Tweede Blad,
Behoorende bg
■Saarlern's Sagblad"
van
Maandag 1 Juni 1903
üfr. 6110
Buitschland.
liet spoorweg per 60 eel in Pruisen.
De Kólnische Zeitung geeft een uit
voerig overzicht van onderzoekingen,
door Waldemar Zimmermann dezer
dagen ingesteld naar den toestand
waarin het spoorwegpersoneel in
Pruisen verkeert (Zur Sozialen Lage
der Eisaahahnen in Preussen; Leip
zig, Duneker und Humblot). De Kölni
sche brengt in herinnering dat de
Deutsche Verein für Sozialpolitik een
jaar geleden tevergeefs getracht heeft,
van het ministerie van spoorwegen
officieeion steun te verkrijgen voor
een enquête in dezen zin. en spreekt
niet des te meer waardeering van den
arbeid van Zimmermann die zelf dienst
gedaan heeft bij de spoorwegen, om
voor zijn studiën de noodlge persoon
lijke ervaring op te doen.
De schrijver heeft in 't bijzonder den
dienst en de levensomstandigheden na-
aarlemsche Handels-
vereeniging.
Goedgeh. bij Kon. Beoluii van
12 Nov. No. 22, 1G99.
ie Haarlemsche Handelsvereeniging
i ter stede, opgericht 10 Mei 1902,
ift in den loop van den tijd wel haar
ht van bestaan bewezen. In zeer veer
zaken van verschillenden aard
reffende, is zij opgetreden en dikwijls J gegaan van drie groepen uit het, spoor.
t groot succes. Jammer echter, dat j wegpersoneel, wier werk bijzonder
algemeen niet meer blijk geelt dit veel verantwoordelijkheid medebrengt:
„ardeeren door als lid der vereen!-,de rangterders. de machinisten en de
r?- wisselwachters. Niet alleen worden
toe te tieden Er zijn wel mee aan zuUe personen hooge eischen ge
leden, maaT dat is niet voldoende, Elk steidi z00dat minderwaardige eLemen-
ïdelaar, neringdoende, ja zelfs parti-]^en 0p tjen duur niet kunnen voorko-
ieren moesten lid worden om ten min.rnen onder deze groepen van werk
te laten gevoelen dat men het werk i lieden; maar bovendien worden voort-
prijs stelt, dat de Haarlemsche Han-durend, naarmate de snelheid en de
steeds opneemt als doen- eischen van het verkeer toenemen, de
diensten die van dit personeel ver
langd worden, gTOOter. Dit geldt ook
van de stokers. Blijft dus in een aan
tal jaren de diensttijd dezelfde, dan
vloeit daaruit voort dat de inspanning
die gevirgdt wordt, inderdaad grooter
wordt dan vroeger.
Maar Zimmermann is tot de slotsom
gekomen dat er in Pruisen waar
de toestand van het spoorwegperso-
wat bare band vindt om te doen.
e voordeelen, die de Vereeniging bui.
hare bemoeiingen van verschillenden
baren leden aanbiedt, zijn zeer vele,
zeer groot tegenover de geringe jaar-
scbe contributie van f 2.50, die ge-
»gd wordt.
Haarlemsche Handelsvereeniging
zich in de eerste plaats er mede
belangen van hare leden te bevorde-
idoor onwillige betalers voor hun tot
jding aan te manen, en informaliën
hen in te winnen. Bovendien heb.
de leden het recht het hun gratis te
advies van de rechtsgeleerde
ilseurs der Ver.eeniging te vraigen, die
i in proceduren en faillissementen
voor hen optreden, natuurlijk al-
voor zaken betreffende den handel
bet bedrijf der leden,
jichtsgeleerde adviseurs der Vereeni-
jg zijn de heeren Mrs. Tb. de Haan
en H. Ph. de Kanter, Spaar-
jM, alhier.
der Vereenlging zijn de Hee-
Laane en Van Bemmel, Kruis-
lat 51.
bureau der Vereeniging is geves-
Lange Begijnstraat 22.
oor incasso's door bemiddeling der
•eeniging wordt een vast recht van
k der vordering voor incasso's, door
der advocaten een vast
van 5 pet. der vordering berekend,
moet 10 c. voor port steeds
tden bijgevoegd, bij inzending van
beringen door bemiddeling der advo-
r, te innen.
kosten van informatiën naar buiten
bad woonachtige personen bedragen
k per informatie plus 5 ct. porto-
beding. Informatiën naar binnen de
wonende personen worden gratis
trekt.
:etentiön op buiten de stad wonende
ionen worden niet behandeld, wan-
niet 10 ct. voor porto-vergoeding is
evoegd.
1450 informaties en rechtskundige
lezen werden in het afgeloopen jaar
even.
de maanden Januari, Februari en
rt 1903 zijn 53 vorderingen tot een be
ven f 1131.95 betaald; 16 vorderio-
worden afbetaald, 21 vorderingen
uitgesteld,
ilgens art. 7 dient het geheim der
fn van wanbetalers ongeschonden
aard te blijven.
(e brieven, aanvragen, reclames, of
dan ook, moeten worden geadres-
aan bet bureau, dat geopend is
dijks van 's morgens 9 tot 1 uur, en
middags van 2 tot 4 uur, waar dan
|erdero inlichtingen zijn te beko-
a wordt geraden alvorens te leve.
bvtouw de Wed. Bitterberg, hotel
terzorg, Bloemendaal; mejuffrouw
Gunsteren (dochter) Barrevoet-
at 9rood; J. B. F. Wijdeman, Antho-
traat 67; G. van Pellecom, Tempe
lraat 32rood, en mejuffrouw Mole-
Linschot-enstraat 23a, zich om in
lagen te vervoegen aan het Bureau.
HET BESTUUR.
neel nog dezer dagen zoo geroemd is
door verschillende omstandigheden
aanzienlijke afwijkingen gevonden
worden tusschen den diensttijd op het
papier en den werkelijken diensttijd,
door het personeel verricht; afwijkin
gen die in het nadeel zijn van de
werklieden. De getallen, waarin de
schrijver de belangrijkste uitkomsten
van zijn uitvoerig onderzoek dienaan
gaande samenvat, zijn de volgende:
Van 237 personen zou, volgens de
officieele voorstelling de diensttijd
slechts bedragen hebben 10 uur 7 min.
(51 beambten), 10 u. 17 m. (39). -10 u.
41 m. (13;. 10 u. 45 m. (30). 10 u. 56 m.
(6). Inderdaad echter bedroeg volgens
Zimmermann de gemiddelde ..norma
le" arbeidsdag bij deze 237 beambten
(machinisten, pakmeesters, conduc
teurs, remmers, enz.) tusschen 11 uur
en 14 uur 49 m.
Ten s'otte wijst de schrijver op de
onbillijke regeling, dat de bedrijfsbe-
arabten niet vroeger recht op pensioen
hebben dan de bureau-beambten, ter
wijl het toch voor de hand ligt dat
eeJ'stgenoemden veel gauwer „versier
ten" zijn. De locomotief-beambten,
worden gemiddeld) gepensioneerd op
hun 46e—50e jaar met minder dan 20
dienstjaren, slechts enkelen bereiken
het hoogste pensioensbedrag na 45
dienstjaren op hun 70e jaar ongeveer.
Merkwaardig is, dat vóór de invoering
der staatsexploitatie de particuliere
maatschappijen de jaren, op de loco
motief doorgebracht, dubbel bereken
den. en de schrijver acht het een be
scheiden wensch van dit personeel, dat
de staat althans de ..oorlogsjaren"
voor dat deel van het personeel met
anderhalf vermenigvuldigt bij de be
rekening van het pensioen.
Uit de Omstreken.
Bennebroek.
Het grasgewas van den Meerweg is
tevens in het openbaar door B. en W.
verpacht, en bracht op de som van
f 17.50.
Mr. B. J. D. Zuhïi, burgemeester de
zer gemeente is benoemd tot penning
meester der Maatschappij van Welda
digheid afd. Haarlem.
Lisse.
Nabij het schoone landgoed Keu
kenhof en do statige, beroemde bos-
scben, zal op den tweeden Pinkster
dag feest worden gevierd.
Het gewest Zuid-Holland, van het
Nederlandsch Gymnastiek-verbond,
houdt zijn 8e openbare uitvoering, die
zeer veel belooft en waaraan o. a.
door Hare Majesteit de Koningin-Moe
der eene medaille is aangeboden. Ten
11 ure neeft van het station Lisse de
optocht plaats der turners met bun
banieren langs Keukenhof en daarna
volgt de uitvoering van een rijk pro
gramma.
Op het feestterrein, ten deele pu
bliek. ten deele gereserveerd, is door
de zorgen van den heer J. A. Gerrit
sen te Iiillegom. in de ruime en fraaie
tenten aan de buffetten alle zorg be
steed.
H aarlem mer meer.
Op de Nieuwe Meer is gisterenmiddag
een roeibootje omgeslagen, waarin drie
jongens van 12—14 jarigen leeftijd aan
het varen waren, met het treurig gevolg
dat één hunner te Amsterdam thuis be-
hoorende verdronk.
Bij den veehouder V. aan den IJweg
is Donderdagmiddag een koe door de
bliksem gedood.
aat van den Bond, Hezeistraat 112 te Nij
megen.
Men wordt verzocht de vragen te be
antwoorden en de lijst in te zenden voor
20 Juni a.s. bij de Vereeniging of Com
missie, die zich met de verzameling ter
plaatse wil belasten.
Algemeen Kiesrecht.
In de provincie Groningen heeft,
zlich een kiesrecht-comité gevormd,
dat zich ten doel stelt meetings te be
leggen, waar de voordeelen van het
algemeen kiesrecht zullen worden
bespoken. De eerste meeting zal 2
Augustus a.s. te Groningen gehouden
worden. Men zal ten opzichte hiervan
steun vragen bij de vrijz. democraten
en bij vakvereenigingen in de pro
vincie. Leden van het comité zijn de
heeren H. Zeeven te Ommelander-
wijk. P. Stel, onderwijzer te Wester-
emden en G. Sterringa, onderwijzer
te Groningen. Do organisatie teZuid-
horn moet nog een vierdte lid aanwij
zen.
R i d n e a 1 a n
idsniouw s.
iiitenlandsch Nieuws
Franfcryk.
et hof heeft in hoog er beroep het
lis van den lageren rechter in
het lasterproces weduwe Henry
tra Joseph Reinach en de Siècle
istigd. Beiden worden dus veroor-
d tot een schadevergoeding van
>00 ten bate van mevrouw Henry,
laren zoon en tot betaling van
leeuwendeel der proceskosten,
hof overweegt, dat er zonder
gel zedelijk nadeel is toegebracht,
lat Reinach een fout heeft begaan
onvoorzichtiglijk een beschuldi-
uit te spreken die bij niet be
en kon en die beschuldiging vol
ouden,, toen mevrouw Henry
'tegen was opgekomen. Het hof
t wel is waar alle reden om aan
emen dat Reinach te goeder
(v is geweest, maar men mag
[oorrechten, die een geschied-
ijver toekomen, niet verwarren
de rechten van een dagblad-
ijver, die van dag tot dag artike-
schrijft van polemischen aard
gebeurtenissen van zeer jongen
bi. Het hof heeft niet te onder
en of Reinach gelijk heeft met
beweringen, die veeleer betrek-
hebben op de zaak Dreyfus dan
et onderhavige proces. Uit een
rechterlijk oogpunt kan er tus-
die twee zaken wel verband
tón. maar volgens het Hof is dat
&nd in civilibus niet aan te ne-
D e> Noord)- en Zui d-H o 1 -
landsche Bank voorbeen Westerkap-
pel en Hoofd te Haarlem. In de heden
gehoudm algemeene vergadering van
aandeelhouders werd het verslag over
het afgeloopen boekjaar (1 April 1902
31 Dec. 1902) door de directie uitge
bracht en de balans en winst- en ver
liesrekening goedgekeurd. Het netto
winstcijfer bedraagt f 92,996.925. Be
halve het voorloopig dividend van 4
betaalbaar gesteld in Januari 1903
kan nog een slotdividend van 7
worden uitgekeerd.
De heer dr. J. Nieuwenhuijzen Kru-
seman. aan de beurt van aftreden,
werd als commissaris herkozen.
Nationale S c h i e t w e d s t r ijd te
Haarlem, De Nationale Schietwedstrijd,
uitgeschreven door de afdeeling Haar
lem van den Kon, Ned. Bond van oud-
Onderofficieren en hare Kon. Erk.
schietvereeniging Generaal van Merlen,
welke zou gehouden worden op de Zon
en Maandagen van 29 Maart tot 11 Mei,
maar door de tijdsomstandigheden was
uitgesteld, heeft nu, zooals aau alle ver-
eenigingen en schutterijen per circu
laire is bericht, plaats op 24 en Mei, 1, 2,
7, 8, 14, 15, 21, 22, 28, 29 Juni en 5 en 6
Juli.
Die wedstrijd bestaat uit korpswed
strijd Buks met daaraan verbonden eere
korps wedstrijd; korpswedstrijd Cylin
der: personeele en vrije baanwedstrijden.
De korpsprijzen bestaan uit groote zil
veren medailles van H. M. de Koningin
cn de Koningin-Moeder. Van ieder korps,
dat uitkomt op Buks, doet de hoogste
schutter nog eens 5 schoten en het korps
wiens schutter daarvan de hoogste is
behaalt bovendien de gouden medaille,
bet daaropvolgende de zilveren eere
medaille aangeboden door de gemeente
Haarlem. De drie hoogste korpsen ver
krijgen daarenboven op beide wapens
onderscheidenlijk f 25, 15 en f 10. Acht
tien korpsprijzen zijn beschikbaar.
De prijzen voor de personeele baan
Buks en Cylinder bestaan uit een Bu-
roau-Ministre, eene marmeren pendule
met candelabres, een zilveren eetgarni-
tur (3 stuks in etui) en vele andere prij
zen, te zamen een innerlijke waarde van
f 1000 vertegenwoordigende.
Eindelijk is aan den wedstrijd verbon
den een „Record" (Van Merlen-wed-
strijd), waarvoor de korpsprijzen zijn
een groote eeremedaille van Z. K. H.
den Prins der Nederlanden en een zil
veren lauwerkrans, met verg. zilv. en
zllv. medailles .terwijl de hoogste schut
ters in dien wedstrijd verg. zilv. en zilv.
eerekruisen winnen.
De verst komende vereeniging ont
vangt een eerelcruis.
Vertrek Taa dea Frins.
Prins Hendrik verliet Donderdagna
middag even na 5 uur het Paleis Soest-
djjk om met den trein van 5.21 naar
Weenen te vertrekken. Nadat hij van H,
M. de Koningin-Moeder op 'het bordes
een hartelijk afscheid had genomen,
reed de Prins vergezeld van de Koning
in, naar het slation. Hier was de burge
meester van Baarn aanwezig om den
Prins uitgeleide te doen.
Op den bepaalden tijd reed de trein
voor en steeg de Prins, na een hartelijk
afscheid van oe Koningin, in. De Vorstin
reed met een hofdame naar het Paleis
terug en, was blijkbaar ten zeerste aan
gedaan. door het afscheid.
VeresiHgiiig tegen vallende ziekte
In de te 's Gravenhage gehouden
vergadering der Nederlandsche Ver
eeniging tegen vallende ziekte, deel
de de voorzitter, dr. Ruysch, mede,
d)at het beroep op de natie bevredi
gende resultaten heeft opgeleverd en
men is kunnen komen tot stichting
van een gasthuis te Amsterdam ter
krachtiger bestrijding der epilensie.
Al is een voor het oogenblik voldoend
hospitaal verkregen, niettemin zal
krachtig moeten worden voortgegaan
met het maken van propaganda. Spr.
trad daarna in eene beschouwing over
de verschijnselen 'van epilepsie en be
toogde het nut om van de verschijnse
len dier ziekte een zoo nauw mogelijk
beeld te geven, hetgeen zoowel uit een
sociaal als strafrechterlijk oogpunt
dringend noodig is. Met ingenomen
heid constateerde dr. Ruysch, dat de
vereeniging reeds met vrucht werkt,
ein hij sprak den wensch uit dat ver
schillende plaatsen het voorbeeld van
Amsterdam en 's Gravenhage zullen
volgen, waar reeds poliklinieken zijn
gevestigd tot bestrijding eener ziekte
die niet krachtig genoeg bekampt kan
worden.
Het verslag, zoomede de rekening
en verantwoording over het afgeloo
pen jaar. werden goedgekeurd.
Machtiging werd aan het bestuur
verleend tot het vragen van subsidie
voor de vereeniging.
Tot bestuursleden werden herkozen
de heeren dr. A. H. van Andel en ko
lonel H. F. Giesbers,
Door ce heeren dr. Bonebakker wer-
Nod. Znid-Afr. Verflcmgirgr.
Aan liet verslag van het Hoofdbe
stuur der Nederlandsche Zuid-Afrik.
Vereeniging over 1902 is nog het vol
gende ontleend:
Tot eereledeu zijn benoemd de hee
ren B. H. de Waal, F. J. Domela
Nieuwenhuis, respectievelijk consul-
generaal der Nederlanden te Kaap
stad en te Pretoria.
De ledenlijst telt 6178 namen, te
gen 6632 in het vorige jaar. Het aan
tal afdfc?élingen verminderde met 1,
door de opheffing van de afdeeling
Alfen en Omstreken.
De ontvangsten van het oorlogs
fonds bedroegen 624.130.52, de uit
gaven f 327.630.52.
Het financieel overzicht van de
Ned. Zuid-Afr. Vereeniging geeft een
cijfer van ontvangsten, groot
24.969.71, en een van uitgaven,* gr.
f 12.640.74, zoodat er een saldo van
f 12.328.97 is.
Het financieel verslag over 1902
van het Nederlandsch Bijstandsfonds
voor Zuid-Afrika, geeft als cijfer van
inkomsten pond sterling 26666.11.11,
als cijfer van uitgaven pond sterling
23765.10.3; het saldo bedroeg ultimo
December 1902 pond sterling 2901.1.8.
Brand.
Men schrijft uit Maastricht nader,
dat er bij den brand, die daar in de
fabriek der firma Henri de Beau
mont gewoed heeft, ook een men-
schenleven te betreuren valt. Na af
loop van den brand vond men het
verkoolde lijk van den verver W., die1
-in de fabriek bezig was met het ver
ven van ledikanten. Hij was onge
huwd en 46 jaren oud. Men vermoedt
dat de ongelukkige door brandstof
fen die ontploften, op slag gedood i-?-
Brandstichticg en diefstal.
H. G., 22 jaar, arbeider te 's Heeren-
hoek, gedetineerd te Middelburg, is Vrij
dag door de rechtbank te Middelburg
wegens opzettelijke brandstichting ver
oordeeld tot twee jaren, gevangenisstraf
met in mindering breraging der doorge
brachte hechtenis.
Het O. M, had 4 jaren geëischt.
Een anti-militair manifest.
Voor tiet Hoog Militair Gerechtshof
te Utrecht stond in hooger beroep te
recht de geschorste Ileldersche onder
wijzer, reklaagd van het als reserve-
korporaal verspreiden van een mani
fest ondier militairen op liet fort
„Erfprins" te Helder op 24 Februari
1.1. De krijgsraad te Haarlem had be
klaagde veroordeeld tot 8 maanden ge
vangenisstraf.
Voorzitter van het liof was rar. G.
H. va n Bolhuis terwijl als waarne
mend advocaat-fiscaal optrad mr. P.
G. II. Dop. De beklaagde werd bijge
staan door mr. E. Philips uit Amster
dam.
Nadat het verhoor van den bekl.
had) plaats gehad en nadat ook de ont
slagen marine-matroos Albert Keuning
was gehoord, kwam de verdediger aan
het woord tot het houden van zijn
pleidooi.
De verrde'diger begon met te betoo-
gen dat 7. i. de militaire rechter hier
niet bevoegd was cn achtte het ge
schrift met van opruienden aard.
Na nogmaals betoogd te hebben dat
z. i. Kappete-in met de verspreiding
geen opruiende handeling bedoeld
heeft, vraagt spreker, wanneer het
Hof den beklaagde mocht veroordee-
len, aftrek van de preventieve hech
tenis. Voorts waagt hij den beklaagde,
die nu reeds zoo lang in voorarrest
heeft doorgebracht, onmiddellijk in
vrijheid te stellen.
Hierna werd de zitting een half uur
geschorst.
Nadat de rechtszitting weer geopend
was. kreeg de waarnemend advocaat
fiscaal mr P. G. II. Dop het woord,
die de argumenten van den verdediger
bestreed en persisteerde bij liet vonnis
van den Haarlemschen Krijgsraad. Hij
kon zich wel vereenigen met aftrek
van preventieve hechtenis, doch
moest zich tegen onmiddellijke invrij.
heidssteding verklaren.
Na re- en dupliek werd de uitspraak
bepaald op een nader te bepalen dag.
Het Hof besloot omtrent het ver
zoek van den verdediger om onmiddel
lijke invrijheidsstelling nader te be
slissen en van de genomen beslissing
den commandant van net korps, waar
toe Kappetein behoort, kennis te ge
ven.
Rechtzaken
Zaak-HeJTBUimi.
De r>e kamer der Amsterdamsche
rechtbank deed uitspraak in de zaan
van Carl Borro Herrmann, die in het
begin van het vorige jaar eene bro
ehure Lad geschreven en uitgegeven
getiteld: „De oplichterijen van aan
deelhouders in Stoomvisscherij-Maat-
schappljen door hunne directeuren,
zich noemende Coöperatieve Afslag"
t© IJmuiden.
Zooals men zich herinneren zal wa
ren aan beklaagde bij vonnis van de
recht ba ik, drie punten te bewijzen
gegeven.
De heer Herrmann had om het be
wijs te leveren verschillende getuigen
opgeroepen. Het O. M had twee maan
den gevangenisstraf tegen bekl. ge-
eischt met toewijzing van den civielen
eisch door mr. J. v. d. Bargh ingesteld
namens die beleedigde personen ten
bedrage van f 150 voor L. Groen, f 50
voor S. A. Bakker en f 50 voor S. S.
Groen.
Als verdediger van den lieer Herr
mann was opgetreden mr. Wienecke.
Wat betreft de drie feiten, die de
beklaagde had te bewijzen, acht de
rechtbank:
I. ten opzichte van de te geringe
hoeveelheid ijs, door de heeren Groen
afgeleverd, (ongeveer 40 KG. te. min
.op een gewicht van 150 KG.), het be
den ten slotte mecledeelingen gedaan j geieverd door de verklaringen van
met foto's en platiegrondteekening getuigen Haringa en Van Duinen,
toegelicnt betreffende de oprichting i nie^ zjjn njet gedaan door wat
van het gasthuis te Amsterdam, en getugen. door het O. M. opgeroe-
Koloniën.
door dr. Muskens betreffende de poli
klinieken.
Dr. L. J. Muskens specialist-genees
heer van het Gasthuis der vereeniging.
zette nl. uiteen, waarin z. i. ten onzent
de zorg voor de epileptici het meest te
kort schiet.
Dr. Muskens ontwikkelde daarbij
vooral twee omstandigheden:
lo. dat onze krankzinnigen voor een
belangrijk procentgetal zijn epileptici,
wien niet of te laat eene behandeling
onder de gunstigste omstandigheden
ten deel viel. gelijk het Gasthuis der-
gelijken lijders die thans kan bezor
gen;
2o. dat de epileptici lijders zijn, wel
ke niet behept met eene bepaalde gelo-
caliseerie ziekte doch met eene zie
kelijke neiging tot zelfvergiftiging,
meer dan andere lijders eene zorgvul
dige poliklinische nabehandeling noo
dig hebben.
Winkelsluiting op Zondag.
I-Iet bestuur van den Ned. Bond van
Vereenigingen van dén Hundeldrijven-
den Middenstand wenscht een onderzoek
in te stellen naar het al of niet ge-
wenschte van wettelijk geregelde winkel
sluiting op Zondag en heeft daarom een
circulaire met vragenlijst verspreid.
Doel is de Regeering in staat te stel
len bij het eventueel ontwerpen van die
wettelijke regeling, rekening te kunnen
doen houden met de verschillende wen-
schen en belangen van den handeldrij-
venden middenstand, en de verzamelde
uitkomsten van het onderzoek zullen
dan ook aan de Hooge regeering worden
medegedeeld. Circulaires en vragenlijs
ten zijn te verkrijgen aan het secretari-
pen. hebben verklaard, en ontslaat
deswege den bekl. van rechtsvervol
ging te dien opzichte omdat hij door
de openbaring van dit feit beeft ge
handeld in het openbaar belang;
II. ten opzichte van het onttrekken
van kabeljauw aan den publieken af
slag en bet verkoopen daarvan voor
de helft van den marktprijs aan ae
vaste klanten van andere vischkoopers.
door de verklaringen van de getuigen
Heycop en Schneider bewezen, dat dit
feit te I.Trnuiden van algemeene be
kendheid was. en de beklaagde daarom
niet beschouwd kan worden met boos
opzet te hebben gehandeld, en spreekt
hein te dien opzichte vrij
III. ten opzichte van het derde feit.
acht de rechtbank eveneens bet bewijs
door den beklaagde geleverd, en ont
slaat hem te dien opzichte van rechts
vervolging.
Uit dien hoofde wordt de beklaagde
vrijgesproken ter zake van smaad
schrift. doch omdat enkele uitdrukkin
gen naar den vorm te scherp zijn, ver
oordeeld tot honderd gulden boete ter
zake van eenvoudige beleediging.
Van de vier beleedigde partijen, die
elk 150 schadevergoeding hadden ge
vorderd, worden twee niet-ontvanke-
lijk verklaard in hunne vorderingen,
echter wordt aan één de vordering
van f 150 en aan een ander f 50 toege
wezen.
Opruiing.
Het Gerechtshof te Arnhem veroordeel
de heden K. K. wegens het verspreiden
van opruiende geschriften onder milt
tairen tot zes weken gevangenisstraf.
Atjeh.
Aan een van den civielen en mili
tairen gouverneur van Atjeh en On-
dcrhooijigli'edeai ontvangen telegram
van 27 April wordt door de Java Ct.
het volgende ontleend:
Op het bericht, dat een paar bende-
hoofden zich met volgelingen 'en 2
repeteergeweren te Teupin-Djallo en
te Naleung ophielden, ageerde de co
lonne Christoffel in die streken; 27
vijanden sneuvelden; buit: 6 voor
laders en blanke wapens.
De colonne Colijn patrouilleerde in
Boven-Péutoë en tusschen Pira en
Pasé; 18 dooden met 1 Beaumont-
geweer en 4 voorladers vielen in onze
handen. De 2e luitenant J. H. Ebbinlc
ontving een onbeduidend schamp
schot.
De colonne T-tfakamp Lammers pa
trouilleerde van Birom naar Blang
Ara; 2 dooden vielen ons in handen;
buit: 1 Beaumont en 2 donderbussen.
Eene Marechaussee-colonme onder
kapitein la Gordt Dillié vertrok 18
April van Samalanga naar de Gajo-
landen; majoor van Daalen ging
mede.
De colonne Raedt van Oldenbarne-
veldt patrouilleerde in Bov'en-Djam
boe Ajé; 9 vijanden sneuvelden; buit:
veel wapenen, waaronder 1 Beau
mont.
Toekoe Moeda Latif van Blang Meh
kwam in onderwerping.
Het Bat. Nbld. bericht de ontvangst
van een proefdruk van de 28 April
gereed gekomen overzichtskaart van
Atjeh en Onde<rhoor.ighedtnin kleu
rendruk, op de schaal van 1 200.000,
in zestien bladen, waarvan de prijs
bij verkoop vijf gulden per exempl.
bedraagt. Het blad schrijft:
„Deze kaart levert, als het nog
noodig mocht zijn dat aan te toonen.
weder een schitterend bewijs van
het kunnen onzer eenige topographi-
sche inrichting; dt» uitvoering laat,
voor zoover wij dit kunnen beoor-
deelen. niets te wenschen.
„Doch nog iets anders wordt door
deze kaart duidelijk in het licht ge
steld. Het toont de groote werk
zaamheid onzer troepen in de laatste
jaren, voor zoover bij hun tochten
het terrein in kaart kon word'en ge
bracht; hoeveel bergruggen zijn daar
niet opgemeten, welk een uitgebreide
landstreken zijn daar niet af gepa
trouilleerd?"
Onbekende men&ciiensoorteu
De heoren Sarasin hebben in de
.Makass. Ct." nog 't een en ander mee
gedeeld over hun jongste reis dwars
door het zuidoostelijk schiereiland van
Celebes.
De aanleidan- tot dien ontdekkings
tocht was. zeggen zij. dat het zuid-oos
telijke schiereiland, met uitzondering
van zijn noordelijk gedeelte, dat wij
vroeger reeds bezochten, geografisch
totaal onbekend was gebleven; alle
vragen, die aan de vorsching van een
nog onbekend land konden worden
gesteld, bleven nog ter beantwoording
over.
Over de menschen. die zij er aan
troffen, schrijven de Sarasins dan:
Onder de slaven dezer Boegineezen
vielen ons verschillende individuen
op. van een anthropologisch zeer laag
staand type. Wij vernamen dat zij
afkomstig .waren van bet eiland Moe-
na, dat geheel door hen bewoond
wordt. Zij zijn zeer klein van postuur,
'donker van kleur met breeden neus,
grooten. naar voTeu staanden mond
en gekruld haar. In vele opzichten
doen zij denken aan de Toalas van
Lamontiong Voor ..neen" zeggen zij
„inina"
Een antltropologisch onderzoek van
het eiland Moena zou o. i. van het
gwotste belang zijn.
In het binnenland van het schier
eiland leven insgelijks menschen met
klein postuur, rnaar met lichte huid
kleur -_-u dikwijls met oogen als die
van Ma'eiers. Zij behooren voor het
meerendeel tot den stam der Tokea. Zij
bewonen op zichzelf staande huizen,
die men over het geheele land ver
spreid tind't; dorpen kent men daar
niet. De meesten hebben de Boeginee-
sche beschaving overgenomen, maar
toch loooen zij nog met een ltoppen-
snellei'szwaard en een lans gewapend,
terwijl sommigen ook een schild dra
gen en een kuras van vlechtwerk.
Hun ..neon" luidt konjo"; eenige
stammen zeggen echter ..tamboké".
Zeer onaangenaam trof het ons, dat
de meesie bewoners bij onze nadering
de vlucht namen; bijna all© huizen
vonden wij verlaten. Zooals wij later
vernamen, had een afgezant van Boni
do bevolking vrees aangejaagd door
het bericht rond te strooien, dat onze
expeditie eigenlijk een krijgstocht waa
en wij kwamen om de bewoners te
dooden ut als slaven weg te voeren.
Zoo gelukte het ons maar zelden, eeni
ge menschen anthropologisch to on
derzoeken of hen te fotografeeren. al
hebben wij niettegenstaande dit alles,
toch ongeveer 80 foto's op onze reis
kunnen maken.
Bij de nadering der oostkust ont-
j dekten wij een geheel anderen men
schen stam, de Tolalallis, groot ge
bouwde Toiadjas. die uiterlijk veel op
Boegineezen gelijken en wegens hun
wreedheid door de kleine stammen
zeer gevreesd worden. Deze leveren
het grootste contingent koppensnellers
op het schiereiland en worden door
de andere stammen dikwijls in dienst
genomen om bij een sterfgeval van
een vorstelijk persoon de benoodigda
koppen te leveren. Zii gaan die bij
voorkeur in Moena halen Ook aan
de Oostkust hebben deze menschen
oen gevreesden naam. Maar ook deze
menschen waren voor ons gevlucht,
met uitzondering van eenige weinige,
waaronder bun koning dien het ons
gelukte fotografisch op te nemen.
Gcruciigd nieuws.
Een omiorhoiKi met Carnegie.
De „Daily News" had een inter
view met den Amerikaanschen milio-
n air Carnegie, den millionaii^ die
onlangs anderhalf millioen dollar aan
onze Nederlandsche regeering ter be
schikking stelde om er een Vredes-
lempei. waardig verblijf voor het in
ternationaal Hof van Arbitrage, te
huisvesten.
Carnegie, van geboorte een Schot,
maar sedert lang Amerikaan gewor
den, wordt -ons beschreven als een
klein man, maar stevig ineengedron
gen als een honk van zijn eigen me
taal; zijn gezicht is klein, maar ook
hard en bewegingloos Ms zijn koste
lijk Pittsburgsch metaal. Het breede
voorhoofd, de saam-geknepen lippen
de stoere dichtgeknepen band al
les spreekt van een geweldigen wiL
Maar de oogopslag vooral doet den
man kennen; het' oog is wel dat van
een man, die menschen en toestan
den beheerscht.
Wanneer verlangt u te spreken?
Het werd op Amerikaansche wijze ge
zegd, maar met een tongval, die meer
dan half Schotsch was.
Over alles, luidde het antwoord
van den interviewer.
Om te beginnen werd als eerste
vraag vraag gesteld: Hoe staat het
met de Carnegie-Trust?
Hot gelaat van Carnegie vertoonde
een vaderlijken glimlach: „prachtig"
zei hij, „prachtig". Toen sprong hij
in eens over op een ander onderwerp
het Amerikanisme.
Toen lord Rosebery onlangs van
een Amerikaansch centrum sprak,
vertelde ik hem, dat hij dat denk
beeld van mij had gestolen. Carnegie
nam daarop een potlood ter hand,
schetste een kaartje met Washington
als het middelpunt, van de wereld-
deelen. „Kijk eens", zeide hij, ter
wijl hij met het potlood het aantal
dagreizen opteekende, noodig om van
verschillende punten dit middelpunt
te bereiken, „het ligt dichter bij Ca
nada en Australië en het gaat nu
vlugger anet een Duitsche stoomboot,
om naar Washington te gaan van
Londen dan van San Francisco dit
is het werkelijk middelpunt van het
Engelsch-sprekende ras en niet Lon
den."
En hij zette zijn becijferingen vlug
en accuraat voort. „Hoe kunt ge
bijvoorbeeld hiermede concurreerden?
De Unie heeft 78.000.000 inwoners;
landverhuizers sfroomen binnen
r zijn eiken ochtend 4000 nieuwe
gezichtjes, die de zon in de Ver\eenig-
de Staten begroeten. Van 1890 tot
1900 was de toenam© 15.000.000; van
1900 tot 1910 zal het 17.000.000 zijn.
Hoe was en hoe zal bij u de toene
ming zijn?" Zonder op antwoord te
wachten, ging hij voort „Gij telt
nu 41.000.000 bewoners in Engeland.
Van 1890 tot 1900 was er een toename
van 3.500.000. Wellicht neemt ze van.
19001910 met evenveel toe, doch uw
mate van toeneming moet spoedig
gaan verminderen, want zij zit over
vol en gij put uw steenkool en ijzer
zeer spoedig uit. Daarbij verloor! gij
alleen in het laatste jaar 580.000 be
woners door landverhuizing en kre
gen wij er 684.000 bij."
Deze geduchte- rekenkundige ver
vloeking was meer dan het Engel-
sche bloed van den interviewer kon
iverdragen.
Onze koloniën? stamelde hij.
u vergeet ons rijk en een pot
pourri van vaderlandsche liederen en
brokstukken uit Chamberlain's spee
ches warrelde bliksemsnel door zijn
hoofd.
Uw koloniën? zeide Carnegie.
Laat eens kijken en het potlood
ging weer aan het werk:
