sssk SSSSs
Binnenland
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
De voortgezette beraadslaging over
de Indische begrooting was voorna
melijk gewijd aan de beteugeling der
Delische Koelieschandalen, indertijd
door den heer Van den Brand, in zijn
bekende brochures „De millioenen
van Deli", in zoo schril licht gesteld.
Te voren werd oen amendement van
den heer Helsdingen om het tracte-
ment van den gouverneur-generaal
met f 32.000 te verminderen verwor
pen met 47 stemmen tegen die der
socialisten. Trouwens, de heer Hels
dingen had voor zijn amendement
weinig anders aangevoerd dan dat
honderdduizend gulden genoeg was.
De Kamer vond dat argument blijk
baar niet genoeg.
Beter trof het de heer Van Kol met
zijn denkbeelden om den Raad van
Indië te vervormen en de departe
mentsdirecteuren meer zelfstandig,
als ministers als het ware, te doen
optreden, en hen zitting t.e geven in
den Raad van Indië.
De Minister vereenigde zich met die
denkbeelden nagenoeg geheel, maar
er zat een geheele bestuurswijziging
aan vast, een reorganisatie die tijd
en geduid vorderde. Minder goed
was de Minister te vinden voor het
denkbeeld van een zelfstandig bureau
DE NIEUWE DRANKWET I
In een dorp nabij Maastricht
zoo meldt de Limb. Koer. houdt
men er een zeer eigenaardigen uit
leg der nieuwe Drankwet op na.
Men had gezien, dat 2 uur vóór en
n& een verkooping geen bier of je
never geschonken mocht worden.
Dit nu was voor degenen, die
gaarne een graantje pikten onder
zoo'n verkooping, niet bijster aange
naam.
Besloten werd dus zelf de wet te
gaan interpreteeren. waarbij men al
dus te werk ging
Te 12 uur zou een verkooping aan
vangen.
Men dronk dus van 10 tot 12 geen
borrel of biertje.
Aldus beval immers de Drank
wet.
De verkooping was te 3 uur afge-
loopen.
Ergo van 3 tot 5 werd er evenmin
iets gebruikt.
Doch gedurende de verkooping, dus
van 12 tot 3 uur, werd er gepeerd
van heb ik jou daar.
HET NOORDZEEKANAAL.
Naar men aan het „Hbld." mede
deelt, moet bij het Rijk het plan be
staan met de verkregen bagger uit
het Noordzeekanaal een groote op
pervlakte water in land om te zetten,
«,1w«u.u18uu.v,uli namelijk de strook vanaf zijkanaal G.
voor politieke aanraking met inland-j Barnegat grenzende aan den
sche grooten, door den heer Van Kol P°lder Oostzaan. De aldus verkregen
gewenscht, omdat de bestaande rege- ^r9nbeslaat ongeveer t bunders,
ling hem. behoudens reorganisatie van! Behalve de aanwinst van een prachtig
een afdeeling der algemeene secro- s.'uk .tn*pnd, wat voor verschillende
tarie. voldoende voorkwam. j doeleinden zou zijn aan te wenden.
Men weet dat de zoogenaamde kot-!*0*1 ook nog het Zaandammer gat
lie-schandalen in Deli zijn onder- belangrijk worden verbeterd.
zocht door mr. Rhemrev; de concju-
siën daarvan zijn medegedeeld, niet
het rapport zelf, dat gedeeltelijk van
justitieelen aard is.
de linkerhand, om haar hoofd en stak
met de reohter, zichzelf daarbij nog
aan zijn mes verwondende. Dit bloed,
van hemzelf, is Brouwers toen blijk
baar aan de Waterpartij van zijn
handen gaan afwasschen.
Het Vad. meldt voorts Brouwers
schijnt den dag van den moord met
moordplannen te hebben rondgeloo-
pen. Hij dwaalde met dat plan in de
Boschjes rond, gelijk ook is af te lei
den uit de reeds bekende bijzonder
heden, dat hij in den omtrek van De
Bataaf op verschillende punten per
sonen, agenten en meisjes met kinde
ren, ontmoette. Men moet er toe be
sluiten, dat hij toen telkens zijn
zucht om een moord te plegen, wist
te onderdrukken, tot deze hem te
machtig werd.
Nu moet Brouwers tot het volle
besef van zijn afgrijselijke daad ge- i
komen zijn en schijnt hij daarover j
wroeging te gevoelen. Uit het Huis
van bewaring schrijft hij nog al eens j
aan zijn ouders.
moedelijk is hij in een der werkplaat
sen ontstaan.
De schade is niet bij benadering te
zeggen, doCh moet aanzienlijk zijn,
men spreekt zelfs van ongeveer
25.000.
Den geheelen nacht bewoog zich
eene groote menigte nabij het 'terreih
van den brand.
ONGELUKKEN.
Men schrijft uit Groningen aan de
Ass. Ct.
Een ernstig ongeluk, met zeer droe-
vigen afloop, heeft aan den Rade
binnensingel alhier plaats gehad. Een
kindje van den steenhouwer A, Slich-
j ting viel door eene met papier be
plakte vensterruit (de ruit was ge-
I broken). Het arme schaap viel op
straat en is na eenige uren over
leden.
Uit Firdgum meldt men aan de
Leeuw. Ct,
In vele gezinnen bestaat de ge
woonte om zelf azijn te maken voor
tafelgebruik. Men mengt dan door
een flesch water een weinig azijn
zuur. Hoe voorzichtig men met dit
laatste vocht moet zijn, bleek hier
ZICH AANGEMELD.
aStajj'vaï deifoS vm "S op treurige wijze. Eeii jongetje va»
late regiment veldartillerie te Amere-
loert, J. van den Neut, ontsluierd „°|cahto „eTTziinzuu?^™
Sinds 30 April jl. had hij naar het vangnet, ueschje met azijnzuur,
buitenland de wijk genomen,
l HOI. - -
doch tafel stond en dronk
dat
een wei
de ariisten, die daar buigend,
kend, getroffen stonden in een
van de schoonste bloemen. En
dan I ten worden betrokken om 't voorge-
tuin nomen goudonderzoek in dit gedeelte
nis j van boven-Meuloböh te kunnen vol-
1
ten «slotte de heor Brondgeest in zijn j brengen. Erg fortuinlijk is menhior-
hemdsmouwen op het tooneel gehaald ;inede, nl. met 't goudonderzoek, nog
n.i('0^anwLe8' regentniet geweest. Wel waren de verwach-
tingen h00g gespannen, wel werd in
de onderzochte streken goud aange
troffen, maar in zulke onbeduidende
'hoeveelheden, dat van exploitatie,
'zelfs op een zeer bescheiden schaal
geen sprake kon zijn. Wellicht dat
*t onderzoek in Ara en Anoi, aldus
Worden de thans voor exploratie uit
gezochte terreinen geheeten, betere
uitkomsten oplevert, maar 't blijft
izaak, in z'n verwachtingen niet al te
'optimistisch te zijn.
het bloemen uit de boschfriezen, ein
digt de bijval van het publiek in een
Ipng, een welgemeend applaus en
krachtige bravo's.
Op do afscheidsreceptie, die buiten
gewoon druk bezocht was, heerschte
een hartelijke toon tusschen artisten
en burgers, ongekend voor Indië, ook
dat was een huldebewijs. Het was
een getoost bijna zonder eind en toen
eindelijk ook nog do Hollandsche
boerinnetjes zich met de statig in het
zwart puffende Bataviaansche hee-
ren paarden, voor den dans, kwamen Inmiddcls T?» zuivering vau hel
dp vrpiicdp pn wATPïiio-hpid op het- 1T01T1 van vijanden noodig, en zoo
rukten den 2en October, onder lei-
de vreugde en gezeilighedd
hoogste punt.
Het Brondgeest-ensemble heeft door. m£.val* ^en commandant der Tree-
zijn bescheiden optreden hier tal van pen ln Meulaböh, den kapitein der
vrienden verworven en we kunnen er hiai-echaussee Heidens, detachemen-
vast op rekenen, dat zijn terugkeer ten uit Koeala Bêë, Kadjeneng en Ba-
reeds door velen met ongeduld wordt.^ah Karoeng Manggi de bewuste
verbeid. btreek binnen. De aanval was gericht
Tot weerziens dan en goede reis en .,°P de hoofdverzamelplaats der ben-
veel succès iden- nl- de ladang Seuneubo 2 poet-
j. Om 't uitwijken van den vijand
te voorkomen, zonden de verschillen
de troepen-afdeelingen langs onder
scheidene wogen naar de ladangai
oprukken.
Om ongeveer half twaalf v.m. had
Koloniën
ATJEH-"VERPLAATSINGEN.
De Padanger meldtDoor den le- °P den 3den October de overvalling
gercommandant is bepaald, dat in pl0ats, die, ware t detachement van
den vervolge naar Atjeh overgeplaat- Eoeala Bêë tijdig op de aangewezen
VERKIEZINGEN.
Voor het kiesdistrict Hoogezand isbosch "overgebracht, verdacht van
De heer Fock nu wees op den ernst. tTcnndidaat^STd^r^et'^d TOrduiste™? 1n re»"aHe
der conclusion, die talrijke misstan- ^LSap'd'e/Te^ KaS de
heer K. ter Laan, aftr. en zulks met
algemeene stemmen.
die talrijke misstan
den aanwijzen, mishandeling, dood
slag, moord, en getuigen van gemis
aan plichtsbetrachting bij de ambte
naren. Verbetering van de koelie-or
donnantie was natuurlijk zeer ge
wenscht, doch men moest het niet
alleen daarin zoeken, doch beslist
komen tot de oprichting van een hof
van justitie te Medan. Daameven
drong spr. aan op spoedige invoering
van het nieuwe Indische strafwet
boek.
De heer Troelstra wraakte het niet
overleggen van het rapport-Rhemrev,
omdat de Kamer nu enkel de conclu-
siën zag zonder dat er voldoende
licht was opgegaan over de feiten.
De heer Van den Brand bleek toch
gelijk te hebben en een daad van
groote humaniteit te hebben gedaan.
De koelie-ordonnantie had niet alle
schuldmisbruiken bij de werving
bleven ook zonder ordonnantie moge
lijk. Uit alles bleek, dat de misstan
den in Deli ernstig warener moes
ten meer ambtenaren komen en het
gezag der planters, die publiekrechte
lijke macht, uitoefenen, ingekort. Een
Raad van Justitie was een dringende
elsch, niet minder dan een reorgani
sa tie van het politiewezen en een ar
beidsinspectie. Vervolgens gaf spr.
een aantal wenken, speciaal ook over
de nieuwe ordonnantie, die geen
sla ven toestanden moest handhaven en
werkstaking niet onmogelijk te
De uitslag van de Dinsdag gehou-
hpeft zich eis teren bij de marechaus- Ult; *8 uren later wasste gehuwde officieren, onderluite- Pla,atf aanwezig geweest, volkomen
ÏTf« iwndaal aaneemeld 1 hel reeds aan de gevolgen bezweken. nants en onderofficieren zonder lad kunnen zijn. Ongelukkigere ijs
see te Korenaas! aaugeme 'daartoe vooraf vergunning bekomen kwam dit niet opdagen, toen ,1e co-
n«. j i j «.'té hebben zich door hun gezin mo- lonae Hoogers door den vijand was
VERDUISTERING. Uit ArbeiflerSWerelu gen doen vergezellen, zoodat eene gesignaleerd, waardoor het mogelijk
p H G horlogemaker te Berli- i overplaatsing naar dat gewest als "e™^a'„f™ be5de- die den !r"=I>
kum, is Maandag op last van den BESTRIJDING WERKLOOSHEID. everplaatsing wordt aange- a0OTde]ijfe ^cMing Simei
rechter-commissam aangehoude Men meldt uit Amgterdan, 0. m. j Vastenou evenwel, die met z'n briga-
naar de gevangen^ te s-Hertoge^n aan de N ct. i des uit het Oosten kwam opzetten.
De federatie van timmerliedenver-BORNEO. j terwijl de vijand zich op het de-
eenigingen vak-afdeelingen van Pa-Het Bandjermasinsch Nieuwsblad tachement van Hoogers wierp, de ia-
trimonium, den R.-K. Volksbond, brengt weder een paar berichten uit ?,aiïf? ongezien binnen te dringen,
den Chr. Nat. Werkmansbond, St. de bovenlanden, o. a. van een tocht, 1 vBf«en vijanden, waaronder de pas
j Jozefs-Gezellenvereeniging en Maar- j 'den 30sten September jl. door Radèn aan.^?koirien Teungkoe
gegeven horloges.
DROEVIG.
i Sjeh Arön, sneuvelden, ook een
j ten Luther, heeft onlangs een schrij- Moeda aangevangen met 40 man ,- - ---- ---- -
Door de Pruisische PoU*-1® we™ Ven gericht aan de Algemeene Pa- hulptroepen, 5 soldaten en de noodi- óeie col ega, Teungkoe Saba Wajla,
Hollandsche «.uwiino-ee addsen en knPÜPs Dp fneM crinir ll0t het leven.
0 ~--o o.Dinsdagmiddag een
den herstemming voor 3 leden van vrouw met een kind op den arm van
den gemeenteraad-te Utrecht is, dat Bocholt naar de grenzen
troons-Vereeniging tot vaststelling g'0 gidsen en koelies. De tocht ging
'rrpKv-oriht en handhaving van arbeidsvoorwaar- langs de oevers der Kwantan-rivier, J"eL ee,n d0J
gebracht, ^en, houdende het dringend verzoek, over Tenda Soren, Toembang Boe- l lderen m0^ den klewang in de hand
gekozen werden de heeren J. H. Th. j Doodmoe kwam zij aan. Twee uur '*^uu^uue koet na ar" Opki n i? k 6ftAn p op onze soldaten invlogen, deelden
lat,en loopeu Kom, de.gren^e^t!fl ter bestrijding van de zorgwekkendeonderwerping van een 40-tal men- ^aumonlnatronen en ine è.-oS!
reiken en geheel uitgeput J werkloosheid met name in het tim-1 schen te Toembang Boekoet. Met iets KSmeid Sfaad muSüe
non Hph hnrepmeester van IHiriKS- mervaj£ i,^ «oeveeinem Aooriaaa-muniue.
Het bestuur der Patroonsvereeni
Door de afd. den Helder der S. D.
A P. is besloten den liberalen can-
didaat te steunen tegenover den
Kuyperiaanschen candidaat; en ook
tegenover den candidaat der coalitie
Christendemocraat-Katholiek.
DE MOORD IN DE
SCHEVENINGSCHE BOSCHJES.
aan den burgemeester van Uinks-
perloo overgeleverd.
't Was een droevig schouwspel.
(Vad.)
;mrerm°ed had mm misschien meer, De ingestelde vervolging had geer,
bereikt, zegt het blad. Maar het da-an(jer resultaat, dan dat een dertig-
ging heeft gemeend, dat het ernstige jaksche bijgeloof speelde Raden Moe- taj vrouwen en kinderen in 't bosch
overweging verdient aan den wensch da parten. Boegel, de_ aanvoerder der .werden opgepakt.
der Federatie gevolg te geven en ver- 23 man uit de Westerafdeeling (Me- Nadat do nederzetting met den
uiL-iiiizk.il. zoekt den leden dienovereenkomstig lawi en Sintang) had een dooden vo-grond was gelijk gemaakt, toog de
_ori 'daartoe zooveel dit in hun macht gel zien neerstorten. En volgens hemvereenigde macht, in twee evenwijdig
Dinsdagavond ongeveer tegen nuü- en behoudens bijzondere om- zou de excursie erg ongelukkig af-mareheerende colonnes gesplitst.
dernacht ontdekte een politiéagent nflic.hedpn
T e der gemeente Watergraafsmeer, die
De heer bSchaap te s-Gravenhage - zijn ronde deed langs de Weesperzij-
doet in een ingezonden stuk aan ons de onder die gemeente, dat rook sloeg I
het voorstel om
U nuiivl 0, lAJlivi o zinbuiu vu J b
da ftraat op. Zij waren juist in bed als arbitrage-,"doch als boinid-Johannës"^"d'en^"'l6e'n te' K«.aia"Ka-1 doet zich al meer en meer
gestapt, toen een lampje omviel, dat delings-contimissie. n,ao„tomen
lichtelaaie
gerij" op te wekken, door het bijeen
brengen van een geldsom den rijks
veldwachter P. Vermeulen, die den
jongen
,,zijn buitengewone plichtsbetrach
ting en zijn flink en beleidvol optre- het vertrek spoedig
den" in dezen te beloonen, schrijft zette,
het „Vaderland", en voegt daaraan i De politieagent had
^ma- dan volgende toe:
kou. Ten slotte diende' spr., mede j Hoewel wij de verdiensten van Ver. t^ed'e'spuit"liikte' aan. De brand-
namens den heer Van Kol, de vol- meulen natuurlijk niet willen ver- weer weerde zich onder de persoon-
i kleinen, moet ons hier toch de op- lijke leiding van den burgemeester
de merking uit de pen, dat een dergelij- van Watergraafsmeer, den heer j. H.
aan ke belooning vanwege de inwoners de Wit» die spoedig ter plaatse was,;
van Den Haag te geven niet gereont- yan <én b,.andspuit wist
vaardigd schijnt. Vermeulen heeft ze- mon 1)et vuur te beperken tot het j
ker op loffelijke wijze zich van zijn eene huisje, dat echter nagenoeg ge-
plicht gekweten, maar is daarom heel afbrandde; van het aangren- j
mi een dergelijke tvulde-betooging als zènde huisje verbrandde het dak ge-
de heer S. wil, noodzaak? deeltelijk.
Wij weten, hoe weinig moeite Ver-was togen brandschade
meulen met zijn arrestatie gehad j cr
j heeft en zijn nog in staat de volgen-
de, velen onbekende bijzonderheden
te geven
d0r gemeente Watergraafsmeer,wfnen° medewerken. op de plaats bleven. Men moest te-Bili, en vandaar naar Men'go Rajeu"
I rug. Op dezen tocht werden 22 hui-Drie, voor 30 40 man ingerichte
ni? «ïTAKmr nïïR TT ac-RT A7FR5? :zen in de asch &el0Sd 0m den bran- schuilplaatsen werden daarbij in het
de Haagsche bur- uit een der kleine arbeiderswoningen DE STAKING DER GLASBLAZERS. dals het verb]iif in dezft streken zoo!woud aane-ctrnfferi pt, nnrnmimd rrni,
j;., j 'dals het verblijf in deze streken zoo'woud aangetroffen en opgeruimd. Ook
die daar staan onaer aan aen o j pe Schied Ct. vernam van prof. ongezellig mogelijk te maken. De.de ladang van Teungkoe Imeum Paja
even over net spoor. Treub, dat de commissie, door dezen rijstvelden liet men echter onge-onderging hetzelfde lot; de Teungkoe
Bijna gelijktijdig vluchtten de be- met de heeren Hovy en Schölvink üeerd. zelf sneuvelde bij die gelegenheid,
woners, zekere^ llkema en zijn gezin gevormd, voorloopig niet zal optre-1 Een ander bericht meldt dat RadenDe invloed van onze machtssfeér
Hon oia oti-o«ro- Hnfh aio homiH- Johannes den 16en te Koeala Ka-doet zich al meer en meer gevoelen
jooeas aangekomen was. Het doel,Zoo meldde zich te Babak Krooeng
De commissie heeft zich dus tot waarvoor hij afzakte, wasoverlegManggi T. Seumoereung de twee-
inmiddol* de taak gesteld, niet een uitspraak in te plegen met den assistent-residentde broeder van onzen tegenstander!
i imhii/iinrtfi hrAmlsmiii doé aanruk- den strijd te doeD' doch po^m.?en Hoeke. Hij bracht de tijding mede. E.ook Toekoe Keumangan,
0IS-P^)ea dat »aded-"nge„ van,
gende motie in
„De Kamer, van oordeel, dat
rechtstoestand der werklieden aan
Sumatra's Oostkust dringend verbete-j
ring behoeft, geeft den Minister van
Koloniën in overweging
a. Tijdelijke maatregelen te nemen
tot verbetering van dien toestand
door wijziging der bestaande koelie
ordonnantie in den geest van het
ontwerp-Hoetink
b. Door uitbreiding van het politie
toezicht en vestiging van een raad
van justitie te Medan, de rechtszeker
heid in hot algemeen, en door instel
ling eener voldoende arbeidsinspectie
die der arbeiders te versterken, opdat
elke schijn van reden van eigenrich-
ting in het vervolg ontbreke. I iiep
Letteren en Kunst
BRONDGEEST IN IND1E,
De afscheidsvoorstelling te Batavia
van het Brondgeest-ensemble is heel
verze- J feestelijk geweest en eein waar suc-
I cès.
Ziehier het verslag in het B. Nbl.
- - »De schouwburg-bezoekers zagen
uitgebroken in de stoomtimmerfa- zich gisteravond een aangename ver-
briek van den heer C. van der rassing bereidde anders zoo kale
E.ook Toekoe
oj met van den, in het begin van" den
elkander te den 'toestand" "bekende inlanders. sten tocht van Vastenou neerget=cho-
brengen en zoodoende beëindiging Goesti Matseman niet meer in deteu.T- Nl"a Koeala kwam met 15 vol-
van den strijd mogelijk te maken en Diaan woont. Deze is. zoo wordt be-gebogen. Gelukkig had dus het onge-
te bespoedigen. weerd, naar den linkeroever van de).a' dat den vader trof, geen nadee-
Moerong (Doesson) overgegaan Op gevolgen. Een en ander wijst er
welke hoogte, is nog niet bekend. I op> dat de thans door ons gevolgde
Over het geheel stonden, volgens geregelde bezetting van eene,
het Bandjermasinsche blad de din- rustige streek me»
tgeleidelijk voortschuiven, naarmate
j Maandagnacht is een zware brand
gen zoo, dat voorloopig niet veel ac
tiviteit van de brandals te verwach
ten was. Misschien hebben ze gebrek
aan levensmiddelen en worden daar
door tot rust veroordeeld.
- j --- - -• rassing bereid; de anders zoo
Na zijn daad gepleegd te hebben, i Avoird, Keiweg te Oosterhout De vestibule prijkte met een zeldzaam
-»nmrpk-#> i -ep Brouwers met het plan rond vlammen grepen snel om zich heen fraaie bloemenpracht. De verrassing
te doeninstellen zichzelf aan de justitie aan te geven. an vonden dan ook in den grooten werd nog grootor, toen bleek, dat de
- - - houtyoorraad een gemakkei ijken geurende kinderen Flora's gezonden
prooi, dien zij gretig verslonden. - waren als boden van een dankbaar
h h h r He geheele voorraad hout is ver- publiek, om te spreken van dank, om
maatresrelpn ter voorziening in sa-"'J W naa..örauv;e1.; brand; de machinerieën lijken een te getuigen van de waardeering, wel-
S i C0gnac genomen om aan zijn besluit ruïne van kromgetrokken ijzer. ke men hier gevoelt voor het eerste
d. Eene "commissie te benoemen, die gevolg te Seven- Eenigszins dronken j Ook^het woonhuis van den heer L. Hollandsche tooneelgezelschap. En
I lÏAn kil A SwJ-tV* kat IToorrcpViA ff»
Een onderzoek
naar de misbruiken bij de werving, j Den moed daartoe kon hij echter niet
ter plaatse waar deze geschiedt, envinden en op den bewusten dag, dat j
naar aanleiding daarvan zoo noodig1 bjj ---*j-» 11
omtrent oorsprong, geschiedeni:
werking der koelie-ordonnantie rap
port zal uitbrengen, een onderzoek zal
instellen naar de vraag, of en in hoe
ver het noodig is, publiekrechtelijken
dwang tot werken, op grond van ge
sloten contracten, te handhaven en
acne definitieve regeling van den
rechtstoestand en de arbeidsovereen
komst der arbeiders te ontwerpen."
De heer De Waal Malefijt, de mis
standen en hot stilzwijgen der amb
tenaren lakende, opperde twijfel aan
de deugdelijkheid der Medanscho
rechtsspraak, daar de arbeiders de
justitie als beul beschouwen. Zij
moesten te voren hun rechten en ver
plichtingen kennen, weten dat men
hen niet slaan mocht. Tal van grie-
ven, door anderen, ook door den heer',
Troelstra geopenbaard, onderschreef
spr. Er moest humane behandeling
der arbeiders worden geëischt. De
heer Van Kol bepaalde zich er toe om,
waar uit de Delische toestanden ook
bleek de vorming van een massa-pro-
letariaat, aan te dringen op afschaf
fing van het verbod van het recht van
vergadering en vereeniging in In
dië.
Ook dë heer Pijnacker Hordijk
drong nog aan op publicatie van het
rapport. Maar hij wraakte de be
schuldigingen aan het adres der amb
tenaren ter Oostkust van Sumatra,
zoolang niet bewezen was, dat zij hun
plicht niet hadden gedaan, misschien
niet konden doen.
De heer Cremer was door het aan
he-t licht ge komen, C ontmoedigd; als
minister meende hij steeds dat de i
ambtenaren hun plicht deden. Om
versterking was uit Indië nooit ge
vraagd. Het bleek dat er een inzin
king was op de Oostkust.
De heer Van Kol zeideIn uw tijd
was het nog erger.
De heer Cremer daarvan is mij
niets bekend.
Do heer Van KolToch is het zoo
De heer Cremer meende dit te mo
gen betwijfelenresident Kroeser was
destijds de man niet om misstanden
to verbloemen. Spr. bracht ten slotte
hulde aan gouverneur-generaal Roo
seboom, voor wat hij in het belang
der koelies had gedaan.
Heden 11 uur voortzetting.
liep hij door het Haagsche Bosch te- j van Eijk en de woning van den vooral om te bewijzen, dat hot pu-
dwalen waar hij door zijn zonderling heer N. van Kuijk werden een prooi bliek zich beslist schaart aan de zijde
gedrag de aandacht van de voorbij-
gangers trok. Toevallig kwam Ver
meulen op zijn fiets langs de vijvers
rijden en werd hij door wandelaars
opmerkzaam gemaakt op het jong-
mensch dat „zoo vreemd" deed. Ver
meulen stapt af en gaat naar deD
jongen toe, dien hij bij eenigszins
nauwkeurige beschouwing herkende
als den persoon wiens signalement
hem was opgegeven. Hij zeide toen
tot B. hem te volgen, waaraan B. da
delijk. zonder eenig verzet, gehoor
zaamde. Een beroep op de omstan
ders om hem bij zijn arrestatie be
hulpzaam te zijn, had slechts in zqo-
ver succes, dat een arbeider de fiets
van Vermeulen naar het politiepost
huis bracht. Vermeulen ging met
Brouwers naar het Korte Voorhout
en daar, in het gebouw van de recht
bank, was B. zoo ontdaan, dat hij
zelf zijn handen uitstrekte en snik
kende riepDoe mij de boeien maar
aan, ik ben een moordenaar
Moeite heeft Vermeulen dus hoege
naamd niet gehad. Hij heeft eenvou
dig zijn plicht gedaan en meer niet;
en men kan vertrouwen, dat van zijn
superieuren hij genoegzame erken
ning van zijn optreden heeft onder
vonden. Reden voor de bijzondere
hulde-betooging achten wij hier dus
piet aanwezig.
Omtrent het treurige voorval kan
het Vad. nog meedeelen, dat het
nauwkeurige signalement van Brou
wers gegeven is door de kinderjuf
frouw van mevr. I., die vooral schrik
te toen B., na aan zijn slachtoffer
den weg naar do Witte Brug gewe
zen te hebben, op akelige wijze in
zichzelf lachte. Toen moet B. blijk
baar het besluit genomen hébben,
doze dame (mevr. Kruseman) te ver
moorden. Hij liep haar achterop,
kwam aan haar rechterzijde, sloeg
der vlammen. dergenen die niet naarstiglijk speur-
Alles is laag verzekerd, zoodat er den naar het verkeerde, doch zoch-
voor duizenden guldens schade isten naar het goede, ons door het ge-
geleden. zeischap gegeven.
En nog bleven voor het publiek
Omtrent den grooten brand, die verborgen een aantal bloemstukken,
Maandagnacht te Oosterhout woed- "^elke in de vestibule geeu plaats kon-
de, meldt men naSer aan de Tel. i den v,nde?.> straks' e, fbloeme°-
Ti a i -j demonstratie aan bet slot, mede
Het was omstreeks een uur na mid- dienst zouden doen
dernacht, dat de ingezetenen, gewekt De zaal was natuurlijk eivol, het
door de brandklok en de noodsigna- publiek dankbaar, opgetogen. En ge
len van het brandpiket der dienst- rust mag gezegd, dat de proef met
doende schutterij, den kölossalen een Hollandsch tooneelgezelschap
vuurgloed aanschouwden van de in Batavda alleszins geslaagd
Tichte laaie staande stoomtimmerfa- hooMpfaalsen evenzoo gaan; moge
briek met annexe houtloods, waarin daar het Brondgeest-ensemble even
een groote voorraad houtdeelen van zoo gesteund en gevierd worden, dan
allerlei soort was opgeborgen, en die gaan wij op kunstgebied in Indië be-
nog gisteren door den eigenaar, C. tere dagen tegemoet
van der Avoird, aanmerkelijk was Fritz van Sudermann had het ge-
ooDrrovnu -wone succès; er werd echter driemaal
tt i - j i gehaald onder een stormachtig ap-
Hoog sloegen de vlammen m het pjaus. liet aan Hollanders algemeen
luchtruim, zich telkens meer verhef- bekende oud-Hollandscbe zangspel
fende, naarmate het vuur de groote „De Bruiloft van Kloris en Roosje"
massa hout. op de zolders opgesla-met zijn typisch Hollandschen zang
gen aantastte en dana miste ook hier, bij ons pu-
Niettegenstaande de brandweez g'ng nmt. Wat
hare waterstralen over do gloeiende 3^ wel gedacvht hebben, toen zij in
vuurmassa uitstortte, nam de braöd dat ieder nieuwjaar terugkeerend
steeds grooter afmetingen aan, zoo- zangspel thans te Batavia optraden,
dat ook spoedig het aangrenzende Beiden hebben Kloris en Roosje reeds
woonhuis van den heer Van der dertigtal jaren onder alle vormen
Avoird door de vlammen werd aan- medegemaakt, beiden hadden echte
traantjes in de oogen.
getast. Nog twee huizen moesten het Gemoedelijk en hartelijk, met de
ontgelden, een bewoond door het ge- noodige zevenklappers, was de af-
zin v. Eyck, het andere door N. van scheidsgroet van Thomasvaer (Carst)
Kuyk, waarin een confectiemagazijn en Pieternel (mevrouw Van Beem).
is gevestigdbeide brandden geheel Het publiek amuseerde zich kostelijk
uit, terwijl van de inboedels het groot- het was in een stemming om alles
j n goed te vinden, en gaf geestdriftig
ste gedeelte verloren ging. Gelukkig gujk yan inate^mingBmct ^der pa)!K
konden alle bewoners zich nog juist k<»nd woord, er waren er helaas,
intijds redden, zoodat er geen per- zéér weinige. En toen eindelijk aan
soonlijke ongevallen te betreuren zijn. het slot een bloemenregen van rozen
De heer Van der Avoird lijdt groote uit den hemel neerdaalde, brak er
schade, aangezien de gebouwen, be- cen enthousiast gejuich zooals we
nevens de houtvoorraad en machine. nf00"'em?lstenhet scherm gehaald
neen laag verzekerd zijn. worden, eens en nog eens en ander-
De oorzaak van den brand is niet maal en het publiek werd niet moe
met zekerheid te zeggen, doch ver-de in zijn betuigingen van bijval voor
BUITENGEWOON HOOGE LEEFTIJD
Den 28sten October j.l. heeft de be
grafenis plaats gehad van den inlan
der Bariman, van kampong Gen-din-
gan Sarean te Semarang, die den
gezegenden leeftijd van 125 jaren
moet bereikt hebben. Hij kon zich nog
zeer veel uit 'clën ouden tijd herinne
ren het Engelsche tusschenbestuur,
overgave van gouverneur-generaal
Janssen op den Gonibèl, prang Dipo
Negoro, enz. Hij was, naar hij be
weerde, toen al volwassen en ge
trouwd en oefende het beroep uit van
waschman. De brand van het stad
huis op het Paradeplein, daarover
kon hij ook zooveel vertellendat
erg rameh was te Semarang en de
Europeesc-he veroordeelden, die be
neden het stadhuis waren opgesloten,
werden allen op vrije voeten gesteld,
daar zij anders mede zouden ver
brand zijn; velen detzer gevangenen
liepen denzelfden dag smoordronken
over den weg. Bariman heeft de Zwit-
sersche verraders nog zien bengelen
enz. enz.
Met Bariman is een stuk aloude
geschiedenis van Semarang verdwe
nen.
Aan de begrafenis namen honder
den inlanders deel, vertelt de Sema
rang Courant.
ATJEH.
De oorrespondent van de N. R. Ct.
te Koeta-Radja heeft in zijn laatsten
brief geschreven, hoe de békende ma
rechaussee-luitenant Vastenou met
drie brigades ten westen yan de
Laut-Tawar ageerde. Thans wordt
in eene Atjeh-correspondentie van
de Java-Bode gemeld, dat deze troe
pen, van dien verraoeienden tocht te
Babah Kroeëng Mangi aan de Meu
teub terugkeerende, vernamen dat
de vijand, wetend dat 't grootste ge
deelte der bezetting afwezig was, ge
tracht had deze in e_en hinderlaag te
lokken, wat evenwel door 't oordeel
kundig optreden van den sergeant
Van Daalen werd verijdeld.
Verder schrijft de Atjeh-correspon-
dent van de Java-Bode:
Een rust van een paar weken, die
evenwel met 't oog op de daar tus
schen doorloopende patrouilles niet
absoluut mocht heeten, bracht de
meesten weer op krachten, waarna
de brigades wederom gereed stonden
Voor een tocht in de Moego-streek.
Het doel van dezen tocht was 't
voorbereiden van de bezetting van
Balé Goemé. een bivak, dat zal moe
wij vaster voet krijgen zijne uit
werking niet mist. Nu bovendien
macht in Meulaböh weder met eene
compagnie Amboineezen zoo goed als
blijvend versterkt is, lijdt het geen
twiifel, of ook hier zullen oorlog
geweld weldra plaats maken voor
vrede en welvaart.
Aan den luitenant-kolonel B. T. C
F. Schmidt, chef van de 1ste afdeeling
van het departement van oorlog,
opgedragen zich den 7den November
naar Atjeh te hegeven om te Koeta-
Radj'a tijdelijk op te treden als chef
der infanterie in het gewest.
CJ.-B.;
Gemengd Nieuws
RUSSISCHE INVALIDEN.
De „Ruszki Wjedomosti" ontving
van een ooggetuige een beschrijving
van de wijze, waarop de gewonden
uit het Russische leger naar d«
dichtst bij zijnde steden worden ver
voerd. Zoo zag de schrijver bijv. hoe
een transport gewonde soldaten over
een afstand van 4000 werst werd ver
voerd, zonder eenig warm voedsel li
hebben genuttigd. Te Kharbin, Tschi-
ta en andere plaatsen waar hospita
len zijn gevestigd, worden de gewon
den, die niet meer voor den dienst in
aanmerking kunnen komen naar hun
woonplaatsen teruggezonden en voor
zien van reiskaarten en kostgelden,
Voor den tocht van een dier plaatsen
naar Irkoetsk ontvangt ieder 21 ko
peken en van Irkoetsk naar verder
gelegen steden 16 kopeken, dus zoo
ongeveer 20 cent per dag, waarvoor
hij zich alles heeft aan te sohaffeo.
Bedenkt men nu, dat de allereenvou
digste levensmiddelen in deze streken
sedert het uitbreken van den oorlog
ongelooflijk hoog in prijs zijn geste
gen een pond brood kost bijv. 10
kopeken dan kan men nagaan,
welke ellende de gewonden moeten
doorstaan, alvorens" zij de plaato
hunner bestemming hereiken. Een
soldaat met een ernstige keel wonde
kon niet anders dan melk gebruiken
doch men vroeg den man per glas 12
kopeken Indien zulke menschen ven
andere hulp blijven verstoken, ligt het
voor de hand, dat zij weldra sterven
ten gevolge van onvoldoende voeding
onmenschelijke behandeling. De
meesten moeten zich weken lang met
wat water en Brood behelpen. Wordt
een tusschenstation bereikt binnen
den daarvoor vastgostelden tijd, dan
moet een gedeelte van het medegege
ven reisgeld worden terugbetaald,
