsprljs s
Voor Haarlem per 3 maandenf 1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente), per 3 maanden1.30
Franco door het geheele Rijk, per 3 maanden1.65
Afzonderlijke nummers0.021/»
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem, per 3 maanden0.371/»
de omstreken en franco per post0.45
Aclvcrtontlën
Van 15 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem
is de prijs der Advertentiën van 1—5 regels f 0.75, elke regel meer 0.15.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Reclames 30 Cent per regel.
Bureaux: Znider Buitenspaarne No. 6,
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 122,
Groote Houtstraat No. 55. Telefoonnummer 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. DirecteurJ. C. PEEREBOOM.
ASxoaasmsnten en AdvertenÜSn worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
«ia Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Dit blad versohljnt dagelijks, behalve op Zon- en Foestdagonm
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. BAT)BE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs 3His Faubourg Montmartre.
ÏS>rU Kmw&aaaer Ksestaat uit
zes bladxtfdea.
Haarlem's Dagblad van 16 April
bevat 0. u
Macedonië, Na de stakinsr, Een
baggerhut, Willem Rooyaards over
zijn reis door Indië. Christelijke
•werklieden, De Unie, een school
met den Bijbel.
liiuteniandseh Nieuws
België
Het congres der Belgisch© socialis
ten heeft Zondag en Maandag zonder
stoornis in het Volkshuis te Brussel
plaatg gehad. Destnée was voorzitter.
De debatten hebben vooral' geloo-
pen over het algemeen kiesrecht dat
verworven mott worden door de al-
gemeene werkstaking. Aan de voor
bereiding voor die algemeens werk
staking moeten de socialisten die
eerstkomende jaren besteden en, zijn
ze krachtig genoeg om met dit wa
pen te strijden, dan zullen die degi-
cale tegenstanders niet nalaten het
atfgenfeen kiesrecht in te| voeren, al
voordat het dreigend zwaard uit de
scheede zal zijn getrokken.
Voorts hebben Dewinne, hoofdre
dacteur van de Peuple, en Vandervel-
de, gediscussieerd over de vraag of
samengaan met de anli-clerlcale par
tijen, die niet socialistisch zijn, ge-
wenscht zou zijn. Dewinne wil wel
van samengaan weten, Vanderveldie
niet. Zondag heeft het congre-s een
lange motie aangenomen, waarbij de
congresleden op grond van verschil
lende overwegingen, in gemeenplaat
sen uitgedrukt, aan de socialistische
kamerleden de opdi'acht gaven nog
vóór da verkiezingen van Mei 1904
een voorstel tot grondwetsherziening
bij de Kamer in te dienen.
Spanje.
T,e Cadix i.s Dinsdagmorgen brand uit
gebroken in een groote bergplaats voor
petroleum van de Compagnie Générale
Transatlantique. De gloed der vlammen
was zoo geweldig dat aan blusschen niet
te denken viel. Het eenige wat gedaan
kon worden om grooter ramp te voor
komen was het graven van greppels om
de brandende petroleumplassen te leiden
in tegenovergestelde richting van een
kruitmagazijn, dat op een dertig meter
afstand van den brand, in groot gevaar
verkeerde.
Er is niemand bij omgekomen.
Turkije.
Macedonië.
De toestand 'in Macedonië en Al
banië is nog steeds onrustbarend, al
is de uitbarsting nog niet gekomen.
Maar een staaltje van de stemming
die er heerscht geeft de „Neue Freie
Presse" in een telegram uit Belgrado.
De Sultan had, na den dood van con
sul Schterbina en na de onlusten van
de vorige week, een commissie uitge
zonden, onder leiding van-Said-pasja,
om te pogen de Albaniërs tot toege
vendheid en tot aanneming der her
vormingen te bewegen. Die commis
sie kwam in Albanië .en vroeg telegra
fisch aan de verzamelde Albaneezen-
hbofden te Djakovvitza, of de commis
sie ongehinderd die stad zou kunnen
binnenkomen. 1-Iet antwoord der Al-
baneezen luidde „Neen Wanneer
gij komt, zal bet u gaan zooals het
voor 24 jaren Mehemed-pasja ging
Mehemed-pasja werd in Djakowitza
vermoord, in 1879, hoewel hij een af
gezant van den Sultan was, toen hij
na den Bulgaarschen vrijheidsoorlog
den Albaneezen kwam verzoeken
zich bij den gesloten vrede neer te
leggen.
Said-pasja ging dus met zijn com
missie niet naar Djakowitza, maar
naar Prisjtina en van daar, vergezeld
van den Moefti en den kadi van Pris
jtina naar Mitrowitza. Daar werden
onderhandelingen aangeknoopt met
de AJbaneezen-hoofden Said-Sakki en
Meliemed Ali. Deze beloofden, ge
steund door den hoofdman Bakram,
de tusschen Ipey en Mitrowitza lege
rende Albaneesche troepen tot den te
rugtocht te bewegen. Of dit echter
is geschied, is uit de ontvangen be
richten niet op tie maken.
In een onderhoud, dat de „Temps"-
correspondent te Saloniki had met den
Italiaanschen militairen attaché, kolo
nel Signorile, zeide deze: dat de Sul
tan in Albanië wel wat beters doen
kon d'an boodschappen zenden. De
Sultan heeft troepen en kanonnen ge
noeg. om den tegenstand d'er Alba
niërs te doen wijken. En als de Porte
krachtig genoeg optreedt, zullen d*»
Albaneezen wel moeten toegeven.
Maar als de Porte blijft aarzelen en
draaien, zullen de Albaniërs winnen
in zelfvertrouwen, denkend dat hun
haan ten slotte toch koning zal
kr aaien.
De Turksche Regeering schijnt den
aangegeven weg te willen opgaan Zij
heeft weer nieuwe bataljons uit Klein-
Azië laten komen, zoodat nu 129 ba
taljons infanterie in den Balkan bij
een zijn Maar de officieuse ..Beurs-
courant" te Odessa vraagt.: of Redifs.
Koerden en ongeregelde Aziatische
troepen nu wel geschikt zullen blijken
om de orde in den Balkan te herstel
len. Dit blad zou het beter achten,
zoo de opdiracht daartoe, onder toe
zicht der mogendheden, gegeven werd
aan Servië, Roemenië, Bulgarije en
Griekenland, en dat aan de Porte werd
verklaard, dat de troepen dier Staten
na het eindigen van hun taak zullen
worden teruggetrokken.
Of d'ie oplossing beter wezen, zou.
•staat echter te bezien!
Stadsnieuws.
Haarlem, 15 April 1903.
Kin de r f e e s t. De Haarlemsche Ver-
eeniging van Spoorwegambtenaren heeft
Zaterdagavond 18 April in het Bronge-
bouw een kinderfeest georganiseerd on
der leiding van den heer Joh. G. Mar
tin Jr.
Men schrijft ons:
Door het Bestuur der Coöp. broodbak
kerij en verbruiksvereeniging „Vooruit
gang" is besloten tot aanstelling van
een administrateur. Het heeft als zooda
nig benoemd den heer J. J. Joosten. De
gestadige uitbreiding van de zaken der
vereeniging maakten den genomen
maatregel noodzakelijk.
Men bericht ons:
Dinsdagavond is alhier een commis
sie samengesteld, die zich zal belasten
met het innen van steunpenrningen voor
de slachtoffers der staking. Wie lijsten
wil ontvangen, ten einde mede te wer
ken, kan zich vervoegen bij een der
commissi eleden.
De commissie is samengesteld als
volgt: J. Kloezeman, B. R. Dijksterhuis,
J. Wildschut, van. de bouwvakarbeiders,
W. H. Handgraaf, F. Keizerswaard en
K. Oly van de spoorwegarbeiders.
W ater exploitatie/'
Heit winstcijfeir, waarmede deze
rekening naa.r voren komt, is onge
veer hetzelfde als dat van het vorig
boekjaar. Dit cijfer zal vrijwel sta
tionair blijven, daar, zooals U be
kend is, van de Victoriabron een
standvastig bedirag van f 5000 jaar
lijks als pacht ontvangen wordt en
de onkosten,welke nog voor onze reke
ning zijn, niet varieeren. Alleen door
een ei groote vermeerdering van den
waterverkoop zou dit bedrag stijgen.
.ExpÜoitatiie Badinrichting."
Deze exploitatie geeft dit jaar een
voordeelig saldo van f 350.50.
De minder hooge koleinprijzen zijn
gedeeltelijk oorzaak van dit gunsti
ger resultaat.
Aangemoedigd door het
groote succes, dat de Haard. Schouw
burg Maatschappij dezen winter met
de Koninkl. Vereeniging „Het Neder-
landsch Tooneel" mocht ondervin
den, en met het oog op het weer dat
zir.li zoo uitstekend leent tot schouw
burgbezoek, is het genoemde Maat
schappij gelukt nog een enkele voor
stelling in dit seizoen van het Ned.
Tooneel te krijgen en wel „Een we
reld waarin mein zich verveelt" van
Eduaird Pailleron.
Ca rel Phlippeau te Dragten. Staalwaterbronnen.
Op eene feestelijke uitvoering ter De Winst- en Verliesrekening van
viering van het twintigjarig bestaan de Maats, tot Exploitatie van Staal-
der Vereeniging Concordia" te Drag- waterbronnen oveir het jaar 1902 sluit
ten, heeft onze stadgenoot, de heer met een nadeelig saldo van f 4897.02..
Carel Phlippeau zijn zeer gewaar-] De winst op Brongebouw en drink-
•deerde medewerking verl'eenen. Aan hal beliep f 7128.65, die op de Badin-
eene recensie voorkomende in de richting f 350.50, op de waterexploi-
Dragtster Courant van 8 April ont- tatie 4222.10' en op reclame 53.24.
leenen wij het volgende, wat betreft J Aan herstellingen, interest, onkos-
onze stadgenoot: (tem, salarissen en reclame werd
„En Phlippeau? Ja, dat was wel f 9371.01i uitgegeven, aan afschrij-
het neusje van den zalm. Hoe hij al vingen besteed een bedrag van
dadelijk toonde, wie hij was in het f 5630.50, en voor aflossing van obli-
eenste koor, hebt ge gehoord. Alle gatiën met premie f 1500 gereser-
momenten, waarin hij uitblonk in veerd.
den „Ostermorgen" aan te geven, is j Zaterdag 25 dezer, vergaderen de
ondoenlijk. Hoe hij zijne kracht toon-aandeelhouders. Bij deze cijfers ge-
de in „Dies Iraë", ge weet het allen, ven de directeur, de heer A. Koollio-
Zijn „komt. gij zijt uitverkoren. Die ven, en de voorzitter en secretaris
'uw waart tot den dood," klinkt van Commissarissen, de he eren D. E.
ons nog in de oonen. 1L. van den Arend en J. A. G. van
Evenmin is ons nog vergelen de der Steur, de navolgende toelichting:
ingehouden hartstocht van „Mignon" De Winst- en Verliesrekening wijst
het lied vol tranen. Kortom, dit is ook dit jaar nog eem ver liessaldo aan;
een „echte" tenor. We zijn in Drag- evenwel is dit saldo bijna f 300 lager
ten niet verwend op muzikaal gebied, dan dat over het vorige jaar. Deze
met ons applaus waren we niet karig, uitkomst geeft dus een kleinen voor-
Hoe aardig ook wist hij zich te voe- uitgang aan, doch lettende op de ver
gen naar de sopraan, hoe gaf hij schillende omstandigheden, die in 't
haar ruimte. afgeloopen jaar hun invloed hebben
Niet alleen als zanger, ook als per- doen gelden, mogen wij over de re-
soon heeft hij ons stormenderhand suit aten dier exploitatie niet onte-
weten Je veroveren. Hem nog eens vreden zijn.
weer te ontmoeten, zal ons een waar j In de eerste plaats brengen wij U
feest zijn. 'in herinnering, hoe slecht de weers-:
Alles te zanten genomen: Concor- gesteldheid in den afgeloopen zomer
dia's feestviering is wel geslaagd en is geweest. Op in/richtingen als de
haren wakkeren directeur, last not onze heeft die een zeer grooten in-
leaet, onzen dank. j vloed, eu in aile onderdeelen van het
bedrijf onzer Maatschappij zijn de
De Muziekvereeniging „Har-nadeelige gevolgen duidelijk merk-1
monie", directeur de heer H. W. Hoff- baar geweest.
meester Rz., geeft eene uitvoering op j In de tweede plaats vorderde het
Zaterdag 25 April 1903, in de Con-onderhoud der gebouwen en van het
certzaal der Sociëteit „De Vereeni-i meubilair weder een aanzienlijk
ging". (bedrag dan het vorige boekjaar. Voor
Het Programma bevat de volgende i een gedeelte is deze veirhoogLng toe
nummers: i te schrijven aan onkosten, die ëe~
1. „Manhattan Beach"- Marseh, paard gmgen met de verwisseling
J. P. Sousa. van pachter der buffetten, waardoor
2. Ouverture „Jeanne d'Arc", B.veranderingen in de installatie ge-
Leutner. j vorderd werden. Evenwel zullen in
3. „Adestes Fidéles", Morceau reli-!de eerstvolgende jaren d!eze bedragen
gieusQ, II. Colint. j belangrijk lager zijn, daar zoowel de
4. Optreden van den beminden Holl. gebouwen als het meubilair zich
Humorist Alex. Benno. met: „In de thans in een zeer goeden staat van
Automobiel", enorm lachsucces; „De onderhoud bevinden.
Commies-Voyageur"; „De 9 uur-slui-l Na deze algemeenei beschouwing
ting" enz. enz. I willen wij thans overgaan tot een
5. Optreden van de Hol]. Salon-en korte bespreking van de versckillen-
Karakterduettisten den heer en mevr.de takken van ons bedrijf.
Bartholie, met uitgezocht repertoire.! „Exploitatie Brongebouw en drink-
Muzikale Vriendenkring.
Als ooit een dilettanten-muziekvereeni-
ging een aangenamen indruk bij ons
heeft achtergelaten, dan is het zeker
wel bovengenoemde. Alle nummers,
die wij Dinsdagavond op de uitvoe
ring in het Brongebouw gehoord heb
ben, klonken welluidend en be
schaafd.
In het eerste deel beviel ons vooral
uitstekend1 het Largo van Handel, het
Adagio van Rode en de Fantasie-her
innering aan Carl Maria v. Weber
van E. Bach. Wat het eerste nummer
betreft brengen wij hulde aan den
jeugdigen violist-, die met mooien war
men. toon de solo-trekjes vervulde, en
bewees over welke goede krachten de
vereeniging heeft te beschikken.
Het tweede deel van het program
ma gaf even als het. eerste veel schoons
te genieten. We behoeven slechts
even de ouverture van Flo tow „Stra-
della" aan te stippen. Dit was een
zeer gelukkig gekozen nummer ter in
leiding van het tweede deel. De op
vatting was uitstekend.
De clarinet-solo Andante Favori van
Mozart werd zeer gelukkig uitgevoerd
door den dilettant-solist den heer Ter
poorten.
Nummers 10 en 11 van het program
ma werden mede uitstekend rhyth-
misch uitgevoerd.
Ter afwisseling trad het mannen-
kwartet ..Onder Ons" op. dat veel suc
ces met zijn mooie nummers inoogstte.
Ten slotte mogen wij niet vergeten
even aan den uitnemenden directeur,
den heer Joh. Kerkhoff, een woord van
hulde en dank voor deze schoone uit
voering te brengen. Onder zijne be
kwame leiding beeft Muzikale Vrien
denkring een voor dilettanten bijna
ongekende hoogte bereikt.
Aan de vereeniging wenschcn wij
dan ook toe dat de heer Kerkhoff nog
vele jaren daarover den dirigeerstok
mag zwaaien, opdat deze dilettanten-
vereeniging steeds hooger zal stijgen
op den ladder der orkestrale kunst.
Een gezellig bal besloot dezen wel
geslaagden avond.
heeft het vien arbeiderswoningen
aangekocht voor de tegenwoordige
school, ten einde d,aar een nieuw ge
bouw te zetten.
De gem eenter veldwachter B. de
Wreede acht zich verplicht tegen 1
Mei ontslag te moeten aanvragen.
Bi nnenland.
6. „Miranda", Divertissement, F. J.
Schweinsberg.
7. „Sous la Tonnelle", Fantaisie, J.
Martin.
8. Lustige Braider, Walzer, Humor.
Rob. Vollstedt.
9. Optreden van den heer Alex.
Benno, Holl. Humorist.
10. Optreden van den heer en mevr.
Bartholie, Duettisten.
11. Marsch-Finale.
Na afloop is er bal.
hal."
Het winstcijfer op deze exploitatie
rekening is belangrijk lager dan dat
van het vorig boekjaar, hoofdzake
lijk veroorzaakt doordat de ontvang
sten voor abonnementen en tickets
minder zijn geweest. Daarentegen
brachten de zaalhuren wederom
meer op.
In den loop van dit jaar werd de
heer Montagne op zijn verzoek ont
slagen als pachter der buffetten en
vervangen door den heer H. K.
Van zeer bevoegde zijde wordt Schmidt. Het is ons bij deze veirwis-
tegengesproken het bericht, als zoude j se ling mogen gelukken de pachtsom
10 op te voeren.
In weerwil van den slechten zomer
waren onze concerten over het alge
meen goed bezocht, en wij kunnen
genoegen uit verschillende
feiten afleiden, dat het Brongebouw
voor velen een zeer geliefkoosde ont
span niugspl a at-s is geworden. Het
bezoek aan de drinkhal wag minder
dap. het vorige jaar.
mevrouw Visser van Hazerswoude aan
de Vereeniging Harmonie verklaard heb
ben, geen Beschermvrouw van de ver
eeniging meer te willen zijn, wanneer
j tot ons genoegen uit verschillende
de leden (bijna allen werklieden der a., w
Centr. Werkplaats) het werk staakten.
Wij hebben onzen berichtgever hier
over onderhouden.
Uit de Omstreken.
H8ftKM?ted9.
Ter Secretarie zijn inlichtingen te
bekomen omtrent een gouden broche,
op straat gevonden.
Bij Kon. Besluit van 16 Maart 1.1.
is aan M. A. P. P. Booms voor den
tijd van een jaar ontheffing van dém
werkelijken dienst d,er Militie ver
leend, op grond van de le zinsnede
van art. 113 der Militiewet 1901.
Vergadering van den Gemeente
raad op Vrijdag 17 April 1903, des
avonds half 8 uur.
Onderwerpen:
lo. Vaststelling besluit verbetering
Bleek ersvaart.
2o. Adres van den heer A. P. J.
van der Weiden c.s. inzake wateraf-
voeir van de Kerklaan.
3o. Goedkeuring bestek eenjarig
onderhoud gemeentewerken.
4o. Benoeming onderwijzer.
Hillegom.
Daar de pogingen van het bestuur
van de School met den Bijbel, die O.
L. S. aan te koopen. mislukt zijn,
De Unie, 66n school met den
Bijbel.
Gisteren werd te Utrecht gehouden
de 25e vergadering van de Unie, een
School met den Bijbel.
De voorzitter, de heer Schimmel-
penninck van dei* Oye. van Hoevela
ken, opende de vergadering met een
woord van welkom. Met een herin
nering aan de gebeurtenissen der
laatste dagen, wijst hij op de hooge
roeping van het Bijzonder Ondedwijs.
Het zal niet voldoende zijn wetten te
maken tegen eiken verkeerden geest
die zich onder het volk openbaart,
maar die geest zelf moet veranderd
wonden, en dat is de taak vooral van
onze scholen met den Bijbel, zeide
spreker.
In d*e morgenvergadering weTden
de verschillende huishoudelijke zaken
afgehandeld. Als bestuursleden wer
den gekozen de beeren L. de Vries te
Groningen en W. liovy tei Amster
dam, en herkozen de heer R. Derk-
sen te Rotterdam.
In de namiddagvergadering leidde
de heer A. F. de 'Savoinin. Lobman
I het onderwerp in, door het bestuur
der Unie op de agenda geplaatst:
(„Bespreking van de rechtspositie der
onderwijzers van „De Vrije School"
nu en later."
Inleidier gaf allereerst een overzicht
van de geschiedenis der ontwikkeling
van liet vrije onderwijs in Nederland
tot op de pacificatie door de wet-
Mackay. Daarna is de strijd voor de
school meer op den achtergrond ge
schoven, en de aandacht van haar
j overgegaan op den onderwijzer. De
onderwijzers zijn gaan opkomen voor
hun eigen belangen. Ze werden ja-
I loersch van de positie der openbare
ond|erwijzere. Dezein eischen voor
zich zeiven volkomen onafhankelijk
heid: in hun school, zelfs tegenover
het hoofd, en ook vaststelling hunner
financieele positie. Onze christelijke
onderwijzers spreken in gelijken
geest over onafhankelijkheid tegen
over de schoolbesturen, en regeling
van het salaris. Ze willen zijn amb
tenaren. Spreker ontwikkelde het on
derscheid tusschen een contractuee-
len en zedelijken band, em wil dat
de laatste hoofdzakelijk de positie
tusschen onderwijzer en schoolbe
stuur zal regelen. Hij begeert wel
een regeling, men heeift er altijd op
aangedrongen, maar er moet niet
meer in een contract opgenomen
worden dan zulke bepalingen die in
elk contract moeten staan.
We kunnen nu, zeide spr., weinig
nog regelen. Het salaris niet, want
het moet voor een groot deel bijeen
gebracht worden door vrijwillige bij
dragen. Deze quae9tie hangt af van
de verwezenlijking van het Unie
rapport. Dit is echter gegeven voor
de ouders, niet voor de onderwijzers,
opdat namelijk de minder gegoeden
niet afhaukelijk zouden zijn van de
meer gegoeden. Wel kan geregeld de
positie naar het model van aanstel
ling door den Schoolraad1 gegeven,
dat z..i. wel degelijk rechtskracht
heeft. De Schoolraad wil dat bij ge
schil, een derde, die onafhankelijk is
van plaatselijke gevoeligheden, be-
slisse. De onderwijzer moet geen
slachtoffer zijn van allerlei onderlin
ge verdeeldheid. De grondslag moet
zijn liefde, geen contractueele, maar
een zedelijke band hinde ons aan el
kaar. Dit is juist het ondierscheid tus
schen de openbare en de bijzondere
school. Valt dit onderscheid weg,
dan valt onze chidstelijke school.
Na re- en dupliek werd die verga
dering gesloten.
Ongeluk.
Gisterenmorgen liet dë vrouw van
C. Steffens. wonende Schiestraat no.
3 te Rotterdam, had twee jeugdige
kinderen een oogenblik in de woning
alleen om naar een dokter te gaan.
Waarschijnlijk door het spelen met
lucifers geraakte de twee-jarige Fi'an-
cina in brand, en kreeg zoodanige
brandwonden, dat het aan de gevol
gen bezweek.
Men stelle zich de wanhoop der
moeder voor, toen zij haar lieveling
bij hare terugkomst dood vond.
Het begin van brand, dat ontstaan
was, werd door die buren, die te hulp
geschoten waren, gebluscht. Spuit 29
welke was uitgeleden, behoefde geen
water te geven.
Brand te Blaricum.
In verband met de omstandigheden,
waaronder dn dien nacht van Maandag
op Dinsdag te Blaricum in de kolonie
der internationale broederschap brand
uitbrak, kwam (gisteren daar de officier
van justitie uitAmsterdam aan, ten eindia
een onderzoek in te stellen.- Vooral met
het oog op de in den laatsten tijd door
inwoners van Laren, Blaricum en Hui
zen geuite bedreigingen tegen de kolo
nie, twijfelt niemand meer er aan, of
de brand is aan kwaadwilligheid toe
te schrijven. Op last van den officier van
justitie is door een photograaf van het
verbrandde huis een opname gemaakt.
Gistermiddag kwam te Blaricum een
detachement infanterie uit Naarden ter
bewaking van de kolonie. Bij verschil
lende huizen, bewoond door kolonisten,
zijn schildwachten geplaatst. De solda
ten zijn bij de ingezetenen ingekwar
tierd.
In vele huizen en werkplaatsen der
kolonie zijn ruiten ingegooid.
Een baggerhat.
Men schrijft:
Van aile karuten stroomt het werkvolk
naar de Oost-Drenlsche veenkoloniën.
Daar is werk en brood te vinden. Niet
alleen van uit Drente, maai- ook tal van
arbeidei's uit Friesland, uit Oost-Fries
land en uit de provincie Groningen trek
ken er op los. Gedeeltelijk gaat mep te
voet; voor een ander deel laat men zich
zelf miet inbegrip van werktuigen, plus
reisbundel, per as vervoeren, terwijl ver
reweg het grootste deel met tramgelegen
heid naar genoemde veenstreken gaat.
Waar vinden al die honderden vreem
den nachtlogies? Wel, in de hutten, die
overal hier en daar op de te vergraven
veenplaatsen zijn verrezen, en die het
eigendom zijn der respectieve verveners.
Dezen hebban ze ten gerieve van hun
werkvolk daar laten zetten. Des daags
is men op het veld en eigenlijk is de
hut dan ook alleen slaapplaats en kook
plaats.
Stel u voor, een gebouwtje van om
streeks 6 M. lengte, bij eene breedte van
zoowat 4 Meter. De muren zijn laag,
zeer laag zelfs, niet hooger dan 1.5 M.
en het dak wordt gevormd door wat
pannen. Een twee-of drietal raampjes,
ieder niet grooter in oppervlakte dan een
vel papier, moeten het noodige licht ge
ven, terwijl aan 't eene eind van het dak
een kort, maar van onder vooral wijd
stuk schoorsteenpijp is aangebracht.
Daar, in een halven cirkel om den haard
liggen de stroobedden. Tot dekking ge
bruikt men een enkele ruwe deken, een
soort paardedeken. Want, denk er om,
dat 't er 's nachts koud is in de hut,
vooral vroeg in 't voorjaar.
Het dagwerk is afgeloopen. Eenige
mannen met baggerlaarzen aan, stappen
de hut binnen. Het laatste maal voor
dien dag wordt gewoonlijk in de hut ge
nomen. Ook dat maal is gebruikt. Eenige
mannen 'nemen ieder een arm vol turf
mede in de hut, of men voert eene
„krooi" (kruiwagen) vol aan. En dat
gaat alles tegelijk op den haard, zoodat
al spoedig een hooge vlam in -de schoor
steenpijp opslaat. En om dat vuur legt
men zich neer op de ligplaatsen. Denk
nu niet, <lat de meesten zich behoorlijk
gaan onitkleeden. Wel neen. Dat onit-
kleeden is bij dergelijke hutbewoners
geen gewoonte. Zoo men met de vuile
kLeeren uit turf- of haggerput komt, zoo
strekt men zich n-eer. Meermalen werd
ons verzekerd, dat tal van die luitjes zich,
niet eens van hun baggerlaarzen ont
doen, ja, dat ze ze zelfs in dagen niet
uitkrijgen. En van behoorlijke reiniging
van -aangezicht en handen is geen
sprake.
Praat nu niet van de atmospheer, die
In dergelijke hutten heerscht. Daaren
boven, het ongedierte is er legio. Ja,
dat wordt met den tijd van 't jaar en
dus met de meerdere warmte, steeds er
ger en is dan ook niet zelden oorzaak,
dat men gedurende eeniigen tijd de hut
tijdelijk moet verlaten. In zoo'n wereld
verkeert de turfgraver of baggelaar van
elders. Een groot aantal werklieden uit
omliggende plaatsen, soms op meer dan
een uur afstands gelegen, getroosten
zich dan ook graag de moeite van 's