NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
jDe Erfgenaam van
J het Majoraat.
21e Jaargang. No. 6298 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. WOENSDAG 13 JANUARI 1904.
S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
PER DRIE MAANDEN: «Sr Van 1—5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
»0 Voor Haarlem 1.20 Haarlem van 15 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Reclames 30 Cent per regeL
'oj gemeente)6".IT 8 g g 'S 30 Groote lettel naar plaatsruimte Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Franco per post'door'Nederland' 1.65 Kleine advertentien 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
■n Geïliustreercf Zo™d?|Slad, 'voir Haarlem' I 0.37$ Hoofdbureau en DrukkerijZolder Buitenspaarne No. 6.
de omstreken en franco per post 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 122.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Bijkantoor: Groote Houtstraat No. 55. Telefoonnummer 724.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
it en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicitc Étrangère G. L. DAG BE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31^is Faubourg Montmartre.
Haarlem's Dagblad van
13 Januari bevat o. a.
Boitenland8ch Overzicht, Binnen-
ndseh Nieuws, Uit de Pers, Ge-
engde en Stadsberichten.
luitenlaudsch Overzicht
tin het
VERRE OOSTEN
T~ilt geen verandering in den stand
zaken te constateeren. Deze ver-
wat en gene hoort iets met
foote zekerheid en uit goede bron,
aar veel waarde is aan dat alles
et te hechten. Bij gebrek aan beter
jven we intusschen wat geruchten.
Zoo verneemt de „Pall Mali Gazet-
a uit Berlijn, dat Rusland een ver-
0 lering heeft doen afleggen aan de
Egeeringen van alle mogendheden,
»t alle rechten in Mandsjoerije, ver
regen door eenige mogendheid, door
actaten met China, door Rusland
ïllen worden geëerbiedigd en erkend.
Door deze verklaring wordt, naar
len gelooft, een der grootste moei-
jkheden aan de Oost-Aziatische
aaestie uit den weg geruimd.
„De Daily News" beweert uit onbe-
nstbaar goede bron te weten, wat
jongste nota van Rusland aan Ja-
in bevat. Volgens het oordeel der
üssische re^eering is (zoo zegt de
irichtgever van de ..Daily News") de
fvestie van Mantsjoerije een vraag-
juk, bij welks regeling nog andere
ogendheden dan Japan belang heb-
fcn, zoodat Rusland thans geen be-
jialde afspraak dienaangaande kan
laken. Ten andere acht Rusland,
den onbevredigenden binnen-
toestand van Korea óp dit
Dgenblik, het niet gewenscht, om
mans zijn volkomen instemming tebe-
fjjttigen met den inhoud van het
Ufritsch-Japansch verdrag eeneisch,
hij de Japansche nota van21De-
fember van het vorige jaar gesteld
du zijn. Rusland doet dan een tegen
noordelijk Korea zou onzij-
0, ig verklaard worden. Waar Japan
erlangt, dat Rusland de bezetting
gen Jongainpo en zijn plannen met
etrekking tot Masampo zou opge
ien, geeft de regeering te Petersburg
e verstaan, dat voor 't oogenblik de
yanwezigheid van een Russischen
ost in eerstgenoemde haven noodza-
elijk is voor Korea's onafhankelijk-
terwijl zij ten aanzien van Ma-
||ampo reeds uiteengezet heelt waar-
llm haar belangen ter zee het bezit
aschen van een kolenstation aan de
uidkust van Korea, zonder dat de
Dianwezigheid van de Russen aldaar
lenige bedreiging vormt tegen Japan.
Tot zoover de berichtgever van de
i {Daily News", wiens onthulling, zoo
ben de juistheid ervan niet kan na-
-ljaan, ten minste de waarschijnlijk-
aeid vóór zich heeft.
1 Prins Mestsjerski heeft in de „Re
ine russe" een artikel geschreven,
>m te betoogen, dat zelfs een voor
Rusland gunstig afloopende oorlog
met Japan ontzaglijk veel schade zou
toebrengen aan Rusland's grootste
1 (belang de binnenlandsche ontwikke
ling. Een oorlog met Japan vindt bij
Tfliet Russische volk geen geestdrift,
%)oals in 1876 die tegen Turkije. En
hoe schitterend ook de overwinningen
san de Russen nu mochten zijn, ze
louden een beletsel vormen tegen de
hervorming van den binnenlandschen
jtoestand in Rusland, waarnaar het
folk met vast vertrouwen uitzietde
conomische crisis, die er 't gevolg
an moet zijn, zou de gedruktheid,
lie thans heerscht, nog vermeerderen.
Deze stem uit Rusland is op dit
tijdstip zeker van belang.
De „Kölnische Zeitung" drukt den
tekst van het Engelsch-Japansche ver
drag en van de Fransch-Russische af
spraak betreffende Oost-Azië achter
elkaar af, en knoopt er het betoog
aan vast, dat laatstgenoemde over
eenkomst van uiterst vagen aard is,
zóó onbepaald, ,,dat er wel .politieke
beweegredenen juist aan deze vaag
heid ten grondslag moesten liggen."
Het blad vestigt er ook de aandacht
op, dat terwijl Japan en Engeland
een verdra"- sluiten ter behartiging
van hun belangen in Korea en China
zeer bepaaldelijk, de Fransch-Russi
sche afspraak slechts in 't algemeen
spreekt van ..de integriteit en de
vrije ontwikkeling van China".
De tarievenstrijd in
ENGELAND
heeft, zooals men weet, tengevolge ge
had een scheuring in de Unionistische
partij en een politieke breuk tusschen
den hertog van Devonshire en Cham
berlain. Thans wordt in de Engelsche
bladen een briefwisseling tusschen
beide heeren gepubliceerd over deze
kwestie.
Uit die briefwisseling blijkt, dat
de hertog den Centralen Bond van de
liberaal-unionistische partij wensehte
te ontbinden, omdat vele van zijn
plaatselijke afdeelingen en leden zich
verklaard hadden ten gunste van ta
riefhervorming, waarmee Devonshire
geen vrede had. Chamberlain voert
daar tegen aan, dat de samenstellen
de deelen van den Bond vooraf ge
raadpleegd dienen te worden, hetzij
doordat de plaatselijke vereenigingen
gedelegeerden zenden naar een bijeen
komst te Londen, hetzij doordat het
partijbestuur een vergadering houdt.
De eerste brief gedagteekend van
23 October uit Devonshire House, Pic
cadilly, was gericht aan Chamber
lain. De hertog zegt daarin, dat het
onvereenigbaar is met de onzijdige
houding waarover men het eens was
geworden, dat men voort zou gaan
met plaatselijke afdeelingen geldelijk
te steunen die beslist partij hadden
gekozen over de kwestie van fiskale
hervorming. Het moet, vervolgde hij,
bij de meesten onzer op zijn gekomen
dat het bijna onmogelijk is, met eenig
voordeel onder de tegenwoordige om
standigheden het bestaan van de li
beraal-unionistische organisatie te
handhaven. Maar alvorens stappen te
nemen, wensehte hij de meening van
Chamberlain ie hooren.
Chamberlain antwoordde drie da
gen later van Highbury. Hij uit zijn
verbazing over de heftige scheuring,
die de hertog als voorzitter van den
bond beoogt, omdat Devonshire vreest
dat de meerderheid van de plaatse
lijke afdeelingen in meening verschilt
met zijn (Devonshire's) persoonlijke
opvattingen. Hij trekt de juistheid
van de verzekering van Devonshire
aangaande partijdige geldelijke on
dersteuningen in twijfel. Het geld
was, volgens Chamberlain, onpartij
dig verdeeld onder de afdeelingen, die
het noodig hadden en die de regee
ring bleven steunen. Ten slotte stelt
Chamberlain voor, de aangelegenheid
te brengen voor een vergadering van
gedelegeerden van de afdeelingen, in
het voorjaar in Londen te houden.
De hertog antwoordt den 31sten Oc
tober in een kort formeel briefje, be
lovende, dat hij met Powell Williams
zou trachten de moeilijkheden op te
lossen, maar verklarende, dat het
hem op den duur moeilijk leek, de
onzijdigheid aangaande de fiscale
kwestie vol te houden, daar zooda-
nige houding verlammend werkte.
Dan volgt een pauze waarin De
vonshire verschillende samensprekin-
gen houdt, o. a. met Lord Selborne.
Op 22 December schrijft Chamber
lain weer aan Devonshire. Die brief
is het gevolg van den aard dien de
hertog als voorzitter van de Free
Food League aan de kiezers had ge
geven, om hun stemmen te orithou-
den aan alle liberaal-unionistische
parlementscandidaten die ten gunste
van tariefhervorming waren. Cham
berlain laat uitkomen, dat die stap
regelrecht gericht is tegen zijn oude
collega's en dringt opnieuw aan op
een bestuurs vergadering en op bij
eenroeping van de gedelegeerden, om
een besluit te nemen over de toekom
stige politiek en het voortbestaan van
den bond.
Den 2den Januari 1904 kwam het
antwoord van den hertog uit Chats-
worth, behelzende dat hij het recht
had om te verhinderen, dat de cen
trale bond van liberale unionisten
werkdadig een politiek hielp steunen
die hij afkeurde. Hij weigert de ver
gadering van het bestuur of van de
gedelegeerden bijeen te roepen en
verklaart dat hij zal aftreden indien
een belangrijk deel van de liberaal-
unionistische partij van hem mocht
verschillen. Volgens hem, zou het 't
best zijn, als de centrale bond wordt
ontbonden, daar zijn taak ten ein
de is.
Chamberlain antwoordt in een laat-
sten brief van 4 Januari, dat hij hier
in niet mee kan gaan. Hij geeft ken
nis van zijn besluit, om op zijn eigen
verantwoording zoo spoedig mogelijk
een vergadering van de liberaal-unio
nistische afdeelingen bijeen te roe
pen.
De Engelschen hebben weer eens
een overwinning behaald, ten minste
op papier. Heel gelukkig waren ze tot
nog toe tegen den Mullah niet, inte
gendeel, maar nu vertellen ze, dat ze
zijn leger of een deel ervan verslagen
hebben.
Een officieel telegram zegtGene
raal Egerton met 2200 man Engelsche
troepen en 1000 inlandsche viel den
llden Januari 5000 Derwischen aan te
Jidballi, die klaarblijkelijk de hoofd
macht vormden van het leger van den
Mullah.
De vijand deed een aanval, doch
toen hij geraakte tusschen twee vu
ren, van voren en op zij, vluchtte hij.
De Engelsche cavalerie achtervolg
de de vluchtelingen, tien mijlen ver.
De verliezen van den vijand worden
geschat op 1000. Vele Derwischen wer
den gevangen genomen. 400 geweren
werden buit gemaakt. De Engelschen
hadden 41 dooden, onder wie twee of
ficieren, terwijl 9 officieren gewond
raakten, en één vermist wordt.
Als 't maar niet een overwinning
blijkt te zijn, zooals ze er zoo vele in
Zuid-Afrika behaalden.
Stadsnieuws
Kamer van Koophandel.
Vergadering van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Haarlem,
op 5 Januari 1904 des avonds ten half
acht uur, op het Raadhuis.
Tegenwoordig de heeren mr. Johs.
Enschedé, A. de Clercq, E. J. Wester-
veld, H. T. Peltenburg, J. J. F. Beij-
nes, E. H. Krelage, G. P. Heems en
C. van der Most van Spijk.
Bij ontstentenis van een Voorzitter
en een plaatsvervangend voorzitter
werd de vergadering door den waar-
nemenden Voorzitter, den heer Wes-
terveld, als oudste lid in jaren, ge
opend.
Kwam alsnu aan de orde de benoe
ming van een Voorzitter en een plaats-
vfi vangend Voorzitter der Kamer
voor het jaar 1904.
Na gehouden stemming werden met
bijna algemeene stemmen benoemd
tot voorzitter de heer mr. Johs. En
schedé en tot diens plaatsvervanger
do beer A. de Clercq. Beiden verklaar
den die benoeming aan te nemen met
dankzegging voor dit hun bij vernieu
wing gegeven blijk van vertrouwen.
De heer Enschedé aanvaardde daar
op de betrekking van Voorzitter.
Daarna richtte hij het woord tot de
loden, om hen geluk te wenschen met
het vóór eenige dagen ingetreden
nieuwe jaar, daarbij in herinnering
brengende hetgeen in het afgeloopen
'aar op financieel gebied in Haarlem
was voorgevallen, waardoor zoovelen,
en daaronder ook menig industrieel
bedrijf, belangrijke schade hadden ge-
Delen cn de welvaart onzer goede ge
meente zoozeer was bedreigd gewor
den.
Met den wensch, dat dit verder
geen nadeelige gevolgen mocht heb
ben en het nieuwe jaar voor allen, ook
voor de leden der Kamer, de meest
gunstige resultaten moge opleveren,
werd op voorstel van hem, Voorzit
ter, besloten met de gewone werk
zaamheden een aanvang te maken.
Werd mededeeling gedaan van de
sedert de vorige vergadering uitgega
ne stukken, waaronder twee (één aan
Z. E. den Minister van Binnenland
sche Zaken en één aan Burgemeester
en Wethouders) uitgebrachte advie
zen.
Werd mededeeling gedaan van de
sedert de vorige vergadering ingeko
men stukken, waaronder
a. Eene circulaire, gedagteekend
November, van het Landelijk Comité
te 's-Gravenhage werkzaam, tot af
schaffing van den accijns op het ge
slacht, waarbij de steun der Kamers
van Koophandel wordt ingeroepen,
ten einde tot dit doel te geraken.
Werd besloten, de beslissing hier
omtrent tot eene volgende vergade
ring aan te honden.
b. Eene circulaire van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken, ge
meenschappelijk voor de gemeenten
Eindhoven, Woensel, Gestel en Stra
tum te Eindhoven, waarbij ter onder
steuning aan deze Kamer wordt toe
gezonden een door haar aan de Sta
ten van Noord-Brabant aangeboden
adres om alsnog te verkrijgen eene
wijziging van de richting van het
ontworpen scheepvaartkanaal van de
Zuid-Willemsvaartj aanvangende tus
schen sluis 6 en 7, over Tilburg naar
den Amer.
c. Eene missive van Burgem. en
Weth. van 30 December, waarbij in
verband met het schrijven dezer Ka
mer van 12 Mei j.l. no. 1914, wordt
bericht, dat de gemeenteraad in zijne
zitting van 16 December had besloten
aan de Hollandsche Electrische Spoor
wegmaatschappij te Amsterdam, voor
den aanleg en de exploitatie van een
net voor spoor(tram)wegen in de
Haarlemmermeer en omgeving, voor
zoover deze wegen zijn gelegen in de
provincie Noord-Holland, gedurende
50 jaren te verleenen eene rente-ga
rantie van 4 van een kapitaal groot
f 100.000,ingaande op den dag,
waarop de lijn HoofddorpHaarlem
in volledige exploitatie zal zijn ge-
bracht, en op de nader door B. en W.
te stellen voorwaarden.
Werd besloten, beide stukken voor
kennisgeving aan te nemen.
Weten en Werken.
Voor de Vereeniging „Weten en
Werken" trad Maandagavond voor
een stampvolle zaal op de heer W. C.
Goteling Vinnis uit Den Haag.
Spr. het woord nemende, herinner
de er aan, dat het nu reeds 20 jaar
achtereen is, dat hij voor de Vereeni
ging optrad. Wanneer men ouder
wordt, denkt men allicht„het kan
de laatste maal wel zijn, dat ik zal
optreden". En daarom meende spr.,
ditmaal iets vroolijks ten beste te
moeten geven, dan kan men ook al
tijd zeggen „de laatste lezing van
Goteling was toch een vroolijke."
(Luid applaus).
Door den heer Goteling werd voor
gedragen „het Model", van Marie
Marx Koning. Eigenmachtig heeft hij
den titel van dit stuk veranderd, daar
hij „Drijfzand", den oorspronkelijken,
niet zeer gelukkig gekozen vond,
en „het Model" zijns inziens duide
lijker is. Dit stukje, een kijkje in het
leven van een kunstschilder, die ver
liefd wordt op eene dame, ook artiste,
die in zijn plaatsje de baden komt
gebruiken, werd op zeer aardige, hu
moristische wijze voorgedragen, zoo
dat de toehoorders telkens in een lach
bui uitbarstten.
Het tweede stukje, de bekende hu-
moritiscbe schets „Grog Americain",
van Justus van Maurik, had niet min
der succes. Ook met dit stukje toon
de de declamator een meester in het
komische genre te zijn.
De heer Goteling Vinnis heeft ruim
schoots zijn doel bereikt; hij heeft den
toeschouwers een genotvollen avond
bezorgd, die zeker een aangenamen
indruk zal achterlaten.
Inzendingen worden venvacht van
af Donderdag 26 Mei en~worden dien
zelfden dag uitgepakt en op hun be
stemde plaats gesteld.
De beoordeeling zal plaats hebben
Vrijdags ochtends ten 10 uur door een
nog niet bekende jury. Iedere klasse
hoe uitgebreid deze ook zij, zal slechte
door één commissie beoordeeld wor
den.
Het eere-comité bestaat uit de vol
gende ledenMr. van Tienhoven,
Commissaris der Koningin in de pro
vincie Noord-Holland, Jhr. Mr. Bo-
reel van Hogelanden, burgemeester
van Haarlem, Mevr. Boreel, geb. Bar-
naart, Huize Vogelenzang en C. J. A.
Baron de Senarclens de Grancy, voor
zitter van de Ned. Maatsch. van Tuin
bouw en Plantkunde.
In de Commissie van Bijstand heb
ben zitting de heeren Joh. de Breuk,
Jhr. Mr. E. H. E. Teding van Berk
hout, Mr. P. G. van Tienhoven, allen
te Haarlem en J. H. van Moten te
Aerdenhout.
Het belooft een zeer belangrijke ten
toonstelling te worden en zeker zal
ook aller medewerking haar te beurt
vallen.
Evangelische samenkomst
Maandagavond werd in de groote
zaal van hei Brongebouw, vanwege
de gemeente van 'Gedoopte Christenen
eene openbare Evangelische Samen
komst gehouden.
De zaal was slechts matig bezet.
Als spreker trad op de heer G. de
Wilde, vroeger majoor van het Leger
des Heils, thans predikant te Sneek,
die zijn gehoor zeer wist te boeien.
Ter afwisseling werden eenige soil
gezongen.
Orchideëen-tentoonste lling
De Nederlandsche Orchidophilen-
club zal op Zaterdag 28, en Zondag
29 Mei a.s. ter gelegenheid van het
vijftienjarig bestaan van de club een
tentoonstelling van orchideëen orga-
niseeren, welke gehouden zal wor
den in de groote zaal van de socië
teit „Vereeniging" te Haarlem.
Heden is het programma voor die
tentoonstelling verschenen, waarin
het reglement voor deze is opgenomen
waaruit blijkt dat er een geheel nieu
we methode, zoowel wat betreft de
prijsuitloving, als prijstoekenning is
gevolgd. Ook is er verandering geko
men in de wijze van inschrijving, in
zending en uitstalling, welke zeer
zeker het welslagen der tentoonstel
ling zal bevorderen.
De inzendingen zijn in de volgende
klassen verdeeld
Odontoglossum crispumOdonto-
glossum ,die in de vorige klasse niet
gevraagd worden Oncidium Miltonia
enz. Cattleya, Laelia, enz.Cupripe-
dium enz. Masdevallia enz. Vanda,
Aerides enz. Volle-grond orchideëen;
Niet genoemd geslachtSpecimen
Groepen, Inzendingen van Buitenlan
ders Voorwerpen op de cultuut van
Orchideëen betrekking hebbende.
De prijzen bestaan uit kunstvoor
werpen, medailles en geldswaarden.
Ieder inzender kan in plaats van elke
f 55 aan behaalde geldswaarden een
gouden medaille voor iedere 15 een
verguld zilveren, voor iedere f 10 een
zilveren en voor iedere f 5 een bron
zen medaille krijgen.
Door de Vereeniging van
Christelijk Spoor- en Tramweg-perso
neel werden op hare vergodering van
11 Januari 1904 gesteld als candida-
ten voor de Groepsverkiezing aan de
Centrale Werkplaats alhier op 13, 14
en 15 Januari a.s.
Voor Groep IC. Vermeer, Rijtuig-
Bankwerker W. J. Eising, Loc. id.
J. Polderman, Loc. id.
Voor Groep IIA. Brakel, wagen
maker; C. Fortgens Jr., zadelmaker
W. C. Takes, draaier.
Voor Groep IIIM. v. d. Heyde,
machinedrijverJ. v. Dokkum, ke
telmaker L. de Maaker, vuurwerker.
S t e u n-C o m i t
Bij het Plaatselijk Steun-Comité al
hier werd in de week van 612 Jan.
voor de uitgeslotenen ontvangen
Van den heer A. H. te H. f 1.
Van den heer Y. te H. 10.—
Van den heer v. T. te H. 1
Van den heer X. te H. 0.10
Van den heer N. N. te II. 1.—
Van den heer J. v. H. te IJ. 1.—
Van Mej. S. te H. 0.25
Van Mevr. A. C. W. te H. 0.2S
Bus H. A. S. 0.46
Opbrengst Inteekenbiljetten „39.50
ld. van verkochte bons 49.05
10 bons aan boodschappen 0.
Saldo vorige week 0.74
Totaal ontvangsten f 104.35
De uitgaven bedroegen 98.39
Saldo op 13 Januari f 5.96
Feuilleton.
V Naar hel D-witsch vcm
E. VON WERNER.
w Speciaal bewerkt voor
Haarlem's Dagblad.
1*)
Zij reden nu midden tusschen ber-
3 gen in, de rit ging door dichte denne-
bosschen, over kale rotsgesteenten en
dan weer door eenzame dalen, terwijl
bier en daar schuimend water naar
.j. omlaag stroomde. Zoo nu en dan
'I doemde de waterspiegel van de
||f Fjord op en verdween weer als bos-
schen en rotsen hem aan 'toog ont-
trokken. Bernard hield de teugels
zeer losjes in de hand en mende niet-
tegenstaande dat met volkomen ze-
1. kerheid, hetgeen bij den slechten
mi weg met al zijn heuvels en dalen veel
[I kracht en oefening vereischte. maar
f het bleek duidelijk, dat hij zich hier
V op het land even goed thuis voelde
als daarbuiten op de zee. Hij droeg
nog zijn zeemanskleeding en die lich-
te, gemakkelijke dracht paste volko-
- men bij zijn gansche verschijning.
Bernard Hohenfels vormde nog
altijd een scherp contrast met den
slanken, knappen Koert, dien hij
met zijn reusachtige gestalte ver
overtrof, maar hij was toch niet meer
de wilde, onstuimige knaap, die zich
zoo vijandig toonde tegen de nieuwe
omgeving en betrekkingenwelke
men hem wilde opdringen. De negen
jaar, die hij in zijn vaderland en la
ter in dienst van de Marine door
bracht, hadden hem toch veranderd,
al hadden zij dan ook alleen zijn
oorspronkelijk wilde natuur wat ver
zacht. Hij maakte nog altijd den in
druk van een trolsche, bijna niet te
beteugelen kracht, kon zich nog al
tijd moeilijk schikken naar zeden en
gewoonten, maar het ruwe en boer-
sche, dat hem eens kenmerkte, was
verdwenen. Uit zijn geheele houding
kon men nu den vroegeren zeeofficier
proeven, die zich jarenlang niet al
leen naar de discipline had moeten
voegen, maar ook rekening had moe
ten houden met zijn positie.
Het dikke, blonde haar, dat zich
zoo lang naar voorgeschreven regels
had moeten schikken, groeide weer
welig en ongeordend, alleen liet het
nu voorhoofd en slapen vrij. De ge
laatstrekken waren weliswaar niet
regelmatiger en niet mooier gewor
den, maar vaster en er lag meer
uitdrukking in, en een typische trek
was geblevenhet trotsche „ik wil
dat den knaap steeds op de tong lag,
stond ook nu nog duidelijk op zijn
gezicht te lezen, een vaste, onverzet-^
telijke wil, die noch door de jaren,"
noch door opvoeding gebroken was.
De jonge Hohenfels was een van
die verschijningen, die veel meer
afstooten dan aantrekken en in weer
wil daarvan toch boeien, omdat zij
een verheven aard verraden.
En hoe gaat het op de „Vineta"?
vroeg hij nu als terloops. Zij is pas
drie weken geleden weer in Kiel bin-
nengeloopen. Hoe was de laatste reis
Alles wel aan boordzei Koert
kort-af.
En kapitein Werdeck?
Wel, hij is nog altijd de oude,
flinke kommandant en dezelfde lom
pe beer. Hij heeft ons flink op de
stang gereden, zooals gewoonlijk.
Wist hij, dat je naar mij toe zou
gaan?
Die vraag klonk eigenaardig haas
tig en driftig.
Natuurlijk, dat wisten ze alle
maal. Toen ik afscheid van hem nam,
heb ik hem nog gezegd, dat de kame
raden mij de groeten opgedragen
hadden. Ik dacht, dat hij het ook
zou doen, omdat jij eens toch zijn
lieveling was, maar dat was mis
hoor. Hij zette zijn grimmigste ge
zicht en bromde tegen mij Wat doe
je toch eigenlijk daar in 't Noorden,
luitenant Fernstein? Moet je je boe
zemvriend helpen ijsberen schieten en
zeehonden vangen? Of ben je van
plan je ook tot désertie te laten ver
leiden Neem je in achtEn met
die woorden keerde hij mij brommend
den rug toe.
Bernard lachte luid, maar met een
harden, bitteren klank.
Désertie! Ja, hij heeft mij als
een déserteur behandeld, toen ik af
scheid van hem nam. Alsof ik niet
jarenlang mijn plicht gedaan had,
van liet oogenblik af aan, dat ik als
kadet in dienst trad, alsof het mij
niet vrij stond officier te blijven of
niet. Indertijd, toen ik in West-Indië
mijn eerste proef afgelegd had, heeft
hij mij de hand gereikt in tegenwoor
digheid v nakede andrmae cmwypfm
digheid van de kameraden en alle
manschappen en mij trotsch gemaakt
met zijn lof. En dan zoo'n afscheid
Als de discipline mij niet zoo in
merg en been gezeten had, zou ik
dadelijk in drift uitgebarsten zijn. Ik
was al niet meer in dienst en hij had
mij dus geen wetten meer voor te
schrijven. Maar ik heb daar bij jelui
een harde leerschool doorgemaakt en
ik kende de wetten door en door. Hij
was mijn kapitein geweest daarom
klemde ik de tanden opéén en zweeg,
maar ik heb hem dat tot op heden
niet vergeven.
En hij jou helaas ook niet, ging
Koert voort. Evenmin als je oom
Hohenfels.
De oogen van Bernard schoten von
ken. Daaruit sprak nog altijd de oude
haat, die indertijd zijn ziel had ver
vuld, toen hij voor 't eerst kennis
maakte met die ijzeren hand, die hem
dwong.
Mijn oom herhaalde hij. Ja,
voor hem was het een doodzonde. Ik
heb het hem toch gezegd, dat ik tot
eiken prijs vrij wilde wezen, zoodra
als hij geen macht meer over mij
had, maar hij meende mij tam ge
maakt te hebben met zijn opvoeding,
omdat ik geleerd had te zwijgen en
te wachten. Hij dacht, dat ik opzen
jarenlangen strijd vergeten was,
waarbij hij mij altijd weer wist klein
te krijgen hoe slecht kende hij mij!
Dat blijft zoo ons leven lang. Hij en
WerdeckZij zijn de echte vertegen
woordigers van het alom geprezen
systeem in Duitschland: gehoorzamen
en altijd maar gehoorzamen en zich
laten knechten door alle mogelijke
plichten Geen van beiden heeft er
eenig idee van, wat het zeggen wil,
geheel vrij man te zijn. Wat weten zij
eigenlijk van vrijheid af.
Het was een uitbarsting van harts
tochtelijke bitterheid en de ketens
waren nu toch gebroken en de onbe
grensde vrijheid was verzekerd.
Koert scheen van een andere mee
ning te zijn, want hij antwoordde
droog
Och, ieder hunner is toch in
zijn eigen kring vrij man. Als wij
midden op zee over de baren dobbe
ren, dan gehoorzaamt iedereen op de
„Vineta" slechts één persoon den
kapitein. En oom Hohenfels staat nu
aan het roer van Staat en komman-
deert het geheele schip. Het loont zich
wel een poos lang te gehoorzamen
als men het zoo ver brengt. Jij zou
het misschien ook zoo ver hebben
kunnen brengen. Werdeck had ten
minste veel verwachting van jc, daar
om juist was hij zoo woedend, toen je
plotseling en zoo bruusk een einde
aan je loopbaan maakte.
- Het laat mij koud, daar naar
vraag ik nietriep Bernard heftig
uit. Maar jij, Koert, jij hebt mij toen
het vuur ook na genoeg aan de sche
nen gelegd. Het scheelde niet veel, of
je had mij de vriendschap opgezegd,
en je kunt het mij nog niet recht ver
geven.
Neenzei de jonge zeeman koud
en ernstig.
Het paardje, dat tot nu toe zoo rus
tig en zeker voortdraafde, steigerde
plotseling. Het was niet gewoon door
zijn meester zoo hard behandeld te
worden, en de harde zweepslag, die
nu op zijn rug neerkwam, maakte
het wild. Het deed een zijwaartschen
sprong en joeg toen in razende vaart
den steilen weg af, als was het arme
dier blind en dol.
Als Bernard niet met reuzenkracht
de teugels gegrepen en vastgehouden
had, dan was er een ongeluk ge
beurd. Eerst langzamerhand kwam
het schuwe dier weer tot rust, maar
het enoof nog altijd boos en onge
duldig, als wilde het opkomen tegen
die onverdiende mishandeling.
Dit intermezzo had het gesprek
I doen verstommen, eerst toen de vaart