i NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. 22e Jaargang No. 6747 Vfii'sCiiipit. DChilfV'S Cp «LuH" clt ^cCSw WOENSDAG 28 JUNI 1905 A HAARLEM S DAGBLAD AE0NNEME N T E N ADVERTENTIËN: V Haarl m BR1IE baanden* ^an 5 '*egeJs 50 Cts.iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Voor de dorpen ir: "den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom 'der Haarlem var. 1—5 regels ƒ0.75, elke regel meer/0.15. Reclames 30 Cent per regel. gemeente) - c «1.30 J/ Groote letters naar plaatsruimte. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. France per pest door Nederland e 1.65 ipy Kleine advertentiën 3 maal plaatsen voor 2 maal betalen. Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem 0.37)| Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 55. de omstreken en franco per post r „0.45 teTércommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724> Uitgave, der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. Abonnementen en Advertentiën worden aangenomen door onze Agenten en door alle Boekhandelaren en Courantiers. Met uitzondering van het Arrondissement Haarlem is het uitsluitend recht tot plaatsing van Advertentiër en Reclames betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, opgedragen aan het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Azn. te Amsterdam. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs, 31bis Faubourg Montmartre Kaartje voor de Verkiezing. Wij veronderstellen, dat weder zeer velen voor de ralten van het perceel Groote Houtstraat 2, het kleedioguiagazyu van den heer P. G...OTTEB, zullen gaan zien naar den uitslag van de herstem mingen voor de Tweede Kamer dien wij daar zullen pnbliceeren. Onzen Abonnés, die daarbij te genwoordig zullen zijn, wenschen wij dat gemakkeljj k te maken door voor hen verkrijgbaar te stellen een kaartje, waarop al de nauien staan van hen die in herstemming komen, met een blanco kolommetje er achter, waarin zij kannen aan- teekenen, wie gekozen worden. Deze kaartjes geven wij, voor zoover de voorraad strekt, morgen Woensdag vaE 9 tot 5 uur KOSTELOOS af aau ons Bureau Groote Houtstraat 55, uitsluitend aan Gsabonneerden. 's Avonds worden ten huize vüd den heer OTTER in géén geval meer Kaartjes afgegeven. DE ADMINISTRATIE. AGENDA Woensdag 28 Juni. Herstemming voor 'de Tweede Ka mer, 8—5 uur. Beverwijk Vergadering van den Ge meenteraad. Velsen (Velserbeek)Nationale VeJd- >dag van het Leger des Heils. ten van den Bond zoo hoopvol gewa gen Eenige maanden geleden heeft de Raad op voorstel van Burgemees ter en Wethouders aan den Bond een speelterrein afgestaan, dat van gemeentewege zou worden omrasterd, onder voorwaarde dat... de Bond terrein en omrastering zou onderhou den, gelegenheid geven aan de kin deren van alle openbare lagere scho len om er te spelen en niet alleen op, maar ook om het terrein de orde handhaven zou. Inderdaad bezwa rende conditiesEn idat te meer, om dat in dezen hoek van de stad zoo weinig sympathie bij het straatpu bliek voor het openluchtspel bestond, dat de heer Sevenhuysen eenigentijd vroeger met kinderen, bal en al de vlucht had moeten nemen voor op geschoten kwajongens, die het hem lastig maakten. Tegenover zulk een ervaring klinkt het voorschrift van de orde handhaven op en om het ter rein als ironie en is het voorgeschre ven onderhoud van terrein en omras tering een onmogelijkheid geworden, 't Spreekt toch van zelf, dat wie het spel verstoorden, ook terrein en af scheiding niet ongemoeid zouden la ten. Het resultaat van dit alles is, dat er op dit oogenblik niet wordt gespeeld en dat de Bond voor Lichamelijke Oefeningen zoo goed als zijn einde nabij is. Ik wil nu toch opnieuw eens wijzen op den onhoudbaren toestand, waarin op deze manier het spelen van de jeugd komt te verkeeren. De politie is er op uit om het kinderspel op straat meer en meer tegen te gaan. Kleine kleuters worden met proces verbaal bedreigd, barsche stemmen verbieden hun het spel. Met de toe nemende drukte van het verkeer is althans het centrum van de stad voor het ongehinderd spel ook wer kelijk onbruikbaar gewonden. Hebben we nog niet onlangs vernomen, dat een meisje al spelende onder de elec- trische tram raakte en dood bleef en dat kort daarop in precies dezelfde Waarschijnlijk zal wie dit opschrift omstandigheden een jongen door de leest wel vragen„Hé, bestaat die paardentram overreden is Bond nog We hebben er in zoo lang El' *s dan ook wel iets tc- zeggen niets van gehoordi v°or het verbod om in drukke stra^ Diezelfde waag heeft mij aanlei jtea te spelen. Toch mag en moet het ding gegeven eens op informatie uit spe^ geheel worden verboden. te gaan. Laat ik er even aan herin- Een vri3 611 onbelemmerd spel is een neren, dat de Bond, die in Sept. 1903 onmisbare voorwaarde voor een zon- werd opgericht, zich ten doel stelt de n*&e 3euSd. Helaas, 't gaat aan alle lichaamsoefeningen en spelen, zoo- kanten verloren. De politie verbiedt wel in als buiten de school in* de k®t °P straat, de Bond voor Lichame- goede richting te leiden. „Hij tracht", Djke Opvoeding moet na een paar zoo zeggen de statuten, „dit doel te iaar tobbens haar goecl bedoelde po- bereiken door het verzamelen van SiüSe11 al opgeven. Het spel op de gegevens, door steun en medewer- scholen bestaat in hoofdzaak uit wat king te zoeken bij de overheden, doorsaaie vri36" en orde-oefeningen in de bevordering van het verkrijgen en het gangen, te midden van de uitwase- ïnrichten van oefen- en speelterrei1-mingen van jasjes en manteltjes, nen en lokalen." Enz. Wanneer de pogingen van particulie- Voorwaar een schoon doel. En wat ren kort schieten, behoort de ge- is daarvan terecht gekomen meente te helpen. Over de vraag, of Er is mij gebleken, dat binnenkort het wel overheidszorg kan worden een voorstel kan worden verwacht gonoemd, kan toch wel geen verschil van 't Bestuur, om den heel en Bond van gevoelen bestaan. Het is zonder maar op te heffen. twijfel een gemeentebelang, dat de Er is geen voldoende belangstel- kinderen van de mindergegoeden op- ling. Bemiddelde menschen, die zich groeien tot gezonde, flinke menschen. voor een gulden als lid; liever nog Daarvoor is een behoorlijk geleid, voor vijf gulden als donateur moes- geregeld openluchtspel noodig. ten aanmelden, blijven van verre. De Sommige menschen spreken zoo meerderheid van de leden (het is vaag van de duinen, waar de kinde- treurig, maar waar) bestaat uit on- ren dan toch heen kunnen gaan derwijzers en onderwijzeressen, die Zonder geleide? Ze kunnen het niet van hun n iet-overvloedige bezoldi- me en en. Vader is op zijn werk, moe- ging nog een gulden afstaan voor de der kan niet uit. Alleen laat zij ze goede zaak, een beschamend voor- niet gaan. Zoo komt het, dat kinde beeld voor honderden, die het veel ren zelfs in de hoogste klassen de beter kunnen missen, maar de hand duinen alleen maar van verre hebben op den zak houden. gezien en volwassen personen, vooral Geld is er noodig. Geen geld, geen meisjes, nog nooit in den Aerdenhout spelen. De leiding van het openlucht- j zijn geweest. Zij blijven altijd maar spel is van den beginne aï hoofdzaken dicht bij huis, in de straat, of de lijk door onderwijzeressen en onder- steeg en weten van duinen en bosch wijzers waargenomen, maar men kan en zee niet af... van hen niet vorderen, dat zij zon- Als ik zoo de wagens van de E. N. der mankeeren altijd en altijd weer E. T. zie rijden in de richting van op gezette tijden present zullen zijn. I Bloemendaal en Zandvoort. dan komt De een heeft te werken voor examens, j de gedachte bij me op, dat de Maat- 1 schappij op Woensdag- en Zaterdag- OM ONS HEEN. xlix. DE BOND VOOR LICHAMELIJKE OPVOEDING. ken of aan de belooningen en eere blijken. Wie van onze Raadsleden zou daar voor, wanneer straks de gemeentebe- grooting in behandeling komt, eens een voorstel willen doen S. C. p. Buitenlandsch Overzicht te kunnen mededeel en, dat wij op EEN 60-JARIG JUBILé. goede gronden mogen aannemen, I u^n bekend en ht stadgenoot dat de Russische regeenng de han- hoopt in s a zijn co-jaJig ju- delwijze van de Russische kruisers biló te vierM1 al vakban. Dien dag afkeurt en aan de „Dnjeper" te Dji- zaJ hét 60 jare,n ge,eden zijn, dat boeü orders heeft gezonden die her; de heer H. Reinhardt zich begaf in halingen door dit schip van wat wij he, boekbindersvak. De heer Reln- beschouwen als inbreuk op het vol- |inrt[t ,verd d,n uen October 1838 te kenrecht geheel maken." onmogelijk zullen de ander tracht er met lessen wat bij te verdienen en een derde wil ook wel eens voor eigen plezier en ont- spanning uit. Een dergelijk onderne men kan dus wel met kostelooze hulp op touw worden gezet, maar moet toch ten slotte de bedoeling hebben van spel-leiding door een bezoldigd persoon. Dan kan een Bestuur ook iets eischen, dan bestaat er een waarborg voor regelmaat van spel. Zonder flinken financieelen steun van particulieren is daar natuurlijk geen denken aan. Maar de steun van de overheid dan, waarvan de statu- middag heele klassen daarheen zou vervoeren onder geleide van onderwijzeressen en onderwijzers (die daarvoor niet zouden moeten wonden u i tg en o oidi gd, maar behoorlijk bezoldigd) om den heelen middag eens heerlijk te gaan spelen. Dat zal geld kosten, maar de zaak is het waard. Welk een levensgenot zou hier te schenken zijn I Waarlijk, daarvoor zou een post op de gemeentebegroo- ting niet misstaan, ze zou niet min der nut stichten, dan het geld dat be steed wondt aan de schoolbibliothe- DE OORLOG Dagelijks komen berichten van het oorlogsterrein betreffende voorposten gevechten, dikwijls van vrij ernsti- gen aard. Uit die berichten blijkt, dat de Japanners over 't algemeen weder aan de winnende hand zijn. 't Is voor de Russen wèl om ont moedigd te worden. Omtrent DEN TOESTAND IN POLEN worden de berichten niet geruststel lender. Een vijftal invloedrijke burgersvan Lcdz heeft telegraphisch aan den generaal-commandant van de stads- troepen gevraagd beschermd te wor den tegen de soldaten en speciaal te- 1 gen de Kozakken. i Een Joodsche familie bestaande uit. i 5 personen die zich per rijtuig naar't I station begaf, werd, met den koetsier door de Kozakken gedood. De bewo ners van Lodz verlaten in grooten getale de stadgisteren alleen weken er twaalf duizend uit. Te Warschau is door de werklie den een manifest verspreid, waarin geprotesteerd wordt tegen de regee ring en opgewekt tot een algemee- ne staking. Ook hier kwam het weer tot botsingen tusschen politie enbe- toogiers. De laatste berichten uit Lodz, ge dateerd 26 Juni. luiden als volgt „De krijgswet is afgekondigd, en de rust hersteld. De werklieden begeven zich weder naar de fabrieken. 343 Jo den en 218 Christenen zijn als slacht offers van de onlusten begraven. Het aantal gewonden beloopt meer dan 700. De arbeid in de fabrieken is her vat." De berichten uit WARSCHAU van Maandag zijn van den volgen den inhoud „De Jodenwijken zijn in volslagen oproer. De winkels zijn ges]oten, de zaken staan stil, de tramwagens worden omvergeworpen, i Vier-en-dertig bataljons infanterie zijn aangekomen. Er worden bloedi- 'ge botsingen verwacht. Ter uitvoering van een keizerlijk bevel heeft de gouverneur-generaal Maximowitsj den staat van beleg te Lodz afgekondigd. Generaal Schutle- worts is tot commandant van Lodz benoemd." Een later telegram zegt „De poging een algemeene werk- staking op touw te zetten is mislukt, niettegenstaande de heerschende op- winding. In die Wronia- en in de Kroch- i malnastraat werden vijf barricaden dcor soldaten omgeworpen, waarbij twee personen gedood werden. De fa brieken staan stil. hoewel onder de arbeider^ ontstemming heerscht over de staking. Geruchten uit Tsenstochau zeggen dat de commissaris van politie met een bom werd geworpen, waardoor hij en zeven voorbijgangers werden gewond." In den ZWEEDSCHEN STAATSRAAD is besloten, dat de militiepl'chtige matrozen, die in deze dagen moeten worden afgemonsterd, in afwachting van nadere bevelen in dienst moei blijven. Over de MAROKKAANSCHE QUAESTIE meldt een telegram uit Parijs het volgende „Hoewel nog geen bepaald nieuwe bijzonderheden bekend zijn over den tegenwoordigen staat van zaken be treffende de ondierhandelingen tus schen Frankrijk en Duitschland over deze quaestie, moet toch een zekere reserve worden aangenomen bij d,e verwachtingen die men koestert van de aanstaande ontmoeting van den president van den ministerraad en ilen Duitschen gezant. Intusschen is de indruk in de Fransche diplomatieke kringen beter geworden men meent lied<enavond naar het schijnt, dat de verzoenende houding van Frankrijk in Berlijn voldoende wordt geapprecieerd om een gunstige wending te geven aan de onderhandelingen die worden voortgezet." In het ENGELSCHE LAGERHUIS zeide minister Balfour in antwoord op eene interpellatie betreffende bet in beslag nemen en doen zinken van Britsche" schepen „Het doet mij genoegen het Huis s-Gravenhage geboren, ontving zijn onderwijs op de school van den heer Verdw antwoordendeop een vraag van den Heuvrf in de Lorrestraat betreffende den „Knight Commander' zeide Balfour er niet aan te twijfe (thans Assendelftstraat) aldaar en trad na het verlaten der school op len, dat genoegdoening zal worden 9 September 1845 als leerling gegeven. OORLOGSVARIA GEVANGEN RUSSISCHE ADMIRAALS. j dienst bij den boekbinder J. van den Heuvel op het Spui te 's-Graven- hage. Merkwaardig is het reizend leven. dat, de heer Reinhardt in zijn jeugd heeft gehad. Na aldaar tot zijn 19en levensjaar werkzaam te zijn geweest De beide gevangen Russische aclmi- vertrok hij naar Leiden en Trad al- raals zijn nog verre van hersteld. raar en heer Fischer; De correspondent te St. Petersburg ?er l.aar geweest zijnde, toog van het Journal de Paris'' meldt, dat J naa?'. Lüdenscheidt in Westfnlen, de toestand van admiraal Rodjest- waar Inj in dienst trad bij den heer wensky nog altijd bezorgdheid geeft, pi'hmngshaus. Na 'hier weder 11/2 Hij lijdt aan zware hoofdpijnen, 3aar ae noodige vakkennis te hebben waardoor hij van tijd tot tijd bewus- opgedaan, vertrok hij naar Dusaei- teQoos wordt. De Japansche doktoren dorf, alwaar hij werkzaam werd bij twijfelen echter niet aan zijn herstel. (,e" Bornstedt. I Ook de toestand van admiraal Ne- Duitschland hoe goed ookwas bogatoff wordt nog zorgwekkend ge- echter niet zijn Heimath, en na één acht. Jaar zocht de heer Reinhardt zijn ge. I En admiraal Enquist. die te Ma- boorteplaats weder op, om in dienst nilla vertoeft, is zoo ziek, dat de te treden bij den heer Carabentes. 1 gouverneur-generaal van de Philippij- Vandaar ging hij wedter naar Leiden nen den Amerikaanschen minister van naar den Fischer, vervolgens naar l buitenlandsche zaken heeft voorge- Makkum naar den Offerhaus, van steld. den Russischen zeeofficier ver daar naar Utrecht, naar den heer lof te geven, zich aan boord van een Ilerfkens, -toen naar Amsterdam naar Russisch hospitaalschip, dat ln de de boeren Langeveld en Chappin, en haven verwacht wordt, te laten ver- eindelijk weder naar Den Haag. waar plegen. hij weder bij den heer Carabentes Dit verlof is natuurlijk toegestaan. arbeiddte. - In 1859 toog de heer Reinhardt nanr Haarlem en na alhier werk- GlöUaiHtuWiS i zaam f.o zijn geweest bij de heeron Va.n Zijl en Asmussen, vestigde hij Provinciale Staten van zicl) als patroon, eerst in de Hage- Noord-Holland. straat, daarna in de Frankestraat en Op de begrooting van het krank- sedert 29 jaar in de Kléine Hout- zinnigengesticht „Meerenberg" voor straat, waar de zaak nog gevestigd is. den dienst 1906, is voor presentiegeld D'- Bernhardt is een self-made voor de leden van het Dagelijksch man- alleen aan zijn grondige vak- Bestuur 1500 uitgetrokken. j kennis, xi]n energie, vlijt en ijver is In de memorie van toelichting '1fp danken, dat hij een zoo gun. wordt daaromtrent gezegd, dat in s['P bekende gerenommeerde zaak tot den loop der jaren de werkzaamhe- stand heeft gebracht. Als boekbinder den van de leden van het Dagelijksch staat hij nog steeds hoog aangeschre- Bestuur belangrijk zijn toegenomen, ven getuige o. m. de door hem nog en wel in die mate, dat bedoelde le- st?e.?s uitgevoerde werken voor ver den meermalen, behalve den vastge- scmllendie wetenschappelijke en an- stelden dag voor de wekelijksche ver- dcre instellingen, gadering, ook nog in het overige ge- Bijzonder is de heer Reihardt l>e- deelte van de week hun tijd beschik- kend als vergulder, een kunst, dieliij baar moeten houden in het belang zoo machtig is. dat hij daarmee naam van het Gesticht. In deze omstandig- gemaakt heeft. heid wordt voldoende vrijheid gevon-Hoewel reeds ver in de zeventig, den om voor te stellen een presentie- werkt hij steeds nog met ijver en lust geld, berekend op 10 gulden per mee. niettegenstaande de zaak thans vergadering, aan leden van het Da- pordt gedreven door zijn zoon. Het gelijksch Bestuur of aan de overige Jeugdig vuur blaakt nog in hem. leden, die bij ontstentenis hun plaat- stormen des levens hebben hem sen vervullen, toe te kennen, waar- ni(>t gespaard, doch steeds heeft hij toe Art. 3 van het nieuwe Reglement ®r /,ch boven weten te verheffen, voorden inwendigen dienst vanhet P°,°,r on d°or vakman en steeds zelf Gesticht de bevoegdheid geeft. S«ren ad e s. hebbende medegewerkt, kan de beer Reinhardt veel vertellen uit zijn le venservaringen. Thans wordt alle' met de machine gedaan wat door Maandagavond viel er wat te genie- j hem vroeger nipt de handen moest ten voor de muziekliefhebbers „De worden verricht. Wie kende atop: „Harmonie" had het druk, wijl zij de verguld-, bordpapier-, snij-, hecht- twee serenades moest brengen aan en walsmacbines En dan de loonen? jubileerende personen. Eerstens aan1 Niet meer dan 25 cent per w>vk den heer G. Ingelath, wonende inde was zijn aanvankelijk weekloon, ter- S p a arn wou derstra at, die Zondag den wijl hij na 3 jaar in het vak werk dag herdacht, waarop hij vóór 50 'zaam te zijn geweest, wegens vol- jaar in dienst trad der Centrale doend'en ijveren kennis 5 cent per Werkplaats der H. IJ. S. M„ waar hij week opslag kreeg! Dat de heer thans nog als ketelmaker werkzaam Reinhardt hiermede thans geen re is. De muziekvereeniging deed eenige j (kening houdt., bewijst wel, dat zijn vroolijke stukken hooren, die doorpersoneel ettelijke jaren bij hem den jubilaris en zijn familieleden met j werkzaam blijft, terwijl zijn werk- belangstelling werden aangehoord, plaats een model van den nieuwen Zij waren het evenwel niet alleen, die tijd is. van de muziek genoten, wijl er een Moge deze in het vak vergrijsde talrijke schare samengestroomd was,a. s. jubilaris nog vele jaren tot voor. om mede den jubilaris te huldigen, j beelcl strekken aan zijn jongere col- Nog drukker was het op het Sta- j lega'sin hem zien wij bewaarheid tionsplein, bij den Kruisweg, waarde wat ijver, plicht en ondernemings- Harmonie" den heer H. Ouwerkerk, opzichter aan het station alhier, die dien dag zijn zilveren ambtsjubileum vierde, een serenade bracht. Een tal rijke politiemacht moest hier alle krachten inspannen om de menigte die vrij rumoerig en tegenstribbelig was, op een afstand te houden. Dit werd vooral bemoeilijkt, doordat de clectrische- en paardentram geregeld moesten passeeren, en ook het verde- erkeer niet geheel gestremd mocht worden. Door de muziekveree niging werden hier een drietal stuk ken uitgevoerd, en wel„Glück auf Reveille". ..Union marsch" en Marsch der Grenadieren". Na de uitvoering dier stukken wer den de muzikanten ten huize van den jubilaris ontboden, waar zij onthaald werden. Ook de politie-agenten, die op zoo'n voortreffelijke wijze de orde: bewaard hadden werden niet ver geten. Nog gedurende langen tijd was op het Stationsplein een groote drukte aar te nemen, wijl hei lang duurde voordat de honderden menschen zich i eer spreid hadden. geest vermag. Kamerv. Arbeid. Tot bestuursleden voor de Kamer van arbeid voor de Confectiebedrij. ven alhier, zijn gekozen door de pa troons de heer W. v. Amstel, als voor zitter de heer D. Miezerus. als be stuurslid. Door de werklieden tot voorzitter P. A. Alleman; tot bestuurslid C.Th. Rademaker. Collect®. De verleden week gehouden collec te voor het fonds van den gewapen- den dienst in Nederland, heeft te de zer stede, na aftrek van de noodza kelijke onkosten, opgebracht een som van 240.341/2. Voorzeker een beschamend cijfer voor eene groote stad als Haarlem, en dat cijfer gaat de drie laatste jaren steeds achter uit. Kleinere gemeenten hebben in evenredigheid oneindig meer over voor den ouden militair, die eenmaal zelfs zijn leven veil had voor het Vaderland. De Kamerverkiezing. In de groote zaal der sociëteit „Ver- eeniging" waren Maandagavond on geveer 1200 menschen bijeengekomen, ter bijwoning van de buitengewone vergadering der Protetstantsche Kies- vereeniging. waarin als sprekers zou den optreden Jhr. Mr. Frank K. van Lennep, candidaat voor de Tweede Kamer en Dr. J. Tb. de Visser van Amsterdam. Dadelijk nadat de voorzitter, de heer B. F. Wetstorouen van Meetoren de vergadering had geopend, ver kreeg Mr. VAN LENNEP het woord. Zijn optreden werd met da- verend handgeklap begroet, i Spreker vond liet een genoegen hier te mogen spreken, vóór de gene- raai van de partij zou optreden, om dat hij de kiesvereenigingen wilde be danken, dat zij hem gesteld en ge steund hadden als candidaat voor do j Kamer, en de kiezers, die op 16 Juni [hun stom op hem hadden uitgebracht; daarin zag spreker dat men de hoofd- denkbeelden der gecoaliseerde par tijen in hem vertrouwde. De verkiezingsstrijd was geen per- sonen-quaestie, daarom wat spreker er tegen geweest het woord te voeren, te meer nog daar hij slechts een een voudig soldaat in de partij was, die niet eens de korporaalsstrepen had. Men heeft gevraagd, hoe het mogelijk is, dat spreker een candidatunr"aan vaardde tegen den heer Van Styrum, die toch een fatsoenlijk man is en hoe de Protestantsche Kiesvereeni- ging tegenover den heer Van Styrum een candidaat hoeft kunnen stellen. Het doel van het betoog was nu om te bepleiten het goed recht der kies- vereeniging om hem te cnjidideeren. Als uitgangspunt zijner rede koos Mr. Van Lennep nu de begin-para- graaf van het manifest der oud-libe ralen, dat ook de heer Van Styrum heeft onderteekend. Daarin wordt ge zegd. dat de onderteekenaars zich blij ven kanten tegen het hoofdbeginsel van de staatkunde der tegenwoordige regeering. Wat is nu dit hoofdbegin sel Dit, dat de Christelijke partijen met bet geloof willen' rekening hou den niet alleen voor personen, maar ook in do politiek. Daartegen blijven de oud-liberalen dus gekant. De liberalen hebben als hun toets steen van zedelijkheid, vrijheid, enz., de rede. Maar wat de rede nu eigen lijk is. dat is nog zoo gemakkelijk niet te zeggenten slotte komt het neer op het verstand. Wil nu de heer Van Houten weten, wat zedelijk is, dan toetst hij dat aan zijn verstand, andere vrijzinni gen doen dat eveneens aan hun ver-, stand, maar daar dit laatste bij ver schillende personen verschilt, ver schillen de denkbeelden over wat men toetsen wil eveneens. De Christelijken nu erkennen, dat de rede een gave Gods K doch dat deze verduisterd werd door de zonde. Wil een Christelijk-Historische iets weten dan gebruikt hij de rede. doch getoetst aan de openbaring, d. i. aan den Bijbel en de historie. Dus ge verdeelt de menschen ook in pa ca nisten en geloovigen? Neen! Wij kunnen niet beoordeelen. waar do scheidingslijn loont. Wie zegt U. dat die niet dien links in ligt Daar om moei geen muur opgetrokken wor den tusschen links en rechts, integen deel moet de muur afgebroken - wor den. Maar die links staan en hun eigen rede toetsen aan de openbaring( moeten rechts komen. Zij villen dit wol doen voor den persoon, maarniet in de politiek. Men kan evenwel den monsch niet scheiden van zijn geloof dit laatste is maar niet on den mensch geplakt als een etiquette op een wiinflesch. Do dominees mogen zich niet met de politiek bemoeien, wel natuurlijk predikanten als Ds. Bronsveld en Van Leeuwen. Ais die iets beweren, zet men hot b.v. in het „Haarlomsch Pre dikbeurtenblad" en dan nomen de bladen het over. Do „Stads-Editie" zet te boven dat stukje„Een gevaarlij ke dommekracht". Ds. Van Leeuwen zegt in bedoeld stukje niets meer of minder dat de Hoc ge Raad diensten presteert naar gelang de meerderheid is. Is b.v. do meerderheid Israëliet, dan krijgen alleen de Israëlieten gelijk, enz. Mr. Van Lennep protesteerde daar ten stérkste tegen, want indien oen college onkreukbaar rechtvaardig is. dan is hét de Hooge Raad Spreker sprak als zijn meening uit. dat. in dien mr. Van Styrum aanwezig was, hij ook ten stelligste daartegen zou protesteeren. 0 Wanneer de „Stads-Editie" spreekt van den Hoogen Raad als van een dommekracht, kan men begrijpen, waar het heen gaat. In de liberale bladen is bezwaar gemaakt tegen het bidden voor do verkiezingen. Altijd wordt er in de kerk «reboden voor de regeering. De oud-liberalen willen geen soci- e hervormingen, omdat "zij tegen Staatsvoogdij zijn. Ieder is vrij, zeg gen zc. Arbeiders-pensioen? Dank je

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1905 | | pagina 1