i
NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
22e Jaargang
No. 6747
Vfii'sCiiipit. DChilfV'S Cp «LuH" clt ^cCSw
WOENSDAG 28 JUNI 1905 A
HAARLEM S DAGBLAD
AE0NNEME N T E N ADVERTENTIËN:
V Haarl m BR1IE baanden* ^an 5 '*egeJs 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor de dorpen ir: "den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom 'der Haarlem var. 1—5 regels ƒ0.75, elke regel meer/0.15. Reclames 30 Cent per regel.
gemeente) - c «1.30 J/ Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
France per pest door Nederland e 1.65 ipy Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen.
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 0.37)| Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55.
de omstreken en franco per post r „0.45 teTércommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724>
Uitgave, der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiër
en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre
Kaartje voor de
Verkiezing.
Wij veronderstellen, dat weder
zeer velen voor de ralten van
het perceel Groote Houtstraat 2,
het kleedioguiagazyu van den heer
P. G...OTTEB, zullen gaan zien
naar den uitslag van de herstem
mingen voor de Tweede Kamer
dien wij daar zullen pnbliceeren.
Onzen Abonnés, die daarbij te
genwoordig zullen zijn, wenschen
wij dat gemakkeljj k te maken door
voor hen verkrijgbaar te stellen
een kaartje, waarop al de nauien
staan van hen die in herstemming
komen, met een blanco kolommetje
er achter, waarin zij kannen aan-
teekenen, wie gekozen worden.
Deze kaartjes geven wij, voor
zoover de voorraad strekt, morgen
Woensdag vaE 9 tot 5 uur
KOSTELOOS af aau ons Bureau
Groote Houtstraat 55, uitsluitend
aan Gsabonneerden.
's Avonds worden ten
huize vüd den heer
OTTER in géén geval meer
Kaartjes afgegeven.
DE ADMINISTRATIE.
AGENDA
Woensdag 28 Juni.
Herstemming voor 'de Tweede Ka
mer, 8—5 uur.
Beverwijk Vergadering van den Ge
meenteraad.
Velsen (Velserbeek)Nationale VeJd-
>dag van het Leger des Heils.
ten van den Bond zoo hoopvol gewa
gen Eenige maanden geleden heeft
de Raad op voorstel van Burgemees
ter en Wethouders aan den Bond
een speelterrein afgestaan, dat van
gemeentewege zou worden omrasterd,
onder voorwaarde dat... de Bond
terrein en omrastering zou onderhou
den, gelegenheid geven aan de kin
deren van alle openbare lagere scho
len om er te spelen en niet alleen op,
maar ook om het terrein de orde
handhaven zou. Inderdaad bezwa
rende conditiesEn idat te meer, om
dat in dezen hoek van de stad zoo
weinig sympathie bij het straatpu
bliek voor het openluchtspel bestond,
dat de heer Sevenhuysen eenigentijd
vroeger met kinderen, bal en al de
vlucht had moeten nemen voor op
geschoten kwajongens, die het hem
lastig maakten. Tegenover zulk een
ervaring klinkt het voorschrift van de
orde handhaven op en om het ter
rein als ironie en is het voorgeschre
ven onderhoud van terrein en omras
tering een onmogelijkheid geworden,
't Spreekt toch van zelf, dat wie het
spel verstoorden, ook terrein en af
scheiding niet ongemoeid zouden la
ten.
Het resultaat van dit alles is, dat er
op dit oogenblik niet wordt gespeeld
en dat de Bond voor Lichamelijke
Oefeningen zoo goed als zijn einde
nabij is.
Ik wil nu toch opnieuw eens
wijzen op den onhoudbaren toestand,
waarin op deze manier het spelen
van de jeugd komt te verkeeren. De
politie is er op uit om het kinderspel
op straat meer en meer tegen te gaan.
Kleine kleuters worden met proces
verbaal bedreigd, barsche stemmen
verbieden hun het spel. Met de toe
nemende drukte van het verkeer is
althans het centrum van de stad
voor het ongehinderd spel ook wer
kelijk onbruikbaar gewonden. Hebben
we nog niet onlangs vernomen, dat
een meisje al spelende onder de elec-
trische tram raakte en dood bleef en
dat kort daarop in precies dezelfde
Waarschijnlijk zal wie dit opschrift omstandigheden een jongen door de
leest wel vragen„Hé, bestaat die paardentram overreden is
Bond nog We hebben er in zoo lang El' *s dan ook wel iets tc- zeggen
niets van gehoordi v°or het verbod om in drukke stra^
Diezelfde waag heeft mij aanlei jtea te spelen. Toch mag en moet het
ding gegeven eens op informatie uit spe^ geheel worden verboden.
te gaan. Laat ik er even aan herin- Een vri3 611 onbelemmerd spel is een
neren, dat de Bond, die in Sept. 1903 onmisbare voorwaarde voor een zon-
werd opgericht, zich ten doel stelt de n*&e 3euSd. Helaas, 't gaat aan alle
lichaamsoefeningen en spelen, zoo- kanten verloren. De politie verbiedt
wel in als buiten de school in* de k®t °P straat, de Bond voor Lichame-
goede richting te leiden. „Hij tracht", Djke Opvoeding moet na een paar
zoo zeggen de statuten, „dit doel te iaar tobbens haar goecl bedoelde po-
bereiken door het verzamelen van SiüSe11 al opgeven. Het spel op de
gegevens, door steun en medewer- scholen bestaat in hoofdzaak uit wat
king te zoeken bij de overheden, doorsaaie vri36" en orde-oefeningen in de
bevordering van het verkrijgen en het gangen, te midden van de uitwase-
ïnrichten van oefen- en speelterrei1-mingen van jasjes en manteltjes,
nen en lokalen." Enz. Wanneer de pogingen van particulie-
Voorwaar een schoon doel. En wat ren kort schieten, behoort de ge-
is daarvan terecht gekomen meente te helpen. Over de vraag, of
Er is mij gebleken, dat binnenkort het wel overheidszorg kan worden
een voorstel kan worden verwacht gonoemd, kan toch wel geen verschil
van 't Bestuur, om den heel en Bond van gevoelen bestaan. Het is zonder
maar op te heffen. twijfel een gemeentebelang, dat de
Er is geen voldoende belangstel- kinderen van de mindergegoeden op-
ling. Bemiddelde menschen, die zich groeien tot gezonde, flinke menschen.
voor een gulden als lid; liever nog Daarvoor is een behoorlijk geleid,
voor vijf gulden als donateur moes- geregeld openluchtspel noodig.
ten aanmelden, blijven van verre. De Sommige menschen spreken zoo
meerderheid van de leden (het is vaag van de duinen, waar de kinde-
treurig, maar waar) bestaat uit on- ren dan toch heen kunnen gaan
derwijzers en onderwijzeressen, die Zonder geleide? Ze kunnen het niet
van hun n iet-overvloedige bezoldi- me en en. Vader is op zijn werk, moe-
ging nog een gulden afstaan voor de der kan niet uit. Alleen laat zij ze
goede zaak, een beschamend voor- niet gaan. Zoo komt het, dat kinde
beeld voor honderden, die het veel ren zelfs in de hoogste klassen de
beter kunnen missen, maar de hand duinen alleen maar van verre hebben
op den zak houden. gezien en volwassen personen, vooral
Geld is er noodig. Geen geld, geen meisjes, nog nooit in den Aerdenhout
spelen. De leiding van het openlucht- j zijn geweest. Zij blijven altijd maar
spel is van den beginne aï hoofdzaken dicht bij huis, in de straat, of de
lijk door onderwijzeressen en onder- steeg en weten van duinen en bosch
wijzers waargenomen, maar men kan en zee niet af...
van hen niet vorderen, dat zij zon- Als ik zoo de wagens van de E. N.
der mankeeren altijd en altijd weer E. T. zie rijden in de richting van
op gezette tijden present zullen zijn. I Bloemendaal en Zandvoort. dan komt
De een heeft te werken voor examens, j de gedachte bij me op, dat de Maat-
1 schappij op Woensdag- en Zaterdag-
OM ONS HEEN.
xlix.
DE BOND VOOR LICHAMELIJKE
OPVOEDING.
ken of aan de belooningen en eere
blijken.
Wie van onze Raadsleden zou daar
voor, wanneer straks de gemeentebe-
grooting in behandeling komt, eens
een voorstel willen doen
S. C. p.
Buitenlandsch Overzicht
te kunnen mededeel en, dat wij op EEN 60-JARIG JUBILé.
goede gronden mogen aannemen, I u^n bekend en ht stadgenoot
dat de Russische regeenng de han- hoopt in s a zijn co-jaJig ju-
delwijze van de Russische kruisers biló te vierM1 al vakban. Dien dag
afkeurt en aan de „Dnjeper" te Dji- zaJ hét 60 jare,n ge,eden zijn, dat
boeü orders heeft gezonden die her; de heer H. Reinhardt zich begaf in
halingen door dit schip van wat wij he, boekbindersvak. De heer Reln-
beschouwen als inbreuk op het vol- |inrt[t ,verd d,n uen October 1838 te
kenrecht geheel
maken."
onmogelijk zullen
de ander tracht er met lessen wat bij
te verdienen en een derde wil ook
wel eens voor eigen plezier en ont-
spanning uit. Een dergelijk onderne
men kan dus wel met kostelooze hulp
op touw worden gezet, maar moet
toch ten slotte de bedoeling hebben
van spel-leiding door een bezoldigd
persoon. Dan kan een Bestuur ook
iets eischen, dan bestaat er een
waarborg voor regelmaat van spel.
Zonder flinken financieelen steun
van particulieren is daar natuurlijk
geen denken aan. Maar de steun van
de overheid dan, waarvan de statu-
middag heele klassen daarheen zou
vervoeren onder geleide van
onderwijzeressen en onderwijzers (die
daarvoor niet zouden moeten wonden
u i tg en o oidi gd, maar behoorlijk
bezoldigd) om den heelen middag
eens heerlijk te gaan spelen. Dat zal
geld kosten, maar de zaak is het
waard. Welk een levensgenot zou hier
te schenken zijn I Waarlijk, daarvoor
zou een post op de gemeentebegroo-
ting niet misstaan, ze zou niet min
der nut stichten, dan het geld dat be
steed wondt aan de schoolbibliothe-
DE OORLOG
Dagelijks komen berichten van het
oorlogsterrein betreffende voorposten
gevechten, dikwijls van vrij ernsti-
gen aard. Uit die berichten blijkt,
dat de Japanners over 't algemeen
weder aan de winnende hand zijn.
't Is voor de Russen wèl om ont
moedigd te worden.
Omtrent
DEN TOESTAND IN POLEN
worden de berichten niet geruststel
lender.
Een vijftal invloedrijke burgersvan
Lcdz heeft telegraphisch aan den
generaal-commandant van de stads-
troepen gevraagd beschermd te wor
den tegen de soldaten en speciaal te-
1 gen de Kozakken.
i Een Joodsche familie bestaande uit.
i 5 personen die zich per rijtuig naar't
I station begaf, werd, met den koetsier
door de Kozakken gedood. De bewo
ners van Lodz verlaten in grooten
getale de stadgisteren alleen weken
er twaalf duizend uit.
Te Warschau is door de werklie
den een manifest verspreid, waarin
geprotesteerd wordt tegen de regee
ring en opgewekt tot een algemee-
ne staking. Ook hier kwam het weer
tot botsingen tusschen politie enbe-
toogiers.
De laatste berichten uit Lodz, ge
dateerd 26 Juni. luiden als volgt
„De krijgswet is afgekondigd, en de
rust hersteld. De werklieden begeven
zich weder naar de fabrieken. 343 Jo
den en 218 Christenen zijn als slacht
offers van de onlusten begraven. Het
aantal gewonden beloopt meer dan
700. De arbeid in de fabrieken is her
vat."
De berichten uit
WARSCHAU
van Maandag zijn van den volgen
den inhoud
„De Jodenwijken zijn in volslagen
oproer. De winkels zijn ges]oten, de
zaken staan stil, de tramwagens
worden omvergeworpen,
i Vier-en-dertig bataljons infanterie
zijn aangekomen. Er worden bloedi-
'ge botsingen verwacht.
Ter uitvoering van een keizerlijk
bevel heeft de gouverneur-generaal
Maximowitsj den staat van beleg te
Lodz afgekondigd. Generaal Schutle-
worts is tot commandant van Lodz
benoemd."
Een later telegram zegt
„De poging een algemeene werk-
staking op touw te zetten is mislukt,
niettegenstaande de heerschende op-
winding.
In die Wronia- en in de Kroch-
i malnastraat werden vijf barricaden
dcor soldaten omgeworpen, waarbij
twee personen gedood werden. De fa
brieken staan stil. hoewel onder de
arbeider^ ontstemming heerscht over
de staking.
Geruchten uit Tsenstochau zeggen
dat de commissaris van politie met
een bom werd geworpen, waardoor
hij en zeven voorbijgangers werden
gewond."
In den
ZWEEDSCHEN STAATSRAAD
is besloten, dat de militiepl'chtige
matrozen, die in deze dagen moeten
worden afgemonsterd, in afwachting
van nadere bevelen in dienst moei
blijven.
Over de
MAROKKAANSCHE QUAESTIE
meldt een telegram uit Parijs het
volgende
„Hoewel nog geen bepaald nieuwe
bijzonderheden bekend zijn over den
tegenwoordigen staat van zaken be
treffende de ondierhandelingen tus
schen Frankrijk en Duitschland over
deze quaestie, moet toch een zekere
reserve worden aangenomen bij d,e
verwachtingen die men koestert van
de aanstaande ontmoeting van den
president van den ministerraad en
ilen Duitschen gezant.
Intusschen is de indruk in de
Fransche diplomatieke kringen beter
geworden men meent lied<enavond
naar het schijnt, dat de verzoenende
houding van Frankrijk in Berlijn
voldoende wordt geapprecieerd om
een gunstige wending te geven aan
de onderhandelingen die worden
voortgezet."
In het
ENGELSCHE LAGERHUIS
zeide minister Balfour in antwoord
op eene interpellatie betreffende bet
in beslag nemen en doen zinken van
Britsche" schepen
„Het doet mij genoegen het Huis
s-Gravenhage geboren, ontving zijn
onderwijs op de school van den heer
Verdw antwoordendeop een vraag van den Heuvrf in de Lorrestraat
betreffende den „Knight Commander'
zeide Balfour er niet aan te twijfe
(thans Assendelftstraat) aldaar en
trad na het verlaten der school op
len, dat genoegdoening zal worden 9 September 1845 als leerling
gegeven.
OORLOGSVARIA
GEVANGEN RUSSISCHE
ADMIRAALS.
j dienst bij den boekbinder J. van den
Heuvel op het Spui te 's-Graven-
hage.
Merkwaardig is het reizend leven.
dat, de heer Reinhardt in zijn jeugd
heeft gehad. Na aldaar tot zijn 19en
levensjaar werkzaam te zijn geweest
De beide gevangen Russische aclmi- vertrok hij naar Leiden en Trad al-
raals zijn nog verre van hersteld. raar en heer Fischer;
De correspondent te St. Petersburg ?er l.aar geweest zijnde, toog
van het Journal de Paris'' meldt, dat J naa?'. Lüdenscheidt in Westfnlen,
de toestand van admiraal Rodjest- waar Inj in dienst trad bij den heer
wensky nog altijd bezorgdheid geeft, pi'hmngshaus. Na 'hier weder 11/2
Hij lijdt aan zware hoofdpijnen, 3aar ae noodige vakkennis te hebben
waardoor hij van tijd tot tijd bewus- opgedaan, vertrok hij naar Dusaei-
teQoos wordt. De Japansche doktoren dorf, alwaar hij werkzaam werd bij
twijfelen echter niet aan zijn herstel. (,e" Bornstedt.
I Ook de toestand van admiraal Ne- Duitschland hoe goed ookwas
bogatoff wordt nog zorgwekkend ge- echter niet zijn Heimath, en na één
acht. Jaar zocht de heer Reinhardt zijn ge.
I En admiraal Enquist. die te Ma- boorteplaats weder op, om in dienst
nilla vertoeft, is zoo ziek, dat de te treden bij den heer Carabentes.
1 gouverneur-generaal van de Philippij- Vandaar ging hij wedter naar Leiden
nen den Amerikaanschen minister van naar den Fischer, vervolgens naar
l buitenlandsche zaken heeft voorge- Makkum naar den Offerhaus, van
steld. den Russischen zeeofficier ver daar naar Utrecht, naar den heer
lof te geven, zich aan boord van een Ilerfkens, -toen naar Amsterdam naar
Russisch hospitaalschip, dat ln de de boeren Langeveld en Chappin, en
haven verwacht wordt, te laten ver- eindelijk weder naar Den Haag. waar
plegen. hij weder bij den heer Carabentes
Dit verlof is natuurlijk toegestaan. arbeiddte.
- In 1859 toog de heer Reinhardt
nanr Haarlem en na alhier werk-
GlöUaiHtuWiS i zaam f.o zijn geweest bij de heeron
Va.n Zijl en Asmussen, vestigde hij
Provinciale Staten van zicl) als patroon, eerst in de Hage-
Noord-Holland. straat, daarna in de Frankestraat en
Op de begrooting van het krank- sedert 29 jaar in de Kléine Hout-
zinnigengesticht „Meerenberg" voor straat, waar de zaak nog gevestigd is.
den dienst 1906, is voor presentiegeld D'- Bernhardt is een self-made
voor de leden van het Dagelijksch man- alleen aan zijn grondige vak-
Bestuur 1500 uitgetrokken. j kennis, xi]n energie, vlijt en ijver is
In de memorie van toelichting '1fp danken, dat hij een zoo gun.
wordt daaromtrent gezegd, dat in s['P bekende gerenommeerde zaak tot
den loop der jaren de werkzaamhe- stand heeft gebracht. Als boekbinder
den van de leden van het Dagelijksch staat hij nog steeds hoog aangeschre-
Bestuur belangrijk zijn toegenomen, ven getuige o. m. de door hem nog
en wel in die mate, dat bedoelde le- st?e.?s uitgevoerde werken voor ver
den meermalen, behalve den vastge- scmllendie wetenschappelijke en an-
stelden dag voor de wekelijksche ver- dcre instellingen,
gadering, ook nog in het overige ge- Bijzonder is de heer Reihardt l>e-
deelte van de week hun tijd beschik- kend als vergulder, een kunst, dieliij
baar moeten houden in het belang zoo machtig is. dat hij daarmee naam
van het Gesticht. In deze omstandig- gemaakt heeft.
heid wordt voldoende vrijheid gevon-Hoewel reeds ver in de zeventig,
den om voor te stellen een presentie- werkt hij steeds nog met ijver en lust
geld, berekend op 10 gulden per mee. niettegenstaande de zaak thans
vergadering, aan leden van het Da- pordt gedreven door zijn zoon. Het
gelijksch Bestuur of aan de overige Jeugdig vuur blaakt nog in hem.
leden, die bij ontstentenis hun plaat- stormen des levens hebben hem
sen vervullen, toe te kennen, waar- ni(>t gespaard, doch steeds heeft hij
toe Art. 3 van het nieuwe Reglement ®r /,ch boven weten te verheffen,
voorden inwendigen dienst vanhet P°,°,r on d°or vakman en steeds zelf
Gesticht de bevoegdheid geeft.
S«ren ad e s.
hebbende medegewerkt, kan de beer
Reinhardt veel vertellen uit zijn le
venservaringen. Thans wordt alle'
met de machine gedaan wat door
Maandagavond viel er wat te genie- j hem vroeger nipt de handen moest
ten voor de muziekliefhebbers „De worden verricht. Wie kende atop:
„Harmonie" had het druk, wijl zij de verguld-, bordpapier-, snij-, hecht-
twee serenades moest brengen aan en walsmacbines En dan de loonen?
jubileerende personen. Eerstens aan1 Niet meer dan 25 cent per w>vk
den heer G. Ingelath, wonende inde was zijn aanvankelijk weekloon, ter-
S p a arn wou derstra at, die Zondag den wijl hij na 3 jaar in het vak werk
dag herdacht, waarop hij vóór 50 'zaam te zijn geweest, wegens vol-
jaar in dienst trad der Centrale doend'en ijveren kennis 5 cent per
Werkplaats der H. IJ. S. M„ waar hij week opslag kreeg! Dat de heer
thans nog als ketelmaker werkzaam Reinhardt hiermede thans geen re
is. De muziekvereeniging deed eenige j (kening houdt., bewijst wel, dat zijn
vroolijke stukken hooren, die doorpersoneel ettelijke jaren bij hem
den jubilaris en zijn familieleden met j werkzaam blijft, terwijl zijn werk-
belangstelling werden aangehoord, plaats een model van den nieuwen
Zij waren het evenwel niet alleen, die tijd is.
van de muziek genoten, wijl er een Moge deze in het vak vergrijsde
talrijke schare samengestroomd was,a. s. jubilaris nog vele jaren tot voor.
om mede den jubilaris te huldigen, j beelcl strekken aan zijn jongere col-
Nog drukker was het op het Sta- j lega'sin hem zien wij bewaarheid
tionsplein, bij den Kruisweg, waarde wat ijver, plicht en ondernemings-
Harmonie" den heer H. Ouwerkerk,
opzichter aan het station alhier, die
dien dag zijn zilveren ambtsjubileum
vierde, een serenade bracht. Een tal
rijke politiemacht moest hier alle
krachten inspannen om de menigte
die vrij rumoerig en tegenstribbelig
was, op een afstand te houden. Dit
werd vooral bemoeilijkt, doordat de
clectrische- en paardentram geregeld
moesten passeeren, en ook het verde-
erkeer niet geheel gestremd
mocht worden. Door de muziekveree
niging werden hier een drietal stuk
ken uitgevoerd, en wel„Glück auf
Reveille". ..Union marsch" en
Marsch der Grenadieren".
Na de uitvoering dier stukken wer
den de muzikanten ten huize van den
jubilaris ontboden, waar zij onthaald
werden. Ook de politie-agenten, die
op zoo'n voortreffelijke wijze de orde:
bewaard hadden werden niet ver
geten.
Nog gedurende langen tijd was op
het Stationsplein een groote drukte
aar te nemen, wijl hei lang duurde
voordat de honderden menschen zich i
eer spreid hadden.
geest vermag.
Kamerv. Arbeid.
Tot bestuursleden voor de Kamer
van arbeid voor de Confectiebedrij.
ven alhier, zijn gekozen door de pa
troons de heer W. v. Amstel, als voor
zitter de heer D. Miezerus. als be
stuurslid.
Door de werklieden tot voorzitter
P. A. Alleman; tot bestuurslid C.Th.
Rademaker.
Collect®.
De verleden week gehouden collec
te voor het fonds van den gewapen-
den dienst in Nederland, heeft te de
zer stede, na aftrek van de noodza
kelijke onkosten, opgebracht een
som van 240.341/2. Voorzeker een
beschamend cijfer voor eene groote
stad als Haarlem, en dat cijfer gaat
de drie laatste jaren steeds achter
uit. Kleinere gemeenten hebben in
evenredigheid oneindig meer over
voor den ouden militair, die eenmaal
zelfs zijn leven veil had voor het
Vaderland.
De Kamerverkiezing.
In de groote zaal der sociëteit „Ver-
eeniging" waren Maandagavond on
geveer 1200 menschen bijeengekomen,
ter bijwoning van de buitengewone
vergadering der Protetstantsche Kies-
vereeniging. waarin als sprekers zou
den optreden Jhr. Mr. Frank K. van
Lennep, candidaat voor de Tweede
Kamer en Dr. J. Tb. de Visser van
Amsterdam.
Dadelijk nadat de voorzitter, de
heer B. F. Wetstorouen van Meetoren
de vergadering had geopend, ver
kreeg
Mr. VAN LENNEP
het woord. Zijn optreden werd met da-
verend handgeklap begroet,
i Spreker vond liet een genoegen hier
te mogen spreken, vóór de gene-
raai van de partij zou optreden, om
dat hij de kiesvereenigingen wilde be
danken, dat zij hem gesteld en ge
steund hadden als candidaat voor do
j Kamer, en de kiezers, die op 16 Juni
[hun stom op hem hadden uitgebracht;
daarin zag spreker dat men de hoofd-
denkbeelden der gecoaliseerde par
tijen in hem vertrouwde.
De verkiezingsstrijd was geen per-
sonen-quaestie, daarom wat spreker
er tegen geweest het woord te voeren,
te meer nog daar hij slechts een een
voudig soldaat in de partij was, die
niet eens de korporaalsstrepen had.
Men heeft gevraagd, hoe het mogelijk
is, dat spreker een candidatunr"aan
vaardde tegen den heer Van Styrum,
die toch een fatsoenlijk man is en
hoe de Protestantsche Kiesvereeni-
ging tegenover den heer Van Styrum
een candidaat hoeft kunnen stellen.
Het doel van het betoog was nu om
te bepleiten het goed recht der kies-
vereeniging om hem te cnjidideeren.
Als uitgangspunt zijner rede koos
Mr. Van Lennep nu de begin-para-
graaf van het manifest der oud-libe
ralen, dat ook de heer Van Styrum
heeft onderteekend. Daarin wordt ge
zegd. dat de onderteekenaars zich blij
ven kanten tegen het hoofdbeginsel
van de staatkunde der tegenwoordige
regeering. Wat is nu dit hoofdbegin
sel Dit, dat de Christelijke partijen
met bet geloof willen' rekening hou
den niet alleen voor personen, maar
ook in do politiek. Daartegen blijven
de oud-liberalen dus gekant.
De liberalen hebben als hun toets
steen van zedelijkheid, vrijheid, enz.,
de rede. Maar wat de rede nu eigen
lijk is. dat is nog zoo gemakkelijk
niet te zeggenten slotte komt het
neer op het verstand.
Wil nu de heer Van Houten weten,
wat zedelijk is, dan toetst hij dat
aan zijn verstand, andere vrijzinni
gen doen dat eveneens aan hun ver-,
stand, maar daar dit laatste bij ver
schillende personen verschilt, ver
schillen de denkbeelden over wat men
toetsen wil eveneens.
De Christelijken nu erkennen, dat
de rede een gave Gods K doch dat
deze verduisterd werd door de zonde.
Wil een Christelijk-Historische iets
weten dan gebruikt hij de rede. doch
getoetst aan de openbaring, d. i. aan
den Bijbel en de historie.
Dus ge verdeelt de menschen ook
in pa ca nisten en geloovigen? Neen!
Wij kunnen niet beoordeelen. waar
do scheidingslijn loont. Wie zegt U.
dat die niet dien links in ligt Daar
om moei geen muur opgetrokken wor
den tusschen links en rechts, integen
deel moet de muur afgebroken - wor
den. Maar die links staan en hun
eigen rede toetsen aan de openbaring(
moeten rechts komen. Zij villen dit
wol doen voor den persoon, maarniet
in de politiek. Men kan evenwel den
monsch niet scheiden van zijn geloof
dit laatste is maar niet on den
mensch geplakt als een etiquette op
een wiinflesch.
Do dominees mogen zich niet met
de politiek bemoeien, wel natuurlijk
predikanten als Ds. Bronsveld en Van
Leeuwen. Ais die iets beweren, zet
men hot b.v. in het „Haarlomsch Pre
dikbeurtenblad" en dan nomen de
bladen het over. Do „Stads-Editie" zet
te boven dat stukje„Een gevaarlij
ke dommekracht".
Ds. Van Leeuwen zegt in bedoeld
stukje niets meer of minder dat de
Hoc ge Raad diensten presteert naar
gelang de meerderheid is. Is b.v. do
meerderheid Israëliet, dan krijgen
alleen de Israëlieten gelijk, enz.
Mr. Van Lennep protesteerde daar
ten stérkste tegen, want indien oen
college onkreukbaar rechtvaardig is.
dan is hét de Hooge Raad Spreker
sprak als zijn meening uit. dat. in
dien mr. Van Styrum aanwezig was,
hij ook ten stelligste daartegen zou
protesteeren. 0
Wanneer de „Stads-Editie" spreekt
van den Hoogen Raad als van een
dommekracht, kan men begrijpen,
waar het heen gaat.
In de liberale bladen is bezwaar
gemaakt tegen het bidden voor do
verkiezingen. Altijd wordt er in de
kerk «reboden voor de regeering.
De oud-liberalen willen geen soci-
e hervormingen, omdat "zij tegen
Staatsvoogdij zijn. Ieder is vrij, zeg
gen zc. Arbeiders-pensioen? Dank je