NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD. ?és t d^r,rd,kant Nu t 22e Jaargang. No. 6560 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen, DONDERDAG 17 NOVEMBER 1904 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN PER DRIE MAANDEN: Voor Haarlem1.20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente)„1.30 Franco per post door Nederland„1.65 Afzonderlijke nummers0.02% Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 0.37% n de omstreken en franco per post 0.45 Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. AD VERTENTIËN: Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Builen het Arrondissement Haarlem van 1—5 regels 0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regeL Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen. Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55. Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan 'iet Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azk te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publieitè Etrangère G L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, SuccParijs, 3l^is Faubourg Montmartre. AGENDA Donderdag 17 November. Brongebouw, Muzikale Vrienden kring Concert, 8 uur. In deze agenda worden vergaderin gen, uitvoeringen enz. kosteloos ver meid, wanneer zij in onze kolommen zijn geadverteerd. De Schouwburg aan den Jansweg, Men meldt ons Binnen enkele dagen zal door een De vraag is nu natuurlijk, of de is in de laatste weken weer belang- Haarlemsche ingezetenen geneigd zul- rijk sterker geworden, j len zijn, hun geld in deze onderne- Een beslissing in dezen oorlog z*il, i ming te steken. Bij de beantwoording naar men meent, niet voor liet aan- van die waag geven wij al dadelijk staand voorjaar vallen, toe, dat van een hooge rente geen Uit j sprake zal kunnen zijn. Een bescbei- Port'Arthur den dividend op de aandeelen achten wij evenwel zeer goed mogelijk. Uit "s een brief gekomen van mevr. Vera liet ons gezonden communiqué blijkt, Stossel, de echtgenoote van den lield- dat er in de laatste jaren ruim f 5000 hnitigen verdediger van do belegerde netto ontvangen werd. Werd het ge- veste, gedateerd 74 October en ge- i heele kapitaal van 170.000 in aan- ,ht aan den heer Porloff, een scliat- deelen geplaatst dan zou dus een f'Jk theehandelaar te Moskou. Daar- dividend van 3 pCt. kunnen worden schrijft de wakkere vrouw liet vol- verwacht. Moest een gedeelte van 't kapitaal als hypotheek worden gevon- ;-Ik zend u dit blad papier om u te den, dan zou daarvoor weliswaar 1 aten zien dat onze zending is onz. 4 pCt. moeten worden betaald, maar verdedigers van Port Arthur te steu- men moet ook niet vereeten dat in ncn en te verzorgen. Wi] kunnen hier SSS BV ven kunnen. Ik doe dus, door ontzette. Generaal Travassos geleidde daarop de cadetten naar Rio de Ja neiro, waar zij met de troepen- en politiemacht slaags raakten. Generaal Travassos werd gewond, zijn adjudant gedood. De cadetten trokken toe.; terug naar de school, waar de troepen hen aanvielen. De cadetten werden gedwongen zich over 1 een veel drukker bezoek kan worden verwacht, dan in den ouden die in- tusschenkomst cen p^p op de goe voorloopig Comité de steun van het derdaad verschillendeglbrlken had. de en edeimoedige stad Moskou, die publiek worden ingeroepen voor de Derhalve zullen ook de ontvangsten a]tijd antwoordt op een beroep ten verbouwing van den schouwburg evenredig stijgen. bate van hen, die in nood verkeeren. Jansweg. j e'k geval is de benoodigde som \yees zoo g0ed onder de talrijke in- Het totaal benoodigde kapitaal is ^ïet overmatig groot. Over meer dan woners van uw s{ad geld te verzamc- 170,000, van welke som reeds 55% ae hem kan het voorloopig comité jGn en ons eon wissel op mijn naam in den vorm van aandeelen en hy-a^ beschikken. Nog 73000 is noodig zenden door tusschenkomst van de potheek is toegezegd. De aandeelen en om die te verkrijgen, doen wij Russisch-Chineesche bank. Wij zul- ziin van ƒ1000 en van 1500 Het voor-' gaarne een beroep op de offervaar- jen nu doen wat wij kunnen voor de- J .i. <-7i r/hoid von nnt a wctl rrael fI df> Tncrf"7.P- 1..1.1.:j:. 1.-4 hebben het in zooverre gemakkelijker dan Von Moltke, dat zij in voortdu rende telephorusche verbinding kun nen zijn met de onderdeelen van hun legers en aan deze telephoriisch hun orders kunnen overbrengen. Bij het Japansche lerger is het gebruik van de telephoon zelfs tot in de vol maaktheid doorgevoerd en heeft ell< te geven, allen werden gevangen ge- eenigszins afgezonderd onderdeel, hoe gering ook in getalsterkte, een veld- telephoon bij zich, waardoor het voortdurend is verbonden mot den nomen. Een poging werd gedaan de cadet ten van de artillerieschool tot deel neming aan het oproer over te halen maar HET TOONEEL. hoofdtroep. Zoo weet de opperbevel - tevergeefs. Majoor Gomeshebber zonder noemenswaard tijd - Castro, de leider en aanstichter, werd j verlies alles wat voor hem van be- gearresteerd. De geheele beweginglang is te weten, was uitgelokt door fanatieke mili- taristen en ontevreden politici, die gebruik maakten van de aanstaande invoering van de onpopulaire, wet op de verplichte vaccinatie om de bevol king tot oproer aan te zetten. ITALIË. De afloop der herstemmingen voor de Kamer is thans volledig bekend. Giolitti beschikt over 320 stemmen of wel een meerderheid van twee derde van de geheele Kamer. De nieuwe Kamer kenmerkt zich door de sterk verminderde macht Stadsnieuws DE AFGEKEURDE SCHOOL. Wij hebben meegedeeld, dat de dis- tricts-schoolopziener het plan van de nieuwe school aan de Tuchthuis straat heeft afgekeurd. In de Raads vergadering van heden stellen B. en W. nu voor het geschil ter beslissing voor te leggen aan den Minister. Naar wij vernemen heeft de dis- we- aoor ae sterK vermmuerue niaua tricts-schoolonziener hp?warpn £ijn van i iuuu en van i/vu. ütu rvji- -j -Hpr ïiitpr^tp linkArziidp De neder-1 scnooiopziener Dezwaren loopig Comité beschikt niet alleen bigheid van onze welgestelde mgeze ze ongelukkigen.die na het einde van re™wiSen g™s onvoldoende ruimte en licht. De over den schouwburg en het tennoor-; ^ei)eiJj dl® met ?^s van den oorlog naar Rusland gezondenj g November is zegt de Popoio speelplaats loopt spits toe, is aan den den daarvan gelegen huis, maar ook, dat Haarlem.niet langer.zonderzullen worde„. Er zijn er die be.de zSdkg jfm wareca- breedsten kant 15 M.. doch aan den overliet huis. ten zuiden van den den ,an en armen verloren hebben, sommigen Lastrofe voor hen geworden, ondankssmalsten maar 8 M breed schouwburg welke nerceelen een ee-vens» dat het denkbeeld om een ge- hebben een arm of een been verloren, I {■'7" UI'} nnH^fmiDiDa sxudisien maai 0 m. oreea. zam^idHke'frontbre^dte hebben vin' heel nieuwen schouwburg te bouwen, anderen zijn het gezicht kwijt, weer,hJJ" n °^ti?Sf€nftS?e^h?hSen de' Bovendien acht de heer Rooden- 26 M.. zoodat verbouwd naar de plan-' hoe aantrekkelijk ook, door de zeer anderen die gewond werden aan den i k gg d ePn ^jheid zulk een burch de.hooge murenvan de oude nen van den heer J. van den Ban, hooge kosten weinig kans zal hebben ruggegraat zullen hun geheele leven 0praal verschaft, dat regeering en 'gevangenis voor het licht in de loka- een zeer goed geheel kan worden om uitvoering te geraken. gebrekkig blijven. Er zijn vele parlement met de beste vooruitzich-'en oen te groote belemmering, verwacht. j Is het overdreven, dat een geheel lukkigen. Help ons, waarde heer gij ^en aan den wetgevenden arbeid kun-Toen de Raad besloot op dit terrein De inkomsten der te stichten naam- nieuw te bouwen schouwburg met zijt steeds goed en hemmnelijk oe-nön an I deze school te stichten is daartegen looze vennootschap zullen zijn de de nieuwste^ mnchtm^ voorzien, w^st. Antoenjulto uw^ VoorbeddHet ver— ontvangsten wegens verhuring van A soo^'neen? l;*M*Haarïêm met" zijn om- Zlillen wij elkaar in TvToskou leruB- fvan 27 Aug. 1902 „pwees.dat v a a r, gjyj| oon hommer hp- 71p11. i.. o...!,-: ij j het terrein te klem is om daarop een duizend gulden vereischen zal En ton. Wanneer de ooriog geëindigd is. ;g hfit in het-tweede kiesdistrict zoo neen, zal Haarlem met zijn om- zullen wij elkaar in Moskou terug- streken dan zulk een bedrag be- zien." viji jaar ruim jouuu netto per jaar schikbaar stellen en.... zal van een Aan bezeil oproep tot steun zai t is ontvangen. Het voorloopig Comité dergelijke som rente kunnen worden getwjjf0jd door velen worden v zal tevens een poging doen om sub-, opgebracht? Irtn.fl.-n. nat. verdient het heldhafti sibie te verkrijgen van het Gemeente- - - bestuur felachtig voor. En al moge het dat een geheel nieuwe Uit de boeken blijkt, dat in de laatste vijf jaar ruim ƒ5000 netto per jaar kiezing van Santini bekend werd ge-net terrein Aan dezen oproep tot steun zal 011-maakt. Aanhangers van dezen en so- j hulpschool voor 6 en een andere I daan. Dat verdient het heldhaftigemiltairo macht noodig om het stem-» Toch werd het voorstel van B. en Ons komt het minst genomen twij- ffarnizoeri dan ook ten volle I bureau te ontruimen. Slechts zes leden 00RL0GSVARIA. ol-cialisten raakten slaags en er was schooi voor 12 klassen op te hebben. opgebracht0 '--1 - W. aangenomen, I stemden tegen. j Het ergste van de zaak is, dat er j nu weer in elk geval nieuwe ver- traging zal ontstaan. Of de Raad komt op zijn besluit van 27 Aug. te rug (verschillende Raadsleden zijn 0 "0w.v----- - v- ---c—us aniüassaurice vau nusianu te het terrein gaan zien) en dan moet waartoe voor zoover er plaatsen van den schouwburg in de Jansstraat succès voor de belegeraars zijn, want Pai.iis mevrouw Neïidoff heeft van er pa» nie„w terrei» .Mn,H over zijn - aan het publiek tegen be-Aan de Haarlemmers is het nu om het fort Itsjan ia de sleutel van de Br eBn nleuw wortlen taling toegang zal worden gegeven. blijk te geven, dat zij prijs^ stellen op t binnenste verdedigingswerken. Intus- In de maand December zal een ver-het bezit Behalve het dividend op hunne' waar zijn, dat een geheel nieuwe; gen ander bericht aangaande Port-! aandeelen zullen aandeelhouders dit schouwburg altijd heter kan ziln> Arthur wordt medegedeeld door den j voordeel genieten, dat zij tot één dag dan een verbouwde, zoo dient men, correspondent van de „Birschewya L voor de voorstelling plaatsen zullen in het belang van de gemeente, zich wjedomosti", die uit Tsjifoe aan zijn' nruix.vrTP nrtDOTornr kunnen bespreken en dat hun eens wel rekenschap te geven van wat k] ad seinde i B E M ANN ING DER RU b SIS C IJ h per jaar, met hunne dames, èen gala-i bereikbaar is. Ons komt het .voor,! De inneming van het fort Itsjan UUblZJiK-VEUUi. voorstelling zal worden aangeboden, dat dit 't geval is met het verbouwen door de Japanners zou een wezenlijk De ambassadrice van Rusland te, «lnofoA*. vqripri cphrmwrmro* lil ne .1 fl.TlSST.T*aaL cnoo 10c rrr.r\» na holnrrAT.'iorc 71111 want gadering van aandeelhouders worden schouwburg, bijeengeroepen, waar de plannen van den heer Van den Ban zullen worden ontvouwd en statuten en huishoude lijk reglement vastgesteld. Het voor nemen is, de onderneming te doen besturen door een Raad van Beheer, bestaande uit zeven leden en een Directeur. Alleen deze laatste zalwor. den bezoldigd. Deze Raad van Buitenlandsch Overzicht hooft persoonlijk altijd toegang tot oUÏ- den schouwburg en doet m de maand -c admiraal Rodjestwensky, comman- tX •""4 1 dant van het Oostzee-eskader, het vol- van oen behoorlijken schen is tot dusver geen bevestig ngde tel m ont d van het bericht van den val m Dak ,8 Noye^tér, luiden- lItRlan ontvangen. Hier wonende Ja-d6 Hct „ra^htiie hosnitaalschin panners erkennen, dat Port Arthur het nog wel tot Januari kan uithou den. Volgens mededeelingen uit goede bron lijdt generaal Nogi aan een ge vaarlijke ziekte. De naar Mantsjoe- rije gezonden af deelingen van het be legeringsleger zijn naar dit terugge keerd, daar het leger van Oyama ver sterkingen uit Japan ontvangt. Het weder is thans weer goed." DE 00BL0G. De toestand op het oorlogsterrein is Ttfohp/rn°g steeds onveranderd. Er worden .Deneer ..i 4vnAimnctonfri April verslag van 't gehouden be heer. De circulaire zal, namens het voor lijk is na te gaan. In de laatste dagen werd meerma len een strijd verwacht, het kanon vuur werd hdviger. doch de stellin- i vuur weru uwvikci, uui.11 ut oninn loopig Comité, onderteekend worden en aan 1)cide zijden zijn z0„ sterk, door de lieeren J. J. Zeowoldt. voor- da, niettegenstaande de legers ver- zitten Willem Dysermck, secretaris, bazend dicj1t bij elkaar staan, een 011- P. F. de Bordes, penningmeester, M. middellijke aanval van een van bei- H. Binger, P. van Ooij, F. Feltmann de partijen niet waarschijnlijk is en en G. J. van Gasteren, die zich allen ?]echts hij verrassing kan geschieden, tot het geven van nadere inlichtin- Het Russische leger heeft zeer veel gen bereid verklaren. kanonnen,ook zwaar geschut. 1 Deze heeft hdt bepaald eens willen Tot zoover het communiqué, dat beproeven. althans uit Moekden wij over deze zaak ontvingen. Ze is, komt de tijding, dat een onafgebroken naar 't ons toeschijnt, belangrijk ge- bombardement met belegeringsge- noeg om er een en ander aan toe te schut 50 A 60 projectielen per uur voegen. jin den vroegen morgen van den Wat ons in de eerste plaats ver-14den November tegen de Japansche heugt is, dat hier nu eens een om-stellingen aan den Sha-ho plaatshad, lijnd plan ter tafel wordt gebracht. Dit bombardement eindigde eerst hij Tot nu toe waren al de hangende het aanbreken van den nacht. Meer schouwhurgplannen van nevelachti- dan 500 groote projectielen waren in gen aard. Noch het Comité voor een de sterkste Japansche stelling ge- geheel nieuwen schouwburg, noch de worpen, met het doel den aanleg van personen, die zich interesseerden voor versterkingen, waaraan de laatste de verbouwing van den bestaanden vier weken hier druk werd gewerkt schouwburg in de Jansstraat, waren te belemmeren. tot nu toe verder gekomen dan totDoch dank zij de buitengewoon vage plannen. Hier is iets, dat men sterke verschansingen, had het ar- kan overzien. Het voorloopige Comité tillerievuur. evenals hij Port Arthur vraagt ƒ170,000, waarvoor het den weinig uitwerking, schouwburg koopen en verbouwen! kan. daarbij gebruik makende van de Maar ook de Russische perceelen. ten Zuiden en ten noor- froepen zijn bijna geheel ont- den daarvan gelegen. j trokken aan het Japansche vuui Dat het voorloopig Comité dit laat- an daa5,blJ fook beschermd tegen ste perceel in handen heeft, is van 'de koude In de laatste weken wor- groot belang. Het was juist het zwak.dfü onophoudelijk warme dekens en ke punt van het plan van den archi- kleederen ,U1 Moekden m lange trei- tect dat aan de zuidzijde niet even- »en .naai" £fZ°n±n" ver" veel ruimte kon worden verkregen rtl Van Nie^ beschikt is dH gebrék vee- Het bc2it 8™" óf de Raad besluit de beslissing van den Minister in te roepen en ook daarmee gaat natuurlijk tijd verloren. Met het oog op de werk- - voordeel voor het Russische leger en vallen en kan er een schouwburg ge-eïeneens het van Tielmg, dat slicht «orden. be klinkt alseen klok d00r dc Lia0 mct het Sp0„nve^tat-- be gezoinenlijke frontbreedie \an 26 on simminting in verbinding staat. Metergeeft daar een denkbeeld van. nip4 7nTidAr waarde Bovendien zal niet ieder weten dat De troepen zijn vastbesloten en be- öe diepte van t tooneel slechts dne reidwillig gebleven. Ook gelooft men Meter minder is, dan die van het algemeen, dat de Russische regeering tooneel in de schouwburgen te Am- den strijd tot het uiterste zal voort- terdam en Rotterdam. Er is alle aan- zetten. leiding, om hier van een flink en De aankomst van den z.g. ,,papa" breed opgevat verbouwingsplan te Linewitsj heeft zeer gunstig op de spreken. troepen gewerkt. Het Russische leger UIT ANDERE LANDEN. AFTREDEN VAN MINISTER ANDRé. In een schrijven aan den minister president neemt generaal André ont slag als minister van oorlog. In het schrijven verklaart de generaal, dat hij geen oogenblik zelfs de veronder stelling zou kunnen dragen dat hij oorzaak zou kunnen zijn van oneenig- lieid in de ministerieele meerder heid. Het ontslag werd aangenomen, De portefeuille van oorlog is aan geboden aan den heer Berteaux, af gevaardigde van Seine et Oise, die haar aanvaardde. Het officieele be sluit zou heden verschijnen. DE KONING VAN PORTUGAL IN ENGELAND. De koning en de koningin van Por tugal kwamen Dinsdag te 11.15 te Portsmouth aan; zij werden harte lijk verwelkomd door den prins van Wales. Te 1.10 vertrokken zij naar Windsor. De vloot, die te Portsmouth bijeen was, onder bevel van admiraal Sir Arthur Wilson, deed aan de kro- nings-revue denken; het weder was prachtig. Te 3 uur 15 kwamen de koninklijke gasten te Windsor aan en werden aan het station door het Engelsche koningspaar ontvangen. Onder toe juichingen reed de stoet door de1 fraai versierde straten naar het kasteel. DE TOESTAND IN RIO DE JANEIRO. De revolutionaire beweging is on derdrukt en de orde geheel her steld. Senator Lauro Sodre en de af gevaardigde Barboza Lima, leiders der beweging, hebben de vlucht geno men. Er zijn vele dooden en gewon den. Do onderdrukking van den op stand is te danken aan de krachtige maatregelen der regeering dezeu nacht. Gistermiddag verscheen gene raal Travassos in de militaire school, waar hij onder toejuiching van de officieren en cadetten het hoofd van de school uit zijn functie de„Het prachtige hospitaalschip „Orel", dat- ons vergezelt, dank zij deloosheid is dit zeer te betreuren. vrijgevigheid der Fransche natie, isi het eskader tot groot gerief. Twaalf-j Militieraden, duizend Russische harten zenden met in de Staatscourant van heden is mij hun warmen dank aan „la gran opgenomen een lijst, vermeldende do Wtee' dépêche blijkt, dat de"ame,n„ dekMi Koninklijk besluit equipage van het Oostzee-eskader het 17 November benoemde voorzit- betrekkelijk zeer groote aantal van i ters en burgerlijke leden, alsook hun- 12.000 officieren en manschappen be- ne plaatsvervangers, voor de onder scheidene militieraden voor de lich ting van 1905. draagt). VAN DE BOOMEN EN HET BOSCH. In een brief uit Yentai van den In het tweede militiedistrict in de provincie Noord-Holland is benoemd laatste drie heeren zijn te Haarlem woonachtig. oorlogscorrespondent van de Temps'tot voorzitter G. Blankers 't Hooft wordt geschreven over den slag bij )id der Prov staten, tot diens plaats. "ik moet openlijk erkennen, dat ik r"va"fMr. I. W. G. Boree. er niets van begrepen heb, geen zier- j Hogelanden. lid der Prov. Sta. tje. Ik ben erbij geweest, heel diclit j ten» tot lid J. Winkler, lid van den bij, in de voorste loges, het donde- j Haarlemschen gemeenteraad, en tot reu van de Russische batterijen heeft diens plaatsvervanger F. M. baron mij gedreund in de ooren, hetsprin- van Lijnden, eveneens lid van den gen van de Japansche kartetsen heeft Haarlemschen gemeenteraad. De mij meer dan eens het hoofd doen - buigen. En een van mijn metgezel len, die in de krijgskunde een goe den naam heeft, heeft er al even wei nig van begrepen. En toen ik des avonds en den volgenden ochtend de knapste deskundigen raadpleegde die de geheele wereld hierheen heeft ge zonden, toen ik hun vroeg om een beetje licht, antwoordden zij mij, dat deze slag de meest duistere, de meest verwarde was dien ze kennen, dat ze dien zouden bestudeeren en dat ze over een of twee weken er mis schien iets van zouden begrijpen." De opmerkingen van dezen corres pondent verklaren waarom van geen van de groote gevechten een behoor lijk overzichtelijk verslag is gegeven door de talrijke oorlogscorresponden ten Zij zien door de veelheid van de boomen het bosch niet. Al kun nen wij hier de gevechten niet van oogenblik tot oogenblik volgen, we zijn er toch gelukkiger aan toe, over overmaat van boomeu hebben we niet te klagen en de officieele berich ten van beide zijden geven ons met een goede kaart een vrij duidelijk overzicht van den loop van de ge vechten. Von Moltke had wel gelijk, toen hij, in plaats van te paard te stijgen en over 't slagveld te draven, in zijn tent zijn veldslagen bestuurde op een uitstekende terreinkaart, daar de berichten afwachtte en van daar zijn orders zond. Zoo leiden ook de opperbevelhebbers van de legers in het Verre Oosten de veldslagenzij en hun staf zijn de eenigen, die het gevecht kunnen overzien, maar zij la ten in hun tenten natuurlijk geen nieuwsgierige journalisten toe. Zij De Damiaatjes. Den 19den November is het de dagj dat de Damiaatjes 340 jaar hun ge- klink-klang over onze veste hebben doen weerklinken. Deze klokjes, vervaardigd door Joh. Dirks. en ingewijd den I9den No vember 1564, werden echter in 1732 vervangen door twee klokken, die in de wandeling de namen van „Piet" en „Hein" kregen. Raadsverkiezing. In de door de Vrijzinnig-Democra tische Kiesvereeniging op Dinsdag 15 November gehouden vergadering, zijn met algemeene stemmen tot candidae- ten voor de a s. Gemeenteraadsver kiezing gesteld de heeren Mr. J. H. Thiel, voor de vacature BeijnesH. Brederode, voorz. Algem. Ned. Werklieden-Verhond afd. Haarlem, voor de vacature-Hofland. Beiden namen de candidatuur aan Gemeenteraadsverkiez ing. De candidaatstelling voor den ge meenteraad voor de vacaturen J. J. F. Beijnes en J. Hofland in het der de kiesdistrict, zal geschieden op Dinsdag 6 December a.s. De stemming j is gesteld op Vrijdag 16 December en de herstemming, zoo noodig, op Vrijdag 23 December. I „ZAZA" DOOR MEVR. JULIA VAN LIER—CUIJ PERS. We hebben gisterenavond weer eens met genoegen in den schouwburg gezeten. ,,Zaza" een stuk, dat, evenals „De Ster" en „Asra", het thema be handelt eener liefde, die in de too- neelwereld doordringt is reeds al te zeer bekend dan dat we hier nog iets over den inhoud behoeven mede te deelen. Maar of dit ook het geval is met de vertolking der titelrol door Mevr. Van LierCuypers te Haarlem, be twijfelen we, want anders zou 't toch zeker voller geweest zijn. In één woordMevr. Van Lier Cuypers heeft gisterenavond een wa ren triomf gevierd. En we hebben haar als Zaza liever gezien dan als Marguerite Gautier, waarin ze de vorige week is opge treden. In de „Dame aux Camélia's" is door Sarah Bernhardt een traditie gebracht van dingetjes-doen en trucs uithalen, aan wier bekoring om na te bootsen geen actrice, die na haar gekomen is. meer schijnt te kunnen ontkomen. En in de verschillende Marguerite Gautier's ziet men dan ook altijd een worsteling om op te klauteren langs den ladder van al lerlei imitatietjes tegen de reputatie van de groote Sarah. Maar met de „Zaza" is dat niet het gevalbij deze rol heeft zich zulk oen traditie nog niet gevormdde actrice voelt zich tegenover die rol nog vrijer om er van te maken wat ze wil. En dat komt het talent van een artieste als Mevr. Van LierCuypers ten goede. Want het temperament van haar kunst bïöügt mee, dat ze zich heele-. maal vrij moet kunnen bewegen. Zd moet haar werk er uit kunnen gooien zooals 't in haar opkomt, zon der eerst gewrongen te worden in al lerlei routine-vormen. Zij is een ar tieste van eerste impulsie, die om mooi te zijn haar kunst moet geven gelijk die op 't oogenblik zelf in haar opleeft, niet zooals die na lang wikken en wegen, met allerlei be dachte effecten, door haar gemaakt zou worden. En in de rol van „Zaza", de variété-artieste met allerlei impulsi- viteiten, kon zij zich met haar plot selinge uitbarstingen van een ge voelsleven geven. Zij heeft dan ook eigen werk laten zien precies zoo als haar talent i s, wérkelijk is. Men mag gerust zeggen, dat MevrJulia Van Lier—Cuypers gis terenavond heeft staan „werken", werken en nóg eens werken. Want wérken noemen we 't, wanneer een actrice vier bedrijven lang, van ach ten tot elven, bijna onafgebroken op de planken blijft en er slechts hoog stens een paar oogenblikken af is. Zaza beheerscht het stukdat moet zedat hebben de schrijvers zoo gewild. Maar slechts een tooneel- speelster van groot talent zal 't kun nen gelukken dit met haar spel ook gedaan te krijgen. Welnu, Me vu Van Lier—Cuypers hééft het stuk den hcelen avond be heerscht ze had haar rol volkomen onder de knioniet het stuk maar z ij is de baas gebleven. Wc hobben werkelijk Zaza, een goede Zaza, een natuurlijke Zaza en niet in de eerste plaats een stuk van twee Fransche auteurs te zien gekregen. Z ij heeft gedomineerd krachtens en rechtens haar talent. Mooie dingen heeft ze laten zien in afwisselende émoties. van geluks extase in liefde, van verontwaardi ging in bedrogen gevoelens. Geen oogenblik van matheid was er in haar spel't kwam er alles vlot en raak uit. Het lééfde, drie uur lang leefde hei. Dat was een verliefde vrouw, een écht verliefde vrouw, die ze gisteren te zien heeft gegeven. En ze speelde niet zoo maar vertrou wend op haar tooneelroutine, den kende vooruit, dat gaat welneen, 't was „spel" dat ze gaf. 't was werk en spel van een artieste die één is met haar rol, die er zich heeft inge leefd. We weten niet. of Mevr. Van Lier— Cuypers gisteren, wat men noemt, een „gelukkigen" avond had, maar wèl weten we, dat ze wat moois en knaps heeft gegeven, zóó zelfs dat men zich in stilte voorneemt nog eens te gaan als ze weer met de Za za mocht komen, die een der beste creaties van haar répertoire zal blij ven. Hoe jammer echter, dat zij bij h'et gezelschap van den heer S. Frank is gekomen en niet gebleven is bij het „Haarlemsch Tooneel". waar men iemand als zij voor de groote vrou wenrollen hard noodig heeft en waar ze met Louis Bouwmeester mooie dingen had kunnen doen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1904 | | pagina 1