Poort van Trinité-college te Cambridge.
Magdalen-college te Oxford.
eerste-klassige den student laten
kwam. in plaats van algemeene stu
die liet inpompen voor de vereischte
examens. Door de weinigen samen
hang tussclien de studeerenden kon
ook aan die hoogeacholen geen corps,
geest ontstaan, en alleen sportclubs
brengen eenigen band' tussclien de
studenten.
In Oxford, Cambridge en Dublin
dragen de studenten, als zij als zoo
danig optreden, een soort toga. wel
ke hen als student kenmerkt en ze
voor uitspattingen moet bewaren.
Trouwens aan deze universiteiten
staat de student, die al heel jong,
meest nog geen achttien jaar oud,
de studie aanvangt onder strenge con
trole zoowel voor zijn studie als zijn
levenswandel.
Gelijk echter uit het voorbeschreve
ne spreekt, is het bijna onmogelijk
aan een Engelsche universiteit een
meer dan alledaagsche wetenschap
pelijke ontwikkeling te Verkrijgen en
vv ie dat verlangt, moet op t vasteland
zijn troost zoeken. De meeste Engel
sche vakgeleerden "zijn dan ook ,,made
in Germany".
Vacantiescholen.
Menig moeder, en. dat niet het minst
onder die arbeidersklasse, ziet met een
zucht de vacantie barer spruiten nr.-
d'eren en dankt dien hemel, als de
scholen weer begonnen zijn.
Kinderen een geheelen dag over
den vloer is lastig an> op straat voeren
ten de concurrentie verbazend groot
is, behoeft geen twijfel, wanneer wc
opmerken, dat zelfs enkele hakkers
een papier voor hun ramen hebben
hangen met de woorden ,,Wie hier
zeven brooden haalt, behoeft er maar
zes te betalen. Groote gezinnen ma
ken hier ongetwijfeld een goed ge
bruik van.
Tot zeer laat in den avond, zelfs nè
twaalf uur, zijn de meeste winkels
nog open. Proeflokalen en, café's zijn
er in deze overbevolkte buurten na
tuurlijk niet schaarsch ook zij va
ren wel bij den Zaterdagavond. Tot
sluitingsuur (2 uur) hebben zij gere
geld bezoek. Vaak zjijn er onder de
„plakkers" die te veel aan Bacchus
geofferd hebben, en kost het den kas
telein soms heel wat moeite, hen op
een goede manier 't huis uit te krijgen.
Eerst n twee uur zijn alle win
kels en proeflokalen gesloten en ziet
men het de Jordaan, evenals andere
gedeelten der stad aan. dat de tijd
van rust gekomen is. om den volgen
den Zaterdag weer opnieuw dezelfde
levendigheid te vertoonen.
W. F. K. v. H.
Engelsche universiteiten.
(Bij de plaatjes).
Bijna overal' in d'e Oude Wereld is
de student een type in 't openbare
leven, hier meer, daar minder op den
voorgrond tredend, maar door zijn
optreden altijd van gewone jongelui
zijner jaren onderscheiden.
In Engeland is dat anders.
Elke Brit trekt bij den klokslag, die
hem 't eindigen van zijn arbeid aan
zegt, den beambte, den zakeman, den
officier uit, en wordt gezelschaps
man, clubman, huisvader of wat ook,
want het is hem een genoegen vreem
den omtrent zijn maatschappelijke
positie in valschen waan. te laten. Hij
acht het een tceken van slechte op
voeding, als men zijn maatschappe
lijke positie openlijk te kijk draagt.
Zoo ook de student. Buiten de uni
versiteit is hij een jongmensch zoo
als elk ander.
In Engeland, dat nan de democra
tische stroomingen der laatste eeuw
grootcndeels vreemd bleef, vindt men
Ivings-college te Cambridge.
de sterkste klasse-tegenstellingen, wel
ke zelfs in 't studentenleven door
werken. Men vindt er studenten eer
ste klas en studenten tweede klas,
waarvan de eersten zich minder door
bekwaamheid dan wel door geboorte
of vermogen van de anderen onder
scheiden.
Slechts de universiteiten te Oxford
Cambridge en Dublin kweeken. eerste
klas-studenten de overige zijn van
de lagere, orde.
Wie echter vermoeden zou, dat de
eerste klasuniversiteiten, welke over
enorme kapitalen beschikken, ook
eerste-klaskweekplaatsen zijn voorde
wetenschap, vergist zich deerlijk.
Het geld! gaat heen aan allerlei nuf-
telooze eereposten. wedstrijden enz.,
terwijl de werkelijk beroemde profes
soren. die er aan verbonden zijn," al
leen hun naam leenen en het onder
richt overlaten aan ondergeschikte
docenten. Gewoonlijk eens in de
maand houdt zoo'n officieele profes
sor eens een voorlezing van algemee-
neri aard, die echter door de studen
ten meest niet wordt bezocht.
Het gevolg is dan ook. dat het
grootste deel der studenten slechts de
algemcene ontwikkeling opdoet, wel
ke,, behoudens wat. filosofie, met hot
eindexamen van een vastelandsch
gymnasium overeenkomt. Hoogstens
één tiende der studenten geraakt tot
ernstige studie en uit dit. tiende ko
men dan d'e professoren dezer uni
versiteiten.
Ondanks die slechte resultaten ach
ten de eerste-klas-universiteiten zich
ver boven de and'ere verheven en
slechts de daar gepromoveerden wor
den voor vol aangezien. Daarbij komt
nog, dat het promoveeren aan een
andere universiteit, of het verwisselen
tijdens de studie niet is geoorloofd
iedere hoogeschool, welke een graad
verleent, beurt graag de gezamenlijke
collegegelden van den student.
Door het exclusieve der eerste
rangs-universiteiten er toe genood
zaakt, heeft de groote massa haar
toevlucht tot de kleiner universiteiten
genomen en ze hier verbeterd, daar
nieuwe gesticht.
Uiteraard zijn deze echter in hoofd
zaak inrichtingen voor vakstudie ge
worden en door do groote vrijheid
welke zij in tegenstelling met de
zij kattekwaad uit. En de verstandigen
onder de ouders getroosten zich nog
maar het liefst den last van de kinde
ren thuis te hebben, dan ze op straat
te zenden, waar, naiast gevaren van
physieken aard, veel moreel gevaar
dreigt., veel kwaad geleerd en gezien
wordt. Thuis hebben zulke kinderen
niet veelze profiteeren niet van hun
vacantie en degenen, die de straat
opslenteren, al vinden ze het. misschien
voor 't oogenbliik heel prettig, eens ge
heel vrij. zonder toezicht, te kunnen
doen wat zij willen, zonder later, als
ze er eens over gingen nadenken tot
dc conclusie komen, dat ze zich toch
eigenlijk niet zoo bestin hun. vacantie
geamuseerd hebben.
De idéé van vacantiescholen is daar
om een' zeer goede en, hoewel de va-
canties pas achter den rug zijn, ge-
looven wo toch geen onnut werk te
doen, de aandacht op zulke scholen te
vestigen door het overnemen van het
volgend verslag. Immers, wat aan
staanden zomer1 gereed moet zijn,
d.'ient dezen winter overwogen en voui-
bereid te wordlen en waarom zou ook
Haarlem de eerstvolgende groote va
cantie zijn vacantieschool niet bezit
ten
Het verslag, dat wij bedoelen en
hier laten volgen, is dat betreffende
..De eerste Haagsche vacantieschool"
en is ontleend aan het „Tijdschrift
voor Armenzorg en Kinderbescher
ming".
Wat is eigenlijk een vacantieschool
Dit schijnt niet aan ieder even duide
lijk te zijn caa toch is de zaak dood
eenvoudig. Een gymnastiekschool is
een inrichting, waar men gymnastieK
leert; een muziekschool is een inrich
ting. waar men muziek leert beoefenen
en verstaan; een vacantieschool is een
inrichting, waar men het vacantie-
hebben leert. Vreemd, dat men ook
deze kunst moe.t leeren Toch is cut
zoo. Menig ontwikkeld man gevoeit
zich bij het einde zijner vacantie min
der frisch en sterk dan bij haren
aanvang hij moet het vacamtie-
hebben nog leeren.
Onder de leerlingen der volksscno
ilen zijn er velen., die zelfs het a-b-c
van het vacantie-hebben niet verstaan,
omdat hunne ouders nooit den tijd
hadden, met hen vacantie te houden
en hen zoo, al spelende, deze kunst te
leeren.
Even gemakkelijk als het is te zeg
gen wat een vacantieschool is, even
moeilijk is het te zeggen, hoe zij moet
zijn ingericht. De ervaring moet ons
hier wijs maken, en bovendien moet
ieder rekening houden met plaatselij
ke toestanden en gelegenheden.
Voor de Haagsche Vacantieschool,
gehouden Maandag 27 Juli tot Zater
dag 22 Augustus, had men die
„men" was mejuffrouw A. Kalff met
enkelen, die haar mochten bijstaan
de beschikking over huis en tuin van
het jeugdige Kinderhuis aan den Zuid
Binnensingel No. 16; vooral die mooie,
groote tuin was onwaardeerbaar. De
ruim 40 leerlingen waren in de eerste
plaats vaste bezoekers van het Kin
derhuis en voorts een 25-talkinderen,
ons aanbevolen door hoofden van scho
len meest halve weezen allen kin
deren. die, zonder de vacantieschool
vermoedelijk hun vrijen tijd zouden
hebben besteed tot het inademen van
wat meer bedorven stadslucht oau
gewoonlijk en tot het beoefenen van
die ledigheid, welke den duivel tot
oorkussen dient.
Nu kwamen zij te negen uur aan
liet Kinderhuis. Na zoo nood'ig
een kleine aanvulling der huiselijke
ochtend reiniging, speelden allen onuer
toezicht ee uur vrij in den tuin. l'e
tien uur verschenen Uirie vakmannen
onderwijzers, een blikwerker, een
mandenmaker en een timmerman. Nu
werden de kinderen verdeeld in groe
pen 10 jongens bij den blikslager, 10
jongens bij den timmerman en een
twaalftal jongens en meisjes bij den
mandenmaker, terwijl enkelen eter
oudste meisjes onder leiding der ai-
rectrice van het Kinderhuis zich bezig
hielden met naaien van poppenkleeren
of het leeren van eenvoudige huiselijKe
bezigheden.
Het was een lust de jeugdige werk
lieden aan den arbeid te zien. Een
oudle schuur achter in den tuin diende
den blikslagers tot werkplaats tan
gen, scharen en soldeerbouten hingen
aan den wandeen oude tafel was
tot werktafel ingericht, Tusschen 20
en 12 was geen stuk gereedschap up
zijn plaats, alles was in handen dei-
jeugdige nijveren.
Naast de schuur was een tijdelijke
werkplaats afgeschoten en met zen
doek overdekt voor de timmerlieden
dla&r stonden drie kleine meubelma
ker, swerltbanken en Werd lustig ge
zaagd en geschaafd, gehamerd en ge
beiteld.
De mandenmakers haddien zich -in
den tuin opgesteld, bij regen weder
werd in huiskamer of prieel een toe
vlucht gezocht. De artistieke vakman,
die dit werk onderwees,, had veel
succès van zijn welwillenden arbeid
vooral die m eisjes lieten gaarne li aar
naaiwerk liggen voor het mandjes
makenten slotte moesten nog een
bediende en een leerling tc hulp ko
men om alle leergierigen aan den
arbeid' te houden.
Klokslag twaalf werd het werk neer
gelegd en het gereedschap opgebor
gen die vaste bezoekers van het Kin
derhuis blevetn middagmalen, de ove
rigen gingen naar huis.
Te 2 uur waren alle leerlingen weer
presentzij werdten in drie of vier
groepen gedeeld, elke groep onder lei
ding van ccn onderwijzer of onderwij
zeres enmen trok er op uit. Met
ren wandeling in de omstreken, een
tocht naar de duinen, een les in gym
nastiek of vrije- en ordeoefeningen
werd de middag doorgebracht. Te 5
uur was het gezelschap weder bijeen,
hetzij in het Kinderhuis, hetzij op een
terrein in die duinen, daartoe dooreen
grondeigenaar welwillend afgestaan.
Nu werd' het avondeten gebruikf^vaar-
na tol 8 uur tie avond werd doorge
bracht met spelen, vertellen of zingen
onder leiding van de directrice en een
of twee bevoegde personen.
Behoudens kleine afwijkingen ging
het zóó vier weken langen of de
jongens en. meisjes de vacantieschool
prettig vonden Van weg blijven ol te
laat komen was geen sprake en op
den dag der sluiting waren allen trouw
op hun post, ofschoon sonnniger va
cantie reeds een week vroeger was
geëindigd.
Dien Zaterdag was de inrichting tot
3 uur gesloten, terwijl van 3 tot 5aan
helangstellendlen gelegenheid werd
gegeven van doel en arbeid der va
cantieschool kennis te nemen. Vele
stadgenooten onder wie onderwij
zers, mannen van de Pers, bestuur
ders en werkende leden van „Pro
Juventute", bestuursleden van de
vereeniging „Armenzorg" en van het.
moderne luchtballons.
De luchtballons, die hier worden
bedoeld, hebben niets te maken met
de ernstige quaestie van de oplossing
der luchtscheepvaart. Het zijn de
kleine ballonnetjes, die men in den
kermistijd als kinderspeelgoed ziet.
De rusteloos voortschrijdende nij
verheid en de voortdurend houger
eischen stellende smaak van het pu
bliek hadden niet meer genoeg aan
d'e eenvoudige kinderballonnetjes.
Eerst zag men mooie, met figuren
beschilderde op de markt komen en
tegenwoordig heeft men in sommige
landen den vorm gewijzigd tot komi
sche figuren. Men ziet ze bijvoorbeeld
in de Karnevalsweek te Parijs, aan
de Biviera, in Italië. En dan is het wel
aardig plotseling tegen het blauiwvan
den hemel een polichinelle, een jockey,
een bloeddorstig loenschenden karper,
een varken, een koe of zelfs een olifant
omhoog te zien zweven.
Op de plaat zijn ook eenige bal
lonarbeiders en -arbeidsters afgeneeid,
die de laatste hand leggen aan de fi
guren. Dan zijn ze reeds met dewina-
machine opgeblazen. Deze ballons
worden zoodanig vervaardigd, dat de
afzonderlijke deelen saamgedrukt eu
de slangachtige voorwerpen met duD-
belkoolzuur ammonium gevuld woi-
Iden. Dan komen zij in ijzeren vormen
en worden daarin verhit, waardoor
'het ammonium uitzet en ze de gediaan-
te van dien vorm doet aannemen. Wor
den zij uit dien vorm gehaald, aan
slinken de figuren in die koele huiten-
lucht weer spoedig en daarom moeten
zij nu eerst door de windmachine op
geblazen worden.
Dit geschiedt door midd'el van klei
ne, dunne, spitse buisjes, die door
leen gurnmiprop aan den ballon ge
stoken worden. De buisjes worden na
de vulling weggetrokken en de ope
ningen onmiddellijk met gummi dicht
geplakt.
„Kinderhuis" hadden aan de uit.noo-
diging van mejuffrouw Kalff gehoor
gegeven en woonden de Openbare
Les hij, die begunstigd door het
schoonste weder, in den lommerrijken
tuin plaats had.
Van 3 tot 4 uur waren de jeugdige
werklieden aan den arbeid, Handig
werd' de schaaf en de soldeerbout ge
hanteerd en aan verschillende aar
dige mandjes werd vlug en net ge
werkt, De reeds afgewerkte voorwer
pen waren tentoongesteld een stevige
serre-tafel, mooie papier en bloemen
manden, voetenbankjes, rekjes, zand-
bakjes, spaarpotten, puddingvormen
koffiemaatjeste veel om op te noe
men. A11 ei bezoekers hadden schik in
het werk en menigeen kocht, als aan
denken aan de vacantieschool, een aar
dig en bruikbaar voorwerp.
Van vier uur tot half vijf maakten
do jongens en d'e meisjes, onder af
zonderlijke leiding, gymnastische oefe
ningen terwijl de les besloten werd
met het. gezamenlijk zingen van enkele
kinderliederen, \yaarvan de studie oen
onderwijzers meer inspanning had ge
kost, dan de dankbare bezoekers zich
zullen hebben voorgesteld.
Dat het bij het eenvoudig feestmaal,
dat op de les volgde, wat luidruchtig
toeging, was te verwachten. Na twea
uren „netjes werken", mochten zij wel
eens „uit die plooi" komen; doch het
bleef binnen de perken.
Te G uur waren bezoekers en leer
lingen vei-trokken, en behoorde oe
eerste Ilaagsche vacantieschool tot het
verleden.
Toen allen naar huis waren, stelden
oprichtster en helpers zich de vraag
of nu waarlijk een goed werk was
verricht, en of dat werk goed was
gedaan. Zij meenden een goed iwerk
le doen mat aan 40 arme kinderen
gezonde, nuttige, prettige ontspanning
te verschaffen, gedurende vier weken,
die voor die kinderen en voor hunne
ouders wellicht de moeilijkste weken
zijn van het gansche jaar. en aij
trachtten er naar dit werk zoo goed
mogelijk te doen. Wat het resultaat
van het werk betreft, ook daarvan
geldt het bijbelwoord„Werpt uw
brood uit op het water, want gij zult
het vinden na vele dagen."
's Gravenhage, 31 Augustus 1903.
J. R. SNOECK HENKEMANS.
De krant in Japan,
(Bij de plaatjes).
Nieuw-Japan noemen de bewoners
van 't Aziatisch eilandenrijk thans
hun vaderland en al blijft het Oude
Japan, met z-Ün voorname kunst, zijn
verheven literatuur hun lief, trotsch
zijn ze op dien eersten naam.
En werkelijk hebben ze er reden
toe. In vele opzichten is de hervor
ming geslaagd, welke in vijftig jaar
van een Aziatisch rijk, een land
maakte, dat als gelijke ccn plaats
vindt in d'e rij der groote mogend
heden.
En zij, die eerst in dien plotselin-
gen omkeer niets anders zagen, dan
'l werk van handige vervalschers. die
een nieuwen gevel voor een nieuw
huis lieten doorgaan, ze zijn er thans
meest van teruggekomen.
De oorlog met China. Japans me
dewerken aan het dempen van den
Boxersopstand en niet het minst zijn
verbond met Engeland, hebben ge
toond. dat het voorgoed' een plaats
innam in de rij der moderne Staten.
Door een geheel nieuw regeerings-
steNel, een nieuwe administratie en
vertier door de samenstelling van een
modern leger, en een formidable oor-
togsmarine. maar riie'er nog door het
sticlil:,i van een bloeiende dagblad
pers is de bevolking zoo gewlijzigd,
dat een terugkeeren in den ouden
staat onmogelijk is.
De ontwikkeling der dagbladpers is
een der merkwaardigste feiten in
dat wonderlijk land. Vijftig jaar ge
leden werd de eerste krant opgericht.
Vóór dien tijd kende men er niets,
dat °P een krant leek.
De gezongen courant.
