NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
^^yh^^hrMrve:?»^. tr^deonpgS\dktg
)e Graat vori
Varnow.
21e Jaargang. No. 6430
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 18 JUNI 1904 B
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
Voot Haarlem MAANDEN: Van 1—5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor de dorpen M dên csntrek waai een Agent gevestigd is (kom der Haariem van 1—5 regels 0.75, elke regel meer 0.15. Reclames 30 Cent per regel
gemeente) 1J0 Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Franco per post door Nederland ««...o». 3.65 &y WW Kleine advertenttén 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Aizonderiijke nummers 0.02M tsjTal n
Geïllustreerd Zondagsblad, veer Haarlem I 0.37)! L Redactie en Administratie: Groote Houtstraat o5.
9 ^5 omstreken en franco per post* 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
[Uitgave .Ier ViMMtefa,;? ILwmim Caster. Directeur J. C. PEEREBOON. Drukkerij: Zuidar Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en AdvertenttCn worden aangenomen door onze Agenten en door aile Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentier"
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor bet Buitenland: Compagnie Générale de Publieitc Etrangère O. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, SuaParijs, 3l>'t Faubourg Montmartre.
Tweedes Blad.
Uit de Pers.
De strijd der Partijen in Nederland
In zijn tweede artikel in de Revue
Bleue behandelt de heer Van Out-
hoorn de herleving van het liberalis
me in Nederland, door den buiten
ewonen invloed welken prof. Van
er Vlugt zich wist te verwerven,
waar hij als „outsider" met zijn ga
ven den stoot kon geven tot eeu
nieuw leven, zonder gevaar te loopen
de vroegere hoofdmannen te kwetsen.
En het werd hem mogelijk gemaakt
dezen invloed te verkrijgen, waar
door zijn Hooger Onderwijswet Dr.
Kuyper de meeningsverschillen tus-
schen de groepen ter linkerzijde deed
vergeten en dezen nu, met één ge
dachte bezield, tegen hem optrekken.
En hoe staan de verschillende par-
.jen naast het liberalisme? Rechts
kent men niet meer de onderworpen-
leid van vroegerdaar weet men
liets meer van de formules, welke de
Bende al dan niet verdiend
leden aanvaarden in ootmoed. Soms
iomt men zelfs daarbij tot de slot-
om, dat het heilig verbond derrech-
erzijde slechts een aanhangsel is van
iet socialisme, wanneer men de uit
atingen nagaat van de voormannen.
De democraten hebben zich van het
beralisme afgewend, omdat zi]
en rechte of ten onrechte meenen,
at dit in den weg staat aan hun op-
atting van het recht. En in hun
ngeduld om te komen tot een stelsel
onder voorrechten, leggen zij aan
Ie massa, waarin zij slechts een mi-
imum van veerkracht ontdekken
en stelsel van dwang op. Daarbij
lorden, wat den godsdienst aangaat
oor de verschillende groepen der
itersts linkerzijde door vrijzin-
ig-democraten en door sociaal-de-
ïocraten de meest negatieve leer-
leÜingen aangehangen. De slotsom
s dus, dat de Christelijke arbeider
logelijk wel de sociaal-democratie
iet zijn stem kan steunen, maar
ooit van die partij lid zal worden.
)e vrijzinnig-democraten heeten dik-
ijls de toekomstige bondgenooten
n de neo-Calvinisten, omdat beiden
lijkelijk anti-liberaal en anti-socia-
st zijn.
Maar dit samengaan acht de heer
au Outhoorn in de eerste tijden
iet waarschijnlijk.
Eu juist door de Hooger Onder
ijs-wet is er weer onder de verscha
lde groepen der linkerzijde een-
id gekomen. Maar dezen keer trek-
d zij niet op onder de aanvoering
>r democraten.
De heer Van Outhoom schetst dan
)e reeds bij de behandeling van de
grooting van 1904 bleek, dat de em-
éste tegenstander van de coalitie
hts prof. Van der Vlugt was, libe-
al van den ouden stempel en afge-
ardigde van Leiden. Wel eigen-
rdig, betoogt hij, dat de anteceden-
ivan dezen merkwaardigen man,
jsgeer en theoreticus zonder weer-
hem geenszins als „leider" had-
a aangewezen. En ook hij zelf
leen, in zijn olympische beschei-
nheid en in weerwil van een zeer
vestigden roep van welsprekend-
id, nooit genegen in het parlemen-
r strijdperk te treden. Geenszins,
idat hij minachting voelde voor het
deel der menigte, want steeds gaf
zich geheel, in artikelen en rede
ringen, voor de edelste zaken. Bi.i
d rijpte allengs een plan van ethi-
ie hervorming, uitgaande van het
insel van algemeene solidariteit,
vereenigde in één brein den af-
uw voor de moderne leerstellingen,
ver deze verslappend werken, en
het vastberaden besluit om op te
trekken tegen alle egoïsme, alle ex
clusivisme, alle clericalisme.
Nu dr. Kuyper aan het bewind
kwam en in diens persoon het neo-
Calvinisme zegepraalde, na de dwa
ling van de brutale macht van den
Staat, kwam prof. Van der Vlugt zijn
plaats innemen onder de voorvechters
van het bedreigde liberalismeen nu
hebben de leeuw van rechts dr.
Kuyper en de leeuw van links
mr. Troelstra iemand gevonden,
die hun het hoofd wist te bieden.
En het geheim hiervan meent de
heer Van Outhoorn niet gevonden te
hebben in het redenaarstalent van
prof. Van der Vlugt dat hij ver
gelijkt met een beekje door het bosch,
voortkabbelend over duizenden witte
steentjes, tegenover den geweldigen
stroom van dr. Kuyper en mr. Troel
stra, die in zijn golven wel gouden
loovertjes en boomstronken, maar ook
vuilnis medesleurt. Maar prof. Van
der Vlugt kent de zwakke punten van
die profeten: hij kent zijn Calvijn van
buiten en heeft alle schuilhoeken van
het Marxisme doorzocht.
Schr. besluit, dat een lente-adem is
gegaan over de partijen links en dat
de crisis, welke-het liberalisme in Ne
derland doormaakt, weldra is over
komen. Voor een groot deel ziet hij
daarin het werk van prof. Van der
Vlugt.
(1) De twee nummers van de Revue
Bleue van 4 en 11 Juni, met de arti
kelen van de hand van den heer Van
Outhoorn, zijn afzonderlijk bij den
boekhandel verkrijgbaar gesteld.
Van de Boekentafel.
Quo Vadis vervolgd.
Ten allen tijde hebben boeken, die
grooten opgang maakten, aanleiding
gegeven tot vervolgen, door andere
schrijvers dan die van 't oorspronke
lijke boek samengesteld en met de be
doeling om den levensloop van de
hoofdpersonen aan te vullen of zelfs...!
te veranderen. „De zoon van Monte
Christo", dat als vervolg op den be-i
roemden roman van Dumas verscheen!
is een staaltje van de eerste, het werk- j
je „.Klaasje Zevenster is niet dood", i
een staaltje van de laatste soort. j
Albin de Cigala, blijkbaar een vreem-1
deling, maar uit welk land, lezen we:
niet, heeft onder den titel „Urbi eti
Orbi" een vervolg geleverd op Sien-I
kiwicz' vermaarden roman Quo Va-:
dis. Zooals dit laatste den ondergang
van hare verloving met Vinicius, die
bi het verhaal van de verwoesting van
Jeruzalem door Titus, den zoon van
Vespasianus, te aanschouwen.
De woeste Néro is dood, de gunste
ling Tigellinus verdwenen. Lygia met
hare pleegouders wacht den dag af
van hare verlooving met Vinicius, die
weldra door het huwelijk zal worden;
gevolgd. Dit kalme geluk is de;
schrijver bereidt ons daarop voor j
niet bestemd om lang te duren. Kei
zer Vespasianus biedt den bejaarden!
Aulus een plaats in zijn hof en Vini-j
cius het bevel overeen zijnerlegioe-1
nen aan.
Kan de oude man wegens zijnhoo-i
gen leeftijd deze eer afwijzen, Vini
cius moet naar de roepstem van zijn;
keizer luisteren en bereidt zich op den
veldtocht ter verwoesting van Jeru-j
zalein voor. Vooraf evenwel zal zijn1
huwelijk gesloten worden door denj
apostel Johannes zelf.
Maar nauwelijks is dat geschied, of
tengevolge van de intriges van Titus'
gemalin Berenice, die jaloersch is op
Lygia wegens hare schoonheid, wordt'
deze uitverkoren om onder de Vestaai-
sche maagden te worden opgenomen,
priesteressen van Vesta, die geduren
de dertig jaar aan de gelofte van
kuischheid zijn gebonden.
Geen verzet kan baten. Ontroostbaar
gaat Vinicius ten strijde. Doch, door
een toeval is het juist Lygia, die aan
gewezen is om met vijf andere Vesta-
linnen het leger te vergezellen. Na een
langdurig beleg wordt Jeruzalem ge
nomen, Lygia die met hare medepries
teressen door de belegerden gevangen
genomen was, door Vinicius gered en
zoo keert men triomfantelijk naar Ro
me terug.
Daar gebeurt wat de lezer al lang
verwacht heeftLygia doet zich als
Christinne kennen. Als Vestaiis maxi
ma moet zij het reukoffer brengen on
der het uitspreken der formulelo
triumphe Gloria Tot ontsteltenis van
de toehoorders evenwel heft zij het
kruis omhoog en roept den God der
Christenen aan „Gloria Patri et Filio
et Spirtui Sancto
Ternauwernood brengt zij er het
leven af, maar Vinicius en andere
Christenen zijn haar ter hulpe gesneld
en beschermen baar. Toch kan zij de
straf niet ontgaan, die daarin bestaat,
dat zij levend ingemetseld zal worden.
Vinicius en de anderen, die zich als
Christenen hebben doen kennen, zul
len door de wilde dieren in den Arena
worden verscheurd.
Zoover komt het niet. Er geschiedt
een wonder. Op het woord van Vini
cius „In naam van den Christus,
wijkt af deinzen de leeuwen en pan
ters achteruit en verbergen zich in de
hoeken. De wufte menigte roept om
genade, die door Vespasianus wordt
verleend.
Wel wordt aan Lygia de vreeselijke
straf voltrokken, maar Vinicius waakt.
Hij weet haar nog levend uit den ker
ker, die haar doodkist zijn moest, te
bevrijden en vlucht met haar naar
Pompei, waar zij eindelijk vereenigd,
hun huwelijksgeluk zullen vinden.
Men ziet hetde roman is vol van
beweging. De schrijver heeft blijkbaar
gestreefd naar de levendigheid van
beschrijving, die een van de verdien
sten van Quo Vadis is geweest en daar
in is hij wel geslaagd.
Zij die het boek van Sienkiewicz
met aandacht lazen, zullen ook Urbi
et Orbi willen leeren kennen. Het is
dus goed gezien van den uitgever J. C.
Dalmeijer te Amsterdam, dat hij daar
van een bewerking in 't licht gegeven
heeft.
Tiburtina een huis met 100, zegge
honderd woningen, waarvan er zestig
bestaan uit kamer en keuken en veer
tig uit twee kamers. Alle kamers nu,
ook de keukens zijn apart onderver
huurd, zoodat in dit gebouw, dat door
vuil en onzindelijkheid erbarmelijk
stinkt, 1500 menschen wonen. Onge
veer 800 kinderen groeien er in op en
zoo niet ieder van deze kinderen in de
gevangenis terecht komt. is het alleen
te wijten aan een onuitputtelijke bron
van degelijkheid en goedheid, die in
dit volk welt.
In een pikdonkere gang in de via
Equt slapen negen menschen, en in
de heele woning, die nog een keuken
en een kamer bevat, 21 menschen. En
schuldigen daarentegen de mijneige- j het voorkomen van kanker minder
o*aa^S'rJ^ ..Record had in het laat-;met de geologische gesteldheid van
physisch-che-
ergernis van de meer radicale elemen
ten onder de stakers.
Het Yljftig jarig jnbilé van
„Die Wacht am Rhein"
Zaterdag was het vijftig jaren gele
den dat het door Karl Wilhelm in
Maart 1854 gecomponeerde lied „Die
Wacht am Rhein" voor het eerst ge
zongen werd door de liedertafel te
Krefeld, waarvan Wilhelm directeur
was.
mische eigenschappen van deu grond,
speciaal zijn waterrijkdom samen
hangt. In de vochtigste gemeenten
van die districten en in de vochtig
ste gedeelten der gemeenten kwam
over het algemeen kanker het meest
voor.
Dr. Kalb waarschuwt dan ook tegen
vochtige huizen en motiveert zijn be
weringen o.a. door de toevallig geko
zen Lederer Gasse in Paisau aan te
halen, waar aan den vochtïgen kant
De woorden waren reeds in 1840 in 27 huizen (huurkazernes) 40 geval-
voor iedere soortgelijke ruimte, die j door Max Schneckenburger gedicht ]en van kanker voorkwamen,
niet anders dan vuile stinkholen zijn, i en de dichter heeft nooit geweten,
moet per maand betaald worden 9 tot; dat zijn verzen nog eenmaal tot het
12 lire, of 41/2 tot 6 gulden. En pre-Duitsche volkslied verheven zouden
cies den len wordt alles betaald,worden.
want niemand zorgt zoo punctueel) Trouwens, ook de componist kou
voor betaling als de armen, die er dat in de eerste jaren niet voorzien,
meestal" de laatste week van de maand i want al had het lied te Krefeld een
voor moeten hongerlijden. Want zegeestdriftig succès, toch werd bet niet
weten, dat de huisbaas den 2en al de i verder bekend dan bij eenige man
papieren tot op-straat-zetting kan af- j nenzangvereemgingen, die het op het
geven ofschoon de wet daarvoor pasrepertoire hadden. Eerst 16 jaar later,
den 15en bepaalt en ze weten even- j den 21 November 1870, gaf de Kre-
goed, dat die papieren hun f 2 kosten,felder liedertafel een uitvoering ten
die ze moeten betalen, al moest ook i bate van de gewonden in den oor
een heele familie erdoor van wanhoop log met Frankrijk en daarop werd
sterven. De arme weet dat allemaal, onder leiding van den componist, die
want hij ziet het dagelijks gebeuren,in 1865 reeds het directeurschap we
en hij weet ook, dat hij bij de ban-l=ens z}3n zwakke gezondheid had
dieten in Kalabrië, of bij de wilde die-neergelegd en naar zijn geboorte-
ren misschien nog medelijden kan vin-' plaats Schmalkalden m Thuringeu
den, maar niet bij de huisjesbazen m'was teruggekeerd, ..Die Wacht am
Rome. De huisbaas heeft bovendienRhoin nogmaals gezongen. an die
aan
den drogen kant in 28 huizen slechts
5. Ook in de even toevallig uitgeko
zen Freisinger Strasse in Dachou
vond hij in het lage. natte gedeelte
in 25 kleine stadshuizen 7 gevallen,
terwijl in de 28 huizen van het hoo-
ge, droge gedeelte maar 1 geval kon
worden geconstateerd.
Beslissend zijn deze cijfers zeker nog
niet. Doch zij zijn wel zeer interes
sant.
Kinderaitbniting.
Iu ons land verlangt men naar een
deugdelijke kinderwet, en terecht. In
Duitschland heeft men een kinder
wet, maar daar verlangt men naar
betere resultaten. En dat eveneens te-
Rome. De huisbaas heeft bovendien- UUBKr^eu* vau ."ïf recht, zooals uit het volgende statis-
ook nog fondsen der armen in handen! oRvoermg af dateert de roem van het blïiken kan
- drie maanden huur hij kleine wo- overwinmngshed. van u°*Je
het Duitsche leger en zoodoende ook
een der meest geliefde volksliederen
werd.
De overheid in de stad Fürth, in
Brandenburg, kwam tot de conclu
sie, dat met de voorschriften der kin
drie maanden huur bij kleine wo
ningen, twee maanden bij grootere
die buiten de huurprijs om moeten ge
deponeerd worden, en steeds dienen
als garantie voor eventueele bescha
diging der woning, maar nooit als
huur. Meestal nog worden deze gel
den opgeslokt door de uitzetting.
Een arme schrijnwerker en
is een persoonlijke ervaring vanae j beieefd heeft, "kreeg in zijn geboorte- waarop moest ingevuld worden het
maanaen Dl,iQfc Thdlhoim ?iin tTOflnnlffotlVAn noninl VinAarnv: rinf in ,.AW,rthil
in, omdat I1-
hij zijn 20 lire huur,"die hij voor zijn'
De componist heeft dit nog mogen I derwet door de werkgevers niet de
?^|V€n' j 3 overleed den 21 Augustusminst6 rekening wordt gehouden, hoe-
S SchmT?kalden ^enVfga- j wel nog voor de inwerkingtreding der
denkteeken onthuld. Ook de dichter, een zeei bevattelijke verklaring
schrijfster werd in vier
viermaal vier
Uemwisrfi Nienws.
Hoe de armen in Rome wonen.
Mevrouw Giuseppina Le Maïtre
heeft ongetwijfeld vele weidenkenden
in Rome zeer aan zich verplicht, door
in het Juni-nummer van „Nuova An-
tologia" onder bovenstaanden titel in
schrille kleuren te malen de ellendige
toestanden, die onder de proletariërs
der Eeuwige Stad heerschen.
Het verschrikkelijkst lijdt de arme
bevolking onder den woningnood,
want ofschoon Rome in een dal tus-
schen de beroemde zeven heuvelen
ligt, en er derhalve plaats genoeg zou
zijn voor behoorlijke arbeiderswonin
gen, doet zich daar het onbegrijpelijke
geval voor, dat de proletariërs wonin
gen worden geslecht en vervangen
door... elegante villa's, zonder dat men
er aan denkt den werkman betere wo
ningen te geven in de plaats van die,
welke hem ontnomen zijn.
En waar woont nu Rome's arme be
volking
Daar vindt ge bijvoorbeeld in de via
Wilhelm het lied toondichtte.
aantal kinderen, dat in de verschil
lende fabrieken en werkplaatsen ar
beidt, welk soort werk zij er verrich
ten, inlichtingen omtrent loon, ar
beidstijd. enz., zijn nog in geen geval
ingeleverd, en toch is de kinderarbeid
j daar zeer in gebruik, zooals blijkt uit
de opgaven, door de armenscholen
TT, UcilMLCACll UJllllU1U. LfUA UC UlLinCl
ïlSSnSÏivi Schneckenburger, die zijn roen, niel daarvan werd uitgegeven. De kaarten
"«reonnhjke entaring beleefd heeft, kreeg in zijn geboorte- -*
r o hüSLÏ?1?mrtS|B,liats Thalheim zijn gedenkteeken.
lire ingehouden, omdat Thans is. ter viering van het 50-ja-
ni] zijn zu nre huur, die hij voor zijnri te Krefeld een gedenksteen
kamer en keuken moest stalen, metonthuld in den gevel van het hui5
precies op den 2en betaald had. Maar Friedrichstraot No. 22, waar Karl
betaald had hij iedere maand en vóór
den 15en, den termijn, waarop de be
tere gezinnen in den regel eerst be-
„Deze woningtoestanden", zei eens! Pe internationale conferentie voor mavuit hWl- rlaf ftti 1-in
een vrouw tot de schrijfster van ditj tuberculose te Kopenhagen heeft als j verstrekt. Daaruit bleek, dat 631 kin
artikel, „verkort ons leven bij tiental- haar meening te kennen gegeven, dat deren op fabrieken en werkplaatsen
len jaren." e?n hoofdvoorwaarde bij de bestri]- worden gebruikt, en wel in 60 bedri]-
En een kleine jongen, die in een d.in» der tuberculose is de verplich- j ven vreemde. Voor 287 kinderen is de
stroomenden regen zijn mandarijnen te, pTnp tot aangifte van ziektegevallen.arbeid, dien zij verrichten, bij de wet
koop bood, antwoordde op de vraag,^n'w£3 en die echlor
daTïTh tt'dm^wat^'hem vfcd.^lfll^'ja'mfeu Xt vo&'n, °"™Uedig zijn, wijzen uit, dat
Do keuken is verhuurd en als je 5® liet vofJSfdè coïWres zal in October
maar even beweegt, wil een:inder e lg$S SèSden
slaan en je wegdringen. Daarom sta, voorstel van dr. Heron
lkuS.°g.^LhSr.^:,„ a,. ..„.J besloten, voor ieder land één lid aan
Een zwaar-zieke vrouw, die temid- te wijzen belast met de VOür
den van het eeuwige lawaai en ge- onderw|js in de hygiëne in de scholen
keim van zoo n proletariërs huis haar en voor een examen, in deze weten-
laatsten stnjd streed zei tot mevrouwscbap af te leggen bij het verlaten
Le Maïtre Ik weet met, wat ik al der school. Ook de invoering van exa
met zou willen geven voor een uurtje mens in de hygiëne aan universitei
rust, een enkel uurtje maar. Maar|ten moet dit lid bevorderen. Voor
Ze moest sterven, zonder deze toch vorrHnricloli-ilm fnnnrrMilncn.la.-icfviirlrïvc
voor kranten rondbrengen 75, voor tin-
smelten 45, voor bretels naaien 35,
voor glas slijpen 13, bij trompetten-
fabrikanten 35, in koffiehuizen 60,
Op voorstel van dr. R®ron werd voor gtoelenvlechten 9, voor vergulden
I neslru.AT! vnnr ipgai- lanrl ppn lid aan n
12, voor behangen 9 en als kegcljon-
gens 19 kinderen worden gebruikt.
De stedelijke overheid besloot deze
kinderuitbuiting niet langer te dul
den, den onderwijzers en ook der po
litie een betere zorg voor de nako
ming der wet op te dragen, met den
plicht om do overtredingen aan te
geven bij het gerecht.
ze moest sterven zonder deze toch verdienstelijke tuberculose-bestrijders
waarlijk niet overdreven wensch ver- heeft de conferentie een gouden en
vuld te zien. j eenige zilveren medailles ingesteld.
(Tijds. v. Gen.)
Kanker en Vochtigheid. Gewoonte is tweede natuur.
Dezer dagen heeft een Beiersch ge- Omdat het hem „daar buiten" niet
van het blad „Record", het orgaan neesheer, dr. Kalb, zeer interessante meer beviel en hij liever weer z'n in-
van de stakende ..Western Federation gegev6ns gepubliceerd over het ver-
of Miners overvielen, het personeel
verjoegen en de machines vernielden. tus^chen den toestand van den
De mijneigenaars beschuldigden de bodem en het voorkomen van kanker, lijn, die al een heel leelijk zonden
anarchisten deze gewelddaad te heb- Zijn studies en statistieken over tien register had, verscheiden diefstallen
Aan het „Berl. Tagebl." wordt uit
New-York gemeld, dat Vrijdag gemas
kerde mannen te Victor de bureelen
trek in het tuchthuis wilde nemen,
heeft een 57-jarige arbeider te Ber-
hen uitgelokt, de" mijnwerkers be-Beiersch e districten leerden hem, dat'met inbraak gepleegd.
Feuilleton.
Naar het Lnitach..
Zij zouden nog heel andere woor-
hooren, als zij mijne eigene kin
waren, onderbrak zijn broeder
iij moet verschrikkelijk hooge
ningen aan naaisters en modis-
hebben te betalen. Als een jong
sje zich eenvoudig en smaakvol
t, behaagt zij iedereen, maar
prullen...
De mode wil dat nu eenmaal
Gekheid, Frederik! Daarmee zou-
mijn vrouw of dochters bij mij
len aankomen Moeten wij dan
s naapen, wat de ijdele Fran-
n uitdenken? Ik heb het den
dikwijls gezegd, maar zij luis-
f er niet naar en jij bent zwak
ceg haar al die dwaasheden te
orloven.
•Mijne vrouw wil dit, antwoord
de president, en eene zieke vrouw
men met verschooning behan-
wil de vrede in huis bewaard
blijven Ik geef jou geen ongelijk, er
zou veel kunnen bespaard blijven,
maar dat is nu niet meer te dwingen
en het zal nu ook spoedig anders
worden.
Dan zou dit al zeer spoedig moe
ten gebeurenik geloof er niet meer
aan drink je een kop koffie met
mij
Zeer gaarne, knikte de presi
dent.
Anna scheen de uitnoodiging er van
te hebben verwacht, want zij bracht
reeds de koffie mot twee kopjes.
Het gesprek bleef geruimen tijd ste
ken, ook nog nadat de huishoudster
de kamer had verlaten.
Ik herhaal, het zal spoedig an
ders worden, verbrak de president
eidelijk het zwijgenje kan wel be
grijpen. dat ik er zelf naar verlang.
En op welke wijze zou die ver
andering komen?
Frits staat op het punt examen
te doen zoodra hij bevorderd is, kan
hij een loopbaan kiezen, waarin hij
een vast inkomen heeft en dat is hij
ook zeker van plan.
Hm, dan is het voor alle dingen
noodig, dat hij aan de Felsings _zijn
vriendschap opzegt.
Hoe kom je daarop?
De baron is naar mijne overtui
ging een gelukzoeker en zijn mooi
vrouwtje lokt met haar zingen den
vogel in den knip.
Je drukt je nogal sterk uit, Wal-
ter. Bovendien heeft Frits in den
laatsten tijd kennismaking aange
knoopt met de familie Von Varnow
op het kasteel Hohensteinik meen
daaruit te mogen afleiden, dat lui
aan de eenige dochter van dat huis
het hof maakt. Ik zie daar niets in
en, zooals ik zeg, als hij door zijn
examen is, behoeven wij over hem
niet meer bezorgd te zijn.
Dan heb je nog de twee meis
jes
O ja, daarom ben ik hier geko
men. Helena is sedert hedenmiddag
verloofd.
Met wien vroeg de rentenier en
keek verrast op.
Met graaf Von Varnow.
Zoo... wat zeg je!
Je kent dien heer, nietwaar
Welzeker. Heeft je trotsche
vrouw dan geen zwarigheid gemaakt
aan den vroegeren tooneelspeler do
hand harer dochter te schenken?
Zou die zwarigheid onder de
heerschende omstandigheden gegr >nd
zijn geweest?
Neen. dat niet. Wij beiden zi;:i
zonen van een bierbrouwer en de va
der van je vrouw was bakker. Ikh-b
dien plotselingen adeltrots nooit goed
kunnen begrijpen.
Ik kan je op dit veld niet volgen,
ik ben mijn afkomst niet vergeten en
hoe mijn vrouw daarover denkt, zal
je wel onverschillig wezen. Om der
gelijke beuzelarijen zullen wij elkan
der niet in 't haar zitten; laten v.ii
dit aan de vrouwen over, die nu
eenmaal trotsch op zulke uiterlijkhe
den zijn. Ik heb je gevraagd hoe d6
graaf Von Varnow je bevalt...
Mij Zeer goed
Je bent het dus met deze verbin
tenis eens?
En als ik het niet was, zou jij
je dan terugtrekken
Daar is geen sprake van.
Dan is het je ook onverschillig,
hoe ik er over denk.
Toch niet, Walter. Ik hoop, da1
ze je volkoni€n toestemming hebbe,
want ik kom met een groot, zeer
groot verzoek tot je.
Een langgerekt „Ah L" ontsnapte
aan de lippen van den rentenier.
Ik zit over het uitzet in den
brand; het spreekt vanzelf, dat me.
van mijaen kant een bruidschat ver
wacht en ik weet niet, waar ik hem
vandaan moet halen.
Is je heele vermogen weg?
Om zoo te zeggen... ja! Het le
ven kost veel...
Natuurlijk, knikte de rentenier,
met veel geld kan men huishouden
en ook met weinig rondkomen. Dat
heeft je vrouw nooit ter harte geno- j
men en je dochters hebben het niet
geleerd, want jij was zoo zwak...
Je verwijten zijn verdiend, maar
wat veranderen zij aan de zaak?Zoo
ik mij op een andere manier hulp
had kunnen verschaffen, dan zou :k
j niet bij jou zijn gekomen.
I Maar onder zulke omstandighe
den zou ik al lang rijtuig, paarden
[en bedienden hebben afgeschaf'.
sprak de rentenier; dat alles kost ver
schrikkelijk veel geld en elke daj
brengt je nader aan 't bankroet.
Maar ik kan toch geen ijzer met
handen breken, Walterde menschel",
zouden er aanmerking over maken en
zoolang de meisjes niet verzorgd zijn,
moet ik, helaas, den _schijn ophou
den. Er is al een boel anders gewor
den, en zoodra de kinderen het huis
hebben verlaten, zal ik door spaar
zaamheid en bezuiniging... Voor Ir
ma zal nu ook spoedig eeu passende
partij gevonden zijn.
En ik moet voor het uitzet van
die meisjes zorgen, hè
Je kunt het, Walter, en ik ken
je goed hart. Je hebt immers geen
eigen kinderen...
Maken wij het korthoeveel
moet je hebben
Onder vijfduizend thalers zal her.
uitzet wel niet komen.
Weet je wel, dat dat veel geld
is, Frederik
En dan komt er nog de bruid
schat bij van minstens twintigdui
zend thalers.
De rentenier was stil blijven staan
een hoonende trok vertoonde zich
om zijne mondhoeken.
En moet ik dat alles betalen?
vroeg hij.
Misschien kan ik het je later
j teruggeven.
Bah, daar valt niet aan te den-
keil zulk een belofte heeft niet Je
minste waarde. Vijfduizend thalers
wil ik je geven, maar dat is ook al
les ik moet van de renten van mijn
j kapitaal leven.
- Het kapitaal is zoo groot,.dat je
J de renten niet verteren kunt.
W ie vertelt je dat Ik ben geen
vrek, die eiken penning tienmaal om
keert eer hij hem uitgeeft...
Zoo was het niet gemeend, Wal
ter bovendien zal ik jou van liet
I kapitaal, dat je mij geeft, renten b«-
talen.
Al zou je dat willen, je zoudt
het niet kunnen je middelen veroor
loven het niet... beloof dus niet ieis,
wat je toch niet volbrengen kunt.
Zeoals gezegd isvijfduizend thalers
en geen halven penning meer
De president was opgestaan li j
trok zijne handschoenen aan en nam
zijn hoed toen bood hij zijn broe
der de hand.
Ik dank je ook daarvoor, sprak
hij. Je hebt mij een zware zorg van
het hart genomenwat den bruid
schat betreft, zal ik de heeren Von
Varnow wel aan het lijntje houden,
totdat het huwelijk is voltrokken.
Misschien dat ie ook daaromtrent ;!e
hand over heft hart strijkt; twintig
duizend thalers zijn voor jou...
Een zeer groote som, Frederik.
