Haarlem's Dagblad | 1904 | 10 juni 1904 | pagina 5

NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.

Handeldrijvende Middenstand.

Dc Graal von
Varnow.

21e Jaargang.

No. 6423

Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.

VRIJDAG 10 JUNI 1904 33

HA ARLEM S DAGBLAD

ABONNEMENTEN

PBSE MAANDEN:

Yocï Haarlem 1,20
Voor de dorpen Sa des omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der

gemeente) 1.30

Franco per post door Nederland 1.65

Afzonderlijke nummers 0.02>£

Geïllustreerd. Zondagsbed, voor Haarlem w 0.37)$

M a d® omstreken en franco per post B 0.45

Uitgave der VennMtMtai; branac Caste?. Directeur i. C. PEEREBOOM.

ADVERTENTIËN:

Van 35 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels 0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regeL
Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.

Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.

Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.

Hoofdagenten voor hei Buitenland: Compagnie Générale de Publiciié Etrangère C. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31w« Faubourg Montmarire.

Blad.

Binnenland

Het tweede prae-advies in zake den
Handeldrijvende Middenstand is van
den heer C. M. M. van den Berg, over:
,De winkeliers-coöperatie".

De schrijver toont met cijfers aan
welke vlucht de particuliere coöpera-
ie genomen heeft in Duitschland, Bel-
tie, Engeland, Italië en Zwitserland.

In Nederland is het aan de coöpera
tie nog niet gelukt zulk een hoogen
bloei te bereiken als in andere landen.
Echter kan het niet ontkend worden,
lat ook bij ons te lande het bestaan
ran den handeldrijvenden midden-
itand door de meer voortwoekerende
larticuliere coöperatie ernstig be-
ireigd wordt, ook al bezitten wij hier
van geen juiste en volledige statistieke

In Nederland bestaan op het oogen-
ilik 1453 coöperatieve vereenigingen,
erdeeld als volgt

lonsuinptieve coöp. ver. 428

(waaronder 89 winkelvereenig.)

'roductieve coöp. ver. 662

louwvereenigingen 129

ipaar- en voorschotkassen 234

1453

Aangesloten bij den Algemeenen
'oöperatieven Bond zijn 71 vereeni-
ringen (waaronder 29 consumptieve)
net 31.000 leden en een omzet van
12,818,827.

Het aantal bij dien Bond aangeslo-
en verbruiksvereenigingen en naar
imzet vermeerderde gedurende de ja-
en 18901903 als volgt
aren Aantal ver. Omzet per jaar.

15

16

17
19
19
21
23
26
30

28

29

28

29

1,437,0
1,566,355
1,609,111
2,022,830
2.114,879
2,133,280
2,223,868
2,270,825
2,455,732
2,641.816
2,787,876
2,899.990
2.818,827

De steeds grooter wordende achter-:
litgang der winkelzaken tengevolge
an den toenemenden bloei der parti-
luliere coöperatieve vereenigingen
naakt een gezonden oeconomischen
oestand in den handeldrijvenden mid-
enstand op den duur niet meer be-
laanbaar. Dat dit een ramp is, die
roote gevolgen na zich sleepen zal.
s duidelijk, wanneer men weet, dat
en krachtige, vrije en zelfstandige
jiddenstand de eenige waarborg is
oor de instandhouding van de heden-
aagsche maatschappelijke verhoudin-
en.

Met de voorbeelden uit het verleden
oor oogen, meent de heer Van den.
lerg dat geen directe strijd met de1
ot nu toe aangewende middelen te
en de coöperatie zal baten, maar dat
Héén eene eerlijke mededinging naar
e gunst van het koopkrachtige pu-
liek in staat is, niet de coöperatie ten
nder te brengen, maar dezeeenvou-
ig overbodig te maken. De prae-advi-
eur beveelt daarom den winkeliers
an, zich te vereenigen en over te
aan tot het oprichten van coöpera-
ieve vereenigingen of syndicaten tot
ezamenlijken inkoop van goederen, j
De winkeliers hebben alles vóór bo- j
en de particuliere coöperatieven zij
unnen door hunne beproefde vakken-
lis en 't kennen der beste en voor- j
eeligste bronnen, hun door langjari-
e ondervinding geleerd, veel goed- j
ooper en beter inkoppen dan de ver-

bruiksvereenigingen, die meestal be
heerd worden door ambtenaren die
van vak- of warenkennis geen jota
verstand hebben en zich geheel verla
ten op hunne niet altijd bekwame on
dergeschikten.

Zij kunnen bij het afsluiten van
contracten met fabrikanten veelvoor-
deeliger conditiën bedingen dan de
coöperatieven.

Hun gemeenschappelijk kapitaal is
veel grooter dan dit bij de coöperatie
■ooit zijn kan.

Zij zijn dus economisch de sterksten
wanneer zij niet wachten tot hun
laatste duit in hun reactionairen en
onzinnigen strijd tegen iedere coöpe
ratie is opgeteerd of verdwenen doorj
de kapitalistische ondernemingen, die i
azen op datgene, wat de coöperati6 j
nog voor hun overlaat.

De heer Van den Berg gaat, in ver-;
band met dit voorstel, het succes na, j
dat de vereeniging Eendracht maakt1
Macht reeds in het eerste jaar van 1
hare gezamenlijke inkoopen heeft ge-J
had, en hij besluit aldus

„Wanneer de, in vereenigingen tot!
gezamenlijken inkoop van hunne ar
tikelen, georganiseerde winkeliers vol
doende extra-winsten maken om hun
ne cliënten alle voordeelen te ver-:
schaffen die de particuliere coöperatie
haren leden aanbiedt en hen de las
ten en nadeelen er van bespaart (als
het nemen van aandeelen, het vooruit
betalen van een bedrag gelijkstaande
met gedurende een maand af te nemen
winkelwaren, dikwijls onverschillige
en nonchalante bediening, en vooral
de verantwoordelijkheid voor de ver
bintenissen eener coöperatieve veree
niging). dan is het vrijwel zeker te
kunnen voorspellen, dat de coöperatie
in dezen ongelijken strijd het onder- j
spit moet delven en de winkeliers-
stand door de reuzenkracht zijner or-
ganisatie zegevierend uit het strijd-;
perk treden. I

Daarvoor is het echter noodig, dat
alle winkeliers zich aansluiten bij
hunne respectieve op te richten syn-
dicaten of vereenigingen tot gezamen
lijken inkoop van daarvoor geschikte
artikelen.

Dat die verschillende syndicaten zich
stellen onder één hoofdbestuur, be-
staande uit de voorzitters of afge-;
vaardigden van elk syndicaat.

Dat dit hoofdbestuur garandeert.
onder behoorlijke zekerheidsstelling
ten behoeve van het nubliek, de uit-
keeringen, die elk winkelier ingevolge
het besluit van. dit hoofdbestuur aan
zijn cliënten telken jare doen moet en
die minstens gelijk moeten zijn aan
de uitkeeringen der particuliere coö
peratieve vereenigingen, welke gelden
hem zullen worden verstrekt door zijn
syndicaat en gevonden moeten wor
den uit de meerdere winsten, gemaakt
door het op groote schaal gezamenlijk
inkoopen der goederen. J

Naar aanleiding van deze beschou-
wingen zijn in het kort de conclusiën
van den heer v. d. Berg als volgt

le. dat een der beste middelen ter
versterking van de positie van den
handeldrijvenden middenstand, tegen
het voortwoekeren der coöperatieve
verbruiksvereenigingen, is de geza-
menlijke inkoop van daarvoor geschik- j
te artikelen.

2e. dat de vakvereenigingen zich i
dientengevolge zullen moeten constitu-
eeren .tot vereenigingen tot gezamen
lijken inkoop van goederen, op coöpe
ratieven grondslag.

3e. dat deze vereenigingen van hun
ne, door het gezamenlijk inkoopen
verkregen, grootere winsten zullen
moeten doen profiteeren de cliënteel©
van de bij haar aangesloten winke
liers.

4e. dat, om de vereenigingen tot ge
za m e n 1 ijkeninkoopvangoederenen

hare leden te steunen bij het doen
van hunne verplichte contante inkoo
pen, zullen worden opgerichte, naast
en door deze vereenigingen coöpera
tieve crediet- en spaarbanken."

Brandstichter.

Naar het huis van bewaring te Mid
delburg is overgebracht een persoon
uit St. Jans Steen, verdacht van op
zettelijke brandstichting. Een groote
koffer met kleeren en artikelen van
waarde, die de verdachte, zooals hij
heeft verklaard, onder den grond had
begraven, is in beslag genomen.

Zeldzaam.

In Den Haag doet zich het zeldzame
feit voor, dat een jong Joodsch ad
vocaat zich heeft aangesloten bij de
anti-revolutionaire richting.

-

waar, dat B. en W. den eenen keer
een verzoek van den Raad anders op
vatten dan den anderen. Spr. zou
daaromtrent uniformiteit wenschen.
Anders zou de Raad er toe komen,
zijn wenschen in anderen vorm te
kleeden.

Spr. vraagt, welke gedragslijn B.
en W. tegenover dergelijke verzoeken
zullen innemen.

De heer N. KRUSEMAN zegt, dat j
B. en W. altijd een verzoek van den!
Raad als een beleefde opdracht op- i
vatten. Destijds heeft de Raad een!
regeling van den 10-urigen arbeids-i
dag gewenscht van B. en W. en na-
tuurlijk dienen B. en W. die niet
tegen hun eigen opvatting in. Zoo
is het hier ook gegaanbij het ma-
ken van een nieuw voorstel kan toch J
niet van B. en W. gevergd worden,
dat zij het indienen tegen hun eigen
meening in?

De heer GROOT is het grooten-j
deels hiermee eens en vindt daarom j
altijd maar beter dadelijk een voor-'
stel te doen. Intusschen is hier na-
gekomen een gestelde voorwaarde,
namelijk het overleggen van verkla- i
ringen van doctoren. Daaraan hecht

Ongelukken.

Men meldt uit Almelo

Een tienjarige knaap, het zoontje
van den timmerman W., was gisteren-sPr-' zoodat hij het voorstel-Van de
middag in den stoomkorenmolen van i nS^unei1, i

den heer Marsman op een stapel to* j

ken geklommen. Deze begon onver- j Voor het voorstel-Van de Kamp heb-1
wachts te wankelen, waardoor deben gestemd. Hij zal n u voor het
knaap viel en terwijl hij zich wilde j voorstel van B. en W. stemmen,
vastgrijpen, met den eenen arm te- j De heer KRUSEMAN kan zich wel
rechtkwam in de lijnkoekbreekmachi-eenigszins de meening van den heer

i.i .i. i_ _in 'van dfi Ka.irm hpcrrmpn. Snr npp.fr

ne. De arm werd geheel verbrijzeld, i ^'a11 de Kamp begrijpen. Spr.

In bedenkelijken toestand is het kind j wénschT
naar het ziekenhuis vervoerd.

VERVOLG

GEMEENTERAAD

heeft i

van doctoren ge-1

Die is nu overgelegd. Toen1

j spr. in aanraking kwam met andere

j personen, bleek hem dat de gegevens
van Dr. Van Deventer onjuist waren.
(Beweging), 't Spijt. spr. dit te moeten
zeggen Dr. Van Deventer is geheel

i ter goeder trouw geweest, maar hij
heeft den patiënt alleen in de laatste
dagen van zijn leven gadegeslagen.

I Het attest, 2 jaar vroeger afgege-1

ven door zijn huisarts, is daarmee in'

De openbare zitting werd te hall lijnrechten strijd.

drie heropend. Dc heer VAN DE is Mer

Punt 3- over zeer verwonderd. Zeer onjuist

B. en W. stellen den Raad voor, is het, dat de verklaring van den
om aan B. Grijzen, weduwe van W. huisarts, Dr. Buckmann, in strijd
C. Schouten, vroeger in dienst der ge- zou zDn mei die van Dr. Van Deven-
meente, een onderstand te verleenen ter- welke verklaring van Dr. Buck-
van f 162 per jaar, en voor ieder harer mann spr. voorleest. I

kinderen f 32.204. I De he?r MODOO vraagt, met het

oog op de stukken, die ter inzage
Den heer VAN DE KAMP heeft het hebben gelegen, of het aangaat te be-1
voorstel zeer bevreemd. B. en W. ge- weren, dat Schouten aan een geweld-
ven nu eens deze, dan weer gene uit- dadigheid is overleden. Een genees-
iegging aan de woorden van een be- kundige kan wel de oorzaak van den
sluit. Spr. herinnert aan zijn voorstel dood constateeren, maar niet dat dil
aangaande den 10-urigen werkdag, voortvloeit uit een ongeluk, hem in
B. en W. hebben toen gezegd, dat zij, den dienst overkomen. Dr. Van De
als de Raad hun iets verzoekt, dat venter is zeker ter goeder trouw,maar
beschouwen als een beleefde opdracht, hem zijn verkeerde inlichtingen ver
Bij dit voorstel hechten B. en W. strekt. Gebleken is, dat wel degelijk
daaraan weer een andere beteekenis.erfelijkheid in 't spel was bij Schou-
Waarom hebben B. en W. het be- ten. Zijn moeder was niet geheel zoo-
sluit uitgevoerd? Wat heeft er als ze behoorde te wezen, hij zelf
ter lezing gelegen? Niets nieuws, al- werd in zijn jeugd niet recht wijs
leen een dossier met. het woordje genoemd (de heer HOFLAND dat
geheim er op. Dat doet aan 't voor- staat nergens!) en hij is uit medelijden
stel, door den Raad aangenomen, aan de reiniging geholpen. (De heer
niet af. Het bezwaar van de heeren HOFLANDdat staat nergens Het
Kruseman en Bijvoet was destijds, gaat dus niet aan, te beweren, dat
dat de verklaring van de doctoren B. en W. tegen beter weten in deze
ontbrak. Hecht de Raad daaraan min- weduwe willen onthouden wat haar
der dan aan de verklaring van eentoekomt.

omroeper of bode Spr. niet. j Gaat men hierop door, dan zullen

Welnu, de doctoren Van Deventer de sterfgevallen van ambtenaren, die
en Benders verklaren, dat W. C. aan ongevallen sterven, zeer vermes
Schouten overleden is aan een onge- nigvuldigen.

steldheid, verkregen in den dienst.Spr. zal voor het voorstel van B. en
namelijk psychisch trauma. W. stemmen.

Daarom begrijpt spr. het voorstelDe heer HUGENHOLTZ noemt dit
van B. en W. niet om ƒ165 te geven, j betoog spitsvondig, 'tls zeer wel mo-
Spr. stelt nu voor aan de weduwe gelijk, dat erfelijke aanleg door erva-
een pensioen te verleenen van ƒ215,ringen in den dienst tot krankzinnig-1
en aan elk harer kinderen ƒ71.75. heid is ontwikkeld. Zonder daartoe
De heer HUGENHOLTZ ondersteunt leidende omstandigheden ontwikkelt
het eerste gedeelte van het door den erfelijke aanleg tot krankzinnigheid
heer Van de Kamp opgemerkte, 't Is zich niet.

De heer THIJSSEN zou geneigd zijnjheugd, dat hij indertijd gestemd heeft
tot aanneming van het voorstel-v. d. tegen den aankoop van dezen grond,
Kamp, maar er is een verordening enwaarvoor een hooge prijs is betaald,
daarvoor heeft spr. respect. Deze Door tekortkomingen van het Dagel.
schrijft voor, dat blijken zal van ge- Bectmir et™t rjft n„ voor dnsn

weld dadigheid of een ongeval en wat f?stuur«aat de Raad nu oor deze
dit is uit te leggen, is niet tot fei,ten Df terreinen zijn me' behoor-
de bevoegdheid van de docto- *jk opgeleverd, putten en gaten ma
ren van Meerenberg. Moet spr. het ken het gevaarlijk. De Raad heeft
woord ongeval qualificeeren, dan zich nu eenvoudig neer te leggen bij
noemt hij een plotselinge inwerkingden toestand, zooals die nu is. Met
op een oogenblik, niet een langzamen overeenkomsten tusschen de Imperial
invloed veroorzaakt door den omgang en den slooper heeft de gemeente zich
gedurende langen üjd meteen minder i t t benMeien. Wat er op ot om is,
aangenaam persoon. Daarom zal spr.,1, jij

hoe ongaarne ook, voor het voorstel t6n 8oed0 k0me" 0an de sc,hdde-
van B. en W. stemmen. sPr- zal de h«da voorstellen

De heer LOOMEIJER wil niet ge- j s,,™"ne" e" is tegen een proces, dat
acht worden in te stemmen met alles. "J" schade oplevert. Wil iemand de
wat de heer Van de Kamp gezegd schutting tot zich nemen, laat die dan
heeft, maar zal voor diens voorstel maar een proces beginnen,
stemmen. Moet een ongeval altijd zijn j De heer HUGENHOLTZ wenscht
van lichamelijken aard? Spr. vindt meer toelichting over het voorstel-
niet zooveel tegenstrijdigs in de ver-stolp

Waringen vani Dr Bttckmann en van Do VOORZITTER noemt hot stand
van geestelijke gewelddadigheid! Als Pun^ van den heer Hofland eon zaak
mensch zal spr. voor een hooger pen- van appreciatie. De 600. verschil
sioen stemmen. Vloeken en tekeergaan tusschen de som door B. en W. ge-
kan op den betrokkene zeker een ge- vraagd en door den heer Stolp voor-
welddadigen invloed hebben gehad, gesteld zijn gedeeltelijk een vergoe-
meer dan een lichamelijke mishande- ding aan den man, die de gebouwen
lin£- heeft opgeruimd, voor het laten staan

De heer VAN DEN BERG stemt hier- van zijn schutting en verder om nog
mee in Zeer wel mogelijk is, dat een eenige marge te hebben. Het dage-
latente krankzinnigheid door een oor- liik °h h^tnur erkent ireenerlei tekort
zaak van buiten is opgewekt. Vandaar Destuui erKent geeneriei tekort
dat spr., waar twijfel heerscht, den,komi?fn' waarvan de heer Groot
royalen weg bewandelt. I sPreekt, onder geen omstandigheden

De heer KRUSEMAN licht toe, dat hadden B. en W. de oplevering van
hij bedoeld heeft niet het attest van een geëgaliseerd terrein kunnen ver-
Dr. Van Deventer, maar de gegevens, langen, tenzij door een proces. Spr.
waarnaar hij het heeft uitgebracht. wil een lijst overleggen van wat in

De heer HOFLAND wijst op de ver- deze zaak is gedaan,
klamp van Jen tonnenwerkersbaas i De hcer Groot ze^ dat do 00rzaak

van Tongeren, dat Schouten, die kalm J?'

aan 't werk was, in opwinding ce- F b et. °PleveJe" ^^n
raakte door 't standje van zijn chef' 1 terrein zooals het moest. In de
en toen te water is gesprongen. overeenkomst staan clausules, waar-

Het voorstel-Van de Kamp wordt ver. uit blijkt, dat de terreinen anders
worpen met 16 tegen 15 stemmen. I hadden moeten worden opgeleverd
Vóór waren de heeren (door den aannemer. Hadden B. en W.

Leupen, Seignette, Hugenlioltz, van direct zich in contact gesteld met
den Berg, Hofland, Sriëltjens, Loo- de Imperial, dan had deze nog den
meijer, v. d. Kamp, Stolp, Schram, aannemer kunnen noodzaken.

Beynes, Groot, Rinkema, VVelsenaar j De heer N. KRUSEMAN zegt, dat
en de Braai. .bij den vorigen directeur attent heeft

r, Trrw-kr»-7 j gemaakt op den slechten toestand

u.ï.m? h5 steltvoor in behande mg der terreinen> ,vaarop de hcer Bren_

te nemen het navolgende voorstel: i ja„ J -r Tv

I. Ter beschikking van Burgemees-1 f heeft, dSl de Imperial
ter en Wethouders te stellen een© som nie,t, t>ereid z°u zijn, het anders te
van 3.500 voor egaliseeren der terrei- i^oen.

non van de voormalige gasfabriek, be- j De heer STOLP meent, dat B. en
houdens nadere financieele regeling W. niet aansprakelijk zijn voor de
betaalbaar op den post volgn. 213 der oplevering van een gedeelte van 't ter-
begrooting voor 1904 j rejn wej v00r datgene wat later door

d/putSfdrdWd1ë"ngp™^," de" Er - Spr. acht

Noord-Holland, Burgemeester enAVet- .nu.e zaak e,r gt' beter den
houders te machtigen onder de nader toestand in orde te brengen en stelde
door hen vast te stellen voorwaarden ƒ2900.voor, omdat als het terrein

de muren en schuttingen om bedoelde is gelijk gemaakt, een schutting daar

terreinen voor de gemeente in koop omheen niet noodig is.
te aanvaarden voor den prijs van I De VOORZITTER wijst er op, dat

tv, i tiadt .-vrr. j het alleen gaat om de later gekochte

Imncrilf»" Z?n hi6r0Tf de terreinen en bij .ie overdracht hebben

imperial een proces willen aandoen. R 1V „vi, j

Als er een overeenkomst is, gaat het t

niet aan, dat de Imperial de terreinen woor^mgen van het Raadsbesluit. B.

niet in behoorlijken staat oplevert. en w- hebben er niet om gedacht, en
Moet de gemeente, omdat zij een Raad ook niet, daarom zijn B. en

machtig lichaam is, zich daar maar W. evenmin schuldig als de Raad.
bij neerleggen Spr. meent van niet,De heer VAN DE KAMP vindt de

vooral niet. omdat de aannemer van nalatigheid van B. en W. Marin, dat

t sloopingswerk verplicht was tot men er af had kunnen komen voor

egaliseeren. maar met hem heeft de
Raad niet te maken, wel met de Im
perial, die het dan maar met den
aannemer moet uitzoeken.

De heer STOLP meent, dat slechts
ƒ2900 noodig is, zoodat spr. voorstelt
deze som te voteeren.

Dit wordt ondersteund.

De heer GROOT is nog meer ver-

ƒ250.terwijl het nu ƒ3500.kost.

De heer VAN DEN BERG wenscht
in geen geval een vergoeding aan den
eigenaar van de schutting. Spr. stelt
daarom voor, de som die gevraagd is,
alleen te besteden voor egaliseeren
van 't terrein en aankoop van den
muur.

.Feuilleton.

Naar bet Duitsch.

Neen, neen, je stoort in 't geheel
liet, viel de werktuigkundige hem
ninzaam in de rededit werk heeft
een haast en kan tot morgen blijven
ieqen. Neem plaats; Louise, wees
oo goedeen stoel

Och, maak nu o-een moeite: te-
[enoyer een vriend behoeft men geen
ilichtplegingen te maken.

Louise was opgestaanzij greep
laar denzelfden stoel, dien Heinrich
lij tafel wou schuiven; hunne han-
ien raakten elkaar aen en een gloei-
inde blos overtoog het gelaat van het
leve meisje.

Weber wilde zijn werk op zij schui
len, doch Heinrich legde snel de hand
lp zijn arm.

Werk maar gerust door. sprak
lijik zal toekij'ken en met u babbe-
Wat maakt ge daar?

Speelgoed, antwoordde de werk-
nigkundige droogeen hansworst
foor den kerstboom. Misschien volgen

groote bestellingen daarop en die kan
ik gebruiken, minder om de verdien
sten dan om liet werk, want tegen
woordig is het in ons vak zeer stil.

En den kinderen door zulk speel
goed een pleizier te doen, is immers
toch ook een verdienste...

Dat kan wel zijn, maar ik zou
die verdienste van harte gaarne aan
anderen gunnen. Hoever ben jij met
je werk

't Is klaar.

En volkomen geslaagd?

Volkomen, bevestigde Heinrich,
terwijl hij een liivig pakje uit zijn
zak haalde. Naast mijn vader is u
de eerste en misschien wel de eenige
wien ik in dit geheim inwijdu zult
mijn vertrouwen niet beschamefl

Halt, jonge vriend, viel Weber
liem schielijk in de rede, als je ook
maar den geringsten twijfel koestert,
laat mij dan niets zienik vergenoeg
mij gaarne met je woordhet is niet
noodig. dat je mij overtuigt.

Heinrich had het pakje geopend en
den inhoud op tafel uitgespreid.

Ik koester geen twijfel, sprak
hij bedaard, en ik wensch zelf u te
overtuigen, dat mijn arbeid een toe
komst iieeft. Onderzoek dit sloten die
teekeningen en vertel me dan op
recht, wat er op het werk te zeggen
valt. Uitvoerige opheldering behoef
ik niet te gevende teekeningen ver
klaren alles.

De werktuigkundige onderwierp

slot en teekeningen aan een langdu-
rig, zorgvuldig onderzoek zijne trek
ken klaarden hoe langer zoo meer
op en zijn gejaat liet duidelijk blij
ken hoe groot en levendig belang hij
stelde in de uitvinding van zijnen
vriend.

Ik wensch je geluk, zei hij ein
delijk en gaf den jongenman mei
glinsterenden blikken zijn hand, dat
is een meesterstuk. Als je de zaak
goed aanpakt kan je daar veel mee
uitrichten.

Heinrich lachte vergenoegdzijn
oog rustte onderzoekend op Louise en
zij knikte hem toe, alsof ook zij hem
geluk wilde wenschen.
j Ge meent dus, dat ik op deze
i uitkomst mijn toekomst kan vestigen?
i vroeg hij.

Op welke wijze wilt gij de uit
vinding ten nutte maken

Ik hen besloten een fabriek op
te richten voor brand- en inbraak-

j vrije kasten.

j Daartoe behoort een vrij aan-
I zienlijk kapitaal, sprak de magere
man, en schudde bedenkelijk het
hoofd.

I Ik heb het van ginder meege
bracht. 'tls waar, het zijn maar 6000
thalersvoor 't begin is dat echter
genoeg en crediet zal men mij ook
wel geven, als men ziet, wat ik dotn
kan.

Zeker, zeker en ik voorspel je,
dat ge een rijk man zult worden, be

vestigde Weber.

Heinrich zuchtte diep, en weder

j legde hij de hand op den arm van
{den werktuigkundige, die hem vei-
jvvonderd aanzag.

j Als ge dat zoo zeker gelooft
zoudt ge dan mij de toekomst van
uw kind toevertrouwen vroeg hij Ik
ben maar een eenvoudig, alledaagseh
mensch en versta het niet mooie wot r-
den te gebruiken mij ontbreekt ook
de tijd om lang te vrijen en met
mooie spreekwijzen u en Louise voor
te bereiden. Ik heb het meisje liefge
had van het oogenblik, waarop ik het
eerste woord met haar sprak, en het
is mijn ernstige, eerlijke wil, haar
zóó gelukkig te maken ,als ik zelf
verlang te worden. Zoo eenvoudig ais
mijn vraag klinkt, moge ook uw ant
woord luidenik zal niet boos op i
worden, als het anders uitvalt dan ik
zou wenschen.

Terwijl hij dit zeide, had hij het
hoofd op de borst laten zinken en
waagde het ook thans nog niet op te
zien. Weber echter zag met vriende
lijk glinsterenden blik op Louise, d;<:
tot over de ooren kleurend, met neer
geslagen oogen tegenover den jon
genman zat

Welk antwoord geef je hem?
vroeg hij.

Louise zweeg de verwarring, waar
in zij zich bevond, liet haar niet toe
die vraag te beantwoorden.

Mijn ja-woord heb je, Heinrich.

sprak Weber na een poos met bewo
gen stem, maar bedenk wel wat je
doet. eer gij het verbindende woord
spreekt. Ge weet welke verdenking op
mij heeft gerust, en ik verheel "het
niet voor je, dat er heden nog men-
schen zijn, die aan dien argwaan
blijven vasthouden. Wat voor een
paar dagen hierboven gebeurd is. zou
men mij ook gaarne in de schoenen
willen schuiven...

Onmogelijkriep Heinrich ont
steld. Ik heb immers bewezen, dat het
spoor volstrekt niet van uwen voel
kan zijn.

En nochtans doet zich een kleine
verdenking jegens mij gelden, waar
tegen ik onmachtig benik heb het
in de blikken van den rentenier ge
lezen en nu vertelt men zelf, dat hij
verhuizen wil, omdat hij zich in dit
huis niet meer veilig gevoelt. Ik maai
er je opmerkzaam op, je kan nu nog
terugtreden wij blijven daarom toe',
goede vrienden.

En zou u dan denken, dat ik.
neen, mijnheer Weber. zoo zwak en
kinderachtig ben ik niet en ik zou
ook niemand raden u bij mij zwart
te willen makenwie het ook zijn
mocht, hij zou met mij ie doen krij
gen Ik weet, dat gij een brave man
zi.it en geen lastertaal zal dit geloof
kunnen schokken; zoo denk ik en zoo
denken mijne ouders er over. En nu.
Louise, verzoek ik u om een open
antwoord, om een eenvoudig en "op

recht ,,ja" of ..neen" en als ge mij
zegt. dat ge mijn vrouw wilt worden,
zal ik niet rusten, totdat ik uwe
liefde verworven heb.

Die heb je reeds, zei Louise, en
y-iet een vreugdekreet sloot Heinrich

in '.volgend oogenblik het meisje ;n
zijne armen.

God zegene u, begon Weber, na
geruimen tiid weder te spreken, ter-

wijl hij ïriet de hand langzaam iver
zijn oogen streek. Heinrich. ik geef
jou bet eenige, wat ik nog bézit; mijn

leven zal eenzaam en zonder vreugde

worden...

Neen neen, dat zou een slechte
dank zijnriep Heinrich, terwijl
Louise uit de armen van den ver
loofde aan 's vaders borst snelde, gij
blijft bij ons en ik hoop, dat gij-aan
onzen genoeglijken haard ruimschoots
schadeloos gesteld zult worden voor
het droevig verleden. Gij moet deel
hebben in mijne fabriek wij vestigen
haar gezamenlijk, dat wou ik al voor
mijn aanzoek u voorslaan, nu doe ik
het daarna, en ik hoop, dat ge mijn
voorslag zult aannemen. Werk is
daar genoeg, en wel werk. dat eer en
genoegen verschaft. Wij zullen eens
laten zien wat wij kunnen.

Top, dat noem ik aan. antwoord
de Weber. en sloeg blijde zijn hand
in die van Heinrich. Ik zal een krach
tige medehulp voor je zijn.

Je bent een goed mensch, zeide
Louise, terwijl zij haren arm om den