GEVAARLIJK SUJET
Dinsdagavond om even over 10 uur
ging een jongen van omstreeks 14
jaar even kijken naar de vertooning
van lichtbeelden op de Groote Markt.
Hij moest dadelijk terugkomen,
maar was bij elven nog niet thuis.
Zijn vader ging toen even kijken
en kwam hem in de Groote Hout
straat tegen.
Wat was nu de reden? Toen de
jongen op de Markt stond te kijken
kwam er een persoon naar hem toe
en gaf hem een sigaret.
Herhaalde malen als de jongen
wilde vertrekken, volgde dit sujet
hem en vroeg hem ten slotte even
mede te gaan naar de Pandpoort.
Dit werd natuurlijk door den jon
gen geweigerd, doch hij werd door
den man zoodanig gevolgd, dat ont
komen bijna onmogelijk was. Einde
lijk gelukte dit hem toch.
Zijn vader vroeg hem nu of hij den
kerel nog zou herkennen. Op het be
vestigend antwoord gingen zij samen
toen weder naar de Markt.
Daar gekomen ontdekte de jongen
hem toevallig dadelijk.
Nu werd door de vader een politie
agent gewaarschuwd en verzocht de
ze hem den persoon te arresteeren.
De agent antwoordde echter dat hij
dit even aan zijn superieur moest
vragen en dat de vader den kerel dan
maar zoolang in het oog moest hou
den.
Nu rook echter dit gevaarlijke
heer lont en liep weg, maar de va
der ging hem achterna. Op een gege
ven oogenblik zette hij het op een
loopen en werd het een ware hard
draverij, totdat het den vader, gehol-1
pen door een ander persoon, gelukte
hem eindelijk in de Jacobijnestraat
te grijpen, waar hij toen weldra 1
door een agent van de Markt gear
resteerd werd.
Toen men naar het politiebureau
ging maakte een slagersknecht de
opmerking„Zoo, hebben ze hem
gegrepen dat is er een van de rik
ketik."
Na verhoor verklaarde de inspec
teur van politie dat nu er geen feiten
geschied waren, Hijgeen arrestatie
kon doen. Wel bedankte hij den va
der voor zijne activiteit waardoor
de politie op dit sujet kan letten, en
het zoodoende onschadelijk mafcen.
Ouders, waarschuwt uwe kinderen
opnieuw, zich nooit met onbekende
personen op straat in te laten
Vechtpartij.
Woensdagavond omstreeks halfacht
had op de Kaasmarkt een vechtpartij
plaats tusschen vier beschonken per
sonen over eenig geld. Een der be-
schonkenen kreeg een duw, zoodat hij
met het hoofd op de straat terecht
kwam en bewusteloos bleef liggen.
Bijgekomen begon hij weer te vech
ten. maar nu deelden de omstanders
ook klappen uit en werden de vech
tersbazen van elkaar gescheiden. Drie
werden naar het politiebureau in de
Smedestraat gebracht.
Treurig.
Woensdagmiddag verkeerde een
vrouw van omstreeks zestig-jarigen
leeftijd in zoo verregaande staat van
dronkenschap, dat zij voor schan
daal in de Turfsteeg lag, onder een
toeloop van menschen. Een paar om
standers trachtten haar op de heen
te brengen, doch te vergeefs, totdat
zij later onder geleide der politie
naar de Smedestraat werd gebracht.
Huishoud' en Industrie-'
school.
Aan bovengenoemde school, alhier,
werd van 1924 Juni het examen af-
nomen voor leerares in de behande
ling der wasch. Het examen bestond
uit een schriftelijk en mondeling on
derzoek, terwijl proeven van be
kwaamheid werden afgelegd in het
lesgeven en de practische behande
ling der wasch. Door ééne candidaat,
mej. A. Bijl de Vrae, werd aan het
examen deelgenomen, aan wie het
diploma werd uitgereikt.
Onder de tram.
Woensdagavond omstreeks 10 uur
geraakte een fietser in de Groote
Houtstraat bij de Anegang onder de
paardentram. Door het vlugge rem
men van den koetsier stond de wa
gen meteen stil, zoodat de wielrijder
niet werd overreden, en alleen zich
een weinig bezeerde. Zijn fiets werd
een weinig beschadigd.
Huldiging van den heer F.
W. N. Hugenholtz.
Den heer F. W. N. Hugenholtz, die
Woensdag in het district Weststel-
lingwerf werd herkozen als Kamer
lid werd gisteravond een ovatie ge
bracht. De heer Hugenholtz dankte
de betoogers voor hun hulde.
Heden-, Donderdagavond om acht
uur zal bovengenoemde heer aan het
station ontvangen en gecomplimen
teerd worden.
Daarna gaat men naar het gebouw
in de Smedestraat om deze gebeurte
nis verder te vieren.
Aanbesteding.
Hedenmorgen werd door het Prov.
Bestuur van Noord-Holland alhier
aanbesteed
Het uitvoeren van bestratingen op
'en achter den steiger van gewapend
beton lanes de Zuidwestzijde van de
visschershaven te IJmuiden, behooren-
de tot de werken voor de uitbreiding
van "-■> haven. Raming/3000.
Ingekomen waren 8 biljetten. Laag
ste inschrijvers bleken, te zijn de hee-
ren Gebrs. Pape, te Amsterdam en
Watergraafsmeer, voor 2459.80.
Bekeuringen.
Processen-verbaal zijn opgemaakt
wegens het vangen van vogels in den
Hout. niet verlichten van een schut-
hok, het houden van een mestverza-
moling en het gebruiken van een
stookplaats zonder schoorstden.
Arr. Rechtbank
Zitting van Donderdag 29 Juni.
EEN OPLICHTER.
De eerste beklaagde, J. M. de Weeg
wonende te Haarlem, doch thans ge
detineerd, stond terecht wegens op
lichting. Hij was tot op 27 Mei in
dienst van den heer De Jong, en was
zoodoende wel eens in het schoenma
gazijn van den wikelier Huizing tn
de Zijlstraat. Deze gaf hem op 6 Juni
drie paar schoenen mede voor den
heer De Jong. Later bleek evenwel,
dat de laatste geen opdracht aan De
Weeg gegeven had en dat de hande
laar in schoenen opgelicht was.
De Weeg werd in Amsterdam aan
gehouden, toen hij de schoenen wilde
verkoopen.
Het O. M.. in aanmerking nemende
den ouderdom van den beklaagde,
eischte wegens oplichting, 3 maan
den gevangenisstraf.
De toegevoegde verdediger, Mr. P.
Tjeenk Willink] bepaalde zich ertoe,
te laten uitkomen de treurige levens
omstandigheden van beklaagde en
riep voorts de clementie der Recht
bank in.
EEN WINKELDIEF.
De 47-jarige zakjesplakker C. Fleur
stond terecht wegens het op 5 Juni
wegnemen van drie ragebollen uit
den galanteriewinkel van dei^winke-
lier De Vries in de Smedestraat.
Tegen dezen beklaagde, die beken
de, werd door het O. M. een gevange
nisstraf van 2 maanden geëischt.
4 De verdediger, Mr. Merens, zette
uiteen, dat de beklaagde door nood
druft tot dezen diefstal gedrongen
was, en riep eveneens de clementie
der Rechtbank in.
Beklaagde toonde veel berouw.
EEN BURENQUAESTIE.
De vrachtrijder D. Zeinstra, wonen
de in den Haarlemmermeerpolder,
stond de vorige week terecht wegens
het mishandelen van zijne buurvrouw
Faas.
Als getuigen werden gehoord de
mishandelde en een buurvrouw, die
Z6ide het slaan gezien te hebben.
De beklaagde ontkende en zei, dat
d# getuigen een valschen eed gedaan
hadden.
Heden werden op zijn verzoek nog
twee andere buren gehoord, die zei
den de mishandeling niet gezien te
hebben.
Het O. M. achtte het feit toch be
wezen en eischte 1 gulden boete, sub
sidiair 1 dag hechtenis.
De beklaagde hield zijn onschuld
vol en meende, dat die ook aan het
licht gekomen was door de heden ge
hoorde getuigen. Nu kan hij nog geld
betalen, .terwijl hij dacht geld te
krijgen voor al de moeite en tijdver
zuim.
HOUTDIEFSTAL.
Wegens diefstal van een stuk hout
werd door het O. M. tegen den reci
divist J. Visser te Velsen 5 maanden
gevangenisstraf geëischt.
EEN DRANKWETQUAESTIE.
De kastelein L. Reitsma werd door
den Kantonrechter veroordeeld totl
gulden boete wegens den verkoop van
sterken drank in het klein, in het
café in de Breestraat alhier, zonder
vergunning.
De beklaagde verdedigde zich met
de bewering, dat hij zetkastelein is
van den vergunninghouder Verbeek.
Tegen dit vonnis is de veroordeel
de in verzet gekomen, en heden werd
dit beroep voor de Rechtbank be
handeld.
Het O. M. zag zich genoodzaakt
vrijspraak te vragen, wegens een mis
stelling der dagvaarding.
Beklaag,die's verdediger trachtte op ju
ridische gronden aan te toonen, dat
ook ontslag van rechtsvervolging
moet volgen.
De Kantonrechter heeft in zijn von
nis gezegd, dat de vergunninghou
der niet tijdelijk verhinderd was, zoo
dat artikel 24 der Drankwet niet toe
passelijk is. De Kantonrechter ziet
evenwel artikel 28 en 68 over het
hoofd, doelende op de voortzetting
van een bedrijf.
Uitspraken.
J. H. Prins, zetkastelein te Zaan
dam, het houden van een muziekuit
voering zonder vergunning, ontsla
gen van rechtsvervolging.
E. Kloosterman, colporteur te Alk
maar, wederspannigheid en beleedi-
ging ambtenaar in functie, 10 dagen
gevangenisstraf.
H. W. Schoppenhorst, timmerman,
te Haarlem, diefstal, 14 dagen ge
vangenisstraf.
J. Lagrand, koopman te Rotterdam
diefstal.
J. A. W. Dykhoff, metaaldraaier te
Haarlem, mishandeling 8 boete of
4 dagen hecht
J. M. A. v. Dieren, slagersknecht te
Schoten, dierenmishandeling, /5 boete
of 5 dagen hecht.
C. J. v. Velthuijzen, stucadoor te
Haarlem, diefstal, 1 maand gevan
genisstraf.
J. de Graaf, los werkman, te Haar
lem, diefstal, 4 maanden gevangen.
J. P. Koomen, bierbottelaar, te
Purmerend. wederspannigheid, f 8
boete of 5 dagen hecht.
D. Henzen. kopergieter te Haarlem
wederspannigheid, /12 boete of 6
dagen hecht.
J. F. Jutten, opperman te Haarlem
opzettelijke vernieling 5 boete of 3
dagen hecht.
J. Timmer, tuinier te Beverwijk,
wederspannigheid, 1 week gevange
nisstraf.
C. Langendijk, schilder te Bever
wijk, opzettelijke vernieling, f 10 boe
te of 8 dagen hecht.
Het Stembureau in de Beek-
steeg.
Zooals bekend is. heerscht bij ver.
kiezingen de grootste drukte tus
schen 12 en 1 uur, vooral in arbei
derswijken.
Naar ons wordt meegedeeld, is
gisteren in de Beeksteeg (bureau voor
de arbeiders der Centrale Werkplaats)
tusschen 12 en 1 uur de drukte zóó
groot geweest, dat naar onze zegs
man meent te weten, een vijftiental
onverrichter zake moesten vertrek
ken.
Misschien verdient het overweging,
in die buurt een tweede bureau te
9tichten.
Diefstallen.
Gisteren is ten nadeele van een
grondwerker, werkzaam aan het ver
leggen van rails aan het spoorweg
terrein bij de Friesche Varkenmarkt
een rijwiel ontvreemd.
Door de politie te Amsterdam :s
een rijwiel in beslag genomen, dat
dezer dagen door een schippersknecht
ten nadeele van zijn patroon, liggen
de met zijn vaartuig in den Klopper
singel alhier, was ontvreemd en te
Amsterdam verkocht. Do dader, ge
naamd Simons, is door de recherche
opgespoord, waarna proces-verbaal
werd opgemaakt.
Gisterennamiddag is door insluiping
uit de kelderbakkerij van A. W. C.
Arens aan de Breestraat alhier een
zilveren remontoir-horloge gestolen.
De dader is nog onbekend.
Gewond.
Dinsdagavond omstreeks 10 uur is
de hulpconducteur der electr. tram
genaamd Frederik Keijzer, dienstdoen
de op de tram, komende van Bloe-
I mendaal, aan de Kleverlaan bij den
spooroverweg, doordat hij zich niet
van de treeplank had verwijderd, in
aanraking gekomen met het hek,
dienende tot afsluiting van de spoor-
eu electrische baan, waardoor hij met
kracht over dat hek is geslingerd.
Hij heeft daarbij eene vrij belang
rijke hoofdwonde bekomen en eenige
schrammen in het aangezicht. Hij is
na dóór dr. Brongersma te Bloemen-
daal te zijn verbonden, naar het Sint
Elisabeth's Gasthuis alhier overge
bracht.
Gevonden voorwerpen:
Een portemonnaie, een zeemlederen
zakje en een portemonnaie met geld.
Harddraverijen,
..Woudesteyn" is de naam van de
gisteren te Rotterdam geopende
nieuwe baan.
Het comité, waarvan de heer W.
Zuidmeer voorzitter is, heeft de zaak
flink aangepakt. De baan heeft een
lengte van 920 en een breedte van 15
Meter en is gelegen op ongeveer een
kwartier gaans van cle Oostpoort,
doch is met de tram bereikbaar. Een
uitstekende van cementijzer opge-
trokken tribune een groot aantal
boxen, inrichtingen voor dien totalï-
sator zoowel op het middenterrein
als op het padockin één woord
ook met inbegrip van de regeling
hiebben de Rotterdammers zich kra
nig gehouden.
Een record, een heat en twee ban.
dicapharddraverijen. ziehier het me
nu van den dag.
Geopend werd met den Woude-
steijn-prijs een Recordharddraverij,
waarin Linsca II na eerst een 1
paar banen er van door te zijn ge
weest, zoodat „Sake" winster werd
Tjibbe, die een goede kans van win
nen had, miste de hand van Doele-
man. Napoleon vertikte het weer
eens.
Debutant, met Doeleman er achter
kwam in het geheel niet in aanmer
king.
Morningstar was een goede tweede.
Julia Bel, die 200 Meter moest ge
ven aan Czarina, en 175 Meter aan
Earl Roseberry, won dien Plantage-
prijs in een mooien draf. Alhoewel
het niet direct een mooi paai'd is,
vertoond Julia een zeldzaam fraaie
actie bij het gaan.
Chilouez werd tweede, doordat Earl
Roseberry ,,er uit" ging wegens on
zuiver draven.
In de heatdraverij starten.vijf paar
den. Jim Wilkes Jr. en Robert See
Steel zijn beide favoriet. Jim wint de
eerste heat ingehouden en is Robert
tweede, deze komt nu. hooger in cle
cöte. De tweede heat wint Robert.
Doeleman dient een objectie in, om
dat volgens diens bewering Jeroen
hem gehinderd heeft bij het slaan
van Robert, doch Robert bleef win
ner.
In de derde heat is Chilouez winner
en Jïm tweede, en in d:e vierde en
beslissende heat passeert Paul met
Chilouez onder hoerah-geroep weder
het eerst over de streep en Jim
tweede.
Het zou ons niet verwonderen als
Robert en Jim een dag of acht noo-
dig zullen hebben, om eens uit te
rusten.
Chillouez. die in den Plantage-prijs
2475 Meter geloopen heeft, en de heat
(1600 Meter) viermaal medie gedraafd
heeft, hinderd deze wandeling van
8875 Meter niet veel.
Chilouez, die in den Plantage-prijs
te was het Don-Quichote, die een
verrassing bracht door den Ceintuur-
ba an prijs (3000 Meter) te winnen zon
der er een enkele maal uit te zijn
geweest.
Maggie E kon Don-Qui niet voorbij
komen, en Emmy Lou kon Maggie
niet houden. Uncle Sam Pride deed
het slecht, zoodat de Rotterdammers
geslagen werden op eigen terrein.
Aan al de hoeren pikeurs der win
nende paarden werd een gouden re
montoir met inscriptie als souvenir
aan dezen openingscours tier hand ge
steld.
WOESTDUIN 1906.
Uit goede bron vernemen wij, dat
voor het volgend seizoen niet minder
dan 50 courses te Woestduin uitge
schreven zullen worden.
We komen warenpel nog dagen te
kort als het zoo doorgaat.
ANSELOR
zulle®, wij tot ons groot genoegen
binnen korten tijd weder op de baan
zien. Van ganscher harte hopen wij,
dat deze champion weder totaal her
steld moge zijn, doch....
Financieele berichten
KENNEMER ELECTRICITEIT-
MAATSCHAPPIJ.
In de Dinsdag gehouden jaarlijk-
sche algemeene vergadering van aan
deelhouders werden door de directie
de balans en winst- en verliesreke
ning over 1904 overgelegd en verslag
uitgebracht over de werkzaamheden
ia genoemd boekjaar. Door de verga
dering werd goedkeuring verleend
aan een en ander benevens aan de
verdere punten van behandeling, ter
wijl het bestuur gedechargeerd werd
voor het gehouden beheerde aftre
dendie commissaris werd herkozen.
Binnenland
De Tweede
Kamer-Verkiezing
DE HERSTEMMING.
De uitslag van de 40 herstemmin
gen is ongetwijfeld zoowel voor
de Linker- als voor de Rechterzijde
eene groote verrassing geweest. Wel
hadden de oppositiepartijen er op
gerekend eenig voordeel te behalen,
doch op zulk een uitslag als de stem
bus op Woensdag gaf, heeft voorze
ker niemand gerekend.
Op 16 Juli werden direct gekozen
44 leden der Rechterzijde en 16 der
Linkerzijde thans zijn van de 40
f herstemmingen slechts 4 voor rechts
gebleven, terwijl niet minder dan 36
zetels aan de linkerzijde ten deel
vielen.
Dr. de Visser werd geslagen zoo
wel te Amsterdam, den Haag als
Rotterdam. Amsterdam VII werd
door Dr. Blooker op zijn collega-wet
houder Mr. Heemskerk veroverdde
heer Bijleveld in Amsterdam IX door
den Indischen specialiteit den heer
van Deventer ver-drongen. In Zierik-
zee moest de heer Pompe het veld
ruimen voor Mr. Patijn.
Gouda werd door de liberalen her
overd op den antirevolutionnair mr.
De Vries, Kampen, het district van
I baron Mafckay werd overgeleverd
aan den Unie-liberaalde heer Krap
(a.-r.) is in Den Haag I gevallen, en
eindelijk Enkhuizen door mr. Goe-
man Borgesius genomen, die thans
in twee districten gekozen is (Enk
huizen en Zutfen).
Rechts heeft geen enkel voordeel
behaald. Alle districten, die voor
links twijfelachtig waren, zijn links
gebleven, zelfs Leiden, Utrecht I en
Utrecht II, waar de oud-liberalen
een geduchten steun van de sociaal
democraten moeten gehad hebben.
Dordrecht, waar ds. TaJma groote
kans scheen te hebben, blijft den
heer Van Gijn afvaardigen, terwijl
een kerkelijk bolwerk a.Is Kampen
den Unie-liberaal koos.
Van links winnen de oud-liberalen
Amsterdam VII en vertegenwoordi
gen thans, behalve dit district, Lei
den, Haarlem, Utrecht I en II, Alk
maar, Amsterdam VI, Oostburg, Rot
terdam IV, Tiel, totaal 11 afgevaar
digden.
De Unie-liberalen winnen Amster
dam II, Gouda, Kampen, Leeuwar
den, Lochem, Zierikzee, Enkhuizen
en Gorinchem en verliezen Franeker.
Zij nemen thans 23 zetels in, t. w.
Amsterdam I, II,IV, Arnhem, Brielle,
Dordrecht, Enkhuizen, Gorïhchem,
Gouda, 's-Gravenhage II, III, Hoorn,
Kampen, Leeuwarden, Lochem, Mep-
pel, Rotterdam I, II, III, Zaandam,
Zierikzee, Zuidhorn en Zutphen.
De vrijz.-democraten winnen Am
sterdam IX, Den Haag I en Den Hel
der en vertegenwoordigen thans, be
halve deze districten, Amsterdam V
en VIII, Assen, Deventer, Groningen,
Rotterdam V, Veendam en Winscho
ten, totaal li-
De sociaal-democraten winnen
Franeker, verliezen echter Lochem
en Leeuwarden en hebben thans 7
afgevaardigden, n.l. Amsterdam III,
Appingdam, Enschedé, Franeker,
Hoogezand, Schoterland en West
stellingwerf.
Tien oud-liberalen, plus 24 Unie
liberalen en 11 vrijzinnig-democra
ten, geeft 45 vrijzinnige afgevaardig
den. Hiertegenover staan 25 Ka
tholieken, 15 anti-revolutionnairen,
7 christelijk-historischen en lFriesch
christelijk historische, totaal 48
rechts.
Derhalve is de Kamer thans samen
gesteld uit
52 LEDEN LINKS EN 48 LEDEN
RECHTS.
Hieronder geven wij een staatje,
aangevende de samenstelling der
Kamer vóór 1901vóór Juni 1905 en
op heden.
Vóór Vóór Op
1901 1905 heden
Sociaalndem.
4
8
7
Vrijz.-Dem.
12
9
11
Unie-liberalen
23
17
24
Oud-liberalen
15
8
10
Links
54
42
52
Christen-Dem.
1
sjl
Christelijk-Hist.
0
10
8
Anti-Revol.
23
22
15
Roomsch-Kath.
23
25
25
Rechts
46
58
48
Hieronder willen wij aanhalen,
wat de
OCHTENDBLADEN ZEGGEN
over den uitslag.
Het Algemeen Handelsblad
schrijft onder het hoofd „De Tweede
Kamer óm", o.m. het volgende
„De beslissing is gevallen.
In de nieuwe Tweede Kamer, die in
September optreedt, zijn gekozen 52
candidaten der oppositie en 48 van de
ministerieele partijen. De meerder
heid is dus verplaatstde rechterzij
de zal het vier jaar geleden bij
verrassing veroverd regeerings-
kasteel moeten verlaten. De meerder
heid der districten heeft de „anti
these", do afschuwelijke scheiding
der natie in „Christenen" en „paga-
nisten" veroordeeld. Het ministerie-
Kuyper zal moeten aftreden, na ge
durende vier jaren door zijn verre
gaande partijpolitiek ons vaderland
in beroering te hebber, gebracht.
En wat zeker niet de geringste
lichtzijde is van Kuyper's neerlaag,
dat is de tariefwet is van de baan.
Nederland is beveiligd voor de na
doelen van het protectionisme.
Wij wenscheu ons volk geluk met
deze overwinning van de linkerzijde,
welke een tijdperk van verademing
belooft, een periode van kalm beza
digd voortwerken ter bevrediging
van de werkelijke behoeften der na
tie, tot geleidelijke oplossing der tal
rijke, vraagstukken die de aandacht
van de wetgevende macht dringend
vereischen.
En verder
De partij, die nagenoeg alleen ze
tels heeft verloren, is de anti-revolu-
iionnaire, de eigen partij van dr.
Kuyper Zij werd in 7 districten
Amsterdam VII en IX, Enkhuizen,
Gorinchem, 's-Gravenhage I, Kam
pen en Zierikzee door liberalen van
verschillende nuances vervangen. En
de chr.-historischen verloren Amster
dam II, waar de veelbesproken dr.
De Visser moest wijken voor den be
kwamen liberalen oud-minister Lely.
De groote steden hebben alle zich
aan de linkerzijde geschaard. 's-Gra
venhage krijgt thans 3 vrijzinnige af
gevaardigden en Amsterdam heeft de
drie zetels, welke op de Kuyperianen
waren overgegaan, alle heroverd. De
oppositie in de hoofdstad heeft zich
wakker geweerd
Het hoofddoel van den strijd, door
de linkerzijde gevoerd: de omverwer
ping van het ministerie-Kuyper, is
aldus bereikt.
Wat nu IJ. M. de Koningin zal
weldra een beslissing hebben te ne-
men, welke wegens de samenstelling
der nieuwe Kamer zonder aangewe
zen meerderheid, niet gemakkelijk
zal vallen.
Als wij de teekenen des tij ds juist
inzien en rekening houden met de
samenstelling der beide Kamers, die
met September de Staten-Generaal
zullen vormen, dunkt ons de optre
ding van een gematigd liberaal Ka
binet niet onwaarschijnlijk."
WAT NU
vraagt De Telegraaf, die zich
als volgt over de herstemming uit
laat
„Menschen met een fijnen politie
leen neus hebben het reeds maanden
geleden voorspeld„het loopt met
deze regeering mis, en het wordt
links zoowel als rechts een 46 zetels,
met een 8-tal sociaal-democraten op
de wip." De uitslag komt hiermee
vrijwel overeen. De gecoaliseerde
rechtsche partijen wegen ongeveer
tegen de gecoaliseerde linksche op
en daartusschen, krachtig in hun
isolement, de 7 sociaal-democraten.
Regeeren is voor dr. Kuyper dus on
mogelijk geworden en men zal, naar
het ons voorkomt, een ministerie
trachten te vormen uit de behouden
de elementen zoowel van liberale als
van christelijke zijde. Een ministerie-
Lohman-v. d. Vlugt dus?
Met hulp van oud-liberalen, recht
sche. Unie-liberalen, katholieken en
rechtsche anti-revolutionnairen
Goed geteld, is van deze vogels van
diverse pluimage een meerderheid te
vormen, die het land dan in behou-
dend-liberaal-chrïstelijken geest zal
besturen. Dat zal vermoedelijk be-
teekenen een bescheiden dosis sociale
wetgeving, naast het afdoen vaneen
aantal wetsontwerpen, liggende in
de neutrale zóne.
Met de tegenwoordige regeering i9
het gedaan. Zij bezit thans geen wor
king majority van 16 leden meer. De
partijen der vroegere coalitie zijn
thans twee in mindenheid. Een verlies
van 10 zetels dus. Het ledental der li
beralen stijgt daardoor van 37, op 45,
terwijl de sociaal-democraten van 8
op 7 komen.
Met 45 liberalen van allerlei kleu
ren kan zelfs een mr. Goeman Borge
sius niet regeeren. Ook een beslist
vooruitstrevend Kabinet is onmoge
lijk. Daartoe zouden moeten mede
werken de 11 vrijz.-democraten, de 7
sociaal-democraten, het vergroote
deel der Unie-liberalen, stel 20, waar
zich dan bij zouden hebben te voegen
van rechts een 16 vooruitstrevende af
gevaardigden, die er, naar het ons
voorkomt, niet zijn. Rest dus niets
j anders dan een conservatief, of wil
men liever een „gematigd behou
dend" Kabinet, waarvan mannen als
De Savornin Lohman, Roëll, De Vis
ser, v. Karnebeek, Tydeman, Kolk
man, e.a. deel kunnen uitmaken."
De N. R o 11. C r t. schrijft onder
het hoofd „Kuyper's val" o.a. het
volgende
„Kuyper gevallen
Dat is de ondubbelzinnige uitspraak
van deze stembus.
De meerderheid van 16 stemmen,
waarover hij in de Kamer beschikte,
is weg; in de nieuwe Kamer zullen
slechts 48 van de 100 zetels door de
kerkelijke partijen bezet worden.
En met het verdwijnen der kerke
lijke meerderheid verdwijnt ook Kuy
per als minister I
En met Kuyper verdwijnt een be
wind, dat, onder zijn leiding en su
prematie en door zijn optreden, meer
dan ooit eenig ander de hartstoch
ten heeft opgewekt en verdeeldheid
onder ons volk gebracht.
Tegen Kuyper 1 heeft bij deze stem
bus geklonken de leus van al wat
niet tot de clericalen zich rekende.
Weg met het Kuyper-régimeheeft
het wachtwoord geluid, dat van
Noord tot Zuid, van Oost tot West
dag aan dag heeft gedaverd.
En nu de einduitslag den onver-
moeiden arbeid van weken en maan
den heeft gekroond met succes, nu
voelen duizenden en duizenden in
den lande een groote verlichting bij
het aanschouwen van het resultaat
van den hevigen strijd.
Voor dien gunstigen uitslag komt
dank toe aan den onvermoeiden ijver,
de rustelooze werkzaamheid, de tot
het uiterste gestegen inspanning van
zoovelan in den lande, die hun deel
hadden in de leiding van den strijd,
en van hen, die hen daarbij hebben
gesteund.
Boven onzen lof verheven is wat
oud en jong ditmaal gedaan hebben
om de meerderheid te doen omslaan,
om reeds bezette zetels te behouden,
en nieuwe daarbij te winnen.
Wij weten het van nabij.uit de
stad onzer inwoning wat daar een
moeite, een ijver, een toewijding is
betoond om aan de vrijzinnige can
didaten hun zetels te verzekeren en
de politieke predikanten en den anti
revolutionairen vrij li andelaar er uit
te houden."
En verder
„De slagen zijn vooral gevallen
aan den kant der anti-revolutionai
ren, Kuyper's naaste geestverwanten
en Kuyper zelf werd daardoor nog
zwaarder getroffen. Terwijl de R. K.
bondgenooten in even grooten getale
weer in de Kamer terugkomen e® de
christelijk-historischen één zetel ver
loren, zag de antirevolutionaire par
tij bij de eerste stembus reeds een
van haar districten, Gorinchem, ver
loren gaan, terwijl haar afgeschei
den christen-democratische fractie
in den Helder haar eenig lid zag
vallen. En thans, bij de tweede stem
bus, gingen niet minder dan 7 anti
revolutionaire districten naar de lin
kerzijde over.
Alle vrijzinnige fracties hebben bij
deze tweede stemming schouder aan
schouder gestaan, maar ongetwijfeld
hebben de sociaal-democraten ook
een belangrijk aandeel in de geval
len beslissing. In een deel der distric
ten hebben zij de vrijzinnigen offi
cieel gesteund, in andere hebben zij
individueel op de vrijzinnige candi-
daten gestemd. Daar zij dat gedaan
hebben, was niet, omdat zij zich zoo
na aan de vrijzinnigen verwant ge-
voelden, maar omdat zij van twee
i kwaden het minste hebben gekozen.
Ook door hen werd Kuyper's val be
geerd, en daartoe hebben zij mede-
gewerkt, ook door bij de herstem
ming te stemmen op de vrijzinnige
candidaten. Omgekeerd zijn ook de
sociaal-democratische candidate® dn
verschillende districten, waar zij te
genover de kerkelijken stonden, van
vrijzinnige zijde gesteund.
Nu de stembus de partijen, waarop
het ministerie-Kuyper steunde, in de
minderheid 'gebracht heeft, zal wel
spoedig de mededeeling komen, dat
het ministerie de portefeuilles ter
beschikking van TI. M. de Koningin
heeft gesteld.
Dat het ontslag van h&i Kabinet-
Kuyper door de Koningin zal wor
den aangenomen is wel niet twijfel
achtig.
Dan zal IJ. M. de ernstige en ge
wichtige taak hebben te vervullen de
opdracht tot de vorming van een
nieuw ministerie te geven.
Hoe die opdracht ook uitvalle, het
is onze vaste overtuiging, dat het
ministerie, dat na het Kabinet-Kuy-
per zal optreden, het scherpe partij
karakter zal behooren te missen, dat
Kuyper's bewind heeft gekenmerkt en
ten val gebracht. Het zal vooral op
het gebied der neutrale zóne zijne
werkzaamheid moeten zoeken en op
dat gebied veel goeds tot heil van
land en volk trachten tot stand te
brengen.
Moge de keuze van H. M. een ge
lukkige blijken te zijn, aldus besluit
de N. R. Crt.
De „Nieuwe Courant", breedvoerig
nagaande den uitslag der verkiezin
gen, zegt
..Er is dan ook geen ontkennen of
wegredeneeren mogelijkde uitslag
der verkiezingen toont ten duidelijk
ste aan, dat het Nederlandsche volk
niet wil weten van de zonderlinge
combinatie, die nu gedurende vier
jaren uit „éénen wortel" gesproten en
door éénen man bijeengehouden, het
land heeft geregeerd.
En vooral dat het niet langer ge
diend is van het uiterst persoonlijke
gouvernement van dezen man. O ze
ker, het doet aan dr. Kuyper's groote
talenten en verdienste® niets af, dat
de volksgunst, die hem vier jaar gele
den het Hosanna toeriep, thans met
zoo forschen ruk zich van hem heeft
afgewend. Maar waar deze uitkomst
wèl tegen getuigtdat is tegen den
Kuype r-k o e r stege® partijdig be
wind, belust op buit voor den over
winnaar; tegen wetgevende onvrucht
baarheid die zich zoekt te bedekken
onder schoone beloften, voor welker
verwezenlijking 's lands welvaart in
gevaar zou worde® gebracht; tegen
het aankweeken van geloofsverdeeld
heid tegen zalvende godzaligheid en
eigengerechtig exclusivismetegen
onwaarheid in wetgeving, bestuur en
openbaar leventegen heel dat poli-
tisch-christelijk systeem, dat princi-
peel onverzoenbare elementen gelijk
de linkerzijde i® zich bergt, gezamen
lijk tegen dit ministerie in scherpst
verzet heeft gebracht.
Wat nu vraagt de nuchtere kie
zer. Zacht wat. op den dag na de
stemming wordt gee® kabinet gefor
meerd.
Het is en blijft onze meening, dat
van een parlementaire regeerings-
meerderheid van 52 (welke dan uit 45
gecoaliseerde vrijzinnigen en 7 sociaal
democraten zou bestaan) en dus van
een parlementair „kabinet dei' linker
zijde" geen sprake ka® zijn. Niet één
der leiders, die de verkiezingstroepen
tegen dr. Kuyper en de zijnen hebben
aangevoerd is de aangewezen for
meerder van een nieuw ministerie.
De politieke toestand eischt beza
digdheid, gematigdheid, een geest
van verzoening, van bijeenbrenging,
zoo mogelijk, vóór alles.
Moge Hare Majesteit de Koningin
geraden worden in de dagen die
volgen en wijs beslissen.
En ten slotte „Land en Volk" laat
zich o. m. als volgt uit
Wij mogen met volle recht een
juichtoon aanheffen de overwinning
is ons
En 't is een glansrijke zegepraal,
die de vrij zinnige beginselen op het
