Y olksw«erbaarheid.
Vrijdagavond hield de afdeeling
Haarlem van de Vereeniging „Volks
weerbaarheid" eene vergadering in
Café Brinkmann.
De vergadering werd geopend door
den waarnemend Voorzitter, den heer
De Koek, die mededeelde, dat de Voor-
zitter, de heer Graafland, in de
maand October als zoodanig bedankt
heeft, alsook de Secretaris, de heer
Verwijnen. Deze laatste heeft op ver
zoek van de overige bestuursleden het
secretariaat blijven waarnemen tot de
jaarvergadering.
Hierna werden de notulen van de
vorige jaarvergadering voorgelezen en j
goedgekeurd.
Vervolgens bracht de secretaris het
jaarverslag uit. Op 1 Januari 1903 wa-i
ren er 73 leden, in den loop van het
jaar hebben 7 leden bedankt, terwijl
er 6 nieuwe leden bijgekomen zijn,
zoodat de afdeeling thans 72 leden
telt.
Het afgeloopen jaar is kalm, eigen
lijk te kalm, voorbijgegaandoor de
afdeeling is zeer weinig gedaan, al
leen drijft zij op haar onderafdeeling,
de schietvereeniging. Daarom heeft
een der leden voorgesteld om de af
deeling te ontbinden zoodat dan de
schietvereeniging als zelfstandige ver
eeniging zou kunnen optreden.
De Voorzitter betreurt het zeer, dat
de heer Jhr. Graafland zich genood
zaakt heeft gezien om te bedanken,
door ziektetoch hoopt hij, dat ge
noemde heer op zijn besluit zal terug
komen.
De heer Jhr. Graafland kan aan dit
verzoek niet voldoen, hij heeft het een
jaar beproefd, doch gezien, dat het
onmogelijk was, daar ongesteldheid
hem óf de kamer noopte te houden, óf
hem noodzaakte in 't buitenland te
verblijven. Ook acht hij zich niet de
aangewezen persoon, hij heeft te wei
nig invloed en is te weinig bekend.
Op verzoek van een der leden maakt
ook de heer Verwijnen de reden van
zijn bedanken bekend. Ze komt hierop
neer: De vereeniging heeft 4 jaar be
staan, en al de schoone illusiën, die
er waren bij de oprichting van de af
deeling, 't was toen nog in de da
gen van den strijd in Zuid-Afrika_
zijn als rook vervlogen. De vereeniging
heeft door verschillende omstandighe
den zeer weinig uitgevoerd, alleen de
schietvereeniging is het eenige teeken
van leven. Van overheidswege heeft
de Vereeniging zeer weinig steun ge
had, van de officieren, die hier in
Haarlem zijn, is er slechts één tot de
afdeeling toegetreden. Ook herinnert
spr. nog aan de intrekking van de
geweren in de woelige dagen van
1903, een teeken hoe weinig vertrou-j
wen de Regeering stelt in mannen,
die vrijwillig de wapens opgenomen
hebben, om als de nood aan den man
komt naar de grenzen te trekken, om
den vijand te keeren.
Hierna werd de rekening en verant
woording van den penningmeester
voorgelezen, die sloot met een voor-
deelig saldo van 57.54; dit komt
evenwel door een gift van f 100, die
ingekomen is.
De rekening werd, na door een com
missie te zijn nagezien, goedgekeurd.
Nu kwam aan de orde het voorstel
tot opheffing van de afdeeling, tot
welk voorstel het bestuur is genood
zaakt geworden door de financieele
omstandigheden. Wanneer er geen an
dere inkomsten komen dan de contri
butie-gelden, komt er geld te kort.
Voor contributie-verhooging zijn de
leden niet te vinden, 't kost nu reeds
moeite om deze te innen.
Op het voorstel van een der leden1
werd in beginsel besloten om de ver-1
eeniging te handhaven, en dan maar
te roeien met de riemen, die men
heeft.
Het Bestuur stelt voor om aan de
schietvereeniging als proef voor een
jaar toe te kennen de helft der inge
komen contributie, over de andere
helft kan de afdeeling dan nog be
schikken voor andere doeleinden, welk
voorstel met algemeene stemmen werd
aangenomen.
Nu kwamen aan de orde de verschil
lende Bestuursverkiezingen.
Er werd besloten om den overste
van Steenhardt Carré uit te noodi-
gen om de voorzittersplaats in te ne
men, terwijl de heer Verwijnen nog
aan blijft tot de volgende vergade
ring.
De Voorzitter deelt nog mede, dat
de heer Meyerink pogingen in het
werk zal stellen om in de afdeeling
een gymnastiekvereeniging op te
richten.
Hierna werd de vergadering ge
sloten.
Binnenland
N a a r w ij vernemen is het
hoekhuis Anthoniestraat-Heerenvest
in handen der Electrische Spoorweg-
Maatschappij overgegaan.
Vrije plaatsen.
De beweging om vrije zitplaatsen te
geven in de kerken, neemt in de groo-
te steden zeer toe.
Ook in onze gemeente, schrijft het
P. B., zijn kerkvoogden bezig maatre
gelen te nemen om een beteren toe
stand in het leven te roepen en het
kerkbezoek te vergemakkelijken. Laat
ons twee dingen wenschen.
Ie. dat de nieuwe regeling zóó mo
gelijk vóór Paschen tot stand komt.
2e. dat de gemeente zich benaarstige
om het welgemeende streven van
kerkvoogden zooveel mogelijk te be
vorderen.
Bloembollencultuur.
In de Vrijdagavond gehouden ver
gadering der Afd. Haarlem van de
Algemeene Vereeniging voor Bloem
bollencultuur werden tot afgevaardig
den naar de Algemeene vergaderingen
in 1904 herkozen de heeren W. C. van
Meeuwen en H. Dirken en tot plaats
vervangers de heeren W. Droog en J.
Mooy.
Medegedeeld werd, dat m Febr. a. s.
eene lezing zal worden gehouden door
den heer Budde. waarschijnlijk over
Bol- en Knolgewassen.
Door Gedeputeerde Staten in deze
provincie zijn de jaarwedden van de
onderstaande gemeente-ambtenaren
nader vastgesteld als volgt
Burgemeester ïer gemeente Bever
wijk op 1400secretaris der ge
meente Beverwijk 1400 secretaris
der gemeente Haarlemmerliede c. a.
1900.—.
Staten-Generaal
Kameroverzicht.
De begrooting van Justitie is ten
einde gebracht nadat andermaal de
politiezaak in de Eerste Kamer was
ter sprake gebracht. De heer van
Leeuwen betoogde, dat de Min. had
kunnen weten, dat spr. als lid der
Tweede Kamer deze zaak zou ter
sprake brengen. De bevoegdheids-
vraag was niet aan de orde, wel of
de rijksautoriteit met recht was opge
treden. Spr. hield vol dat dit niet
zoo was. En ook dat de Min. de ge
meentepolitie grootendeels wilde op
heffen. De spr. weerlegde overigens
de argumenten van den Min. inzake
de postenorder. Waar de Min. daar
over zijn leedwezen had te kennen
gegeven, zag spr. een waarborg tegen
herhalingen van voorvallen van den
zelfden aard.
De heer Kist en de Min. repliceer
den en daarop werd het hoofdstuk
aangenomen. De Min. betoogde an
dermaal, dat een politiewet noodzake
lijk was, die de politiemacht niet
positief maar negatief regelde, om
schrijvend wat de politie niet mocht
doen.
De beraadslaging over Binnenland-
sche Zaken nam een vrij groote uit
breiding aan. Een groot aantal pun
ten werd besproken.
De heer van Zlnnicq Bcrgmann
drong aan op wijziging der Ongeval
lenwet in dien zin dat concurrentie
met de Rijksverzekeringbank meer
mogelijk worde en aan buitenland-
sche werkgevers het dragen van eigen
risico worde toegestaan. Ook stren
ger controle ware noodig, ook op de
verstrekking van geneesmiddelen.
Spr. kwam op tegen het benoemen
van vreemdelingen tot hoogleeraren,
12 in 15 jaren.
De heer Breebaart drong aan op
het opnemen van den landbouw in
de Ongevallenwet mits de admi
nistratiekosten geheel ten bate van
het Rijk komen. De Spr. ontwikkelde
de hoofdlijnen eener regeling zooals
hij zich die dacht. Het best achtte
hij een geheel afzonderlijke Onge
vallenwet voor den landbouw-
De heer Stork bracht als indus
trieel dr. Kuyper hulde voor wat hij
inzake de Ongevallenwet deed tot
handharing der souvereiniteit in
eigen kring, hetgeen hem vertrou
wen deed stellen in den Min. op het
stuk der arbeiderswetgeving. Men
heeft wel gedaan risico-overdracht
toe te laten, gelijk de oprichting en
de ontwikkeling der Risicobank heb
ben bewezen. Opmerkende dat bij de
Arbeidswet te weinig rekening was
gehouden met practische wenken
en dat een regeling van ouderdoms-
en invaliditeitsverzekering hoogst
moeilijk zou blijken, vereenigde hij
zich met den heer Bergmann in
diens-instemming met het opnemen
van volontairs en leerlingen in de
Ongevallenwet. Verder wees hij eeni
ge gebreken in de toepassing der wet
aan (achterstand van de uitkeerin-
gen, te langdurige uitkeering, te
laag gesteld zijn van gevarenpercen-
tages' Aan deze opmerkingen sloten
zich enkele aan van ondergeschikt
belang. Spr. concludeerde dat de
Ongevallenwet gebrekkig is omdat
zij te snel moest worden uitgevoerd.
In dit verband gaf spr. reeds nu eeni
ge wenken betreffende de voorgeno
men ziekte-verzekering. De Min.
moest daarbij eerbied toonen voor
het bestaande, dat verbeteren, een
eenvoudige regeling maken, omdat
het hier een zaak gold van den werk
man zelf, niet eene die weder veel
ambtenaren en omslag zou vorderen.
De Beer v. d. Does de Willebois
drong aan op rijkspensioneering van
commissarissen van politieop de
oprichting van een centraal bureau
voor de inspecteurs der volksgezond
heid, opdat deze minder administra
tief werk zouden hebben en op hand
having van de tegenwoordige spel
ling tegenover de Kollcwijnsche.
De heer Hovy vroeg rijkshulp voor
de bestrijding van vallende ziekte en
eerbiediging van de gemoedsbezwaren
der Israëlieten bij een regeling der
arbeidswetgeving.
De heer Scholten handhaafde tegen
over vorige sprekers de meening,
dat do eerste ongevallenwet (zonder
risico-overdracht) beter was dan de
tweede, want nu drukten de lasten
der sociale wetgeving het meest op
de gevaarlijke bedrijven. Spr. keurde
de regeling af. al heeft hij er per
soonlijk voordeel van.
Ook hij achtte het verkeerd, dat de
ondeskundige raden van beroep in
vloed hebben op de regeling van het
gevarenpercentage.
Eindelijk drong hij ook bij dezen
Min. aan op een wettelijke regeling
van het accountantwezen.
De heer van Leeuwen, die zijn re
de begon, maar niet voleindigde, be
sprak het gebeurde te Blaricum ten
betooge dat de burgemeester tegenover
de militairen geen voldoende macht
heeft en dit tot conflicten leidt.
Hij bestreed de beslissing van Ged.
Staten van Noord-Holland inzake de
Amsterdamsche raden van beroep,
waardoor het kiesrecht voor gemach
tigden _yan duizenden werklieden
wordt vernietigd, door den onwette-
lijken eisch dat voor benoembaarheid
moet vast staan de bereidwilligheid
om een benoeming aan te nemen.
Heden 11 uur voortzetting.
geheimer Justizrat v. Simon en de
advocaat dr. R. v. Simson te Berlijn,
Jagerstrasse 52, treedt op als eischer
in het wisselproces tegen den heer
Rudolf v. Salish, wiens domicilie op
het oogenblik niet bekend is, vroeger
te Koschnöwe bij Prausnitz, wegens
den wissel van 10 October 1900 over
13,697 mark, vervallen op 10 Januari
1901 en wegens het protest op 11 Jan.
1901, met het verzoek den gedaaerde
behalve in de kosten te veroordelen
tot betaling aan eischer van 13,697
mk. met 6 percent rente sedert 10 Ja
nuari 1901 en 65 mk. 15 pfennig wis
selkosten."
Prins Hendrik dagvaardt nu den
gedaagde, zooals gebruikelijk is, voor
de kamer van handelszaken met liet
verzoek een bij het eerste Landgericht
ingeschreven advocaat aan te willen
wijzen. Het wisselproces zal reeds te
gen half Maart dienen, maar den
Prins-Gemaal zal het wel gaan als
vele andere schuldeischers.
werkweek voor slijpers en verstellers
in alle branches;
draagt het Bondsbestuur op, deze
voorstellen over te brengen aan deA.
J. V. en deze, voor zoover noodig, na
der toe te lichten
en machtigt het Bondsbestuur tot
het voeren der onderhandelingen over
de van beide zijden gedane voorstel
len, met dien verstande, dat zij zich
de eindbeslissing voorbehoudt over
het eventueele resultaat dier onder
handelingen, uitgezonderd de uit
spraak der eventueele in te stellen ge
mengde commissie, welke zij als voor
beide partijen bindend wenscht te aan
vaarden.
De uitslag der stemming wordt eerst
bekend Zaterdagavond,... als de twee
de vergadering voor de andere helft
der Bondsleden heeft plaats gehad.
Begrafenis van mr.
Tak van Poortvliet»
Onder groote belangstelling is op
de begraafplaats Oud Eik en Duinen
bij Den Haag bet stoffelijk overschot
van den oud-minister mr. J. P. R.
Tak van Poortvliet, lid van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal, ter aarde
besteld.
Op de lijkkist waren eenige kransen
gelegd en de rouwwagen werd bege
leid door boden van de Eerste er
Tweede Kamer der Staten-Generaal
en aan den ingang van het kerkhof
tot aan het graf voorafgegaan door
eene deputatie van de Konihklijke
Vereeniging „Het Eereteeken voor be
langrijke krijgsverrichtingen" als een
laatste hulde aan haar eere-lid.
In den stoet, die van het sterfhuis
af grafwaarts volgde, hadden in rij
tuigen plaats genomen de óud-minis
ters Pierson, Smidt, Jansen, gene
raal Den Beer Poortugael, die met
den overledene in één ministerie had
den gezeten, zoomede Tak's ambtge
noot en vriend, het lid der Eerste Ka
mer mr. Vlielander Hein.
Ter begraafplaats was het tegen
woordige ministerie vertegenwoordigd
door de ministers van financiën, van
waterstaat en koloniën.
Tal van mannen uit de regeerings-
en staatkundige kringen waren aan-1 duiden, en een derde, door beide voor-
wezig, o.a. de leden der Eerste Ka- i zitters aan te stellen. Deze commissie
mer Regout, Van Alphen en Van zal een onderzoek instellen naar de
De diamantbewerkers te Antwerpen
vergaderden Donderdag. Het bureel
stelde eene dagorde voor
De vergadering
besluit bet principe dezer voorstellen
(der patroons) toe te geven en te wil
len medewerken tot eene verstandige
regeling der leerling-quaestiedoch is
van meening, dat zulke regeling niet
kan worden vastgesteld dan op de
grondslagen van een degelijk onder
zoek over
lo. de jaarlijksche sterfgevallen,
2o. de werklieden, die het vak ver
laten,
3o. de uitbreiding der industrie,
4o. de werkloosheid,
5o. de vefhouding der hoeveelheid
te verwerken grondstof en de be
schikbare krachten in iedere branche;
6o. soortgelijke regeling in het bui
tenland
overwegende enz.
stelt voor
lo. er zal eene commissie benoemd
worden, bestaande uit een gelijk ge
tal werkgevers en werklieden, weder-
keerig te benoemen door hunne res
pectievelijke vereenigingen, welks
commissie zal worden voorgezeten
door een onpartijdigen, dus buiten het
vak staanden voorzitter, door de pa
troons te benoemen een dito onder
voorzitter, door de werklieden aan te
Nieroplaatstgenoemde ook als voor
zitter van eenige Indische stoomtram
wegmaatschappijen, waarvan mr.
Tak commissaris was.
Aan het graf werd het woord ge
voerd door de heeren Den Beer Poor
tugael, Fokker, Pierson en Vreede.
Uit de Diamantwereld.
gronden, hiervoren opgenoemd,
daarop vaststellen het aantal leerlin
gen voor de eerste maal tot het vak
toe te laten, ouder welk aantal zullen
begrepen zijn diegenen, bedoeld in de
voorstellen dèr patroons betreffende
personen in hun zaak op te nemen,
enz.
2o. beide partijen verhinden zich de
beslissing dezer commissie verbindend
aan te nemen
op den dag dat deze nieuwe leer-
In de groote zaal van het Paleis
v. Volksvlijt werd Donderdagavond de
eerste der twee aangekondigde verga-1 lingenregeling zal intreden, zal tevens
deringen van den Alg. Ned. Diamant- i voor alle diamantbewerkers van Ant-
bewerkersbond gehouden, ter bespre- j werpen en omliggende de negenuur-
king der door de Amst. Juweliersver-
eeniging voorgestelde leerlingregeling.
Deze luidt aldus
1. Door de werklieden-organisatie
zal worden erkend het recht der A. i.
V., om personen, die de leden der
vakvereeniging in hunne zaak wen
schen op te nemen, een of meer tak-
worden ingevoerd, zijnde een
werktijd van 7 tot 12 uur en van 2 tot
6 uur
en draagt het Hoofdbestuur op deze
voorstellen over te brengen aan de
werkgevers enz.
Deze voorstellen werden zeer herig
aangevallen door een gedeelte der
vergadering, dat de werkstaking aan-
kea van het bedrijf te leeren of te j bevaI Men 'heeft gestemd met geslo-
laten leeren- - - -■ -
I ten brieven, die morgen gedepouil-
2. Er zal worden gevormd een leer-, jeer(j worden. De vergadering werd
lmgcommissie, bestaande uit ledeni over twaalf uur gestoten.
der A. J. V., en die der werklieden- j
organisaties, om alle maatregelen,
welke nog in onderling overleg zullen Academische Examens,
worden genomen, in de uitvoering teAmsterdam. Met gunstig gevolg
controleerenafgelegd het candidaats-examen in de
1 3. Het aantal leerlingen, het eersterechten door den heer K. F. Katz.
jaar bij het vak toe te laten, wordi i Leiden. Bevorderd tot arts, de heer
bepaald op 750. Elk jaar zal in <ie Ph. M. van de Haer. Geslaagd voor
maand November in onderling over-het artsexamen eerste gedeelte de heer
leg tusschen de werklieden-organisa-T. J. Boist.
ties en de A. J. V. worden besproken] Bevorderd tot doctor in de rechts-
de al of niet wenschelijkheid van ver-wetenschap de heer J. Lunsingh-W i-
rneerdering der arbeidskrachten. Daar-chers. geb. te 's-Gravenhage, op Stel-
i entegen werd aan den ingang leringen.
zaal de volgende resolutie van betGeslaagd voor het ^andidaats-exa-
Bondsbestuur uitgegeven, waarover
gisteravond beraadslaagd en gestemd,
i zou worden.
Prins Hendrik als schuldeischer.
De Berlijnsche correspondent van
de „N. R. CL" meldt
Op het zwarte bord van het eerste
Berlijnsche Landgericht is een onge
wone dagvaarding te lezen
Zijne Koninklijke Hoogheid Prins
Hendrik der Nederlanden, hertog van
Mecklenburg, te 's-Gravenhage, wiens
gevolmachtigden ten processe zijn de
De Bondsvergadering enz.,
j gezien de voorstellen van de Amster-
i damsche Juweliers-Vereeniging in za-
ke de regeling van het leerlingwezen,
overwegende 1dat zulk een rege-
ling niet kan worden vastgesteld zon-
i der dat een grondig onderzoek heeft
plaats gehad naar de verhouding tus-
i schen de hoeveelheid te verwerken
grondstof en de beschikbare werk-
j krachten, alsmede naar de aantallen
i diamantbewerkers, die, te reKeuen
naar elke branche afzonderlijk, jaar-
j lijks sterven of het vak verlaten we-
J gens invaliditeit of om andere rede
nen, en eindelijk, naar het verband
1 met soortgelijke regelingen in het
j buitenland
i overwegende 2 dat de A. J. V.
dertijd schriftelijk kennis gaf het door
den Bond gedane verzoek, tot invoe
ring van een door ons ontworpen
i tarief voor het brillantsnijden eerst
in overweging te zullen nemen, als er
bescheid op haar besluit in zake het
opleiden van zonen enz. van werkge-
vers in een of meer takken der dia-
mant-industrie zou zijn gekomen,
dat deze zaak nu aan de orde is
overwegende 3dat tegenover de
I belangrijke concessie, die de werklie-
den bereid zijn te doen aan en ten
behoeve van de werkgevers op het
stuk der leerlingregeling, van den
kant der patroons een concessie be
hoort te worden gedaan op het voor
gezondheid en leven zoo gewichtige
gebied van den arbeidsduur
verklaart zich bereid mede te wer
ken tot het tot stand brengen eener
commissie, als bedoeld in punt 2 van
de voorstellen der A. J. V., met dien
verstande, dat aan die commissie,
welke zich daartoe een buiten de par
tijen staanden voorzitter zal hebben
te kiezen, in de eerste plaats zal wor
den opgedragen het hier sub 1 be
doelde onderzoek, benevens de vast
stelling van het aantal leerlingen, dat
voor de eerste maal tot het vak zal
worden toegelaten, onder welk aan
tal zullen begrepen zijn degenen, be
doeld in punt 1 van de voorstellen der
A. J. V.
stelt van haar kant aan de A. J. V.
voor
A. de invoering van het hier sub 2
bedoelde tarief voor het brillantsnij
den, met behoud der nu reeds Joor
verschillende werkgevers betaald wor
dende verhoogingen op het thans van
kracht zijnde minimum-tarief
B. de invoering van de M-urige
men in de rechten J. Draayer en J.
C. Th. Scheffer (van Oegstgeest)
theor. apoth.-ex. mej. J. Faber (van
's-Gravenhage).
Utrecht, 29 Jan. Bevorderd totsemi
arts J. Th. ten. Have.
Bevorderd tot arts: A. Metzelaaren
J. G. Walaardt Sacré.
Doet. rechtswetenschap H. J. M.
v. d. Bergh.
Utrecht. Bevorderd tot doctor in de
klassieke letteren op proefschrift
..Exulum Trias sive de Cicerone, Ovi-
dio, Seneca Exulibus", de heer H. M.
R. Leopold, geb. te Zaandijk.
Groningen, 29 Jan. Bevorderd na
het verdedigen van Stellingen, tot
doctor in de rechtswetenschap, J. H.
Zelvelder, geboren te Leiden.
Het gonden feest Tan
dr. E. Laurillard.
Onder buitengewoon veel blijken van
hartelijke sympathie en belangstelling
heeft gisteren dr. Laurillard te Am
sterdam zijn vijftigjarig predikambt
herdacht. Uit alle oorden des lands
hebben brieven, kaartjes en telegram
men gelukwenschen aangebracht, ter
wijl den ganschen dag bloemstukken
en cadeaux werden aangedragen als
sprekende bewijzen van liefde en ach
ting voor den predikant, die daar bij
na 42 jaren van zijn leven wijdde aan
de belangen van de Nederlandsche
Hervormde Kerk en haar leden. Onder
de talrijke gelukwenschen was een
telegram van H. M. de Koningin, dat
reeds in het vroege morgenuur den
jubilaris bereikte.
Verschillende deputaties kwamen
huldeblijken aanbieden.
Letteren en Kunst
„Het Vaderland" meldt dat de
20.000, aan Jozef Israels geschonken,
door hem zijn bestemd als suppletie
voor het bedrag, noodig voor den
bouw van een verlijf voor Rembrandts
„Nachtwacht".
Nieuwe uitgaven.
Bij den uitgever W. A. Beschoor te
's-Gravenhage is verschenen een bro
chure, getiteld „Gods weldaden her
dacht", toespraak, gehouden in de
Groote Kerk te 's-Gravenhage den 24en
Januari j.L door Ds. G. J. van der
Flier, ter gelegenheid van de herden
king van het feest der Koningin-
Moeder.
Inhoud van Weekbladen.
..Eigen Haard": In de branding,
Marie de Negri, Over volts, ampères
en nog wat, dr. E. v. d. Ven, Bevor
dering van het woningvraagstuk door
de firma Fried. Krupp te Essen, M.
P. de Clercq. Frans Coenen, Verschei
denheid, Feuilleton.
„De Aarde en haar Volken" Van
de Ganges naar de Amazonenstroom.
Bijblad „Op den Uitkijk" Naar 't
land van chrysanten en kersebloei.
Van het Hereroland. Slechte noten
over Suriname.
„Tijdschrift voor Armenzorg en Kin
derbescherming" J. Woudstra, Ver
pleging van weezen in het huisgezin.
H. Smissaert, Eene belangwekkende
monographie. Binnenland. Uit de
Pers.
den, welke een sterk persoonlij! Belg
stempel dragen, ontbreekt het we uur
waar niet, grondtoon in de bescb de o
wingen van den „Durchschnitts De per
scher" over zijn Keizer is echter triden
en bewondering voor diens energie in t
voortvarendheid, welke zich de gen
dagen bij de katastrophe in Aalesupet
weer zoo krachtig hebben geuit, het
uitzending op zijn persoonlijk inilmili
Koloniën
Indisch Nieuws.
Hongersnood dreigt in het onder
district Gobang, enkele uren gaans
van het paleis van den Gouverneur-
Generaal te Buitenzorg
De verslaggever van Bat. Nws.blad.
is zich van den toestand gaan over
tuigen en verhaalt als volgt hetgeen
hij zag in het nummer van 18 De
cember
Het land Gobang verbouwt koffie,
een weinig thee en mengkoedoe,
waarvan de bast, inzonderheid de
wortelbast, gebruikt wordt bij het
kleuren van batiks.
Aan de koffietuinen wordt weinig
zorg ten koste gelegdtusschen
forschbladige Liberia-boomen staan
een aantal spichtige, bijna blader-
looze heesters. Er is geen geld om er
die zorg aan te wijden, welke zij
behoevende opbrengst zou trou
wens de uitgaven niet dekken bij
de huidige lage prijzen.
Voor de bevloeiing is men aange
wezen op den regen. De padi (rijst)
staat meest op droge velden; de le
venwekkende kracht, het water,
stroomt eenige honderden voeten diep
ongebruikt voorbij. Ongebruikt, ja,
want het wil ons voorkomen dat de
rivier, de forsche, snelvlietende
stroom, met betrekkelijk weinig kos
ten de noodige kracht zou kunnen
leveren om baar water te brengen
op de velden, welke nu allen arbeid
twee jaren achtereen beloonden met
„wanoogst".
De kampong Kedoe Sewoe ligt aan
de uiterste grens van Gobang, aan
geleund tegen den voet van een der
uitloopers van den Salak. Hier is hei
treurigheid, al treurigheid.
Het is pijnlijk, te ervaren dat in
een overigens zoo rijk gezegende
streek als de afdeeling Buitenzorg ge
brek aan voedsel kan voorkomen,
den mensc'hen voorbijgaand als iets
doodgewoons. Indien hier, in deze
schoone natuur, dergelijke zaken
heel gewoon gevonden worden, in
dien in de naaste omgeving van den
zetel der Regeering zulk een toe
stand kan bestaan, zonder dat men
iets ziet of hoort van bestuursbe-
moeienis waar is dan de grens el
ders, ver van dén Buitenzorgschen
troon, dat het bestuur ingrijpt in het
belang der bevolking? En schrikwek
kend kwam ons in de gedachte het
verhaal der commissie van onderzoek
naar den jongsten hongersnood in de
residentie Semarang, neergelegd in
haar bekend rapport dat men van
April tot November had laten voor
bijgaan met de wisseling van schrif
turen éér de bevolking geholpen
werd.
Is het gebeurde te Gobang een
voorbeeld of vormt het een maatstaf?
De absentie van belangstelling in het
lot van den inlander zoo bij landheer
als bij bestuur regel of uitzondering?
En alweeris het optreden van den
landheer, het in rustige rust en zelf
genoegzaamheid nederzitten te mid
den eener lijdende bevolking, de ont
houding om^doör kracht van maat
regelen voor "den vervolge verbete
ring te brengen in den toestand, een
beeld van de wijze, waarop wij ln
Indië de „rampen van hoogerhand"
bestrijden of is het dat niet? Past
het laat-maar-waaien-systeem van
den Chineeschen landheer in ons be-
stuursstelsel of valt het geheel daar
buiten?
Gobang, zegt men, is een particulier
land en de bestuurszorg strekt zich
niet zoover uit dat het stoffelijk wel
zijn der opgezetenen tot die zorg zou
behooren.
Eilieve, zijn de opgezetenen van
Gobang niet even goed onderdanen
van Ned. Indië.
Op de terugreis naar Batavia ont
moetten wij in den trein familieleden
van den landheer van Gobang. Zij
bevestigden het hierboven gegeven
verhaalalle opgezetenen helpen
was immers onmogelijk
Beter dan ve'e woorden is dit „on
mogelijk" een vonnis tegen het voort
bestaan der particuliere landerijen
diende het althans te zijn.
tief der beide mailbooten van Ha
burg en Bremen naar het tooneel
de ramp, werd bijna in nog korte
den
cape
prin
tijd uitgevoerd door de plotselinge;ivac
zending van de „Darmstadt" met wer<
800 man troepen voor Zuid-West-A van
ka.
oudi
Met veel animo is gisteren de 45 dien
verjaardag des Keizers op de tradi part
neele wijze gevierd. Het Duitsche v siscl
dat al liet ergste vreesde, verheugt gew
zich hartelijk over, dat de keel zie om
van den Keizer niet van ernstii t
aard is geweest. In alle toespra ra:
was het gelukkig herstel na de k
teek
veer
en I
iwa
rijei
Mer
rigl
afg<
laa
ge
ten.
Het
wa(
ant
en 1
blij:
beu
Ber
ove
(ers
opo
nee
een
Brieven uit Berlijn.
(Van onzen correspondent).
Keizers Verjaardag.
Berlijn, 28 Januari 1904.
Wie in het buitenland meent, dat
Keizer Wilhelm als gevolg van zijn
„persoonlijk regiment" en zijn scherpe
redevoeringen bij verschillende gele
genheden niet populair zou zijn bij
de groote massa der bevolking, ver
gist zich sterk.
Dergelijke uitingen laten liier geen
blijvenden, ongunstigen indruk ach
ter. Het Duitsche volk is nog niet rijp
voor „self-gouvernmcnt"de behoef
te er aan maakt zich ten minste niet
sterk bemerkbaar. De loop zijner ont
wikkeling is eene andere geweest als
van het Nederlandsche volk. Aan
„nórgelude" kritiek op regeeringsda-
operatie, liet „Leit-motiv" der
cieele en officieuse sprekers. Uiter
heeft Z. M. niet geleden onder de a
doening, niettegenstaande hij in
najaar, zoo als gisteren de presid
van den Rijksdag, graaf Ballestri
aan het feestdiner uit een gesprek
den Keizer meedeelde, twee maam
met de keelaandoening heeft „rond
loopen" zonder te weten, of de kw
gevaarlijk dan wel goedaardig
worden. Juist in dien tiid viel o.a
samenkomst met den Keizer vanl
land in Wiesbaden. Hieraan herini
de Ballestrem in het onderho
waarop de Keizer zooals de Rij
dag-president zich aan het feestdt
uitdrukte „ganz einfach wie
Familienvater sagte„Nun
wenn's was böses gewesen ware (k
ker zooals bij Keizer Frederik) da
wollte ich doch rneinem Sohn an
nehme nachbarliche Verhaltnisse
terlassen."
Dezer dagen, bij de luisterrijke ojwaï
ning der beide Kamers van den Pnden
sischen Landdag in de Witte Zaal «ar
het Koninklijk Slot, hoorde ik ate
Keizer te midden van een stoet ijesk
prinsen en generaals de troonrede <jvaa
spreken voor de schitterend uitgedci T
„Erlauchte. Edle und Geehrte IJver
ren" der Kamers, waarvan de eenHei
kategorie, de leden van de Eerste ime
mer. bijna zonder uitzondering Ime
gala-uniform van het leger of «der
Johanniter- of Maltheser Orden «Tet
verschenen. rijt
De Keizer heeft behoefte aan vor
lijken praal. Zooals hij daar in
witte Garde du Corps-uniform, de
veren adelaarshelm in de eene,
maarschalksstaf in de andere ha
langzaam naar den troon schre
waar hij zich de helm op het ho
drukte en de troonrede voorlas,
wijl alle overige aanwezigen hetho
ontbloot hielden en de Schlosswa
in de schilderachtige uniform
Frederik den Groote bet geweer p
senteerde, maakte de geheele om
ring met den krachtigen, zelfbew
ten Keizer, die er echter niet
jong uitziet, als middelpunt, een st
ke impressie. Of hij bij vroeger
geleken zijn stem verloren heeft, w
ik niet. Zij was wel duidelijk
staanbaar, doch klonk toch monoto
en eenigszins mat en paste feite.l
niet bij de krachtige verschijning.'
zichzelf is dit echter nog geen sle
teeken. Ook Bismarck, ofschoon gr
van gestalte en zwaar gebouwd, li
geen zwaar orgaan.
Wij, Hollanders, zijn geen milit
volk, maar wij kunnen ons toch m<
lijk de viering van den verjaart Ee
van een lid uit het Koningshuis vopri
stellen zonder de stereotype para
In liet militaire land per excellei
gaat de keizerlijke verjaardag eeh
voorbij zonder parade. Aan de
pen wordt in alle Pruissische gai
zoenen extra rantsoenen uitgereikt,
kazernes worden met guirlandes v
groen versierd, 's avonds worden
legenheidsstukken in het regiment
gevoerd en meestal eindigt het fe
met een vroolijk bal, waaraan de
ficieren van het regiment deelnem
dat door den. Hauptmann met
vrouw van den „Feldwebel" (den s
geant-majoor) wordt geopend. De
j tenants dansen met de vrouwen
(„bruiden" van onderofficieren enm
deren, die natuurlijk hun paasch-bjna
hebben aangetrokken.
In elk garnizoen vereenigen zich
officieren aan een „Kaiser-essei
maar ook de verschillende categoi
ën ambtenaren zetten zich aan
feestdisch, waarbij tallooze flessch|illi
„sekt" worden verschalkt, tengevo
waarvan de luidruchtige „fidelitajnei
aan het slot van den maaltijd
niet onbetuigd laat.
Hier in Berlijn worden elk jaar
keizer's verjaardag een lange rij
„kaiser-essen" gehouden. In
Rijksdaggebouw vereenigen zich
„nationale" leden aan een feestdis:
dito in het Pruissische Abgeordneti
haus en het Herrenhaus, de led
van den Landdag. In het raadhi
wordt eveneens met een feestmaal,
vierd, waarbij de eerste burgemees! Hc
de gebruikelijke toast uitspreekt.An 0b
tenaren van verschillende categorie! vei
rechters, officiers van justitie,
eieren van het garnizoen, kortom
len. die in hoogeren of lageren ra
eenig staatsambt bekleeden, voel
behoefte, op dezen dag, den Keizer
huldigen op een wijze, waardoor
de eerste plaats de eigen kelen do
fijne schotels en boeketrijke wijn
worden gestreeld. De keerzijde van
medaille is echter, dat de beirokk
personen zich moeilijk aan dergelij
diners kunnen onttrekken, zoodat
der de deelnemers er zeker zuil
gevonden worden, wier teringachti
portemonnaie onder een dergelij
luxe uitgaaf zwaar gebukt gaat, o
dat de eigenaar den zedelijken mol
miste om voor de officieele uitnooijdi
ging te danken.
En wat wordt er op dezen dag vo
en door het eigenlijke „volk",
breede volksmassa, gedaan zal nn
vragen. Dat is met een paar woord
gezegd het volk wandelt, kijkt
gaat er 's avonds „en masse" op
om de illuminatie in oogenschouw
nemen. Keizer's verjaardag is
nationale feetetdag, zoodat vele ywr.
sonen vrij-af hebben. In de schou
worden 's morgens toepasselijke rei'
voeringen gehouden, waarop de ki
deren vrij-af krijgen. Rector magnil
cus van Universiteit, van Technisc j}lj
Hochschüle, van Hochschüle für M
sik und Bildende Künste steken eve
eens in de feestzalen ten aanhoore d
studenten gelegenheids-speechen i
Op straat begint voor de nieuwsgieijiai
ge flaneurs in den omtrek der Lindi
het feest eigenlijk al den avond
voren, wanneer de verschillende v
stelijke gasten door den Keizer
den Kroonprins van den trein word
gehaald.
Ditmaal was de hoofdpersoon
der de gasten koning Leopold
brc
sta
Rel
he
ho
1(lei
he
