NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. jDe Erfgenaam van J het Majoraat. 21e Jaargang. No. 6298 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. WOENSDAG 13 JANUARI 1904. S DAGBLAD ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN: PER DRIE MAANDEN: «Sr Van 1—5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement »0 Voor Haarlem 1.20 Haarlem van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Reclames 30 Cent per regeL 'oj gemeente)6".IT 8 g g 'S 30 Groote lettel naar plaatsruimte Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Franco per post'door'Nederland' 1.65 Kleine advertentien 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen. ■n Geïliustreercf Zo™d?|Slad, 'voir Haarlem' I 0.37$ Hoofdbureau en DrukkerijZolder Buitenspaarne No. 6. de omstreken en franco per post 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 122. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Bijkantoor: Groote Houtstraat No. 55. Telefoonnummer 724. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën it en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicitc Étrangère G. L. DAG BE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31^is Faubourg Montmartre. Haarlem's Dagblad van 13 Januari bevat o. a. Boitenland8ch Overzicht, Binnen- ndseh Nieuws, Uit de Pers, Ge- engde en Stadsberichten. luitenlaudsch Overzicht tin het VERRE OOSTEN T~ilt geen verandering in den stand zaken te constateeren. Deze ver- wat en gene hoort iets met foote zekerheid en uit goede bron, aar veel waarde is aan dat alles et te hechten. Bij gebrek aan beter jven we intusschen wat geruchten. Zoo verneemt de „Pall Mali Gazet- a uit Berlijn, dat Rusland een ver- 0 lering heeft doen afleggen aan de Egeeringen van alle mogendheden, »t alle rechten in Mandsjoerije, ver regen door eenige mogendheid, door actaten met China, door Rusland ïllen worden geëerbiedigd en erkend. Door deze verklaring wordt, naar len gelooft, een der grootste moei- jkheden aan de Oost-Aziatische aaestie uit den weg geruimd. „De Daily News" beweert uit onbe- nstbaar goede bron te weten, wat jongste nota van Rusland aan Ja- in bevat. Volgens het oordeel der üssische re^eering is (zoo zegt de irichtgever van de ..Daily News") de fvestie van Mantsjoerije een vraag- juk, bij welks regeling nog andere ogendheden dan Japan belang heb- fcn, zoodat Rusland thans geen be- jialde afspraak dienaangaande kan laken. Ten andere acht Rusland, den onbevredigenden binnen- toestand van Korea óp dit Dgenblik, het niet gewenscht, om mans zijn volkomen instemming tebe- fjjttigen met den inhoud van het Ufritsch-Japansch verdrag eeneisch, hij de Japansche nota van21De- fember van het vorige jaar gesteld du zijn. Rusland doet dan een tegen noordelijk Korea zou onzij- 0, ig verklaard worden. Waar Japan erlangt, dat Rusland de bezetting gen Jongainpo en zijn plannen met etrekking tot Masampo zou opge ien, geeft de regeering te Petersburg e verstaan, dat voor 't oogenblik de yanwezigheid van een Russischen ost in eerstgenoemde haven noodza- elijk is voor Korea's onafhankelijk- terwijl zij ten aanzien van Ma- ||ampo reeds uiteengezet heelt waar- llm haar belangen ter zee het bezit aschen van een kolenstation aan de uidkust van Korea, zonder dat de Dianwezigheid van de Russen aldaar lenige bedreiging vormt tegen Japan. Tot zoover de berichtgever van de i {Daily News", wiens onthulling, zoo ben de juistheid ervan niet kan na- -ljaan, ten minste de waarschijnlijk- aeid vóór zich heeft. 1 Prins Mestsjerski heeft in de „Re ine russe" een artikel geschreven, >m te betoogen, dat zelfs een voor Rusland gunstig afloopende oorlog met Japan ontzaglijk veel schade zou toebrengen aan Rusland's grootste 1 (belang de binnenlandsche ontwikke ling. Een oorlog met Japan vindt bij Tfliet Russische volk geen geestdrift, %)oals in 1876 die tegen Turkije. En hoe schitterend ook de overwinningen san de Russen nu mochten zijn, ze louden een beletsel vormen tegen de hervorming van den binnenlandschen jtoestand in Rusland, waarnaar het folk met vast vertrouwen uitzietde conomische crisis, die er 't gevolg an moet zijn, zou de gedruktheid, lie thans heerscht, nog vermeerderen. Deze stem uit Rusland is op dit tijdstip zeker van belang. De „Kölnische Zeitung" drukt den tekst van het Engelsch-Japansche ver drag en van de Fransch-Russische af spraak betreffende Oost-Azië achter elkaar af, en knoopt er het betoog aan vast, dat laatstgenoemde over eenkomst van uiterst vagen aard is, zóó onbepaald, ,,dat er wel .politieke beweegredenen juist aan deze vaag heid ten grondslag moesten liggen." Het blad vestigt er ook de aandacht op, dat terwijl Japan en Engeland een verdra"- sluiten ter behartiging van hun belangen in Korea en China zeer bepaaldelijk, de Fransch-Russi sche afspraak slechts in 't algemeen spreekt van ..de integriteit en de vrije ontwikkeling van China". De tarievenstrijd in ENGELAND heeft, zooals men weet, tengevolge ge had een scheuring in de Unionistische partij en een politieke breuk tusschen den hertog van Devonshire en Cham berlain. Thans wordt in de Engelsche bladen een briefwisseling tusschen beide heeren gepubliceerd over deze kwestie. Uit die briefwisseling blijkt, dat de hertog den Centralen Bond van de liberaal-unionistische partij wensehte te ontbinden, omdat vele van zijn plaatselijke afdeelingen en leden zich verklaard hadden ten gunste van ta riefhervorming, waarmee Devonshire geen vrede had. Chamberlain voert daar tegen aan, dat de samenstellen de deelen van den Bond vooraf ge raadpleegd dienen te worden, hetzij doordat de plaatselijke vereenigingen gedelegeerden zenden naar een bijeen komst te Londen, hetzij doordat het partijbestuur een vergadering houdt. De eerste brief gedagteekend van 23 October uit Devonshire House, Pic cadilly, was gericht aan Chamber lain. De hertog zegt daarin, dat het onvereenigbaar is met de onzijdige houding waarover men het eens was geworden, dat men voort zou gaan met plaatselijke afdeelingen geldelijk te steunen die beslist partij hadden gekozen over de kwestie van fiskale hervorming. Het moet, vervolgde hij, bij de meesten onzer op zijn gekomen dat het bijna onmogelijk is, met eenig voordeel onder de tegenwoordige om standigheden het bestaan van de li beraal-unionistische organisatie te handhaven. Maar alvorens stappen te nemen, wensehte hij de meening van Chamberlain ie hooren. Chamberlain antwoordde drie da gen later van Highbury. Hij uit zijn verbazing over de heftige scheuring, die de hertog als voorzitter van den bond beoogt, omdat Devonshire vreest dat de meerderheid van de plaatse lijke afdeelingen in meening verschilt met zijn (Devonshire's) persoonlijke opvattingen. Hij trekt de juistheid van de verzekering van Devonshire aangaande partijdige geldelijke on dersteuningen in twijfel. Het geld was, volgens Chamberlain, onpartij dig verdeeld onder de afdeelingen, die het noodig hadden en die de regee ring bleven steunen. Ten slotte stelt Chamberlain voor, de aangelegenheid te brengen voor een vergadering van gedelegeerden van de afdeelingen, in het voorjaar in Londen te houden. De hertog antwoordt den 31sten Oc tober in een kort formeel briefje, be lovende, dat hij met Powell Williams zou trachten de moeilijkheden op te lossen, maar verklarende, dat het hem op den duur moeilijk leek, de onzijdigheid aangaande de fiscale kwestie vol te houden, daar zooda- nige houding verlammend werkte. Dan volgt een pauze waarin De vonshire verschillende samensprekin- gen houdt, o. a. met Lord Selborne. Op 22 December schrijft Chamber lain weer aan Devonshire. Die brief is het gevolg van den aard dien de hertog als voorzitter van de Free Food League aan de kiezers had ge geven, om hun stemmen te orithou- den aan alle liberaal-unionistische parlementscandidaten die ten gunste van tariefhervorming waren. Cham berlain laat uitkomen, dat die stap regelrecht gericht is tegen zijn oude collega's en dringt opnieuw aan op een bestuurs vergadering en op bij eenroeping van de gedelegeerden, om een besluit te nemen over de toekom stige politiek en het voortbestaan van den bond. Den 2den Januari 1904 kwam het antwoord van den hertog uit Chats- worth, behelzende dat hij het recht had om te verhinderen, dat de cen trale bond van liberale unionisten werkdadig een politiek hielp steunen die hij afkeurde. Hij weigert de ver gadering van het bestuur of van de gedelegeerden bijeen te roepen en verklaart dat hij zal aftreden indien een belangrijk deel van de liberaal- unionistische partij van hem mocht verschillen. Volgens hem, zou het 't best zijn, als de centrale bond wordt ontbonden, daar zijn taak ten ein de is. Chamberlain antwoordt in een laat- sten brief van 4 Januari, dat hij hier in niet mee kan gaan. Hij geeft ken nis van zijn besluit, om op zijn eigen verantwoording zoo spoedig mogelijk een vergadering van de liberaal-unio nistische afdeelingen bijeen te roe pen. De Engelschen hebben weer eens een overwinning behaald, ten minste op papier. Heel gelukkig waren ze tot nog toe tegen den Mullah niet, inte gendeel, maar nu vertellen ze, dat ze zijn leger of een deel ervan verslagen hebben. Een officieel telegram zegtGene raal Egerton met 2200 man Engelsche troepen en 1000 inlandsche viel den llden Januari 5000 Derwischen aan te Jidballi, die klaarblijkelijk de hoofd macht vormden van het leger van den Mullah. De vijand deed een aanval, doch toen hij geraakte tusschen twee vu ren, van voren en op zij, vluchtte hij. De Engelsche cavalerie achtervolg de de vluchtelingen, tien mijlen ver. De verliezen van den vijand worden geschat op 1000. Vele Derwischen wer den gevangen genomen. 400 geweren werden buit gemaakt. De Engelschen hadden 41 dooden, onder wie twee of ficieren, terwijl 9 officieren gewond raakten, en één vermist wordt. Als 't maar niet een overwinning blijkt te zijn, zooals ze er zoo vele in Zuid-Afrika behaalden. Stadsnieuws Kamer van Koophandel. Vergadering van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Haarlem, op 5 Januari 1904 des avonds ten half acht uur, op het Raadhuis. Tegenwoordig de heeren mr. Johs. Enschedé, A. de Clercq, E. J. Wester- veld, H. T. Peltenburg, J. J. F. Beij- nes, E. H. Krelage, G. P. Heems en C. van der Most van Spijk. Bij ontstentenis van een Voorzitter en een plaatsvervangend voorzitter werd de vergadering door den waar- nemenden Voorzitter, den heer Wes- terveld, als oudste lid in jaren, ge opend. Kwam alsnu aan de orde de benoe ming van een Voorzitter en een plaats- vfi vangend Voorzitter der Kamer voor het jaar 1904. Na gehouden stemming werden met bijna algemeene stemmen benoemd tot voorzitter de heer mr. Johs. En schedé en tot diens plaatsvervanger do beer A. de Clercq. Beiden verklaar den die benoeming aan te nemen met dankzegging voor dit hun bij vernieu wing gegeven blijk van vertrouwen. De heer Enschedé aanvaardde daar op de betrekking van Voorzitter. Daarna richtte hij het woord tot de loden, om hen geluk te wenschen met het vóór eenige dagen ingetreden nieuwe jaar, daarbij in herinnering brengende hetgeen in het afgeloopen 'aar op financieel gebied in Haarlem was voorgevallen, waardoor zoovelen, en daaronder ook menig industrieel bedrijf, belangrijke schade hadden ge- Delen cn de welvaart onzer goede ge meente zoozeer was bedreigd gewor den. Met den wensch, dat dit verder geen nadeelige gevolgen mocht heb ben en het nieuwe jaar voor allen, ook voor de leden der Kamer, de meest gunstige resultaten moge opleveren, werd op voorstel van hem, Voorzit ter, besloten met de gewone werk zaamheden een aanvang te maken. Werd mededeeling gedaan van de sedert de vorige vergadering uitgega ne stukken, waaronder twee (één aan Z. E. den Minister van Binnenland sche Zaken en één aan Burgemeester en Wethouders) uitgebrachte advie zen. Werd mededeeling gedaan van de sedert de vorige vergadering ingeko men stukken, waaronder a. Eene circulaire, gedagteekend November, van het Landelijk Comité te 's-Gravenhage werkzaam, tot af schaffing van den accijns op het ge slacht, waarbij de steun der Kamers van Koophandel wordt ingeroepen, ten einde tot dit doel te geraken. Werd besloten, de beslissing hier omtrent tot eene volgende vergade ring aan te honden. b. Eene circulaire van de Kamer van Koophandel en Fabrieken, ge meenschappelijk voor de gemeenten Eindhoven, Woensel, Gestel en Stra tum te Eindhoven, waarbij ter onder steuning aan deze Kamer wordt toe gezonden een door haar aan de Sta ten van Noord-Brabant aangeboden adres om alsnog te verkrijgen eene wijziging van de richting van het ontworpen scheepvaartkanaal van de Zuid-Willemsvaartj aanvangende tus schen sluis 6 en 7, over Tilburg naar den Amer. c. Eene missive van Burgem. en Weth. van 30 December, waarbij in verband met het schrijven dezer Ka mer van 12 Mei j.l. no. 1914, wordt bericht, dat de gemeenteraad in zijne zitting van 16 December had besloten aan de Hollandsche Electrische Spoor wegmaatschappij te Amsterdam, voor den aanleg en de exploitatie van een net voor spoor(tram)wegen in de Haarlemmermeer en omgeving, voor zoover deze wegen zijn gelegen in de provincie Noord-Holland, gedurende 50 jaren te verleenen eene rente-ga rantie van 4 van een kapitaal groot f 100.000,ingaande op den dag, waarop de lijn HoofddorpHaarlem in volledige exploitatie zal zijn ge- bracht, en op de nader door B. en W. te stellen voorwaarden. Werd besloten, beide stukken voor kennisgeving aan te nemen. Weten en Werken. Voor de Vereeniging „Weten en Werken" trad Maandagavond voor een stampvolle zaal op de heer W. C. Goteling Vinnis uit Den Haag. Spr. het woord nemende, herinner de er aan, dat het nu reeds 20 jaar achtereen is, dat hij voor de Vereeni ging optrad. Wanneer men ouder wordt, denkt men allicht„het kan de laatste maal wel zijn, dat ik zal optreden". En daarom meende spr., ditmaal iets vroolijks ten beste te moeten geven, dan kan men ook al tijd zeggen „de laatste lezing van Goteling was toch een vroolijke." (Luid applaus). Door den heer Goteling werd voor gedragen „het Model", van Marie Marx Koning. Eigenmachtig heeft hij den titel van dit stuk veranderd, daar hij „Drijfzand", den oorspronkelijken, niet zeer gelukkig gekozen vond, en „het Model" zijns inziens duide lijker is. Dit stukje, een kijkje in het leven van een kunstschilder, die ver liefd wordt op eene dame, ook artiste, die in zijn plaatsje de baden komt gebruiken, werd op zeer aardige, hu moristische wijze voorgedragen, zoo dat de toehoorders telkens in een lach bui uitbarstten. Het tweede stukje, de bekende hu- moritiscbe schets „Grog Americain", van Justus van Maurik, had niet min der succes. Ook met dit stukje toon de de declamator een meester in het komische genre te zijn. De heer Goteling Vinnis heeft ruim schoots zijn doel bereikt; hij heeft den toeschouwers een genotvollen avond bezorgd, die zeker een aangenamen indruk zal achterlaten. Inzendingen worden venvacht van af Donderdag 26 Mei en~worden dien zelfden dag uitgepakt en op hun be stemde plaats gesteld. De beoordeeling zal plaats hebben Vrijdags ochtends ten 10 uur door een nog niet bekende jury. Iedere klasse hoe uitgebreid deze ook zij, zal slechte door één commissie beoordeeld wor den. Het eere-comité bestaat uit de vol gende ledenMr. van Tienhoven, Commissaris der Koningin in de pro vincie Noord-Holland, Jhr. Mr. Bo- reel van Hogelanden, burgemeester van Haarlem, Mevr. Boreel, geb. Bar- naart, Huize Vogelenzang en C. J. A. Baron de Senarclens de Grancy, voor zitter van de Ned. Maatsch. van Tuin bouw en Plantkunde. In de Commissie van Bijstand heb ben zitting de heeren Joh. de Breuk, Jhr. Mr. E. H. E. Teding van Berk hout, Mr. P. G. van Tienhoven, allen te Haarlem en J. H. van Moten te Aerdenhout. Het belooft een zeer belangrijke ten toonstelling te worden en zeker zal ook aller medewerking haar te beurt vallen. Evangelische samenkomst Maandagavond werd in de groote zaal van hei Brongebouw, vanwege de gemeente van 'Gedoopte Christenen eene openbare Evangelische Samen komst gehouden. De zaal was slechts matig bezet. Als spreker trad op de heer G. de Wilde, vroeger majoor van het Leger des Heils, thans predikant te Sneek, die zijn gehoor zeer wist te boeien. Ter afwisseling werden eenige soil gezongen. Orchideëen-tentoonste lling De Nederlandsche Orchidophilen- club zal op Zaterdag 28, en Zondag 29 Mei a.s. ter gelegenheid van het vijftienjarig bestaan van de club een tentoonstelling van orchideëen orga- niseeren, welke gehouden zal wor den in de groote zaal van de socië teit „Vereeniging" te Haarlem. Heden is het programma voor die tentoonstelling verschenen, waarin het reglement voor deze is opgenomen waaruit blijkt dat er een geheel nieu we methode, zoowel wat betreft de prijsuitloving, als prijstoekenning is gevolgd. Ook is er verandering geko men in de wijze van inschrijving, in zending en uitstalling, welke zeer zeker het welslagen der tentoonstel ling zal bevorderen. De inzendingen zijn in de volgende klassen verdeeld Odontoglossum crispumOdonto- glossum ,die in de vorige klasse niet gevraagd worden Oncidium Miltonia enz. Cattleya, Laelia, enz.Cupripe- dium enz. Masdevallia enz. Vanda, Aerides enz. Volle-grond orchideëen; Niet genoemd geslachtSpecimen Groepen, Inzendingen van Buitenlan ders Voorwerpen op de cultuut van Orchideëen betrekking hebbende. De prijzen bestaan uit kunstvoor werpen, medailles en geldswaarden. Ieder inzender kan in plaats van elke f 55 aan behaalde geldswaarden een gouden medaille voor iedere 15 een verguld zilveren, voor iedere f 10 een zilveren en voor iedere f 5 een bron zen medaille krijgen. Door de Vereeniging van Christelijk Spoor- en Tramweg-perso neel werden op hare vergodering van 11 Januari 1904 gesteld als candida- ten voor de Groepsverkiezing aan de Centrale Werkplaats alhier op 13, 14 en 15 Januari a.s. Voor Groep IC. Vermeer, Rijtuig- Bankwerker W. J. Eising, Loc. id. J. Polderman, Loc. id. Voor Groep IIA. Brakel, wagen maker; C. Fortgens Jr., zadelmaker W. C. Takes, draaier. Voor Groep IIIM. v. d. Heyde, machinedrijverJ. v. Dokkum, ke telmaker L. de Maaker, vuurwerker. S t e u n-C o m i t Bij het Plaatselijk Steun-Comité al hier werd in de week van 612 Jan. voor de uitgeslotenen ontvangen Van den heer A. H. te H. f 1. Van den heer Y. te H. 10.— Van den heer v. T. te H. 1 Van den heer X. te H. 0.10 Van den heer N. N. te II. 1.— Van den heer J. v. H. te IJ. 1.— Van Mej. S. te H. 0.25 Van Mevr. A. C. W. te H. 0.2S Bus H. A. S. 0.46 Opbrengst Inteekenbiljetten „39.50 ld. van verkochte bons 49.05 10 bons aan boodschappen 0. Saldo vorige week 0.74 Totaal ontvangsten f 104.35 De uitgaven bedroegen 98.39 Saldo op 13 Januari f 5.96 Feuilleton. V Naar hel D-witsch vcm E. VON WERNER. w Speciaal bewerkt voor Haarlem's Dagblad. 1*) Zij reden nu midden tusschen ber- 3 gen in, de rit ging door dichte denne- bosschen, over kale rotsgesteenten en dan weer door eenzame dalen, terwijl bier en daar schuimend water naar .j. omlaag stroomde. Zoo nu en dan 'I doemde de waterspiegel van de ||f Fjord op en verdween weer als bos- schen en rotsen hem aan 'toog ont- trokken. Bernard hield de teugels zeer losjes in de hand en mende niet- tegenstaande dat met volkomen ze- 1. kerheid, hetgeen bij den slechten mi weg met al zijn heuvels en dalen veel [I kracht en oefening vereischte. maar f het bleek duidelijk, dat hij zich hier V op het land even goed thuis voelde als daarbuiten op de zee. Hij droeg nog zijn zeemanskleeding en die lich- te, gemakkelijke dracht paste volko- - men bij zijn gansche verschijning. Bernard Hohenfels vormde nog altijd een scherp contrast met den slanken, knappen Koert, dien hij met zijn reusachtige gestalte ver overtrof, maar hij was toch niet meer de wilde, onstuimige knaap, die zich zoo vijandig toonde tegen de nieuwe omgeving en betrekkingenwelke men hem wilde opdringen. De negen jaar, die hij in zijn vaderland en la ter in dienst van de Marine door bracht, hadden hem toch veranderd, al hadden zij dan ook alleen zijn oorspronkelijk wilde natuur wat ver zacht. Hij maakte nog altijd den in druk van een trolsche, bijna niet te beteugelen kracht, kon zich nog al tijd moeilijk schikken naar zeden en gewoonten, maar het ruwe en boer- sche, dat hem eens kenmerkte, was verdwenen. Uit zijn geheele houding kon men nu den vroegeren zeeofficier proeven, die zich jarenlang niet al leen naar de discipline had moeten voegen, maar ook rekening had moe ten houden met zijn positie. Het dikke, blonde haar, dat zich zoo lang naar voorgeschreven regels had moeten schikken, groeide weer welig en ongeordend, alleen liet het nu voorhoofd en slapen vrij. De ge laatstrekken waren weliswaar niet regelmatiger en niet mooier gewor den, maar vaster en er lag meer uitdrukking in, en een typische trek was geblevenhet trotsche „ik wil dat den knaap steeds op de tong lag, stond ook nu nog duidelijk op zijn gezicht te lezen, een vaste, onverzet-^ telijke wil, die noch door de jaren," noch door opvoeding gebroken was. De jonge Hohenfels was een van die verschijningen, die veel meer afstooten dan aantrekken en in weer wil daarvan toch boeien, omdat zij een verheven aard verraden. En hoe gaat het op de „Vineta"? vroeg hij nu als terloops. Zij is pas drie weken geleden weer in Kiel bin- nengeloopen. Hoe was de laatste reis Alles wel aan boordzei Koert kort-af. En kapitein Werdeck? Wel, hij is nog altijd de oude, flinke kommandant en dezelfde lom pe beer. Hij heeft ons flink op de stang gereden, zooals gewoonlijk. Wist hij, dat je naar mij toe zou gaan? Die vraag klonk eigenaardig haas tig en driftig. Natuurlijk, dat wisten ze alle maal. Toen ik afscheid van hem nam, heb ik hem nog gezegd, dat de kame raden mij de groeten opgedragen hadden. Ik dacht, dat hij het ook zou doen, omdat jij eens toch zijn lieveling was, maar dat was mis hoor. Hij zette zijn grimmigste ge zicht en bromde tegen mij Wat doe je toch eigenlijk daar in 't Noorden, luitenant Fernstein? Moet je je boe zemvriend helpen ijsberen schieten en zeehonden vangen? Of ben je van plan je ook tot désertie te laten ver leiden Neem je in achtEn met die woorden keerde hij mij brommend den rug toe. Bernard lachte luid, maar met een harden, bitteren klank. Désertie! Ja, hij heeft mij als een déserteur behandeld, toen ik af scheid van hem nam. Alsof ik niet jarenlang mijn plicht gedaan had, van liet oogenblik af aan, dat ik als kadet in dienst trad, alsof het mij niet vrij stond officier te blijven of niet. Indertijd, toen ik in West-Indië mijn eerste proef afgelegd had, heeft hij mij de hand gereikt in tegenwoor digheid v nakede andrmae cmwypfm digheid van de kameraden en alle manschappen en mij trotsch gemaakt met zijn lof. En dan zoo'n afscheid Als de discipline mij niet zoo in merg en been gezeten had, zou ik dadelijk in drift uitgebarsten zijn. Ik was al niet meer in dienst en hij had mij dus geen wetten meer voor te schrijven. Maar ik heb daar bij jelui een harde leerschool doorgemaakt en ik kende de wetten door en door. Hij was mijn kapitein geweest daarom klemde ik de tanden opéén en zweeg, maar ik heb hem dat tot op heden niet vergeven. En hij jou helaas ook niet, ging Koert voort. Evenmin als je oom Hohenfels. De oogen van Bernard schoten von ken. Daaruit sprak nog altijd de oude haat, die indertijd zijn ziel had ver vuld, toen hij voor 't eerst kennis maakte met die ijzeren hand, die hem dwong. Mijn oom herhaalde hij. Ja, voor hem was het een doodzonde. Ik heb het hem toch gezegd, dat ik tot eiken prijs vrij wilde wezen, zoodra als hij geen macht meer over mij had, maar hij meende mij tam ge maakt te hebben met zijn opvoeding, omdat ik geleerd had te zwijgen en te wachten. Hij dacht, dat ik opzen jarenlangen strijd vergeten was, waarbij hij mij altijd weer wist klein te krijgen hoe slecht kende hij mij! Dat blijft zoo ons leven lang. Hij en WerdeckZij zijn de echte vertegen woordigers van het alom geprezen systeem in Duitschland: gehoorzamen en altijd maar gehoorzamen en zich laten knechten door alle mogelijke plichten Geen van beiden heeft er eenig idee van, wat het zeggen wil, geheel vrij man te zijn. Wat weten zij eigenlijk van vrijheid af. Het was een uitbarsting van harts tochtelijke bitterheid en de ketens waren nu toch gebroken en de onbe grensde vrijheid was verzekerd. Koert scheen van een andere mee ning te zijn, want hij antwoordde droog Och, ieder hunner is toch in zijn eigen kring vrij man. Als wij midden op zee over de baren dobbe ren, dan gehoorzaamt iedereen op de „Vineta" slechts één persoon den kapitein. En oom Hohenfels staat nu aan het roer van Staat en komman- deert het geheele schip. Het loont zich wel een poos lang te gehoorzamen als men het zoo ver brengt. Jij zou het misschien ook zoo ver hebben kunnen brengen. Werdeck had ten minste veel verwachting van jc, daar om juist was hij zoo woedend, toen je plotseling en zoo bruusk een einde aan je loopbaan maakte. - Het laat mij koud, daar naar vraag ik nietriep Bernard heftig uit. Maar jij, Koert, jij hebt mij toen het vuur ook na genoeg aan de sche nen gelegd. Het scheelde niet veel, of je had mij de vriendschap opgezegd, en je kunt het mij nog niet recht ver geven. Neenzei de jonge zeeman koud en ernstig. Het paardje, dat tot nu toe zoo rus tig en zeker voortdraafde, steigerde plotseling. Het was niet gewoon door zijn meester zoo hard behandeld te worden, en de harde zweepslag, die nu op zijn rug neerkwam, maakte het wild. Het deed een zijwaartschen sprong en joeg toen in razende vaart den steilen weg af, als was het arme dier blind en dol. Als Bernard niet met reuzenkracht de teugels gegrepen en vastgehouden had, dan was er een ongeluk ge beurd. Eerst langzamerhand kwam het schuwe dier weer tot rust, maar het enoof nog altijd boos en onge duldig, als wilde het opkomen tegen die onverdiende mishandeling. Dit intermezzo had het gesprek I doen verstommen, eerst toen de vaart

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1904 | | pagina 1