In district I, waar do heerenPahud
dc Mortanges en Lasschuit tegenover
elkander staan, hebben de gecombi-
neerden op dezelfde wijze gewerkt als
in district III. Dc anti-rcv. hebben in
district I een biljet ten gunste van
den heer Lasschuit verspreid.
Hier doet zich dos het vreemde ver
schijnsel voor, dat de anti-rev. den
candidaat der Prot. Kiesveieeniging
steunen, terwijl deze zelfde Kiesver-
eeniging in combinatie in district III
den candidaat der ant.-rev. bestrijdt.
Heden werd niet druk gestemd.
Het aantal kiezers in district I be
draagt 1950, verdeeld over stembureau
A. (Stadhuis) 1045 en stembureau B.
(Beekstee""1 905.
Om half drie waren uitgebracht
Op het Stadhuis254 st.
In de Beeksteeg172 st.
In district III bedraagt het aantal
kiezers in stembureau A. (Geld. Pad)
1732 in idem B. (KI. Heiligland) 1347.
in totaal 3079.
Hiervan waren om half drie uitge
bracht
Op het Geldelooe Pad 453.
Op het Klein Heiligland 397.
Zoo spoedig mogelijk zullen wij
hedenavond den uitslag bekend ma
ken aan ons Bureau Groote Hout
straat 55.
Water voor planten.
Maandagavond hield de heer Prof.
Dr. Ed. Verschaffeit,hoogleeraar in
de botanie aan de Universiteit te
Amsterdam, voor de Maatschappij
van Nijverheid Koloniaal Museum
een voordracht over de beteekenis
van het water bij eenige levensver
schijnselen der planten.
Wanneer we een levend organisme
in handen krijgen, zouden we altijd]
wel willen weten hoe dit er van bin
nen uitziet, te meer wordt onze
nieuwsgierigheid geprikkeld als het
voorwerp opgehouden heeft te leven.
Het is evenwel nog niet zoover geko
men dat wij overal in de kern kun
nen doordringen, maar toch zijn wij
in dit opzicht in den laatsten tijd
zeer vooruitgegaan. Spr. heeft het
water als onderwerp gekozen, omdat
dit een belangrijke factor is in de
onderhouding van het organisme. Er
ia geen plant of hij heeft water noo-
dig, dit is noodig voor de onderhou
ding, alsook voor de voortbrenging
of voilmaking der onderdeelen van
het organisme Er is een oude spreuk
die zegt dat het oumogelijk is twee
stoffen rnet elkander te vereenigen,
of zij moeten opgelost worden. Deze
werking nu doet het water bij de
plant.
Wanneer men een plant van zijn
water berooft verdwijnt het leven, en
verlept en verwelkt zij. Vele planten
worden evenwel wanneer zij weder
van water voorzien worden wederom
fleurig, anderen helpt dit niet meer.
Zaden, welke uitgedroogd zijn, blij
ven een geruimen tijd het ontkie
mingsvermogen bezitten, ja bieden
zelfs langen tijd weerstand aan in
vloeden, zooals schimmel, bacteriën,
koude, hitte en andere, die voor de
plant zelf schadelijk zijn. Deze zaden
bevatten evenwel nog water, soms
nog weil 15 en geven nog altijd
teekenen van leven, b.v. zij ademen
nog geregeld. Wanneer men even
wel door hulpmiddelen al het water
uit de zaden verwijdert, behouden
zij nog het ontkiemingsvermogen ge
durende eenigen tijdwel leven zij
dan niet, zichtbaar meer, maar zij
zijn slechts in een toestand van
schijndood, waaruit ze wanneer we
der water onder hun bereik komt,
ontwaken. Hoelang de zaden in deze
verdooving blijven kunnen is bij de
verschillende soorten verschillend,
doorgaans evenwel niet langer dan
eenige weken of maanden.
De planten bestaan grqotendeels
uit aan elkander gebouwde celletjes
of kamertjes, waarin het water opge
nomen wordt. Wanneer er veel water
in deze celletjes aanwezig is zetten
de wanden daarvan uit, en zoo wordt
de plant stevig. Is er evenwel wei
nig of geen vocht aanwezig dan zak
ken de wanden in en de plant ver
welkt.
De plant neemt water op, en
scheidt water af. Deze afscheiding is
noodzakelijk om de voedingsstoffen
nit den bodem op te nemen, en te
zorgen dat van deze ook de bladeren
iets krijgen. Voor een plant is nu
van het grootste belang de opneming
van water en de afscheiding aan elk
ander evenredig te doen zijn.
In de woestijn is gebrek aan wa
ter, doch daar maken de planten van
den regentijd gebruik om zich te voor
zien, en voldoende water op te ne
men. Nu is het echter noodzakelijk
voor deze planten om zorg te dragen
dat er niet te veel water verdampt.
Daarom hebben deze planten ook
doorgaans weinig of kleine of in 't
geheel geen bladeren, zoodat door
deze mindere oppervlakte ook min
der verdampt. Andere zijn weder be
haard, ook voor ditzelfde doel.
Ook onze knol- en bolgewassen ma
ken van den regentijd gebruik om
zich van water te voorzien, daar de
ze planten afkomstig zijn van de ver
schillende steppen van het aardrijk.
De heide- en duinplanten bezitten
zeer lange wortels om daarmede ge
noeg vocht uit den bodem te kunnen
halen.
Men beweert soms dat de woestij
nen geen plantengroei bezittenwel
is waar komen er gedeelten voor,
waar dit juist is, maar over 't alge
meen komen er in de woestijn wel
planten voor, al is het dan ook in
minder dichten groei. De woestijn
heeft dan ook wel degelijk haar eigen
Flora.
Eenige proefnemingen, alsook een
aantal lichtbeelden verduidelijkten de
overigens reeds op zeer begrijpelijke
wijze voorgedragen lezing, en brach
ten cok liet hunne bij tot het wel
slagen van deze vergadering.
De bovenzaal van het Brongebouw
was zóó vol dat er stoelen te weinig
waren.
„\V eten en. W e r k e n."
In overoude tijden leefde cr op
Creta een koning, Astcrion gehcetcn,
die huwde met Kjropa, zoo begon dc
spreker van Maandagavond ia „We
ten en Werken", de heer J. B. A.
Saeijs zijn onderwerp. Is het wonder
dat hij met het verhaal van Daedalus
en het doolhof van koning Minos
reeds dadelijk de belangstelling bij
zijne hoorders had opgewekt. Deze
inleiding diende, om te doen zien,
hoe de oude Grieken de verkeerde
meening koesterden, dat hoe dichter
men bij de zon, dus hoe verder men
van het aardoppervlak verwijderd
was, men in warmer luchtlagen
kwam. En het is juist andersom. De
benedenste luchtlagen zijn liet
warmst, een gevolg van dc diather-
maniteit van de lucht, die even als
het glas, de heldere zonnestralen
doorlaat. Hierdoor moet ook ver
klaard worden, waardoor de hoog
gebergten jaar in jaar uit met sneeuw
bedekt zijn. Op steile hellingen kan
die sneeuw niet blijven liggen maar
valt van tijd tot tijd met groote mas
sa's naar beneden, de zoogenaamde
lawines, waaronder meermalen reizi
gers werden bedolven.
In de dalen echter hoopt de sneeuw
zich op, wordt al vaster en vaster in
elkaar gedrukt en zoo ontstaan de
gletscliers, ijsstroomen, die lang
zaam omlaag zakken. Op die glet-
schers vallen rotsblokken en steen en,
de zoogenaamde zijmoraines, die me
de naar beneden schuiven, om le
blijven liggen, waar de glc-tsclier af
smelt. Daar vormen die eindmorai-
nes soms ware heuvels. De glelschcrs
breiden zich soms uit en krimpen
dan weer in. Hoe meer vocht cr valt
en hoe kouder eene periode is, hoe
uitgestrekter de glelschcrs worden.
Uit het feit, dat ook in ons land
eindmoraines gevonden worden, (Urk
b.v. ip er een) leidt men af. dat er
in. een vroegere koude periode zich
glétschers uitgestrekt hebben van
Noorwegen ed Zweden tot in ons
land. Door de boeiende wijze, waar
op de heer Saeijs zijn onderwerp be
handelt, blijft de aandacht van het
begin tot het einde gespannen.
Dankbaar en voldaan keerden de
mannen van „W. en W." huiswaarts.
Binnenland
3Iinistcr Kuyper in België.
In het Yoorloopig Verslag der Eer
ste Kamer over de begrooting van
buitcnlandsche zaken voor 1994 leest
men het volgende
In de dagbladen komen allerlei be
richten voor omtrent het doel van
een reis van den minister van binnen-
landschc zaken naar België. Men
vroeg of deze reis een politiek doei
had en, zoo ja, of de minister daar
omtrent nadere mededeelingen kon
doen
Men meldt uit den Haag aan ile
N. R. Ct.
Nu de minister van binnenlandsche
zaken uit Brussel is teruggekeerd, is
omtrent het doel van zijn reis naar
België niets anders bekend geworden
dan dat de minister-president op uit-
noodiging van Koning Leopold
bezoek aan het Hoi van dien souve-
rein hoeft gebracht. De ontmoeting
I is voorbereid door den vorigen ge-
zant alhier, Graaf de Grelle-Rogier.
Tevens wordt verzekerd, dat, welke
j gevolgtrekkingen men ook uit de reis
van dr. Kuyper moge maken, daar-
onder in geen geval gerekend zou
kunnen worden het voorbereiden vr n
een eventueel bezoek van H. M. de
Koningin aan Koning Leopold.
Ons gezantschap hij de Porte.
De correspondent van de N. R. Ct.
te Konstantinopéï meldt dd. 13 Ja-
miari
Gisteren heeft onze waarnemende
gezant, jhr. van Evs, den minister van
buitculandsche zaken officieel kennis
I gegeven '.art dc bestemming door on-
ze regeering van den lieer D. L. graaf
van Byhnidt, thans minister-president
te Boni, tot buitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister onzer Ko
ningin bij de Verhevene Porte.
Deze oplossing van de bekende ge-
zantenkwestie is door de Nederlanders
I alhier algemeen met vreugde en vol-
doening begroet.
dagarbeidersverzekering arbeiders
woningen.
Een wensch van het congres van
Reims, dat uit alle landen muziek
korpsen te Amsterdam aanwezig zou
den zijn, is blijkbaar niet te verwe
zenlijken.
Het congres zal plaats vinden in
liet .Concertgebouw," waar behalve de
groote, tal van kleine zalen beschik
baar zijn. De koeten worden op ƒ3000
geschat. Ontworpen is een receptie
op 14 Aug., een groote meeting op
15 Aug. en een pleziertocht op 20 Aug.
Een gemeenschappelijk koffiedrinken
zal aan het slot worden gehouden.
De afgevaardigden moeten 5 gld.
storten voor de kosten van het con
gres.
De stichting van de aan het inter
nationaal bureau toegedachte inter
parlementaire commissie is ter hand
genomen. Engeland, België, Frank
rijk, Nederland en Zweden hebben
hun gedelegeerden al genoemd.
(Het Volk).
Jaarvergadering,
i De Haarlemsche Bond voor Licha-
melïjke opvoeding houdt op Donder-
dag 21 Januari in de tuinzaal van
Café Brinkmann zijn jaarvergadering.
De agenda bevat o. m. deze punten
Jaarverslag.
Rekening en verantwoording van
den penningmeester.
Verslag van de finantieele Com-
missie.
Benoeming finantieele Commissie.
Statutenwijziging
1 De contributie van leden-donateurs
wordt verlaagd tot 2.50.
ToelichtingDaar zich tot nog toe
geen enkel lid heeft aangemeld, die
ƒ5 wenscht te betalen, is liet Bestuur
van meening, dat gebleken is, dat de-
ze contributie te hoog is. liet verschil
tusschen ƒ1 en 5 is waarschijnlijk le
groot. Daarom stelt het Bestuur voor
de contributie van leden-donateurs tc
verlagen tot 2,50.
Bestuursverkiezing.
Aftredende leden zijn de heeren J.
W. Sevenhuyzen en S. de Groot.
1 Verslag en voorstellen van de Open
lucht-Commissie.
Behandeling voorstel van 11 leden
van den Bond
Vorming van een club van de leden
van den Bond, die zich in het open
luchtspel willen bekwamen, op grond-
i slagen door haar nader uiteen te
zetten.
Bespreking van de belangen van den
Bond.
Heling,
i Naar wij vernemen zal in het einde
i dezer maand terecht staan de groen-
tenkoopman R., beschuldigd van he-
j ling van effecten, welke door inbraak
i bij den heer Stolp waren ontvreemd,
j De daders dezer inbraak. Möhringer
i en Vermeer, die door het Hof te Am-
j sterdam daarvoor ieder tot 4 jaar ge-
j vangenisstraf zijn veroordeeld, zullen
als getuigen worden gehoord.
A f d. Haarlem S. D. A. P.
„Het Volk meldt
Zondagavond vergaderde de afdee-
ling Haarlem der S. D. A. P. Beslo
ten werd een adres van adhaesie te
zenden aan den gemeenteraad aan
het adres van het H. A. S. om spoe
dige uitvoering van openbare werken.
Tot provinciaal vertegenwoordiger
werd Gerritsz gekozen.
Het verslag over de gemeenteraads
verkiezing werd goedgekeurd.
Een warm en lang debat ontstond
over de vraag of de afd. in III bij de
herstemming zou meedoen. Met groote
meerderheid werd besloten tot ont
houding.
Verder werd besloten een drietal cur
sussen te geven, vnl. voor de eigen
leden. Een gezellige avond zal georga
niseerd worden, indien de mogelijk
heid van een tekort van te voren 's
buitengesloten.
De afd. telt thans 127 leden.
Zaterdagavond gaven de afd. Haar
lem voor den Alg. Metaalbew.-Bond
en de Burgersmedenvereeniging een
feestavond. Een tooneelclubje voerde
„Manus de Snorder" op. Eenige leden
gaven voordrachten ten beste, terwijl
J. van Blanken, de- redacteur van den
„Metaalbewerker", op pakkende wijze
het nut van organisatie besprak.
De zaal was vrijgoed bezet en er
heerschte een opgewekte geest. De
collecte voor de slachtoffers beider ver-
eenigingen bracht 9,25 op. Voor beide
gaven zich enkele leden op.
Nederlanders zeeroovers 1
De Bcrlijnsche correspondent van
de N. R. Ct. seint
In dc Welt am Montag van heden,
een veel verspreid blad, is het volgen
de wilde entrefilet te lezen onder net
hoofdje „Strandroovers" „Met wel.1;
een brutaliteit in Nederland nog
strandroof bedreven wordt en hoe wei
nig naastenliefde de Nederlandsche
strandbewoners ontwikkelen, als zij
een buitenkansje te wachten hebben,
blijkt uit een beschrijving die een
ooggetuige van de stranding van de
Lloydboot Preussen in de Lokalanzei-
ger geeft. Het stoomschip liep, opreis
van Antwerpen naar Hamburg, buiten
Vlissingen in een dikken mist op het
strand en bleef 10 dagen lang vast
zitten, daar het getij wegens den oos
telijken wind niet hoog genoeg liep
en ook de Nederlandsche strandbewo
ners alles nalieten, wat het Duitsche
schip hulp kon verschaffen. Het heet
in bedoelde beschrijving„Toen wij
oo de Nederlandsche kust vastzaten,
beschouwden, de boeren van het eiland
Walcheren ons schip reeds als hun
eigendom, dat de goede God hun als
strandgoed geschonken had. Ofschoon
de Norddcutsche Lloyd bereid was op
ecu veilige" plaats 100,000 rak. te depo-
neeren, waaruit zij zich voor het g^-
val, dut er iets aan hun duinwering
beschadigd werd, konden schadeloos
stellen, stonden die lieden niet toe,
dat er een zuig-baggermolen buiten
urn liet schip heen in werking gesteld
werd, waardoor wij in zeer korten
tijd vlot hadden kunnen komen. Zelfs
diplomatieke onderhandelingen te
Berlijn en in den Haag leden schip
breuk op het verzet van de boeren van
Zoutelande op Walcheren, in de pro
vincie Zeeland" Het is voorwaar on
gehoord, dat de Nederlandsche regee
ring, die toch op de Haagsche vredes
conferentie en de beschaving van haar
volk zoo trotsch is, zulke toestanden
duldt en hare hartelooze boeren, voor
het geval niets anders helpt, niet met
kartetsvuur hun rooverijen afleert.
Maar ook voor het Duitsche rijk is
het niet roemvol dat het zijne schepen
zonder bescherming laat en dat boe
ren van Walcheren zich tegen Duit-
schers zulke vrijbuiterij kunnen ver
oorloven. Geldt slechts tegenover Chi-
neezen de leus dat zij voortaan geen
Duitscher scheel meer mogen aan
zien
Het zou aanbeveling verdienen, als
van Nederlandsche zijde uiteengezet
werS, of inderdaad en om welke re
denen (soms in het belang van eigen
veiligheid?) de bewoners van Walche
ren op de bovenbeschreven wijze ge
handeld hebben.
De kas aangesproken.
Uit Hoorn meldt men
Uit de kas van den rijksbetaal
meester alhier is een groot bedrag
i verduisterd. Eene vervolging is in-
gesteld tegen een klerk aan het kan-
j toor.
Er van (foor.
j De schrijver der Haagsche Kroniek
in de N. Gron. Ct. deelt mede. dat
een der meest bekende antiquairen in
I Den Haag, die pas voor korten Lijd
i een fraai nieuw magazijn opende op
i een der beste standen van Den Haag,
I naar men beweert, met de Noorder-
zon verdwenen is zijn gezin en
een passief \an 100.0CO achter la-
tende.
Of ook hier weer speculation ter
beurze of andere gevaarlijke liefhc.b-
bcrijen in 't spel zijn, weet men nog
niet.
Schipbreuk.
Men seint uit Terschelling:
i Op de Boschplaat is een wrak aan-
I gedreven, waarop zich drie man bc-
J vonden.
Volgens nadere berichten is het een
.wrakstuk van het gestrande Russi
sche schip Eisland. kapitein Paulsen,
met steenkolen van Newcastle naar
Weymouth bestemd,
i Vijf van dc opvarenden waren reeds
i verdronken.
Als mede-lid dezer drukkeij-groep
kan ik beslist verklaren, dat deze
insinuatie ten eeneumale onwaar is
dat hem nooit zulk -een belofte is ge
daan, en dat wij Terweij voldoende
persoonlijk kennen, om zeker te we
ten, dat inderdaad gemoedsbezwaren
de eenige reden voor zijn dienstweige
ring zijn.
Daar uw berichtje in veler oogen
een blaam op Terweij's karakter zal
werpen, verzoek ik u eerlijkheidshal
ve mijn verklaring in haar geheel in
uw blad te willen publiceeren. Al zijn
de gevolgen van laster nooit geheel
weg te nemen, behoort men dit toch
zooveel mogelijk te doen ik hoop
daarom, dat de bladen, die uw vorig
berichtje overnamen, zulks ook mei
deze logenstraffing zullen doen.
Wie zal dat betalen.
De schrijver der Haagsche kroniek
in de N. Gron. Ct. deelt mede, dat
de kosten der vertegenwoordiging van
ons land op de Russische tentoonstel
ling (plm. ƒ6000) niet door de Alge-
meene Rekenkamer zijn verevend,
omdat ze niet op de staatsbegrooting
zijn uitgetrokken en uit de onvoor
ziene uitgaven niet mogen worden
gedekt.
Zooals men weet, waren dc Neder
landsche vertegenwoordigsters op die
tentoonstelling mevr. Van Hariuxma
thoe Slooten (commissaris) en mej.
Kuyper, secretares.
Later werd, ter bewaking van het
uit Nederland tentoongestelde, nog
uitgezonden ae lieer Franken, oud-
hoofdcommissaris van politie te Am
sterdam.
Sport en Wivl-trijdori
VOETBAL.
Ongelukken.
In de fabriek van den heer van
Vlissingen te Helmond is Maandag
middag in 't schaftuur de stoomketel
gesprongen. De machinekamer werd
tot een puinhoop' geslagen. Twee
I werklieden zijn reeds vreeselijk ge
kwetst van onder 't puin te voorschijn
gehaald. Drie zijn er nog onder be
dolven. Gelukkig dat het ongeval in
het schaftuur geschiedde. Er zijn ze
venhonderd personen aan de fabriek
werkzaam.
Uitvoering eener
politie verordening.
Een politieagent te 's-Graven'hage
i heeft gisteren proces-verbaal opge-
maakt tegen een persoon, die reed
i met een wagen, waarop was geplaatst
een bord, bevattende eene herinne-
ring aan de des avonds te houden
protestmeeting met betrekking tot den
dienstweigeraar Terwey.
De politie, althans de beambte, die
i de bekeuring verrichtte, is van mee-
j ning, dat men hier te doen heeft met
de overtreding van de bepaling op liet
gedeeltelijk bekend maken van ge-
i drukte stukken door middel van een
reclamebord. In beslag is ook geno-
I men een der biljetten, op de meeting
betrekking hebbende, en welke, bij
den tocht met den wagen door de
stad, werden uitgereikt.
Intnsschen dient nog vermeld, dat
dezelfde man Zaterdagavond j.l. met
wagen en al naar één der politie-
bureelen is overgebracht, maar dat de
dienstdoende inspecteur meende, dat
deze wijze van aankondiging eener
vergadering niet viel onder de straf
bepalingen der verordening.
De vergadering des avonds was
druk bezocht. Aan militairen was de
toegang verboden en militaire pa
trouilles hielden toezicht op de na
leving van dat verbod.
De heeren Schermerhorn en Domela
Nieuwenhuis ontwikkelden hun be
kende meeningen.
De Kortenaer.
Blijkens bij het departement van
marine ontvangen bericht is Hr. Ms.
pantserschip „Kortenaer" onder be
vel van den kapitein ter zee J. Cardi-
naal, 16 dezer van Sint Lucia vertrok
ken ter voortzetting van de reis naar
Curacao.
Kwaad.
Een bekend strooper, tegen wien
door het O. M. bij de Haagsche recht
bank 10 boete werd geëischt, wegens
verzet, voegde bij het verlaten van
de rechtzaal den veldwachter, die
hem had bekeurd, de woorden toe
„de eerste keer dat ik je in m'n klau
wen krijg, sla ik je te bersten."
Gisteren meldden wij, op gezag van
„Dc Echo", dat de ontmoeting H. V.
V.Velocitas eindigde in gelijk spel,
'dit blijkt evenwci onjuist te zijn;
de cadetten, hebben dezen wedstrijd
gewonnen met 53.
Voor de 3e klasse van den Ned.
Yoetb. Bond trok Haarlem II met 3
invallers naar lloUandia in Amster
dam. aan wien Jict 2 puntjes wist te
verdienen, 'door met 8—0 te winnen.
Met de rust leidde Haarlem met 1—0
De goals werden gemaakt door
Rij kens 4, Bij le veld 2 en Bohm 2.
H. B. S. had Zondag in Amersfoort
moeten spelen tegen Quick, deze laat
ste schonk den Hagenaars een pa
pieren overwinning (50) daar zij
geen elftal te velde kon brengen.
Zondag 7 Februari zullen de wed
strijden gespeeld*worden voor de der
de ronde van den Iloidert-bekerdc
wedstrijd voor dc vierde ronde zal op
3 April plaats hebbon.
Hockey.
De wedstrijd voor de le klasse Ned.
Hockey en Bandy Bond tusschen de
Amsterdamsche Hockey Club en de
Haagsche Mixed Club eindigde in een
overwinning der Hagenaars van 5—1.
Nimrod.
De Koninklijke Nederl. Jachtveree-
niging ..Nimrod" maakt bekend, dat
de internationale Friend-Trials te
Heinsberg op 28, 29 en zoo noodig op
30 Maart zullen gehouden worden.
Rijwiel- en Automobieltentoon-
stelling.
Zooals wij reeds eerder mededeel
den, zal van 12 tot 21 Februari in het
Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam
een tentoonstelling van rijwielen en
automobielen, alsmede motorfietsen,
gehouden worden, welke georgani
seerd wordt door de vereeniging der
rijwiel- en automobiel-industrie.
De belangstelling voor deze tentoon
stelling is zeer groot, en meer nog
dan bij vorige tentoonstellingen het
geval was, is de vraag naar plaats
ruimte.
Reeds tal van inzendingen zijn toe
gezegd, waaronder ook eene van de
Haarlemsche auto- en rijwielenfa-
briek van den heer Altena, alsook van
onzen stadgenoot, den heer J. A.
Boom „de Auto".
zijne p.ositie zeer moeilijk is, omdat u
de priesters, uit hooger kaste gespro- Ls
ten dan hij zelf, en een deel der [Ui
poenggawas, op het hoog houden der Ei
adat aandringt." Vi
k
tremeugd Nieuws Pi
Uit Zuid Afrika.
Den 16en December, Dingaansdag,
is op de plaats Groctdum bij Y\ inbuig
in den Vrijstaat het lijk van com
mandant Sarei Haasbroek, bij Send
kal opgegraven, opnieuw ter aarde
besteld. Haasbroek, een van De Wet's
flinkste onderbevelhebbers, sneuvelde
op Dingaansdag 1901 bij Bcnekal, toen
hij met veertig man een aanval deed
op een Engeische colonne onder Kolo
nel Marshall. Er waren tusschen de
zes- en zeven-honderd mensehen te j
Grootdam tegenwoordig. De kist met.
de Vrnstaatsche vlag bedekt, werd
gedragen door de generaals De Wet.
Froneman, en Ilatting, de komman
danten De Vos, Theron, Anöries Cron-
jé (de Vrijstaatschë Andries natuur
lijk, niet dc Transvaalsche ven-ader;,
en anderen.
Voordat de kist in de groeve werd
neergelaten, plaatsten de dragers
haar onder de boomen bij de afge
brande hoeve.
Generaal De Wet beklom een ge-
stoel te en sprak eerst dc weduwe en
de kinderen toe. Zuster, kinderen!
zeide hij weent mot recht over
den ontslapene 1 Maar gij kunt wee-
nen met een trotsch geween. Wat kan
een man meer doen dan kommandant
Haasbroek heeft gedaanHij was
getrouw, ja, ze getrouw, dat hij zijn
leven gaf voor zijn land en volk. Hij
was gehoorzaam en altoos vóór ia
den strijd.
Vervolgens zeide De Wet, dut hij
zich gedrongen voelde, nu ook te
spreken over de opvoeding cn liet
onderwijs der jeugd. Iii i moedigde
allen aan, om dc hand aan den ploeg
te slaan en de inzettingen der vade
ren en de beginselen van liet Afri
kaander volk te bewaren, en wei door
de opvoeding van het opkomende ge
slacht. maar op de wijze aangewend
door de synodale commissie, die be
sloten heeft kerkscholen op té richten,
omdat een petitie van 23.009 namen
door de regeering van de hand was
gewezen. Hij prees het besluit, w co-
men door die commissie, en hoopte
dat allen zullen bijdragen voor deze
zaak.
j Verder spraken ds. J. Marquard,
j Andries Cronjë en ds. C. Sriijruan en
i vervolgens aan het graf Froneman.
"Er werd ook een telegram voorgele
zen van president Steijn, hulde brem
geilde aan den onvergetelijken Haas
broek.
Een Buitenkansje.
De suikersmokkelarij biedt somwij
len dezen of genen een volkomen eer
lijk voordeeltje aan onder het oog
van den handhaver der? wet zelf.
Enkele weken geleden werd aan de
Belgische grenzen een partij suiker
van 6000 kilo's aangehaaldeen be
kend suikerbakker te Breda bood
den fiscus 31 ct. per kilo en mocht
de lading tegen dien prijs in ont
vangst nemenhij verdiende op die
manier ruim ƒ500 in één slag.
Socialistisch Congres.
De dagorder voor het internationaal
socialistisch congres te Amsterdam
bevat thans, behalve de gewone
werkzaamheid tot eigen organisatie
algemeene regelen van internationale
politieinternationale solidariteit
koloniale politiek (rapport Hynd-
man en v. Kol)landverhuizing
handelspolitiek militarisme cleri-
calisme en schoolstrijd partijtactiek;
vakactie en politiek algemeene werk
staking internationaal scheidsge
recht trusts en werkloosheidwe
relddemonstratie voor den achturen-
Terwey ter goeder trouw
In eene te Alkmaar gehouden open
bare vergadering uitgeschreven dooi
de vrije Socialistenvereeniging, en
waar ds. Schermerhorn, prof. Van
Rees en Kloosterman over de zaak-
Terwey spraken, deelde naar „Het
Volk" meldt een neef van Terwey,
aldaar woonachtig, mede, dat Jan
Terwey nu niet zoo'n principieele an-
ti-militairist was, als hij zich thans
voordeed, daar hij eerst geprobeerd
had om vaandrig te worden. Deze
AlkmaarScfiB Terwey deed het voor
komen, alsof het martelaarschap was
aangegaan op de belofte, om na vol
eindiging van den straftijd een be
trekking te krijgen, zooals hij zeide
aan de drukkerij te Amersfoort.
In „Het Volk" van heden lezen wij
nu de volgende tegenspraak.
De heer Felix Ortt schrijft
De eenige drukkerij, die bedoeld
kan zijn, is die van zijn geestverwan
ten, n.l. „Vrede".
Een ramp.
Door de overstrooming na het bar- ,vel
sten van liet reservoir buiten de stad
Bloemfontein,tengevolge van den aan
houdenden regen, zijn 20 of 30 men
seden om het leven gekomenXT76
huizen werden vernield; 197 rnen-
sclien zijn zonder dak.
Het gemeentebestuur verleent bij
stand aan de ongelukkigen.
Ook een liefhebberij
liet is bekend, dat er zeldzame
postzegels zijn waarvoor groote som
men gelds betaald worden. De hoog
ste schijnt Woensdag te Londen be
taald te zijn. Een paar weken geleden
ontdekte iemand in een album, dat
hij in zijn schooljaren had verza
meld, een blauwe Mauritius van 2
pence van 1847. Op de veiling bracht
die zegel 1450 pd. st. op, d. i. zeven
tien duizend vier honderd gulden.
Men zegt, dat de kooper de prins van
Wales is.
Koloniën
De onveiligheid te Meester-Cornelis
De J.-B. meldt
Boven Meester-Cornelis zijn opnieuw
vier mannen gepakt, die blijkbaar le
den van de bende van Gantang zijn
geweest. Het zijn gedroste dwangar
beiders. De politie is nu blijkbaar te
werkzaam geweest naar den smaak
der heeren boeajas, en het zaakje ver
loopt.
Oneerlijk.
Uit Meester-Cornelis wordt dato 24
December aan de Sumatra Post ge
seind
Een inlandsche beambte van de
Staatsspoor op de lijn Meester-Corne
lisTandjong Priok heeft geklaagd
over een Europeeschen ambtenaar, die
belangrijke bedragen van de trakte
menten der inlandsche beambten ten
eigen bate inhield. De afdeelingsch'jf
heeft een onderzoek ingesteld, waar
bij gebleken is, dat de klacht ge
grond is.
Bali.
De Java-Bode schreef den 22sten De
cember
„Het laat zich aanzien, dat het ver
loop der zaken op Bali een vreedzaam
zal zijn, al kan op dit oogenblik met
zekerheid nog niets gezegd worden.
Maar wij vernemen, dat de radja van
Tabanan niet ongenegen zou zijn, het
hem gestelde ultimatum te aanvaar
den en zijn eigen broeder, een zeer
intelligent man, zou willen aanwijzen
als hoofd van het gezantschap, dat
den gouverneur-generaal vergiffenis
moet komen smeeken voor de gepleeg
de vrouwenmoorden.
„Ook de radja van Kloenkoeng heet
niet ongenegen, het verbranden van
de weduwen zijns vaders te verbieden
maar hij heeft te kennen gegeven, dat
Geld in plaats van een ra au.
De rechter te Preston in Engeland
heeft Woensdag een koopman van 52
jaar veroordeeld tot schadevergoe
ding wegens verbreking van trouw
belofte. De verloving dagtcekende van
1878. Zij was toen twintig. Hij be
loofde haar te trouwen, na den dood
van zijn moeder, die toen 61 was.
De oude vrouw overleed in 1901, in
den gezegenden leeftijd van 84 jaar.
Toen zeide de treurende zoon: „Wij
moeten wachten tot moeder in haar
graf koud is." En het huwelijk werd
vastgesteld in Maart 1902. Maar op
het laatste oogenblik ging hij naar
Amerika en verloofde zich met een
ander. Daar stond de vrouw, nu 46
jaar oud, na ruim 25 jaar wachten,
en viermaal had zij in dien tusschen-
tijd een aanzoek van anderen afge
slagen. De rechter wees haar 750 pd.
st. schadevergoeding toe.
De stedelijke autoriteiten te Chica
go hebben het plan opgevat, den
brand van den 30en December te
herhalen. Zoodra het onderzoek in de
zaak van het Iroquois-theater is af-
geloopen, zal een begin gemaakt wor
den met de voorbereidingen voor dien
tweeden, ditmaal opzettelijk veroor
zaakten brand. Het tooneel van het
Iroquois-theater zal worden opgevuld
met brandbare stoffen, om zooveel
mogelijk hetzelfde effect te krijgen
als tijdens den ramp. De verschillen
de posten moeten nauwkeurig de
uitbreiding van het vuur gadeslaan
en dan hun bluschmaatregelen er
naar regelen. De Times-correspondent
te Chicago verwacht van een derge
lijke proefneming meer dan van alle
mogelijke veiligheidsmiddelen. Een
aantal schouwburgdirecteuren te Chi
cago hebben een aanklacht tegen het
stadsbestuur ingediend wegens de
hun berokkende schade door het slui
ten der schouwburgen.
Nieuwe reismanier.
Toen Zaterdagavond de sneltrein
Ostende—Warschau te Ostende ge
reed stond om te vertrekken, ontdekte
de controleur van den trein onder aan
een luxewagen een mensch, vastge
bonden aan de gasleiding. De won
derlijke reiziger werd losgemaakt en
door de politie verhoord.
Hij had nihilistische brochures bij
zich, die hij Rusland binnen wilde
smokkelen. Hij is een jonge Rus van
De
aft
nf(
:ht
rd<
n
!l
ke
ekt
t i
NT
aai
aai
rst
ord
mgs
Af
seds
Op
ntsli
«ds
eroc
rak<
)ene
He.
lind
uis
och
chei.
e ir
ooda
Er
De t"
erce.
len i
BiiJrii
In c
Peng
irwij
ehaa
iet j
lede
Daa
Ijn,
'at v
fouts
irlui
mier
