NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
Leekepraatjss over Onderwijs.
Ss r r
De Graat von
Yrarnow.
21© Jaargang.
No. 6140
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAG 30 JUNI 1904 13
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
FBE iMtea MAANDEN:
Yoo? Haarlem 1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)1.30
Franco per post door Nederland 1.65
Afzonderlijke nummers 0.02)4
Geïllustreerd Zondagsblad, voer Haarlemo.37>£
o a de omstreken en franco per post 0.45
(Jltgave der VennoetK&s? ï,e#rsss Cssler. Directeur J. C. PEEREBOOM,
ADVERTENTIËN:
Van i—5 regels 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels 0.75, elke regei meer 0.15. Reclames 30 Cent per regeL
Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat
Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724
Drukkerij: Zuidsr Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Adverientiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicilé Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 3W* Faubourg Montmartre.
Tweed© Blad.
(Slot).
VII
Me dunkt, we moesten er voor-
loopig maar mee ophouden. Nu vak-
menschen, als leeraars, schoolmeesters
en leerlingen, zwoegen onder de prak
tijk van het onderwijs, heeft niemand
oor naar leekepraatjes. En als er rust
op de drukte gevolgd is evenmin.
Het wordt dus tijd er mee uitteschei-
den. Wie weet welke heerlijkheden
er| hier in den zomertijd uitgebroed
worden in de hoofden van autoriteiten
b.v. een groote stadschool waar han
denarbeid de grondslag van het ge
wone onderwijs is; proportioneel
schoolgeld op de opleidingsscholen;
afschaffing van toelatingsexamens tot
H. B. S. en Gymn.afschaffing dus
van het gedril op Aardr. en Vaderl.
Geseh., op spelling en naamvallen;
een beter inzicht van wat noodig is
voor de volksschool in den ruimsten
zin van het woord, voor het volk
dus, in zake taalonderwijs; geen wer
ken meer met lepeteerende breuken
weet ik al meer. Als er maar een
van al die eieren uitkomt zal ik'
tevreden wezen. En als we hier dan
eens een Afdeeling kregen van V. E. O.
zie dan zou ik met vertrouwen het
verdere uitbroeden afwachten.
Of zoo'n afdeeling hier noodig is?
Of hier zware, te zware eischen ge
steld worden bij de toelatingsexamens
Ik weet het niet. Mocht het zoo zijn
dan bied ik hierbij de lezers van
Haarlem's Dagblad nog ter lezing
aan wat Mej. Ida Heyerman schrijft
in de Vrouw (1904 (No. 20) onder
het opschrift:
Wat mm kinderen van twaalf jaar
op examens alzoo vraagt.
Men vraagt ze een passend zelf
standig naamwoord te zoeken bij vage,
bij vernageld. Wat het tegenover
gestelde is van de loefzij van een
schip, van een republikdnschen regee-
ringsman.
Men laat ze zwoegen met grint op
deze wijze
Een tuintje in den vorm van een
rechthoek is lang 31 M. en breed 2
D.M. Zoowel in de lengte als in de
breedte bevindt zich een pad, dat 1
M breed is, waardoor de tuin in 4
even groote rechthoeken verdeeld is.
Bereken, hoeveel A. elke rechthoek
groot is.
In die paden wordt grint gestrooid,
3 c.M. dik. Hoeveel kruiwagens grint
zijn daarvoor noodig, als elke krui
wagen 60 d.M3 grint kan bevatten
Verbeeld-je, als er nu eens gemorst
werd, verbeeld je als het grint nu eens
over het kantje kwam
Men laat die kinderen andere woor
den zoeken voor het cursief ge
drukte in
Den 27sten Januari 1627 had de
vloot, onder den manhaften Jacob
Reael Ridder, zich te Vaelmuyen van
het noodige voorzim om desnoods in
maanden geen haven te behoeven
aan te doen, en behoudens een kleine
schermutseling met den Hollandschen
avonturier Andries en een begin van
vijandelijkheden met ettelijke vrijbui-
ters, omtrent de Canarische eilanden,
was alles naar wensch gegaan, zoodat
men in uitnemenden welstand het anker
voor Salé liet vallen.
Verbeeld je, als die kinderen nu
eens niet overweg konden met man
haften en behoudens. Hoe zouden er
dan flinke menschen uit hen kunnen
groeien
Men laat die kinderen een opstel
maken over een Staatsman, een stad
houder of een koning. Ja, ja, het is
maar heel goed, dat men twaalfjarigen
inwijdt in de geheimenissen van de
Almanach de Gotha.
Men laat ze opstelletjes maken over
Londen, de Alpen, de Wolga, Noor
wegen. Het is toch maar aardig dat
onze kinderen zoo reizen en Baede
ker's al reeds op school zijn.
Men laat ze op een examen dit
uitrekenen
0,0082573 X 9,276 0.0000006356
0,0045736
Ook dit
1.0625 32/s maal 1.6 X 0-075
X (I'/t
Pfj °-415 X 1>/s
De opgave vermeldt niet of de exa
minator alles eerst door een ander
liet uitrekenen
Men vraagt die kinderen wie tot
de partij der patriotten behoorden en
welke veranderingen zij wenschten.
Ja, dat vroeg men I Eu waarom de
Belgen ontevreden waren over het
bestuur van Koning Willem IDat
is toch immers een zaak van gewicht
voor twaalfjarige jongens en meisjes.
En men vroeg hun wat er gebeurde
in 800, 1296, 1345, 1467, 1530, 1567,
1588, 1618, 1625, 1697, 1713, 1747,
1798, 1814, 1830 1840, 1848, 1898.
Och ja, men at toen en men vocht,
en men nad toen misschien niet zoo
veel schoolmeesters, maar de twaalf
jarigen moesten zeggen wat er toen
gebeurde
En dat vroegen menschen, wier vak
i het is te onderwijzen, de denkkracht
te ontwikkelen, aan jongens en meis
jes van twaalf jaar op een examen.
En in de dagen hunner jeugd waren
zelfs die hoogwijze leeraren op een
examen een beetje in de war. En ook
later, toen hun eigen kennis gemeten
moest worden in bevoegdheidsacten.
j Zoo vraagt en vroeg men in ons
kleine landje van het Oosten naar het
Westen, van het Noorden naar het
i Zuiden, in Nijmegen en in Amsterdam
En in Heerenveen en in Leiden en
in de streken van turf eu in de oorden
der professoren.
Want ik haalde deze vragen uit een
rapport der Vereeniging tot Vereen- i
voudiging en verbetering van examens
en onderwijs. En De Vrouw telt te
weinig kolommen om al de school-
meesterij, al de hersenmartelingen,
over te nemen, die in dit rapport
bijeengegaard zijn. En daarvoor wor
den onze kinderen van Noord tot
Zuid en van Oost tot West afgericht,
moeten zij lief en zoet stil zitten,
mogen zij niet spreken, moeten
zij hun jonge leven geven.
Maar hebben dan de ouders zoo
weinig liefde voor hun kinderen, dat
zij dit toestaan, zoo weinig ver
stand, dat zij niet inzien wat een ca-
ricatuur van onderwijs hier geleverd
wordt, zoo weinig zelfstandigheid, dat j
zij niet opkomen tegen zulk gedoe,
- zoo weinig levenskennis, dat zij
meedoen aan het verknoeien van zie-
len, het verwoesten van gezondheid,
het dooden van geluk?
Welk een geduchte schoonmaak
moet er nog in ons onderwijs gehou-1
den worden. Ida H.
Misschien dus tot weerziens
OVERUSELAAR.
re nog geen 15 percent Neemt men
echter de soorten der Bijzondere scho
len afzonderlijk, dan blijkt, dat 't ge
ringste ongeoorloofde verzuim aan de
Katholieke scholen wordt gevonden,
n.l. ruim 4 percent, het meeste aan de
Protestantsche, n.l. bijna 6 percent
Bhmeulaiid
verwarde bespreking met Jal van mo
ties, waaruit niet wijs was"te worden.
In de niet toegankelijke middag-
vergadering was besloten een interna-(IJmuiden en de Waterweg; onderlij
tionale anti-militairistische vereeni- j had- *Tlke havens hij veilig had kun-
- nationale comité». Domela bevreemding en werd in strijd met de
I Voorts wordt nagegaan, aan welke Nieuwenhuis werd tot algemeen secre- jwaarheid geacht.
.oorzaken het verzuim was te wijten taris benoemd. Het volgend congres: Wegens het ontijdig vfrlulen u-n
en welke oorzaak den meesten invloed zal worden gehouden in 1905 te Oxford, het schip en het asn den lag leggen
I had op het totale verzuim: het on- van gemis aan goede zeemanschap,
I geoorloofd verzuim was vooral aan Bij Kon. besluit is aan mr. A. 1. j d7 voor "dentljdYa
■oordeeling i
erhaalbaar bij lijfsdwang.
de wijze als hij deed. Bovendien heeft
hij geen rekening gehouden met dê
omstandigheid, dat hij twee havens
dezen gezigv icr-
landbouw- en huiselijken arbeid te Clant van der miill od ziin verzoek (!w V°°r Vj<1 Va" ^?S maandPn:
wii ten het. «mnrlnnfde aan kiekte, der «5*™'- Ti 0®??° J.!™?' 7*® t veroordee ing in de kosten ad
Leerplichtstatistiek.
Vanwege het Centraal Bureau voor
de Statistiek is verschenen de eerste
jaargang der Leerplichtstatistiek,
waarin voor de gemeenten, arrondis
sementen, districten, provinciën en 't
Rijk een overzicht wordt gegeven van
het betrekkelijk schoolverzuim in 1902
en het volstrekt leerverzuim op 15 Ja
nuari 1903.
In het eerste hoofdstuk der inleiding
welke door mr. A. Heringa, adjunct
commies aan het Centraal Bureau, is
bewerkt, wordt nagegaan hoe het met
het schoolverzuim in de vorige eeuw
was gesteld.
Aan de hand der schoolverslagen
wordt hierin aangetoond, dat het
schoolverzuim van af '1515 steeds het
volksonderwijs heeft belemmerd, het
geen voor de jaren na 1815 met be
hulp van tabellarische overzichten na
der wordt uiteengezet. Welke maat
regelen men ook in het werk stélde
om het verzuim te bestrijden, tot aan
het eind van de vorige eeuw is het
in aanzienlijke mate blijven bestaan.
Dit blijkt niet alleen hieruit, dat in de
jaren 18421900 nog steeds ongeveer
22.000 kinderen zonder geldige redenen
de lagere school niet bezochten, doch
ook uit de klachten der laatste ver
slaggevers van vóór 1900, die den
toestand van het lager onderwijs on
bevredigend noemen en daarvan geen
verbetering verwachten, zoolang de
voornaamste oorzaak, „het veel voor
komend verzuim" niet weg is geno
men.
In het tweede hoofdstuk worden de
uitkomsten van het door de le&ipiicht-
wet voorgeschreven onderzoek door
het schooltoezicht naar den omvang
van het verzuim in 1902 samengevat
Het relatieve verzuim bedroeg in dat
jaar voor het geheele rijk bijna 7 pet
van de schooltijden, waarvan aan on
geoorloofde redenen 1.33, aan geoor
loofde 5.49 pet. moet worden toege
schreven, zoodat de verhouding der
beide soorten verzuim ongeveer is als
1:4. Van de provinciën wijst Zee
land op het hoogste verzuim-cijfer n.l.
11.18 pet., daarna volgt Drente met 10,
Groningen met 7.24, Zuid-Holland met
7.03, Noord-Holland met 6.6S, Fries
land met 6.52, Utrecht met 6.45, Over-
ijsel met 6.34, Gelderland met 4.66 en
ten slotte Limburg met 4.99 pet.
Telt men het verzuim aan alle bij
zondere scholen, de Protestantsche,
de Katholieke en „andere", te zamen,
dan blijkt, dat dit geringer is dan
dat aan de openbare scholenaan
deze toch werd ruim 7, aan de bijzon
dere nog geen 6 percent van de school
tijden verzuimdaan de eerste werd
j ruim 21 percent van alle verzuimen
ongeoorloofd geacht, aan de bijzoude-
wijten, het geoorloofde aan ziekte der met ingang van 1 September e.k., 44.45,
leerlingen. Kinderarbeid op het veld. eerv. ontslag verleend als raadsheer in
en in huis hadden den meesten in- den Hoogen Raad der Nederlanden,
vloed in Zeeland (31 pCt. van het to- onder dankbetuiging voor de vele en
taal), den geringsten in Noord-Hol- gewichtige diensten aan Hare Majes-
land (4.62 pet.) De in ongunstige eco- teit en den lande bewezen.
nomische toestanden gelegen oorzaken
deden zich aan de bijzondere scholen
in mindere mate gelden dan aan de i Raad van Tocht,
openbare. Van de arrondissementen 1 In de Vrijdagavond gehouden zit-
Rcclitzakoii
De Hooge Raad deed Maandag uit
spraak in de geruchtmakende zaak
van J. B. R., 58 jaar, aannemer en
timmerman te Zutphen, door het ge
rechtshof te Arnhem, met vernietiging
wijst Tolen het hoogste verzuimcijfer ting van den Raad van Tucht voor do van ««n vonnis der rechtbank te Zut-
aan, n.l. 15.79 pet., Tilburg het ge- Koopvaardij werd in de eerste plaats phen veroordeeld tot ƒ50 boete, subs,
ringste, n.l. 2.1 pet. van de districten uitspraak gedaan in de zaak tegen 25 dagen hechtenis, wegens eenvoudi-
doen dit Gom (12.46 pet.) en Roermond denier van he^Netotod^e ILuMndfT? ,177!? ambtenaar
(4.65 pet.) stoomschip „Prins Willem II". van S€dure.nde de rechtmatige uitoefe-
Uit de tabel, waarin het verzuim is den Kon. West-Indischen maildienst, mn& 21lner bediening (het te Zutphen
gesplitst naar de maanden van het tegen wien door een gedeelte van het aan de IJselkade den wethouder
jaar, blijkt, dat het meeste ongeoor- scheepsvolk een klacht was ingediend, Klaassen in het openbaar beleedigen
loofde verzuim voorkwam in de maand omdat hij de drie stokers C. Vierike,door, terwijl hij met andere personen
J. Kever en H. Weike, die hij van ver-1 in gesprek was over toestanden be
treffende de Zutphensche gasfabriek te
October (13.46 pCt.), het geringste in J- server en n.weiKe, me mj van ver-,
Decenlber (5.80 pCt)van het geoor- zet muite™ beschuldigde, tijdens
een reis van W.-lndië naar New-York.
loofd verzuim wijzen de maanden ëhTde"Öct<Sber Mttile Porte auVriricé ..daar steekt Klaassen geld
Februari met 11.30 pet. en Augustus aan wal heeft gezet. van in Zlïn zak'),
met 4.23 pet. op het hoogste resp. De Raad van Tucht was van oor- De Hooge Raad overwoog ambts-
laagste cijfer. deel, dat het gedrag van den gezag- halve, dat het feit bewezen is ver-
Gelijk in het voorbericht door den voerd^r tegenover de stokers \V eikeklaard door de bekentenis van bekL
directeur van het Centraal Bureau e,n Viereke (Kever had zelf zijn ont-1 en getuigen B. en R., doch dat
nader wordt uiteengezet, kon geen w7def "SekTur^ dat "hl d™ I 7aruit ,weI bl«kl- d<" .f beleedigen-
overzicht worden gegeven van de schijn heeft aangenomen de eischen de «oorden werden geuit op een open
oorzaken van het volstrekte verzuim, die met bedreiging van dienstweige- j bare ,voor het pubilek toegankelijke
wegens de onvolledigheid der door ring werden gesteld, in te willigen. plaats, doch tevens, dat dit geschiedde
het schooltoezicht verstrekte gegevens. Dat de beide stokers onwettig zijn in een particulier gesprek over gas-
Volstaan moest worden met eer. opga- ontslagen, achtte de Raad teneenen-1 fabriektoestanden, dat onder deze ora-
ve van het aantal kinderen, die vol- SSroapdw ook deTanWelke toege- i standi£heden uit het feit dat dit ge-
gens mededeeling van het schooltoe- gtane vermindering van straf in het I sprek op den °Penbaran weg gehouden
zicht zonder wettig geoorloofde reden strafregister moeten vermelden. Met werd> met kan worden afgeleid dat de
op 15 Januari de lagere school niet het oog op de omstandigheden achtte beleediging „in hét openbaar" ge-
bezochten. Voor het geheele Rijk be- de Raad echter geen termen aanwezig schiedde, en ook uit de omstan-
draagt dit aantal 1966. In verhou- om den kapitein te schorsen in zijn digheid, dat beklaagde hetgeen
ding tot het aantal kinderen van 713 bevoegdheid om als schipper op een j bij zeide, bekend wenschte te
jaar is het verzuim in het Rijk 0.20 ^aren^ 6 koopvaardl)Scbip j zien in het algemeen belang, zulks niet
pCt., in Zeeland het hoogst n.l. 0.50 Voorts werd uitspraak gedaan in de valt af te Ieid®n- Waar dus het arrest
pet, in Groningen het geringst 0.05 zaak van kapitein Harke Smits, die j van het Arnhemsche gerechtshof ten
pet. Vergelijkt men den toestand van den lOen October bij IJmuiden aanzien van het elemenTYan het straf
hei verzuim met dien vóór het in wer- zijn met lijnkoeken geladen stalen baar feit, het in het openbaar uiten
king treden der Leerplichtwet, dan schoener ...Tantina Agatha" verliet, j der beleediging, niet met redenen om-
blijkt dat het absolute verzuim, in nad&t het vaartuig den vongen dag bleed was. werd dit arrest vernietigd
------- een orkamschen storm doorstaan en i ""Tr,
1900 ■15'19f °7f,lt6?li.e'.1? drie zware brekers overgekreftMi had,
lerrmnderd tot 1966 in 1903, dat dit waardoor het zeewater het ruim bin-
dus is gedaald van 2.17 pet. tot op nenstroomde. Nadat het vaartuigver-
0.24 pet. en dat mag worden aange- laten was, werd het goed weder. Een
nomen, dat ook het ongeoorloofde re- logger bracht het schip, dat half vol
latieve verzuim aanzienlijk is afgeno- wa^?r stond, te IJmuiden binnen, met
men, daar het thans slechts 1.33 pet., YSt„n
j ï- u j _l en ingeslagen groot luik.
van de schooltijden bedraagt. j 0p vr*ag in het licht der ge.
j bleken omstandigheden het vaartuig
Aati-militaristen. door deu kapitein ontijdig is verla-
ten, gaf de R. v. T. een bevestigend
Men meldt uit Amsterdam aan de antwoord. Wel erkend de Raad dat do
N. R. Crt.j kapitein en de opvarenden in groot
Het Internationaal Anti-Militairis- gevaar en angst hebben verkeerd,
tisch Congres verliep Maandagavond zoowel voor schip als eigen loven,
I in een groote herrie ten gevolge van maar da^ de toestand zóó hachelijk
,de aanneming van een voorstel over Sd-df^chUw mogen koesKm
verdaging der vergadering. Allo bui- dat wj den uitsct,letenden wind de
tenlanders hadden tegen gestemd; de storm spoedig zou ophouden, en dat j Woensdag 13 Juli wordt in hooger
Nederlanders bezorgden echter met overigens het weer niet zoo boos was. beroep voor het gerechtshof te 's-Gra-
hunne numerieke meerderheid aan het blijkt wel hieruit, dat de stoomtraw-yenhage behandeld do zaak van mr.
voorstel de zege. De Fransche gedelo- ^er een boot kon uitzetten. Ook draagt j an Munnekrede, door de H&agschs
?rden dreigden niet terug te zullen de Itapitein door eigen gemis aan be-rechtbank wegens de bekende feiten
leid schuld aan den toestand waarin van verduistering in hoedanigheid
de zaak verwezen naar het ge
rechtshof te Amsterdam.
Ourertroiiwbare Deurwaarder.
Een deurwaarder bij de directe be
lastingen aan wien de rondbrenging
en onderteekening van de exploiten
van dwangbevelen was opgedragen en
deze rehhaaldelijk niet aan belas
tingplichtigen ter hand steldé, ter
wijl hij de door hem onderteekende
exploiten van beteekening ten kantore
van den ontvanger afgaf, het daar
door doemde voorkomen dat hij ie
dwangbevelen werkelijk had afgege
ven, werd heden door de arr.-recht-
bank te Utrecht veroordeeld tot twee
maanden gevangenisstraf.
komen.
erduistermg in hoedanigheid
het schip verkeerde. Zijn plicht ware van curator in faillissementen tot 2
Vooraf was behandeld het militains- geweest om te gaan bijleggen in jaar en 6 maanden
me en de vakbeweging in een zeer plaats van niet zeilen door te gaan op 1 veroordeeld.
gevangenisstraf
feuilleton.
Naar het Dnitsoh.
Is er dan geen anderen weg om
u een onbekommerd bestaan te ver
schaffen? vroeg hij.
Ik zie er geen antwoordde zij
met een gedwongen lachje.
Vergezelt de baron u
Neen, hij zal met mijn voornemen
geen genoegen nemen, want hij ver
gist zich niet, als hij meent, dat ik te
vens daardoor voor altijd een schei
ding bewerk.
Maar gij weet wellicht niet, hoe
lang het zal duren, eer gij een enga
gement vindt en hoe moeilijk 't u zal
zijn. weder voor 't publiek op te tre
den?
Ook dat moet ik dragen, zuchtte
de barones. De eerste stap is altijd
het moeilijkstik zal wel vrienden
vinden, die mij aanmoedigen. Ik zal
nog heden mijn maatregelen nemen.,
misschien reis ik morgen reeds af.
Waarheen? vroeg Frits.
Dat zult ge wel hooren, zoodra ik
't zelf weet.
Kan ik u ook van dienst zijn
met
Neen, ik wil geen tweede offer
van u aannemen, sprak de barones en
hare stem klonk vaster zou niets i
door gewonnen worden, want ook dit
geld zou aan den moloch van het spel
geofferd worden. Ik heb nog mijne
sieraden, die ik kan verkoopenop
het tooneel zijn de valsche steenen
j even zooveel waard als de echte. Ik
j ben voor den eersten tijd uit de brand.
Geloof mij, vervolgde zij zacht, ik be
zit den moed het noodlot tegemoet te
gaan en den strijd er mee op te ne
men.... Wilt ge mij reeds verlaten?
Mijn man zal weldra thuis komen
wanneer zien wij u weer?
Ik kom spoedig terug, antwoordde
Frits, nog geheel onder den indruk
van het gehoorde.
In de vestibule ontmoette hij baron
i Felsing, die even te voren was thuis
gekomenhij scheen geweend te heb
ben en trad met bedroefd gelaat op den
candldaat toe.
Gij waart bij mijn vrouw, sprak
hij en zijn stem klonk dof, gij weet
dus het akelig nieuws
Ik weet het. antwoordde Frits,
en ik kan u niet zeggen, wat ik er
wel voor over heb, kon ik uw echtge
noot© voor dien val behoeden. Eene
baronesse op 't tooneel
Dat kunt ge, zei von Felsing snel.
Een oogenblikkelijke geldverlegen
heid slaat haar ter neer en doet haar
t ergste vreezen. Als wij een paar
duizend thalers hebben, zijn wij ge
red en doen wij den geheelen adel niet
de schande aan van een barones....
Dus met tweeduizend thalers zijt
ge geholpen?
Ja, 't is maar voor acht, veertien
dagen, hoogstens een maand, en ik
beloof u
Ik zal u helpenik kom weldra
terug, sprak de candidaat. i
Edele vriend begon von Felsing
te declameeren, maar hij werd in zijn
ontboezeming gestuit door Frits, die
hem verzocht niets er van aan zijne
echtgenoote te zeggen, hem beloofde
zoo spoedig doenlijk met de beloofde
hulpmiddelen te zullen terugkeeren en
haastig vertrok. i
Toen hij het huis verliet, gevoelde
hij een zwaren last op zijne ziel druk
ken. Hoe zou hij het aanleggen om
zijn woord te houden? Onwillekeurig
herinnerde hij zich de waarschuwin
gen van zijnen vader, van August en
ook van de barones-zelve en hij kreeg
een gevoel, alsof dit paar de vriend
schap niet verdiende, die hij het be
weesmaar wat hielpen al die over
denkingen Hij had zijn woord gege
ven en moest het houden.
Zijn weg leidde voorbij het hotel
Bauer. Hij trad binnen om een glas
wijn te drinken en over datgene, wat
nu gebeuren moest, na te denken.
In het kleine kabinet zat Johan von
Varnow alleen aan een tafeltje hoe
onaangenaam het den candidaat op
dit oogehblik ook was, moest hij toch
naast hem komen zitten en een ge-
sprek met hem aanknoopen.
Gij zijt gisteren zoo schielijk ver
trokkenweet ge al, dat baron Fel
sing met zijn echtgenoote is terugge
keerd? vroeg Johan, en in den toon,
waarop hij dit vroeg, lag een bitter
sarcasme.
De candidaat sloeg voor den helde-
ren, doordringenden blik van den j
vrager de oogen neder.
Zij zijn eerst den vorigen nacht
teruggekomen, antwoordde hij ontwij-
kend.
Zoo O ja, ik herinner 't mij. de1
baron was zooeven hier. Hebt ge hem j
al ontmoet?
Ja.
Dan znlt ge den uitslag van de
reis wel weten uwe opgewonden-
heid doet mij dit vermoeden. Wordt!
niet kwaad, dat ik zoo openhartig'
met u daarover spreek, vervolgde Jo-
ban openhartig, maar gij ziet den;
strik niet, waarin men u wil vangenj
Mijnheer de graaf
Mijn waarde heer von Thalstein,
als ge eens wist. welk een levendig
belang wij allen in u stellen, dan
zoudt ge mij zeker het recht toeken-
nen om u te waarschuwen. Ge hebt
aan mijne zuster een dienst bewezen...
Waarvoor men mij geen dank'
verschuldigd is, het was geen verdien
ste van mij
r Dat kan wel waar wezen, maar
daarom zijn wij u toch dankbaar, al
wilt gij er geen notitie van nemen.
Frits keek hem verwonderd aan.
Het beeld van Selma doemde voor zij
nen geest opmocht hij werkelijk
hopen dien schoonen droom, welke
steeds zijn ziel gevangen hield, te
zien verwezenlijkt?
De baron heeft gespeeld en alles
verloren, begon Johan weder. Hij is
geruïneerd en nu moeten de goede
vrienden in de bres springen, opdat de
bedreigde vesting het nog een paar
dagen kan uithouden; iedereen wordt
verzocht te helpen pompen, opdat het
lekke vaartuig nog een tijdje boven
water blijve. En hoe lang zal dat du
ren? De schipbreuk kan niet uitblij
ven en de behulpzame vrienden zul
len geen spaander daaruit redden.
En wie heeft u dat gezegd
vroeg de candidaat. terwijl hij de si
gaar aanstak, die Johan hem had
aangeboden.
Wie? De baron-zelf!
Gij schertst
Volstrekt niethij gaf mij dui
delijk. onverbloemd te kennen, dat het
hem niet onaangenaam zou zijn als
ik hem geld wou te leen geven. Gij
zult met mij instemmen, dat hij zulks
nooit zou hebben gedaan, als 't mes
hem niet op de keel stond. Dat ik
aan zijn verlangen geen gehoor gaf
en ook zijn uiterst vriendelijke uit-
noodiging tot een muziek-avondje niet
heb aangenomen, behoef ik u niet te
zeggen. Ge weet, hoe ik over die twee
Maar mevrouw von Felsing is...
Hoor eens, mijnheer de candi
daat, we zullen daarover niet twistem
U oordeelt van uw standpunt, terwijl
ik, met onbenevelden blik, va'n 't mij
ne misschien wat dieper zie. U be
hoort ook tot de goede vrienden, wier
hulp men inroept en ik moet mij zeer
vergissen of men heeft reeds bij u om
hulp aangeklopt.
Mevrouw von Felsing kon wel
een ander middel gevonden hebben om
der schipbreuk te ontgaan, zeide
Fnts. de weg naar 't tooneel staat
voor haar open
Denkt ge dan, dat zij dezen weg
zal betreden spotte Johan. Zij denkt
er niet aan, al heeft zij dit aan u ge
zegd. Men zou haar slechts voor klei
ne rollen gebruiken kunnen en dat
eene baronesse von Felsing daarmee
met gediend kan zijn, zult gij moeten
toegeven.
I Maar zij is er vast toe besloten,
antwoordde Frits, door de tegenspraak
geprikkeld, ik zeg u dat onder vier
oogen en omdat ik op uwe beschei
denheid reken.
Een spottend lachje speelde om
Johan's lippen hij klopte do aschvan
zijn sigaar en wierp een ondenoekon-
den blik op den candidaat.