NIEUWS» en ADVERTENTIEBLAD. 22e Jaargang. No. 6586 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon= en Feestdagen* ZATERDAG 17 DECEMBER 1904 IL HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN PER DRIE MAANDEN: Voor Haarlem1.20 Voor tie dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) 1.30 Franco per post door Nederland„1-65 Afzonderlijke nummers0.02% Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37% r de omstreken en franco per post 0.45 Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. I'EEREBOOM. AD VERTENT1ËN: Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel nicer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Haarlem van 15 regels ƒ0.75, elke regel meer ƒ0.15. Reclames 30 Cent per regel. Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen. Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55. Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiën en Reclames betrett'ende Handel. Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Hoofdasenten voor het Buitenland; Compagnie Génerale de Pttfrllcite Etrangère G L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 3Ib's Faubourg Montmartre. AGENDA Zaterdag 17 December. BrongebouvfFrysk Selskip „Gysbert Japicx", Bütengewoane gearkomste 8 uur. In deze agenda worden vergaderin gen, uitvoeringen enz. kosteloos ver meld, wanneer izij in onze kolommen zijn geadverteerd. Buitenlandsch Overzicht DE 00BL0G. Van liet Mandsjoerijsche oorlogs terrein is het eenige nieuws", dat de felle koude niet slechts aanhoudt maar zelfs nog heviger wordt. Ge neraal Sakharoff heeft dd. 13 en 14 December gemeld, dat er geen ge vechten van eenige beteekenis heb ben plaats gehad, maar dat des nachts de temperatuur tot op 23 gra den beneden nul daalde. Overigens voegt hij er bij gaat in het le ger alles goed. Er schijnt overal rust te heerschen. Blijkbaar wachten de Japanners op het oogenblik, dat Port-Arthur zich overgeeft, om dan. na hun 50.000 man versterking te hebben gekregen, met frissehen moed het bloedbad'n Mandsjoerije te hervatten. Wat Port-Arthur betreftberichten van het hoofd kwartier der Japanners voor de be dreigde veste melden, dat dezer da gen te Duifjes-baai 8000 soldaten ge land zijn en dat zij gebruikt zullen worden om de aanvallende regimen ten op de tweede verdedigingslinie te versterken. Uit dit bericht vallen dus twee gevolgtrekkingen te ma ken ten eerste, dat onjuist is, dat men niet meer storm zou loopen op de vesting, dat alleen nog maar ge bombardeerd zou worden en dat daarom een sterk contingent troepen naar het leger aan de Shaiho zou zijn gezondende Japanners hebben dus stellig de bedoeling om niet af te laten met hun pogingen om door stormaanvallen de stad te nemen. En ten tweede schijnt men haast bij "het werk te maken, want de nieu we troepen hebben* een aantal snel vuurkanonnen bij zich en werktuigen om snel schansen en versterkingen op te werpen. Na het nemen van den 203 meter Hoogen Heuvel is het succès voor de Japansche artilleristen groot ge weest. maar toch is men de stad daarom niet meer genaderd. De twee- i de verdedigingslijn, die nu genomen zal moeten worden, is zeer sterk en zoo behoeft het niet te verwonderen, dat tegen de algemeene neerslach tigheid in, enkele deskundigen den val van Port-Arthur als volstrekt nog niet aanstaande zien. Het voorwaarts dringen der bele-l geraars wordt in de laatste weken met name zeer gehinderd, omdat men nu onder het vuur komt van de Russische batterijen op den Wit ten Wolfsheuvel. Op den Hoogen Heuvel zijn begin dezer week nog meer zwaai' kaliber- kanonnen geplaatst en met nog groo- ter kracht is Maandag de stad be schoten. De nieuwe stad werd *n brand geschoten. Een telegram, 15 dezer uit Tokio aan het Japansche gezantschap te Londen gezonden, vermeldt nog ,,De gezagvoerder van het derde eskader bericht, dat twee torpedo flottiljes te half vier in den ochtend van 14 December een aanval onder namen op de ,,Sebastopol" en een ander schip tijdens een zwaren sneeuwstorm. Een torpedoboot wordt vermist, de overigen zijn ongedeerd teruggekeerd. Van het observatie- en piket-schip werd in den ochtend van denzelfden dag gemeld, dat de boeg van de ..Sebastopol" drie voert gezon ken is. „Zes torpedoboot-afdeelingen en nog eenige zelfstandig manoeuvree- rende torpedobooten vielen van des avonds half twaalf tot drie uur in den ochtend van den loden onafge broken de ..Sebastopol". de „Okvar- ny" en een derde schip aan. Omtrent dezen aanval zijn geen bijzonderhe den bekend, doch van het observatie- station wordt gemeld, dat de boeg van de „Sebastopol" nog dieper is ge zonken en haar torpedo-bui» geheel onder water ligt." UIT ANDERE LANDEN. UIT DEN FINSCHEN LANDDAG. Den voorzitters van de vier sten- den van den Finschen Landdag werd verzoekschrift overhandigd ge- teekend door de meeste leden, waar in worden opgesomd een reeks van onwettig afgekondigde verordeningen en maatregelen, alsmede de nadee- len van het tegenwoordig bestuur, j Verder wordt de Landdag uitgenoo- digd zoo snel mogelijk voorstellen te zeer onschuldig werd geoordeeld, doen tot hei-stel van het grondwettig wekt algemeene verwondering. bestuur. UIT DE HONGAARSCHE KAMER. De zitting van de Kamer werd 15 Dec. geopend onder groote talie. Stukken van den Raad. Bij B. en W. is ingekomen een i De correspondent kan verder mo-' T, dedeelen .dat minister Mirsky voor- 1 Bouw- en goed heeft opgeborgen een wetsont- werp, dat het magnum opus van zijn voorganger had moeten worden Sportterreinen Haarlemmerhoutpark en de Exploitatie Mij. van Onroeren- Goederen „Zuiderhout" om 'de lijfeigenschap in Rusland weder- daar dezen winter béhard zal worden om zou hebben ingevoerd, voor zoo- de Spanjaardslaan van den Wagen ver dat met de bestaande toestanden weg tot de wegen in het Haarlem- ware vereenigbaar geweest. machoutpark m Zuiderhout - dezen systeem van den oud-minister Witte wc° tot aan genoemde terreinen met doen nemen wiens invloed zich thans klinkers te laten bestraten. De ge- weder merkbaar doet gevoelen. noemde Maatschappijen zijn bereid De deputatie uit de Petersburgsche aan de gemeente te vergoeden een be en Moskousche orden van advocaten drag van 1.50 per vierk. M. is, naar „Central News meldt, door g ad vise er en gunstig, minister Mirsky ontvangen, doch haar verzoek om politieke hervormin J n gen, zeide de minister niet te kunnen T s,lfen ?fa Kaa'?. aanvaarden. zica in beginsel te verklaren voor het gebruik maken van de bevoegdheid, DE GRIEKSCHE KAMER d™ Ri>ad toegekend hij art. 29 der De Kam eg koos tot president metLeerplichtwet (het ontwerpen eener 109 van de 214 stemmen den mi- verordening, waarbij ambtenaren der nïstrieelen afgevaardigde Bonfides. politie gemachtigd worden een kind, I dat zij gedurende de schooltijden op VOORZITTER VAN DEN ZWIT- j den openbaren weg aantreffen, naar SERSCHEN BOND. het hoofd der school te brengen, tot .De Bonds-vergadering koos tot welker leerlingen het kind behoort), Na de hervatting begon de vice- j voorzitter van den Zwitserschen Bond hetgeen door den heer W. A. J. van Graaf Andrassy verklaarde dat het tijdelijk reglement van nul en gee- ner waarde is. Gedurende dit tijd perk van anarchie, voortgekomen uit de gewelddaad van 18 November, zal hij het zich ten pliolit rekenen te zoe ken naar een vredige oplossing van den hachelijken toestand. De afgevaardigde Kossuth sloot zich bij deze verklaring aan. Graaf Apponyi riep uit. dat de af gevaardigden het voorloopig regle ment nooit moeten erkennen. Op -le zen grondslag is geen verzoening mogelijk. De minister-president kon zich nau welijks verstaanbaar maken te mid den vaai het rumoer. Zijn rede werd onophoudelijk door de oppositie on derbroken. Toen graaf Tisza zeide, dat hej de plicht van het parlement is de obstructie te onderdrukken ging er een geweldig geschreeuw op. De afgevaardigden verlieten hun zetels. De zitting werd geschorst. XJ® Me a Culpa. De Directie van de Kroon verzocht ons te melden, dat voor de voorstel ling van ,,Mea Culpa" van Jhr. A. WT. G. van Riemsdijk, op hedenavond nog maar weinig plaatsen verkrijg baar zijn zoodat een 3de voorstelling hier ter stede zal plaats hebben op Vrijdag 23 Dec. a. s. president aldus „Krachtens het gewijzigde regle ment...." Hij werd met getier in de rede ge vallen. Vele afgevaardigden der op positie beklommen de presidents tribune. De zitting werd voor de tweede maal geschorst. Zij werd te half twee hei*vat. den staatsraad Ruchet met 175 van de 181 stemmen. OORLOGSVARIA de Kamp is.voorgesteld. B en W. stellen voor aan de Bur geravondschool voor den cursus 1904 '05 te benoemen een lijdelijk leeraar in de werktuigkunde. Op de voordracht zijn geplaatst de 1 R. G. Leegstra, te Haar- André Tolstoi, een zoon van den schrijver, is door Koeropatkin gede coreerd met het huis van Sint Georg; heeren r. x jonige officier bracht als ordon- lem, en 2. G. Retain gh, te Delft. De vice-president liet tot stemming nans van generaal Sobolef, comman-, overgaan,waarbij de regeemng een damt van het 6de corps, op 14 October Naar aanleiding van een veraoek h8Vig VUm" i van eentge beweer, van aan de werd dit hem door een verschrikkelijk j>E HOUDING DER CHINEE7FN Korte Begijnestraat gelegen percee- rumoer belet. R.. a h v *en' s'e^6n en W. voor, dat ge- De vice-president was onmachtig j 1 de berichten m verband met f noemde straat voortdurend slechts in de orde te herstellen. Men riep maar, oorlog dient nog vermeld te één Achting zal mogen worden bere- steeds„Aftreden". De minister-pre- een ..Telegraph -correspon- gident slaagde er niet in zich ver-"e u Tientsin, waaruit nog eens staahbaar te maken weer de onaangename positie der j De zitting werd daarop voor de der-' Chineezen blijkt Dit bericht meldt B. en W bieden aan den Raad aan de maal verdaagd. namelijk, dat de Russische autori-;een staat tot beschikking op den post teiten te Tieling den llden Decern „Onvoorziene Uitgaven' diénst 1904. Het ^er vijf Chineesche banken aldaar i SPAANSCHE MINISTERIE j SCgeTd blafte "SfudS j Eu"« is afgetreden. Ieder van de directeuren kreeg voor Voor 'het examen in Boekhouden Als de onmiddellijke oorzaak van loopig 100 stokslagen en werd daar- voor de praktijk vanwege de Vereeni- Doopsgezind Zangkoor. Ter gelegenheid van liet 10-jarig bestaan der vereeniging geeft het ..Doopsgezind Zangkoor" directeur de heer J. de Nobel, Donderdag 22 December een Feest-concert met me dewerking van de dames A. C. Craan- dijkSchuil, alt. te Heemstede, en Estella de Jong, sopraan, te Amster dam. en de heeren N. H. Andriessen en Willem Andriessen. begeleiding, beiden te Haarlem. H a a r 1 e m's Zanggenot. Bovengenoemde Liedertafel geeft haar le concert in dit seizoen op Zondag 18 Dec. a.s. in de concertzaal der Soc. Vereeniging. Het is een zeer goede gedachte van het bestuur om onze stadgenooten kennis te doen maken, met twee be langrijke koorwerken, welke dien avond uitgevoerd worden, n.l. de Columbus" van haren directeur, en ..Leiden's Ontzet" van onzen grooten toonkunstenaar Rich. Hol. De geringe entrée, door het Be stuur gesteld op 25 cts. de persoon, zal zeer zeker aanleiding wezen, tot liet bijwonen van ilit belangrijke concert. Men zie verder de in dit nummer voorkomende advertentie. deze crisis wordt gemeldDe Ko ning weigerde de benoeming van ge neraal Lono tot chef van den gene ral en staf te onderteekenen, die hem door den minister van oorlog was voorgelegdzoodra de minister-pre sident Maura hiervan kennis had ge kregen. begaf hij zich naar het pa leis en bood hij den koning het ont slag van het Kabinet aan, dat on middellijk werd aangenomen. Reeds heeft de Koning de presi denten vaai de Kamer en van den Se naat bij zich ontboden, om over den toestand te beraadslagen. Het ministerie-Maura. is nauwelijks een jaar geleden aan het bewind ge komen cup den 5den December 1903 trad Maura als opvolger van Villa- verde op. Hij haalde zich dooi' zijn maatregelen weldra den feilen 'haat van de geheele linker zijde dei' Kamer op den hals. Steeds heftiger werd de strijd, dien Maura door verschillende benoemin gen nog deed aanwakkeren, en die door de willekeurige handelingen der regeering tegenover liberale staats lieden en tegen politieke bijeenkom sten oversloeg in een verbittering, welke zich uitte in obstructie. De minderheid beschuldigde Jn Maart de regeering van SGhending der Grondwet, toen zij geen nieuwe verkiezing uitschreef voor het dis trict van den afgevaardigde Castel- lana, die tot gouverneur der Bank van Spanje benoemd was. In April wend in Barcelona tegen Maura een moordaanslag gepleegd en op de terugreis van den minis ter naar Madrid werd bij Alicante op diens trein geschoten. De sympathie voor den minister herleefde een oogen blik, uit afschuw van deze moordaan slagen. Maai' Maura wist van deze sympathie geen gebruik te maken. Zijn reactionaire staatkunde schijnt, nu zelfs bij den Koning op tegen stand te stuiten, en zoo zal Maura heengaan, slechts betreurd door de uiterste rechterzijde. STEMMING IN RUSLAND. De Petersburgsche correspondent van de ..Daily Telegraph" meldt, dat "in Rusland mismoedigheid heerscht door het vooruitzicht, dat de Regee ring slechts zeer ondoeltreffende her vormingsmaatregelen zal aankondi gen, waardoor de hervormingsbewe ging uit de handen der gematigde vreedzame partijen in die van een ganscli andere soort van hervormers zal overgaan, die heel wat minder vreedzame middelen zouden bezige om hun doel te bereiken. De bestraf fing van het zeer gematigde week blad „Pravo" voor een artikel, dat naar Kharbin opgezonden Verdere bestraffing. Stadsnieuws ter ging van Leeraren in het Boekhou- j den in October en November te Am- sterdam gehouden, slaagden o.m. 1 onze stadgenooten de heeren A. Boo- j gaart, J. H. A. Burgers, J. Heiloo Jr., j J. A. Koppen, N. P. Visser en R. G. A- van der Woude en de heer J. Bekeuringen. A ïau uct uuuc ou uc Proces-verbaal is opgemaakt wegens,7!' r,'i' het fietsrijden op een voetpad in denj a p ortl 1 ^aa Bloemendaai. Hout, wegens het niet behoorlijk doen i verlichten van een schuthok, wegens j liet zonder vergunning opbreken en vernieuwen van de openbare straat wegens de overtreding der Arbeids wet. Haari. Jongelings-Vere©n. De Haarlemsche Jongelings-Vereent ging Pred 12 la had Donderdag avond in het Brongebouw een feest avond georganiseerd waarvan de op brengst besteand is voor het Gouden Feest, hetwelk de vereeniging bin nenkort zal vieren. Tot het welslagen van dezen avond werkten mede de Christelijke zang- vereeniging „God is mijn lied" en de beide onderafdeelingen van de Jon- gelingsvereeniging, de muziekvereni ging „Kunst na Arbeid" en de ver eeniging ter beoefening van letterkun de „Nicolaas Beets". Een goed gekozen programma was voor dezen feestavond samengesteld. Door de muziek-, zoowel als door de zangvereniging, die beide onder di rectie staan van George Schmidt, werden verschillende stukken ter. ge- hoore gebracht, die alle op een onbe rispelijke wijze werden uitgevoerd, terwijl door de leden van „Nicolaas Beets" een tweetal samenspraken werden gegeven waarvan de laatste „de Kiezentrekker" het meeste succes had. Bovendien werden eenige voor- i drachten gehouden, die evenwel door te vlug en tevens te zacht spreken, j moeilijk te volgen waren. Deze feestavond, die door den di recteur der Jongeiingsvereeniging Ds. C. Veen werd geopend en gesloieii met gebed, mag uitstekend geslaagd heeten. Haarlemsch Tooneel. Bovengenoemd gezelschap keert he den van zijn tournee uit het Noorden van bet land naar Amsterdam terug en geeft hedenavond in „De Kroon" te Haarlem de 16e opvoering van „Mea Culpa" van Jhr. A. W. G. Riemsdijk. De 17e en 18e opvoering hebben plaats in het Paleis v. Volksvlijt te Amsterdam a.s. Zaterdag en Zondag. De provinciale bladen zijn vol lof over het stuk en de vertolking. In ons verslag van de Chr. Harmo- nievereeniging „de Heer is onze Ba nier' is een technische fout geslopen. We spraken daarin namelijk vaneen gramophoon van de firma Hees Co., welnu dit moet zijn een zooge naamde „Odeon disc", wat iets an ders, iets moderners is. Wat nu pre cies het verschil is, moet de lezer bij gelegenheid maar eens bij de firma zelf navragen. Int. Tentoonstelling. Op de internationale tentoonstedling van hotelwezen, kookkunst en indus trie, welke gehouden wordt 9—22 De cember 1904 te 's-Gravenhage, werd aan de heeren Ramakers en Van Berkum alhier (Hofleveranciers), fa brikanten van minerale wateren en gazeuse dranken, een eerediploma (hoogste onderscheiding) toegekend. Zang en Vriendschap. Naai' wij vernemen zijn de data. waarop de Koninklijke Liedertafel haar feestuitvoering geven zal, vast gesteld op 1.2en5 Maart: 1 Maart. generale repetitie. 2 Maart feestcon- btraf verzwaard. j eert en 5 Maart volksuitvoering tot: B. T. A. Buijs, te Schoten, ter zake verlaagden prijs, vermoedelijk voor van beleediging van een ambtenaar een entrée van 50 cts. door de Rechtbank alhier veroordeeld vFaa? Hutechenruijter of (ai Knens is ten voordeele van ons tot /2o boete subs. 10 dagen hechtenis Haarlemsch orkest opgelost, dat met is nu door het Gerechtshof te Amster- versterking van eenige krachten aan dam deswege veroordeeld tot 8 dagen de uitvoeringen meewerken zal. gevangenisstraf. Aanbesteding. Donderdagmiddag weid door het bestuur van het Groote of St. Elisa beths gasthuis alhier aanbesteed de levering van eenige levensmid delen, brandstoffen enz., die volgens raming ged. 1905 noodig zullen zijn voor eene bevolking van ongeveer 180 personen per dag. Ingeschreven werd als volgt P. Blad, wittebrood 0.119, rogge brood 0.08')J. Smit C.Jzn. witte brood 0.11), roggebrood ƒ0.095. H. Heek, rundvleesoh f 0.70, kalfs- vleesch 0.88, rundvet 0.65; P. H Hartel, rundvleesch (ƒ0.63), kalfsvl. (ƒ0.785) rundvet (ƒ0.53'); G. P. Heek rundvi. 0.64, kalfsvl. ƒ0.90, rundvet 0.62 A. M. Mok, rundvi. ƒ0.72, rund vet ƒ0.60. Al Elfers Jr., stroop ƒ0 20, vermi celli ƒ0.22, rijst 8.25, heele gort 11.25, boekweitgort 9 50, zout 0.06' groene zeep ƒ0.135. stijfsel ƒ0.195 pa- tatentstijfsel ƒ0.34, soda ƒ1.75 per 50 K.G. J. N. v. d. Weijden Lzn., witte sui ker 0.49', basterd suiker f 0.49, brui ne suiker 0.43, vermicelli ƒ0.18, rijst (ƒ0.12"), boeikweitegort 9.40, zout (ƒ05") groene zeep (ƒ0.12*), stijfsel ƒ0.16, patentstijfsel ƒ0.295, soda (ƒ0.03') Leidsche kaas ƒ0 47, stroop (ƒ0.125). J. Bolland. Leidsche kaas 0.64, witte suiker ƒ0.4855, basterd suiker ƒ0.465'. vermicelli ƒ0.20', rijst ƒ0.163', zout ƒ0.05', groene zeep ƒ0.12", stijfsel (ƒ0.16), patentstijfsel ƒ0 30. soda ƒ0.035, witte zeep 0.27, boekweitegort ƒ8.55, heele gort (ƒ9.50). A A. v d. Weijden Gzn. Leidsche kaas ƒ04.8. H. Selle, witte zeep ƒ0.215. E. J. Westerveld, stroop ƒ0.16', wit te suiker (ƒ0.47'5), basterd suiker 0.46), bruine suiker (ƒ0.42) vermi celli (ƒ0.18), rijst ƒ0.145, groene zeep ƒ0.14, witte zeep (ƒ0.20'5). J. Mijnhout, stroop 0.24', witte suiker ƒ0.51. basterd suiker ƒ0.495, bruine suiker ƒ0.44. vermicelli ƒ0.27, heele gort 11.boekweitegort (ƒ8.50) zout ƒ0 05', groene zeep /0.13, stijfsel ƒ0.17. patentstijfsel ƒ0.34, soda ƒ0.035. C. Keg, stroop ƒ0.13. witte suiker 0.50. basterd suiker 0.50. bruine suiker ƒ0.46, vermicelli 0.20, rijst ƒ0.13', gort ƒ9.90, boekweitegort ƒ9.50, zout 0.07, groene zeep ƒ0.121, stijfsel ƒ016, patentstijfsel (ƒ0 28") soda ƒ0 04 witte zeep ƒ0.235. B. Serné Wzn., Leidsche kaas (ƒ0.43) G. v. d. Most van Spijk, boter re kwal. (ƒ141), boter 2e kwal. (f 1.31). J. Overakker, persturf (ƒ6.90), lan ge turf ƒ5.50, korte turf 5.80. G. Honing en Zn persturf ".50, lange turf ƒ5 50, korte turf ƒ5.50. steenkolen (ƒ0.80). grove cokes (ƒ0.45) geklopte cokes (ƒ0 50), gietcokes ƒ0.75. W. H. van Staaveren, lange turf ƒ6.korte turf 6.steenkolen ƒ0.83 grove cokes 0 48, geklopte co kes ƒ0.54, gietcokes (ƒ0.63) H. v. Breemen, lange turf (ƒ5.20) korte turf (ƒ5steenkolen 0.87, grove cokes 0.59, geklopte cokes ƒ0.64, gietcokes /0.72. G. v. d. Haak, lange turf ƒ6 kor te turf ƒ6.steenkolen ƒ0.85, grove cokes 0.49, geklopte cokes ƒ0.56. F. Perquin, steenkolen ƒ0.83, grove cokes 0.50, geklopte cokes 0.55, gietcokes ƒ0.68. De met geteekende artikelen zijn aan de daarbij genoemde leveran ciers opgedragen. Alle inschrijvers wonen alhier. ..Bouwkunst." Donderdagavond werd in „Weten en Werken" vanwege de afd. Haarlem van den Chr. Nat. Werkmansbond de tweede winterlezing gehouden door den lieer J. A. G. van der Steur, bouwkundig ingenieur alhier. Het onderwerp zijner voordracht was „Het Handwerk en de Hollandsche Bouwkunst". Na gebruikelijke openingsplechtig heden hield de voorzitter der afd. eene kleine toespraak. Daarin betoog de hij het nut van dergelijke lezin gen, waarin den werkman iets wordt verteld, dat op zijn beroo en zijn werkkring betrekking heeft. Vervolgens werd het woord gege- j ven aan den heer Van der Steur. Als inleiding toonde spr. hel ver- j schil aan dat bestaat in bouwwijze der huizen enz. van eenzelfde stad, an verschillende deelen des lands en van de onderscheidene landen. De oorzaken hiervan zijn geweest, zeide spr., de ligging, het klimaat, de aard der materialen en de meer of minder gunstige economische toe standen, waaronder de bewoners le ven. De invloed daardoor op de bouw kunst uitgeoefend toonde spr. hierop met eenige voorbeelden aan. Er zijn echter nog tal van andere invloeden, waarvan de bouwtrant af hankelijk is en was. i Vervolgens zette spr uiteen de ver schillende periodes, die de bouw kunst heeft gekend en waarbij zij tel kens van vorm veranderde. De meest bekende dezer perioden zijn geweest die der Gothiek en der Renaissance. De Gothiek, waarvan het geboorte jaar gerekend kan worden te zijn 1180, moet beschouwd worden als voortgekomen uit de oude Romaan- sche bouwkunst. Zij voldeed niet in de eerste plaats aa.n de eisohen der praktijk, doch hield vooral rekening met het schoonheidsgevoel. De 13e en de 14e eeuw telden hare meeste be oefenaars. Langzamerhand kwam zij tot ven-al en keerde men terug tot de oude Romaansehe kunst. Als opvolger van het Gothische tijd perk kan genoemd worden dat der Renaissance, zijn oorsprong vindende in de Grieksche bouwkunst en die vooral in de 16e eeuw tot grooten bloei kwam. De Renaissance had echter ook weer haar tijd van achteruitgang en werd weer gevolgd door tal van andere perioden. De overeenkomst en het verschil tusschen al die perioden werden nu door spr. aangegeveneene uitwei ding over deze technische verklarin gen moeten we hier echter wegens plaatsgebrek achterwege laten. Na den val van het Keizerrijk-Na poleon ontstond, deelde spr. mede, overal op dit gebied, een tijd van ver slapping en stilstand. Langzamerhand werd dit we&r an ders en misschien is het onze eeuw gegeven eene nieuwe periode tot staud te zien komen. Verder besprak de heer v. d. Steur bovenstaande wijzen van bouwkunst, zooals die in ons land werden ge volgd en gaf daarvan menig voor beeld. In Haarlem o.a., zeide hij, heb ben we menig aardig voorbeeld van architectonische kunst, als Vleesch- hal, St. Bavo, Waag enz. Over het handwerk in betrekking tot de verschillende perioden der bouwkunst kon spr. wegens gebrek aan tijd zich niet verdiepen. Dit moest hij evenwel nog zeggen, dat zoo het handwerk in vroegere tijden, waar naar zoovelen terugverlangen, al hoog stond, ook hierin thans met ijver en goeden wil veel is tot stand te brengen. Daarna werd eene serie lichtbeelden vertoond, alle betrekking hebbende op het gesprokene. De volgende lezing zal gehouden worden door ds. Schulte van Muiden met het onderwerp „Zonde en Mate rialisme."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1904 | | pagina 1