P
I
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
DE RAMP IN BET
IROQUOIS THEATRE.
21e Jaargang.
No. 2690.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
MAANDAG 4 JANUARI 1904.
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
PER DRIE MAANDEN: wit. Van 1—5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Vooi Haarlem f 1.20 a Haarlem van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Reclames 30 Cent per regel.
Voot de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der a;aj«vv\^( i o i x n- *1
gemeente) 130 rA - 'k Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Franco per post door'Nederland I 1.65 v> I Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Afzonderlijke nummers 0.02U f V' u n n -i m nu
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37j| Hoofdbureau en Drukkerij: Zuider Buitenspaarne No. 6.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 122.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Bijkantoor: Groote Houtstraat No. 55. Telefoonnummer 724.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre.
I,
ei
Tweede Bind,
Haarlemsche Han-
delsrereeniging.
Goedgekeurd bij Kon. Besluit van
12 November No. 22, 1899.
De Haarlemsche Handelsvereeni
ging bier ter stede, opgericht 10 Mei
1902, heeft in den loop van den tijd
wel haar recht van bestaan bewezen.
In zeer vele gevallen, zaken van ver
schillenden aard betreffende, is zij op
getreden en dikwijls met groot, sue
cès. Jammer echter, dat men alge
meen niet meer blijk geeft, dit te
waardeeren door als lid der vereeni-
ging toe te treden. Er zijn wel meer
dan 600 leden, maar dat is niet vol
doende. Elk handelaar, neringdoende,
ja, zelfs particulieren moesten lid
worden om ten minste te laten gevoe
len, dat men het werk op prijs stelt,
dat de Haarlemsche Handelsvereeni
ging steeds opneemt als doende, wat
hare hand vindt om te doen.
De voordeelen, die de Vereeniging
buiten hare bemoeiingen van verschil
lenden aard haren leden aanbiedt,
zijn zeer vele en zeer groot tegenover
de geringe, jaarlijksche contributie
van 2.50, die gevraagd wordt.
De Haarlemsche Handelsvereeni
ging bemoeit zich in de eerste plaats
er mede de belangen van hare leden
te bevorderen door onwillige betalers
voor hen tot betaling aan te manen,
en informatiën voor lien in te winnen
Bovendien hebben de leden het recht
bet hun gratis te verstrekken advies
van de rechtsgeleerde adviseurs dei
Vereeniging te vragen, die ook in
proceduren en faillissementen gratis
voor hen optreden, natuurlijk alleen
voor zaken, betreffende den handel
en het bedrijf der leden.
Rechtsgeleerden adviseurs der ver
eeniging zijn de heeren Mrs. Th. de
Haan Hugenholtz en H. Ph. de Kan
ter, Spaarne 24, alhier.
Het bureau der Vereeniging is ge
vestigd Lange Begijnenstraat 22.
Voor incasso's door bemiddeling
der Vereeniging wordt een vast recht
van 5 pCt. der vordering berekend
Bovendien moet 10 ct. voor port steeds
worden bijgevoegd, bij inzending van
vorderingen door bemiddeling der
advocaten te innen.
De kosten van informatiën naai
buiten de stad woonachtige personen
bedragen 60 ct. per informatie plus
5 ct. porto-vergoeding. Informatiën
naar binnen de stad wonende perso
nen worden gratis verstrekt.
Pretentiën op buiten de stad wo
nende personen worden niet behan
deld, wanneer niet 10 ct. voor porto
vergoeding is bijgevoegd.
Ruim 1450 informatiën en rechts
kundige adviezen werden in het af
geloopen jaar gegeven.
In Juni en Juli zijn 63 vorderingen
tot een bedrag van 2091.03i betaald
16 vorderingen worden afbetaald, 2i
vorderingen zijn uitgesteld.
Volgens art. 7 dient het geheim der
lijsten van wanbetalers ongeschonden
bewaard te blijven.
Alle brieven aanvragen, reclames,
of-wat dan ook, moeten worden ge
adresseerd aan bet bureau, dat ge
opend is dagelijks van 's morgens
tot 1 uur, en 's namiddags van i
tot 4 uur, waar dan ook verdere in
lichtingen zijn te bekomen.
Men wordt geraden alvorens te le
veren aan
A. Byland, Ursulasteeg 12Me
vrouw Schoo, Duvenvoordestraat 62
W. J. Doornekamp, Doelstraat 5 ol
Projectstraat 2 Leidsche Vaart, zich
om inlichtingen te vervoegen aan
bet bureau.
HET BESTUUR.
SPORT PRAATJE.
Stilstand van de Competities
van den Nederl. Voetb. Bond.
Hoe de voetballers zich met de
Feestdagen amuseerden. De
Franschen in ons land. Agenda
voor Zondag. Jubileum van den
Voorzitter van den N. V. B.
Eindelijk ijs! Bandy-wedstrij-
den te Davos.
De competities van den Nedcrland-
schen Voetbal Bond staan op dit
oogenblik stil, het is de vacantietijd,
waarin vele clubs onvolledig zijn. De
ranglijstjës zijn dus onveranderd, ze
zijn bij het einde van het jaar zooals
ik ze in mijn vorig „praatje" heb ver
meld. Sommige clubs benutten dezen
vacantietijd door wedstrijden op eigen
initiatief te spelen vooral de Kerst
dagen bieden daar een schoone gele
genheid voor. Dan toch komt veelal
em builenlandsch elftal ons land be
zoeken, om zich met de Hollandsche
sportbroeders te meten.
Ditnaal kwam met de feestdagen
een eftal van de Association Sportive
Internationale van Parijs ons een be
zoek brengen, Deze club gaat door
oor een sterke vereeniging, zij is het
orige jaar tot de eerste klasse verhe
en, en heeft zich deze plaats door
goed spel wel waardig getoond. Den
eersten Kerstdag speelde de club te
gen de H. V. V. in 's-Gravenhage en
werd daar door de kampioenen op
lang geen zoetsappige wijze ontvan
gen, maar kreeg er danig van langs,
niet minder dan 81 was haar neder
laag. Ook H. F. C., waartegen de club
den tweeden Kerstdag speelde, ge
bruikte. geen genade met haar, ja de
blauw-witten oordeelden dat een over
winning van 81 nog wel wat te wei
nig was en slaagden er in de Fran
schen met 8—0 klap te geven. Den
derden dag waren de gasten eenigs-
zins gelukkiger, toen verloren zij
slechts met 4—0, tegen een gecombi
neerd 11-tal van H. V. V. en H. B. S.
in 's-Gravenhage.
De Parijzenaars zijn dus niet erg
gelukkig in ons land geweest, al de
drie gespeelde wedstrijden hebben zij
glansrijk verloren, en in 't geheel heb
ben zij slechts één tegenpuntje kun
nen maken. Toch waren de Franschen
aiet bepaald slecht, hun samenspel
was vrij goed, ja soms zeer vlug en
gevaarlijk en hun keeper uitmuntend,
ja deze was meer dan uitmuntend,
ik zou haast zeggen bovennienschelijk
Want zulk doelverdedigen heb ik nog
an geen enkelen Hollandschen kee
per gezien. Hij hield ballen, waarvan
rnen zou moeten zeggen dat ze on
houdbaar waren, en toch hij stopte
op onbegrijpelijk vlugge wijze
Hem komt dan ook alle eer toe, aan
hem zijn in geen geval de nederlagen
van zijn club toe te schrijven, want
hij heeft meer dan zijn plicht gedaan,
en als er een andere gewone keeper
tusschen de palen had gestaan, wel
licht, ja zeker zouden de ne
derlagen veel grooter zijn geweest.
De Hollanders, en vooral de Haar
lemmers, hebben door deze wedstrij
den weer eens getoond dat de Hol
landsche sport in geen geval onder
de Fransche behoeft te staan en heb
ben de eer van Holland weder op voor
treffelijke wijze hoog gehouden.
Haarlem heeft met de feestdagen
weinig van zich doen hooren, alleen
heeft het Zondag met een gecombi
neerd elftal van eerste en tweede en
tailers gespeeld tegen de Amsterdam-
sche tweede klassers A. V. V., van
wien het won met 61.
Op het programma van de eerste
klasse competitie van den Nederland-
schen Voetbal-Bond staan Zondag
een tweetal ontmoetingen. Ten eerste
speelt R. A. P. in Amsterdam tegen
Quick uit Amersfoort, welke wedstrijd
voorzeker spannend zal worden en
waarvan ik geen voorspelling durf
doen.
In Utrecht ontvangt Hercules Rapi-
ditas uit. Rotterdam, welke ontmoeting
ook zeer spannend zal worden, voor
al na de opflikkering van de Utrechte
naren (Hercules—Volharding 60).
Van wat de andere clubs Zondag
zullen doen is mij nog weinig bekend
alleen weet ik dat Haarlem de Adel
borsten F. C. uit den Helder te gast
krijgt.
Tweeden Kerstdag herdacht de
Bondsvoorzitter, cle heer Jasper War
ner te Zwolle, den dag waarop hij
voor 10 jaren als bestuurslid van den
Bond werd gekozen. De jubilaris
mocht dezen dag onder zeer veel be
langstelling herdenken, behalve de
commissie die zich voor deze hulde utt
vele belangstellende leden en oud-le
den van den Bond gevormd had, wa
ren er ook tal van vrienden en ken
nissen die den jubilaris kwamen ge-
lukwenschen. Na afloop van het diner,
waar de heer Warner en zijn eclitge-
noote aanzaten, nam de heer Ch. J.
Engelberts, 2e voorzitter van den
Bond, het woord, om den jubilaris te
feliciteeren, en hem tevens het eere
lidmaatschap van den Bond aan te
bieden. De heer mr. P. Drooglever
Fortuijn sprak daarna namens de re
gelingscommissie en overhandigde
daarbij als geschenk een prachtig stel
tafelzilver, benevens een fraaie, door
Eindelijk is h gekomen, de lang
verwachte en gewenschte vorst. Ein
delijk zijn de wateren gedekt met een
stevige ijskorst ,die steeds nog dikker
dikker wordt door de aanhoudende
vorst en weldra genoeg draagkracht
zal bezitten om de schaatsenrijders
overal heen te voeren. Als de vorst nu
maar aanhoudt dan kunnen wij nog
een geruimen tijd van het heerlijke
ijsgenot profiteeren.
Dit seizoen zullen er weder te Davos
internationale bandy-wedstrijden ge
houden worden en wel op 11, 12 en 13
Januari. Ook ditmaal zal weder een
Haarlemsch elftal mededingen, dat
zal bestaan uit de heeren L. H. Kool
hoven (captein) Jhr. Mr. J. W. Schorer
(2e captein) Jhr. H. van Sminia, J. G.
Eldering, II. El dering, H. Menten, O.
Menten, KI. Pander, Mr. J. Lieftinck,
Fr. Eldering en A. A. Diemen Kool.
Het zal spelen onder den naam van
„Koolhoven's elftal".
Verleden jaar traden de Haarlem
mers als kampioenen ook in het strijd
perk, laten wij hopen dat zij ook nu
met een victorie huiswaarts keeren.
AMATEUR.
Nieuwjaar ten Hove.
Ten 1 ure gistermiddag verleende
H. M. de Koningin audiëntie aan de
ministers, hoofden der departementen pleegde in zlJn fabriek,
an algemeen bestuur, den vice-presi-1
nt van den Raad van State, de Vermist,
oorzitters der beide Kamers van de Men maakt zich zeer ongerust over
Staten-Generaal, en de leden van de i,0t lot van het transportschip Vienne.
hooge collegos van Staat, tot het ont- Rel schip is den lOen December uit
angen van de gelukwenschen bij de j Rochefort vertrokken, sedert heeft men
aarwisseling. er niets van vernomen. Men vreest,
Na afloop van deze receptie ontvingdat het schip op de Spaansche, Por-
11. M. de leden van Haar civiel- en tugeesche of Marokkaansche kust ver-
militair Huis, benevens de leden van j gaan is. De kruiser Galilée is naar de
IJSBERICHTEN.
Te Spaarndam is bet schutten dooi
de Groote of Nieuwe sluizen doorliet
ijs gestaakt moeten worden; zulks ge
schiedt thans alleen door de Kolk-
sluizen.
Op het Noordzeekanaal wordt liet
vaste ijs langs den zuidwal breeder;
IJsbreker II doet geregeld dienst.
Aan het rijksoverze.tveer te Buiten
buizen is de dienst gestaakt moeten
w orden.
In het Noordhollandscli kanaal
veel ijs, zoodat de vaart voor kleine
booten en vaartuigen geheel gestremd
is.
De booten uit Friesland en Gronin
gen, die wegens het ijs in de Zuider
zee den weg langs het Noordhol-
landsch kanaal kozen, hadden reedt
veel moeite om zich een doortocht te
banen.
Uit Slikkerveer en Bolnes
De Maas is over de geheele breedte
met tamelijk zwaar drijfijs bedekt.
Zeilschepen ziet men niet. Een enkele
btoornboot gaat er nog door. De legger
der stoombooten van Fop Smit
reeds weggenomen.
Uit Zalt-Bommel
Thans gaat de rivier de Waal voor
ruim 1/8 overdekt met drijfijs.
De gierpont. van het rijksveer al
hier is van den kabel losgemaakt en
in de haven gebracht, zoodat nu het
overbrengen van rij- en voertuigen
plaats heeft met de halve pont. welke
door de veerstoomboot gesleept wordt.
Uit Enkhuizen
Het ijs in de Zuiderzee heeft zich
vastgezetalle haven- en seinvuren
zijn gebluscht.
Uit Sleeuwijk
De Boven-Merwede is overdekt met
drijfijs van Maas en Waal. De over
tocht met de veerboot op Gorinchem
heeft nog plaats, hoewel met veel
stoornis.
Uit Arnhem
De Rijn voor de stad is voor
klein deel met ijs bedekt.
De schipbrug is weggenomen.
IJs ongelukken.
Twee kinderen van den molenaar
A. R. te Nes zijn door het ijs in de
ringvaart gezakt, en verdronken.
Uit Nijmegen meldt men
Een knaapje te Weurt dat gisteren
met schaatsen van huis ging, is niet
teruggekeerd.
Men vermoedt dat het kind verdron
ken is.
Te Nieuweschans is de 17 jarige
landbouwerszoon W. bij het schaat
senrijden verdronken.
Grevenstuk uitgevoerde albiipi met Een 20-jarige zoon van den rijtuig-
opdracht en namen der verschillende verhuurder R., te Beets, is in een wak
gevers. gereden en verdronken.
De heer Warner dankte in hartelij-1
ke woorden de sprekers en allen die Te Nieuwenlioorn is bij het schaat
tot deze plechtigheid hadden bijge senrijden op de binnengracht van het
dragen. for§ De Noorddijlc verdronken de 24-
Ook ik wensch hierbij den heer jarige_ koopman in kippen en eieren
Warner geluk met zijn jubeleum,
daarbij den wensch uitsprekende dat
de heer Jasper Warner nog vele jaren
lig mag zijn van het Bondsbestuur.
Arie Went.
Binnenland
Ingebroken in zijn eigen fabriek.
Naar de gevangenis te Assen is over
gebracht de sigarenfabrikant S„ te
ateren, gem. Diever, die, in staat
van faillissement verkeerende, inbraak
dc hofhouding van H. M. de Koning
in-Moeder.
Z. K. H. de Prins der Nederlanden
was bij deze nieuwjaarsreceptie tegen
woordig.
Treurig.
De N. C. schrijft
De muren van het stedelijk zieken
huis (in den Haag) kunnen droeve
geschiedenissen verhalen.
Zij was de dochter van een Amster-
damsch geneesheer, vrij vermogend,
maar ook onbekrompen vrijgevig. Nie
mand ging van hem ongeholpen en
ongetroost. Hij liet haar echter ge
noeg na om te kunnen bestaan. Maar
zij, luchthartig en vrijgevig als haar
vader, stond haar erfdeel af aan een
broeder die er zaken mee zou drijven.
De zaken gingen echter fouthet geld
was weg en zij zag zich gedwongen
een pension te beginnen, waarvoor zij
kapitaal opnam.
Het was een gezellig, smaakvol in
gericht home, en men gevoelde er
zich in een beschaafde omgeving.
Het pension werd een der eerste in
de provinciestad het bloeide het op
genomen geld werd langzamerhand
afgelost.
Doch ziekte kwam. Zij streed, zij
worstelde zij liet zich niet op het
ziekbed vallen, vóór zij waarlijk niet
meer kon.
Zij leed aan tubei-culose, die nu
hier, dan daar optrad en operatie na
operatie vorderde. Ten laatste ver
kocht zij het pension en ging een tijd
lang onder behandeling. Zij sterkte
aan, durfde het wel weer wagen
Niet als eigenares van een groot
boarding-house evenwelmet de be
scheiden betrekking van juffrouw van
gezelschap stelde de vijftigjarige zich
nu tevreden.
Maar de zieke keerde terug. Een
nieuwe operatie werd noodzakelijk
En nu ligt zij in de betalende der-
de-klas-afdeeling van het groote ge
meente-ziekenhuis aan den Zuidwal
zal daar niet kunnen blijven,
want al haar spaarpenningen zijn
verteerd.
Zij ziet thans geen uitkomst meer,
tenzij er onverwachts hulp opdaagt.
De muren van het ziekenhuis ver
tellen droevige verhalen
kust van Marokko gestoomd om uit te
kijken.
Uit het laatste nummer van liet Mi-
li tiir-Wochenblatt blijkt, dat er teFor-
bach groote schoonmaak gehouden
wordt. Alle officieren aldaar in garni-
op twee na die niet door het
proces tegen luitenant Bilse gecom
promitteerd waren, hebben hun ont
ij ag gekregen.
Bij Koninklijk besluit is benoemd
tot vice-president van den Hoogen
Raad der Nederlanden, mr. A. A. de
Pinto. thans raadsheer in dat college.
Dobbelen.
Men schrijft uit den Gelderschen
Achterhoek aan de Arnh. Ct.
Niet in het geheim, doch openlijk
zag men in een aantal plaatsen de
zer streek aangekondigd, dat ter ge
legenheid van de feesten om brood,
gebak enz .zou worden gedobbeld. Dit
dobbelen en loten, waaraan vooral
jongelui deelnemen, is hier eenmaal
in zwang en al bestaan er politiever
ordeningen die het verbieden, het
euvel bij de bevolking is zoo diep in
geworteld. dat het moeilijk uit te
roeien zou zijn. Wanneer een land-
houwer of arbeider kippen en huis
meubels kwijt wil zijn, die hij niet
tegen goeden prijs verkoopen kan,
dan zet hij maar een loterij op en met
een 100 lootjes, van 2 tot 6 cent per
stuk gaat hij bij zijn kennissen rond.
Voor de aardigheid neemt zoowat
ieder een lot. De loterij-ondernemer
krijgt echter vaak voor hetgeen hij
verkoopt het drievoudige der waarde.
De kinderen die in de winkels reeds
aan het dobbelen raken, kunnen het
later niet meer laten, en de onder
nemers van zoogenaamde markt- en
provinciale loterijen vinden in onze
landbouwers en arbeiders de beste
klanten.
Brandstichters.
Uit Angerlo meldt men
De geheimzinnige brand van den
grooten hooimijt te Giesbeek, onder
deze gemeente, waarbij 14 dagen ge
leden 40.000 kilo hooi verloren ging,
is thans verklaard. De twintigjarige
knecht van den eigenaar heeft be
kend den brand te hebben gesticht.
Hij is naar Arnhem gebracht.
Volgens de laatste opgaven het is
aantal dooden 561.
De brand in het Iroquois Theatre is
op het tooneel ontstaan. De toeschou
wers snelden naar de uitgangen, wan
hopig vechtende in de gangen. Vrou
wen werden vertrapt door de massa
vluchtelingen. Zij die op de eerste
galerij zaten vonden de uitgangen
versperd, eenigen verbrandden levend,
anderen stikten. Later vond men de
1 ken tusschen de stoelen inge
klemd. Sommigen sprongen naar
beneden in de stalles en werden
daar door de vlammen verteerd. De
brandweermannen zetten ladders te
gen de bovenste balkons, waar de
menschen opeengestapeld lagen. Men
vond aan den voet van de trap naai
de galerij de lijken bij hoopen van
twaalf op elkander. Er waren veel
jonge vrouwen en meisjes en kinde
ren van acht en tien jaar bij.
Ambtelijk wordt het aantal dooden
opgegeven als 392.
Nader wordt gemeld
Bij nadere schatting komt het aan
tal dooden dicht bij de 550. Het pu
bliek telde 1300 menschen, voor een
groot deel vrouwen en kinderen. Bij
het begin van den brand werd het
asbestscherm neergelaten, maar hal
verwege bleef het steken, aldus een
trekgat vormende, waardoor de vlam
men met schrikwekkend geloei uit
schoten en aanstonds, over de hoof
den van de menschen in de stalles
heen, de menschen in het le balkon
bereikten. De redenen, die men als de
oorzaak van den brand opgeeft, zijn
met elkaar in strijd.
Sommigen beweren, dat er een
electrische geleiddraad onklaar raak
te, de directeuren spreken van het
springen van een vat calcium (-car-
bled?). Alle tooneelspelers hebben zich
gered.
Een nog later bericht meldt
Volgens de laatste raming zijn ar
564 dooden, die in verschillende lijken
huizen liggen. Er liggen 157 gekwet
sten in de hospitalen, waarvan mis
schien een derde zal bezwijken.
Er worden nog driehonderd perso
nen vermist. Voor een deel bevinden
zij zich waarschijnlijk onder de niet
herkende dooden en gewonden.
Een aantal leden van het personeel
van den Iroquois-schouwburg is in
hechtenis genomen, o. a. de regisseur
en onder-regisseur, op de beschuldi
ging van medeplichtigheid aan dood
slag. Een aantal koristen worden als
getuigen aangehouden. Nieuwjaar is
kalm gevierd, en er was geen klokge
lui, in overeenstemming met een pro
clamatie van den burgemeester, die
ook voorstelde lieden als teeken van
rouw, geen zaken te doen.
De burgemeester heeft de sluiting
gelast van negentien schouwburgen,
welke niet voldaan hebben aan de
voorschriften in het belang der vei
ligheid.
Dc telegrammen uit Chicago geven
over den brand ook nog veel bizonder-
heden,gedeeltelijk reeds meegedeeld,
in welken toestand de lijken gevon
den zijn, hoe sommige menschen ver
brand, anderen doodgedrukt, weer an
deren gestikt zijn. Er waren lijken, die
tot onkenbaar wordens verminkt wa
door den stroom van radeloos
naar een uitgang dringende en woest
om een doortocht vechtende menschen
die over hen heen waren gegaan en
op de plaats zelf of een eind verder
zelf den dood vonden. Ofschoon er,
volgens een bericht, veertig uitgangen
waren, drong alles zich naar een
drietal uitgangen, waar liet licht was.
Al wie op het tooneel waren een
240 menschen hebben zich weten te
todden door de achterdeuren uit te
gaan. Maar juist doordat deze deuren
opengezet werden, ontstond de sterke
tocht, die de vlammen als een vurige
vloedgolf de zaal indreef.
Hoe de Paniek ontstond.
Een der geredde toeschouwers geeft
een beschrijving, hoe het aanvankelijk
met den brand toeging. Men weet dat
er een pantomime werd vertoond,
Blauwbaard, dat een paar jaar gele
den te Londen in het Drury-Lane-
theater gegeven is. Het tooneel was
donker gemaakt en de maan moest
opkomen. Daarbij zou een lied worden
gezongen, waarin het zachte maan
licht geprezen werd. Toen, eensklaps,
werd een vonk gezien en eenig liclit
[lüoneelraad vatte vuur.
„Kijk, de maan riep een kind.
Iemand op het tooneel wendde zich
tot de toeschouwers en verzocht de
menschen te blijven zitten. Dat deed
men. En met belangstelling volgde
men, de -kinderen vooral, het kleine
vuurwerk. Toen opeens schreeuwde
achter in den schouwburg iemand het
uitbrand En daar brak te paniek
los. Op het tooneel greep het vuur on
gelooflijk snel om zich heen. En zoo
onverhoeds en met zoo'n geweld tast
ten de vlammen de toeschouwers aan,
dat, volgens een bericht, in de voorste
rijen der stalles en ook op de bal
kons lijken zijn gevonden van men
schen, die gedood waren zooals zij
daar zaten. Wat de vernielende kracht
van het vuur nog verhoogde was de
ontploffing van twee groote gashou
ders. Misschien heeft dit den plotse-
lingen dood van velen veroorzaakt
De brandweer heeft zich flink ge
weerd om halfvijf 's middags was zij
den brand al meester. Men weet, dat
de ramp gebeurde tijdens een middag
voorstelling. Vandaar, dat er zooveel
vrouwen met kinderen in de zaal wa
ren. De lijken en de gewonden wer
den eerst buiten in de sneeuw gelegd.
Vijftig doktoren waren binnen het
kwartier ter plaatse. Maar ook zakken
rollers begonnen aanstouds hun be
drijf op de slachtoffers uit te oefenen.
Een goed dozijn werd er gepakt.
Van de vertooners kwamen velen in
tricot op straat. Enkele zijn er ge
wond.
Nordenskiöld's expeditie.
Dr. Otto Nordenskiöld schrijft in de
Times uitvoerig over zijn expeditie
naar het Zuidpoolgebied, ter hoogte
van kaap Hoorn, van 1901—1903. Aan
zijn verhaal zijn de volgende belang
rijke bijzonderheden ontleend
Op den sledetoclit van het kamp bij
kaap Seymour uit, ontdekte Nor
denskiöld dat er een tot dusver onbe
kende verbinding bestaat tusschen
Louis-Philippe land en Koning Os
kar land. Hij volgde de kust van dit
land Zuidwestwaarts tot aan het door
Larens ontdekte eiland Christenen en
bevond toen tot zijn verwondering,
dat de kust, in plaats van Zuid-Zuid-
vveslwaarts, bijna Westwaarts liep,
zoodat op 21 October 1902 een punfcbc-
•eikt werd op 66 gr. ZBr. en 62 gr.
WL„ dat volgens de vroegere kaarten
midden in 't land zou liggen, maar
ten Oosten waarvan de zee zich uit
strekt. Hieruit schijnt te volgen, dat
Danco-land geheel van Grahamland
afgescheiden is.
Langs de kust vonden de Zweed-
sche reizigers een ijsvorming die het
meest- geleek op de ijsbarrière, welke
Ross in het midden van de vorige
eeuw bij Victorialand, ten Zuiden van
Niéuw-Hólland ontdekte.
Van de uitkomsten der expeditie op
ander gebied, zij vermeld, dat talrijke
fossiele beenderen, waaronder van
groote dieren, gevonden werden, be
nevens rijke lagen van overblijfselen
van voorhistorische planten. Men wist
reeds dat in de Noordpoolstreek voor
heen een klimaat geheerscht moet
hebben, waarin groote wouden en al
lerlei dieren konden bestaan, nu is
dit ook voor een deel van het Zuid
poolgebied vastgesteld. Tegenwoordig
is. gelijk bekend, het Zuidpoolgebied
nog ongelijk, veel armer aan dierlijk
en plantaardig leven dan het Noord
poolgebied.
De zomer van 1902 was buitengewoon
koud met een gemiddelde tempera
tuur van 2.2 C is het de koudste
zomer, tot dusver ooit op aarde waar
genomen. Dc snelheid van den wind
was meestal zeer aanzienlijk in het.
eerste jaar gemiddeld 20 mijlen in t
uur's winters stormde het buiten
gewoon hard, de windrichting was
meestal Zuidwestelijk.
