NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
22': .Jaargang".
No. 6503
VetKAjis £S£Si:;ic3, sen
MAANDAG 21 NOVEMBER 1001
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem1.20
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der
gemeente)„1.30
Franco per .post door Nederland1.65
Afzonderlijke nummers0.02%
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37%
de omstreken en franco per post
0.45
Uitgave der Vennootschap I.ourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
ADVERTENTIËN:
Van 15 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Haarlem van 15 regels ƒ0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regel.
Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre.
rniAGENDA
Zondag 20 November.
Museum van Kunstnijverheid. Ten
toonstelling van Kunstnaaldwerken.
Sociëteit VereenigingTooneelgezel-
i schap De Ja MarDe Voddenraper
van Parijs, 8 uur.
SchouwburgMelpomene en Thalia
Voorstelling, 7 uur.
Kleine Vereeniging, Specialiteiten
voorstelling, 7} uur.
J Tooneelzaal De Kroon, Mevr. Julia v.
Lier—Cuypers Zwarte Griet, 8 uur.
Tooneelzaal Brongebouw, Nieuwe
Ned. Tooneelver. Mad. Sans-Gêne,
8 uur.
Maandag 21 November.
Brongebouw, A.-R. Prop. Cl; „Mr.
G, Groen van Prinsterer" Lezing-
Ds. G. Postma, '8 uur.
Conversatiezalen Brongebouw, Tee-
kencollege „Kunst zij ons Doel"
Kunstbeschouwing, 7^—10 uur.
In deze agenda worden vergaderin
gen, uitvoeringen enz. kosteloos ver
meld, wanneer zij in onze kolommen
in het Centrum, langdurig geroep en
bijval links. Geroep: „Waarom hebt
ge dan André tot aftreden gedwon
gen?") Wij zullen den vijfjarigen ar
beid der republikeinsche propaganda
niet vernietigen (Stormachtig ap- j
plaus links.) Wij hebben de al te
ijverige beambten berispt, maar voor
dwang zullen wij niet wijken. (Bijval
en rumoer). Men beproeft onze aan-|
hangers bang te maken, daartegen
protesteer ik. (Luid applaus en herig
lawaai). Ik hdb de tribune betreden
om de republikeinsche partij gerust j
- - te stellen, ik eisch van de Kamer, dat
begeengheid om een oorlog met Rus- zij dc regeering ral veroorloven ha j
land te voorkomen Men meent dit ren voort tc zeUen I
Combes verlaat onder den btjval I
van een deel van de linkerzijde de
Het incident op de
Noordzee.
De Russische correspondent van de
„Times" meldt, dat in Russische ma
rinekringen de meening veld wint,
dat de schepen van het Baltisch es
kader bij Doggersbank inderdaad ge
schoten hebben op hun eigen torpe
dojagers en dat rnen verder in die
zelfde kringen verwacht, dat Enge
land zijn eisch van bestraffing der
schuldigen in zal trekken, omdat, ge
lijk men zegt, ..Engeland ten 6lotte
elke oplossing zal aanvaarden in zijn
zoowel in Russische marinekringen
als in andere meer verantwoordelijke
kringen en die overtuiging wordt met tribune. De rechtervleugel van de
den dag versterkt, wat zeker tot on- linkerzijde schijnt intussched minder
overtuigd en bewaart het stilzwij
gen.
gerustheid aanleiding geeft.
UIT ANDERE LANDEN.
UIT DE HONGAARSCHE KAMER.
Na Combes besteeg de afgevaardig-
de Ribot de tribune, die o.a. den Mi-
In de Kamer stelde de voorzitter de "lstar vroe? ''.Waarom is de mfaiS"
kon ter van oorlog André weg en waarom
gïïng metïetVvoorste"Tanmminister z.idl f» .f^ihreeuw'
r^n aVjo? .chITt.i de verdaging van de interpellatie
dat de Hongaarache oppositie mm- Bcnoist Bwaf de Kamer mel stegen
mer een dergelijke onwettigheid zou 267 sternmen „„«Jkeurde.
goedkeuren en hij verliet daarop de
zaal, gevolgd door de leden van de DE INNSBRUCK-SCHANDALEN.
zijn geadverteerd. i oppositie, die het Kossuthlied zon- j Men kan niet zeggen, dat de moei
jjt—1- 8«n. lijke quaestie van de opstootjes te
DUltenlandSCh Overzicht' D®, achterzijde nam het voorstel Innsbruck in den Oostenrijkschen
vervolgens aan.
DE OORLOG.
Omtrent den toestand in de nabij
heid van Moekden meldt mr. Bur
leigh dat de Russen thans 250.000
man over hun verdedigingslinie heb
ben verspreid. Hun cavalerie is on
bruikbaar door het hevige Japansche
artillerie-vuur. De Japanners vertoo
rnen weinig lust den aanval te her
vatten, en bereiden zich voor tot een
overwintering.
In strijd met deze mededeeling zijn
echter de laatste berichten van Moek-
den, vermeldende dat Koeroki's leger
is opgerukt en den oostelijken vleu
gel der Russen heeft aangetast. Zijn
troepen moeten minder dan 12 mij
len van Moekden verwijderd zijn. Het
geluid van de maxims en van het
geweervuur kau in de oude Chinee-
sche gravenstad worden gehoord.
Ook generaal Sakharof meldt aan
den generalen staf dato 18 dezer, dat
de Japanners in den nacht van 17 op
18 Nov. weder een aanval deden op
het zeer belangrijke punt bekend on
der den naam van den heuvel van
den Eenzamen Boom, doch dat zij
werden teruggeslagen.
Vermeldenswaard is nog een over
eenkomst tusschen de Russische en
Japansche troepen nabij de Sha-ho,1
aangegaan.
Daar het boren van wellen mislukt
zijn n.l. beide troepen genood-1
zaakt hun drinkwater uit bovenge- i
noemde rivier te putten. En nu heb-1
ben zij onderling afgesproken om niet j
op de waterhalers te schieten, die
ongewapend de rivier naderen, doch
die.... wel elkaar nu en dan eens'
flink afrossen.
DE TWEEDE HAAGSCHE
CONFERENTIE.
komt ditmaal een be-
Uit Tokio
richt over
Port-Arthur
Het is gedateerd 18 Nov. en van den
volgenden inhoud
„Een telegram van Moji meldt de
vernieling van een tweede Russische
arsenaal en magazijn te Port-Ar
thur De Japanners ontdekten de lig
ging van het arsenaal en richtten
daarop het vuur van hun geschut;
met tweehonderd granaten slaagden
zij er in het te vernielen.
De Japanners verwijden de sappen
en gebruiken die thans voor het voor
uitbrengen hunner kanonnen. De
Russen gaan voort heftige uitvallen
te doen en vallen de sappen aan met
handgranaten." I
Rijksraad een waardige behandeling
heeft gevonden. Reeds bij het betre
den der zaal werd de minister-presi
dent ontvangen met uitroepen ..Pfui
De Nederlandsche regeering heeft Körberen zoodra hij, in zijn rede
staatssecretaris Hay kennis gegeven, "Jot opening van de nuuw zitting
dat zij zeer gaarne het voorftel tot "ver de binnenlandsche poli-
het houden van een tweede vredes-zelde. aan Z,J" verklaringen
conferentie te 's-Gravenhage aan-van Fdbruari onveranderd vast ie
vaardde. Tot dusver is nog geen offi-l houden, werden de Duitschers rumoe-
cieele aanneming van de Amerikaan-fg en 1 iepen Hoe staat het dan
sche uitnoodiging, in haar geheelen ust Innsbruck Foei KorberDo
omvang, ontvangen, maar bijna allominister president zeide dat er te
Europeesche mogendheden hebbenInnsbruck reeds jaren lang colleges
reeds te kennen gegeven, dat zij debestonden, zonder dat iemand ooit
uitnoodiging in beginsel aannemen. I beweerd bad, dat liet Duitsche karak-
j ter der stad daaronder schade leed.
DE QUAESTIE-LIPPE jDe gedachte, een zelfstandige hooge-
school op te richten, was afkomstig
De „Norddeutsche Allgem. Ztg. van de Duiischers en zelfs van den
meldt De Bondsraad verklaarde zich Duitschen academischen senaat te
met algemeene stemmen voor de op- Innsbn]ck. die toch zeker uit Duit_
lossing der Lippe-sche troonopvo schers bestond. De regeering wilde
gings-quaesüe door de arbitrale uit- volksaard achter stelïen. de
spraak van het „Reichsgericht mge- schuldigen zouden gestraft worden,
volge het daarvoor tusschen partijen Dat gelooven wif nicl van riep
aangegaan verdrag, en met het dc aildeutscher Stein
voortduren van het regentschap vanDe afgevaardigde Erlcr vroeg,
graaf Leopold zoo de vorst van Lippe waarom kor her niet de revolver-aan-
"*0CMi °vcdiiid'"'';. v00rdat de slagen veroordeeld Had, waarop Kör-
apraak.gevallen is. ber boos riep: ,.ik heb over die zaak
De Rijkskanselier droeg dientenge- ken Hoor t jk
volge het „Reichsgencht op onver- s 1( sci,resuwd(i Hoe komt hef
wi]ld het scheidsgerecht saam te stel-u in ]100f(jj Excellentie met Erler
De keizer heeft, nadat de racliis-1 £jP!ken Hii is loc" niet in
Va" Ks>h«' ziah nu in groo-
Bondsraad geregeld is, de beeediging vprM h jd w hemBtw,.
"n»,* ,ro<?Pen voor den ■•>•- voegende dat hij van hem gcen les.
gent bevolen. aannam (Gr00t rumocr)e
TTTTNT ^l*' ^r^er laaRte de liouding der
EEN INCIDENT. j regeering in een langdurige rede,
Nadat de zitting van de Frausche waarin hij "Von Körber verweet, de
Kamer Donderdag gesloten was.1 geheele Kamer en het volk, dat haar
kwam het tot een voor den politieken j afvaardigde, door den toon zijner
toestand belangrijk incident. De pre-j verklaringen te hebben beleedigd. De
sident Brisson deelde rnede. dat de revolveraanslag van Italiaansche stu-
afgevaardigde Benoist (Centrum' de denten op weerlooze Duitschers zou
regeering wil interpelleeren over de den Italianen in Oostenrijk tot eeu
maatregelen, die zij denkt te nemen
tegen den rechter Bern ar din en vroeg
wanneer deze interpellatie gehouden
kon worden.
Minister Combes verlangde dat de
ze interpellatie behandeld zou wor
den na alle eerder ingediende, waar
tegen zich Benoist heftig verzette.
Daarop besteeg Combes de tribune
en zeide: „De tegenstanders der re
geering hebben zichzelf wijs gemaakt
wige schande strekken. Men moest
de ongelooflijke zelfoverschatting van
een zich zelf welgevalligen man, niet
langer dulden. Van do ministerbanl:
stijgen miasmen op, die de parle
mentaire atmosfeer verontreinigen.
Deze miasmen moesten weggenomen
worden, en Körber tegelijk (storm
achtige bijval bij de Duitschers).
Von Körber nam na deze rede nog
maals het woord, om de aanvallen
dat wij de republikeinsche ambtena-op de regeering te beantwoorden en
ren nu aan hun wraak zullen uitle-j het optreden van den stadhouder te
veren (groote bijval links). Het is rechtvaardigen. De hoogescholen wa-
reeds abnormaal dat men al deze1 ren niet geschikt als middelpunt van
aanklachten op papier durft stellen.eene nationale beweging. (Stormach-
die afkomstig zijn van een diefstaltige tegenspraak). Schalk roept:,.Na-
en welker echtheid niet is vastgc- j tuurlijk, de Duitschors zijn van alles'
steld. (Stormachtig rumoer rechts "en de schuld". KörberDe revolversclio -
ten der Italiaansche studenten moe
ten veroordeeld worden. Er is hier
sprake van een misdrijf. Evenzeer
echter moet de agitatie buiten stu
dentenkringen veroordeeld worden.
De regeering aanvaardt de verant
woording van haar dadendat kun
nen de volksleiders zelf niet bewe
ren. (Rumoer van de Duitschers).
Iro ..Weg met den stadhouder van
Tyrol. Aan de galg met den schoft!"
Molik „De stadhouder kroop onder
het bed, die laffe kerel 1"
Onder levendige beweging in de Ka
mer deelde Von Körber mede, dat hij
reeds 8 dagen van te voren door den
stadhouder in kennis was gesteld
met de nachtelijke schandalen en
daarop aan de politie strenge orders
had gegeven.
Deze mededeeling wekte een storm
van verontwaardiging hij de Duit
schers.
Erler roept: „de stadhouder is een
moordenaar
Alldeutschers schreeuwen „Körber
liegt keizer en volk voor Enz.
Ten slotte verzekerde Körber, dat
de regeering zonder grond aangeval-
Jen en met de schuld van andoren
beladen'werd.
Onder de Duitschers hebben Von
Körber's verklaringen een ongunsti-
gen indruk gemaakt, an beschouwt
men ze als onbestemd en ontwijkend,
dus krachteloos.
OORLOGSVARIA.
De Petersburgsche correspondent
van de „New-York Herald" verneemt,
dat admiraal Alexejef zeker niet. ge
lijk vroeger gemeld was, op den ach
tergrond zal geschoven worden, doch
dat er integendeel sprake van is dat
hij zal benoemd worden tot groot
admiraal van de vloot in de plaats
van grootvorst Alexis, die grootvorst
Michael zal vervangen als president
van den Keizerlijken Raad, daar de
ze laatste om gezondheidsredenen
dit ambt niet zal blijven waarnemen
en als zoodanig alleen leden van de
Keizerlijke familie mogen optreden.
door de Belgische familie Godderip,
zal worden betrokken door Fransche
kloosterlingen.
EEN MOOI GESCHENK.
Het „Heer van Amelandshuis" met
tuin, te Leeuwarden, vroeger eigen
aan den heer T. Gratama, is, naar
de Leeuw. Ct. meldt, gekocht door
douarière jhr. T. M. Lycklama A
Nijeholt, geboren baronesse thoe
Schwartzenberg en Hohenlansberg, te
Cannes, voor de som van f 24.903.
Naar men verneemt, heeft de koop
ster het geheele pand met tuin ge
schonken aan het achter het Ame
landshuis gelegen roomsch-katholie-
ke St. Bonifacius-gesticht voor zie
kenverpleging.
Het huis "met gronden, op een ge
deelte waarvan de R.-K. kerk is ge
bouwd, was vroeger in het bezit der
familie thoe Schwartzenberg en Ho
henlansberg het Amelandshuis is
het geboortehuis van douarière Ly
cklama d. Nijeholt.
roepen geneesheer slechts den dood
eonstateerende paal had den sche
del verbrijzeld. Het lijk is naar het
politie-bureau aan de Nassauk-cre ge
bracht.
Uit de Arbeiderswereld
Binnenland
HOFBERICHTEN.
Z. K. H. de Prins hield gisteren een
jachtpartij in de omgeving van het
Loo, waaraan ook genoodigden deel
namen.
H. M. de Koningin en H. M. de Ko
ningin-Moeder maakten gisteren een
rijtoer o.a. door Apeldoorn.
H. M. de Koningin heeft gisteren
op Het Loo ontvangen graaf Van
Bylandt, gezant te Constantinopel,
met verlof hier te lande.
De heer Van Bylandt keert in de
volgende week naar zijn post terug.
H. M. de Koningin zal a. s. Dins
dag op Het Loo in gehoor ontvangen
de heeren Carlin en Irala, ter aan
bieding hunner geloofsbrieven als
gezanten resp. Van Zwitserland en
Paraguay.
De gezant der Zwitsersche Confe
deratie wordt a. s. Maandag hier ver
wacht.
LEVEND VERBRAND.
Vrijdag had te Almelo een treurig
ongeluk plaats. Toen vrouw L. naar
de haven ging, om turf te halen, liet
zij hare beide kinderen, waaronder
een van vier jaar. zonder toezicht
thuis, en sloot de deur. De vierjarige
dreumus was op een verwarmde stoof
gezeten. Door onbekende oorzaak vat
ten zijne kleertjes vlam, en bekwam
de kleine daarbij hevige brandwon
den, zoodat, toen de vrouw terug
kwam, het kind reeds overleden was.
ROOMSCH KATH. KERK.
Het landgoed Lievenshoven, nabij
Bergen op Zoom thans nog bewoond
EEN OPLICHTER
„Dokter, er is iemand aan de deur,
die vraagt naar het adres van een
verpleegster, er is haast bij," aldus
de dienstbode van een onzer genees-
heeren.
„Zuster X is geloof ik vrij, zij
woont in de ...straat, geef haar adres
maar op," is het antwoord van den
dokter.
Tien minuten later. „Zuster X., ik
word naar u verwezen door dr. Y.,
die mij zeide dat u ook wel bereid
zult zijn mij wat te helpen. Ik ben
zelf oud-verpleger en verkeer door
toevallige omstandigheden in geld
verlegenheid. Ik heb geen onderdak,
maar kan in 't Volkslogement wor
den opgenomen, als ik maar een wei-
nigje geld heb, toe, help mij maar,
anderen, o.a. dr. Y. deden het ook",
aldus een lange donkere man met
een kneveltje, die er niet ongunstig
uitzag, en zich bij zuster X. had la
ten aandienen.
Bewogen door 's mans treurige
verhalen offert zuster X. haar pen
ningske
Den volgenden morgen. Zuster X.
„Wel dokter, wat was dat toch voor
een man, dien gij mij gisteren toe-
zondt. Hij kende u en uw werkkring
op zijn duimpje en scheen 't zeer
armoedig te hebben. Heeft hij meer
hulp noodig?"
Docter Y. „Ik zond niemand op u
af, die geldelijken steun noodig had.
Maar A propos, ik heb uw naam opge
geven voor eene verpleging, is dat in
orde gekomen
Tableau
Ziehier, zegt de Nijm. Ct., een staal
tje van de wijze waarop een zich „de
Ruiter" noemend manspersoon bezig
Is de Nijmegenaars te exproiteeren.
Wij vernamen er nog anderegiste
renavond zette hij b.v. een dame, wier
man niet thuis was, geld af vooreen
nachtverblijf in het Volkslogement en
voor een maaltijd daar te plaatse...,
waar hij echter niet verschenen is.
JUBILé VAN DEN N. D. B.
De witte banier met het roode in
signe wapperde Vrijdag van het ge
bouw van den Alg. Ned. Diamantbe-
werkersbond, ten teeken dat de bond
zijn 10-jarig bestaan viert, d. w. z.
van eigenlijk „vieren" is geen spra
ke alles werkt op het oogenblik in
de industrie. Want er is nu, door de
zeldzaam gelukkige tijdsomstandig
heden veel geld te verdienen. Maar
toch ging de dag niet onopgemerkt
voorbij. Het bondsbestuur werd ver
rast met talrijke mondelinge en
schriftelijke gelukwenschen uit de
arbeiderskringen van geheel ons
land, en zag zich bovendien met ver-
j schillende mooie bloemstukken ge-
huldigd.
j Het weekblad verscheen in feesige-
I waad en bevat tal van herinneringen,
1 geschreven door oud-bestuurders van
de voormalige diamantbewerkersver-
j eenigingen, en toepasselijke artike
len van F. M. Wibaut, C. Th. van
Deventer, P. L. Tak en Henrietta Van
der Mey, J. Douwes Jr., voorzitter
van de vakafdeeling van Patrimonium
en Jan Bartels, voorzitter van den
Antwerpschen Diamantbew.-Bond, en
j Samuel Parsser, voorzitter van Bet-
1 salel, schrijven vriendenwoorden en
I ten slotte klinken ook stemmen uit
andere vakvereenigingen, n.l. die
j van J. P. A. te Boekhorst, voorzitter
van den Nederlandschen Bakkersge-
zellenbondH J. J. Eichelsheim,
j hoofdbestuurder van den Ned. Int.
i Sigarenmakersbond Th. M. Ketelaar,
j secr. van den Bond van Nederland
sche OnderwijzersP. M. Verdorst,
voorzitter van den Alg. Ned. Tim-
merliedenbondJ. Oudegeest, voor-
i zitter van de Ned. Vereen, van spoor-
en tramwegpersoneelH. Spiekman,
voorzitter van den R. B.J. F. Ty-
j hof, voorzitter van den Alg. Ned.
Textiel-arbeicjersbond enz. Het num
mer is verlucht met aardige kiekjes.
R. N. Roland Holst teekende eene ge
denkplaat, voorstellende een werk-
man die staat op den muur van een
duistere stad. H(enriette) R(oland)
H(olst) dichtte daaronder eenige re-
gelen.
j In de hal van het bondsgebouw is
men bezig aan te brengen de marme
ren gedenkplaat die de Parijsche ka-
meraden aan den A. N. D. B. ter gele-
genheid van zijn jubileum aanbieden.
ONGELUKKEN.
Gistermiddag om half vijf was de
heier J. E., wonenHe op de Raam te
Gouda, met andere heiers aan de
Persoonshaven alhier bezig om hei
palen van een mallejan te lossen.
Terwijl J. E. met hen een heipaal op
zijn schouders droeg, gleed hij uit,
en kreeg den juist op den grond ge
worpen paal op zijn achterhoofd. In
een café aan de Persoonshaven bin-
nengedragen kon een ter hulp ge-
DE WERKSTAKING DER
GLASBLAZERS.
Men schrijft ons
j Naar wij vernemen is den glaabla-
zers van De Struisvogel te Nieuwer-
kerk a. d. IJsel aangezegd, dat zij
met de oude vormen tegen de oude
loonsregeling het werk kunnen be-
I ginnen. Gedurende de staking zijn
j zij, hoewel niet bij den Nederland
schen Glasblazersbond aangesloten
zijnde, door dien bond ondersteund.
Zonder het hoofdbestuur van den
bond te erkennen, willen zij daarom
niet met werken beginnen en dus is
een deputatie uit hen naar Delft ge
gaan, om liet advies van het hoofd
bestuur in te winnen.
De vuren in de glasfabriek worden
reeds harder gestookt en aanstaan
den Zaterdag zouden potten worden
ingezet. Is dit laatste waar, dan zou-
Justus van Maurik.
Na een langdurig ziekbed is Justus
van Maurik Vrijdagavond in de Zie
kenverpleging te Amsterdam, op de
Prinsengracht, overleden. Pas 58 jaar
oud is hij gestorven aan een rheuma
tische ziekte, waarvan waarschijnlijk
jop zijn zeventiende jaar, bij eene on
gesteldheid door het zwemmen ver
oorzaakt, reeds de basis is gelegd.
Van Maurik was bekend in vijf
hoedanighedenhij was novellist,
«toneelschrijver, redacteur van de
-.Groene", voordrager en.... sigaren
fabrikant. Dat laatste was in onseer-
taam vaderland, waar men nu een-
paal niet dan karig van zijn pen kan
«staan, niet overbodig en Van Mau-
ük was inderdaad een ijverige za
lenman. Besteedde hij den dag aan
jje affaire, de avonden waren voor
«e letterkunde en het tooneel be
stemd.
Als jongen trok het typisch Amster
dam sche, waarin hij zoo uitmuntte
hem al bijzonder aan. Vooral genoot
de aanstaande tooneelschrijver van
de vertooningen van de poppenkast
en menigmaal moest hij van den
Dam gehaald worden, omdat hij,
daarvan genietende, het etensuur
vergat. In zijn bundel Burgerluidjes
beschrijft hij de poppenkast en Ver
hoeven, haar vertooner. „Brave Ver
hoeven Sr., gij waart een hoogst fat
soenlijk vertooner, die op zijn "plaats
wist te staan. Hoe wist gij u naar
eiken kring, naar «^lken stand dei-
Maatschappij, waar gij kwaamt vcr-
toonen. te plooien hoe eerlijk was
de uitdrukking van uw gelaat, als
gij, bij 'tafsluiten van een speelcon-
tract met dezen of genen,
vroegt„Gewone taal of Salon-
taal de laatste kostte een derde of
vierde van den gewonen prijs meer.
'tYVas billijk, uiterst billijk want t
is geen kleinigheid om een geheelen
avond in plaats van jij en jou, U.
Uwes en Uwé te zeggen, of in stede
van de bijna onmisbare krachtig'?,
kernachtige vloeken, in de dialooa
de woorden Gommeniekes, Hecrekriii-
tjes, Sapperdekriek of Slapperdemai
ïemosterdpot te gebruiken."
Dit beschrijft Verhoeven en tevens
den toon van Van Maurik goedgehu
meurd en goedlachs. Dat hij in de
garenfabriek van zijn vader van'.'be
gin af werd opgeleid zal wel niet
weinig hebben bijgedragen tot den
schat van volksuitdrukkingen en ty
pisch Amsterdamsche tefmen, die hij
in zijn mars voerde.
Zijn eerste tooneelstukje was Too-
ncelstudiën. in 1872 verschenen, dus
toen hij 26 jaar oud was, zijn tweede
..Een bittere pil", dat de modebewe
ging over vrouwen-emancipatie in
den toenmaligen vorm bespottelijk
maakte en de aandacht trok, omdat
het in eon internationalen prijskamp
te Brussel met den eersten prijs wer-i
bekroond. Later schreef hij nog o.a.
de Buren. Pakketten voor Dames, S.
of Z„ Fijne Beschuiten, Men zegt,
maar het beste van allen is Janus
Tulp. dat in 1879_verscheen en sedert
dien tijd nog altijd op het repertoirf
is gebleven. Het snaaksche verhaal
van den barbier-aanspreker, die rijk
werd, zal nog wel jarenlang de meii-
schen in den Schouwburg van harte
doen lachen.
In 1878 trad Van Maurik voor de
eerste maal op als novellist, met do
j bekende schets Mie de Porster. Wij
'behoeven niet in den breede na te
gaan, wat hij na dien tijd alzoo heeft
geschreven. Kort achter elkaar ver
schenen zes bundels novellen Uit het
Volk, Van allerlei slag, Met z'n ach
ten, Burgerluidjes, Uit één pen en
Papieren Kinderen, en nog pas in
dit jaar gaf de firma Van Holkema
Warendorf twee nieuwe bundels
van hem uit. Hoe groot Van Maurik's
werkkracht was, kan dan ook wel
hieruit blijken, dat hij naar Indië ge
reisd voor zijn fabriek, stof verzamel
de voor een groot boek, dat hij later
onder den naam Herinneringen van
een Tótók uitgaf.
Als Nutslezer en voordrager heeft
lui een eindelo.ze reeks van triomfen
behaald. Heel Nederland heeft hij
doorgereisd, in de grootste steden zoo
wel als in de kleinste dorpen heeft
hij op de planken gestaan en.... met!
zijn hoorders gedaan wat hem goed-j
dacht. Hij heeft, ze laten snikken van
ernst en laten gieren van pleizier.
Ook in Haarlem is hij meermalen,
zoowel in 't Nut als in de R.-K. Lees-
vereeniging, opgetreden. En de beko
ring die er uitging van zijn opge
wekte. prettige persoonlijkheid was
zóó groot, dat men hem zijn eigen
aardig accent, dat den echten zoon
van Amsterdam verried, gaarne ver
gaf.
Hij heeft in de ruim dertig jaar
van zijn letterkundig leven veel "sue
cês geoogst en veel vrienden gemaakt.
Ook wel oritiek ondervonden, vooral
van do jongelui uit de periode van
1880, die van populaire kunst niets
wilden weten en veel meer geneigd
waren om hem te kapittelen overdtt-
gene wat hij miste, dan hem te prij
zen over wat hij bezat. Ilun tijd
schrift de Nieuwe Gids beeft hen: wei
duchtig onderhanden genon en. maar
daarmee niet de minste afbreuk ge
daan aan zijn welgevestigde reputa
tie van gemoedelijk, gevoelig en hu
moristisch novellist en tooneelschrij
ver. die het volksleven meermalen
eeft bovT. reven als geen ander vóór
hem en die schertsen kon, zonder
kwetse i.
In de laatste jaren woonde Van
Maurik aan den Kleinen Houtweg te
Haarlem. Vaak kon men de groote,
ietwat gebogen figuur haastig naar
't slation zien stappen of kalm zien
wandelen in den tuin van 't Bronge
bouw. In weerwil van zijn kwaal,
die hem veel onrust gaf en hem van
de eene methode van genezing naar
de andere joeg, helaas zonder baat,
maakte hij in gezelschap graag een
grapje, vertelde van acteurs en ac
trices. van zijn ervaringen in Indië
en zijn lotgevallen tusschen de wie
len als Nutslezer, als een gemoedelijk,
opgewekt man. die in de dingen om
zich heen spoedig het komische zag
en dat op aangename manier wist
weer te geven.
Dat hij met zijn boeken en tooneel-
stukken mensehen van allerlei slag
meer dan een kwart-eeuw beeft ge
boeid en vermaakt, is een lof, die nie
mand hom zal kunnen betwisten.
De teraardebestelling is vastgesteld
op a.s. Dinsdag, des middags te 12
uur, in het familiegraf te Muider-
berg.
